โรคติ�ดติ�อทางอาหารและน้ำ��าวั�น้ำด� วัราวั�ทย์�

น้ำ�ย์ามของโรคอ�จจาระร�วังน้ำ�ย์ามของโรคอ�จจาระร�วัง•อ�จจาระร�วังค�อการถ่�าย์อ�จจาระเหลวัหร�ออ�จจาระร�วังค�อการถ่�าย์อ�จจาระเหลวัหร�อ

เป็"น้ำน้ำ��าอย์�างน้ำ#อย์ เป็"น้ำน้ำ��าอย์�างน้ำ#อย์ 3 3 คร��งหร�อ ถ่�าย์เป็"น้ำน้ำ��าคร��งหร�อ ถ่�าย์เป็"น้ำน้ำ��าจ�าน้ำวัน้ำมาก ถ่�าย์เป็"น้ำม$กป็น้ำเล�อด จ�าน้ำวัน้ำมาก ถ่�าย์เป็"น้ำม$กป็น้ำเล�อด 1 1 คร��งคร��งใน้ำเวัลา ใน้ำเวัลา 24 24 ชั่�'วัโมงชั่�'วัโมง

•อ�จจาระร�วังเฉี�ย์บพล�น้ำค�อ การเป็"น้ำโรคอ�จจาระร�วังน้ำาน้ำไม�เก�น้ำ 7 วั�น้ำ

ShigellaShigella

Samonella (non-typhi)Samonella (non-typhi)

Campylobacter jejuniCampylobacter jejuni

Vibrio choleraVibrio cholera

E.coliE.coli

เชั่��อท�'เป็"น้ำสาเหติ�ของโรคเชั่��อท�'เป็"น้ำสาเหติ�ของโรคอ�จจาระร�วังอ�จจาระร�วัง

ไวัร�ส แบคท�เร�ย์ พย์าธิ์�.ไวัร�ส แบคท�เร�ย์ พย์าธิ์�.RotavirusRotavirus

AdenovirusAdenovirus

AstrovirusAstrovirus

NorwalkNorwalk

E.histolyticaE.histolytica

Giardia lambliaGiardia lamblia

ล�กษณะอ�จจาระบ�งบอกสาเหติ�

อ�จจาระเป็"น้ำน้ำ��า• Virus Rotavirus Adenovirus AstrovirusAstrovirus NorwalkNorwalk • Bacteria V. cholera E.coli

อ�จจาระเป็"น้ำม$กป็น้ำเล�อด

• Bacteria Salmonella Shigella Campylobacter• Parasite E. histolytica

Bacteria 7%

5% Rotavirus 39% 5%

สาเหติ�ของโรคอ�จจาระร�วัง 1985 -1986 P. Echeverriastudied 1230 children<5

Rotavirus 19.7 %Bacteria 50.6%

2004-2005

Chantaburi 39.0 %Maesod 29.7 %

1996 Ostakul S. 210 children Rotavirus 15.7 % Bacteria 32.7 %

838/1965 stoolsAG.4057 cases

2001-2002 Srimakachorn 80 children Rotavirus 53.8% Bacteria 19.8%

Bacteria 7%

2001-2002

โรคอ�จจาระร�วังจากไวัร�สโรติ#าพบใน้ำเด1ก<5 ป็อาเจ�ย์น้ำ -50100%

หวั�ด 35% พบติลอดป็3 ชั่�กชั่�วังติค.-กพ.

ภาวัะขาดน้ำ��า 355. %

เม1ดเล�อดขาวัใน้ำอ�จจาระ +

อาการหาย์ภาย์ใน้ำ - dddd35

อ�จจาระเป็"น้ำน้ำ��าเพราะ เซลล�อ�อน้ำ ขาดน้ำ��าย์�อย์แลกเทส

พย์าธิ์�ก�าเหน้ำ�ดของไวัร�สโรพย์าธิ์�ก�าเหน้ำ�ดของไวัร�สโรติ#าติ#า

บ�กร�กเข#าเซลล�เย์�'อบ�ส�วัน้ำย์อดของวั�ลไล บ�กร�กเข#าเซลล�เย์�'อบ�ส�วัน้ำย์อดของวั�ลไล กระติ�#น้ำให#เซลล�ส�วัน้ำคร�บแบ�งติ�วัเพ�'มกระติ�#น้ำให#เซลล�ส�วัน้ำคร�บแบ�งติ�วัเพ�'ม

วั�ลไล

คร�บ

ไวัร�สโรติ#า

ไวัร�สโรติ#าท�าลาย์เซลล�ผิ�วัเย์�'อบ�

อ�จจาระร�วังอ�กเม�'อกล�บมาก�น้ำน้ำมเพราะอ�จจาระร�วังอ�กเม�'อกล�บมาก�น้ำน้ำมเพราะขาดน้ำ��าย์�อย์แลกเทสย์�อย์น้ำ��าติาลแลกโทสขาดน้ำ��าย์�อย์แลกเทสย์�อย์น้ำ��าติาลแลกโทส

ไม�ได#ไม�ได#

อาการแสดง–อ�จจาระเป็"น้ำน้ำ��าม�ฟอง–กล�'น้ำเหม1น้ำเป็ร��ย์วั ก#น้ำแดง–ภาวัะขาดน้ำ��า–ท#องอ�ด

Unhydrolysed lactose

Bacterial Fermentation

Lactic Organic CO2

, H2

Acid Acid

Frequent passage of watery, acid, and containg reducing

sugars stools

Small intestine

Large intestine

H2

O Osmotic fluid

movement

ติ�วัอย์�าง ทารกอาย์� 8 เด�อน้ำม�ไข# น้ำ��าม$กไหล อาเจ�ย์น้ำ

ถ่�าย์เป็"น้ำน้ำ��าส�เข�ย์วัม�ฟอง กล�'น้ำเหม1น้ำเป็ร��ย์วั ก#น้ำแดง

การป็9องก�น้ำชั่��น้ำแบคท�เร�ย์ท�'ด�ป็กป็9องกรดไขม�น้ำห�วังส��น้ำฆ่�าเชั่��อก�อโรคภ$ม�ค�#มก�น้ำ

การเก�ดโรคได#ร�บเชั่��อมาก เชั่��อร�น้ำแรงม�พ�ษท�าลาย์ชั่��น้ำแบคท�เร�ย์ท�'ป็กป็9องภ$ม�ค�#มก�น้ำไม�ด�

อ�จจาระร�วังจากเชั่��อแบคท�เร�ย์ ป็ล�อย์สารพ�ษ

ด$ดซ;มไม�ได# เก�ดภาวัะหล�'งเก�น้ำอห�วัาติ�อห�วัาติ�(( Vibrio cholera Vibrio cholera))

อ�โคไลอ�โคไล(( Enterotoxigenic E.coli Enterotoxigenic E.coli))

