31

DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah
Page 2: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

Matematik -7Rasyonel Sayılar

1

DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIKGÖSTERİMLERİN RASYONELSAYIYA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ

Ondalık gösterimi verilen sayıyırasyonel sayıya dönüştürmek içinpaya ondalık gösterimin virgülsüzhali yazılır, paydaya ise 1’in sağınavirgülden sonraki basamak sayısıkadar 0 yazılır.

ÖRNEK: 3,56 =2589

4:1004:356

100356

ÖRNEK: 1,2 =511

56

2:102:12

1012

NOT: ondalık gösterimi verilen sayı,okunuşu dikkate alınarak darasyonel sayıya dönüştürülebilir.

1,2 ( 1 tam onda 2) =511

1021

ÖRNEK: -2,007 = -210007

DEVİRLİ ONDALIKGÖSTERİMLERİN RASYONELSAYIYA ÇEVRİLMESİ

Devirli ondalık gösterimleri rasyonelbiçimde yazmak için;

1) Virgülü bakılmaksızın sayınıntamamı yazılır. Üzerinde devirişareti olmayan sayılar yazılıpçıkarılır ve paya yazılır.

2) Paydaya ise virgülden sonradevreden rakam sayısı kadar 9,devretmeyen rakam sayısı kadar 0yazılır.

3) Pay ve payda sadeleşebiliyorsa,sadeleştirilir.

Örneğin;

9, aabba

99, bcabcbca

90, ababccba

990, abcabcdedecab

ÖRNEK:

65,0 =3017

3:903:51

9051

90556

ÖRNEK: 56,2 =

99562

99254

992256

NOT: a,0 =9a ab,0 =

99ab

5,0 =95 8,0 =

98 13,0

=9913

NOT: 9,0 =99 =1

RASYONEL SAYILARISIRALAMA VE KARŞILAŞTIRMA

a. Sayı Doğrusu ÜzerindeGöstererek Sıralama:

Sayı doğrusu üzerinde sola gittikçesayı küçülür;sağa gittikçe sayıbüyür.Pozitif rasyonel sayılarnegatif rasyonel sayılardanbüyüktür.

Örneğin32 ve

311 rasyonel

sayılarını sayı doğrusu üzerindegöstererek karşılaştıralım.

311

32 olur.

Page 3: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

Matematik -7Rasyonel Sayılar

2

b. Ondalık gösterimdenyararlanarak sıralama:verilen rasyonel sayılarınondalık dönüşümleriyapılarak sayılar sıralanabilir.

ÖRNEK:47,

53

259,

2021 rasyonel

sayılarını büyükten küçüğe doğrusıralayalım.

6,053 75,1

47

05,12021

36,0259

Sıralama 1,75>1,05>0,6>0,36yani,

259

53

2021

47

şeklinde

olur.

c. Payların EşitliğindenYararlanarak Sıralama:Paydaları eşit pozitif rasyonelsayılarda, payı büyük olan dahabüyüktür

Örneğin ;715

76

70

71

73

olur.

d. Paydaların EşitliğindenYararlanarak Sıralama: Paylarıeşit pozitif rasyonel sayılarda,paydası küçük olan dahabüyüktür.

Örneğin ;21

51

101

NOT: Pay veya paydaları eşitolmayan pozitif rasyonel sayılardapay ya da payda eşitleyereksıralama yapılır.

ÖRNEK:

43,

65,

31 rasyonel sayılarını

karşılaştıralım

1.yöntem: Paydaları eşitleme:

32)4(43,

65,1

3→

129,

1210,

124 →

1210

129

124

65

43

31

olur.

2.yöntem: paylarını eşitleme

53)15(43,

65,1

3→

2015,

1815,

4515 →

1815

2015

4515

65

43

31

olur.

NOT: Negatif rasyonel sayılarsıralanırken; önce pozitif hallerisıralanarak, ardından negatifişareti konup sıralama tersçevrilebilinir.

Örneğin;27,

117,

37

rasyonel

sayılarını sıralayalım.

Pozitif halleri ile117

37

27

şeklinde sıralama olur. O halde;

117

37

27

şeklinde sıralanır.

e. Bütüne yakınlığa göre sıralama:

Payı paydasına yakın rasyonelsayılar bütüne yakındır. Basitkesirlerde bütüne yakın olanpozitif rasyonel sayı dahabüyüktür.

Page 4: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

Matematik -7Rasyonel Sayılar

3

1413 ile

4544 rasyonel sayılarını

karşılaştıralım.

1413 sayısının 1 tam olabilmesi için

141 e

4544 sayısının 1 tam olabilmesi için

451 e ihtiyacı vardır.

451

141 tir. O halde

4544

1413

YARIMA YAKINLIĞA GÖRESIRALAMA Payı paydasınınyarısına yakın rasyonel sayılaryarıma yakındır. Yarımdan küçükolan pozitif rasyonel sayılardanyarıma yakın olan daha büyüktür.

İKİ RASYONEL SAYIARASINDAKİ BAŞKARASYONEL SAYILARI BULMA

Verilen sayıların paydalarıgenişletilerek eşitlenerek başkarasyonel sayılar bulunur. Bu işlemtekrar ettikçe daha çok sayıdarasyonel sayı elde ederiz. O haldeiki rasyonel sayı arasında sonsuztane rasyonel sayı vardır.

SORULAR

1) Aşağıda verilen ondalıkgösterimlere karşılık gelenrasyonel sayıları yazınız.

OndalıkGösterim

Rasyonel sayı

7,0

-1,12

-0,063

23,47

-0,16

2) Aşağıdakilerden hangisi-0,42 ondalık gösteriminrasyonel sayı olarak yazılışıdır?

A)9042 B)

4519 C)

3323 D)

9940

3) Aşağıdakilerden hangisi154

ten küçüktür?

A)32 B)

127 C)

53 D)

303

Page 5: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

Matematik -7Rasyonel Sayılar

4

4)43

871

sıralamasında

yerine hangi sayı yazılırsasıralama yanlış olur?

A) 3 B) 5 C) 6 D) 4

5) Aşağıdaki rasyonel sayılardanhangisi -0,3 ile 0,6 sayılarıarasında yer almaz?

A) -51 B)

104 C)

54 D)

51

6)1211,

32,

65

rasyonel sayılarını

büyükten küçüğe doğrusıralayınız.

7) 2,05 ,23

, 1 ,

1,39 ,531 sayılarını küçükten

büyüğe doğru sıralayınız.

8) 0,6 0,666 0,6 66,0Yukarıda verilen ondalıkifadelerini karşılaştırınız

9) 0,5 A=9048 ise A

aşağıdakilerden hangisineeşittir?

A) 1 B) 2 C)3 D)4

10) Aşağıdaki ifadelerdenhangisi yanlıştır?

A) 0,9sayısı 1’e eşittir.

B) Devirli ondalık gösterimlerdedevreden sayı en çok iki farklısayıdan oluşur.

C) Devirli ondalık gösterimler sayıdoğrusunda gösterilebilir.

D)97 sayısının devirli ondalık

gösterimi, 0,7 dir

11)31 ile

32 rasyonel sayıları

arasında olan 3 tane sayı yazınız.

