donderdag 5 november 2009

DiversAntwerpen

Bijlagereeks over de 160 verschillende nationaliteiten die in Antwerpen vertegenwoordigd zijn

Van Afghanistan tot Zwitserland

www.gva.be

“Waar isjullietrots?”

blz. 2 - 3 - 4

Model showdein De Designersop vtm

“Zaventem, mijn eerste roltrappen.Wat een schok!”

blz. 5 blz. 6 - 7

RoemeniëCatalina Frunza

Saint LuciaMala Bryan

RwandaMetusera Msengiyumua

Saudi-ArabiëChristine Jamar

“Een woord is een woord voor een Saudi”

blz. 8

BelgiëRoemenië

Saint Lucia Rwanda

Saudi-Arabië

Teksten: Hans Van Goethem, Paul Verbraeken, Paul De Bruyn Coördinatie: Kris Vanmarsenille Eindredactie: Carine TollenaereFoto’s: Bert Hulselmans,Jan Van der Perre, Joris Herregods, Thomas Legrève, Raymond van Beygaerden, Hilde Van Geirt, PhotoNews, GPD, EPA, AP, GVA

�.DIVERS ANTWERPEN donderdag 5 november �009

Politieke onrustOfficieel: RoemeniëHoofdstad: Boekarest Regeringsvorm:

republiekStaatshoofd:

president Traian BasescuRegeringshoofd:

interimpremier Emil Boc Religie: Roemeens-

orthodox (87 %), rooms-ka-tholiek (4,5 %) en protestant (3,7 %) Pinkstergemeen-schap (1,5 %) en Roemeens-Grieks-katholiek (0,9 %)

Oppervlakte:238.391 km²

Aantal inwoners: 22.215.421 (2009)

Munteenheid: Roemeense leu RON

Landcode internet: .ro Landcode telefoon:

+40Nationale feestdag:

1 december, dag van de vereniging

Plaats op lijst rijkste landen: 60/177

Cijfers

RoemeniëEnige Romaanse volk dat niet katholiek is

Huidig grondgebied bestaat pas sinds 1920.

Er zijn sporen van de Grieken ontdekt. De Romeinen komen en verlaten het land halverwege de derde eeuw, waarna allerlei volks-stammen het land bezetten.

13de eeuw: het Hongaarse rijk breidt uit. Immigranten mogen zich vestigen in Transylvanië. In de volgende eeuw ontstaan de vor-stendommen Moldavië en Wala-chije. Het worden Turkse vazalsta-ten, die enige autonomie verove-

Jonge staat

Toen en nu

“Hier leerde ik wat efficiëntie is”

Toxicoloog Adrian Covaci (37) werkt al dertien jaar aan de Universiteit Antwerpen en bouwde nabij de groene Drie Eiken campus in Wilrijk een leven uit met vrouw Nicoleta en zoontje Andrei. “Hier in Vlaanderen leerde ik wat efficiëntie is.”

“Ik koos voor de Universiteit van Boekarest omdat dit de beste Roemeense school was voor scheikunde. Dat was al zo lang voor de revolutie”, vertelt Adrian. Hij is afkomstig van het westen van Roemenië: Arad, een stad bij Timisoara.

“Ik ben aan mijn universitaire studies begonnen in 1990. Vlak na de revolutie dus en ik ben er nog altijd trots op dat ik die historische dagen heb meegemaakt. “

“Belgen kennen vooral de oor-logsbeelden van de revolutie maar eenmaal dat voorbij was, bruiste Boekarest van de energie. Elke dag had je wel een manifestatie van een nieuwe politieke partij. Nieuwe partijen waren eindelijk toegestaan en wilden zich kenbaar maken.”

“Politiek, doorgaans vind ik dat veel geruzie over kleine dingen. Ik was nog veel meer geïnteresseerd in cultuur. Westerse muziek, zoals rock maar ook jazz, was voor het eerst niet verboden en was overal te vinden en te beluisteren. Voor-al cassettes werden onderling uit-gewisseld. Ik weet dat ik zo vaak ik kon naar muziekoptredens of theatervoorstellingen ging. Niet alleen na de les, ook vóór de les. (lacht) Er was ongelooflijk veel te beleven in de stad.”

Een minstens even grote passie is de scheikunde. “De beste prof scheikunde van Boekarest, George-Emil Baiulescu, nam me onder zijn hoede. Hij leerde mij respect te heb-ben voor de natuur in de bergen van Roemenië, maar hij heeft mij ook geleerd hoe je overal contact met mensen kan maken. Zo stelde hij me op een dag voor aan Freddy Adams, oud-rector van de Univer-siteit Antwerpen. Die bood me de kans om in België te doctoreren in de scheikunde.”

Covaci moest niet lang na-denken over die kans. “Zes jaar na de val van het IJze-ren Gordijn werd er in Roemenië nauwelijks geïnvesteerd i n wete n -schapsbeleid. België is wat dat betreft zo veel beter, Belgen onderschatten dat zelf vaak. Mijn broer Lucian, een fysicus, heeft jarenlang in Canada verbleven en werkt nu sinds een paar maanden ook aan de UA. Hij kon z’n ogen niet geloven: het aan-tal mogelijkheden en aanbiedingen voor projecten dat je hier in België

Adrian Covaci: “De taal leren van de plek waar je verblijft, is een kwestie van beleefdheid.”

Naast een geboren weten-schapper is Adrian ook een fervent sportliefhebber. “Met op de eerste plaats uiteraard voetbal. Dat is in Roemenië de favoriete sport bij uitstek. Uiteraard supporter ik tijdensde kampioenschappen voor de Roemeense nationale ploeg. Maar ik moedig ook de Belgenaan, hoor. Ik herinner mij nog dat de Belgen tijdens het WK van 2002 uitkwamen tegen

Brazilië. De match was te bekijken in de cafetaria van de UA-campus in Wilrijk. Ik zat naast een Braziliaanse vriend die uiteraard voor zijn ploeg supporterde. Toen ik juichtebij een tegenreactie van de Belgen keek hij mij wat raar aan. Maar ik had daar geen probleem mee. Die kriebel die je voelt bij het bekijken van een match van een ploeg met wie je meeleeft, heb ik ook bij

het Belgische elftal. “Al moet ik zeggen dat ik in België ook andere sporten heb leren ap-preciëren. Wielrennen bijvoor-beeld. In Roemenië is dat niet zo populair. Misschien omdat fietsen er levensgevaarlijk is. Rond Pasen waren we op be-zoek in Roemenië en ik heb er toch voor gezorgd dat ik de laatste uurtjes van de Ronde van Vlaanderen kon volgen op Eurosport.”