ติ�วัอย์�าง ผิ$#ป็<วัย์ ถ่�าย์อ�จจาระเป็"น้ำน้ำ��าส�ขาวัคร��งละจ�าน้ำวัมาก กระหาย์น้ำ��า

หน้ำ#าม�ด ม�อเท#าเย์1น้ำอห�วัาติ�เก�ดก�บคน้ำท�กอาย์�พบได#ชั่�กใน้ำชั่�วังหน้ำ#าแล#ง

แบคท�เร�ย์ร�กล��าเข#าเซลล�ผิ�วัเย์�'อบ�แบ�งแบคท�เร�ย์ร�กล��าเข#าเซลล�ผิ�วัเย์�'อบ�แบ�งติ�วัภาย์ใน้ำเซลล�ติ�วัภาย์ใน้ำเซลล�

•ร�กล��าเข#าเซลล�แบ�งติ�วัร�กล��าเข#าเซลล�แบ�งติ�วัภาย์ใน้ำเซลล� ภาย์ใน้ำเซลล� ShigellaShigella

Enteroinvasive Enteroinvasive

E.coliE.coli

EnterohemorrhagiEnterohemorrhagi

c E.coli c E.coli•ร�กล��าเข#าเซลล�ผิ�วัเย์�'อบ�ร�กล��าเข#าเซลล�ผิ�วัเย์�'อบ�และชั่��น้ำใติ#ผิ�วัเย์�'อบ�แบ�งติ�วัและชั่��น้ำใติ#ผิ�วัเย์�'อบ�แบ�งติ�วัและเข#าเล�อดและเข#าเล�อด

Salmonella (non ty Salmonella (non typhi)phi)

ซาลโมเน้ำลลา

พบบ�อย์ใน้ำทารกแรกเก�ด- 1ป็3

ติ�วัอย์�าง ทารกอาย์� 4 เด�อน้ำม�ไข# 385. องศาเซลเซ�ย์ส ถ่�าย์เป็"น้ำม$กป็น้ำเล�อด 8 ติร��งติ�อวั�น้ำ

ชั่�กแกลลา

เด1กอาย์� 1ป็3-ก�อน้ำวั�ย์เร�ย์น้ำ

ติ�วัอย์�าง เด1กอาย์� 2 ป็3ม�ไข#ส$ง ชั่�ก ถ่�าย์อ�จจาระเป็"น้ำน้ำ��าเข�ย์วั คร��ง สองคร��ง

กล�'น้ำเหม1น้ำติ�อเป็"น้ำม$กป็น้ำเล�อด ป็วัดเบ�ง ห$ร$ดทวัาร

หน้ำ�กหย์�อน้ำ

ของเหลวัท�'เข#าและออกใน้ำทางเด�น้ำอาหารของผิ$#ใหญ่�ใน้ำเวัลา

24 ชั่�'วัโมง

เข้�าทางปาก 2000

ต่�อมน้ำ��าลาย 1500กระเพาะ 2500ต่�บ (น้ำ��าดี� 500)

ต่�บอ�อน้ำ 1500ล�าไส้�เล�ก 1000

รวมเข้�า 9000~ มล.

ออก

ล�าไส้�เล�กส้�วน้ำต่�น้ำล�าไส้�เล�กส้�วน้ำกลาง5600

ล�าไส้�เล�กส้�วน้ำปลาย 2000

ล�าไส้�ใหญ่� 1300

รวมท�!ดี"ดีซึ$มไดี� 8900~ มล.

ปล�อยอกมาก�บอ%จจาระ 100 มล.

ชั่�กเกลลา / ซาลมอเน้ำลลา 30-60

ไวัร�สโรติ#า 30-90 มล./กก./วั�น้ำ

อ�โคไล 30-90

อห�วัาติ� 120-240

ป็ร�มาณอ�จจาระติ�อน้ำ��าหน้ำ�กติ�วั 1 กก . ติ�อวั�น้ำ

ควัามเข#มข#น้ำของเกล�อใน้ำควัามเข#มข#น้ำของเกล�อใน้ำอ�จจาระอ�จจาระ Stool electrolytes (mmol/L) Stool electrolytes (mmol/L)

ชั่��อก�อโรค ชั่��อก�อโรค Na K Cl Na K ClHCOHCO

33

อห�วัาติ�อห�วัาติ� 101101 27279292 3232

ไวัร�สโรติ#าไวัร�สโรติ#า 3737 38382222 6 6อ�ท�อ�ซ�อ�ท�อ�ซ� 5353 37372424 1818

อ�'น้ำๆอ�'น้ำๆ 5656 25255555 1414

Mahalanabis, et al 1970, Molla, et al. 1981.Mahalanabis, et al 1970, Molla, et al. 1981.

ป็ระส�ทธิ์�ภาพการด$ดซ;มใน้ำส�ป็ดาห�แรก

การด$ดซ;ม(%)

เชั่��อก�อโรค พล�งงาน้ำ ไขม�น้ำ ไน้ำโทรเจน้ำ แป็9งอห�วัาติ� 81 + 21 72 + 20 44 + 30 92

ไวัร�สโรติ#า 55 + 24 42 + 20 43 + 22 74

อ�โคไล 87 + 8 78 + 14 58 + 14 92

ชั่�กแกลลา 68 + 32 62 + 35 41 + 46 77

Molla, et al. 1983.Molla, et al. 1983.

กลไกท�'ท�าให#ขาดอาหารกลไกท�'ท�าให#ขาดอาหาร1.1. การติ�ดเชั่��อเก�ดควัามเคร�ย์ดทางเมแทบอการติ�ดเชั่��อเก�ดควัามเคร�ย์ดทางเมแทบอ

ล�กล�ก2 .2 .ก�น้ำได# เบ�'ออาหาร อาเจ�ย์น้ำ งดอาหารให#ล�าไส#ก�น้ำได# เบ�'ออาหาร อาเจ�ย์น้ำ งดอาหารให#ล�าไส#

พ�ก ได#พล�งงาน้ำน้ำ#อย์ลง พ�ก ได#พล�งงาน้ำน้ำ#อย์ลง - 3040%- 3040%ระหวั�างอ�จจาระร�วังระหวั�างอ�จจาระร�วัง

3.3.การด$ดซ;มบกพร�องการด$ดซ;มบกพร�อง 1992(Brown KH and Perez F. ) 1992(Brown KH and Perez F. )

ผิลของอ�จจาระร�วังผิลของอ�จจาระร�วังเฉี�ย์บพล�น้ำเฉี�ย์บพล�น้ำ

1. 1. เส�ย์ของเหลวัเส�ย์ของเหลวั--เกล�อและน้ำ��าออกจากเกล�อและน้ำ��าออกจากร�างกาย์ร�างกาย์