12) Aşağıdaki sayılardan hangisi-3 ile -2 arasında değildir?

A) -625 B)

715

C)49

D)1130

13) 1,32,

56,

35,

41

rasyonel

sayıları hangi seçenekte doğrusıralanmıştır?

A)351

41

32

56

B)35

411

56

32

C)41

351

56

32

D)35

411

32

56

Page 6: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

Matematik -7Rasyonel Sayılar

5

14) Aşağıdaki sıralamalardanhangisi yanlıştır?

A) 246 B)

41

31

C)613

611 C)

21

32

15) Aşağıdakilerden hangisi 0,28ondalık kesrinin rasyonel sayı ilegösterimidir?

A)28100 B)

100128 C)

10028 D)

28100

16)c

ba

7230

32,1

Yukarıdaki eşitliğe göre a,b ve cyerine hangi sayılar gelmelidir?

A) a=5 b=12 c=-30

B) a= 4 b=36 c=30

C) a=-4 b= 36 c=-60

D) a=4 b=-36 c= -60

17)

1. 1,6=58

2.16106,1

3. -0,7=107

4.1077,0

Yukarıdaki eşitliklerden hangisiveya hangileri doğrudur?

A) 1 ve 2 B) 1 ve 4

C) 2 ve 3 D) yalnız 4

18) Aşağıdaki ondalık kesirlerdenhangisi diğerlerinden farklıdır?

A) 0,06 B) 0,6 C) 0,60 D) 0,600

19) (çıkmış soru)

20) 425,3 ondalık kesrinirasyonel sayı olarak yazınız.

Test No: 2

Page 7: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

Türkçe-7Fiillerde Kip

6

FİİLERDE KİP

Kip Ekleri: Fiillere zaman veya dilek anlamı veren eklerdir.

Kipler ikiye ayrılır:

A) Haber (Bildirme) Kipleri

B) Dilek (Tasarlama) Kipleri

A) Haber (Bildirme) Kipleri

Fiillere zaman anlamı katan kiplere haber (bildirme) kipleri denir.

Haber (bildirme) kipleri beş bölüme ayrılır.

1.Görülen (Bilinen) Geçmiş Zaman (-di)

Öznenin şahit olduğu veya yaşadığı fiilleri bildirir.

Fillere ‘’di’’ eki getirilerek yapılır. Bu ek, ’’ -dı /-di/-du/-dü/-tu/tü’’ biçimindefiillere eklenebilir. Ör: yağ-dı, sev-di, dur-du, kop-tu, güt-tü vb.

Bugün yağmur yağdı. Sonbahar da geldi.

2.Duyulan(İşitilen) Geçmiş Zaman(-miş)

Öznenin başkasından duymuş olduğu fiilleri bildirir.

Fiillere ‘’miş’’ eki getirilerek yapılır. Bu ek, ’’ -mış /-miş/-muş/-müş/’’ biçimindefiillere eklenebilir. Ör: al-mış, gel-miş, ol-muş, dön-müş vb.

Yunus Emre Anadolu’nun bir köyünde doğmuş. Turistler, Siirt’in tarihi yerlerini gezmiş.

3.Şimdiki Zaman:(-yor/-makta/mekte)

Fiilin, içinde bulunulan zamanda gerçekleştiğini bildirir. Ör: gel-(i)yor, bil-(i)yor,ağla-makta, gül-mekte, yan-makta vb.

Geleceğimiz olan çocuklarımız için çalışıyoruz. Yağmur ince ince yağıyor.

4.Gelecek Zaman: (-acak/-ecek)

İçinde bulunulan zamandan daha sonra gerçekleşeceğini bildirir.

Ör: Ol-acak, anlat-acak, gel-ecek, sev-ecek. vb.

Osmanlı ruhu yeniden dirilecek. Emre, 10 Kasım törenlerinde şiir okuyacak.

5.Geniş Zaman:(-r/-ar/-er)

Fiilin bildirdiği işin her zaman yapıldığını gösterir. Ör: yaz-ar, uyu-r, gez-er,ağla-r. vb.

Page 8: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

Türkçe-7Fiillerde Kip

7

Hafta sonları tabiat harikası Tillo’ya giderim. Nimet, çözemediği soruları ablasına sorar.

B) DİLEK (TASARLAMA) KİPLERİ

Eklendiği fiile ’’gereklilik, istek, şart, emir’ ’anlamları katan kiplerdir. Dilek kipleridört gruba ayrılır:

1.Gereklilik Kipi: (-malı/-meli)

Fiil kök veya gövdesine gelerek bir işin olmasını gerektiği anlamı katar.

Ör: sev-meli, bak-malı, uyu-malı, anla-malı. vb.

Derse katılmadan önce mutlaka kahvaltı yapmalıyız. Sağlığımız için kalabalık ortamlardan uzak durmalıyız.

Not: Gereklilik kipinin cümleye farklı anlamların da kattığını unutmayalım.

Ör: Emre, bu kitabı okumuş olmalı. (ihtimal)

2.İstek Kipi: (-a/-e)

Fiillere istek, arzu anlamı katar.

Depremzede kardeşlerimize dua edelim. Ormanlarımıza sahip çıkalım.

3.Şart(Koşul) Kipi: (-sa /-se)

Fiillere bir işin gerçekleşmesinin bir şarta bağlı olduğu anlamını katar.

Binalarımızı sağlam yaparsak depremlerden daha az etkileniriz.Derslerimize düzenli takip edersek başarılı oluruz.

Not: Şart kipini cümleye istek anlamı verecek şekilde kullanabiliriz.

Bir çınar gölgesinde dinlenebilsek.

4.Emir Kipi:

Bu kipin bir eki yoktur. Şahıs ekleriyle çekimlenir. Ancak birinci tekil şahıs(ben)ve

birinci çoğul şahıs(biz) ekleriyle çekimlenemez. Çünkü insan kendine emirveremez fakat başkasına verebilir. Emir kipleri: Gel, gitsin, anlayınız, alsınlargibi mastar fiilleri ile veya mastar fiillerin olumsuz biçimleriyle yapılır.

Bakkaldan ekmek al. Dışarıya izin almadan çıkmayın.

Page 9: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

Türkçe-7Fiillerde Kip

8

1) Uzaklara gitme, yanımda kal.

Bu cümle için aşağıdakilerdenhangisi doğrudur?

A) İstek kipiyle çekimlenmiş iki fiilvardır.

B) Emir kipiyle çekimlenmiş iki fiilvardır.

C) Şart kipiyle çekimlenmiş iki fiilvardır.

D) Gereklilik kipiyle çekimlenmiş ikifiil vardır.

2) Aşağıdaki cümlelerinhangisinde eylemingerçekleşmesi şarta bağlanmıştır?

A) Yazarın son romanını okumalısın.

B) Dereceye girmek için elindengeleni yaptı.

C) Sonbahar gelince bir hüzün sararbeni.

D) Bana doğruyu söylersen seniaffedeceğim.

3) Aşağıdaki cümlelerinhangisinde farklı bir kipkullanılmıştır?

A) Rüyalarımızı gerçekleştirmek içinuyanmalıyız.

B) Tüm zamanını dizi izleyerekgeçirme.

