19 januari 2013 | 6e jaargang | nr. 1| de Ondernemer is een uitgave van Uitgeversmaatschappij

* de Gelderlander

AchterhoekArnhem

www.deOndernemer.nl

NijmegenKvK inside

Vrouwen in zaken

SARIEN SHKOLNIK SARIEN SHKOLNIKADVOCATEN BELASTINGKUNDIGEN

Jarenlang was BAX advocaten belastingkundigen een ‘echt mannenkantoor’. Maar het tij is gekeerd……de vrouwen bij BAX zijn in opmars!

Inmiddels zijn er vier vrouwelijke advocaten werkzaam bij het middelgrote advocatenkantoor in Doetinchem. Annemieke, Minke, Manon en Linda staan hun mannetje in diverse vakgebieden. Alle dames bij BAX worden door de rechtbank tot curator benoemd in faillissementen en adviseren ondernemers bij (financiële) problemen en reorganisaties. Linda heeft als extra specialisatie familierecht en Annemieke adviseert en procedeert ook in verzekeringsrechtelijke kwesties.

Sinds kort is BAX advocaten belastingkundigen gevestigd in een nieuw pand aan de Edisonstraat 86 in Doetinchem. Naast de nieuwe locatie is ook de huisstijl, waaronder het logo, van BAX advocaten belastingkundigen vernieuwd. Een gedaantewisseling in positieve zin, vinden alle dames.

Bij BAX werken naast advocaten ook belastingkundigen. Het is uniek dat deze beroepsgroepen met elkaar samenwerken. Het voordeel van deze samenwerking voor de ondernemer is dat alle juridische en fiscale kennis zich onder 1 dak bevindt.

Kenmerkend voor het werken bij BAX vinden alle vrouwelijke advocaten de informele sfeer binnen het kantoor. Dat het fijn werken is bij BAX, vindt bevestiging in het feit dat er de afgelopen jaren weinig verloop in het personeel is geweest. De medewerkers vormen een hechte club, waar naast het werk ook voldoende gelegenheid is voor sportieve activiteiten. Zo gaat een vaste club ieder jaar met elkaar skiën en wordt er wekelijks samen hardgelopen.

Het werk als advocaat ervaren alle vrouwen als uitdagend en afwisselend. Afhankelijk van het vakgebied dien je hard en zakelijk te zijn, maar ook oog te hebben voor emoties die een bepaalde beslissing met zich kan brengen. Als advocaat is het daarom niet alleen van belang inzicht te hebben in het bedrijf van de cliënt, maar tevens te zorgen voor een goede bereikbaarheid en informele en

begrijpelijke communicatie. Bij BAX bent u aan het goede adres!

Sarien Shkolnik is vicevoorzitter van het college van bestuur van het Graafschap College in Doetinchem. Namens de onderwijsinstelling is zij lid van de stuurgroep 3 O’s Achterhoek 2020.

“Het Graafschap College is verantwoordelijk voor het middelbaar beroepsonderwijs in Oost-Gelderland en in die hoedanigheid willen wij een bijdrage leveren aan de vitaliteit van dit gebied. Wij zijn voortdurend in gesprek met bedrijven en instellingen om af te stemmen en te komen tot een adequaat onderwijs-aanbod, nu en in de nabije toekomst. We doen dit onder andere in onderwijsadviesraden die speciaal daarvoor zijn opgericht.Jaarlijks nodigen wij ook vertegenwoordigers uit van alle maatschappelijke geledingen voor het ‘Graafschap College Diner Pensant’. In november 2012 hebben we tijdens dit diner van gedachten gewisseld over het concrete onderwijsaanbod over vijf jaar. Deze input is van wezenlijk belang voor de inrichting van het onderwijs op ons roc. In het kader van macrodoelmatigheid dringt de overheid aan op het efficiënt opleiden voor de regionale arbeidsmarkt. Behalve dat roc’s in Gelderland daarover met elkaar in gesprek gaan, is de samenwerking met alle belanghebbende maatschappelijke partijen een must.

Wij willen inspelen op maatschappelijke veranderingen en proactief stappen zetten om samen de dreigende krimp in de regio het hoofd te bieden. Vandaar ook dat wij bij onze studenten creativiteit en ondernemerschap stimuleren en hen aanmoedigen om door te studeren. Veertig procent van onze niveau 4-afgestudeerden vervolgt zijn of haar studie dan ook daadwerkelijk in het hbo.Het Graafschap College heeft een actieve samenwerking met bijvoorbeeld de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) om de overgang naar het hbo zo soepel mogelijk te laten verlopen.Ook willen wij medewerkers van bedrijven en instellingen stimuleren om zich verder te scholen, op mbo-, hbo- en eventueel universitair niveau. In samenwerking met de HAN en het Platform Onderwijs Arbeidsmarkt is daarom het Kennis-huis Achterhoek in het leven geroepen, een ontmoetingsplek voor onderwijs en bedrijfsleven.

Op deze manier willen wij bijdragen aan het verbeteren van de kwaliteit en het beroepspotentieel in de Achterhoek.”

Dagbladen en het internet behoren tot de top van de media, via welke, ondernemers /zakelijke beslissers, uw doelgroep, kennis vergaren. Hoogwaardige content in en het confrontatiemoment met deze mediakanalen worden alom gewaardeerd.

Dagblad de Gelderlander / de Ondernemer, onderdeel van Wegener, zoekt voor 2013 kennispartners op het gebied van zakelijke dienstverlening met als specialisatie o.a.:1. werving en selectie2. verzekeringen3. accountancy4. bedrijfshuisvesting5. notariaat6. ICT7. veiligheid/milieu/preventie8. communicatie/websites9. incasso10. bedrijfstrainingen/opleidingen

Door ons geselecteerde kennispartners bieden wij in 2013 een geweldig platform (90.000 lezers in de editie regio Doetinchem/Achterhoek van de Ondernemer) om hun vakkennis te delen, potentiële klanten onderscheidend te bereiken en de mogelijkheid nieuwe, goed renderende, langdurige klantrelaties te krijgen.

Wordt u die geselecteerde kennispartner van Dagblad de Gelderlander / de Ondernemer?

Maak nu een afspraak met Rudy Diemont, Sales Executive van Dagblad de Gelderlander / de Ondernemer.Tel. 06-517 88 478 of r.diemont@wegenermail.nlIn 30 minuten bent u wijzer.

ONDERNEMERS WETEN MEER...MET DAGBLAD DE GELDERLANDER / DE ONDERNEMER EN U.....ALS KENNISPARTNER!

“BAX-vrouwen”

Graafschap College werkt aan een vitale regio

Wordt u ook KENNISPARTNER?

ADELINDE HARMS, COMMERCIEEL DIRECTEUR

Kennispartners

Edisonstraat 867006 RE DoetinchemT +31 (0) 314 37 55 00E bax@baxadvocaten.nlW baxadvocaten.nl

Graafschap College T 0314 353 510Slingelaan 1 E vct@graafschapcollege.nl7001 EA Doetinchem W www.graafschapcollege.nl

Rudy Diemont, Sales ExecutiveT 06-517 88 478E r.diemont@wegenermail.nlW www.deondernemer.nl / www.dg.nl

zaterdag 19 januari 2013 De Gelderlander

nieuws | 3

door Gerben Kuitert

I n Nederland ijvert de stich-ting Talent naar de Top voorde benoeming van meervrouwen in topfuncties. San-dra Lutchman, directeur van

de stichting Talent naar de Top,juicht toe dat de Europese Com-missie maatregelen neemt ommeer vrouwen in hoge posities tekrijgen, maar had liever geen wet-geving gezien.„Wetgeving is toch een laatste red-middel.” In Nederland is vorig jaardoor de Eerste Kamer een amende-ment aangenomen van senatorPaul Kalma (PvdA). Daarin is vast-gelegd dat in 2016 in Nederland 30procent van de zetels in raden vanbestuur en commissarissen bezetmoet zijn door vrouwen.„Die regel gaat gelden voor onder-nemingen met minimaal 35 mil-joen euro omzet en/of voor bedrij-ven en organisaties met meer dan250 werknemers”, weet SandraLutchman.„Dan hebben we het wel over vier-duizend tot zesduizend bedrijvenen organisaties in Nederland.”Ook hier betreft het een streven;er volgt geen sanctie voor wie erniet aan voldoet. „Maar wie hetstreefcijfer niet haalt, zal er op wor-den aangesproken en moeten ver-klaren waarom dat niet is gelukt”,zegt Sandra Lutchman. „Want hetzal niet in elke sector even gemak-kelijk zijn om dat percentage van30 procent te halen”, erkent ze.Uit de ‘Monitor Talent naar deTop 2011’ blijkt dat vooral in de sec-toren industrie, ict, bouw, consul-tancy en telecom het aantal vrou-welijke directieleden en leidingge-venden onder de 15 procent ligt.Alleen de aangesloten vakbondenen werkgeversorganisaties halende grens van 30 procent nu al

ruimschoots. De stichting Talentnaar de Top, opgericht in 2008, on-dersteunt bedrijven en instellin-gen om de instroom en door-stroom van vrouwen naar de topvan de organisatie te bevorderen.De stichting heeft het charter ‘Ta-lent naar de Top’ ontwikkeld, dattot op heden door 207 Nederland-se bedrijven en instellingen is on-dertekend. Samen hebben de on-dertekenaars meer dan 700.000werknemers en dat is ongeveertien procent van de totale Neder-landse arbeidsmarkt.Hoewel organisaties vanaf vijftigwerknemers zich kunnen aanslui-ten, blijken het in de praktijk voor-al de grote jongens uit het bedrijfs-leven te zijn, die hun handteke-ning zetten. Alsmede grote (semi)overheidsinstanties – ministeries,gemeenten, universiteiten en zie-kenhuizen. Wat opvalt is dat Gel-derland en Overijssel zijn onder-vertegenwoordigd bij de onderte-kenaars.Lutchman: „Wat Oost-Nederlandbetreft, zouden er best wat meerdeelnemers kunnen komen. Het isnog wat mager.” Ten tijde van deopstelling van het charter ‘Talent

naar de Top’ was 18,5 procent vande directieleden en leidinggeven-den vrouw.. Sandra Lutchman:„Het doel dat de 207 aangeslotenbedrijven en instellingen nastre-ven verschilt. Het merendeelstreeft naar 30 procent vrouwenaan de top binnen een periodevan vijf jaar. Daarbij gaat het nietalleen om directie, maar ook omde drie managementlagen daaron-der. Want zonder vrouwen in desubtop geen vrouwen in de top.Vaak zie je toch dat leidinggeven-den doorstromen naar een directie-zetel.”Sandra Lutchman: „Naast eenbenchmark met alle deelnemers,ontvangt elke ondertekenaar eenindividuele rapportage van ons. Be-langrijk is dat er binnen organisa-ties wordt nagedacht over een stra-tegie. Zitten er ook vrouwen in desollicitatiecommissie en is de wegnaar de top transparant? Soms zieje dat er wordt gezocht naar klo-nen van de eigen leidinggeven-den.”Met gevoel voor ironie geeft San-dra Lutchman aan dat Nederlandwat percentages hoogleraren be-treft op het niveau van Turkije zit.

„Het beeld van Nederland als geë-mancipeerd land, klopt niet hele-maal met de werkelijkheid. Wijhelpen bedrijven met het ontwik-kelen van beleid om talentvollevrouwen vast te houden. Belang-rijk is dat het streven om vrouwente laten doorstromen richting topis ingebed in de organisatie. Dathet management zich daarvan be-wust is en er ook instrumentenvoor ontwikkelt. Bijvoorbeeld demogelijkheid om te werken metflexibele begin- en eindtijden endoor werken in deeltijd ook voorleidinggevenden mogelijk te ma-ken.”Een argument om meer vrouwenin topfuncties te benoemen, zoukunnen zijn dat bedrijven en orga-nisaties waarin dat al gebeurt beterpresteren. Onderzoeken van zowelDeloitte in Canada en McKinseyin Europa tonen een positieve sa-menhang tussen diversiteit aan detop en bedrijfsresultaten.„Vrouwen heten meer empatischen meer verbindend te zijn danmannen. Maar ik houd er niet vanvrouwen in een mal te stoppen; ie-dere vrouw is anders”, zegt SandraLutchman.

A chterhoekse ondernemersrichten zich met hun afzet-gebied meestal 180 graden

naar het westen. „Wanneer zijhun afzetgebied daarnaast 180 gra-den naar het oosten verleggen kun-nen ze hun omzet verdubbelen.Immers, Duitsland is de sterksteeconomie van Europa.”Dat zei voorzitter Gerrit Pillen vanVNO-NCW Achterhoek tijdens denieuwjaarsreceptie, die donderdag10 januari op Duits grensgebiedwerd gehouden: Bij KernwasserWunderland Freizeitpark in Kal-kar, overigens eigendom van deNederlandse ondernemer Hennievan der Most.De woorden van Gerrit Pillen wer-den onderstreept door dr. HenkVoskamp. Deze geboren Achter-hoeker (in Vorden bekend als‘Henk van de Voskoele’) is na-

mens buitenlandse zaken con-sul-generaal in Düsseldorf. Daarbevordert hij Nederlandse handels-betrekkingen in de deelstaat Nord-rhein Westfalen.Dr. Voskamp gaf aan dat 25 pro-cent van de Nederlandse exportnaar Duitsland gaat en daar weer45 procent van naar NordrheinWestfalen, dat qua oppervlakte on-geveer zo groot is als Nederlanden met 18 miljoen inwoners zelfsiets groter. „Nu al is het belangvan Nederlandse ondernemers indeze deelstaat groot. Dat belangkan verder worden uitgebreid, ze-ker nu het met de economischegroei in Duitsland beter gaat danin Nederland”, zei Voskamp.Jarenlang is veel geld in de Duitseindustrie gestopt om de innovatiete bevorderen. Dat betaalt zich vol-gens Voskamp nu uit. De kolen-

winning is bijna gebeurd, maarNordrhein Westfalen is wel uitge-groeid tot de grootste energiepro-ducent en -consument. Maar hetzijn wel heel andere vormen vanenergie. Voskamp noemde dat de‘energiewende’: van traditioneledelfstoffen naar duurzame ener-gie, zoals zonne- en windenergie.Duitsland, zei Voskamp, levert z’nproducten steeds meer buiten deEuropese Unie. Vooral in landenwaar het goed gaat is ‘Made in Ger-many’ sterk in opkomst. Zoals inRusland, China en India.Voor Nederlandse producenten entoeleveranciers liggen er volgensVoskamp volop kansen. „Maar ermoet wel rekening worden gehou-den met cultuurverschillen. Duit-sers zijn formeler dan Nederlan-ders. En de bureaucratie is nog er-ger dan in Nederland.”

180 graden naar ‘t oosten

N iet alleen eenmooi, maar zekerook noodzakelijk

thema in deze Ondernemerom het jaar mee te starten:de zakenvrouw. Dat noodza-kelijke werd nog eens beves-tigd in het recente rapportde Emancipatiemonitor2012 van het SCP en CBSdat ik onder ogen kreeg.Daaruit blijkt bijvoorbeelddat het aandeel vrouwen inde top van de honderdgrootste bedrijven in Neder-land is gestegen, maar nogsteeds maar 10% is. Bij heteerste en tweede echelononder de top is het al ietsbeter (16 en 27%), maar hetgeeft aan dat er nog iets tewensen valt. Nu zult u mijniet horen zeggen dat vrou-wen voorrang moeten krij-gen bij sollicitaties voor eentopfunctie – uit diezelfdeEmancipatiemonitor blijktdat ook maar 9% van devrouwen dat zelf vindt -,maar ik juich een zo even-wichtig mogelijke verdelingvan mannen en vrouwen inmanagementfuncties weltoe. Als u de internationalebestseller (sinds 1992 al 53ste druk !!) Mannen komenvan Mars, Vrouwen komenvan Venus hebt gelezen,weet u hoe verschillendmannen en vrouwen den-ken, voelen en communice-ren. Dat wist u natuurlijk allang, maar voor mij was heteen bevestiging van mijnmening dat het goed is omin managementteams zoveel mogelijk uiteenlopen-de geluiden aan bod te la-ten komen. Ik ben dan ookblij dat ik aan mijn eigenmanagementteam sinds 1,5jaar twee nieuwe, jongevrouwen heb kunnen toe-voegen waardoor die verde-ling nu ook daadwerkelijk50/50 is. In dat kader is hetook mooi dat de Jonge Za-kenvrouw van het jaar 2012uit onze eigen regio afkom-stig is: Marlotte Lubbersvan SIS-media uit Terborg,die twee keer per jaar eenKids vakantiegids uitbrengt.Maar uit de Emancipatiemo-nitor blijkt dus dat we ernog lang niet zijn. Ambiti-euze vrouwen raad ik daar-om tenslotte aan om eensde site Lofonline.nl te be-zoeken of het blad Lof vanLof Media te kopen. Hunmissie is om vrouwen en or-ganisaties te inspireren omop een andere manier naarwerk en privé te kijken.Maar ook voor mannen ishet nuttig om hier kennisvan te nemen, omdat man-nen en vrouwen hier sa-men het debat over moetenvoeren.Stef Rietbergen,Uitgever De Gelderlander

Directeur-uitgeverStef Rietbergen

HoofdredacteurAd van Heiningen (wnd)

EindredacteurThed Maas, 06-53645103

RedactieFrank Thooft (Arnhem)Jacob Schreuder (Achterhoek)

AccountmanagersRudy Diemont06-51788478Cees van Doornik (Arnhem)06-55854966

Foto’sEdwin Stoffer, Mariska Hofman,Jacques Kok, Theo Kock

de Ondernemer richt zich op onder-nemers, beleidsmakers en beslis-sers.

COLOFON

Emancipatie

‘Denk na over een strategie’

Sandra Lutchman: ‘Zonder vrouwen in de subtop geen vrouwen aan de top’. foto Carlo ter Ellen

Door Stef Rietbergen

Terzake

Eurocommissaris Viviane Reding(justitie) heeft haar zin. Er komteen Europese wet waarin is vast-gelegd, dat zetels in raden vancommissarissen van beursgeno-teerde bedrijven in 2020 voor40% moeten zijn bezet door vrou-wen. Voor wat het waard is, wantsancties voor wie dat niet doet,komen er vooralsnog niet.