ภาวัะขาดน้ำ��าภาวัะขาดน้ำ��า ชั่1อคจากภาวัะขาดน้ำ��าชั่1อคจากภาวัะขาดน้ำ��า2. 2. ผิลทางโภชั่น้ำาการผิลทางโภชั่น้ำาการ ได#อาหารลดลงและการด$ดซ;มได#อาหารลดลงและการด$ดซ;ม

บกพร�องบกพร�อง ขาดอาหารขาดอาหาร

อ�จจาระร�วัง:แน้ำวัการร�กษา • โอ อาร�เอส โออาร�ท�• ให#ก�น้ำอาหารเร1วั• ให#ย์าฆ่�าเชั่��อ โรคบ�ด การติ�ดเชั่��อซามอลแน้ำลลาใน้ำกล��มเส�'ย์ง อห�วัาติ�ท�'ม�อาการ�น้ำแรง• ย์าชั่�วัย์หย์�ดถ่�าย์ Absorbents Anticholinergic Antimotility Probiotics

การติาย์จากโรคอ�จจาระร�วังม�กเก�ดจากการติาย์จากโรคอ�จจาระร�วังม�กเก�ดจาก

การการเส�ย์เกล�อและน้ำ��าจากร�างกาย์การการเส�ย์เกล�อและน้ำ��าจากร�างกาย์

การร�กษาด#วัย์สารน้ำ��าโรคอ�จจาระการร�กษาด#วัย์สารน้ำ��าโรคอ�จจาระร�วังเฉี�ย์บพล�น้ำร�วังเฉี�ย์บพล�น้ำ

1 .1 .สารน้ำ��าทางป็าก สารน้ำ��าทางป็าก Oral rehydration therapy (ORT) Oral rehydration therapy (ORT)

OO ral rehydration solution (ORS) ral rehydration solution (ORS)

2. Intravenous fluid therapy 2. Intravenous fluid therapy

การร�กษาแบบเก�า•งดอาหาร (NPO)• ให#น้ำ��าเกล�อทางหลอดเล�อดแก�ผิ$#ป็<วัย์ท�กราย์ท�'ม�อาการ

ขาดน้ำ��า •ร�'มให#อาหารชั่#า 2-3 วั�น้ำหล�งให#น้ำ��าเกล�อทางหลอดเล�อด ล�าส#ไม�ได#ร�บการกระติ�#น้ำให#ท�างาน้ำ น้ำ��าย์�อย์ลดลง ท�าให#

ขาดอาหาร

สารน้ำ��าเกล�อ-น้ำ��าติาลเติร�ย์มเองท�'บ#าน้ำ

โออาร�เอส GPO

< >

>><

>>><<<<

INTERCELLULAR ‘SHUNT’

Plasma Lumen

AA

PGS

PGAG

ATP cAMP

PDAMP X

Na-K

Na

Cl-HCO3

Na

Glucose-Na

Amino Acid-Na

< >1

4

2

3

?ของเหลวัใน้ำโพรงล�าไส#โซเด�ย์ม130-150mmo/L

ภาย์ใน้ำเซลล�โซเด�ย์ม 10-20 mmol/L

น้ำ��าข#าวัใส�เกล�อ

กระติ�#น้ำการด$ดซ;มเกล�อและน้ำ��าท�'เซลล�ย์อด villi

เซลล�อ�อน้ำท�'ฐาน้ำย์�งหล�'งคลอไรด�ติ�อไป็

ให#สารน้ำ��าเกล�อ-น้ำ��าติาลเซลล�ส�วัน้ำย์อดด$ดซ;มได#

ร�กษาผิ$#ป็<วัย์อห�วัาติ� โอ อาร� เอสได#ผิลส$งส�ดใน้ำการป็9องก�น้ำ และร�กษาภาวัะขาดน้ำ��า

Standard WHO-ORS vs Low Osmolar- ORS

Standard WHO-ORS Low osmolar- ORS

Osmolarity 311 245 mOsm/litre

Sodium 90 75 mol/litre

Chloride 80 65

Glucose.anhydrous 111 75

Potassium 20 20

Citrate 10 10

Reported Cases and Deaths rate per 100,000 Population of Acute diarrhoea, Thailand, 1969-

2006.

0

500

1000

1500

2000

2500

Year

Morbidity Rate

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2

1.4

1.6

Mortality Rate

Cases/ Rate Deaths/ Rate

ส�'งท�'ติ#องป็ระเม�น้ำ เม�'อพบผิ$#ป็<วัย์ถ่�าย์เป็"น้ำน้ำ��า

• ม�ภาวัะขาดน้ำ��าไหม ? ระด�บไหน้ำ ?• ติ#องแก#ไขภาวัะขาดน้ำ��าอย์�างร�บด�วัน้ำไหม ?

• สงส�ย์ติ�ดเชั่��ออห�วัาติ� ?

ภาวัะขาดน้ำ��าใน้ำทารกอ�จจาระร�วังเฉี�ย์บพล�น้ำภาวัะขาดน้ำ��าใน้ำทารกอ�จจาระร�วังเฉี�ย์บพล�น้ำ

การร�กษาภาวัะขาดน้ำ��าติามควัามร�น้ำแรงของภาวัะขาดน้ำ��า

แบ�งเป็"น้ำ ก . ข . ค.ก. No dehydration ขาดน้ำ��าเห1น้ำไม�ชั่�ด <5 %

ข. Some dehydration ขาดน้ำ��า 5-10%

ค. Severe dehydration ขาดน้ำ��า>10%

แผิน้ำการร�กษา ก. ข. ค .ระด�บขาดน้ำ��า ไม�ขาดน้ำ��า ขาดน้ำ��าบ#าง ขาดน้ำ��าร�น้ำแรงอาการท�'วัไป็ สบาย์ งอแง กระส�บกระส�าย์ ซ;ม ไม�ร$ #ติ�วั ติ�วัอ�อน้ำ ชั่1อกกระหม�อม แบน้ำ บ�Aม บ�Aมมากติา ป็กติ� ติาล;ก ติาล;กมากน้ำ��าติา ป็กติ� ไม�ค�อย์ม�น้ำ��าติา ไม�ม�น้ำ��าติาเวัลาร#องไห#ป็ากและล��น้ำ เป็3ย์กชั่��น้ำ แห#ง แห#งมากอาการกระหาย์น้ำ��า ด�'มป็กติ� กระหาย์น้ำ��าติลอดเวัลา ด�'มน้ำ��าได#น้ำ#อย์ หร�อ

ไม�ห�วัน้ำ��า ด�'มไม�ได#ผิ�วัหน้ำ�ง จ�บติ��งจะค�น้ำ จ�บติ��งแล#วัคงอย์$�น้ำาน้ำ จ�บติ��งแล#วัคงติ��งอย์$�น้ำาน้ำ ลงเร1วั 2 วั�น้ำาท� 3> วั�น้ำาท�

Guidelines for rehydration therapy แผน้ำ ก.