Supporter voor Roemenië én België

krijgt! Veel meer dan in Canada. Daar staat tegenover dat de concur-rentie hier wellicht groter is.”

In 1996 kwam Adrian met z’n vrouw Nicoleta in België aan. Ze kregen een warm onthaal. “Dat komt deels doordat de academische we-reld van nature zeer internationaal en open is, maar ook in het dage-lijkse leven kenden we haast enkel positieve ervaringen. Zo werden we tien jaar geleden geholpen bij het vinden van een ruimere woning na de geboorte van onze zoon And-rei. Daarvoor verbleven we in feite op een studentenkot. Met de buren hebben we een goed contact, vooral dankzij mijn vrouw die werkelijk met alle mensen goed overeenkomt. Ze werkt als kinderverzorgster. Thuis spreken we voor negentig procent Roemeens, maar ook steeds vaker Nederlands. Zeker als het over z’n huiswerk gaat, stelt Andrei steeds vaker vragen in het Nederlands.”

Zodra hij aan z’n doctoraat begon, volgde Adrian ook cursussen Neder-lands. “Ik vind dat een kwestie van beleefdheid. Als je in een land ver-blijft, moet je de taal van de mensen zo goed mogelijk spreken”, aldus Adrian in vlot Nederlands dat hij niet enkel oppikte dankzij lesboe-ken. “Het goeie aan Vlaamse tv is dat buitenlandse programma’s worden

ondertiteld, , net als in Roe-menië trouwens. Ik zet

dan geregeld het ge-luid stiller om Ne-

derlands te leren door op de on-dertitels te let-ten. Ik bekijk het liefst series als CSI en zo omdat die verwant zijn aan mijn beroep

als toxicoloog. De apparatuur waar zij

mee werken, hebben wij ook voor een stuk. Al-

leen heb je in de werkelijkheid het resultaat niet na een druk op de knop. (lacht) In het echt hangt een onderzoeksrechter wel eens onge-duldig aan de telefoon om te horen of er al resultaat is van een bloed- of urinetest.”

Hoe Adrian vanuit België zijn

Roemenen wonen in Antwerpen

1.067

“De meeste Roemenen hebben een zuiderse mentaliteit. ‘Morgen, morgen...’ klinkt het vaak”adrian covacitoxicoloog

vaderland zag evolueren? “Veel te traag”, zucht hij. “Ik kan de kritiek van de Europeanen wel begrijpen. Het is geen toeval dat Roemenië on-deraan de lijst van nieuwe lidstaten bengelt. Niet alle geld van de EU is even goed besteed. Al stoort het mij aan de andere kant dat men al-les op één hoop gooit: Roemenen, Roma… “

“Met die laatsten zijn er inderdaad problemen, maar dat komt omdat er te weinig naar hen wordt omgekeken in Roemenië. Ik herinner mij nog uit de tijd van het communisme dat mijn ouders, beiden leerkrachten, Roma-kinderen thuis moesten gaan halen zodat ze zeker les zouden volgen. Te-genwoordig worden ze aan hun lot overgelaten.”

Ziet Adrian zichzelf ooit terugke-ren? “Toch niet in mijn actieve we-tenschappelijke leven. Ik voel mij ook Belg. Weet je wat ik in België geleerd heb en waar ik zeer dank-baar voor ben? Efficiëntie. De dag indelen, plannen om zo veel moge-lijk werk klaar te krijgen. De meeste Roemenen hebben meer een zuider-se mentaliteit: domani, domani.”

donderdag 5 november 2009 DIVERS ANTWERPEN.�

“Als je een Roemeen vraagt naar een ty-pisch streekgerecht dan spreekt die on-getwijfeld van sarmale, gehaktrolletjes met rijst en kruiden in een koolblad”, zegt Florinela, die twee jaar geleden zelf een kookboekje samenstelde met typisch Roemeense gerechten. “Maar het is een streekgerecht dat de grenzen overstijgt. De Turken beschouwen het ook als hun specialiteit, maar zij maken het met drui-venbladeren.”

www.miorita.be, miorita@scarlet.be, 0472-73.35.63 en 0474-30.76.49i

Wat hebt u nodig ? Druivenbladeren of groene koolbladeren500 gram gehakt1 ajuin en 1 tas droge rijstPaprikapoeder, zout en peperSlagroom of zure room

Recept

Sarmale, gehaktrolletjes met rijst en kruiden in een koolblad

“Een muntstuk in elke hoek van ons huis”dat ik met m’n hoge hakken niet uit-gleed over de tegels. In Antwerpen was ik onder de indruk van de prach-tige, middeleeuwse stadscampus.”

Als kind maakte Florinela de val van de communistische dictator Nicolae Ceausescu mee. “Ineens mochten we buiten de grenzen van Roemenië, al ging daar een hele ad-ministratieve rompslomp aan voor-af. Ik volgde toen al Romaanse talen aan de universiteit van Galati - het Roemeens is immers verwant aan het Frans. Daarom wou ik absoluut Frankrijk bezoeken. In mijn ogen was dat een mythisch museumland. Mijn reis naar Frankrijk was een enorme shock. Zo’n culturele weelde kende ik niet, en ik wou ook niet meer terug naar mijn land. Maar het lukte me niet om een visum te krijgen om het laatste jaar van mijn studie in Frank-rijk af te werken.”

De Franse droom bracht Florinela naar Antwerpen. “Daar kon ik een

Florinela Petcu.

ren en die nadien weer verliezen.19de eeuw: democratische

revolutie. Onder Russisch protec-toraat ontstaat Roemeense staat.