De Gelderlander zaterdag 19 januari 2013

4| nieuws

Z e is al jaren deelnemer aande economische barometerin de Ondernemer. In het

dagelijks leven is ze kandidaat no-taris bij Van Weeghel DoppenbergKamps Notarissen in Doetinchem.Ze legt uit wat een kandidaat nota-ris precies doet:„Een kandidaat notaris en een no-taris doen in principe dezelfdewerkzaamheden. Ze dragen dezelf-de verantwoordelijkheden. Ookhet passeren van een akte wordtdoor een kandidaat gedaan, al isdaar wel waarneming voor vereist.Mijn dagelijkse werkzaamhedenzijn besprekingen op het gebiedvan familierecht. Zoals samenle-vingscontracten, testamenten, hu-welijkse voorwaarden, levenstesta-menten, afwikkeling nalatenschap,estate planning (het fiscaal gunstigoverdragen van vermogen naareen volgende generatie, red.), hetpasseren van de daarbij behorendeaktes en het geven van advies over

al deze zaken.”Volgend jaar is het de bedoelingdat Eline Koers toe zal treden totde maatschap Van Weeghel Dop-penberg Kamps notarissen.„Binnen de maatschap is eenhecht team, waar ik helemaal inpas. Voordat het zover komt moeter eerst een ondernemingsplanworden geschreven. Dat moetgoedgekeurd worden door een spe-ciale commissie. Het jaar 2013 staatdaarmee naast mijn normale werk-zaamheden als kandidaat notarisin het teken van de beoogde toetre-ding.”Mocht het zover komen dan zouEline Koers de tweede vrouwelijkenotaris in de Achterhoek zijn.„Nu is dit fenomeen in de regionog een zeldzaamheid, maar datgaat in de toekomst veranderen.De notariële opleiding wordt opdit moment door meer vrouwendan mannen gevolgd. De vanoudsher echte mannenwereld zal

dus wel veranderen. Voor VanWeeghel Doppenberg Kampsgeldt dat minder, omdat hier geen

sprake is van een ouderwetse cul-tuur. In 2008 zijn wij begonnenmet Basisnotarissen.nl. Voor het

notariaat een nieuwe stap, die metargusogen werd gevolgd. Met eenno-nonsense benadering hebbenwe aangetoond dat ook een veelalonline beheerd kantoor toekomstkan hebben. Specialisme en stan-daardisatie voor een aantrekkelijktarief kunnen wel degelijk hand inhand gaan. Ook met de nota-ris-app zijn wij succesvol in ietsnieuws gestapt.”Eline Koers heeft ervaren dat hetnotariaat soms een moeilijke spa-gaat oplevert. „De wettelijke takenin combinatie met het onderne-merschap vragen een permanentefocus op kwaliteit, prijsbewustwerken en volledig adviseren.”Eline is gespecialiseerd op de fami-liepraktijk. „Het is niet voor nietsdat vrouwelijke notarissen vaak infamilierecht gespecialiseerd zijn.Er komt geduld en tact aan te pas.Daarom ook heb ik een opleidingmediation gevolgd.”www.vwdknotarissen.nl

N etwerken en relatiebeheer.De regiomanager vanVNO-NCW Achterhoek

moet een duizendpoot zijn. Wil-ma Elbertsen voelt zich goed in de-ze dynamische omgeving. Welzegt ze: „Het is erg druk. Ik moetwel selectief zijn, want anders benik alle avonden en in het weekendook bezig.”Sinds 1 oktober vorig jaar is Wil-ma regiomanager bij VNO-NCWAchterhoek, met 440 leden degrootste afdeling van Nederland.Ze volgde Toin de Ruiter op. Nietzo eenvoudig, want haar voorgan-ger was populair bij de leden. Wil-ma heeft zich er niet door laten af-schrikken.„Iedereen heeft z’n eigen sterktes.Ik ook. Ik doe dit werk op mijn ei-gen manier. Bestuur en directiehebben me daarvoor ook alleruimte gegeven.”Voordat ze regiomanager was, wasWilma al anderhalf jaar regio-advi-

seur. Ze heeft dus kunnen proe-ven aan het veelomvattende werkvan regiomanager. Wilma: „Eenvan mijn taken is de netwerkfunc-

tie. Ik organiseer, samen met hetontvangende bedrijf, de bedrijfsbe-zoeken, maar ook themabijeen-komsten. Tijdens de bijeenkom-

sten ben ik gastvrouw. Vooraf gaik de lokatie bekijken. Ik neem ini-tiatieven en adviseer. De themabij-eenkomsten sluiten aan bij de be-hoefte van onze leden. Zoals de ar-beidsmarkt, die we onlangs samenmet partners in De Radstake inHeelweg hebben gehouden. De op-komst was enorm en dus hebbenwe er goed aan gedaan.”Een andere belangrijke taak vanWilma is relatiebeheer. „Dat wede grootste afdeling VNO-NCWzijn zegt ook iets over de saamho-righeid in deze regio. Dat scheptverplichtingen. We proberen zogoed mogelijk de belangen van deleden te behartigen. Ik ga veel naarleden toe en pols potentiële ledenof ze zich willen aansluiten.”Het is een lastige economische tijden sommige leden haken af. Wil-ma: „Ondernemers kijken kritischnaar de kosten. Dat snap ik heelgoed. Onze uitdaging is zo veelwaarde toe te voegen dat ze toch

lid blijven of worden.”Belangenbehartiging voor de le-den houdt ook in dat Wilma (ofeen bestuurslid) de vereniging ver-tegenwoordigt in overlegorganen.Dat kan gaan over diverse onder-werpen, zoals infrastructuur of ar-beidsmarkt.„Nu loopt de werkloosheid op,maar we weten zeker dat in de toe-komst veel vakmensen nodig zijn.Op die behoefte moet je vooruit lo-pen, anders vertrekken bedrijvenof gaan ze failliet. Dan verliezenonze ondernemers de concurren-tieslag en dat moeten we zien tevoorkomen.”Wilma Elbertsen heeft lang vooreen uitzendbureau gewerkt als dis-tricts- en accountmanager. Doorhet hele land. Ze is blij dat ze nuweer werkt in de regio waar ze ge-boren is. „De mentaliteit en cul-tuur spreken me erg aan.”

www.vno-ncwmidden.nl

S chulden brengen niet alleensteeds meer werknemers inproblemen. Ook werkgevers

hebben daar last van. Niet zeldenresulteren financiële problemenvan medewerkers in toename vanhet ziekteverzuim. Soms neemt deproductie van de werknemer afmet wel 25 procent.Uit onderzoek van onder anderebudgetinstituut NIBUD blijkt dat79 procent van de werkgevers zegtwerknemers met schuldproble-men te hebben. Daarvan is bij 87procent loonbeslag gelegd. Een der-de van de huishoudens in Neder-land heeft een betalingsachter-stand. Eén op de tien heeft eenproblematische schuld van eenkleine zeventigduizend euro.Waren het voorheen vooral men-sen met een uitkering die schul-den hadden, in deze crisistijd heb-ben steeds meer mensen met eenbaan een substantiële schuld. De

oorzaken zijn divers: op te grotevoet leven, echtscheiding, geen fi-nanciële vaardigheden of een hogehypotheekschuld.Volgens Margriet Jongerius kijkenwerkgevers verschillend aan tegenschulden van medewerkers. Som-migen zien hierin een reden perso-neel te ontslaan. Veel werkgeverszeggen dat zij de financiële proble-men van medewerkers niet kun-nen oplossen. Anderen vinden heteen kwestie van maatschappelijkbetrokken ondernemen om welhulp te bieden.„Werknemers zoeken steun endaarom is het zinvol dat werkge-vers een gesprek met hen aangaan.Het is een vrij nieuw onderwerpvoor een bedrijfsorganisatie, maarhet zal voorlopig wel actueel blij-ven”, zei Margriet Jongerius op deledenvergadering van IG&D. DeUtrechtse heeft een bureau in ma-nagement en advies. Volgens haar

is het nuttig dat schulden vanwerknemers vroegtijdig worden

gesignaleerd, zodat er, eventueelin samenwerking met gemeentelij-ke instanties, meer kans is op eengeslaagde schuldregeling. „Van degemeente Doetinchem weet ik datze willen meedoen. Via een pilot-project willen we zien wat samenaan het probleem kan worden ge-daan. Het beleid verschuift vanschuldhulp naar schulddienstverle-ning”, zei Margriet Jongerius.Het schuldprobleem werd ook aan-gekaart door Jacqueline Zuidwegvan Zuidweg & Partners Insolven-tie en Bemiddeling, in 2012 uitge-roepen tot Zakenvrouw van hetjaar. Zij richt zich ook op onderne-mers die zelf in financiële proble-men terecht zijn gekomen. „Onder-nemers gaan te lang door op deoude weg. Net als werknemersmet schulden denken ze: Hetkomt wel goed. Maar dan komthet moment dat ze zien dat het he-lemaal niet goed komt.” Veel zzp’

ers zitten volgens Zuidweg in gro-te financiële problemen. De gemid-delde schuld van deze onderne-mers bedraagt maar liefst 120.000euro.„Voor werkgevers geldt, net alsvoor werknemers met schulden,dat ze wel geholpen moeten wíl-len worden. Veel ondernemers wil-len hun eigen ding doen en beste-den minder aandacht aan hunboekhouding. Maar de cijfers zijnzo belangrijk. Neem er dus de tijdvoor.”Jacqueline Zuidweg maakt zichsterk voor een ‘nationale stroppen-pot.’ Voor werkgevers én werkne-mers. Volgens haar hebben ban-ken belang bij deelname, anderskrijgen ze hun geld met zekerheidniet terug.„En laten we in het basisonder-wijs eens beginnen met aandachtvoor het omgaan met geld. Daarwordt nu niets aan gedaan.”

Wilma Elbertsen: ‘Iedereen heeft sterktes’

Eline Koers, de kandidaat die op één staat

Schulden werknemer treft ook werkgever

Eline Koers is gespecialiseerd in familierecht. foto Theo Kock

Wilma Elbertsen: ‘Waarde toevoegen aan onze leden.’ foto Theo Kock

Margriet Jongerius

zaterdag 19 januari 2013 De Gelderlander

nieuws | 5

Wanneer ben je voor jezelf een be-drijf begonnen?Mijn vader was ondernemer en ei-genlijk heb ik al sinds mijn school-tijd geweten dat ik ooit voor me-zelf zou beginnen. Ik wist alleennog niet wanneer en wat precies.Hoe zag je voortraject eruit qua op-leiding en werkzaamheden?Ik heb eerst de autoschool in Drie-bergen gedaan. Daarna heb ik ge-werkt bij een exportdienstverle-ner. Een jong en dynamisch be-drijf. Daar heb ik veel geleerd. Viaeen leasemaatschappij rolde ik bijde Rabobank binnen. Maar toenik een collega had geh0lpen metzijn belastingaangifte wist ik: Ik gade opleiding belastingconsulentdoen. In 2009 ben ik daarmee be-gonnen. Ondertussen had ik almijn eigen bedrijf Ordning opge-richt. In 2011 heb ik de opleidingafgerond.Heb je iets speciaals met cijfers?Ik heb iets met de cijfers áchter debedrijven. Die interesse had ik bijde Rabobank ook al. De onderne-mer is het meest interessant en ja,

daar horen cijfers bij. Cijfers analy-seren kon ik altijd al goed. Het isook erg boeiend. Ik heb in mijn be-drijf voor een solide basis gezorgddoor me aan te sluiten bij het Re-gister voor Belastingadviseurs(RB). Dat houdt ook in dat ik ver-plicht meedoe aan een program-ma permanente educatie. Gemid-deld komt dat neer op acht tottien studiedagen per jaar. Boven-dien kan ik bij het RB sparren metcollega’s, want alleen werken istoch een eenzaam bestaan.Wie zijn voornamelijk je klanten?Vooral veel starters en zelfstandigeondernemers. Net als ik zzp’ers,waarvan velen doorgroeien rich-ting midden- en kleinbedrijf. Veelzijn werkzaam in de dienstverle-ning, freelancers enz. Ze bestedenhun administratie uit. Sommigenwillen het zelf doen en komen bijmij voor jaarrekening en de belas-tingaangifte. Ik stimuleer ze omhet meeste zelf te doen en de con-trole aan mij over te laten. Het isheel erg belangrijk dat onderne-mers niet leunen op een consu-lent, maar zelf leren snappen water in hun bedrijf gebeurt met geld-stromen.Is het door de regelgeving nietmoeilijk voor ondernemers zelfoverzicht te houden?Veel nieuwe regelgeving is fiscaal,maar in de boekhouding zelf ver-

andert niet zo veel. Het is bij debank voorgekomen dat een klantbij me kwam met de vraag: ‘Inge,ik heb geen geld meer en noumoet ik btw afdragen. Wat moetik doen?’ Dat wil ik bij mijn klan-ten voorkomen door ze inzicht inhun boekhouding te verschaffen.Het moet geen aanrommelen wor-den, maar veel ondernemers vin-den het prettig dat ze zelf doenwat ze kúnnen doen en dat ik hendaarin begeleid.Ben je om die reden begonnen methet geven van workshops?Exact. We hebben dan vier tot vijfondernemers bij elkaar en zijnheel intensief met elkaar bezig.Die ondernemers leren bij zo’nworkshop ook van elkaar.Je zei dat alleen werken soms een-zaam is. Ben je daarom met net-werkclubs gestart?Vroeger had ik collega’s. Altijdleuk om met anderen te praten ofte sparren. Ik word gek als ik altijdin mijn eentje zou moeten wer-ken. Een neef maakte me erop at-tent dat er in Nijmegen een vrou-wennetwerk bestaat. Ik zei: ‘Nijme-gen? Weet je wel hoe ver dat vanWinterswijk ligt?’ Toen besloot ikzelf een vrouwennetwerk op terichten: She Business.Hoe heb je dat aangepakt?In 2010 heb ik een oproep gedaanen die zomer had ik al 25 vrouwen

bij elkaar. De meesten misten eenklankbord. She Business heeftgeen vast ledenbestand, maar erzijn 120 vrouwen die af en toe ko-men. We houden vier bijeenkom-sten per jaar. De vaste kern, die al-tijd komt, bestaat uit 20 tot 25vrouwen. Beurtelings geeft eenvan de vrouwen een themapresen-tatie op haar eigen vakgebied.Kunnen die vrouwen niet naar net-werkbijeenkomsten waar ook man-nen komen?Natuurlijk en dat doen ze ook. Wezijn absoluut geen feministes,maar vrouwen onder elkaar dur-ven zich kwetsbaarder op te stel-len. Het onderling uitwisselen vanervaringen gaat beter. De sfeer isanders. Maar je moet het zien alsiets extra’s voor vrouwen die ooknaar andere netwerkbijeenkom-sten gaan. She Business is geen ver-vanging, maar een aanvulling. Eenultieme manier voor vrouwelijkeondernemers om een eigen klank-bord te hebben.In maart van dit jaar heb je nógeen organisatie opgericht: ZOOST.Wat is het doel van dat platform?Anders dan sommigen denken isZOOST (Zelfstandige Onderne-mers Oost-Nederland) geen vrou-wennetwerk. Doel is zzp’ers, man-nen én vrouwen, bij elkaar te bren-gen om samen aanvullende werk-zaamheden aan te bieden. Bijvoor-beeld in de dienstverlening.ZOOST zoekt Achterhoekse onder-nemers die, met behoud van huneigen bedrijf, elkaar in dienstverle-ning aanvullen. Kennis delen en in-tensief samenwerken. Primair gaathet om de contacten. Dan komthet gunnen van werk aan elkaarvanzelf wel. Als je er tijd en aan-dacht in investeert krijg je ookveel terug.www.ordning.nl

H et is niet de standvan de economiedie ons in een de-

pressieve greep houdt, maarvooral het cynisme dat hetpublieke debat daarover do-mineert. Het probleem isdat iedereen tegenwoordigboodschapper is: we heb-ben er dringend behoefteaan onze mening luidkeelste verkondigen. Twitter enfacebook stellen ons daar-toe in staat. Prima, maar he-laas moeten we ons danwel beperken tot kreten ensoundbites: 140 tekens is na-melijk wat krapjes voor nu-ances of een context.Het cynisme vreet zich alszoutzuur een weg in de pu-blieke opinie. Eigenlijk hebik nu wel genoeg van die ne-gatieve berichtgeving. Ikzou zo graag zien dat wemeer oog krijgen voor allepositieve signalen die erécht zijn maar die cyniciniet willen zien. Weet u bij-voorbeeld hoeveel bedrij-ven en ondernemers on-langs in de prijzen zijn ge-vallen? Vaak werden ze alsondernemer van het jaar,duurzaamste bedrijf of alsmeest creatieve onderne-mer van de gemeente inhet zonnetje gezet tijdensgemeentelijke nieuwjaarsre-cepties. Het zijn er te veelom op te noemen, maar ikfeliciteer ze van harte.Nog een signaal: een rap-port van de Rabobankschetst de Stadsregio Arn-hem Nijmegen als een eco-nomisch gezond gebied.Ten opzichte van de jarentachtig en negentig – toenwe een industriële regio inverval waren – isArnhem/Nijmegen nu eeneconomisch kerngebied.Met een totaal van 360.268banen is de regio de zesdegrootste ‘werkgever’ van Ne-derland. Een hoog opgelei-de beroepsbevolking en eengunstige ligging binnen Ne-derland en Europa verster-ken de kracht van de regio.Alle reden dus om wat min-der cynisch aan 2013 te be-ginnen en juist meer te in-vesteren in de creativiteitvan het mkb de motor vanonze economie. De KvK zaldit in 2013 op diverse ma-nier stimuleren en blijvenvolgen. Ik ben ervan over-tuigd dat zich dit dubbel endwars zal terugbetalen: inwerkgelegenheid, in eengoed vestigingsklimaat enin vertrouwen in de toe-komst!

Ronald Migo, algemeen di-recteur KvK Centraal Gelder-land

‘Leer cijfers zelf snappen’

Zoutzuur

� Naam: Inge Klein Gunnewiek� Bedrijf: Ordning Fiscaal & Admini-

stratie� Functie: Zelfstandig professional

als belastingconsulente� Vestigingsplaats: Winterswijk

� Bijzonderheid: Inge is oprichtstervan vrouwennetwerk She Businessen platform ZOOST, dat streeftnaar samenwerking tussen zzp’ers

� Tekst: Jacob Schreuder� Foto: Theo Kock

Inge Klein Gunnewiek: ‘Ondernemers vinden het prettig dat ze op financieel gebied worden begeleid, maar dat ze zelf doen wat ze kúnnen doen’.

Door Ronald Migo

Terzijde

Ze verzorgt de jaarrekening enbelastingaangiftes voor veel klei-ne, zelfstandige ondernemers.Ook geeft ze particulieren en on-dernemers financieel advies. Enze houdt workshops. „Ik leer deondernemer zelf te snappen water in het bedrijf gebeurt met degeldstromen.”