C) ‘’Her Çocuk Özeldir.’’ filminimutlaka izlemelisin.

D) Derslerimizi eba’dan takipetmeliyiz.

4) Aşağıdaki cümlelerinhangisinde diğerlerinden farklı birkip kullanılmıştır?

A) Bu filmi mutlaka seyretmelisin.

B) Sağlığımız için, sağlıkbakanımızın uyarılarını dikkatealmalıyız.

C) Dışarı çıkarken şemsiyeni alırsanıslanmazsın.

D) Suyu kullanalım ama israfetmeyelim.

5) Aşağıdaki cümlelerinhangisinde birden fazla haber kipikullanılmıştır?

A) Yakasına beyaz bir gül takmış.

B) Bahçeden nar topladı, biraz daüzüm kopardı.

C) Dışarıya çıkarken şemsiyesinialdı.

D) Anne çocuğunu görünce çoksevindi.

6)Aşağıdakilerden hangisindehaber kipi cümleye başkasındanduyma anlamı katmıştır?

A) İzmir’de şiddetli bir deprem oldu.

B) Elif ve Ayda umudun adı oldu.

C) Depremle birlikte tsunami olmuş.

D) Depremde Rıza Bey apartmanıyıkıldı.

Page 10: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

Türkçe-7Fiillerde Kip

9

7)Aşağıdaki cümlelerdenhangisinin yükleminde bir işinyapılması gerektiği anlamı vardır?

A) Arkadaşımın tarif ettiği sokakburası olmalı.

B) Her sabah düzenli yürüyüşyaparım.

C) Bahçedeki çiçekleri haftada ikidefa sulamalısın.

D) Dersin bitince erken gel.

8)Aşağıdaki cümlelerinhangisinde fiilin zamanı yoktur?

A) Çantamdan kitaplarımı çıkardım.

B) Deprem bölgesine ilk biz gittik.

C) Bugün eba’dan dersekatılamadım.

D) Ormanda biraz yürüyelim.

9) Çıkayım tepenin başına, köyümügöreyim.

Yukarıdaki cümlede altı çizili fiillerhangi kiple çekimlenmiştir?

A) Emir kipi

B) İstek kipi

C) Gereklilik kipi

D) Şart kipi

10) 1.Yüzmeyi öğrenmek için kursayazıldım.

2.Yapraklar sararmaya başladı.

3. Eba’da canlı dersi dinlemiş.

4. Göçmen kuşlar göç ediyor.

Numaralanmış cümlelerinhangisinde fiilin söylenmezamanı ile yapılma zamanıaynıdır?

A) 1 B ) 2 C) 3 D) 4

11) Aşağıdaki cümlelerinhangisinde verilen fiildiğerlerinden farklı bir kipleçekimlenmiştir?

A) Soğuk kış gecelerinde ailemlesohbet ederiz.

B) Karşına çıkan zorluklarlamücadele etmelisin.

C) Tüm mutfağı özenle temizle.

D) İzin ver de ben de seninlegeleyim.

12) Yağmur yağarken kahvesiniyudumlamış.

Bu cümledeki altı çizili fiil hangi kipleçekimlenmiştir?

A) Şimdiki zaman kipi

B) Gelecek zaman kipi

C) Duyulan geçmiş zaman

D) Görülen geçmiş zaman kipi

13) Aşağıdaki cümlelerinhangisinde şart kipi kullanılmıştır?

A) Uzun yıllar memleketimden ayrıyaşadım.

B) Her geçen güz işimiz zorlaşıyor.

C) Şimdiden köylerde kış telaşıbaşladı.

D) Bu işe başlamasaydım iyiolacaktı.

Page 11: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

Türkçe-7Fiillerde Kip

10

14) Aşağıdaki cümlelerdenhangisinde fiil istek kipiyleçekimlenmiştir?

A) Ben de sizinle tatile gelmekistiyorum.

B) Keşke dünyadaki savaşlar artıkson bulsa.

C) Çöplerimizi yerlere atmayalım.

D) Bu akşam size gelmek istiyoruz.

15) Aşağıdaki cümlelerinhangisinde fiil geniş zaman kipiyleçekimlenmemiştir?

A) Yarınlarımız için çok çalışmakgerekir.

B) Evdeki kitapları yarın okulagetirsin.

C) Ben sebze yemeklerini çoksevmem.

D) Her gün buraya çay içmeye gelir.

16) 1. Takımımız son maçta farklıyenildi.

2. Burada yıllardır kimse oturmaz.

3. Bu teklifi düşünmeden kabuletmelisin.

4.Ağzındaki baklayı çıkar artık.

Bu cümlelerin fiillerinde aşağıdakikiplerden hangisi

kullanılmamıştır?

A) İstek kipi

B) Gereklilik kipi

C) Görülen geçmiş zaman

D) Geniş zaman

17) Aşağıdakilerin hangisindeşimdiki zaman kipi kullanılmıştır?

A) İzmir’e gitmek üzere yolaçıkıyoruz.

B) Dilsiz canlılara merhamet edelim.

C) Bizi dışarıda bekleyenler var.

D) Yolun karşısına geçme.

18)Duyulan geçmiş zaman kipi,başkasından duyma veya sonradanfarkına varma anlamları katabilir.

Aşağıdakilerin hangisindenduyulan geçmiş zaman fiile farklıbir anlam katmıştır?

A) Telefonunu arabada unutmuş.

B) Bir yaz günü geç saatlerdedoğmuşum.

C) Televizyon izlerkenuyuyakalmışım.

D) Çantası okul servisinde kalmış.

19) Aşağıdaki cümlelerde bulunanfiillerden hangisinde zamananlamı vardır?

A) Kitabı not alarak okuyalım.

B) Teneffüslerde bir çay içsek.

C) Trafik kurallarına uyalım.

D)Okul duvarı sarıya boyandı.

20)1.Dil öğrenmek için kursa yazıldık.2.Derste güzel bir şiir okumuş.3.Müjdeyi dört gözle bekliyoruz.4.Tarihi kitapları çok severim.Numaralanmış cümlelerinhangisinde eylemin yapılma anıylasöylenme anı aynıdır?A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

Page 12: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

11

MayozEşeyli üreme, iki ayrı üreme hücresinin bir araya gelmesiyle gerçekleşir. Eşeyliüreyen canlıların üreme organlarındaki 2n kromozomlu üreme anahücrelerinde görülen ve n kromozomlu üreme hücrelerini oluşturmak içinyapılan bölünmeye Mayoz bölünme denir. Eşeyli üreme ile erkek ve dişiüreme hücrelerinin birleşmesi sonucu zigot oluşur. Zigotun meydana geldiğibu olaya ise döllenme denir. Eşeyli üremede, dişi ve erkek bireylerin genetiközellikleri yavru bireylere aktarılır.

Mayozun Canlılar için Önemi

Mayoz bölünmesi ile üreme hücrelerinde kromozom sayısı yarıya iner. Busayede, üreme hücrelerinin döllenmesi sonucu oluşan yeni bireyin kromozomsayısı, anne ve babanın kromozom sayılarıyla aynı olur. Böylece mayozbölünme ile nesiller boyunca kromozom sayısının sabit kalması sağlanmış olur.Bununla birlikte mayoz, canlılarda kalıtsal çeşitlilik sağlayarak, her bireyin farklıkalıtsal özelliklere sahip olmasını da sağlar.