20ste eeuw: Roemenië raakt verstrikt in de Eerste Wereldoor-log. Daarna krijgt het z’n defini-tieve vorm. Duitse bezetting tij-dens de Tweede Wereldoorlog. Vervolgens satellietstaat van de Sovjet-Unie. Sinds 1967 dictatuur van Ceausescu. Die wordt geëxe-cuteerd tijdens de revolutie in 1989. Sindsdien regeren afwisse-lend oud-communisten en libe-ralen.

Hoe maakt u het?Leg de groene bladeren 5 minuten in kokend water.Laat de ajuin glazig bakken. Bak het gehakt met paprikapoeder, zout en peper. Kook de rijst en meng met het gehakt.Rol een soeplepel van het mengsel in een kool- of druivenblad en maak een omslag. Eventueel vastzetten met een prikkertje. Vul alle bladeren en leg ze op een diep dienblad.Giet er slagroom of zure room over. Warm opdienen !!!

De liefde voor Franse literatuur bracht Florinela Petcu (35) van de Roemeense havenstad Galaţi naar Antwerpen en de liefde hield haar ook hier.

Florinela woont met haar man Tom in Borgerhout. Tegen februa-ri verwachten ze hun eerste kind-je. “Een naam vinden die zowel wat Roemeens als Vlaams klinkt en uitspreekbaar is voor de groot-ouders, is niet simpel.”

Galati is in een inlandse haven-stad aan de Donau met 330.000 inwoners. Er zijn gelijkenissen met Antwerpen. Er is ook verkeer tussen beide steden, al ontdekte Florinela in de Scheldestad een totaal andere wereld.

“Galati is erg geïndustrialiseerd en in mijn jeugd viel er weinig te beleven. Het is niet te vergelijken met het rijke culturele leven dat Antwerpen kent. Ik weet nog hoe ik mijn ogen uitkeek toen ik hier aankwam. In de aankomsthal van de luchtha-ven van Zaventem moest ik opletten

masteropleiding Europese talen en hun literatuur volgen als ik in Roe-menië mijn diploma Romaanse ta-len behaalde”, legt Florinela uit. In Antwerpen kreeg ze les in het Frans en het Italiaans. Daarnaast leerde ze nog eens Nederlands. “Meteen on-dervond ik dat het Nederlands de taal is om je weg te vinden in Vlaan-deren.”

“Toen ik mij in het begin in het Frans uit de slag wou trekken, sprak een man mij aan omdat hij me voor een Waalse hield. Ik wou de taal vlug en echt goed kunnen spreken. Dus volgde in na mijn lessen een univer-siteitscursus Nederlands. Dat was bij momenten wel zwaar. En al die talen! Ik geraakte soms in de war. Ik sprak dan Frans, Italiaans en Neder-lands door elkaar.” (lacht)

Florinela zocht ook contact met de buren. “Er was een buurvrouw met wie ik Frans kon spreken. Toch was contact met de buren niet van-zelfsprekend. Wat dat betreft leven Vlamingen anders samen dan Roe-menen. Vlamingen zijn erg gesteld op hun privacy. Je moet eerst hun vertrouwen winnen. Eenmaal je dat hebt, is de vriendschap wel onvoor-waardelijk.”

“In Roemenië is het gewoon om ’s avonds onaangekondigd bij elkaar langs te lopen. Mijn moeder begon dan direct te koken, voor Jan en al-leman. In Roemenië waren er ook minder verplichtingen, er was meer leven op straat. Ik heb nog een tijdje in Brecht gewoond en daar zijn de straten soms uitgestorven. Aan de andere moest men ook minder wer-ken in Roemenië. Er waren bijgevolg ook minder mogelijkheden. Daarom wou ik naar het Westen komen: hier kon ik mij ontplooien.”

“Al is het niet vanzelfsprekend om te ontwortelen en ergens anders te in-tegreren. Dat is een moeilijke perio-de die elke immigrant meemaakt”, zegt Florinela. “Ik had gelukkig een goeie band met mijn familie. We bel-len nog steeds meerdere keren per week. Dat geeft veel steun.”

Florinela ontdekte nog een manier om in Vlaanderen te aarden: het rijke verenigingsleven. “Ik heb mij in di-verse culturele organisaties geënga-geerd als vrijwilliger, ik wist dat dit een goeie manier is om veel te leren. Na mijn studies ben ik ook aan de slag gegaan in de sector. Onder meer voor het Antena-project, dat allochtone jongeren helpt om hun weg te vin-den naar de raden van bestuur van Vlaamse cultuurhuizen. Daarvoor heb ik vele cultuurhuizen in Vlaan-deren bezocht, een verrijkende er-varing.”

Zeven jaar geleden stond Florine-la aan de wieg van een organisatie

waarvan ze nog steeds voorzitter is: Miorita. “Dat wil klein schaapje zeg-gen en verwijst naar een Roemeense legende. Met Miorita willen we een wisselwerking op gang brengen tussen Vlaamse en Roemeense cul-tuur. In Vlaanderen is er interesse voor Roemeense cultuur en wij wil-len mooie facetten van onze Roe-meense cultuur tonen. Met Miorita organiseren we concerten, tentoon-stellingen, taalcursussen, culinaire workshops… Roemenië heeft een heel rijke maar in het Westen onbe-kende cultuur. Panfluitmuziek bij-voorbeeld.”

Tijdens een van haar lezingen leerde Florinela haar man Tom ken-nen. Tegen februari verwachten ze hun eerste kindje. “We zijn heel be-nieuwd hoe het er gaat uitzien. Ik ben deels Roma van afkomst. Hoewel er in het communistische Roemenië zo-gezegd geen minderheden beston-den, heb ik het als kind moeilijk ge-had met mijn donkerdere huid, maar nu vind ik die mooi.”