Degree Type and volume Duration(hrs) Maintenance

Mild ORS 50 ml/kg 4 Mild (not >1 stool

every 2 hrs)

Moderate ORS 100 ml/kg 4 10 ml/kg after

each stool or

100 ml/kg/day.

Severe IV. fluid Severe (>1 stool

every 2 hrs)

10-20 ml/kg per hr.

ร�กษาต่ามแผน้ำ ก ท�าต่ามกฏ 3 ข้�อ

• กฏข#อท�' 1 ให#ของเหลวัท�'ม�อย์$� เติร�ย์มเอง หร�อให# ORS ท�'บ#าน้ำ

• กฏข#อท�' 2 ป็9องก�น้ำการขาดอาหารไม�NPO

• กฏข#อท�' 3 ไป็ร�กษาท�'สถ่าน้ำบร�การ

กฎข#อท�' 1 ให#ของเหลวัท�'ม�อย์$� เติร�ย์มเอง และให# ORS ท�'บ#าน้ำ

•ทดแทน้ำส�วัน้ำท�'เส�ย์ไป็แล#วัแบ�งให#ให#หมดใน้ำ 4 ชั่�'วัโมง โอ อาร� เอส 50-100 มล./กก. หร�อ 2-3 ออน้ำซ�/กก. ผิ$#ใหญ่� 40- 60 กก. 2-3 ล�ติรหร�อด�'ม ORS 8-12 แก#วั •ทดแทน้ำท�'เส�ย์ทางอ�จจาระ ถ่�าย์ 1 คร��ง ให#ทดแทน้ำ อาย์� < 2 ป็3 ¼ - ½ แก#วั อาย์� 2-10 ป็3 ½ - 1 แก#วั > 10 ป็3และผิ$#ใหญ่� 1-2 แก#วั

กฎข#อท�' 2 ป็9องก�น้ำการขาดอาหารไม�งดอาหาร

•ก�น้ำน้ำมแม�ให#ด$ดน้ำมบ�อย์ข;�น้ำ•ก�น้ำน้ำมผิสม ให#น้ำมผิสมติามป็กติ� แติ�ให#ป็ร�มาณ

คร;'งเด�ย์วั สล�บก�บ ORS ท�ก 2 ชั่ม.•ทารกอาย์� > 4-6 เด�อน้ำป็9อน้ำอาการเหลวั พวัก

ข#าวัติ#มโจDก ใส� เกล�อ ใส�เน้ำ��อส�ติวั� ก�น้ำเพ�'มอ�ก 1ม��อ

•เด1กโติและผิ$#ใหญ่�ให#ก�น้ำอาหารอ�อน้ำเพ�'มอ�ก 1ม��อ

อาหารใน้ำชั่�วังท�'เป็"น้ำอ�จจาระร�วัง

•ก�น้ำน้ำมแม�ติ�อไป็ ให#อาหารเพ�'มข;�น้ำ 1 ม��อ•ข#าวัติ#มใส�น้ำ��ามากหน้ำ�อย์ เติ�ม เกล�อ เน้ำ��อส�ติวั�•น้ำ��ามะพร#าวัอ�อน้ำ น้ำ��าส#มค��น้ำให#ได#โพแทสเซ�ย์ม•ไม�ย์อมก�น้ำ ORS ก�น้ำแล#วัอาเจ�ย์น้ำ ให#แชั่�เย์1น้ำ น้ำ��าอ�ดลมไม�ม�ส�ใส�เกล�อ เติ�มน้ำ��าเท�าติ�วั

กฎข#อท�' 3 ไป็ร�กษาท�'สถ่าน้ำบร�การ•ไม�ย์อมก�น้ำ ไม�ย์อมน้ำอน้ำ ร#องป็ลอบไม�น้ำ�'ง

•การหาย์น้ำ��า อ�อน้ำเพล�ย์ ไม�ถ่�าย์ป็Eสสาวัะ 6> ชั่�'วัโมง•ก�น้ำแล#วัอาเจ�ย์น้ำ ก�น้ำอาหารและด�'มน้ำ��าไม�ได#•ม�อาการขาดน้ำ��า ติาล;กโหล ติ#องพย์�งหร�อหาม •ย์�งคงถ่�าย์อย์$�ติลอดเวัลา หร�อ มากกวั�า 1 คร��งท�ก 2

ชั่�'วัโมง •ม�ไข#ส$งและถ่�าย์เป็"น้ำม$กเล�อด

ข#อป็ฏ�บ�ติ�ใน้ำการให#ก�น้ำ ORS•เด1กอาย์� < 2 ป็3 ให#ก�น้ำโดย์ใชั่#ชั่#อน้ำติ�กป็9อน้ำ 1 ชั่#อน้ำท�ก 1-2 น้ำาท�•> 2 ป็3ข;�น้ำไป็ ให#ใชั่#แก#วัน้ำ��าได# โดย์จ�บท�ละน้ำ#อย์ บ�อย์ๆ•ถ่#าอาเจ�ย์น้ำให#หย์�ดพ�ก ป็ระมาณ 5-10 น้ำาท� แล#วัค�อย์ให#ก�น้ำใหม�

ชั่#าๆ บ�อย์ๆ หร�อให# ORS น้ำ��าอ�ดลมแชั่�เย์1น้ำ•ถ่#าม�อ�จจาระให#ทดแทน้ำติามข#อท�' 1 •ให#ก�น้ำORS ป็ร�มาณเท�าท�'ก�าหน้ำดเท�าน้ำ��น้ำ หากติ#องการด�'มเพ�'ม ก�น้ำน้ำ��าและน้ำมแม�ได#เพ�'อป็9องก�น้ำการได#ร�บเกล�อเก�น้ำติ#องการ

การป็ระเม�น้ำการร�กษาด#วัย์สารน้ำ��าทางป็าก

•ป็ระเม�น้ำพฤติ�กรรมเด1กด�กวั�าด$อ�จจาระ ก�น้ำได# น้ำอน้ำหล�บได# ติ�'น้ำข;�น้ำมาเล�น้ำได# ด�• เจ#าหน้ำ#าท�'ให#ด$อาการแสดงของภาวัะขาดน้ำ��า ป็Eสสาวัะ - 12 มล . /กก/ชั่ม อ�จจาระ ควัามถ่�'และ ป็ร�มาณ