Inge Klein Gunnewiek, zzp’er en netwerker

KvK-voorzitter Gert-Jan Oplaat: ‘Bouwen aan vertrouwen in 2013’

OKB en KvK in actie tegen faillissementenDe Stichting Ondernemersklankbord (OKB) en KvK Centraal Gelderland (KvK) komen in het geweer tegen dreigende faillissemen-ten. De KvK gaat vouchers van 200 euro uit-geven aan ondernemers die in liquiditeits-problemen (dreigen te) komen. Voor dat geld worden ze vervolgens begeleid door een oud-ondernemer die als adviseur ver-bonden is aan OKB. Doel is om een faillis-sement te voorkomen. Uit de praktijk blijkt dat bijna de helft van de ondernemers die begeleiding krijgen, gered kunnen worden. Dat geldt vooral voor ondernemers die niet afwachten en zich snel melden. Om voor een OKB-voucher in aanmerking te komen, kunnen ondernemers bij de KvK terecht voor een gratis advies- en intakegesprek. De KvK verwacht in 2013 zo’n 50 vouchers uit te geven. Als de regeling werkt, wordt bekeken of middelen en capaciteit kunnen worden uitgebreid. Voor info en aanmeldin-gen: KvK, afdeling Voorlichting, tel. (026) 353 88 35.

Steun voor de Achterhoekse bouwsectorDe bouw is één van de sectoren die zwaar getroffen zijn door de economische malaise. Juist in de Achterhoek, waarin veel bouwbe-drijven actief zijn, heeft dat grote gevolgen. Daarom heeft KvK Centraal Gelderland be-sloten om twee initiatieven voor de bouw-sector te ondersteunen. Ten eerste gaat de KvK – in samenwerking met Bouwend Nederland - een aantal workshops over klantgericht ondernemen ondersteunen en financieren. Die zijn bedoeld voor bouwers en installateurs. Wat is nodig in de branche? Hoe veranderen de wensen van de klant en kun je daar als bedrijf op inspelen?Daarnaast gaat de KvK, samen met ADB (Achterhoek Duurzaam Bouwen), vakinhou-delijke workshops organiseren om innovatie en de toepassing van duurzame technieken in de bouw te bevorderen. Meer informatie: KvK, Jürgen ten Have, tel. (026) 353 87 96.

Kamer van Koophandel in de regio

Bouwen aan vertrouwen. Dat moet het adagium worden voor 2013, zo vindt Gert-Jan Oplaat, voorzitter van Kamer van Koophandel Centraal Gel-derland. En wat dat betreft kan Ne-derland veel leren van onze oosterbu-ren. “In Duitsland heeft een langdurig investeringsbeleid gezorgd voor groei van de economie. Juist voor de maak-industrie in ons gebied liggen de kan-sen in samenwerking met Duitsland.”

Gert-Jan Oplaat deed zijn oproep tijdens de Nieuwjaarsbijeenkomst van de KvK op 7 ja-nuari. Maar liefst 800 bezoekers weerston-den alle onheilstijdingen over de Nederland-se economie en kwamen inspiratie opdoen, niet alleen door de speech van Oplaat maar ook door een spetterend betoog van ‘enter-trainer’ Jan van Setten.Dat Duitsland het zo goed doet, ligt volgens Oplaat aan het ‘Rheinische model’ waarin gekozen is voor consistente investeringen in innovatiekracht, onderwijs en onderzoek. “Maar ook de ondersteuning van de bouw en automotive sector hebben bijgedragen aan de succesvolle groei van de Duitse eco-nomie. Voor 2013 wordt gerekend op een groei van 1,6%.” Oplaat vindt dat het Ne-derland moet inspireren tot een gezamenlijk investerings- en samenwerkingsbeleid om zo een boost te geven aan het MKB.

SuccessenVolgens Oplaat laten kabinet en de media zich te veel meeslepen door economische doemverhalen en is er te weinig aandacht voor de successen. Hij noemde Foodcase in Wageningen dat met de Hot Booster – dranken die zichzelf kunnen verwarmen - de prijs voor Product van het Jaar won. “De productlijn is juist in de Food Valley het ge-volg van intensieve samenwerking tussen ondernemers met lef, kennisinstellingen en investeerders. Foodcase richt ook een eigen lab in waar het sterilisatieproces van voedsel kan worden verbeterd en het mooie is dat collega-bedrijven van de proefopstelling ge-bruik kunnen maken want waarom opnieuw het wiel uitvinden? De handen ineenslaan… het klinkt hol en afgekloven, maar echt… je ziet waar het toe kan leiden!”

Nationaal W.O. II MuseumGert-Jan Oplaat brak op Papendal ook een lans voor de komst van het Nationaal W.O. II Museum naar de voormalige Vasim Fabrie-ken in Nijmegen, aan de oever van de Waal. In samenwerking met het regionale bedrijfs-leven is een actie op touw gezet om zoveel mogelijk steun en draagvlak te krijgen: bij ondernemersverenigingen, ondernemers in toerisme en recreatie en bij de horeca. De gemeenten Arnhem en Nijmegen zijn erg enthousiast over de komst van het museum. De provincie Gelderland is dat ook, maar be-kijkt nog welk bedrag ze er voor over heeft. Datzelfde geldt voor ‘Brussel’. De actie moet met name deze laatste twee partijen over de streep trekken. “Het zal toch niet zo zijn dat we voor de tweede keer de komst van een Nationaal Museum zien wegglippen”, zei Oplaat onder verwijzing naar het fiasco met het Nationaal Historisch Museum dat een paar jaar geleden aan de neus van Arnhem voorbij ging.De volledige toespraak van Gert-Jan Oplaat iste lezen op: www.kvk.nl/jaarredegelderland.

Volg de KvK op

twitter:

@KvK_CentraalGld

Heffing KvK afgeschaft, let op nepfacturen!

De jaarlijkse heffing van de Kamer van Koophandel is afgeschaft. U ontvangt dus géén factuur meer van de KvK. Dit besluit heeft helaas wel geleid tot een vervelende bijwerking: fraudeurs zijn in het gat gesprongen en bestoken het be-drijfsleven nu met nepfacturen. Die zouden dan betaald moeten worden voor de ‘registratie’ van uw bedrijf in een bepaald register. Zo kregen veel onder-nemers medio december 2012 een brief van het ‘Centrale Bedrijven Register’ in de bus met het verzoek bijna 280 euro over te maken. Slechts uit de heel kleine lettertjes kan de lezer opmaken dat het om een aanbieding gaat. Maar waarvoor is totaal onduidelijk. De KvK roept onder-nemers op extra alert te zijn en goed te kijken naar de periode waarover ‘gefac-tureerd’ wordt. Wie dergelijke brieven krijgt, wordt verzocht die te melden bij www.fraudemeldpunt.nl.De afschaffing van de jaarlijkse bijdrage hangt samen met de modernisering van de KvK. De twaalf regionale KvK’s, KvK Nederland en Syntens worden in 2014 in een nieuwe organisatie onderge-bracht. De KvK wordt nu gefinancierd uit de begroting van het ministerie van Economische Zaken. Hoewel de jaarlijkse bijdrage voor ondernemers de laatste ja-ren al steeds verder daalde, diende zich terecht de vraag aan of de inning van de heffing efficiënter kon. Facturering kost zowel de ondernemer als de KvK tijd en geld. Overigens blijven ondernemers ook in de nieuwe situatie betalen voor de ac-tiviteiten die de KvK oppakt om onderne-mers verder te helpen met ondernemen. Dat gebeurt voortaan via het lastenkader voor het bedrijfsleven (de belasting).Over 2013 ontvangen ondernemers dus geen factuur meer van de KvK maar voor eventuele nog openstaande jaren kan ui-teraard nog wel een naheffing volgen.

Zo start u als freelancer of zzp’erEigen baas of toch niet? Vaak is het voor een freelancer of zzp’er onduidelijk of hij/zij nu wel of niet als zelfstandig ondernemer wordt gezien. De Belastingdienst hanteert namelijk een ander criterium voor deze beoordeling dan bijvoorbeeld uitvoeringsinstellingen voor sociale zekerheid en de Kamer van Koophan-del. Alle ingewikkelde regelgeving over dit onderwerp maakt het ondernemen tot een uitdaging. Tijdens deze avond krijgt u tekst en uitleg over de positie van de zelfstandige zonder personeel. U wordt uitgebreid geïn-formeerd over de valkuilen bij het opstarten van de onderneming. Voor alle informatie, zie www.kvk.nl/seminarzzp. (Data: 28 ja-nuari in Nijmegen, 7 februari in Arnhem, 19.00–22.00 uur; deelnamekosten: 3 35,-)

Mooi pakket aan fiscale maatregelen voor innovatie!De Research & Development Aftrek (RDA)is bedoeld voor elke onderneming die in Nederland R&D verricht. Om de aanvraag en toekenning zo makkelijk mogelijk te ma-ken, sluit de RDA zoveel mogelijk aan bij de

WBSO-subsidie. Bedrijven die winst maken met octrooien of activiteiten die onder de WBSO-regeling vallen, mogen deze winst onderbrengen in een lagere tariefbox bin-nen de vennootschapsbelasting: de innova-tiebox. Veel bedrijven ontwikkelen nieuwe producten, software en processen waarvoor deze maatregelen erg interessant zijn. Dit se-minar praat u bij. Informatie en aanmelden? Zie www.kvk.nl/rdagelderland. (Datum: 24 januari in Arnhem, 19.30-22.00 uur; kosten 3 35,-)

Zo start u een webwinkelTijdens dit seminar worden alle facetten van verkoop via internet besproken: het kiezen van verkoopkanalen, opzet en uitvoering van marketing, analyse van statistieken, doorloop verkooptraject, verwerking financiële gege-vens, internationale verkoop. Dit seminar voorziet u van een brede basiskennis waar-mee u een succesvolle start kunt maken in de verkoop via internet. Voor informatie en aanmelden: www.kvk.nl/startenwebwinkel. (Datum: 15 februari in Arnhem van 9.30-12.30 uur; deelnamekosten: 3 35,-)

NIEUWS

KvKNIEUWS

KvK-SHOP

‘Genoeg om naar uit te kijken’

Gert-Jan Oplaat vond tijdens de Nieuw-jaarsbijeenkomst genoeg positieve pun-ten om het bedrijfsleven een hart onder de riem te steken. Hij wees onder meer op:• 2Connect Business, een pas gestart

Euregionaal project gericht op samen-werking met Duitse bedrijven in de grensregio;

• uitbreiding van de Liberation Routedie vanaf 2014 vanaf Normandië naar de regio Arnhem Nijmegen voert;

• het project Detailhandel waarmee deKvK ook in 2013 winkeliers helpt Het Nieuwe Winkelen vorm te geven;

• Mijn idee, een goed idee, waarmeebeginnende ondernemers in toerisme en recreatie een ondernemingsplan kunnen maken.

Bouwen aan vertrouwen… net als Gert-Jan Oplaat (vooraan met rode stropdas) hebben de ondernemers van Centraal Gelderland er zin in. (Foto: Jack Tillmanns – Foto Focus)

zaterdag 19 januari 2013 De Gelderlander

nieuws | 7

B ianca Wolters heeft langaan de ‘voorkant’ in de Ho-reca gewerkt. Als gast-

vrouw. Sinds enkele maandenwerkt ze als bedrijfsleider achterde schermen van restaurant Culi-nair Concept in Winterswijk. Eenspeciaal restaurant, want er wordtgeen gebruik gemaakt van menu-of wijnkaarten. Culinair Conceptwerkt bovendien met dagverse pro-ducten uit eigen streek.„Maar daar blijft het niet bij. Eige-naar Jeroen van der Schee is steedsop zoek naar innovatieve concep-ten. Binnenkort openen we eenCulinair Conceptrestaurant inBocholt en in februari gaat onzeFabulous Food Truck rijden. Dat iseen mobiele keuken die naar elkegewenste plaats kan rijden om eendiner te bereiden.”Culinair Concept, drie jaar gele-den door Jeroen van der Schee ge-start, is een successtory gebleken.Het restaurant aan de Markt in

Winterswijk, geopend van donder-dag tot en met zondag, is vrijwel al-tijd vol. Het restaurant is gemoede-lijk ingericht met een open keu-ken en een ‘wijnwand’ als decor.„We hebben veertig zitplaatsen enstraks in Bocholt vijftig”, zegt Bian-ca Wolters. Zij volgde in oktoberIrmgard Kranenborg op als be-drijfsleider. „Nou ja, opvolgen, Irm-gard blijft me gelukkig begeleiden,want met twee restaurants, een rij-dend restaurant en twaalf mede-werkers hebben we onze handener vol aan. Dit is voor mij eendroombaan. Het werk wordtsteeds breder, want verdere uitbrei-ding met weer nieuwe conceptenis zeker niet uitgesloten.”Bij Culinair Concept werken vierkoks. De dagverse producten ko-men vooral uit de Achterhoek.Kalfsvlees van het bedrijf van de fa-milie Van der Schee in Barlo, dag-verse vis uit Winterswijk, groente,fruit, kruiden, vrijwel alles wordt

door producenten uit de streek ge-leverd. Bianca Wolters: „We vra-gen de gasten wat ze graag lusten.

Als ze dat hebben aangegeven be-reidt de kok een verrassingsdiner.Wij adviseren daarbij de passende

wijnen. Een aantal van ons is som-melier (wijndeskundige, JS). Ikzelf ook.”Op de woensdag zijn er kookclubsin Culinair Concept. Zowel man-nen- als vrouwenclubs. Vanaf achtpersonen kan zo’n club onder des-kundige leiding aan de slag.„Met de kerstdagen en de jaarwis-seling hebben veel mensen ge-bruik gemaakt van de mogelijk-heid bij ons gerechten en/of ingre-diënten te halen en die thuis zelfte verwerken tot een diner. Wehebben huisgemaakte fonds, soe-pen, sauzen, maar ze kunnen ookvlees of vis bestellen”, zegt BiancaWolters.Culinair Concept is verder een ca-teringbedrijf. Zowel aan huis alsvoor grote partijen. De foodtruck -culinair on wheels - is een van deeerste in Nederland. Ook in thea-ter De Storm worden diners ver-zorgd door Culinair Concept.www.culinairconcept.nl

D e tijd dat advocaten allesoorten recht behandel-den is voorbij. Generalis-

ten zijn vervangen door specialis-ten. Annemieke Wiltink van BAXadvocaten belastingkundigen uitDoetinchem heeft naast algemeenciviel recht als specialismen hip-pisch- en verzekeringsrecht.Hippisch recht?Annemieke Wiltink lacht om deverbaasde blik van de verslaggever.„Bij het houden van paardenkomt meer kijken. Je hebt te ma-ken met ongevallen, al dan niet inmaneges, met verzekeringen, con-tracten en ook met gerechtelijkeklachten over diergeneeskundigrecht.”Paardrijden is al haar hele leveneen hobby. „In die jaren heb ikkennis opgedaan die me als advo-caat in het hippisch recht van paskomt. Als je elkaar goed begrijpt iser sneller vertrouwen. Ik heb bij-voorbeeld een proces gevoerd overde voortzetting van huur van ver-

scheidene pensionpaarden. Hetging ook over het eigendom vanpaard en veulen. Dat werd door dewederpartij opgeëist. De paarden

bleven uiteindelijk eigendom vande cliënt (de rechtmatige eigenaar)en voor de pensionrechten is eenregeling getroffen.”

Annemieke Wiltink studeerde inNijmegen Nederlands recht. Alsschakelsemester koos ze voor be-drijfswetenschappen.„Als advocaat heb je veel met on-dernemers te maken. Ik begeleidhen nu bij reorganisaties en faillis-sementen. Ik ben ook curator,maar probeer allereerst faillisse-menten te voorkomen. Ik krijgmet ontslagrecht te maken en geefadvies op allerlei juridische terrei-nen. Leuk en divers werk. Daaromben ik blij dat ik als nevenstudievoor bedrijfswetenschappen hebgekozen.”Annemieke Wiltink kwam in2004 bij BAX advocaten belasting-kundigen. Toen was ze er de enigevrouwelijke advocaat. Nu zijn zemet z’n vieren. Met studeren is zenog niet klaar.Momenteel volgt ze een specialisa-tieopleiding verzekeringsrecht.„Ik heb in het verleden bij een ver-zekeraar gewerkt. Het is eenboeiend vakgebied en daarom

heeft de maatschap mij gevraagdhet verzekeringsrecht verder uit tediepen. Inmiddels ben ik daarmeeal begonnen. Verzekeringsrecht iserg breed. Het omvat allerlei advie-zen en procedures op het gebiedvan verzekeringen. Denk aan dis-cussies met verzekeraars over dedekking. Bij brand betalen verzeke-raars liever niet uit en doen ze re-gelmatig een beroep op, lang nietaltijd duidelijke, polisvoorwaar-den.”Verder is Annemieke Wiltink ju-rist in de klachtencommissie vanhet Slingeland Ziekenhuis in Doet-inchem.„Ik schrijf de uitspraken. Onze uit-spraken zijn niet bindend, maarde ziekenhuisdirectie moet metaanbevelingen wel iets doen. Deuitspraak kan ook gebruikt wor-den in een zaak voor de medischetuchtrechter, maar die is niet ge-bonden aan de uitspraak.”

www.baxadvocaten.nl

M et Van Raam Varsseveldheeft de Achterhoekeen bedrijf dat uniek is

in zijn soort. Het bedrijf maaktspeciale fietsen voor mensen meteen beperking. Bijzonder is dat on-danks de crisis het bedrijf al jareneen stabiele omzetgroei kent.„Al is die van vorig jaar met zevenprocent wat lager dan de jarendaarvoor. Toen haalden we omzet-

stijgingen van 15 (2011), 18 (2010)en 25 (2009) procent”, zegt direc-teur Marjolein Boezel. „Een vande redenen dat de omzet mindersnel groeit is dat die speciale rijwie-len indirect gesubsidieerd worden.Nu de gemeenten bezuinigen opde WMO is er ook minder geld be-schikbaar voor aangepaste fietsen.”Toch ziet Marjolein Boezel de toe-komst met vertrouwen tegemoet.„Het aantal ouderen neemt toe.Sommigen van hen hebben een li-chamelijke handicap, maar willenwel fietsen. Ze bestellen dan eenspeciale fiets, bijna altijd ook mettrapondersteuning.” Het is wat crugezegd, maar wie geen armen ofbenen meer heeft kan toch fietsen.Ook mensen met een halfzijdigeverlamming kunnen bij Van Raamterecht. „Standaard is voor onsniet goed genoeg”, zegt MarjoleinBoezel. „Mensen met een beper-king geven aan wat ze nodig heb-ben en wij zoeken de oplossing.

