Upload
dvt1996
View
222
Download
1
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Giải tích 2
Citation preview
GII TCH HM NHIU BIN
CHNG I: O HM V VI PHN
CHNG II : TCH PHN BI
CHNG III: TCH PHN NG
CHNG IV: TCH PHN MT
CHNG V: CHUI S - CHUI LY THA
CHNG I: O HM V VI PHN
1: Cc khi nim c bn
2: o hm ring
3: Kh vi v Vi phn
4: o hm ring v vi phn hm hp
5: o hm ring v vi phn hm n
6: o hm theo hng Vecto gradient
7: Cng thc Taylor Maclaurint
8: Cc tr hm nhiu bin : Cc tr t do, cc tr c iu kin, GTLN-GTNN trong min ng
1 : Cc khi nim c bn
Min (Tp) xc nh ca hm l tt c cc gi trca (x,y) lm biu thc ca hm c ngha
Min (Tp) gi tr ca hm l tp cc gi tr m hm c th nhn c
Hm 2 bin f(x,y) l nh x f : D R
nh ngha hm 2 bin : Cho D l tp con ca R2
Hm 2 bin f(x,y) l nh x f : D R
nh ngha hm 2 bin : Cho D l tp con ca R2
( , ) ( , )x y f x y z
V d : Tm MX, MGT ca hm 2 2( , ) 9f x y x y
MGT l on [0,3]
MX l hnh trn 2 2 2( , ) : 9D x y R x y
MX 3
3
MGT
30
f(x,y)
(x,y)
1 : Cc khi nim c bn
1 : Cc khi nim c bn
Gii :
a. f(2,1) = 2
V d: Cho hm1
( , )1
x yf x y
x
Tnh f(2,1) v tm MX ca f
b. MX :
Ta ly na mt phng pha trn ng thng x+y+1 = 0 v b i ton b ng x = 1
th hm z = f(x, y) l phn mt cong S, khc
vi th hm 1 bin y = f(x) l phn ng cong.
Cho f(x, y) l hm 2 bin vi MX l D. th ca f l
tp tt c cc im M(x, y, z)R3, vi (x,y)D, z= f(x, y)
1 : Cc khi nim c bn
2
0 0
2 2 2
0 0
( , ) : ( , )
( , ) : ( ) ( )
B M r M R d M M r
x y R x x y y r
Hnh trn (khng
tnh ng trn) m ny cn cgi l mt r - lncn ca im M0
Hnh trn m tm M0(x0,y0), bn knh r k hiu B(M0,r) l tp
1 : Cc khi nim c bn
M0r
B(M0,r)
im trong : M1 gi l imtrong ca D nu tn ti tnht r1 > 0 sao cho r1- lncn ca M1 l B(M1,r1) nmhon ton trong D.
im bin : M2 gi lim bin ca D nu vimi r2 > 0, hnh cu mB(M2,r2) cha nhng imthuc D v nhng imkhng thuc D.
Cho tp D v 1 im M thuc R2. Ta nh ngha 2 loi im nh sau :
1 : Cc khi nim c bn
M1
M2
1 : Cc khi nim c bn Gii hn v lin tc
Tp D c gi l tp ng nu D cha mi im binca n. Tp cc im bin ca D gi l bin ca D
Tp D c gi l tp m nu R2\D l tp ng, khi ,mi im thuc D u l im trong, D khng cha btk im bin no
: ( , )r D B O r Tp D c gi l tp b chn nu n c cha trongmt hnh cu no , tc l
Nh vy, c nhng tp ch cha 1 phn bin mkhng cha ton b bin nn s l tp khng m,khng ng.
V d: Hnh v slide trc l tp khng ng, khng m
1 : Cc khi nim c bn
V d : Cho D l phn hnh cu
3 2 2 2( , , ) : 4D x y z R x y z
Bin ca D l ton b mt cu x2 + y2 + z2 = 4, do D khng cha bt k im bin no tc l mi im thuc D u l im trong. Vy D l tp m
V d : Cho hnh vnh khn
2 2 2( , ) :1 4D x y R x y
Bin ca D l 2 ng trn x2 + y2=1 v x2+y2 = 4 nm hon ton trong D nn D l tp ng
OB
A
Bin ca D l 3 on OA, OB, AB. Min D khng cha on AB tc l D khng cha mi im bin nn D khng l tp ng.