Mayozun Evreleri

Mayoz bölünme, birbirini takip eden iki evreden oluşur. Bu sürecin sonundabirbirinden farklı dört yeni hücre oluşur. Oluşan yeni hücreler, hembirbirlerinden hem de ana hücreden farklı kalıtsal özelliklere sahip olurlar.

Mayoz I ve Mayoz II evrelerinin Gösterimi

Gösterim Açıklama

Mayoz I Aşamaları

Mayoz başlamadan önce,hücrede bir hazırlık evresigerçekleşir. DNA eşlenereksayısını iki katına çıkarır.Hücrede enerji üretimi vetüketimi artar.

Anne ve babadan gelenaynı özelliklere sahiphomolog kromozomlararasında parça değişimiolur . Bu olay, gençeşitliliğinin artmasınısağlayan önemli bir olaydır.

Page 13: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

12

Homolog kromozomlarhücrenin ortasında dizilir. İğiplikleri kutuplara çekilir.

Homolog kromozom çiftleriiğ iplikleri sayesinde zıtkutuplara çekilir. Buevrede kromozom sayısıyarıya iner.

Sitoplazma ortadanboğumlanarak bölünmeyebaşlar, çekirdek zarıoluşur. Kromozom sayısıana hücrenin yarısı kadarolan iki yavruhücre meydana gelir vemayozun ilk adımıtamamlanmış olur.

Mayoz II Aşamaları

Bu aşamada hazırlık evresigörülmez. Kromozomlarserbest kalır. İğ ipliklerioluşur. Çekirdek zarı erir.

Kromozomlar hücreninmerkezinde toplanır.

Daha sonra, kromozomparçaları hücreninkutuplarına doğru çekilir.

Page 14: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

13

Ardından, çekirdek zarıyeniden oluşur vesitoplazma bölünmeleriyleberaber “n” kromozomludört yeni hücre oluşur.

Mayoz ve Mitoz Arasındaki Farklar

Mitoz Mayoz

Vücut hücrelerindegörülür.

Sadece üreme anahücrelerinde görülür.

Bölünme sonucu ikihücre oluşur.

Bölünme sonucu dört hücreoluşur..

Kromozom sayısıdeğişmez.

Kromozom sayısı yarıyainer.

Oluşan hücreleringenetik yapısı anahücre ile aynıdır.

Oluşan hücrelerin genetikyapısı ana hücredenfarklıdır.

Kromozomlararasında parçadeğişimi görülmez.

Kromozomlar arasındaparça değişimi görülür.

Tek hücrelilerdeüremeyi, çokhücrelilerde yaralarınonarılmasını vebüyümeyi sağlar.

Eşeyli üreyen canlılardaeşey hücrelerininoluşmasını sağlar. Parçadeğişimi ile genetikçeşitliliğin ortaya çıkmasınısağlar.

Hücre art arda mitozgeçirebilir.

Hücre art arda mayozgeçiremez.

Test No: 2

Test No: 2

Page 15: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

14

1) Mayoz ile ilgili;I. Hayvanlarda üreme hücrelerininoluşmasını sağlar.II. Mayoz sonucu oluşan üremehücreleri 2n sayıda kromozom içerir.III. Bitki üreme ana hücrelerindegörülür.ifadelerinden hangileridoğrudur?

A) I ve II B) II ve IIIC) I, II ve III D) I ve III

2) Mayozla ilgili olarak verilenaşağıdaki ifadelerdenhangisi doğrudur?

A)Üreme ana hücrelerininoluşmasını sağlar.

B) Mayozda gerçekleşen parçadeğişimi kalıtsal çeşitliliğe katkısağlamaz.

C) Mayozla oluşan hücrelerinkromozom sayısı yarıya düşer.

D) Mayoz, üreme hücrelerindegerçekleşir.

3) Mayoz bölünmede;I. kromozomlar arasında parçadeğişimi,II. kromozom sayısının sabitkalması,III. Çekirdeğin bölünmesiolaylarındanhangileri gerçekleşir?

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) I, II ve III

4) Aşağıda verilen ifadelerdenhangisi mayoz bölünme vesonuçlarıyla ilgili doğru biraçıklamadır?A) Kromozom sayısı sabit kalır.B) Eşeysiz üremenin temelindemayoz bölünme vardır.C) Çok hücreli canlılarda büyümemayoz bölünmeler ile olur.D) Mayoz sonucunda kalıtsal yapısıfarklı olan hücreler oluşur.

5) Yapacağı sunumda mayozbölünmeyi açıklamak isteyen biröğrenci aşağıdaki örneklerdenhangisini kullanmamalıdır?A) Kromozom sayısı yarıya düşer.B) İnsanda üreme hücrelerininoluşmasıC) Bira mayasının çoğalmasıD) Birbirinden farklı dört hücreoluşur.

6) Mayoz bölünme ile ilgili verilenbilgilerden hangisi doğrudur?

A) Mayoz bölünme sonucukromozom sayısı sabit kalır.B) Kalıtsal çeşitlilik sağlanmaz.C) Mayoz bölünmeyle iki yenihücre oluşur.D) Mayoz bölünme iki aşamadagerçekleşir.

7) Aşağıda kromozomlarla ilgiliverilen bilgilerden hangisidoğrudur?

A) Mayoz bölünmede kromozomsayısı yarıya düşer.B) Kromozom sayısı bütüncanlılarda eşittir.C) Kromozom sayısı ilkel canlılardaazdır.D) Mayoz bölünmede kromozomsayısı sabit kalır.

Page 16: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

15

8) Aşağıda verilenlerden hangisisadece mayoz bölünmedegerçekleşir?

A) Sitoplazma bölünmesi

B) DNA’nın eşlenmesi

C) Kromozom sayısının yarıyainmesi

D) Bölünme sonucu iki yenihücrenin oluşması.

9) Aşağıdakilerden hangisi hemmitoz hem de mayozda ortakolarak gerçekleşir?

A) Tek aşamada gerçekleşmesi

B) Parça değişiminin görülmesi

C) Kromozom sayısının sabitkalması

D) Sitoplazma bölünmesi

10) Mayoz bölünme sonucuaşağıdaki hücre çeşitlerindenhangisi oluşur?

A) Yumurta hücresi

B) Polen ana hücresi

C) Yumurta ana hücresi

D) Sperm ana hücresi

11) Aşağıda verilen hücrelerdenhangisi mayoz bölünmegeçirebilir?

A) Karaciğer hücresi

B) Yumurta hücresi

C) Deri hücresi

D) Yumurta ana hücresi

12) - Mayoz bölünme sonucuoluşan hücrelerle ilgiliverilenlerden hangisi doğrudur?

A) İki yeni hücre oluşur.

B) Kromozom sayısı sabit kalır.

C) Oluşan yavru hücreler yenidenmayoz bölünme geçiremez.

D)Yavru hücrelerin kalıtsal yapısıana hücre ile aynıdır.

13) Aşağıdakilerden hangisimayoz bölünme sonucu oluşur?