ก�น้ำอาหารป็กติ�ได#เม�'อไร ? เม�'อไรน้ำ�บวั�าหาย์

•จ�าน้ำวัน้ำคร��งอ�จจาระ เม�'อถ่�าย์อ�จจาระ 6 คร��งหร�อ น้ำ#อย์กวั�า/วั�น้ำ

•ล�กษณะอ�จจาระ อ�จจาระม�ล�กษณะน้ำ�'มเป็"น้ำแท�งเหม�อน้ำย์าส�ฟEน้ำ

การให#ย์าป็ฏ�ชั่�วัน้ำะ•โดย์ท�'วัไป็อห�วัาติกโรคหาย์เองได#ป็9องก�น้ำและแก#ไข ภาวัะขาดน้ำ��า ภาวัะขาดอาหาร•ผิ$#ป็<วัย์ท�'ม�อาการร�น้ำแรง อาจให#ย์าป็ฏ�ชั่�วัน้ำะ ขาดน้ำ��าร�น้ำแรง ชั่1อก ร�กษาใน้ำโรงพย์าบาล ถ่�าย์มาก >20 ml/kg/hr

ข้น้ำาดียาปฏ+ชี�วน้ำะส้�าหร�บใน้ำรายร%น้ำแรงเท�าน้ำ��น้ำ ร�บประทาน้ำ 5 ว�น้ำ

มก./กก./ว�น้ำTetracycline>8 ป็3 30-50Norfloxacin 10-20Doxycyclin 5 (ผิ$#ใหญ่� 300 มก./วั�น้ำ)Ampicillin 25Erythromycin 30Ciprofloxacin 20 (ผิ$#ใหญ่� 1กร�ม คร��ง

เด�ย์วั)Azithromycin 20 (ผิ$#ใหญ่� 1กร�ม คร��ง

เด�ย์วั)

อห�วัาติ�!!

อห�วัาติ�ก�าเร�บ ล#างม�อก�อน้ำเป็Gบด#วัย์น้ำ��าป็ระป็า

ผิ�กด�บผิ�กสด งดเส�ย์ด�กวั�า หากใชั่#น้ำ��าท�า ควัรติ#มเส�ย์ก�อน้ำ อาหารหวัาน้ำคาวัเม�'อก�น้ำท�กคราวั เล�อกแติ�ร#อน้ำๆ

อาหารส�าส�อน้ำ จ�าไวั#ใคร�สอน้ำ ก�น้ำไม�ด�เลย์

อาหารเป-น้ำพ+ษ

ค�าจ�าก�ดควัาม“อาหารเป็"น้ำพ�ษหมาย์ถ่;งการควัามไม�สบาย์ท�'พบบ�อย์ภาย์หล�งก�น้ำอาหารท�'ม�เชั่��อหร�อสารพ�ษป็น้ำเป็H� อน้ำ”

อาการน้ำ#อย์หาย์ได#ใน้ำ1-2 วั�น้ำแติ�บางคร��งท�าให#ติาย์ได# อาการเด�น้ำป็ระกอบด#วัย์ คล�'น้ำไส# อาเจ�ย์น้ำ ป็วัดท#องอย์�างร�น้ำแรงและอ�จจาระเป็"น้ำน้ำ��าท�'เก�ดข;�น้ำท�น้ำท�(ภาย์ใน้ำ ½ ชั่�'วัโมงถ่;ง 8วั�น้ำ) พบติ��งแติ�สองคน้ำ

food poisoning vs acute diarrhea

ป็วัดท#องมากไหม?

ป็วัดมากติ#องใชั่#ท#องเด�น้ำเชั่�ย์วัละ

สาเหติ�ของอาหารเป็"น้ำพ�ษติ�ดเชั่��อ

•ไวัร�ส•แบคท�เร�ย์•พย์าธิ์�.

ไม�ติ�ดเชั่��อ•สารพ�ษจากพ�ชั่•สารพ�ษจากส�ติวั�น้ำ��า•สารพ�ษ Botox•ย์าฆ่�าแมลง

Food poisoning: Proportion of organism type, Thailand, 1994 - 2002

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002

percent

V.para.

Salm.spp.

S.aureus

C.perfring.

V.p

ara

Salm

.spp.

S.au

res

c.per

frin

g

1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002

90

80

70

60

50

40

30

20

10

0

percent

V.para

แบคท�เร�ย์ชั่น้ำ�ดก�อโรคท�'ป็น้ำเป็H� อน้ำใน้ำอาหาร

รศ . ป็ระส�ทธิ์�. ธิ์ราวั�จ�ติรก�ล ภาควั�ชั่าจ�ลชั่�วัวั�ทย์า ม.เชั่�ย์งใหม�

อาหารเป็"น้ำพ�ษV.parahemolyticus ร�บป็ระทาน้ำส#มติ�าป็$ดอง จ�าน้ำวัน้ำ

138 ราย์ ผิ$#ป็<วัย์ม�อาการป็วัดท#องร�น้ำแรง อาเจ�ย์น้ำ ถ่�าย์เหลวั ติรวัจพบเชั่��อ Vibrio

parahaemolyticus ใน้ำอ�จจาระ 14

จาก 138 และใน้ำติ�วัอย์�างป็$ดอง จ�าน้ำวัน้ำ 2 ติ�วัอย์�าง

จ�งหวั�ดขอน้ำแก�น้ำ - 1617

ม�.ค . 49

จ�งหวั�ดเชั่�ย์งใหม� - 2122 ธิ์.ค . 49จ�าน้ำวัน้ำ 172 ราย์ ร�บป็ระทาน้ำข#าวัผิ�ดป็$ ติรวัจพบ V.para ใน้ำอ�จจาระ

enterotoxin

Staphylococcus aureusStaphylococcus aureus

*แกรมบวักทรงกลมอย์$�เป็"น้ำกล��มคล#าย์พวังอง� �น้ำ

*Enterotoxin type A ทน้ำติ�อน้ำ��าเด�อดเป็"น้ำเวัลา 30 น้ำาท�

*ขน้ำมป็Eงคร�ม เอแคร� สล�ด เน้ำ��อเค1ม *เชั่��อเจร�ญ่ใน้ำอาหารท�'ม�เกล�อ 6 .5 %

*อ�จจาระ/อาเจ�ย์น้ำ พบเชั่��อชั่น้ำ�ดเด�ย์วัก�น้ำอย์�างน้ำ#อย์ 2 ราย์*อาหาร พบ Enterotoxin ชั่น้ำ�ดเด�ย์วัก�น้ำ

อาหารเป็"น้ำพ�ษจากเชั่��อ Staphylococcus aureus

- 2324 ก.พ . 47 ร�บป็ระทาน้ำสาค$ ลอดชั่�องกะท� จ�าน้ำวัน้ำ 241 ราย์ ท�' จ .ขอน้ำแก�น้ำ 5 ก.ค . 47 ร�บป็ระทาน้ำแกงจ�ดฟEกใส�

ไก� จ�าน้ำวัน้ำ 349 ราย์ ท�' จ . ป็ท�มธิ์าน้ำ�

ม�.ค . 38 เด1กน้ำ�กเร�ย์น้ำ (> 100

คน้ำ ) ด�'มน้ำมพาสเจอรไรซ� จ�งหวั�ด อ�ท�ย์ธิ์าน้ำ�

Salmonella : แกรมลบทรงแท�ง S. enteritidis

อ�จจาระร�วัง S. choleraesuis โลห�ติเป็"น้ำพ�ษ S. typhi ไข#ไทฟอย์ด� S.paratyphi A ไข#พาราไทฟอย์ด�

*อ�จจาระ/เล�อด พบเชั่��อ serotype เด�ย์วัก�น้ำจากผิ$#ป็<วัย์อย์�างน้ำ#อย์ 2 ราย์*เชั่��อย์�งไวัติ�อ Norfloxacin

อาหารเป็"น้ำพ�ษ Salmonella spp.