Dat is soms maatwerk. Maar wehebben ook series, die op onderde-len aangepast kunnen worden.”Marjolein Boezel vormt de direc-tie van Van Raam met haar broer

Jan-Willem (technisch directeur)en Ronald Ruesink (commercieeldirecteur). Dat het met Van Raamzo goed gaat is te danken aan hetfeit dat een paar jaar geleden werd

besloten de groei in het buiten-land te zoeken. Bijna dertig pro-cent van de omzet komt uit lan-den als Duitsland, Engeland, deScandinavische landen, Zwitser-land, Oostenrijk en België.Hoewel de focus van het bedrijfligt op fietsen voor mensen meteen beperking, ontwikkelt VanRaam ook nieuwe producten. Zo-als de fiets voor buitenschoolse op-vang. Acht kinderen kunnen doorde bestuurder in deze fietstaxi vanen naar bestemmingen vervoerdworden. Ook nieuw is de fietstaxivoor grote steden. In de ochtendkan deze gebruikt worden om pak-ketjes af te leveren in bijvoorbeeldeen autoluwe binnenstad. De rij-wielen waar het buitenland en-thousiast over is zijn de zitdriewie-lers (de easyrider), de rolstoelfietsen de fun2go, een tandem, maardan eentje waarbij de fietsersnaast elkaar zitten.www.vanraam.nl

Annemieke Wiltink thuis in hippisch recht

Bianca Wolters vond haar droombaan

Van Raam: ‘Standaard niet goed genoeg’

Bianca Wolters van Culinair Concept. foto Theo Kock

Annemieke Wiltink: ‘Begrip geeft vertrouwen.’ foto Jan van den Brink

Marjolein Boezel: ‘Op tijd begonnen met export.’ foto Theo Kock

De Gelderlander zaterdag 19 januari 2013 zaterdag 19 januari 2013 De Gelderlander

8| thema thema | 9

door Thed Maas

S amen met haar man Jan-Wil-lem Wessels runt Saskia deJong op bedrijventerrein Bijs-

terhuizen in Wijchen het bedrijfLagusski, dat onder de merknaamLumigrip bijzondere trapleunin-gen maakt en op de markt brengt.De trapleuningen zijn voorzienvan meerkleurige LED-verlichting,een accu en sensoren. Zonderhak- en breekwerk te plaatsen. Jebepaalt zelf de verlichtingskleuren de verlichting gaat automatischaan zodat je de trap goed ziet inhet donker. „Onze klanten zijnvan alle leeftijden”, zegt Saskia.„Mensen die kiezen voor designen sfeer en gezinnen met jongekinderen en ouderen die het van-wege de veiligheid willen.” Saskiadoet vooral de zakelijke kant vanhet bedrijf. Ze begonnen zes jaargeleden in het schuurtje bij hunhuis. Na een jaar werd de eerstewerknemer aangenomen; in 2007werden de verlichte trapleuningenin de markt geïntroduceerd; eind2008 verkaste het bedrijf naar Bijs-terhuizen en inmiddels werken ertwaalf mensen. In de afgelopentwee jaar is de omzet verdubbeld.„Vooral doordat we zelf ook het in-

meten en monteren zijngaan doen. Daarvoor heb-ben we nu eigen montage-teams: de beste garantie opkwaliteit heb je als je het heletraject zelf in de hand houdt.”Saskia studeerde bedrijfskunde inNijmegen en kreeg thuis, in Zwol-le, het ondernemerschap met depaplepel ingegoten. „Ik heb ondermeer bij Philips (het latere NXP,red.) gewerkt, waar ik gefascineerdraakte door techniek en innovatie.Ik heb altijd meer gehad met eenfysiek product dan met een dienst.We zijn allebei heel erg enthou-siast bezig met dit bedrijf. Beden-ken steeds innovaties. De verlich-ting is nu ook aan te sturen via deiPhone. En binnenkort gaan weook de Duitse markt op. Het iswel belangrijk dat je ‘aan hetstuur’ blijft. Dat je je niet laat mee-slepen door de waan van de dag.Ondernemen is een continu ge-vecht met de tijd. Zorg dat je elkedag doet wat je wilt doen.” Inmid-dels worden de door hun ontwik-kelde systemen ook toegepast inhekwerken en balustrades. „Wehebben nog veel plannen”, zegtSaskia. „Lumigrip komt in 2013 inelk geval goed op de kaart.”www.lumigrip.nl

‘Ondernemengeeft mij energie’

De Zweedse kledingretailer Hen-nes & Mauritz (H&M) heeft deverkopen in de belangrijke decem-bermaand met 8 procent zien stij-gen vergeleken met een jaar eer-der. Dat was te danken aan de uit-breiding van het winkelbestand.De omzet van winkels die min-stens een jaar open zijn, daaldemet 2 procent. Beide cijfers zijn be-ter dan analisten hadden voor-speld. Het lagere aantal koopdagenin de maand drukte volgens H&Mde verkopen met 3 procentpunt.H&M had in december in totaal2.809 winkels. Dat waren er eenjaar eerder nog 2.490.

door Francien van Zetten

J e hart volgen, mensen stimule-ren, nieuwe mensen ontmoe-ten, kansen zien. En natuur-

lijk: bouwen aan familiebedrijf Me-taglas in Tiel, door innovatieve toe-passingen van glas en metaal teontwikkelen en in de markt te zet-ten. „Daar krijg ik enorm veel ener-gie van”, zegt directeur HeskeGroenendaal. Ondernemen ismensenwerk, benadrukt Groenen-daal (43). Goede mensen om jeheen verzamelen in je bedrijf, daardraait het om. „Het allerleukste isals ik mensen aanneem waar ikwat in zie en hen kan stimulerenin hun ontwikkeling.” Groenen-daal coacht tevens andere, starten-de ondernemers. Metaglas, is vanorigine een metaalbewerkingsbe-drijf. „We zijn goed in het beden-ken van constructies van glas enmetaal. Van aluminium ramen

voor houten kozijnen en balkonaf-scheidingen tot glaswanden voorkantoren of een kiosk.” Groenen-daal maakt deel uit van de driekop-pige directie van Metaglas, waarruim tachtig mensen werken.Haar vader richtte het bedrijf in1975 op, zijn dochter kwam er in1999 bij. Zij is verantwoordelijkvoor stafzaken (financiën, admini-stratie, marketing, ICT en perso-neelszaken), haar man doet de ver-koop en productontwikkeling endan is er nog de technisch direc-teur die over de productie en pro-jecten gaat. „De mens en jehart kunnen volgen”, ant-woordt Groenendaalprompt op de vraag watondernemen zo leukmaakt. „Als ondernemerkun je sturing gevenaan waar je naar toewil met je bedrijf. Datgeldt voor je perso-

neelsbestand, maar ook voormarktkansen. Daar speel je opin. Nieuwe mensen ontmoe-ten en nieuwe dingen le-ren, horen daar bij.”

door Frank Thooft

O lga Fonteijn vanExecutive Home

Rentals (EHR) leidteen franchiseketen van (nu al)tien landelijke vestigingen waarbijwoonhuizen in het hogere seg-ment aan expats worden ver-huurd. „Of het een typisch man-nenberoep is waar ik in zit? Er zijnmeer vrouwen die dit doen.’’ Maarde vrouwelijke intuïtie geeft welde doorslag, als je even door-vraagt. „Het gaat niet alleen om za-ken doen, maar vooral om het kun-nen invoelen wat belangrijk vooriemand is. Expats willen door-gaans geen grote tuinen om te on-derhouden, en een internationaleschool vlakbij. Maar nog meermoet je ze de couleur locale bijbren-gen, die jij als Arnhemmer, Nijme-genaar of Veenendaler (waar EHRonder andere zit, red.) alleenkent.’’ Ze bouwde haar succesfor-mule gestaag op sinds de start in1994, en maakte er drie jaar gele-den een franchiseconcept van. Mo-menteel bestiert ze tien Nederland-se vestigingen, waar allemaal zelf-standige ondernemers werken.

Daarom alleen al is het een succes,verklaart Olga: „Iedereen werktvoor zichzelf, en hoe harder hij ofzij werkt, hoe beter het gaat.’’ Stil-zitten na deze lancering doet Olgaechter niet. Ze is met vier extra ves-tigingen bezig in Nederland en deformule vraagt voortdurende fine-tuning. „Alleen zo kun je marktlei-der zijn.’’ Zo introduceerde ze eennieuw middel om de vastzittendehuizenmarkt los te krijgen, door(tijdelijke) huur aan te bieden. „Be-woonde woningen houden hunwaarde; lege woningen betekeneneen prijsdaling. Dat wil toch nie-mand?’’ Ook voor zeer korte perio-den (een expat huurt doorgaansvoor enkele jaren) heeft ze oplos-singen. Voor mensen in een schei-ding, of andersom ook voor ‘nieu-we stellen’, die het samenwonenwillen proberen. Een beheer- enservice module is ze momenteelook aan het opzetten. „Daarmeemaak je de verhuurbaarheid noggemakkelijker.’’ Ze richt zich daar-naast ook op multinationals, zie-kenhuizen, overheden: overal isimmers de behoeft aan flexibelebehuizing. Wij kunnen dat rege-len.” www.ehr.nl

door Jacob Schreuder

Z e beoefent twee pas-sies. Rode draad

is het maat-schappelijk wel-

bevinden van Achterhoekers. Alsdirecteur van de regionale televisie-zender Focuz TV wil ze zoveel mo-gelijk ‘gewone mensen met eenverhaal’ aan bod laten komen. Alsleidster van M8erhoek legt ze ver-bindingen tussen bedrijfsleven enmaatschappelijke organisaties.Op 1 januari 2012 werd ze direc-teur van Focuz TV. „Ik heb vooralgewerkt aan meer betrokkenheidvan de regio bij de zender. FocuzTV wil een warm bad zijn voorverenigingen, maatschappelijke or-

ganisaties en personen. Dus mel-den we in ‘Gelderland Van-

daag’ over het asiel dat eenhondje kwijt is. Ook kijken

we kritisch naar de poli-tiek die nog vaak over on-

ze hoofden heen beslis-singen neemt. Wees

transparant, is onsstandpunt. Hier ligt

nog een schone

taak.” Berna van Campen zit volplannen. „We gaan met FrisoWoudstra een programma makenover architectuur en met GeertPrein een ‘poppensoap’ voor hetkinderprogramma Kletsmajoortjes.Ook denken we aan programma’sover de passie voor tuinen en overmisdaadpreventie.”Met M8erhoek koppelt Berna metsucces het bedrijfsleven en maat-schappelijke organisaties aan el-kaar. Bedrijven maken bijvoor-beeld uitstapjes voor ouderen ofac tiviteiten voor mensen met eenbeperking mogelijk. Dat kan ookvoor verenigingen, die dan wat te-rugdoen voor het bedrijf.„Meestal gaat dat met geslotenbeurs. De een helpt de ander. Ikspeel een rol als makelaar tussende partners. Dat heeft al aardigeprojecten opgeleverd. Ook zijn erbedrijven die geld geven. Daar kun-nen wij iets moois mee doen.”

‘Goede mensen om je heenverzamelen; dáár draait het om’

Focuz TV en M8erhoek richten zichop maatschappelijk ondernemenCBMC regio Barneveld heeft voor

donderdag 31 januari vanaf 19.30uur een bijeenkomst in De Elstar,Harselaarsweg 59, Barneveld, be-legd. Thema van de bijeenkomst is‘Omgaan met stress.’Wouter Droppers, directeur vanCBMC, zal het thema inleiden. Opdeze avond wordt het thema in Bij-bels perspectief gebracht. Er wordtgekeken wat de invloed van dit the-ma is op ons functioneren, onzeleiderschapsstijl, onze bedrijvenen ons leven.Na de inleiding zal er in kleinegroepen over het thema wordendoorgepraat. Uiteraard is er alleruimte voor vragen, opmerkingen,delen en netwerken.CBMC Nederland is een missionai-re beweging van en voor christenzakenmensen en maakt deel uitvan een sterk en hecht internatio-naal netwerk van zakenmensen.www.cbmc.nl Bijna 1000 Poolse metaalwerkers

hebben een nabetaling gekregenvan installatiebedrijf Remak voorhun werk aan de kolencentralevan RWE/Essent in de Eemsha-ven.Ongeveer 300 Polen die er nogwerken, krijgen een loonsverho-ging tot 30 procent. De FNV heeftdat bekendgemaakt.De rechter bepaalde in oktober datde Polen recht hebben op hetzelf-de loon als hun Nederlandse colle-ga’s, op straffe van een dwangsomoplopend tot 2 miljoen euro.

Dat het slecht gaat in de horecablijkt ook uit de verkopen van deNederlandse groothandels. Detotale omzet van groothandels inde voedingssector daalde in 2012met 100 miljoen euro tot 6,77 mil-jard euro. Dat blijkt uit donderdagnaar buiten gekomen cijfers vanhet economisch bureau van ING.Door toenemende concurrentiestaan de prijzen onder druk, zeg-gen onderzoekers. Zij verwachtendat Nederlanders dit jaar nog min-der buiten de deur gaan eten danvorig jaar. Groothandels zullenzich daarom meer moeten onder-scheiden om toch producten tekunnen verkopen.

Zo’n 70 ondernemers uit de regioArnhem en Nijmegen hebben afge-lopen week op basisscholen enmiddelbare scholen een gastles ge-geven over ondernemerschap. Deorganisatie was in handen van stu-denten van de opleiding Small Bu-siness en Retail Management vande Hogeschool van Arnhem enNijmegen (HAN). Na een paneldis-cussie ‘s morgens met Ton vanGaalen, ondernemer en interim-voorzitter van NEC, gingen de on-dernemers ‘s middags naar descholen toe. Ze maakten veel bijde kinderen los. Het aantal leerlin-gen dat voorafgaand aan de gastleswerd gevraagd wie er een onderne-ming wil beginnen was aanzien-lijk minder dan aan het einde vande les. Kinderen die onder begelei-ding zelf een bedrijfje opzettenblijken beter te scoren op kwalitei-ten als samenwerken, afspraken na-komen, klantgericht denken enzelf initiatief en verantwoordelijk-heid nemen. Daarnaast zet dit leer-lingen aan na te denken over on-dernemerschap als mogelijk be-roepsperspectief.

Bijeenkomst:Bijbelse visieop zakendoen

KPN zet vaart achter de uitrol vanhet nieuwe 4G-netwerk. Vanaf 4februari is de nieuwe standaardvoor mobiele telefonie, die ondermeer zorgt voor sneller mobiel in-ternet, beschikbaar in en rond Am-sterdam. In de komende anderhalfjaar komt de rest van Nederlandaan de beurt, zo meldde KPN dins-dag. Klanten hebben wel een tele-foon nodig die geschikt is voor het4G-netwerk en moeten een specia-le databundel bij hun abonne-ment afsluiten.

Stichting Brein, bekend van de pro-cessen tegen downloadsite The Pi-rate Bay, heeft afgelopen jaar 571websites offline kunnen halen enéén laten blokkeren. Brein ronddein totaal 651 onderzoeken af. De si-tes die op basis hiervan van hetnet werden gehaald waren vooralzogeheten file-sharingsites, die toe-gang gaven tot illegale bestanden.De meeste hiervan werden doorde providers zelf verwijderd. In2011 deed Brein 742 onderzoeken.Toen werden door ingrijpen vande stichting 608 sites gesloten.

Nieuwe zakenstuwenverkopen H&M

Poolse bouw-vakkers krijgenextra geld

KPN zet vaartachter 4G: alvanaf februari

Groothandels:100 miljoenminder omzet

Zeventigondernemersvoor de klas

Brein: 571 sitesgeslotenin 2012

Inhaalslag

Heske Groenendaal

Steeds meer vrouwen worden ondernemer. Daarbij is het startenvan een webwinkel verreweg het populairst. Uit cijfers van de Ka-mer van Koophandel blijkt althans dat er opvallend veel vrouweneen webwinkel beginnen. Met 42 procent loopt deze branche vervooruit op het gemiddelde, dat op 28 procent ligt. Dit nummer van

de Ondernemer heeft als thema ‘Vrouwen in zaken’. Laat zien datvrouwen hun achterstand als het gaat om het runnen van een eigenbedrijf aan het inhalen zijn en dat ze dat in de meest uiteenlopendebranches doen.

Olga FonteijnSaskia de Jong

Berna van Campen

Flexibiliteit en‘female’ intuïtie

De Gelderlander zaterdag 19 januari 2013 zaterdag 19 januari 2013 De Gelderlander

8 | thema thema | 9

door Thed Maas

S amen met haar man Jan-Wil-lem Wessels runt Saskia deJong op bedrijventerrein Bijs-

terhuizen in Wijchen het bedrijfLagusski, dat onder de merknaamLumigrip bijzondere trapleunin-gen maakt en op de markt brengt.De trapleuningen zijn voorzienvan meerkleurige LED-verlichting,een accu en sensoren. Zonderhak- en breekwerk te plaatsen. Jebepaalt zelf de verlichtingskleuren de verlichting gaat automatischaan zodat je de trap goed ziet inhet donker. „Onze klanten zijnvan alle leeftijden”, zegt Saskia.„Mensen die kiezen voor designen sfeer en gezinnen met jongekinderen en ouderen die het van-wege de veiligheid willen.” Saskiadoet vooral de zakelijke kant vanhet bedrijf. Ze begonnen zes jaargeleden in het schuurtje bij hunhuis. Na een jaar werd de eerstewerknemer aangenomen; in 2007werden de verlichte trapleuningenin de markt geïntroduceerd; eind2008 verkaste het bedrijf naar Bijs-terhuizen en inmiddels werken ertwaalf mensen. In de afgelopentwee jaar is de omzet verdubbeld.„Vooral doordat we zelf ook het in-

meten en monteren zijngaan doen. Daarvoor heb-ben we nu eigen montage-teams: de beste garantie opkwaliteit heb je als je het heletraject zelf in de hand houdt.”Saskia studeerde bedrijfskunde inNijmegen en kreeg thuis, in Zwol-le, het ondernemerschap met depaplepel ingegoten. „Ik heb ondermeer bij Philips (het latere NXP,red.) gewerkt, waar ik gefascineerdraakte door techniek en innovatie.Ik heb altijd meer gehad met eenfysiek product dan met een dienst.We zijn allebei heel erg enthou-siast bezig met dit bedrijf. Beden-ken steeds innovaties. De verlich-ting is nu ook aan te sturen via deiPhone. En binnenkort gaan weook de Duitse markt op. Het iswel belangrijk dat je ‘aan hetstuur’ blijft. Dat je je niet laat mee-slepen door de waan van de dag.Ondernemen is een continu ge-vecht met de tijd. Zorg dat je elkedag doet wat je wilt doen.” Inmid-dels worden de door hun ontwik-kelde systemen ook toegepast inhekwerken en balustrades. „Wehebben nog veel plannen”, zegtSaskia. „Lumigrip komt in 2013 inelk geval goed op de kaart.”www.lumigrip.nl

‘Ondernemengeeft mij energie’