A) Yaraların zamanla iyileşmesi,

B) Fidanının büyüyüp ağacadönüşmesi,

C) Karaciğerin kendini onarması,

D) Üreme hücrelerinin oluşması,

14) Üreme hücrelerinde meydanagelen bölünmeye ne ad verilir?

A) Mitoz bölünme

B) Mayoz bölünme

C) Çekirdek bölünme

D) DNA’nın bölünmesi

15) Mayoz bölünme ile ilgiliaşağıdakilerden hangisi yanlıştır?A) Çekirdek üç defa bölünür.

B) Bölünme sonucunda dört yavruhücre meydana gelir.

C) Bölünme sonucu oluşanhücrelerin kromozom sayısı yarıyainer.

D) Mayoz bölünme bitki ve hayvanüreme ana hücrelerinde görülür.

Page 17: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

16

16) Aşağıdakilerden hangilerimayoz bölünme sonucumeydana gelmiştir?A) Köpek deri hücresiB) İnsan kas hücresiC) Kedi sperm hücresiD) İnek karaciğer hücresi

17) Bir hücrede mayoz bölünmegerçekleştiği aşağıdakilerdenhangisine bakılarak ulaşır?A) Kromozom sayısınaB) Canlı cinsiyetineC) Canlı türüneD) Sitoplazma miktarına

18) I. Türlerin kromozomsayısının iki katına çıkmasınısağlar.II. Ana hücreden dört yavru hücreoluşur.III. Kromozomlar arasında parçadeğişimi görülür.Yukarda verilen özelliklerdenhangisi ya da hangileri mayozaait bir özelliktir?

A) I ve II B) II ve III

C) I,II ve III D) I ve III

19) Aşağıdaki canlılardan hangisimayoz bölünme ile çoğalmaz?

A) At B) Kurt

C) Koyun D) Amip

20) Aşağıda verilen olaylardanhangisi mayoz ile gerçekleşir?

A)Vücudumuzdaki organlarınonarılmasıB) Saçın uzamasıC) Bakterilerin çoğalmasıD) Yumurta hücresinin oluşması

Page 18: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

Sosyal Bilgiler -7Osmanlı Devleti’nin Fetih Siyaseti

17

İstanbul’un Fethi(29 Mayıs 1453)

Nedenleri: Asya ile Avrupa kıtalarının kesiştiği yerde olması, Rumeli veAnadolu toprakları arasındaki bütünlüğün sağlanmak istenmesi, Bizans’ın Türkordusunun Rumeli’ye geçişlerinde zorluklar çıkarması ve Osmanlılarıngüvenliğini tehdit etmesi Bizans’ın Osmanlı’daki taht kavgalarını desteklemesive Anadolu beyliklerini kışkırtması, Bizans’ın Avrupa devletlerini ve HaçlılarıOsmanlılara karşı kışkırtması, İstanbul’un ticaret yollarına üzerinde olması Hz.Muhammed’in müjdesine nail olmak istenmesi gibi nedenlerden dolayıİstanbul’un fethi gerçekleştirilmek istenmiştir.Fetih için yapılan hazırlıklar:Bazı Anadolu beylikleriyle antlaşmalar yapılmış, boğazın güvenliğini eldetutmak için Rumeli Hisarı’nı (Boğazkesen) yaptırdı, Şahi adı verilen büyüktoplar döktürdü. Balkanlardan gelebilecek yardımlara karşı gerekli önlemlerialdı.Sonuçları: İstanbul’un fethi Türk ve dünya tarihi açısından önemlisonuçlar doğurdu. Türk tarihi açısından en önemli sonuç, son derece stratejikbir konuma sahip olan İstanbul’un, Osmanlı Devleti’nin başkenti ilan edilmesioldu. Asya ve Avrupa kıtalarını; Karadeniz ile Akdeniz’i birbirine bağlayanyolların denetimi Osmanlılara geçti. Dolayısıyla Osmanlı Devleti’nin Anadoluve Rumeli arasındaki toprak bütünlüğü sağlandı. Diğer yandan II. Mehmet’e“Fatih” unvanı verildi. İstanbul’un fethinin, dünya tarihi açısından sonuçlarınıise şu şekilde değerlendirebiliriz: Stratejik ve ekonomik bir öneme sahip olanİpek Yolu’nun büyük bir bölümü Osmanlı Devleti’nin eline geçti. Büyük toplarlaen güçlü surların bile yıkılabileceği görüldü. Bu durum da Avrupa’dakiderebeyliklerin yıkılmasına zemin hazırladı. Diğer yandan fetihten sonraİtalya’ya giden bazı bilim insanları orada eski Yunan ve Roma eserleriniinceleyerek Rönesans’ın başlamasına katkıda bulundular. İstanbul’un fethiaynı zamanda Orta Çağ’ın sonu, Yeni Çağ’ın başlangıcı oldu.I. Selim öncelikliolarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. YavuzSultan Selim, Çaldıran Savaşı’nda (1514) Safevî Devleti’nin hükümdarı Şahİsmail’i yenerek Safevilerin Anadolu üzerindeki baskısını ortadan kaldırmıştır.Turnadağ Savaşı (1515) ile Dulkadiroğlu Beyliği’ni ortadan kaldırmıştır.Böylece Anadolu’da Türk birliği kesin olarak sağlanmıştır. Mercidabık (1516)ve Ridaniye Savaşları (1517) ile Memluk Devleti’ni ortadan kaldırdı. Busavaşlar sonucunda halifelik ve Baharat Yolu’nun denetimi Osmanlıya geçti.I.Süleyman (Kanuni) Osmanlı Devleti’nde 46 yıl ile en uzun süre tahtta kalanpadişahtır. Kanuni Döneminde Osmanlı Devleti hem doğuda hem de batıdagüçlü bir konuma geldi. Orta Avrupa’nın kilidi durumundaki Belgrat onunzamanında alındı (1521). Mohaç Savaşı’nda Macarları yenerek OrtaAvrupa’da Osmanlı hâkimiyetini pekiştirdi (1526). Alman Seferi sırasındaGermen İmparatoru Charles Quint (Şarlken) Kanuni’nin karşısına çıkmayacesaret edemedi. Charles Quint’e karşı Fransa Kralı I. François’yı (Fransuva)destekleyerek bazı ayrıcalıklar (kapitülasyonlar) verdi. Viyana kuşatıldı ancakağır kış şartlarının da etkisiyle sonuç alamadı(1529). Doğuda İran’a karşıseferler düzenledi. Döneminde denizlerde de önemli gelişmeler yaşandı.Akdeniz’de hâkimiyeti sağlamak için önemli olan Rodos Adası alındı (1522).Barbaros Hayreddin Paşa Preveze Deniz Savaşı’nda (1538) haçlıdonanmasını yenerek Akdeniz’i bir Türk gölü haline getirdi.

Page 19: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

Sosyal Bilgiler -7Osmanlı Devleti’nin Fetih Siyaseti

18

1) I. Baharat Yolu’nun Osmanlıdenetimine girmesi,II. Osmanlı Devleti’nin toprakbütünlüğünün sağlanması,III. Ortodoks Kilisesi’nin Osmanlıhâkimiyetine girmesiYukarıda verilenlerden hangisiİstanbul’un fethinin sonuçlarıylailgili değildir?A) Yalnız I B) Yalnız II

C) Yalnız III D) I ve II

2) Aşağıdaki fetih ve savaşlardanhangisinin sonucunda elegeçirilen topraklarda iskânpolitikasının uygulandığısöylenemez?