ร�บป็ระทาน้ำลาบเน้ำ��อเก#งด�บ จ�าน้ำวัน้ำ 49 ราย์ ผิ$#ป็<วัย์ม�อาการถ่�าย์เหลวั ป็วัดท#อง

คล�'น้ำไส# ติรวัจพบเชั่��อ Salmonella group C ใน้ำอ�จจาระ และเน้ำ��อเก#ง

จ�งหวั�ดน้ำ�าน้ำ - 2224 ม.ค .50

ร�บป็ระทาน้ำลาบป็ลาด�กย์�าง จ�าน้ำวัน้ำ 54 ราย์ พบเชั่��อ Salmonella group E

จ�งหวั�ดน้ำน้ำทบ�ร� - 2021

ม�.ค . 49

•S. dysenteriae Shiga toxin•S. flexneri บ�ด

แบซ�ลลาร�'•S. boydii Shiga-like•S. sonnei toxin*อ�จจาระม�ม$กเล�อด พบเชั่��อใน้ำ serotype เด�ย์วัก�น้ำจากผิ$#ป็<วัย์อย์�างน้ำ#อย์ 2 ราย์

*เชั่��อจากเด1กคน้ำหน้ำ;'งส$�อ�กคน้ำShigella : แกรมลบทรงแท�ง*เชั่��อป็น้ำเป็H� อน้ำใน้ำขน้ำม/น้ำ��าด�'ม

Staphylococcus aureusStaphylococcus aureus

*แกรมบวักทรงกลมอย์$�เป็"น้ำกล��มคล#าย์พวังอง� �น้ำ

*Enterotoxin type A ทน้ำติ�อน้ำ��าเด�อดเป็"น้ำเวัลา 30 น้ำาท�

*ขน้ำมป็Eงคร�ม เอแคร� สล�ด เน้ำ��อเค1ม *เชั่��อเจร�ญ่ใน้ำอาหารท�'ม�เกล�อ 6 .5 %

*อ�จจาระ/อาเจ�ย์น้ำ พบเชั่��อชั่น้ำ�ดเด�ย์วัก�น้ำอย์�างน้ำ#อย์ 2 ราย์*อาหาร พบ Enterotoxin ชั่น้ำ�ดเด�ย์วัก�น้ำ

ร�บป็ระทาน้ำลาบส�กรด�บ/เล�อดด�บ และด�'มส�รา - ท�าให#เก�ดโรคโลห�ติเป็"น้ำพ�ษ/เย์�'อห�#มสมองอ�กเสบ - โรคห$หน้ำวัก ติามมาถ่;งร#อย์ละ 50

- - 25442545 พบผิ$#ป็<วัย์ 19 ราย์ ท�' จ . ล�าพ$น้ำ และ พ.ค - .

ส.ค . 49 จ�าน้ำวัน้ำ 8 ราย์- - 25482549 พบท�'น้ำครสวัรรค� 46 ราย์ , ก�าแพงเพชั่ร 5 ราย์ , พ�จ�ติร 3 ราย์ และอ�ท�ย์ธิ์าน้ำ� 1

- - 25432545 รพ . มหาราชั่น้ำครเชั่�ย์งใหม� จ�าน้ำวัน้ำ 41 ราย์

Streptococcus suis

CampylobacteCampylobacterr

Heat-labile enterotoxinCytotoxin

ล�าไส้�เล�กและใหญ่� C.fetus

Bacteremia

Diarrhea

C.jejuni

** แกรมลบทรงแท�งโค้�งแกรมลบทรงแท�งโค้�งร"ปต่�ว ร"ปต่�ว SS * * เจร+ญ่ใน้ำภาวะท�!ม�เจร+ญ่ใน้ำภาวะท�!ม�ออกซึ+เจน้ำ ออกซึ+เจน้ำ -36%-36% * * ส้�ต่ว2ป3กส้�ต่ว2ป3ก//ส้�ต่ว2เล��ยงส้�ต่ว2เล��ยง

Fatal Paralytic Food Poisoning

วั�น้ำ�ย์ วัน้ำาน้ำ�ก$ล พ.บ.คณะแพทย์ศาสติร� โรงพย์าบาลรามาธิ์�บด�

สารพ�ษ• เห1ดพ�ษ พ�ชั่สบ$�ด�า (Muscarine) เม1ดหน้ำ�มาน้ำน้ำ�'งแท�น้ำ

เก�ดอาการ2-3 น้ำาท�-2 ชั่ม.คล�'น้ำไส#อาเจ�ย์น้ำ อ�จจาระร�วัง บางชั่น้ำ�ดม�อาการทางป็ระสาท:เหง�'อออก ติ�วัส�'น้ำ เพ#อ ชั่�กไม�ร$ #สติ�

• ป็ลาป็Eกเป็9า หอย์ฝาเด�ย์วั(dinoflagellates) เก�ดอาการ 30 น้ำาท�- 4 ชั่�'วัโมง ชั่ารอบป็าก ติ�วัแดง ป็วัดศ�รษะ วั�งเวั�ย์น้ำ ป็วัดกล#ามเน้ำ��อ ใจเติ#น้ำเร1วั กล#ามเน้ำ��ออ�อน้ำแรง

โรคอาหารเป็"น้ำพ�ษ จากก�น้ำส�ติวั� พ�ชั่ม�พ�ษ

จ�าน้ำวัน้ำ 8 ราย์ จ�งหวั�ดร#อย์เอ1ด 11 ก.ค . 49 ร�บป็ระทาน้ำเห1ดพ�ษ

28 เม.ย์ . 49 ร�บป็ระทาน้ำติ#มป็ลาป็Eกเป็9าน้ำ��าจ�ดซ;'งม� สารพ�ษทน้ำควัามร#อน้ำ จ�าน้ำวัน้ำ 4ราย์ จ�งหวั�ดบ�ร�ร�มย์�

15 ก.ค . 49 ร�บป็ระทาน้ำเม1ดสบ$�ด�า 5 ราย์ จ�งหวั�ด ขอน้ำแก�น้ำ

Clostridium botulinum

Favorable condition:– Anaerobic condition with water– pH 4.6 - 7.0 Low – Low NaCl (<3.5%)– Low nitrite level– Temp > 10º C

Obligated anaerobic, gram positive rod, Obligated anaerobic, gram positive rod, spore forming bacteriaspore forming bacteriaUnfavorable condition: sporesUnfavorable condition: sporesTolerates boiling temp of 100ºC > 1 hrTolerates boiling temp of 100ºC > 1 hr

Botulinum Toxin

• Sausage

• Ham

• Canned Food

–Asparagus

–Green bean

–Pepper

–Bamboo shoot

Food borne botulism: clinical manifestation

The first 24 hours: GI symptoms

– Nausea/ vomiting

– Abdominal pain

– Abdominal distention

– Diarrhea

Clinical manifestation

Occulobalbar palsy + Anticholinergic

Dysphagia, Dry mouth

(Visual) Disturbance, Dysarthria

Descending paralysis

from central to peripheral

BT: botulinum toxin block acetylcholine productionBT: botulinum toxin block acetylcholine production

Mechanism of botulinum toxinMechanism of botulinum toxin

Nerve impulse

Botulism อาการเก�ดชั่#า 6 ชั่�'วัโมง-6 วั�น้ำ

30 ม�.ย์ . 49 ร�บป็ระทาน้ำลาบเก#งด�บ 6 ราย์ จ�งหวั�ดพะเย์า Botulinum toxin พบใน้ำ

serum

1( ใน้ำ 4 ราย์ ) และ ใน้ำอ�จจาระ (ท��ง 2 ราย์) C. botulinum พบใน้ำอ�จจาระ 1 ใน้ำ

2 ราย์ เน้ำ��อเก#ง

พ.ศ . 2541 Botulism จากการก�น้ำหน้ำ�อไม#ป็GJ บ 128 ราย์

ราย์งาน้ำการระบาดโรคอาหารเป็"น้ำพ�ษจากส�าน้ำ�กระบาดวั�ทย์ากรมควับค�มโรค 2549

จ�าน้ำวัน้ำผิ$#ป็<วัย์ 4331, ราย์

อาหารเป็"น้ำพ�ษ “Botulism” จากหน้ำ�อไม#ป็GJ บ - 1415 ม�.ค . 49 จ�งหวั�ดน้ำ�าน้ำ พบผิ$#ป็<วัย์ 163 ราย์อาการป็วัดมวัน้ำท#อง คล�'น้ำไส#ป็ากแห#ง กล�น้ำล�าบาก อาเจ�ย์น้ำ ติาพร�าBotulinum toxin พบใน้ำ serum และอ�จจาระของผิ$#ป็<วัย์ Clostridium botulinum พบใน้ำอ�จจาระ

TetrodotoxinMechanism of toxicity

• Sodium channel blocking agent

• Mainly in neuron

• Inhibit phase 0 depolarization

• Temporary blockade

Nerve impulse

TTX poisoning (Management)• Supportive treatment

– Respiratory care

• Specific treatment

– Decontamination

• Gastric lavage

• Activated charcoal (single dose)

– Increase elimination: none

– Antidote: none

Botulinum toxin Tetrodotoxin

Onset Many hrs – days

(after ingestion)

30 mins-24 hrs

(after ingestion)

Motor weakness

Descending Ascending

Sensory UncommonCommon

(paresthesia)

Duration 6-8 weeks 2-3 days

Toxin Heat labile Heat stable

MechanismIrreversible block

Ach release

Reversible block

Na channel

Management of botulism specific

treatment• Decontamination–Activated charcoal (single dose)

• Antidote–Botulinum antitoxinBotulinum antitoxin generally neutralizes the toxin in the circulation.

It can prevent progression of the neurological deficit, but not reverse the existing symptoms.

Management of botulism Supportive Care

• Prevent aspiration:

–NPO

–Endotracheal tube intubation

• Respiratory support

• Urinary catheterization

โรคอาหารเป็"น้ำพ�ษ จากก�น้ำส�ติวั� พ�ชั่ม�พ�ษ

จ�าน้ำวัน้ำ 8 ราย์ จ�งหวั�ดร#อย์เอ1ด 11 ก.ค . 49 ร�บป็ระทาน้ำเห1ดพ�ษ

28 เม.ย์ . 49 ร�บป็ระทาน้ำติ#มป็ลาป็Eกเป็9าน้ำ��าจ�ดซ;'งม� สารพ�ษทน้ำควัามร#อน้ำ จ�าน้ำวัน้ำ 4ราย์ จ�งหวั�ดบ�ร�ร�มย์�

15 ก.ค . 49 ร�บป็ระทาน้ำเม1ดสบ$�ด�า 5 ราย์ จ�งหวั�ด ขอน้ำแก�น้ำ

ย์าฆ่�าแมลงผิลไม#และผิ�กไม�ล#าง•อาการน้ำ#อย์ถ่;งป็าน้ำกลาง

•อ�อน้ำเพล�ย์ ติาพร�า•ป็วัดศ�รษะ•ติะคร�วั•อ�จจาระร�วัง น้ำ��าลาย์ไหล แขน้ำขาส�'น้ำ

โรคม�อ เท#า ป็าก

•ไข#ส$ง 2 วั�น้ำ ไข#ลด และม�ไข#ติ�'าติ�อไป็อ�ก 5 วั�น้ำ•ป็ากเจ1บ ก�น้ำอาหารไม�ได# น้ำ��าลาย์ไหล•ม�ติ��มน้ำ��าพองท�'ฝ<าม�อ ฝ<าเท#า ไม�เจ1บ•Warning : ไข#กล�บมาส$งใหม� •อาการทางหาย์ใจ •ห�วัใจเติ#น้ำเร1วั

น้ำ�ย์ามผิ$#ป็<วัย์โรคม�อ เท#า ป็ากจากผิ$#ป็<วัย์ท�'พบ EV71

1. เด1กอาย์� < 15 ป็3 และ2. ม�อาการแสดงท�'ส�าค�ญ่ค�อไข# และ ป็อดบวัมน้ำ��าและหร�อกล��มอาการหาย์ใจล�าบาก(ARDS) และหร�อเล�อดออกใน้ำป็อด อาจม�หร�อไม�ม�อาการแสดงท�'ม�อ เท#า ป็าก3. ม�ติ��มน้ำ��าพองท�'ม�อ เท#า และแผิลใน้ำป็าก และ4. ผิลการติรวัจทางห#องทดลองพบ เอ1น้ำเทอโรไวัร�ส 71 ( PCR , viral isolation, microneutralization for EV 71 )

พ��น้ำท�'ท�'ม�ผิ$#ป็<วัย์ท�'สงส�ย์และพ�ส$จน้ำ�วั�าเป็"น้ำโรค ม�อ เท#า ป็าก EV71 10 ราย์ใน้ำพ��น้ำท�'1 .น้ำครราชั่ส�มา :