Haar bijgeloof is ook typisch Roe-meens-Roma. “In elke hoek van ons nieuwe huis bevindt zich een munt-stuk onder de planken, om een wel-varend huis te krijgen. En ons huis wordt ook gewijd door een priester. Sinds kort werk ik voor Vorming-plus en mijn eerste werkdag mocht geen dinsdag zijn. Die dag dankt z’n oorspronkelijke naam aan de oor-logsgod en dat brengt ongeluk.” En als de baby op een dinsdag geboren wordt? “Dat zou geen ramp zijn. Een tijdstip van geboorte is een omstan-digheid die ik niet zelf in de hand heb.” (lacht)

Florinela Petcu krijgt een sim-pak-ket van Ortel Mobile om naar familie en vrienden in haar thuisland te bellen.

i

BEL DE HELE WERELD ROND

TEGEN EXTREEMLAGE TARIEVEN

www.ortelmobile.be

�.DIVERS ANTWERPEN donderdag 5 november 2009

Tien voor taal

Roemeens is verwant aan Italiaans, Spaans, Frans en Portugees

Ja.Da.

Nee.Nu.

Meneer.Domn.

Mevrouw. Doamna.

Hoe maakt u het?Ce mai faci?

Zeer goed, dank u.Foarte bine, multzumesc.

Ik spreek slechts een beetje Roemeens.Vorbesc numai putin romaneste.

Het was een misverstand.A fost o neintelegere.

Ik versta het niet.Nu inteleg.

Een pintje, alstublieft.O bere, va rog.

Hoeveel kost dit?Cat costa asta?

In ons land zijn er verschil-lende Roemeense, vaak cul-turele, verenigingen. Zo werd in 1994 in Brussel het Roe-meens-Belgische huis Arthis gesticht met als doel om via culturele activiteiten Oost-Europese nieuwkomers in ons land te helpen integreren

Rijk Roemeens verenigingslevenen tegelijkertijd hun eigenheid te behouden. Voor haar werken kreeg Arthis de Prijs voor Sociaal-Cultureel werk.In Antwerpen werd Miorita (spreek uit als mi - jo - rit – SA) opgericht, die naam betekent schaapje en verwijst naar een be-kende Roemeense volkslegende

over een herdertje. Deze vrijwil-ligersvereniging wil in ons land komaf maken met het negatieve imago van Roemenië door de rij-ke culturele tradities van het land te belichten. Ook Miorita wil met haar activiteiten Roemenen hel-pen integreren.Naast deze culturele verenigin-

gen kent ons land ook een Roe-meens-orthodoxe parochie, die in 1996 officieel erkend werd. De Geboorte van Moeder Gods-kerk bevindt zich in de bescherm-de kapel aan de Sint-Jacobsmarkt in Antwerpen. Hoewel de Roe-meens-orthodoxe kerk (een van de oudste christelijke kerken ter

wereld) de enige erkende religie was onder de communistische dictatuur, werden de volgelingen wel het slachtoffer van vervolgin-gen. Na de val van het regime is er bij Roemenen, zowel de dias-pora als in het land zelf, een ver-nieuwde interesse in het ortho-doxe geloof.

Enthousiast en ondernemend, dat zijn de twee eigenschappen bij uitstek om de 24-jarige Catalina Frunza te omschrijven. Momenteel geeft ze wekelijks Roemeense les, maar ze is op zoek naar meer werk, want Catalina wil in Mortsel een huisje bouwen met haar vriend Bart.

Catalina is afkomstig uit het uiterste noordoosten van Roemenië, bij de grens met Oekraïne, niet ver van de universiteitsstad Iasi. Daar volgde ze eerst studies Engels-Spaans en schakelde ze over naar een nieuwe richting: amerikanistiek.

“Een vier jaar durende bache-lor-opleiding die ik gecombineerd heb met een lerarenopleiding. Vo-rig jaar ben ik afgestudeerd”, ver-telt Catalina, die meer dan één di-ploma haalde in Iasi.

“Vier en een half jaar geleden leerde ik mijn vriend Bart kennen. Hij was er als Erasmusstudent. Wat ik toen van België afwist? Dat het een van die kleinere landen tussen Frankrijk en Duitsland was en dat in de hoofdstad Brussel alle beslis-singen voor Europa worden geno-men.”

Aan een Erasmusjaar komt nu eenmaal een eind. Dus maakten Catalina en Bart gretig gebruik van het internet om contact te houden.

“Een geluk dat we konden chat-ten en bellen met Skype. Toch pro-beerden we elkaar om de ander-halve maand te zien, in België of in Roemenië. Of we trokken samen voor een paar dagen naar Honga-rije of Wenen. Allebei zijn we ge-passioneerd door reizen. Gemak-kelijk was het niet. We letten heel goed op ons geld om telkens de vliegtickets bij elkaar te kunnen sparen. Ik heb ook les gegeven om dat te financieren.”

Vaak samen reizen is geen duur-zame oplossing. Dus keek Catalina voor haar laatste jaar uit naar een Erasmusstudie in ons land.

“In 2007 ben ik terechtgekomen in Luik, maar dat was een tegenval-ler. Vlaanderen en Wallonië lijken echt wel twee verschillende lan-den. In Luik kende ik problemen

“Waar is jullie trots?”

“In Wallonië zijn de mensen zo slordig!”catalina frunzalerares

die ik in Vlaanderen niet meemaak-te. Zo zijn we met een groep mensen ’s avonds een aantal keer lastiggeval-len op straat. En ook met de Waalse mentaliteit heb ik geen goede erva-ringen gehad. Men is er zo slordig! Zo heeft men het maanden nagela-ten om mijn punten op te sturen naar mijn school in Roemenië. Daardoor kon ik geen diploma krijgen.”

Eenmaal het diploma in de hand, ging Catalina op zoek naar een nieu-we studie. Deze keer in Antwerpen. Met succes.

“Vorig schooljaar volgde ik een masterjaar Engels. Dat combineer-de ik met lessen Nederlands aan Lin-guapolis, de talenopleiding aan de Universiteit Antwerpen. Mijn vriend en zijn familie hadden me de voor-bije jaren al wat geholpen om het Nederlands te leren, maar nu ik in Antwerpen woon, wil ik de taal vlug en goed leren. Dat vind ik vanzelf-sprekend. Uit respect voor de plek waar je komt wonen, maar ook voor mezelf. Je wil je toch uit de slag kun-nen trekken?”