A)Rodos’un fethi

B)Kıbrıs’ın fethi

C)Çaldıran savaşı

D)Belgrat’ın fethi

3) Osmanlı Devleti’nin Bizans ileyaptığı savaşlar aşağıdakikavramlardan hangisiyletanımlanır?

A)Savunma

B)İskân

C)Himaye

D)Gaza

4) -Mısır’ın fethedilmesi-Halifeliğin Osmanlı Devleti’negeçmesi-Çaldıran Savaşı’yla Doğu’daki İranetkisinin sona ermesiYukarıda verilen gelişmeleraşağıdaki padişahlardan hangisidöneminde gerçekleşmiştir?

A) II. Mehmet B) I. Murat

C) I. selim D) I. Süleyman

5) Karadeniz’in Türk gölü halinegelmesini sağlayan gelişmeaşağıdakilerden hangisidir?

A)Kırım’ın fethedilmesi

B)İstanbul’un fethi

C)Rodos’un fethi

D)Kıbrıs’ın fethi

6) İstanbul’un fethinin sonucundaİpek Yolu’nun denetimi OsmanlıDevleti’nin eline geçmiştir.

Buna göre İstanbul’un fethiOsmanlı’ya hangi alanda katkısağlamıştır?

A)Dini B)Ekonomik

C)Siyasi D)Eğitim

7) Turnadağ Savaşı sonucundayaşanan gelişme aşağıdakilerdenhangisidir?

A)Yeniçeri ocağı kuruldu

B)Balkanlarda Osmanlı hâkimiyetikalıcı hale geldi

C)Anadolu’da Türk siyasi birliğikesin olarak sağlandı

D)Doğu Akdeniz’in güvenliğisağlandı

Page 20: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

Sosyal Bilgiler -7Osmanlı Devleti’nin Fetih Siyaseti

19

8) Osmanlı fetihlerinin kalıcıolmasında aşağıdakilerdenhangisinin katkısı yoktur?

A)Dervişler

B)Ahiler

C)Tekfurlar

D)Gaziler

9) Osmanlı Devleti tarihte“hoşgörünün vatanı” olarakadlandırılmıştır.

Aşağıdaki durumlardanhangisinin böyleadlandırılmasında etkili olduğusöylenemez?

A)Din farkı gözetmeksizin herkeseeşit davranması

B)Farklı kültürlerin bir arada huzuriçinde yaşaması

C)Herkesin inanç ve ibadetlerindeözgür olması

D)Fetih politikasının büyük önemtaşıması

10)Aşağıdaki olaylardan hangisiYavuz Sultan Selim Dönemi’ndegerçekleşmemiştir?

A)Rodos’un fethi

B)Mısır seferi

C)Turnadağ savaşı

D)Çaldıran savaşı

11) -Başkent dışında yaşayanaskerlerden oluşur.

-Savaş zamanında orduya katılırlar.

-Dirlik toprağının gelirinin bir kısmıile masrafları karşılanır.

Yukarıda verilen özeliklerOsmanlı Devleti’nin askeriyapısındaki hangi birliğe aittir?

A)Yeniçeri Ocağı

B)Yaya ve Müsellemler

C)Tımarlı Sipahiler

C)Akıncılar

12) İstanbul’u fetheden Fatih şehregirdikten sonra şu sözlerisöylemiştir:

Bu şehirde yaşayan insanlar artıksaklandıkları yerden çıksınlar.Özgür oldukları için kendilerine sorusorulmayacak. Şehri daha önceterk etmişlerin ve mülklerinikaybetmişlerin eşyaları haksahiplerine tekrar verilecek.Durumları düzelinceye kadar vergialınmayacak. Şayet evlerinedönecek olurlarsa rütbe ve dinlerinebakılmaksızın eski haklarına sahipolacaklar.İstanbul’un fethinden sonrayaşanan bu gelişmeler ile ilgiliaşağıdaki yargılardan hangisineulaşılamaz?

A)Halkın dinine karışılmamış.

B)Halka ibadet özgürlüğütanınmıştır.

C)Halktan hiçbir zaman vergialınmamıştır.

D)Halkın mülklerine sahipçıkmasına müsaade edilmiştir.

Page 21: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

Sosyal Bilgiler -7Osmanlı Devleti’nin Fetih Siyaseti

20

13) Aşağıdakilerden hangisiİstanbul’un fethinin Türk tarihiaçısından sonuçlarından birideğildir?

A)İstanbul Osmanlı Devleti’ninbaşkenti oldu.

B)Orta Çağ sona erdi Yeni Çağbaşladı.

C)Osmanlı Devleti’nin toprakbütünlüğü sağlandı.

D) II. Mehmet’e “Fatih” unvanıverildi.

14) Aşağıdakilerden hangisiOsmanlı Devleti’nin Rumeli’deuyguladığı iskân politikasınınözellikleri arasında yer almaz?

A)Halkı din değiştirmeyezorlamışlardır.

B)Adil bir vergi düzeni kurmuşlardır.

C)Vakıflar aracılığıyla sosyaltesisler yapmışlardır.

D)Fethedilen yerlere Türkleriyerleştirmişlerdir.

15)Osmanlılarda yaya vemüsellem adı verilen askeribirlikler kimin zamanındaoluşturulmuştur?

A)Osman Bey

B)Orhan Bey

C) I. Murat

D)Yıldırım Bayezid

16) Aşağıdakilerden hangisiİstanbul’un Fethi’nin ekonomiknedenidir?

A)Bizans’ın Haçlıları Osmanlı’yakarşı kışkırtması

B)İstanbul’un önemli ticaret yollarıüzerinde bulunması

C)İstanbul’un Osmanlı topraklarınıntam ortasında bulunması

D)Hz. Muhammed’in İstanbul’ufetheden komutan ve orduyuövmesi

17) Osmanlı Devleti’nin fethettiğitopraklarda uyguladığıpolitikalardan biri de istimâletpolitikası olmuştur. İstimâletpolitikası hoşgörü politikasıanlamına gelmektedir. İstimaletpolitikasını yeni fethettiğitopraklarda uygulamaya koyanOsmanlı Devleti, bölge halkının hertürlü inanış ve yaşayış biçiminesaygılı ve hoşgörülü davranmıştır.Halkın örf ve âdetlerine, dinine veyaşayış biçimine saygı göstermiştir.Aynı zamanda feodal beylerleuğraşmakta olan Osmanlı Devletihoşgörülü tutumuyla bölge halkınıkazanmayı başarmış ve fethettiğitopraklarda uzun yıllar hâkimiyetkurabilmiştir.

Metne göre istimalet politikasıylailgili aşağıdakilerden hangisineulaşılamaz?

A) Farklılıklara saygı azalmıştır.

B) Kültürel çeşitliliği korumuştur.

C) Birlik ve beraberliğigüçlendirmiştir.

D) Devlet otoritesinisağlamlaştırmıştır.