Tuy nhin, D khng l tp m v D cha cc im bin thuc on OA, OB
Tp D l tp b chn v ta c th ly ng trn ngoi tip tam gic OAB, ng trn ny cha min D tc l D nm hon ton trong 1 hnh cu m
1 : Cc khi nim c bn
V d : Trong R2 cho min D
2( , ) : 3, 0, 0D x y R x y x y
1 : Cc khi nim c bn
Gii hn hm : Hm f(x,y) vi min xc nh D c gi l c gii hn bng L khi M(x,y) dn n M0(x0,y0), k hiu
0 0( , ) ( , )lim ( , )
x y x yf x y L
nu 0, 0 : 0( , ) , ( , ) ,M x y D d M M
,f x y L
hoc 0
0
lim ,x xy y
f x y L
nh ngha ny tng t nh ngha gii hn hm 1 bin: Khong cch gia M v M0 gim dn th khong cch gia f(x,y) v L cng gim dn
1 : Cc khi nim c bn
ngha: Khi khong cch gia M v M0 gim dn th khong cch gia f(x,y) v L cng gim dn
1 : Cc khi nim c bn
Hm lin tc : Hm f(x,y) c gi l lin tc ti (x0,y0) nu f (x0,y0) xc nh v
0 00 0
( , ) ( , )lim ( , ) ( , )
x y x yf x y f x y
Hm lin tc trn min D nu n lin tc ti miim thuc min D
Tng, tch, thng ca 2 hm lin tc l hm lin tc
Cc hm s cp lin tc ti mi im thuc MX
Hp ca 2 hm lin tc l mt hm lin tc
2 : o hm ring
Ta c:
0
00
0
limx x
g x g xg x
x x
t g(x)=f(x,y0); nu hm g(x)c o hm ti x=x0 th ta gi l o hm ringtheo bin x ca hm f ti im (x0,y0) v k hiu l
0, x x x
0 00 0
0
0 00 0
( , ) ( , )( , ) ( , ) lim
xx
f y f yf x x xxf y yx
x x
0 00 0 00 0, , ,x xf
g x f y yx x f xx
yD
nh ngha o hm ring:Cho hm 2 bin f(x,y), 1 im (x0,y0) thuc minxc nh ca hm f.
Tng t, ta c nh ngha hr ca hm f theo bin y
Quy tc: Khi tnh o hm ring ca hm nhiu bin theo 1 bin no , ta coi cc bin khc l hng s
2 : o hm ring
Cc o hm ring ca hm n bin x1, x2, , xn (ni chung) li l cc hm n bin x1, x2, , xn
00 0 00 0, , ,y yf
f x x D f xy y yy
00
0 00x , ,limy
y y y
y
f f x
Nu f l hm nhiu hn 2 bin, ta cng nh ngha o hm ring tng t
2 : o hm ring 2 : o hm ring
V d: Trong nhng ngy nng, ta s cm thynng hn khi m trong khng kh thp (khhanh) v mt m hn khi m trong khng khcao hn.
,I f T H
Ngi ta t ra khi nim ch s nhit (K hiu l I) m t s kt hp gia nhit thc t (T) v m trong khng kh (H). Vy I l hm theo 2 bin T v H :
Di y l bng cc gi tr ca ch s nhit I theo nhit thc t T (0F) v m khng kh H (%)
Lu : Nhit ng bng ca nc l 00C=320Fv quy i 10C=1.80F
2 : o hm ring
T: Nhit thc t (0F)
H: m (%)
Cho H=70% c nh, ta xem xt tc thay i cach s nhit I khi c nh m H=70%. Lc ny I chcn ph thuc vo T
t : ,70g T f T, , th o hm ca g khi T=960F l tc thay i ca I khi T=960F=35,60C
0 0
96 96 96 ,70 96,7096 lim lim
h h
g h g f h fg
h h
2 : o hm ring
Ta c:
Tnh xp x g(96) bng cch s dng bng trn vi 2 trng hp h=2, h=-2
98 96
962
g gg
98,70 96,70
2
f f 4
94 96 94,70 96,70
962 2
g g f fg
3.5
Ly gi tr trung bnh, ta c gi tr xp x
96 3.75g
2 : o hm ring
96 3.75g
Tng t, ta nhn hng ng vi T=960, tc l gi c nh T, v t G(H)=f(96,H)
Tnh o hm G(70) bng cch cho h = 5 v h = -5, ri ly trung bnh cng nh trn, ta c kt qu:
70 0.9G
iu ny c ngha l khi nhit l 35.60C v m l 70% th ch s nhit tng khong cho mi phn trm m tng ln.
0 00.9 0.5F C
iu ny c ngha l khi m khng kh l 70% vnhit thc t l th ch s nhittng khong cho mi tng thc t
0 096 35.6F C0 03,75 2.1F C
2 : o hm ring
ngha hnh hc ca hr ca hm f(x,y) ti (a,b):
Tng t: fy(a,b) l h s gc ca tip tuyn T2 tc l h s gc ca mt S theo phng Oy ti P
Ta gi fx(a,b) l h sgc ca mt S theophng Ox ti P(a,b,c)
Xt trong mp y=b: C1 l
giao tuyn ca mp vimt S th pt C1 l f(x,b), T1l tip tuyn ca C1 tiP(a,b,f(a,b)) th o hmfx(a,b) l h s gc catip tuyn T1
Gi S l mt cong z=f(x,y)
2 : o hm ring
V d: Tnh o hm ring ti (x,y)=(1,1) ca hm 2 2( , ) 4 x 2f x y y
2 1,1 2x xf x f
H s gc ca tip tuynvi ng cong C1 ti(1,1,1) l - 2
4 1,1 4y yf y f
H s gc ca tip tuynvi ng cong C2 ti(1,1,1) l - 4
,v v hnh minh ha
2 : o hm ring
Gii : 2 2 2 2
,x yx y
f fx y x y
a.