De Zweedse kledingretailer Hen-nes & Mauritz (H&M) heeft deverkopen in de belangrijke decem-bermaand met 8 procent zien stij-gen vergeleken met een jaar eer-der. Dat was te danken aan de uit-breiding van het winkelbestand.De omzet van winkels die min-stens een jaar open zijn, daaldemet 2 procent. Beide cijfers zijn be-ter dan analisten hadden voor-speld. Het lagere aantal koopdagenin de maand drukte volgens H&Mde verkopen met 3 procentpunt.H&M had in december in totaal2.809 winkels. Dat waren er eenjaar eerder nog 2.490.

door Francien van Zetten

J e hart volgen, mensen stimule-ren, nieuwe mensen ontmoe-ten, kansen zien. En natuur-

lijk: bouwen aan familiebedrijf Me-taglas in Tiel, door innovatieve toe-passingen van glas en metaal teontwikkelen en in de markt te zet-ten. „Daar krijg ik enorm veel ener-gie van”, zegt directeur HeskeGroenendaal. Ondernemen ismensenwerk, benadrukt Groenen-daal (43). Goede mensen om jeheen verzamelen in je bedrijf, daardraait het om. „Het allerleukste isals ik mensen aanneem waar ikwat in zie en hen kan stimulerenin hun ontwikkeling.” Groenen-daal coacht tevens andere, starten-de ondernemers. Metaglas, is vanorigine een metaalbewerkingsbe-drijf. „We zijn goed in het beden-ken van constructies van glas enmetaal. Van aluminium ramen

voor houten kozijnen en balkonaf-scheidingen tot glaswanden voorkantoren of een kiosk.” Groenen-daal maakt deel uit van de driekop-pige directie van Metaglas, waarruim tachtig mensen werken.Haar vader richtte het bedrijf in1975 op, zijn dochter kwam er in1999 bij. Zij is verantwoordelijkvoor stafzaken (financiën, admini-stratie, marketing, ICT en perso-neelszaken), haar man doet de ver-koop en productontwikkeling endan is er nog de technisch direc-teur die over de productie en pro-jecten gaat. „De mens en jehart kunnen volgen”, ant-woordt Groenendaalprompt op de vraag watondernemen zo leukmaakt. „Als ondernemerkun je sturing gevenaan waar je naar toewil met je bedrijf. Datgeldt voor je perso-

neelsbestand, maar ook voormarktkansen. Daar speel je opin. Nieuwe mensen ontmoe-ten en nieuwe dingen le-ren, horen daar bij.”

door Frank Thooft

O lga Fonteijn vanExecutive Home

Rentals (EHR) leidteen franchiseketen van (nu al)tien landelijke vestigingen waarbijwoonhuizen in het hogere seg-ment aan expats worden ver-huurd. „Of het een typisch man-nenberoep is waar ik in zit? Er zijnmeer vrouwen die dit doen.’’ Maarde vrouwelijke intuïtie geeft welde doorslag, als je even door-vraagt. „Het gaat niet alleen om za-ken doen, maar vooral om het kun-nen invoelen wat belangrijk vooriemand is. Expats willen door-gaans geen grote tuinen om te on-derhouden, en een internationaleschool vlakbij. Maar nog meermoet je ze de couleur locale bijbren-gen, die jij als Arnhemmer, Nijme-genaar of Veenendaler (waar EHRonder andere zit, red.) alleenkent.’’ Ze bouwde haar succesfor-mule gestaag op sinds de start in1994, en maakte er drie jaar gele-den een franchiseconcept van. Mo-menteel bestiert ze tien Nederland-se vestigingen, waar allemaal zelf-standige ondernemers werken.

Daarom alleen al is het een succes,verklaart Olga: „Iedereen werktvoor zichzelf, en hoe harder hij ofzij werkt, hoe beter het gaat.’’ Stil-zitten na deze lancering doet Olgaechter niet. Ze is met vier extra ves-tigingen bezig in Nederland en deformule vraagt voortdurende fine-tuning. „Alleen zo kun je marktlei-der zijn.’’ Zo introduceerde ze eennieuw middel om de vastzittendehuizenmarkt los te krijgen, door(tijdelijke) huur aan te bieden. „Be-woonde woningen houden hunwaarde; lege woningen betekeneneen prijsdaling. Dat wil toch nie-mand?’’ Ook voor zeer korte perio-den (een expat huurt doorgaansvoor enkele jaren) heeft ze oplos-singen. Voor mensen in een schei-ding, of andersom ook voor ‘nieu-we stellen’, die het samenwonenwillen proberen. Een beheer- enservice module is ze momenteelook aan het opzetten. „Daarmeemaak je de verhuurbaarheid noggemakkelijker.’’ Ze richt zich daar-naast ook op multinationals, zie-kenhuizen, overheden: overal isimmers de behoeft aan flexibelebehuizing. Wij kunnen dat rege-len.” www.ehr.nl

door Jacob Schreuder

Z e beoefent twee pas-sies. Rode draad

is het maat-schappelijk wel-

bevinden van Achterhoekers. Alsdirecteur van de regionale televisie-zender Focuz TV wil ze zoveel mo-gelijk ‘gewone mensen met eenverhaal’ aan bod laten komen. Alsleidster van M8erhoek legt ze ver-bindingen tussen bedrijfsleven enmaatschappelijke organisaties.Op 1 januari 2012 werd ze direc-teur van Focuz TV. „Ik heb vooralgewerkt aan meer betrokkenheidvan de regio bij de zender. FocuzTV wil een warm bad zijn voorverenigingen, maatschappelijke or-

ganisaties en personen. Dus mel-den we in ‘Gelderland Van-

daag’ over het asiel dat eenhondje kwijt is. Ook kijken

we kritisch naar de poli-tiek die nog vaak over on-

ze hoofden heen beslis-singen neemt. Wees

transparant, is onsstandpunt. Hier ligt

nog een schone

taak.” Berna van Campen zit volplannen. „We gaan met FrisoWoudstra een programma makenover architectuur en met GeertPrein een ‘poppensoap’ voor hetkinderprogramma Kletsmajoortjes.Ook denken we aan programma’sover de passie voor tuinen en overmisdaadpreventie.”Met M8erhoek koppelt Berna metsucces het bedrijfsleven en maat-schappelijke organisaties aan el-kaar. Bedrijven maken bijvoor-beeld uitstapjes voor ouderen ofac tiviteiten voor mensen met eenbeperking mogelijk. Dat kan ookvoor verenigingen, die dan wat te-rugdoen voor het bedrijf.„Meestal gaat dat met geslotenbeurs. De een helpt de ander. Ikspeel een rol als makelaar tussende partners. Dat heeft al aardigeprojecten opgeleverd. Ook zijn erbedrijven die geld geven. Daar kun-nen wij iets moois mee doen.”

‘Goede mensen om je heenverzamelen; dáár draait het om’

Focuz TV en M8erhoek richten zichop maatschappelijk ondernemenCBMC regio Barneveld heeft voor

donderdag 31 januari vanaf 19.30uur een bijeenkomst in De Elstar,Harselaarsweg 59, Barneveld, be-legd. Thema van de bijeenkomst is‘Omgaan met stress.’Wouter Droppers, directeur vanCBMC, zal het thema inleiden. Opdeze avond wordt het thema in Bij-bels perspectief gebracht. Er wordtgekeken wat de invloed van dit the-ma is op ons functioneren, onzeleiderschapsstijl, onze bedrijvenen ons leven.Na de inleiding zal er in kleinegroepen over het thema wordendoorgepraat. Uiteraard is er alleruimte voor vragen, opmerkingen,delen en netwerken.CBMC Nederland is een missionai-re beweging van en voor christenzakenmensen en maakt deel uitvan een sterk en hecht internatio-naal netwerk van zakenmensen.www.cbmc.nl Bijna 1000 Poolse metaalwerkers

hebben een nabetaling gekregenvan installatiebedrijf Remak voorhun werk aan de kolencentralevan RWE/Essent in de Eemsha-ven.Ongeveer 300 Polen die er nogwerken, krijgen een loonsverho-ging tot 30 procent. De FNV heeftdat bekendgemaakt.De rechter bepaalde in oktober datde Polen recht hebben op hetzelf-de loon als hun Nederlandse colle-ga’s, op straffe van een dwangsomoplopend tot 2 miljoen euro.

Dat het slecht gaat in de horecablijkt ook uit de verkopen van deNederlandse groothandels. Detotale omzet van groothandels inde voedingssector daalde in 2012met 100 miljoen euro tot 6,77 mil-jard euro. Dat blijkt uit donderdagnaar buiten gekomen cijfers vanhet economisch bureau van ING.Door toenemende concurrentiestaan de prijzen onder druk, zeg-gen onderzoekers. Zij verwachtendat Nederlanders dit jaar nog min-der buiten de deur gaan eten danvorig jaar. Groothandels zullenzich daarom meer moeten onder-scheiden om toch producten tekunnen verkopen.

Zo’n 70 ondernemers uit de regioArnhem en Nijmegen hebben afge-lopen week op basisscholen enmiddelbare scholen een gastles ge-geven over ondernemerschap. Deorganisatie was in handen van stu-denten van de opleiding Small Bu-siness en Retail Management vande Hogeschool van Arnhem enNijmegen (HAN). Na een paneldis-cussie ‘s morgens met Ton vanGaalen, ondernemer en interim-voorzitter van NEC, gingen de on-dernemers ‘s middags naar descholen toe. Ze maakten veel bijde kinderen los. Het aantal leerlin-gen dat voorafgaand aan de gastleswerd gevraagd wie er een onderne-ming wil beginnen was aanzien-lijk minder dan aan het einde vande les. Kinderen die onder begelei-ding zelf een bedrijfje opzettenblijken beter te scoren op kwalitei-ten als samenwerken, afspraken na-komen, klantgericht denken enzelf initiatief en verantwoordelijk-heid nemen. Daarnaast zet dit leer-lingen aan na te denken over on-dernemerschap als mogelijk be-roepsperspectief.

Bijeenkomst:Bijbelse visieop zakendoen

KPN zet vaart achter de uitrol vanhet nieuwe 4G-netwerk. Vanaf 4februari is de nieuwe standaardvoor mobiele telefonie, die ondermeer zorgt voor sneller mobiel in-ternet, beschikbaar in en rond Am-sterdam. In de komende anderhalfjaar komt de rest van Nederlandaan de beurt, zo meldde KPN dins-dag. Klanten hebben wel een tele-foon nodig die geschikt is voor het4G-netwerk en moeten een specia-le databundel bij hun abonne-ment afsluiten.

Stichting Brein, bekend van de pro-cessen tegen downloadsite The Pi-rate Bay, heeft afgelopen jaar 571websites offline kunnen halen enéén laten blokkeren. Brein ronddein totaal 651 onderzoeken af. De si-tes die op basis hiervan van hetnet werden gehaald waren vooralzogeheten file-sharingsites, die toe-gang gaven tot illegale bestanden.De meeste hiervan werden doorde providers zelf verwijderd. In2011 deed Brein 742 onderzoeken.Toen werden door ingrijpen vande stichting 608 sites gesloten.

Nieuwe zakenstuwenverkopen H&M

Poolse bouw-vakkers krijgenextra geld

KPN zet vaartachter 4G: alvanaf februari

Groothandels:100 miljoenminder omzet

Zeventigondernemersvoor de klas

Brein: 571 sitesgeslotenin 2012

Inhaalslag

Heske Groenendaal

Steeds meer vrouwen worden ondernemer. Daarbij is het startenvan een webwinkel verreweg het populairst. Uit cijfers van de Ka-mer van Koophandel blijkt althans dat er opvallend veel vrouweneen webwinkel beginnen. Met 42 procent loopt deze branche vervooruit op het gemiddelde, dat op 28 procent ligt. Dit nummer van

de Ondernemer heeft als thema ‘Vrouwen in zaken’. Laat zien datvrouwen hun achterstand als het gaat om het runnen van een eigenbedrijf aan het inhalen zijn en dat ze dat in de meest uiteenlopendebranches doen.

Olga FonteijnSaskia de Jong

Berna van Campen

Flexibiliteit en‘female’ intuïtie

De Gelderlander zaterdag 19 januari 2013

10| nieuws

N ú mensen opleiden is démanier om in de toe-komst over voldoende vak-

technici voor de installatiebranchete beschikken.” Zegt Anne Was-sink, directeur van Wassink Instal-latie Winterswijk-Doetinchem.„Zonder kennis en vakmanschapkunnen we niet voldoen aan watwe de klant willen leveren. Er iswel instroom op de opleiding,maar het is in deze tijd mindermakkelijk aankomende technici inbedrijven te plaatsen.”Anne Wassink zit in het bestuurvan Installatiewerk Achterhoek-Ri-vierenland en is nauw betrokkenbij de opleidingen. „Installatie-werk benadert de bedrijven actiefom stageplaatsen te scheppenvoor leerlingmonteurs.”Installatietechniek is een boeienden afwisselend vak, zegt AnneWassink. „Het is meer dan alleenhet installeren van onderdelen.We worden steeds vaker ingescha-

keld voor ontwerp en ontwikke-ling van concepten. Verder hebbendomotica en regeltechniek, sam-wen met een goed afgestelde instal-latie, grote invloed op de werkingen is langdurig technisch beheervan installaties gemeengoed aanhet worden. Onze medewerkerskrijgen heel wat technische uitda-gingen voorgeschoteld. Oplossenddenkvermogen, inventiviteit enminimaal een MBO plus niveauzijn onmisbaar.” Anne Wassink isfinancieel directeur, haar broerDerk algemeen directeur. Hettweetal kwam in 2006 in het fami-liebedrijf en nam begin 2008 deaandelen over. Wassink Installatiemet 85 medewerkers bestaat in2013 honderd jaar. Dat feest wordtgevierd op 25 januari met een re-ceptie en een avond voor genodig-den. Het bedrijf heeft vijf afdelin-gen, nauw verbonden met elkaar:Elektrotechniek, utiliteit en indus-trie (Doetinchem), utiliteit en wo-

ningbouw (Winterswijk) en servi-ce en onderhoud. Voor de particu-lier, de klein-zakelijke klant en pro-

jecten met een korte doorlooptijdheeft Wassink een aparte afdelingklein montage. Anne Was-

sink: „Voor al deze afdelingengeldt dat wij producten en leveran-ciers samenvoegen tot een goeden, indien gewenst, duurzaamen/of innovatief gebouwgebondeninstallatieconcept. Hieronder val-len CV, ventilatie, koeling, regel-techniek, data- brand- en inbraak-beveiliging. Bij het uitwerken vanconcepten worden de nieuwstetechnieken gebruikt, waaronder3D engineering, BIM en Lean. Datvereist dat onze medewerkers con-tinu worden bijgeschoold in inno-vatieve technieken.” Anne Was-sink was voorzitter van Jong Mana-gement Achterhoek en in die hoe-danigheid betrokken bijVNO-NCW. Ze heeft het procesrond Agenda Achterhoek 2020 vannabij meegemaakt. Wel vindt ze:„Er zouden best wat meer vrou-wen bij dat proces betrokken kun-nen worden.”

www.wassink.nl

E en schoen wordt niet meerwaard als je hem bewaart”,zegt Loes Pancras-Oxener

uit Winterswijk. Daarmee geeft zehet argument aan waarom dezeschoenenmodezaak twee keer perjaar ‘4 dolle dagen’ houdt. Aan heteind van de uitverkoop (januarien juli) worden merkschoenen,ook hele dure, voor 25 en 39 europer paar verkocht.„Natuurlijk pak je daar verlies op,maar dan hebben we weer ruimtevoor een nieuwe collectie. Hetheeft in deze branche geen enkelezin een voorraad aan te leggen,want schoenen die uit de modezijn verkoop je niet meer. Binneneen jaar moet alles weg zijn”, zegtLoes Pancras.Bovendien leggen de ‘4 dolle da-gen’ Oxener op den duur geenwindeieren. Als de enorme filesvoor de deur in de Misterstraat -vooral op de eerste ‘dolle dag’ van-af 10.00 uur - zijn opgelost blijkt

dat de naam van de zaak nog weerbekender is geworden. „Ze komendan ook op andere dagen bij ons

voor merkschoenen. Veel mensen,zeker mannen, kopen schoenendie fijn zitten. In deze crisistijd

koopt de klant misschien wat min-der vaak, maar je ziet ze niet sneleen concessie doen aan de kwali-teit”, zegt Loes Oxener. Zij en haarman Willem namen de zaak overvan haar vader Gerard Oxener, diein mei 2011 stopte. Maar de schoe-nenzaak bestaat al sinds 1948, toenopa Oxener vanuit Apeldoornnaar Winterswijk kwam om daareen schoenenzaak over te nemen.Loes Pancras-Oxener is dus van dederde generatie. Maar net als detwee vorige generaties verkoopt zealleen merkschoenen. Qua prijs inhet midden- of hoger segment.Merken als Santari, Tod’s, Ugg enFloris van Bommel vormen eencollectie die niet alleen Nederlan-ders bevalt. Loes: „Zo’n dertig pro-cent van onze klanten zijn Duit-sers. „Ze vinden de mode in Ne-derland mooier. Meer lef en kleurdan in Duitsland, waar de modewat behoudender is.”Oxener Winterswijk heeft een

website, waar alle modellen beke-ken kunnen worden, maar geenwebshop. Loes: „De kosten wegenniet tegen de baten op bij een arti-kel dat zo’n snelle doorloop heeftals onze schoenen. Niemand in de-ze branche kan zonder een ‘ste-nen’ winkel.”Loes Pancras vindt dat Winters-wijk een mooi winkelarsenaalheeft. „Ze hebben baat bij het gra-tis parkeren. Sommige midden-standers profiteren ook van de ‘4dolle dagen’ en houden dan zelfsoms ook acties.”In februari opent Oxener een‘shop in een shop’ bij modezaakHeezen in Varsseveld. Nu heren-mode, maar straks met een grotedamesmodezaak erbij. Loes Pan-cras: „Wij leveren de damesschoe-nen. Wel een wat beperktere col-lectie dan bij ons, maar van dezelf-de kwaliteit.”

www.oxener-winterswijk.nl

Z e is een van de vrouwen diena een loopbaan in het be-drijfsleven voor zichzelf be-

gon. Maar thuis werken om ookbij de kinderen te kunnen zijnwas voor Tine Paulus uit Doetin-chem niet de enige reden.„Ik heb lang op een afdeling P&Ogewerkt, maar vroeg me steeds va-ker af of ik dat wilde blijven doen.Teksten schrijven vond ik veel leu-ker. Daar heb ik uiteindelijk mijnberoep van gemaakt.”Geen onverstandige keuze, blijkteen jaar na haar start als tekstbu-reau ‘Tine Schrijft.’ Want het afge-lopen jaar had ze al verschillendeopdrachten. „Ik had niet verwachtdat het direct zo goed zou lopen”,geeft Tine Paulus toe.Jarenlang werkte ze voor een wo-ningbouwvereniging. De laatste pe-riode ging ze zich al toeleggen ophet schrijven en ontdekte dat dathaar goed afging.Voordat ze haar tekstbureau begon

ging ze niet over één nacht ijs.„Ik heb me aangemeld bij hetcoachingstraject IkStartSmart. Ingrote lijnen wist ik wel wat het on-dernemerschap inhield, maar hetsparren met andere startende on-dernemers was het belangrijkste.Als zelfstandig ondernemer heb jegeen collega’s meer, maar het iswel fijn om met andere zelfstandi-gen ervaringen uit te wisselen. Ikheb ervaren hoe belangrijk het iseen goed netwerk te hebben. Dankomt acquisitie vanzelf wel.”Het balletje ging voor Tine Paulussnel rollen.„Ik heb een superjaar gehad. Voorde woningcorporatie waar ik werk-te heb ik een huurdersblad ge-maakt. Samen met een anderevrouwelijke tekstschrijver heb ikeen project over marketing vooreen vakblad gedaan. Het aardigevan schrijven is dat je verdiept inzaken waar je weinig of niets vanweet.”