“Ik betaalde mijn cursussen Ne-derlands zelf, maar er zijn ook men-sen die ze gratis kunnen volgen. Ik begrijp helemaal niet dat sommigen dan al na enkele weken afhaken.”

Passiviteit is het laatste wat je Ca-talina kan verwijten.Momenteel geeft ze één avond per week Roe-meense les.

“Ik wil uiteraard nog meer werken. Een tijd geleden nam ik een opdracht aan om Nederlands te leren aan Roe-meense arbeiders en fabrieksarbei-ders zodat die de taal voldoende ver-staan om in veilige omstandigheden

te kunnen werken.”“Wist je dat België bij Roemeen-

se arbeiders de naam heeft van het land waar je gemakkelijk illegaal kan verblijven? Ik begrijp niet waarom jullie niet strenger zijn voor mensendie naar jullie land komen. Ik heb de indruk dat het typisch Belgisch ofVlaams is om de dingen niet recht-uit te zeggen. Vlaanderen dreigt zijn identiteit te verliezen. Jullie zijn ook helemaal niet patriottisch terwijl Vlaanderen toch heel wat ei-genschappen om trots op te zijn. Er is zo veel cultuur!”

Zelf is Catalina trots op haar Roe-meense vaderland. “Ik heb nog schoololympiades voor geschiede-nis gewonnen. Roemenië heeft een rijke geschiedenis, met tal van voor-vaders die voor ons land gevochten hebben. Tegen de Ottomanen en de Habsburgers.”

Met haar 24 lentes is Catalina net iets te jong om veel van de commu-nistische dictatuur te hebben mee-gemaakt. “Ik herinner mij wel dat ie-dereen uit vreugde stond te dansen op het dorpsplein - ik was toen vier jaar. En ik zie nog wel invloeden van dat verleden. Zo is mijn moeder nog altijd erg op haar hoede om iets aan de telefoon te vertellen. Vroeger kon er iemand meeluisteren. Mijn gene-ratie voelt zich daar veel vrijer in.”

België is Catalina’s thuis. “Ik ben hier zo warm onthaald door zo veel mensen, de familie van Bart, vrien-den, kennissen… Weet je waarin Belgische mannen verschillen van Roemeense? Die laatste zijn zo veel meer macho. Dat spreekt mij hele-maal niet aan. Je valt toch voor ie-mand om wat er in z’n hoofd zit?”

“Met Bart wil ik hier een leven uit-bouwen. Een gezin, een huisje in Mortsel en een job waardoor ik blijf bijleren. Misschien kan ik voor de Europese Commissie werken? Of inde toeristische sector? Dan kan ik mijn talenkennis benutten en het past bij mijn passie voor reizen.”

Catalina Frunza: “Ik begrijp niet dat jullie

niet strenger zijn. Wist je dat Roemeense

arbeiders België omschrijven als het

land waar je gemakkelijk illegaal

kan verblijven?”

Sibiu, een oude middeleeuwse stad in het hart van Roemenië.

donderdag 5 november 2009 DIVERS ANTWERPEN.5

Cijfers

Hoofdstad: CastriesRegeringsvorm: constitutionele monar-

chie en parlementaire democratieStaatshoofd: Koningin Elisabeth II, voor

Gemenebest van NatiesPremier: Stephenson KingOnafhankelijk: sinds 1979 van Verenigd

KoninkrijkOppervlakte: 620 km²Bevolkingsaantal: 160.765Nobelprijswinnaars: twee, Derek Wal-

cott en William Arthur Lewis. Daarmee is Saint Lucia het land met de hoogste dicht-heid van Nobelprijs-winnaars

Plaats op lijst rijkste landen: 72/177

Saint-LuciaLand met de hoogste dichtheid van Nobelprijs-winnaars

Lierse-spits Jurgen Cavens maakte huwelijksreis naar Saint Lucia

“Een romantisch paradijs”Saint-Lucia was lang een goed bewaard geheim, maar het traanvormige Caribische eiland wint aan bekendheid. Popster Amy Winehouse laste er begin dit jaar een druk gekiekte rustpauze in terwijl Lierse-spits Jurgen Cavens Saint Lucia deze zomer opzocht voor meer romantische doeleinden: hij ging er op huwelijksreis.

beschermde Pitons, vulkanische pluggen.

“Die hebben we bezocht tijdens een van onze natuurtrips. Heel fas-cinerend om die gestolde lava te zien”, vertelt Cavens, die zich ook

“Mijn vrouw en ik hebben talloze boekjes doorbladerd op zoek naar een droomplek voor onze huwelijksreis. Toen we uitkwamen op Saint Lucia wisten we het: die plek steekt er bovenuit”, vertelt Jurgen Cavens.

“Het ideale weer, de mooie na-tuur… en eenmaal aangekomen bleek niets gelogen! Een paradijs! Hemelsblauw water waar je door kan zien. We zijn er ook gaan snor-kelen en onder water kan je de prachtigste kleuren zien.”

De grote troef van Saint Lucia is de ongerepte natuur: niet enkel langs de kustlijnen, maar ook de met jungle begroeide heuvels en botanische tuinen.”

“Er is ook het authentieke vis-sersdorpje Soufrière, gelegen aan de door Unesco als Werelderfgoed

Saint Lucianen wonen in Antwerpen

Minder dan

5

Jurgen Cavens trad in juni van dit jaar in het huwelijk met Dorien. Het koppel genoot van de wittebroods-weken in Saint Lucia.

gelukkig prees dat het er helemaal niet druk is.

“Er is nergens overdreven veel volk, en de mensen van Saint-Lucia zijn heel vriendelijk in de omgang. En ’s avonds is alles er prachtig ver-licht, heel romantisch. Een aanra-der voor alle trouwers.”

Sigrid Dewaele van reizenspe-cialist Kuoni bevestigt de opmars van Saint Lucia als reisbestemming voor mensen die op zoek zijn naar puurheid.