Page 22: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

Sosyal Bilgiler -7Osmanlı Devleti’nin Fetih Siyaseti

21

18) Akdeniz’in bir Türk gölühaline gelmesini sağlayangelişme aşağıdakilerdenhangisidir?

A)Rodos’un fethi

B)Kıbrıs’ın fethi

C)Mohaç Savaşı

D) Preveze Deniz Zaferi

19) Osmanlı devletinde tıpkıMüslümanlar gibi Hristiyan veYahudiler de hür tebaadansayılmaktaydı. Kilise ve havralardevlet tarafından korunurdu.Herkes istediği gibi ibadetini yapar,dinine, gelenek göreneklerine göreyaşardı. Osmanlı’nın himayesialtındaki farklı milletler kendidevletlerinden görmedikleri yardımıve hoşgörüyü Osmanlı’dangörmüşlerdir.

Metne göre Osmanlı Devleti ileilgili aşağıdakilerden hangisineulaşılamaz?

A) Sınırları içinde birçok milletinyaşadığına

B) Müslümanların üstüntutulduğuna

C) Farklı dinden insanların birlikteyaşadıklarına

D) Halka din hürriyeti tanındığına

20)Aşağıdakilerden hangisiOsmanlı Devleti’nin Balkanlardakalıcı hâkimiyet kurmasındadiğerlerine göre daha etkiliolmuştur?

A)Mezhepler arasındakiçatışmalardan faydalanması

B)Bizans içindeki iç karışıklıklardanistifade etmesi

C)Gönüllülerle birlikte hareketetmesi

D)İskân ve istimâlet politikasıuygulaması

Page 23: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

22

Din Kült.ve Ahl. Bilg. -7Melek ve Ahiret İnancı

7.SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ

1.ÜNİTE: MELEK VE AHİRET İNANCIKONU: NAS SURESİ VE ANLAMIKAZANIM:Nas Suresini okur ve anlamını söyler.

KONU ÖZETİ

Bismillahirrahmanirrahim. Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla.

Kul eûzu bi Rabbin-nas De ki: İnsanların Rabbine sığınırım.Melikin-nas İnsanların melikine sığınırım.İlahin-nas İnsanların ilahına sığınırım.Min şerril vesvasil hannas (İnsanlara kötü şeyler fısıldayan,onların

gönlüne şüphe sokan) Sinsi vesvesecininşerrinden sana sığınırım.

Ellezi yuvesvisu fi sudurin-nasMinel cinneti ven-nas Cinlerin ve insanların kötülüklerinden

Allah’a sığınırım.

*Peygamberimiz kötülüklerden korunmak için Felak ve Nas surelerini okumayı tavsiye etmiştir.*Bu iki sureye ‘muavizeteyn’ denir.*Nas suresi Kur’an-ı Kerim’ in son suresidir.*Kur’an-ı Kerim’ in 114.suresidir.

SORULAR

Aşağıdaki sorulara doğru ise D, yanlış ise Y yazınız.

1) Kur’an’ ın son suresi Felak suresidir. ( )2) Felak ve Nas surelerine muavizeteyn denir. ( )3) Kötülüklerden korunmak için Felak ve Nas surelerini okuyabiliriz. ( )4) Nas suresi 5 ayetten oluşmaktadır. ( )5) Vesvese; Şüphe, kuruntu, fısıltı anlamında gelir. ( )

Aşağıdaki boşlukları doldurunuz.

1) Nas suresine adını veren ‘Nas’ kavramı …………… anlamına gelir.2) Nas suresi …………… ayetten oluşmaktadır.3) Nas suresinde insanların ve …………… kötülüklerinden Allah’a sığınırız.4) Nas suresi Kur’an-Kerim’ in ……………’üncü suresidir.

Page 24: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

23

Din Kült.ve Ahl. Bilg. -7Melek ve Ahiret İnancı

5) Nas suresinde insanların kalbine …………… veren, onu kuruntu ve şüpheye sevk eden şeytan,cin ve kötü insanların şerrinden Allah’a sığınırız.

Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1) Peygamber efendimiz rahatsızlandığında ya da yatağa gireceği zaman hangi sureleri okurdu?2) Nas suresinde insanlara hangi mesajlar verilmektedir?3) ‘Melik’ kavramı ne anlama gelmektedir? Açıklayınız.4) Sınıf arkadaşınız size kötülük yapsa ona nasıl tepki verirdiniz?5) İnsan neden kötülük yapar? Düşüncelerinizi yazınız.

Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.

1) Aşağıdakilerden hangisi Nas kelimesinin anlamıdır?

A) İnsanlar B) MelekC) İlah D) Vesvese

2) ‘İnsanlara kötü şeyler fısıldayan, onların gönüllerine şüphe ve tereddüt sokan sinsi vesvesecininşerrinden (Allah’a sığınırım)’Yukarıdaki ayette geçen ‘sinsi vesveseci’ aşağıdakilerden hangisi olamaz?

A) İnsan B) CinC) Şeytan D) Melek

3)Aşağıdakilerden hangisi Nas suresinde insanlara verilen mesajlardan biri değildir?

A) Cinlerin şerrinden Allah’a sığınılmalıdır.B) Vesveseden Allah’a sığınılmalıdır.C) Kötülüklerden Allah’a sığınılmalıdır.D) Allah’a dua ederek şükredenlerden olmalıyız.

4) Nas suresinde geçen ‘Melikin-nas’ ayetinden sonra hangi ayet gelmelidir?

A) Minel cinneti ven-nas B) İlahin-nasC) Kul eûzu bi Rabbin-nas D) Min şerril vesvasil hannas

5) Muavizeteyn ne anlama gelmektedir?

A) Sığınılan B) Vesveseden uzaklaştıranC) İki sığınılan D) Kötülükten koruyan

Page 25: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

24

İNGİLİZCE-7Past Simple

PAST SIMPLE – WAS / WERE

“Simple Past Tense” geçmiş zamanı anlatmak için kullanılan zamandır.Olmak (be) fiilinin geçmiş zaman halleri “was/were” şeklindedir.Dilbilgisiolarak kullanımı aşağıdaki tablodaki gibidir;

Tabloda görüldüğü gibi;” I,He,She,It “özneleri ile “was” kullanılır.

Example: She was at school.

“ You, We,They” özneleri ile “were” kullanılır.

Example: They were at school.

Olumsuz cümlelerde “was not (wasn’t)” ve “were not (weren’t)” kullanılır.

Example: She wasn’t (was not) at school.

They weren’t (were not) at school.

Soru cümlelerinde is “was / were” öznenin önüne gelerek soru cümlesininbaşında kullanılır.

Example:Was she at school?

Were they at school?

PAST SIMPLE (REGULAR VERBS)

Geçmişte belli bir zamanda meydana gelen eylemleri ifade etmek içinkullanılır.Fiilleri geçmiş zamanda olumlu cümle içinde kullanırken fiillerinikinci hallerini kullanırız.

Düzenli fiiller sonuna “- ed ” takısı alır.

start – started play – played discover – dicovered

Page 26: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

25

İNGİLİZCE-7Past Simple

Olumsuz cümlelerde özneden sonra “did not ( didn’t)”kullanılır ve fiil daimayalın halde kullanılır.