Volgens Tine ligt haar kracht inkernachtige, goed leesbare teksten.

Het meeste plezier haalt ze uit watze noemt: „Het spelen met woor-

den en zinnen. Afwisselend encreatief. Tot nu toe heb ik vooralvoor organisaties geschreven, zoalsvoor woningbouwverenigingen,scholen en gemeenten. Ik zou ookgraag voor bedrijven schrijven.Niet alleen papieren teksten, maarook voor websites. Vooral die tek-sten moeten kort en bondig zijn.”Kwaliteit leveren is een andere uit-daging. „Geen broddelwerk, maarde opdracht serieus nemen. Ik hebwel eens een opdracht laten schie-ten omdat ik geen ruimte zag diegoed af te ronden.”Onlangs heeft Tine Paulus dekrant geschreven voor de wijkwaar ze woont, Oosseld in Doetin-chem.„Die krant is helemaal vernieuwd.Je merkt dan dat mensen hele goe-de ideeën hebben, maar dat zevastlopen in het op papier zetten.Daar ben ik dan voor.”

www.tineschrijft.nl

‘Schoen niet meer waard als je ‘m bewaart’

‘Opleiden installatietechnici niet uitstellen’

Tine: ‘Fijn spelen met woorden en zinnen’

Anne Wassink: ‘Graag meer vrouwen bij Agenda 2020.’ foto Theo Kock

Loes Pancras-Oxener, derde generatie in de schoenenzaak. foto Theo Kock

Tine Paulus: ‘Geen broddelwerk leveren.’ foto Theo Kock

zaterdag 19 januari 2013 De Gelderlander

de kwestie | 11

D oe met het verschil tussenmannen en vrouwen zake-lijk je voordeel. Koppel

het nemen van noodzakelijke risi-co’s aan borging van de bedrijfsbe-langen in de toekomst. Voeg da-dendrang samen met (na)zorg.Met andere woorden: Je presteertals onderneming beter als je zoweleen man als een vrouw aan hetroer hebt.Dat was, kort gezegd, de conclusievan de maandelijkse ontbijtdiscus-sie van de Ondernemer. De vijfvrouwelijke deelnemers legden destelling - ‘Is vrouwelijk of manne-lijk ondernemerschap nodig omons uit de crisis te halen?’ - uitmet een stellig en anoniem: Beideeigenschappen zijn noodzakelijk.Het vijftal was het vaker eens. Zo-als met de uitspraak van Jozé Jans-sen van The Support Company(organisatie en beheer vastgoed)uit Haalderen. „Het moet vooralgaan om kwaliteit en niet om hetverschil in sekse.” Mary Wijn-veen van Tekstbureau Wijnveenuit Winterswijk: „Vrouwen heb-ben die kwaliteit zeker, al zijn zedaar vaak zelf wat bescheidenover.” Zij en haar compagnon Mar-ja Hengeveld uit Dinxperlo (Clip-pit, tekstbureau en training mana-gementvaardigheden) hebben on-langs een testje uitgevoerd. Daar-uit blijkt dat mannen er om be-kend staan dat ze vaker risico’s dur-ven nemen. Maar ook dat ditstandpunt deels is achterhaald.Hengeveld: „Heel veel vrouwenzijn of worden zzp’er. Ook zij ne-men een groot risico door een vas-

te baan in te ruilen voor het zelf-standig ondernemerschap.”„Je ziet wel vaak dat vrouwelijkeondernemers onzekerder zijn danmannen. Ze spreken vaak in ver-kleinwoorden. ‘Mijn bedrijfje’, ter-wijl mannen het hebben over‘mijn bedrijf’”, zegt Gerie van derLand-Zijderveld uit Plasmolen.Ook zij heeft een tekstbureau, metdaarnaast acquisitie en persoonlij-ke verkoopbegeleiding. „Vrouwenwordt ook vaak gevraagd: ‘Hoedoe je dat dan met de kinderen?’

Een vraag die zelden aan mannenwordt gesteld”, vult Roley vanDoorn van Roley Reclame, Marke-ting en Communicatie uit Velpaan.Mary Wijnveen: „In interviewswordt vrouwen altijd gevraagdnaar hun kleding of uiterlijk. Datgeeft een beeld dat blijft hangen.”Roley van Doorn: „Dat patroonmoeten we als vrouwen zélf door-breken.” Jozé Janssen: „We moe-ten ook niet wachten tot mannenons een kans geven in de top van

bedrijven. Die kans moeten wezelf pakken.”Vrouwen in zaken hebben specifie-ke eigenschappen, die voor het be-drijf van groot belang kunnenzijn, stellen de vijf. Marja Henge-veld: „Vrouwen zijn socialer, zorg-zamer.” Gerie van der Land: „Vrou-wen komen afspraken na en heb-ben meer aandacht voor de per-soon.” Roley van Doorn: „Het gaatmij niet alleen om ‘mijn product.’Ik kijk naar de mens en zijn be-hoeftes.” Mary Wijnveen: „Je kuntmoeilijk stellen dat vrouwen het al-tijd beter doen, maar we gunnenelkaar wel meer.” Jozé Janssen:„Bij het ontstaan van de crisis heb-ben mannen bij banken te veel ge-keken naar: Wat levert het mijop?” Roley van Doorn: „En als jekijkt hoe het nu gaat hebben ze erweinig van geleerd.”In de ‘harde industrie’, zo werd ge-concludeerd, werken te weinigvrouwen in de top. Gerie van derLand: „Ik heb jaren in de bouw ge-werkt. Mannen proberen je weleens onderuit te halen met techni-sche vragen.”Dat Nederland ten opzichte vanhet buitenland over veel mindervrouwelijke managers beschiktwerd door de vijf vrouwen gezienals een grote uitdaging. „Dat moetanders. De vrouwen zélf moeteneen grotere rol voor zichzelf op-eisen. Zowel in de top van het be-drijfsleven als in de strijd om uitde crisis te komen.”Van Marja Hengeveld kwam uitein-delijk de stelling: „Gebruik de ver-schillen als een voordeel.”

M/V: Maak voordeel van verschil

De Kamer van Koophandel Cen-traal Gelderland verzorgt, in sa-menwerking met diverse organisa-ties, tal van seminars. Hierondervindt u het programma voor de ko-mende tijd. Tenzij anders vermeld,vinden de bijeenkomsten plaats inhet gebouw van de Kamer vanKoophandel aan de Kronenburg-singel 525 in Arnhem. De vermel-de prijzen zijn per persoon. Aan-melden vooraf is noodzakelijk.

Zo start u een eigen bedrijfDit seminar biedt u een eerste in-druk van de stappen die u als star-tende ondernemer zet. Over vesti-gingseisen, wetten en regels,marktmogelijkheden en - informa-tie, begroten van omzet, kosten enwinst.Data: 24 januari in Nijmegen, 21 fe-bruari in Doetinchem en 7 maartin Arnhem. kvk.nl/seminarstart(19.00 tot 22.00 uur, kosten 35 eu-ro).

Zo start u als freelancer of zzp’erVaak is het voor een freelancer ofzelfstandig ondernemer zonderpersoneel onduidelijk of hij/zij nuwel of niet als zelfstandig onderne-mer wordt gezien. De Belasting-dienst hanteert namelijk een an-der criterium voor deze beoorde-ling dan bijvoorbeeld uitvoering-sinstellingen voor sociale zeker-heid en de Kamer van Koophan-del.Doel van deze avond is uitleg te ge-ven over de positie van de zzp’er.kvk.nl/seminarzzp (Datum: 28 ja-nuari Nijmegen en 7 februari inArnhem, 19.00 – 22.00 uur. Kosten35 euro).

Marketing voor startersAandacht wordt besteed aan devolgende onderwerpen: de behoef-ten en wensen van uw potentiëleklant en het belang hiervan, facto-ren in de markt die de onderne-ming beïnvloeden, het bepalenvan de markt, het opstellen vaneen marketingplan, communicatiemet de doelgroep en waar haal ikrelevante informatie vandaan?www.kvk.nl/seminarmarketing(Datum: 22 januari Arnhem, 19.30– 22.00 uur. Kosten 35 euro).

Fiscale maatregelen voor innovatieDe RDA is bedoeld voor elke on-derneming die in Nederland R&Dverricht. Bedrijven die winst ma-ken met octrooien of activiteitendie onder de WBSO regeling val-len, mogen deze winst onderbren-gen in een lagere tariefbox binnende vennootschapsbelasting: de in-n o v a t i e b o x .www.kvk.nl/rdagelderland (Da-tum: 24 januari Arnhem, 19.30 -22.00 uur. Kosten 35 euro).

Financiën voor startersSpeciaal voor startende onderne-mers organiseert de KvK dezeavond omdat het financiële planeen belangrijk onderdeel van uwonderneming vormt.Aan bod komen: wat zijn begrotin-gen, richtlijnen voor een goede ad-ministratie, balans-, verlies- enwinstrekening, jaarrekening, winsten privé-uitgaven en financierings-mogelijkheden.Na afloop heeft u inzicht in het be-lang van een goed financieel plan,financieel inzicht in begrotingenin relatie tot het ondernemings-plan en bekendheid met termen,zoals de balans.www.kvk.nl/seminarfinancien(Datum: 5 februari Arnhem, 19.30– 22.00 uur. Kosten 35 euro) .

Z e kan nog ontroerd rakenals ze terugdenkt aan dehulp die ze kreeg bij de ver-

bouwing van haar Bed & Break-fast. Anna Kemp: „Op een gegevenmoment zaten er 18 buren rondde koffietafel. Het is geweldig hoeze hebben geholpen. Een tienvoor de naoberschap.”

En dat terwijl Anna en haar manpas in 2008 aan de Toldijk in Sin-deren neerstreken. Geen autochto-ne inwoners en toch onmiddellijkdoor de naobers opgenomen toenze de weilanden bij hun oudeboerderij (uit 1924) wilden veran-deren in een natuurparadijs.Natuurlijk Buiten is bijna klaar.Het is omvangrijker dan AnnaKemp, die 25 jaar bij Vogelbescher-ming werkte, aanvankelijk voorogen stond. „Ik ben tuinvogeldes-kundige en ook afgestudeerd intuin- en landschapsinrichting. Onseerste plan was een natuurtuin.Die bestaat uit delen: vogeltuin,wilde bloemenheuvel, geriefhout-bosje, vlinder- en geurtuin, bijen-en moestuin met kas, een kruiden-tuin en een grote vijver. Ook heb-ben we een landschapstuin die in-gericht is zoals dat vroeger gebeur-de. Een hoogstamboomgaard,

knotwilgen en knotelsen langs debeek, elsensingels, een paddenpoelen solitaire bomen.” Toen kwamdeel twee. „De boerderij is groot.Daarom hebben we van de oudedeel een ontvangstruimte voor degasten gemaakt en boven vier Bed& Breakfastkamers. Daar komt hetidee van een bedstede helemaal te-rug. We hebben ontvangstruimteen kamers ingericht met de origi-nele planken en balken.”

Het ziet er authentiek uit. Toch be-schikt de gastenaccommodatieover de nieuwste, duurzame tech-nieken.” Natuurlijk Buiten heefteen omvangrijk programma. Varië-rend van vroege (vanaf 06.00 uur)natuurwandelingen met ontbijt naafloop, high tea’s op zondag eneen hele serie workshops. Overhet herkennen van tuinvogels toten met het inrichten van een vo-geltuin. www.natuurlijkbuiten.nl

Seminars

Anna Kemp: Een tienvoor de naoberschap

Jozé Janssen Roley van Doorn Mary WijnveenMarja Hengeveld Gerie van der Land

DeKwestie

‘Is vrouwelijk of mannelijk ondernemerschap no-dig om ons uit de crisis te halen?’

Deze stelling kwam ter sprake tijdens hetmaandelijkse ondernemersontbijt.

tekst Jacob Schreuder foto’s Edwin Stoffer

Anna Kemp: ‘Geweldig hoe de buren hebben geholpen.’ foto Theo Kock

Uw kleding is onze zorg!medisch, horeca, representatief en industrie

Nieuwgraaf 52a, 6921 RK DuivenTel. 026 - 767 65 75Molenstraat 150, 6511 HN NijmegenTel. 024 - 329 67 44

www.janeandbarnie.nl

VROUWENZAKEN &

& ZAKEN

naam:

Chris Loth

functie:

Eigenaar

LOTH Verpleegkunde.

Gericht op psychiatrische- en verslavingsproblema-

tiek (vaak optredend in combinatie) verzorgt Chris

Loth (LOTH Verpleegkunde) onderwijs, ontwikkelt

zij innovaties voor de zorgverlening en biedt ze

behandelingen aan in eerste- en tweedelijns GGZ/

verslavingszorg.

LOTH Verpleegkunde staat voor actieve kwaliteits-

verbetering in de dagelijkse zorgpraktijk. Zorgver-

lening en behandeling gebaseerd op de laatste

wetenschappelijke en praktische kennis. Innovaties

waarbij onderwijs en wetenschappelijk onderzoek

met elkaar verbonden zijn, met toepassing van di-

verse kwaliteitssystemen en prestatie-indicatoren.

Onderwijs op MBO/HBO en universitair niveau op

het gebied van verslaving / verslavingsbehandelin-

gen, verandermanagement en wetenschappelijk

onderzoek.

Informatie: www.lothverpleegkunde.nl

Loth Verpleegkunde

naam:

Inge klein Gunnewiek

functie:

Eigenaar

Ordning Fiscaal en Administratie.

Inge klein Gunnewiek is als belastingconsulent aan-

gesloten bij het Register Belastingadviseurs.

Zij begeleidt startende en zelfstandige onderne-

mers met hun administratie. En dat alles op maat!

Volledig uitbesteden of juist zelf doen met advies en

controle. Samen met de klant bekijkt zij op hoe de

administratie het beste gevoerd kan worden en met

behulp van welk administratiepakket.

Daarnaast verzorgt Inge de aangiftes BTW en

aangifte Inkomstenbelasting (ook particulieren).

Ook voor financieel advies of het opstellen van

een begroting of ondernemingsplan kun je bij haar

terecht. Samen kijken naar de toekomst! Inge heeft

een groot netwerk en deelt dit graag met jou!

Met vriendelijke groet,

Ordning Fiscaal en Administratie

Ordning

naam:

Wineke Buunk

functie:

Eigenaar

Berenschot’s Watermolen.

In een eeuwenoude watermolen (1652) bevindt zich

mijn bedrijf: Restaurant Berenschot’s Watermolen.

In 1991 zijn mijn ouders begonnen met het restau-

rant. Sinds mijn 20ste ben ik mede-eigenaar gewor-

den. Dit maakt mij de 5e generatie in de familie.

Nu op mijn 22ste ben ik nog steeds met veel passie

bezig en middels netwerken, samenwerkingen en

cursussen probeer ik continu nieuwe dingen uit.

In de watermolen bevindt zich het restaurant,

er is een groot terras aan het water en zaal

“de Schoppe” is te reserveren voor o.a. buffetten,

vergaderingen, recepties. Het restaurant staat

bekend op haar gastvrijheid, omgeving en

goede keuken.

Restaurant Berenschot’s Watermolen

naam:

Ester Reusink

functie:

Eigenaar

BuroPinq Buro Pinq Marketing en Communicatie.

Wie succesvol wil zijn, moet opvallen. Dus ga niet

op in de grijze massa, maar beken kleur. Een goede

marketing- of communicatiestrategie kan u daarbij

helpen. Kan uw bedrijf wel een beetje kleur gebrui-

ken? Dan moet u bij Buro Pinq zijn. Wij kunnen u

helpen met het opstellen van een communicatie- of

marketingplan, het inzetten van social media, het

ontwikkelen van een folder of het schrijven van

artikelen, nieuwsbrieven, advertorials, folder- en

webteksten. Onze jarenlange ervaring en passie

voor het vak maken ons tot de juiste partner om uw

bedrijf er uit te laten springen.

Meer weten? Kijk op www.buropinq.nl

naam:

Susan Koenders

functie:

Directeur

PrintingPartners Printing Partners BV

Werken in de communicatie industrie vind ik na bij-

na 22 boeiende jaren bij Printing Partners, elke dag

weer opnieuw een uitdaging. Samen met collega-

directeur Stephan Peters (ik heb wel eens gelezen,

de ideale managementmix man/vrouw) en een

enthousiast team van medewerkers, werken we bij

Printing Partners dagelijks voor toonaangevende

(inter)nationale klanten. In diverse branches en van

klein tot groot. Ook voor de regio komen we steeds

vaker in beeld met ons concept van totaalontzorging

op het gebied van o.a. communicatiedrukwerk,

automatische pagina opmaak en warehousing.

Daag ons dus uit: Printing Partners, even more!

naam:

Ineke Dane

functie:

Eigenaar

Ineke DaneCoaching & Training

Ineke Dane Coaching & Training.

Loslaten, waar je last van hebt, wie wil dat niet?

Wie een traject gevolgd heeft bij coach en trainer

Ineke Dane heeft geleerd wat loslaten met je leven

doet; je gaat beter om met moeilijke situaties en

laat je niet meer weerhouden door negatieve emo-

ties en gedachten. Het resultaat: je functioneert

beter, bent succesvoller en pakt moeiteloos nieuwe

uitdagingen op.

“Mijn leven is zoveel luchtiger geworden sinds ik ‘

het loslaten’ heb geleerd van Ineke. Piekeren daar

was ik een ster in, en daarbij twijfelde ik vaak aan

mezelf. Verbazingwekkend en niet te begrijpen.”

Nicole leerling verzorgende-IG

Laat je niet verder weerhouden en geef jouw leven de wending die jij wilt.