“Net als in Costa Rica wordt er ingezet op ecotoerisme. Grote re-sorts zal je er nauwelijks vinden. Het aanbod aan verblijfplaatsen is veeleer beperkt. Men opteert er voor kleinschalige boetiekhotels, die ge-bouwd zijn in harmonie met de na-tuur. Saint Lucia zet in op duurzaam toerisme. Dat maakt het wel een wat duurdere vakantiebestem-ming.”

Jazz, film en… Amy WinehouseTweederde van de economie van Saint Lucia steunt op toerisme. Het land kan niet zonder haar ongerepte natuur, maar er is meer.

Begin jaren negentig kwam men met het gedurfde idee om een jazzfestival op poten te zet-ten in de rustigere maand mei. Door jazz te programmeren sa-men met r&b en calypso, slaagde het festival er wonderwel in om internationale faam te verwer-ven, met optredens van Herbie Hancock, Branford Marsalis, Harry Belafonte en Lauryn Hill. Voor de volgende editie wordt er druk gespeculeerd over de komst van Amy Winehouse. Die zou tijdens haar retraite op Saint

Lucia haar hart verloren hebben aan het eiland. Ze zou zelfs over-wegen om er haar volgende plaat met lokale muzikanten op te ne-men.

Saint Lucia diende ook voor de opname van enkele opmerkelij-ke filmscènes. Zo zit er in Super-man II een scène waarin de held een jongetje redt dat van een waterval tuimelt, en dat was de Diamond Falls in de botanische tuin nabij Soufrière. De Britse acteur Michael Caine nam zelfs een hele film op in Soufrière: Water. En de onnavolgbare Duit-se regisseur Werner Herzog trok in 1976 naar het naburige Gua-deloupe om er de (uiteindelijk uitgebleven) uitbarsting van vul-kaan La Soufrière op film vast te leggen.

Saint-Lucia zendt zijn zonen en dochters uit. Enkelen belandden zelfs in België. Begin dit jaar was Mala Bryan één van de mannequins die de kleren van de finalisten bij De Desig-ners op vtm showden tijdens het grote slotdefilé. Na gewerkt te hebben in onder meer New York, Miami, Kaapstad en Tel Aviv was Bryan twee jaar actief in ons land. Voor De Designerszette ze haar beste beentje voor in de kleren van de uiteindelijke winnares An Buermans. Nog voor de jury één kledingstuk had gezien, tipte Bryan, die ervaring heeft met tal van ontwerpers wereldwijd, An ons als winnares: “Zij heeft echt talent.” Hoewel Bryan in Leuven verbleef, ontdekte ze al vlug Antwerpen als het shopping-mekka van ons land. Dat je op een zondag winkelen en cul-tuur kon combineren, vond ze geweldig. Al ontdekte ze toch wel een minpuntje aan ons land: de gemiddelde tempera-turen zijn hier zeker in de win-ter véél te laag voor iemand die opgegroeid is onder de Cari-bische zon.

Model uit Saint-Lucia schitterde in De Designers

De Pitons nabij Sou-frière zijn vulkanische pluggen en zijn werelderfgoed. De zwart-goud gelaagde driehoek In de vlag van Saint Lucia symboliseert de Pitons.

�.DIVERS ANTWERPEN donderdag 5 november 2009

Hutu’s en Tutsi’sHoofdstad: Kigali Regeringsvorm: republiek Regeringsleider: Paul KagameOppervlakte: 26.338 km²Inwoners: 9,5 à 10,47 miljoen Landcode internet: .rwLandcode telefoon: + 250Nationale feestdag: 1 juli Etnisch: Hutu 84%, Tutsi 15%,

Twa (pygmeeën) 1% (bron CIA)Religie: rooms-katholiek

56,5%, protestants 26%, adventis-ten 11,1%, moslim 4,6%.

Cijfers

RwandaGewezen Belgisch mandaatgebied

Etnische problemen zijn de rode draad door de geschiedenisvan dit gewezen Belgischgebied.

Het paradijs van de genocide

Geschiedenis

Juvénal Habyarimana.

aan de universiteit ontmoet. In 1990 volgde hun huwelijk.

De toekomst lonkte voor de twee jonge hooggeschoolden, ook al was intussen in het noorden van het land de oorlog begonnen. Metusera kreeg in diezelfde periode het aanbod om in Antwerpen te komen doctoreren. Enkele maanden later, op 26 septem-ber 1991, reisde Metusera alvast naar de onbekende Scheldestad. Agathe en dochtertje Aimée zouden exact drie maanden later volgen.

Alles is vreemdMet droge humor vertelt Metusera

hoe hij hier als Alice in Wonderland terechtkwam: verweesd, beduusd, nieuwsgierig.

“Een schok was het zeker. Ik was nog nooit buiten mijn land geweest,

Allebei vielen ze op als uitmun-tende studenten en kregen ze in het arme Rwanda de kans verder te stu-deren. In Rwanda betekende het al heel wat als je al secundair onderwijs mocht gaan volgen. Voor hen werd het ook universiteit.

“Ik geloofde dat ik door te stude-ren mijn arme familie en mijn land zou kunnen helpen. Ik kon me ge-woonweg niet veroorloven om niet hard te studeren. Ik koos voor rech-ten: twee jaar kandidatuur in Butare, nadien de licenties in Kigali.”

“Ik eindigde als eerste en kreeg daarom in 1989 de kans om als as-sistent in de rechtsfaculteit aan de slag te gaan.”

Intussen hadden Metusera en Agathe, die al sociaal asssitente was maar verder ging studeren, elkaar

“Ik ging bijna op de vlucht voor droge voeding kassa vier

den ze niet meer terug. Beiden vroe-gen en kregen het statuut van poli-tiek vluchteling en werden intussen met dochter Aimée (19) en zoon Ser-ge (16) Belgen.

In vrijwel perfect Nederlands geven ze toe dat het banneling-zijn weegt en dat de heimwee soms

knaagt. Over politiek wordt vrijwel niet gesproken. Wel: “Wij hebben gestudeerd in de hoop iets voor ons land te kunnen betekenen. Ik koos rechten met de bedoeling invloed te kunnen hebben en de zaken ten goede te verbeteren. Nu kunnen we niets meer terugdoen. De toestand in Rwanda laat het niet toe.”