V d: Tnh o hm ring ca cc hm sau: 2 2
cos
. f(x,y)=
. f(x,y)=e
. f(x,y,z)=ln(x+e )
x
y
y
a x y
b
c xyz
1. f ,f ,
y
x y zy y
ec yz xz f xy
x e x e
b.cos cos
2
1sin , sin
x x
y y
x y
x x xf e f e
y y y y
2 : o hm ring
0
( ,0) ( ,0)( ,0) li
00 mx
x
f x
x
ff
V d : Cho hm 3 33( , )f x y x y Tnh fx, fy ti (0,0)
Gii :
Nu tnh bng cch thng thng, ta s khng tnh c hr ti im c bit (0,0). Do , ta s tnh cc hr trn bng nh ngha
3
0
30
lim 1x
x
x
V vai tr ca x, y nh nhau trong hm f nn ta cng c fy(0,0) = 1
2 : o hm ring
V d : Tnh cc hr ca hm
Gii: Ta tnh 3 hr ca hm 3 bin
h theo x: y, z l hng s
h theo z: x,y l hng s
, ,z
xf x y z
y
1
. .
z
x
x
x xf z
y y
1
.
zz x
y y
h theo y: x, z l hng s
1
. .
z
y
y
x xf z
y y
1
2.
zzx x
y y
.ln
z
z
x xf
y y
2 : o hm ring
o hm cp 2 ca hm f(x,y) l o hm ca o hm cp 1:
o hm cp2 theo x:
o hm cp 2 theo y:
o hm cp 2 hn hp:
2
0 0 0 0 0 0( , ) ( , ) ( )( , )xy x yf
f x y xy x
y f f x y
2
0 0 0 0 0 02( , ) ( , ) ( )( , )yy y y
ff x y x y
yf f x y
2
0 0 0 0 0 02( , ) ( , ) ( )( , )xx x x
ff x y x y
xf f x y
2
0 0 0 0 0 0( , ) ( , ) ( )( , )yx x yf
f x y xx y
y f f x y
2 : o hm ring
nh l Schwarz : Nu hm f(x,y) v cc o hmring fx, fy, fxy, fyx tn ti v lin tc trong min mcha (x0,y0) th fxy(x0,y0) = fyx(x0,y0)
Ghi ch :
1.i vi cc hm s cp thng gp, nh lSchwarz ng ti cc im tn ti o hm
2.nh l Schwarz cn ng cho cc o hm ringt cp 3 tr ln. Tc l cc o hm ring hnhp bng nhau khi s ln ly o hm theo mibin bng nhau, m khng ph thuc vo th tly o hm theo cc bin
2 : o hm ring
Gii :
Hm 2 bin nn ta tnh 2 o hm ring cp 1
v 4 o hm ring cp 2
V d: Tnh o hm ring n cp 2 ca hm
( , ) sin( )x yf x y e e
cos( ), cos( )x x y y x yx yf e e e f e e e
cos( ) sin( ) ,x x y x x yxx
f e e e e e e
cos( ) sin( ) ,y x y y x yyy
f e e e e e e sin( )x y x y
xy yxf f e e e e
2 : o hm ring
Tng t, ta c cc o hm ring cp (n+1) l o hm ca o hm cp n
V d: Tnh o hm ring cp 3 ca hm:
f(x,y) = x2y 3ex+y
Gii:
2 o hm ring cp 1 : 22 3 , 3x y x yx yf xy e f x e
4 o hm ring cp 2 : 2 3 , 3 ,
2 3
x y x y
xx yy
x y
xy yx
f y e f e
f f x e
8 o hm ring cp 3: 3 , 2 3 ,
3 , 3
x y x yf e f e f fxxx xxy yxx xyx
x y x yf e f e f fyyy yyx yxy xyy
2 : o hm ring
Ghi nh: o hm ring cp cao hn hp bng nhaunu s ln ly o hm theo cc bin bng nhau(khng k n th t ly o hm theo tng bin)
V d: Cho hm f(x,y,z) = xcosy 2ysinz. Tnh o hm ring cp 2.
3 o hm cp 1:
cos , sin 2sin , 2 cosx y zf y f x y z f y z 9 o hm cp 2
0, sin , 0 ,
cos , 2cos , 2 sin
xx xy yx xz zx
yy yz zy zz
f f y f f f
f x y f z f f y z