Industrieweg 13/II

7102 DX Winterswijk

Telefoon: 06-14610495

www.ordning.nl

Wooldseweg 74

7108 AB Winterswijk

Tel. (0543) 564347

www.rest-berenschot.nl

Slootsdijk 23

7261 SB Ruurlo

Telefoon: 06-53333726

www.lothverpleegkunde.nl

Goudvinkstraat 115

7132 EA Lichtenvoorde

06-83672735

www.buropinq.nl

Edisonstraat 65

7006 RB Doetinchem

Telefoon: (0314) 369269

www.printingpartners.nl

Molenweg 35a

7084 AV Breedenbroek

Telefoon: 06-17220157

www.danecoachingentraining.nl

naam:

PSharon TjonEngSoe

en Leonie Baltussen

functie:

Eigenaren

HomeInstead Home Instead Thuisservice Nijmegen.

Zij zong u in slaap, hielp u met uw huiswerk en

moedigde u aan tijdens sportwedstrijden. Zij was er

altijd voor u en nu zou u er ook voor haar willen zijn.

Wij ondersteunen u op de momenten dat u er zelf

niet voor uw vader of moeder kunt zijn.

Er gaat niets boven thuis en Home Instead Thuis-

service helpt senioren om veilig thuis te kunnen

blijven wonen.

Wij zijn Sharon TjonEngSoe en Leonie Baltussen,

eigenaren van Home Instead Thuisservice

Nijmegen. Voor u gaat het om het vinden van

betrouwbare zorg. Bij ons gaat het om u.

Herenweg 115

2105 MG Heemstede

Telefoon: (023) 8200392

www.homeinstead.nl

zaterdag 19 januari 2013 De Gelderlander

het journaal | 13

door Jacob Schreuder

H et is een turbulente tijdvoor gemeentebestuur-ders. Wethouder Loes van

der Meijs van Doetinchem zit ermiddenin.„De totale sociale zorg wordt doorrijk en provincies naar gemeentenovergeheveld. Ze trekken daar eenefficiëncykorting af, zodat we hetmet minder geld moeten doen. De-ze immense verandering voltrektzich grotendeels achter de scher-men, maar het gevolg is wel dat ge-meenten straks een veel grotererol gaan spelen in het persoonlijkleven van de inwoners.”Loes van der Meijs, sinds 2006 wet-houder, heeft in haar brede porte-feuille ook tal van facetten van dejeugdzorg. Een beleidsterrein dathaar bijzondere aandacht heeft.„Van jeugdzorginstellingen kun jeniet verwachten dat ze met alleAchterhoekse gemeenten afzonder-lijk afspraken maken. Soms kun-nen zaken lokaal worden opgelost,maar andere moeten regionaalworden aangepakt. Dat vereist eenzekere stroomlijning. Eén jeugd-

zorgloket? Misschien wel. In elk ge-val zal de regie gezamenlijk moe-ten worden aangepakt. Het moetniet zo zijn dat inwoners twintigverschillende instellingen over devloer krijgen. Dat kan via die regis-seur of een buurtcoach. We zittennu in de tussenfase van een pilotdie we in Doetinchem uitvoeren.”Van der Meijs is er groot voorstan-der van zo’n regisseur vertrouwenen mandaat te geven.„Je moet als bestuurder ook dur-ven loslaten en niet elk incidentwillen dichtregelen. Ik ben ookheel erg van de positieve jeugd-zorg. Focus je op wat een kind welkan en concentreeer je niet op wathet niet kan. Mijn uitgangspunt is:Heb vertrouwen in jongeren enprofessionals. Ga niet pamperen.”In de gemeente Doetinchem lo-pen twee plannen voor kindcen-tra. Eén bij De Pol in Gaanderenen één in Doetinchem-Noord (om-geving sportzaal en zwembadRoozengaarde). „In zo’n kindcen-trum komen veel functies samen:onderwijs, opvoedingsondersteu-ning, buitenschoolse en naschool-se opvang en dat in combinatie

met sport en bewegen. We heb-ben te maken met bevolkings-krimp. Scholen zullen in elkaargroeien. Dat kan ook zonder te fu-seren, want dat is aan schoolbestu-ren. In een kindcentrum kan ge-werkt worden met een continu-rooster, in plaats van met die opge-legde vrije woensdagmiddag.”Mogelijk, zegt de wethouder, gaat

het begrip ‘school’ op den duurwel helemaal verdwijnen omplaats te maken voor ‘kindcen-trum.’ „Ouders”, legt ze uit, „moe-ten een baan kunnen hebben,maar wel in de wetenschap dathun kind een veilige plek heeft engoed ondersteund wordt. Ookvoor maaltijden zou gezorgd kun-nen worden. Natuurlijk hangt

daar voor ouders een prijskaartjeaan, als ze maar weten dat hetvoor hun kind goed geregeld is.”Loes van der Meijs is al heel langbezig met jeugdzorg en onderwijs.„Het is mijn passie. Ik vind dat destart van een kind heel goed moetzijn, omdat het anders verloren is.Ik ben een zorgend type. Dit werkpast heel erg bij mij.” Driekwartvan de wethouders in de jeugd-zorg zijn vrouw. Van der Meijs: „Ikheb ook landelijke activiteiten.Daar zijn net zo goed mannen bij.Die zijn minstens zo betrokken.Verschillen zijn er ook. Vrouwenhebben het eerder over de inhouden mannen over de financiën. Inhet Doetinchemse college ben ikde enige vrouwelijke wethouder.Het maakt me niet uit. Ik merkhet niet eens. Het is prettig wer-ken. Juist een mengeling van man-nelijke en vrouwelijke eigen-schapppen kan veel goeds bren-gen. Je moet jezelf zijn en een doelvoor ogen hebben. Respect heb-ben voor elkaars standpunt hoortdaar bij. Maar vergis je niet, als hetmoet kan ik ook een geweldige‘ka’ zijn hoor!”

Loes v.d. Meijs: ‘Start kind moet goed zijn’

H et nieuwe jaar is er weeren dus ook de nieuwjaars-recepties, die door Achter-

hoekse ondernemers massaal wer-den bijgewoond. Bij Jan&Jan in Di-dam was sportcommentator MartSmeets de grote trekpleister tij-dens de receptie van MKB Mont-ferland. Smeets boeide het publiekanderhalf uur lang met anecdotesuit zijn langjarige ervaring.VNO-NCW Achterhoek had inconsul-general Henk Voskampeen wat serieuzere spreker. BijWunderland in Kalkar vertelde hijover mogelijkheden die er voorAchterhoekse ondernemers liggenin Duitsland. En in zaal Het On-land in Gaanderen hield de Doet-inchemse ondernemersverenigingIG&D zijn nieuwjaarsreceptie.Daar lag de nadruk niet op spre-kers, maar op netwerken bij eenwinters buffet.

Foto’s: Theo Kock

‘Alles watgoed is’voor 2013

Proosten op 2013 bij MKB Didam.

Buffet IG&D bij Het Onland.

VNO-NCW Achterhoek hield de receptie bij Wunderland in Kalkar.

Voorzitter Gerrit Pillen (l.), gastheer namens VNO-NCW Achterhoek.

Aan de dis bij IG&D bij het Onland in Gaanderen. ...en koffie bij VNO-NCW in Kalkar.

Mart Smeets eregast in Didam.

Ook KvK-voorzitter Gert-Jan Oplaat riep de ondernemers op tot meer samenwerking met Duitsland. foto Jacques Kok

Wethouder Loes van der Meijs: ‘Enorme passie voor jeugd.’ foto Theo Kock

De Gelderlander zaterdag 19 januari 2013

14| de barometer

Henk Berg: morele plichtEen nieuw jaar, een nieuw elan,het vertrouwen van ondernemersneemt toe volgens NPS/Nipo. Op-timisme is een morele plicht, pre-dikt de Rabobaas in zijn nieuw-jaarstoespraak. En ook de toespra-ken van onze regionale bobo’s ade-men optimisme.We willen zo graag dat het onseconomisch weer voor de windgaat. Nu de eurocrisis en de ban-kencrisis over het hoogtepuntheen lijken te zijn en maatregelenzijn genomen om erger te voorko-men, wordt in 2013 de aandachtverlegd naar bedrijven en consu-menten. Daar zullen we de pijngaan voelen in termen van faillisse-menten en werkloosheid. En on-danks die pijn wordt het bedrijfsle-ven daardoor vitaler en zullen ermeer arbeidskrachten beschikbaarkomen.

Esther-Mirjam Sent: EuropaDe Europese Unie is druk doendede weeffout weg te nemen dat hetwel een monetaire unie, maargeen economische unie is. Er zijnbelangrijke stappen in de richtingvan een bankenunie gezet, waarbijniet alleen Europees toezicht moetkomen op alle nationale banken.Er moet ook een gezamenlijkfonds komen om noodlijdendebanken te redden en spaartegoe-den ondergebracht bij bankenmoeten op Europees niveau gega-randeerd worden. De volgendestappen zijn een begrotingsunie,

een economische unie en, tot slot,een politieke unie. Daarmee heb-ben de Europese leiders de crisisals kans benut.

Hein van der Pasch: trendEerst tot tien tellen. Het jaar be-gint zonder groei. Zelfs aan vuur-werk gaven we minder uit dan vo-rig jaar. Maar over vernieuwendeveilige vuurwerkshows wordt welnagedacht.Dat wordt de trend: eerst naden-ken, dan handelen! Er zijn meeronderwerpen waarvoor dat hardnodig is, al was het maar om so-ciaal-economische schade te beper-ken.Zo dreigen voor ons werk en wo-nen de Haagse haast en daden-drang veel kapot te maken dat onslief is. Het is beter stap voor stapveranderingen door te voeren inwat we eerder zorgvuldig hebbenopgebouwd.

Annemarie van den Berg: broosHet nieuwe jaar wordt voor de bin-nenlandse economie in veel op-zichten een uitdagend jaar. Naarverwachting loopt de werkloos-heid op en blijft het consumenten-vertrouwen broos en breekbaar.Bovendien moet de overheid forsbezuinigen en komen de broodno-dige hervormingsvoorstellen maarmoeizaam van de grond.Voor 2013 zijn wij met een ver-wachte krimp van ¼% iets mindernegatief dan het CPB (krimp van½% in 2013), omdat wij er van uit-gaan dat de groei vanaf het beginvan het jaar alweer licht aantrekt.Alles wijst erop dat de netto inter-nationale handel ook in 2013 deenige groeimotor is die onze eco-nomie op sleeptouw neemt.Onze verwachting is dat de mondi-ale economische groei in de loopvan 2013 geleidelijk zal herstellen,met name door een sterkere groeiin opkomende economieën.

Henk Dekker: positieve startBouwen aan vertrouwen was deslogan tijdens de nieuwjaarsrecep-tie van de Kamer van KoophandelCentraal Gelderland. Een positievestart in een nieuw jaar en nieuwekansen bij snel veranderende om-standigheden waar ondernemersbest mee weten om te gaan. Hetwordt wel tijd dat de bouw weeraantrekt. Door de nieuwe regelszal er creatiever met de mogelijkhe-den moeten worden omgespron-gen.Lang wisten we niet waar DenHaag ons met deze regels naar toezou brengen. Nu we wel wetenwaar we aan toe zijn zal niet ieder-een staan te juichen, maar met el-kaar kunnen we nu wel nieuwe op-lossingen bedenken.

Ronald Migo: brandstofDe nieuwjaarsspeeches zijn weergehouden en meer dan ooit hoor-de ik de behoefte aan positief den-ken, samenwerken en vooral her-stel van vertrouwen. ‘Bouwen aanvertrouwen in 2013’, zo sprakGert-Jan Oplaat voorzitter van deKamer van Koophandel in eenbomvol Papendal.Ook de zeer indrukwekkende redevan onze Commissaris van de Ko-ningin, Clemens Cornielje getuig-de van visie en vooral dichtbij deburgers de besluiten nemen. Geenfusies van provincies dus en ‘weet’zo sprak hij: ‘Het bedrijfsleven is

de brandstof voor de samenle-ving.’

Eline Koers: beter humeurNieuw jaar brengt ondernemer be-ter humeur. Zo kopt het FD vande 14e januari. Ik betrap mezelf erop dat ik ongemerkt optimisti-scher de dag in ga. Positivisme iszeer belangrijk voor het welslagenvan onze economie. Een einde-jaarsrally in het notariaat (voorons kantoor in ieder geval een su-per afsluiting van 2012), gestuwddoor onzekerheid over regelgevingof niet, al met al staan de signalenweer langzaam op groen.

Guido Dierick: ook goed nieuwsIn het vierde kwartaal van 2012kreeg ook NXP, zoals veel andereondernemingen, in toenemendemate last van de wereldwijde eco-nomische neergang. Hoewel NXPdankzij onze goede strategie, top-producten en flexibiliteit in onzefabrieken weerbaar is, moeten ookwij de tering naar de nering zettenen zorgen dat wij de concurrentieblijvend het hoofd kunnen biedendoor de kosten te verlagen.Dat gaat gepaard met banenverlies.Dit is geen leuke boodschap, maarwel noodzakelijk voor een duurza-me en gezonde toekomst. Maar eris ook deze keer weer goednieuws.Zo heeft NXP begin januari aange-kondigd samen met Cisco te inves-

teren in het ontwikkelen van slim-me auto’s. Concreet betekent ditdat we geld steken in het Australi-sche bedrijf Cohda Wireless, datgespecialiseerd is in technologievoor slimme auto’s. We willen datauto’s straks eenvoudig met elkaaren met de infrastructuur kunnencommuniceren. Hierdoor wordtautorijden veiliger, schoner en ne-men de files af.Ook is het goed om te melden datNXP ook dit jaar weer prominentaanwezig was op de ConsumerElectronics Show in Las Vegas. Ditis de grootste beurs ter wereld ophet gebied van consumentenelek-tronica. In een wereld waarin elek-tronica een steeds grotere rol gaatspelen in ons dagelijks leven en ap-paraten in toenemende mate ver-bonden zijn met het internet,toonden we de nieuwste innova-ties op het gebied van slimme net-werken in gebouwen, NFC waar-onder Gaming, verlichting en be-veiligingstoepassingen.

Jan Jonker: lichtpuntenDe crisis lijkt te volharden. SNS isde volgende systeembank in deproblemen die mogelijk met flinkeoverheidssteun in de lucht moetworden gehouden. Huizenprijzenblijven dalen, alom sprake vanvastgoedmalaise. Toch zijn er posi-tieve lichtpunten te zien. VolgensMerrill Lynch en andere invest-ment banken gaan de aandelen-koersen een periode van positieveontwikkeling tegemoet.Ondanks de tegenslagen in vast-goed en financiële sector lijkt inhet bredere bedrijfsleven en indus-trie een kentering te zijn. Er is veelgesaneerd en gestructureerd, waar-door zowel de efficiency als de ar-beidsproductiviteit in het bedrijfs-leven een verbeterslag heeft door-gemaakt en de tijd rijp is voor posi-tievere resultaten. En daarmee ookom te investeren. In vernieuwendeproducten en diensten waarmeewe vanuit Nederland en onze re-gio op internationale markten kun-nen inspringen.

Roy Tillman: overcapaciteitDe een denkt dat het laagste puntvoor de bouw in de crisis is ge-weest terwijl de ander denkt datdie in 2013 nog komt. Onderne-mers moeten creatiever zijn danooit.Ontwikkelingen volgen elkaar inrap tempo op, wat veel flexibiliteiten daadkracht van een onderne-mer vraagt. Hectische ontwikkelin-gen zijn voor de één een bedrei-ging en voor de ander een kans. Inde bouw zijn de laatste jaren dewoorden ‘koude sanering’ veelvul-dig gevallen waarbij overcapaciteitsterk werd gereduceerd. Voor 2013zijn er 50.000 nieuw te bouwenwoningen geraamd tegen 53.000vorig jaar. Als dat volume doorminder bouwers hoeft te wordengedeeld kunnen er voor de over-blijvende bedrijven alsnog mooieresultaten worden behaald.

‘Handel enige groeimotor’HenkDekker

Bart van Meer

Jacob Fontijne

Hein van de Pasch

Jan Jonker

Henk Berg

Annemarie van den Berg

Roy Tillman

Ed Velthuis

Eline Koers

Hanno Littink

Esther-Mirjam Sent

Jan Blokland

Theo Lemmen

Ronald Migo

GuidoDierick

Guido Dierick (NXP): ‘Ook goed nieuws’. archieffoto Gerard Verschooten

5,9-6,0BarometerNaam BedrijfRoy Tillman Chemische bouwstoffen 6,7-7,0Henk Berg OSG 6,8-6,6Ronald Migo KvK 6,3-6,3Annemarie vd Berg Rabobank 5,7-5,7Theo Lemmen Ondernemerscafe 6,4-6,4Jan Blokland Cold Stores 5,5-5,5Jacob Fontijne KEMA 6,3-6,3Hein van der Pasch Mercator Incubator 6,0-5,9Jan Jonker Health Valley 6,5-6,5Ed Velthuis VNO-NCW 5,0-5,0Hanno Littink Bax Advocaten 6,0-6,0Esther-Mirjam Sent Radboud Universiteit 5,7-6,0Henk Dekker Lindus 6,8-5,2Eline Koers Weeghel Doppenberg Kamps 6,5-6,5Bart van Meer Dirkzwager 5,5-5,5Guido Dierick NXP 5,9-6,0

De internationale handel is in2013 onze groeimotor in eenlicht krimpende economie. Datstelt Annemarie van den Bergvan de Rabobank. Eline Koers isoptimistisch: een eindejaarsrallymaakte 2012 voor haar notaris-kantoor toch een goed jaar.

zaterdag 19 januari 2013 De Gelderlander

geknipt | 15

Vernietiging faillissement na verzetV.O.F. Sportcafe “De Tinnegieter”te Beuningen.

Faillissement uitgesprokenT.M.S. Zwembaden bv te Silvolde,curator mr. A. Wiltink, Doetin-chem.F. Sünnetci te Silvolde v/h hodnSK Koeriersbedrijf, curator mr.L.A. Hauwert, Doetinchem.Ekbol Beheer bv te Brummen, cu-rator mr. E. Gürcan, Zutphen.Mippies & Flinn bv te Arnhem, cu-rator mr. A.E. Mulder, Arnhem.BV BPA Hes-West te Arnhem, cu-rator mr A van der Schee, Utrecht.W.V.O. (Werving Voor-Selectieen Opleiding) bv te Tiel, curatormr. R.C. Faase, Tiel.SBH Architecten & Adviseurs bvte Arnhem, hodn SBH Architecten+ Adviseurs; SBH Architecten;SBHAdivseurs; SBH Holding bv te Arn-hem, curator mr. S.J.B. Drijber,Velp.