Kivu-meer Metusera (45) en Agathe (47)

werden allebei aan de boorden van het paradijselijk gelegen Kivu-meer geboren, zij het dan wel enkele dag-marsen van elkaar: Metusera als jongste van acht in het geïsoleerde Kibuye; Agathe in een gezin van zes in het stadje Cyangugu. Beiden zijn kinderen van eenvoudige landbou-wers.

Rwandeser kunnen namen bijna niet klinken: doctor in de rechten Metusera Msengiyumua en zijn echtgenote, kandidate in de rechten Agathe Nyiransabimana. Voor Vlamingen klinken die namen welluidend, maar zijn ze vrijwel onuitspreekbaar.

De twee Rwandezen kwamen in 1991 vol hoop en fierheid naar Antwerpen. Metusera was door de Universiteit Antwerpen als schitte-rend student (en docent) geselec-teerd om hier te komen doctoreren. Dat deed hij ook. Maar door de oor-log in zijn land en nadien de onvei-ligheid voor de Hutu’s, vooral dan voor de Hutu-intellectuelen, kon-

Van links: dochter Aimée, Metusera Msengiyumua , echtgenote Agathe Nyiransabimana en zoon Serge: gestrand in Antwerpen, perfect Nederlandstalig.

“Zaventem was een grote schok: de roltrappen, de bagagebanden, de drukte”metusera msengiyumuadoctor in de rechten

“Natuurlijk laat de genocide ons nooit los. Niet alleen weegt het zwaar psychisch wat er gebeurd is en gebeurt. Maar ook krijgen we er constant vragen over. Als Hutu word je meteen aan de kant gezet.”

donderdag 5 november 2009 DIVERS ANTWERPEN.�

daar zelf niet aan mee. In 1916 verjagen de Belgen

de Duitse troepen. België krijgt Rwanda als mandaatgebied van de Volkerenbond.

België regeert indirect en ver-sterkt de Tutsi-structuren. Onder druk van de Kerk wordt in 1930 mwami (koning) Musinga afge-zet en vervangen door de jonge Mutara III. De Tutsi’s verzetten zich niet meer tegen de Kerk en het onderwijs.

1953: op verzoek van de VN installeert België een Opperste

Landsraad waarin de Tutsi’s 32 zetels krijgen, de Hutu’s 1.

24 maart 1957: de Hutu’s eisen gelijke rechten.

25 juli 1959: Mutara III sterft plotseling. De Tutsi-raad duidt meteen een eigen kandidaat aan als mwami Kigeri V.

1 november 1959: een banaalincident leidt tot de algemene Hutu-opstand. Tienduizenden Tutsi’s slaan op de vlucht. België benoemt Hutu’s in hun plaats.

28 januari 1961: afzetting ko-ning en weer etnische onlusten.

1 juli 1962: Rwanda onaf-hankelijk. Grégoire Kayibanda president.

juli 1973: stafchef Juvénal Habyarimana grijpt de macht.

1 oktober 1990: Tutsi-bannelingen verenigd in het Rwandees Patriottisch Front (RPF) vallen met de steun van Uganda Rwanda binnen, gevolgd door een aanslepende oorlog en een zoeken naar vrede en machtsdeling.

7 april 1994: onbekenden - volgens Franse en Spaanse

rechtbanken het RPF - halen het vliegtuig van Habyari-mana neer. Direct hervat het RPF zijn opmars en barst de genocide los. Naar schat-ting 800.000 Tutsi’s en gema-tigde Hutu’s worden afge-slacht.

juli 1994: het RPF aan de macht. Kagame is de sterkeman. Twee miljoen Hutu’s vluchten.

1996-1998: Kagame begint twee keer een oorlog tegen en in Congo.

Nederlands.Kinyarwanda.

Goeiendag.Uraho.

Goeiemorgen.Waramutse.

Goeiemiddag.Wiriwe.

Goeienavond (als afscheid).Uramuke.

Goeienavond (als tijdwens).Ijoro ryiza.

Hoe gaat het?Amakuru?

Het gaat goed.Nimeza.

Antwerpen is een fijne stad.Antwerpen ni umugi mwiza.

Tien voor taal

(

Recept

Igitoki(bananengerecht)

Pel groene bananen (de groen-blijvende soort uit Rwanda). Breng ze aan de kook in water met zout.

Begin tegelijk een saus klaar te maken met bloem van pindanoten (arachide), palmolie, ajuin, look, paprika (alleen in België), toma-ten, zout, pilipili. Breng de saus-ingrediënten zacht roerend aan de kook in water.

Giet het water van de bananen af. Giet de saus over de bananen en schud dan het geheel op.

Niet roeren, want dan worden de bananen een brij.

zelfs niet in Burundi of Congo. Laat staan dat ik gevlogen had. Met enige angst, maar ook met trots stapte ik in het Sabena-toestel. Alles was mij on-bekend: tersluiks keek ik naar mijn buren hoe die dat wonderbaarlijke eten en die potjes openden. Naar het toilet durfde ik niet uit schrik voor die knopjes. Zaventem was natuur-lijk nog een grotere schok: heel on-zeker stapte ik er mijn eerste roltrap-pen op. En dan die bagagebanden. En de drukte. Totaal overweldigend was dat.”

“In Rwanda lopen er natuurlijk ook massa’s mensen rond maar hier waren al die mensen zo gehaast, zo gestresst. Gelukkig werd ik opge-wacht door iemand van het Abos. Even later gierden we al over de au-tosnelweg. Ik weet nog dat ik dacht: waarom rijdt hij nu zo vreselijk snel? En dan die stad met al die straten, reclames, eenrichtingsverkeer, alles propvol auto’s.“

“De volgende dag werd ik afgezet aan een bushokje met de opdracht naar het Centraal Station te rijden en daar de trein naar Antwerpen te nemen. De eerste bussen miste ik al-lemaal. Ik dacht even aan racisme, maar ik was gewoon nooit snel ge-noeg met mijn valiezen. En dan het station! Treinen had ik al in films gezien. Hier was het pas echt over-weldigend. Toch bonkte vooral dat lawaai door mijn hoofd.”