4 ราย์ 2 น้ำครป็ฐม :

1 ราย์ 3 . กทม :

3 ราย์ 4. ชั่ลบ�ร� :

1 ราย์5 .สม�ทรป็ราการ : 1 ราย์

น้ำายแพทย2โรม บ�วทอง . 1st FETP Bureau of Epidemiology,Department of Disease Control

การศ;กษาควัามร�น้ำแรงใน้ำป็ระเทศไทย์

ล�กษณะผิ$#ป็<วัย์ 10 ราย์ •ท��ง 10 ราย์เป็"น้ำเด1กอาย์� ระหวั�าง 4เด�อน้ำถ่;ง 13 ป็3

•เพศชั่าย์ : หญ่�ง 91:•อาย์�เฉีล�'ย์ 2 ป็3 10 เด�อน้ำ•ส�วัน้ำใหญ่� เป็"น้ำเด1กก�อน้ำวั�ย์เร�ย์น้ำ•พบเป็"น้ำกล��มท�'น้ำครราชั่ส�มา 2( )

อาการและอาการแสดงใน้ำราย์ท�'เป็"น้ำร�น้ำแรง

•ม�ไข#ส$งท�กราย์ ห�วัใจเติ#น้ำเร1วัมาก•เก�ดการหาย์ใจล�าบากอย์�างรวัดเร1วั 2( ชั่ม-d 2 วั�น้ำ )

อาการทางคล�น้ำ�ก•4 ราย์ม�อาการทางทางเด�น้ำอาหาร คล�'น้ำไส# อาเจ�ย์น้ำ อ�จจาระร�วัง

•3 ราย์ม�ป็ระวั�ติ�ติ�ดเชั่��อทางเด�น้ำหาย์ใจส�วัน้ำบน้ำ

•ม�อาการชั่�ก1ราย์ (focal seizure) •ม�รอย์แผิลท�'ม�อ เท#าและป็าก 1 ราย์

ผิลการติรวัจทางห#องทดลอง•ผิลการน้ำ�บเม1ดเล�อด ท�กราย์ม�เม1ดเล�อดขาวัส$งmedian WBC = 17,000 (15,000-36,900)median NE = 75.5 % ( 60 – 87

•คล�'น้ำไฟฟ9าห�วัใจ พบ atrial tachycardia , sinus tachycardia and SVT •อ�ติราการเติ#น้ำห�วัใจ 120 – 216 คร��งติ�อน้ำาท�

ผิลการติรวัจทางห#องทดลอง•Cardiac enzymeเพ�'ม ( 3/9 )

•ภาพร�งส�ป็อด ARDS และป็อดบวัมน้ำ��า โดย์ท�'เงาห�วัใจไม�โติ

•คล�'น้ำไฟฟ9าห�วัใจ แสดงการท�าหน้ำ#าท�'ของห�วัใจชั่�องล�างไม�ด�(ventricle function)

•ระด�บน้ำ��าติาลใน้ำเล�อดส$ง 4 ราย์

ผิลการติรวัจไวัร�สท��ง 10 ราย์ ผิลการติรวัจทางห#องทดลองย์�น้ำย์�น้ำ 4 ราย์

•อ�จจาระ 2 ติ�วัอย์�าง –พบเอน้ำเทอโรไวัร�ส 71•เสมหะจากจม$กและคอ1/ 3 พบเอน้ำเทอโรไวัร�ส 71

•PCR เน้ำ��อเย์�'อมอง (autopsy) – 2 ติ�วั ให#ผิลลบ 1 ติ�วัอย์�าง ให#ผิลบวัก 1 ติ�วัอย์�าง

ป็Eจจ�ย์เส�'ย์งติ�อการเก�ดอาการทางสมองและป็อดบวัมน้ำ��า

• บทเร�ย์น้ำโรคม�อ เท#า ป็าก จากการระบาดท�'ไติ#หวั�น้ำพ.ศ .2542

* ไข#น้ำาน้ำ * น้ำ��าติาลใน้ำเล�อดส$ง * อ�ณหภ$ม� 39> เซลเซ�ย์ส * เม1ดเล�อดขาวัใน้ำ

เล�อดส$ง * ป็วัดห�วั * แขน้ำขาอ�อน้ำแรง * อาเจ�ย์น้ำ * อาย์� 5< ป็3 90( %) * ซ;มและชั่�ก

MMWR,1998;47:629-632

พย์าธิ์�สร�รวั�ทย์า•Cardiopulmonary manifestation due to Brain stem encephalitis

แกน้ำสมองอ�กเสบจากเอน้ำเทอโรไวัร�ส 71

เก�ดอาการแดงทางห�วัใจและป็อด

สร�ป็•สาเหติ�ของการติาย์:แกน้ำมองอ�กเสบ +/- กล#ามเน้ำ�'อ

ห�วัใจอ�กเสบ ป็อดบวัมน้ำ��า เล�อดออกใน้ำป็อด หารหาย์ใจล#มเหลวั

•สาเหติ�: เอน้ำเทอโรไวัร�ส71 (subtype ?) •ป็Eจจ�ย์ท�'ม�ผิลติ�อการท�าน้ำาย์โรค :ไข# > 39 ซ,

อาเจ�ย์น้ำ, เม1ดเล�อดขาวัส$ง, น้ำ��าติาลใน้ำเล�อดส$ง, ป็อดบวัมน้ำ��า

และเล�อดออกท�'ป็อด ซ;มและชั่�ก•ร�กษาติามอาการ การให# IVIG ชั่�วัย์ลดควัามร�น้ำแรง

ได#

ส�'งท�'ติ#องท�า1 .ให#น้ำ�ย์ามโรค เฝ9าระวั�งและส�บสวัน้ำโรคใน้ำเด1กอาย์�

ติ�'ากวั�า 15 ป็3ท�'ม�อาการด�งติ�อไป็น้ำ�� 11 ไข#พร#อมป็อดบวัมน้ำ��า

12 ร�บผิ$#ป็<วัย์ท�'เป็"น้ำโรคม�อ เท#าป็าก ท�'ม�อาการมาก

13 ผิ$#ป็<วัย์ท�'พบหลาย์ราย์จากแหล�งเด�ย์วัก�น้ำ 2. ป็ระกาศมาติราการป็9องก�น้ำและควับค�ม�าหร�บ

เจ#าหน้ำ#าท�'สาธิ์ารณส�ขและป็ระชั่าชั่น้ำ เก1บติ�วัอย์�างอ�จจาระส�งติรวัจและระวั�งการส�มผิ�สของคน้ำใน้ำครอบคร�วัและคน้ำใกล#เค�ย์ง

Thank ThankYouYou