Soru cümlelerinde “did” yardımcı fiili özneden önce ve cümle başındakullanılır. Fiil soru cümlelerinde daima yalın haldedir.

PAST SIMPLE (IRREGULAR VERBS)

Bazı fiillerin geçmiş zaman halleri, hiçbir kurala uymaz; bunlara düzensizfiiller denir. Düzensiz fiillerden bazılarının geçmiş zaman halleri şöyledir;

go – went grow – grew begin – began make –madegive – gave feel – felt do – did lose – lostget – got have – had come – came do – did

Geçmiş zamanda kullanılan bazı zaman zarfları şöyledir;

yesterday : dün last : geçen

last week: geçen haftalast year: geçen yıllast month: geçen ay

Page 27: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

26

İNGİLİZCE-7Past Simple

ago: öncetwo weeks ago: iki hafta öncethree days ago: üç gün öncefive years ago: beş yıl önce etc.

My father is a ---- doctor and he is a writer too. He ---- into university in 1984. He ----medicine at the University of Istanbul. He graduated from university in 1990. He wrote hisfirst book when he ----just 30 and he got several ---- for his books.

1.a) fastb) successfulc) youngd) director

2.a) getsb) is gettingc) can getd) got

3.a) studiedb) boughtc) movedd) took

4.a) isb) arec) wasd) were

5.a) racketsb) glovesc) awardsd) helmets

6. Mehmet Akif ERSOY was born ----Istanbul ---- December 20, 1873.

a) in/onb) at/inc) on/atd) for/on

7. I was born in Siirt in 1980. I live in thiscity for 20 years, then I went toEskişehir to study languages at theUniversity of Anadolu.

Look at the underlined words in thesentence. Find the one that iswrongly used.

a) wasb) livec) wentd) at

8.

Look at the relationship between thewords above. Which of the followinghas the similiar meaning?

a) true -realb) like-enjoyc) run-danced) love-hate

short-tall

Page 28: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

27

İNGİLİZCE-7Past Simple

Mehmet Akif Ersoy ---- the NationalAnthem in 1921.

9. Choose the best option to completethe sentence.

a) wroteb) writesc) is writingd) write

10. Choose the best option to completethe sentence.

a) does/goesb) do/goc) did/wentd) does/going

Davud usually ---- TV in theevenings.

11. Choose the best option to completethe sentence.

a) watchesb) is watchingc) watchedd) watch

12. Choose the best option to completethe sentence.

a) ticketb) subjectc) talentd) prize

13. You want to get information aboutMalcom X. You want to learn firstlyabout his career. Which sectionshould you choose?

a) childhoodb) successesc) marriaged) hobbies

14. Choose the best option to completethe title of the list above.

a) Friendsb) Jobc) Educationd) Neighbourhood

Aziz Sancar is the first Turkish scientistwho got the Nobel ----.

My ----

Hürriyet Primary School, 1986 Selahaddin Eyyubi Secondary

School, 1991 Ankara University, 1999

Jane:When ---- you go to the bed lastnight?

Joe: I ---- to bed at eleven o’clock.

Page 29: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

28

İNGİLİZCE-7Past Simple

15. Choose the best option to completethe sentence.

a) famousb) hardworkingc) strongd) sneaky

16. Choose the best option to completethe sentence.

a) go a small villageb) give a small concertc) stop going to schoold) get on the bus

17. Ömer: ----?Bill: In 1999.

a) What languages can you speakb) Where did your parents meetc) What did you study at the

universityd) When did you graduate from high

school

18. My father was a brilliant student.When he was just ten years old, ----.

a) he can speak three languagesb) he didn’t like musicc) he could solve the difficult

problemsd) he can run very fast

19. Cüneyt Arkın became an actorbecause he ----.

Choose the best option to completethe sentence.

a) had a talent in actingb) liked studying chemistryc) was fat and lazyd) was interested in music

20. My son ---- at ten o’clock everymorning these days, but last yearduring the school days he had to ---- atseven o’clock.

Choose the best option to completethe sentence.

a) am getting up / get upb) gets up/get upc) get up/got upd) was getting up/getting up

Mesut Özil is one of the best footballplayers in the world. He is so ---- and nearlyeverybody knows him in Turkey.

After I learned how to play a guitar, Iwanted to ----.

Page 30: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

MATEMATİK1)

OndalıkGösterim

Rasyonelsayı

7,097

-1,123337

99111

-0,0633019

9057

23,47902113

-0,1661

9015

2)B3)D4)C5)C

6) 65

32

1211

7)8

8) 6,0666,06,066,0

9)C10)B

11) 155

5351

xx

1510

5352

xx

1510,

159,

158,

157,

156,

155

12)A13)A14)B15)C16)D17)B18)A19)D20)

3301169

9903507425,3

TÜRKÇE1)A2)D3)B4)C5)B6)C7)C8)D9)B10)D11)A12)C13)D14)C15)D16)A17)A18)C19)D20)C

FEN1) D2) C3) B4) D5) C6) D7) A8) C9) D10) A11) D12) C13) D14) B15) A16) C17) A18) B19) D20) D

SOSYAL1) D2) C3) D4) C5) A6) B7) C8) C9) D10) A11) C12) C13) B14) A15) B16) B17) A18) D19) B20) D

DİN KÜLT.

Doğru-Yanlış1) Y2) D3) D4) Y5) DBoşlukDoldurma1) İnsan2) 63) Cinlerin4) 1145) Vesvese

Soru-Cevap1) Felak veNas sureleriniokurdu.2) Cevap2:Korktuğumuzveya şüpheyedüştüğümüzher durumdaAllah’asığınmalıyız.3) Bütünkainatın tekve gerçeksahibi4) Öğrencikendi fikriniyazar.5) Öğrencikendi fikriniyazar.

ÇoktanSeçmeli1) A2) D3) D4) B5) C

bbbbB

Boşluk

İNGİLİZCE1)B2)D3)A4)C5)C6)A7)B8)D9)A10)C11)A12)D13)B14)C15)A16)B17)D18)C19)A20)B

CEVAP ANAHTARI

29

Page 31: DEVİRLİ OLMAYAN ONDALIK GÖSTERİMLERİN RASYONEL … · olarak Osmanlı Devleti’nin doğu ve güney sınırları ile ilgilenmiştir. Yavuz SultanSelim,ÇaldıranSavaşı’nda(1514)SafevîDevleti’ninhükümdarıŞah

EMEĞİ GEÇEN ÖĞRETMENLERİMİZ

30

AR-GE EKİBİ

MÜDÜR YARDIMCISI

FATİH SELİM TAN

MEHMET ZAKİR BEKLİMBİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ ÖĞRETMENİ

ALTINAY KAYA ABDULHADİ GÖZ

MATEMATİK ÖĞRETMENİ TÜRKÇE ÖĞRETMENİ

MUZAFFER KEŞLİ MUSTAFA ALYAS

FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENİ SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENİ

SAFİYE YILDIZ, AYŞE ÇEVİK TUBA YAŞAR

DİN KÜLT. VE AHLAK BİLG. ÖĞRETMENİ İNGİLİZCE ÖĞRETMENİ