R. Ghoumid te Arnhem hodn ToFast Koerier, curator mr. R.J. Borg-hans, Arnhem.A. Scheepbouwer te Arnhem v/hhodn Grand Café Riant Bruggeler-weg, curator mr. H.J.D. terWaarbeek, Velp.F. Haghighi Manesh te Wester-voort, hodn Patomat, curator mr.A.E. Mulder, Arnhem.J.A. Fraanje hodn BouwbedrijfFraanje te Wageningen, curatormr. W.R.H. Jager, Ede.H & F Technics bv te Lichtenvoor-de, curator mr. M. Timmer, Doet-inchem.Henar Industrial Products bv teDe Heurne, curator mr. E.H. Steen-tjes, Lichtenvoorde.Stichting Stimio te Tiel, curatormr. C.J. Diks, Nijmegen.Meess bv te Nijmegen, curator mr.T. van der Meeren, Nijmegen.Prodak bv te Arnhem, curator mr.H.A. Wiggers, Velp.AOD bv te Beesd, curator mr.P.J.F.M. de Kerf, Nijmegen.

Telened Oost Nederland bv te Arn-hem, hodn Salomé Telecom, cura-tor mr. J.M. van Rongen,Heerenveen.N. van Dolderen te Lienden hodnInstallatiebedrijf Van Dolderen, cu-rator mr. G.W.M. Janssen,Zaltbommel.G.B. Montferland Holding bv te Di-dam, curator mr. J.A.M. Egberink,Doetinchem.J.L.T. Veugelers te Nijmegen hodnJ.T.L. Veugelers H.O.D.N. Basic &More, curator mr. T. van derMeeren, Nijmegen.Novium Keuken & Bad bv te Nij-megen, curator mr. R.F. Feenstra,Arnhem.Schildersbedrijf Weduwe Burg-houts en Zoon bv te Malden, cura-tor mr. B.M. König, Nijmegen.W.K. Peters te Nijmegen, hodn Ki-nesis Exploitatie & Verkoop; Ge-zondheidscentrum Kinesis; cura-tor mr. E.A.S. Jansen, Nijmegen.B.G. Aalders te Ulft hodn B.A.S.Logistieke Service, curator mr.V.L.M. Verweijen, Doetinchem.Bellevue Tiel bv te Tiel, curatormr. J.J.J.A.M. van Emstede, Tiel.H. El Jafoufi te Velp hodn Bens-

ons, curator mr. H.A. Wiggers,Velp.Het Berkje bv te Bennekom hodnK.B.P. ‘Het Berkje’, curator mr. A.J.Stokkers, Ede.Gelderse Linnen Service bv te Doe-tinchem, hodn Gelderse LinnenService (GLS); Rentlin;Textielreiniging Liewes, curatormr. G.W. Wullink, Doetinchem.Geja Doetinchem bv te Doetin-chem, curator mr. G.W. Wullink,Doetinchem.Reflex Back To Work bv te Doetin-chem, curator mr. M. Meffert, Doe-tinchem.Arcfeld bv hodn Tegema Group teArnhem, curator mr. J.E. Stadig,’s-Hertogenbosch.J.W.T. Venus te Ulft v/h hodn vofVeja Montage.M&H Coerman Technische Instal-laties bv te Terborg hodn Installa-tie Techniek Achterhoek, curatormr. B.H.M. Harbers, Doetinchem.Fire Fighting Training Centre bv teGennep, curator mr. J.A. Bloo, Ven-lo.Mincubator bv te Nijmegen hodnWining & Dining à la Carte; 28STEPS, curator mr. E.A.S. Jansen.

Jan Horsting erelid IG&DVoorganger van de IG&D, de Doetin-chemse belangenvereniging voor in-dustrie, groothandel en dienstverle-ning, was Doetinchem 70. Opgerichtin 1968 en een tijdlang zitting hou-dend in de Walmolen. Toen al wasJan Horsting, indertijd werkzaam bijMisset, erbij betrokken.Voor IG&D was hij jarenlang actief.Vooral als tekstschrijver. Zo waren dewebsite-interviews en de gegevensvoor de ledenlijsten van zijn hand.Voor zijn verdiensten werd Jan Hors-ting tijdens de ledenvergadering op 17december benoemd tot erelid. Het bij-behorende speldje werd hem opge-speld door voorzitter Henk Grootjans.

Certificaten KVO-BTijdens de IG&D-vergadering werdenKVO-B certificaten uitgereikt door re-giomanager Hans Bakker van MKB Re-gio Midden. Het KVO is een veilig-heidscertificaat voor bedrijventerrei-nen, een zorg die in de gemeente Doe-tinchem is ondergebracht bij de Stich-ting Beveiliging Bedrijventerreinen.Burgemeester Herman Kaiser overhan-digde de certificaten aan de voorzit-ters van de verschillende bedrijventer-reinen. De burgemeester riep de on-dernemers op de beveiliging samenop een slimme manier aan te pakken,zodat de pakkans van criminelen zogroot mogelijk wordt.

Hunten in de oliebollenDe Huntenkring, businessclub vanhet Huntenpopfestival in Ulft, houdttegenwoordig geen nieuwjaarsrecep-tie, maar een oudejaarsreceptie. Diewerd zondag 30 december opnieuwgehouden in de Didamse markthal.Bakker Paul Berntsen, die de markt-hal twee dagen afhuurde om oliebol-len te verkopen, was trots op het feitdat de hal ook deze zondagmorgenvolop met gasten was gevuld. Samenmet zijn zus Ellen, van Ellen’s restau-rant in Zelhem, verzorgde Paul de cate-ring: volop oliebollen en een geva-rieerd broodjesbuffet.

Tweede HuntenbeursDe eindejaarsreceptie werd opgeluis-terd door het Ettens Mannenkoor, datin 2013 honderd jaar bestaat. Er ver-scheen al een jubileumboek en op 6juli van dit jaar wordt in de Ulftse ten-

nishal een groot concert met het veelgevraagde Guido’s Orchestra gehou-den.De Huntenkring houdt in februari op-nieuw een beurs in Braamt bij LandalGreenparcs. Vorig jaar voor de eerstekeer en dat was gelijk een succes. Wal-ter Hendrixen riep namens het Hun-tenkringbestuur de leden op zo veelmogelijk aan deze ondernemersexpo-sitie deel te nemen.

Op naar 200 ledenMKB Montferland, twee jaar geledenopgericht, had begin vorig jaar 128 le-den. Inmiddels zijn dat 175. VoorzitterEdwin Sap zei tijdens de nieuwjaars-receptie dat zijn vereniging er naarstreeft deze zomer tweehonderd le-den te hebben. Maar groei is volgensSap niet het enige doel van MKBMontferland. „We willen een plat-form zijn om te netwerken. Daar-

naast willen we de gunfactor onder le-den bevorderen. We moeten met el-kaar zaken doen. Dat betaalt zichzelfterug.”

Mart Smeets: WillenVeel leden van MKB Montferland wa-ren aanwezig op de nieuwjaarsrecep-tie bij Jan&Jan in Didam. Niet in delaatste plaats omdat Mart Smeets gast-spreker was. De bekendste sportcom-mentator van de televisie doorspektezijn verhaal met anekdotes uit zijnloopbaan als sportverslaggever. Hijtrok een parallel tussen topsportersen topondernemers. „Alleen kúnnenis niet genoeg. Je moet het willen endaar heel diep voor durven gaan.”

Rennen door sparrenbosHij refereerde aan de Zweedse schaat-ser Tommy Gustafson. Die haaldesteeds net de top niet. Totdat hij zich-zelf enorm ging afbeulen door een ki-lometer lang door dichte sparrenbos-sen te rennen. „Hij gaf zelfs bloed op,maar werd tijdens de Spelen van 1988in Calgary wel Olympisch kampioenop de tien kilometer. Hij lag vier se-conden achter op Leo Visser. Toenging hij de finish zien als het eindevan dat sparrenbos en knokte hij zichnaar de eindzege met één seconde ver-schil.”

Roel Wieggers vennoot

Roel Wieggers is per 1 januari 2013 alsvennoot toegetreden tot de maat-schap BonsenReuling Accoun-tants-Belastingadviseurs. Roel, 34 jaaren woonachtig in Lichtenvoorde, wasal meer dan 12,5 jaar in dienst als ac-countant. Hij volgt Harm Sikkes op,die zich als vennoot heeft teruggetrok-ken maar wel als adviseur en mede-werker aan BonsenReuling blijft ver-bonden. In december vierde Sikkeszijn veertigjarig dienstverband.

Agressie op werkvloerBij B.O.C. opleidingscentrum in Zel-hem wordt op 24 januari een sympo-sium gehouden over het thema‘Agressie op de werkvloer.’ Grensover-schrijdend gedrag op de werkvloer iseen actueel onderwerp. Werknemerslopen kans op intimidatie en agressie.De ARBO heeft de regels voor wel-zijn, gezondheid en veiligheid aange-scherpt. Bedrijven kunnen bij B.O.C.vanaf 12.30 informatie krijgen overhoe ze kunnen handelen. Aanmeldenkan door een mailtje te sturen naar:info@bocopleidingscentrum.nl

ZOOST en publiciteitDiezelfde donderdag 24 januarihoudt ZOOST, platform voor zelfstan-dige ondernemers in Oost-Neder-land, een bijeenkomst bij uitgeverijWevers in Vorden; aanvang 19.30 uur.Thema is public relations, free publici-ty en teksten maken. De presentatiewordt gegeven door Jessica Schuttenvan Tekstbureau Jes (www.tekstbu-reaujes.nl). Aanmelden kan tot 17 ja-nuari bij: inge@zoost.nl

WPG breidt uitMarktonderzoekbureau WPG Re-search uit Doetinchem heeft dedienstverlening per 1 januari 2013 uit-gebreid met een nieuw product: Up-Grade. WPG Research wil hiermee(middel)grote bedrijven de mogelijk-heid bieden een stagiair vanuit exter-ne expertise te steunen bij het uitvoe-ren van een marktonderzoek.Organisaties nemen op grote schaalstagiairs aan voor onderzoek en hetopstellen van strategische plannen.WPG stelt dat een gedegen ondersteu-ning vaak ontbreekt. UpGrade moetdie leemte volgens directeur HarmWevers opvullen.www.wpgresearch.nl

FaillissementenVNO-NCWMaandag 28 januari, WijnfortLent, aanvang 17.30 uur.Lagerhuisdebat, thema: ‘Onder-wijs en bedrijfsleven; verstands-huwelijk of echte liefde?’Info en aanmelden:www.vno-ncwmidden.nl

OndernemerscaféIn het café van concertgebouwDe Vereeniging vindt op vrijdagom de veertien dagen hetOndernemerscafé Nijmegenplaats. Aanvang steeds om 17.00uur. Vrijdag 1 februari, vrijdag 1maart, vrijdag 15 maartInfo: www.nijmeegsonderne-merscafe.nl

MaatschappijMaandag 4 februari,Bijeenkomst nieuwe stijl in hetteken van ‘Slimmer organiseren’,waarbij Vincent Wiegel,lector ‘Lean’ aan de HAN, eenpresentatie houdt.

AGENDA

Roel Wieggers (l.) volgde Harm Sikkes op als vennoot bij BonsenReuling.

Voorzitter Henk Grootjans van IG&D (l.) en het nieuwe erelid Jan Horsting.Mart Smeets: ‘Diep durven gaan.’

Door Jacob Schreuder

geknipt en geschorenTips of informatie? deondernemer@gelderlander.nl

VROUWENZAKEN &

& ZAKEN

naam:

Linda Commandeur

functie:resultaatgericht verbinder

Linda verbindt mensen, ideeën en gedachten.

Ze helpt anderen hun droom te verwezenlijken.

In een persoonlijk gesprek of tijdens een

wervelende groepssessie. Met haar enthousiasme

en positieve kijk zorgt ze voor beweging en

vooruitgang. ‚“Weet wat je wilt, durf te vragen en

vertrouw op jezelf en je omgeving. Vaak blijkt het

onmogelijke mogelijk.”

www.gewooncommandeur.nl

auteur Modern naoberschap: hype of houvast,

verkoopprijs €19,95

excl. verzendkosten

www.modernnaoberschap.nl

Linda Commandeur | enthousiast, positief en professioneel verbinder

Gewoon!Commandeur

naam:

Karena Rothuis

functie:

Eigenaar

Juwelierde Tijd

Juwelier de Tijd

Karena Rothuis-Schutte is al dertig jaar eigenaar van

Juwelier de Tijd in Doetinchem. Ze is ooit begonnen

in de crisisjaren-tachtig, een periode waarin het

vertrouwen van een bank en de consument ver te

zoeken was. Maar met het juiste ondernemersbloed

en een dosis zelfvertrouwen, ambitie, creativiteit, ge-

duld, hard werken en een goede handelsgeest, heeft

Karena gedurende de tijd het hoofd goed boven

water kunnen houden.

“Ik heb bereikt waar ik altijd al van droomde: een

eigen zaak”, zegt de gedreven onderneemster.

Juwelier de Tijd omvat behalve juwelen ook een repa-

ratieatelier, diamantzetter, een omvangrijke collectie

trouwringen, een showroom, een taxatiebureau voor

juwelen en horloges en inname van goud.

“En een opvolger is er ook al”, lacht Karena, “namelijk

mijn zoon Joel. Met passie werken wij samen aan

een mooie toekomst voor ons bedrijf.”

naam:

Mary Wijnveen

Marja Hengeveld-Hallie

functie:

Eigenaars

TekstbureauWijnveen & Clippit

Twee weten meer dan één!

Daarom werken tekstschrijvers Marja Hengeveld

en Mary Wijnveen samen. Dit schrijversduo staat

garant voor kennis en flexibiliteit in tekst

en redactie.

2013 hebben zij uitgeroepen tot het jaar van

het persbericht. Meer media-aandacht voor uw

bedrijf! Uw nieuwswaardig onderwerp wordt

zodanig gepresenteerd dat redacties er verhaal in

zien. Via de uitgekiende perslijst benaderen zij de

juiste media. Reageer snel, want Marja en Mary

geven drie GRATIS persberichten weg.

Clippit en Tekstbureau Wijnveen schrijven ook

nieuwsbrieven, SEO-webteksten, een bedrijfsre-

portage of artikelen voor een personeelsblad.

Doctor Huber Noodtstraat 26-34

7001 DX Doetinchem

Telefoon: (0314) 392066

www.juwelierdetijd.nl

Misterstraat 8

7126 CD Bredevoort

Tel.: 06-53401778

www.clippit.nl

Misterstraat 8

7126 CD Bredevoort

Tel.: (0543) 515196

www.tekstbureauwijnveen.nl

naam:

Paula Holtzer

functie:

Eigenaar

Praktijk voor Chinese geneeskunde

Evenwichtigleven.

Mijn acupunctuurbehandelingen zijn geschikt voor

iedereen met lichamelijke en of emotionele klach-

ten zoals rugpijn en migraine. Ook stoppen met

roken kan ondersteund worden door acupunctuur.

Chinese kruiden zijn herstellend bij o.a. vermoeid-

heid en eczeem. Soms ontstaan klachten doordat

de cliënt de last draagt van de ouders uit het fami-

liesysteem bijv. fibromyalgie, overgewicht. Ik gebruik

dan het Chinees Sjamanisme.

Een uitgebreide intake is voor mij altijd de basis van

de behandeling. De praktijk staat voor aandacht

en kwaliteit. Mijn specialisaties: huidklachten,

onverklaarbare pijnklachten, overgangsklachten,

slapeloosheid en depressie.

Daarnaast geef ik workshops over voeding,

seksualiteit en familiepatronen.

EvenwichtigLeven

Carnotstraat 20

6533 DT Nijmegen

Telefoon: 06-81501874

www.evenwichtigleven.nl

Koorman 7

7141NP Groenlo

Telefoon: 06-53273240

www.gewooncommandeur.nl

naam:

Monique Brandwijk-

Sanders

functie:

Directeur / eigenaar

Executive Home Rentals Nijmegen.

Na geruime ervaring in de woningmakelaardij is

Monique in 2010 de uitdaging aangegaan om een

franchise pilotvestiging van Executive Home Rentals

(EHR) op te zetten in Nijmegen.

Met de wensen van woningeigenaren als uitgangs-

punt bemiddelt EHR bij tijdelijke verhuur van huizen

en appartementen aan expats, het bedrijfsleven en

particulieren. EHR biedt professionele dienstverle-

ning om het gehele verhuurtraject soepel te laten

verlopen.

Het EHR kantoor te Nijmegen is inmiddels uitge-

groeid tot een team van enthousiaste medewer-

kers. Na het succes van de pilot is EHR landelijk

vertegenwoordigd in de regio’s: Apeldoorn, Arnhem,

Ede, Den Haag, Deventer, Haarlem, Rotterdam,

Tilburg en Utrecht.

Executive Home Rentals

Jonkerbosplein 52

6534 AB Nijmegen

Telefoon: (024) 8484496

www.ehr.nl

Van Welderenstraat 108

6511 MT Nijmegen

Telefoon: (024) 3243838

www.attisaankoop.nl

naam:

Inge Peters Rit

functie:

Eigenaar

FestAmore Weddings.

Als gediplomeerd weddingplanner ben ik gespeciali-

seerd in het organiseren van bruiloften in Italië, met

name Toscane, Lago Maggiore, Lago Orta en Venetië.

In Italië komen alle dromen uit! Romantische brui-

loften in eeuwenoude stadhuizen en diners buiten

onder de sterrenhemel omringt door kaarsen en

lampionnen.

Door middel van een zeer uitgebreid netwerk in

Nederland en Italië zorg ik altijd voor de juiste

leveranciers bij de wensen van het bruidspaar.

Naast bruiloften in Italië organiseer ik ook bruiloften

in Nederland. Van een hele intieme bruiloft in een tuin

tot de organisatie van een grote bruiloft met artiesten

en veel verschillende locaties, alles is mogelijk!

FestAmoreWeddings

Groeze 12

6581 TL Malden

Telefoon: 06-28788113

www.festamore.nl

aankoopmakelaardij attis van der horst

Een huis kopen hoe leuk is dat?

Een van de bijzonderste dingen in een mensen-

leven! Maar hoe zorg je dat alles goed gaat?

Hoe zit het met de bouwkundige staat, is die

aanbouw wel met vergunning gebouwd, wat kan

ik verwachten in deze buurt in de toekomst en

natuurlijk: betaal ik niet teveel?

Als gespecialiseerd aankoopmakelaar-taxateur

begeleid ik met veel enthousiasme en kennis

van zaken mensen die een huis gaan kopen.

Ik zorg er voor dat je weet wat je koopt en door

mijn ervaring met onderhandelen betaal je

gegarandeerd de laagste prijs.

naam:

Attis van der Horst

functie:

Eigenaar

AankoopmakelaarAttis van der Horst