“In het indrukwekkende station van Antwerpen leek opnieuw ie-dereen altijd maar te lopen, niemand leek rustig. En ik miste er mijn af-spraak. Ik voelde me totaal verloren. Zeker toen ik poogde te telefoneren aan een automaat en ik wel mijn geld kwijt was, maar geen contact had kunnen leggen. Ik heb dan een dag lang gewacht in het Zeemanshuis, bang om me te verplaatsen, totaal gedesoriënteerd. Uiteindelijk werd ik bij een Rwandese familie tijdelijk opgenomen en kon ik beginnen ac-climatiseren.”

“Die eerste maanden waren moei-lijk. Ik ging aan de slag aan de uni-versiteit, maar ik werkte natuurlijk in het Frans. Ik verstond nog geen woord Nederlands. Op een dag was ik nieuwsgierig en belandde ik in de Grand Bazar op de Groenplaats. Toen ik op zeker ogenblik iets vastge-nomen had om het te bekijken, was

Metusera en zoon Serge roffelen op de trommen waarmee ze in de vzw Afribel een bandje vormen. Vrouwen mogen nooit op de trommen spelen.

“Ik ging bijna op de vlucht voor droge voeding kassa vier”

Rwandezen wonen in Antwerpen

430

“Treinen had ik al in films gezien, maar hier was het pas echt overweldigend”metusera msengiyumuadoctor in de rechten

ik omgeven door spiegels. Meteen klonk loeiend hard uit de micro’s bo-ven mij: ‛Droge voeding kassa vier.’ Ik verstond natuurlijk niets, maar

dacht dat het over mij ging. Had ik iets verkeerds gedaan? Dachten ze dat ik iets had gestolen? Misschien riepen ze: ‛Pak hem, houd de dief.’ Ik

stond stokstijf van angst en ben naar de uitgang geschuifeld.”

ProblemenMetusera en zijn inmiddels over-

gekomen gezin incasseerden wel meer schokken. Bijvoorbeeld toen de universiteit hun een lijstje van cafés doorspeelde waar zwarte Afrikanen beter wegbleven. “Ik ben geen café-ganger en heb nooit echt last gehad van racisme, maar dit gaf wel een schok: weten dat je om je huidskleur last zou kunnen hebben.”

Na het doctoraat, volgde de des-illusie: met brio tot doctor gepromo-veerd en dan hier moeten blijven en geen werk vinden. Afhankelijk wor-den van het OCMW. Metusera zocht en vond uiteindelijk werk in een in-tegratiecentrum in Brussel.

En natuurlijk drukt ook de schei-ding van Rwanda en de verschrik-kelijke volkerenmoord waarin elke Rwandees familieleden verloor. “Natuurlijk laat de genocide ons nooit los. Niet alleen weegt het psy-chisch zwaar wat daar gebeurde en gebeurt, we krijgen er ook constant vragen over. Als Hutu word je vaak meteen afgedeeld.”

OnverschilligheidAls we op de man af vragen wat

hen na al die jaren nog steeds het meest verwondert, aarzelen Metu-sera en Agathe geen seconde: “De onverschilligheid”. “In Rwanda zou het onvoorstelbaar zijn dat je in een bus naast iemand gaat zitten en je géén praatje zou doen. Hier kijkt ie-der voor zich uit. Het is nu al zo ver dat als ik op de tram naast een andere Afrikaan ga zitten, ik ook maar zwijg. Zo hoort het hier.”

Deze familie krijgt een sim-pakket van Ortel Mobile om naar Rwanda te bellen.i

In 1885 werd het nog niet eens ‘ontdekte’ mooie Rwanda door de Conferentie van Berlijn onder-deel van Duits Oost-Afrika. Rwanda was toen een feodaal Tutsi-koninkrijk met daarrond enkele semi-autonome Hutu-koninkrijkjes.

In mei 1894 trekt de Duitser Graf von Götzen als eerste blanke het land binnen.

In 1900 sticht de Kerk haar eer-ste missiepost. De Tutsi-elite laat toe dat Hutu’s christen worden en school lopen, maar ze doet

Terrasvelden op heuvels bij Kigali. Rwanda wordt ook wel het land van de duizend heuvels genoemd.

Een groen paradijs in het Kivu-meer.

�.DIVERS ANTWERPEN donderdag 5 november 2009

Toen en nu

Nieuwe staat nog geen 80 jaar oud

Inwoners: 28,7 miljoen, onder wie 5,6 miljoen buitenlanders. Die werken vooral in de olie.

Oppervlakte: 2.149.690 km² (ruim 70 x België).

Hoofdstad: RiyadStaatsvorm: absolute monar-

chie. Koning Abdallah, aan de macht sinds 1 augustus 2005. Hij is ook premier.

Bevolking: Arabieren 90%,

Saudi-ArabiëGrootste oliestaat ter wereld

Afro-Aziaten 10%. De bevolking groeit snel aan: 38% van de Sau-di’s is jonger dan 15 jaar.

Religie: islam 100%. Het rechtssysteem is gebaseerd op de sharia, de islamitische recht-spraak.

Slechts 1,67% van de opper-vlakte is geschikt voor landbouw. In het binnenland is er geen wa-ter.

Net als de meeste landen in de regio heeft Saudi-Arabië een geschiedenis die eeuwen terug-gaat, maar het is pas vorige eeuw ontstaan als staat.Van oudsher

werd het schiereiland vooral be-woond door bedoeïenenstam-men. Het enige bekende konink-rijk was dat van Saba (Sheba), maar de exacte locatie is nooit bepaald. De Nabateërs, in wat nu Jordanië heet, of de Sassaniden in Perzië probeerden delen van het gebied onder hun controle te krijgen, maar veel aandacht was er niet voor omdat het grootste deel woestijn is. De geschiede-nis wordt pas echt belangrijk met het ontstaan van de islam. Sinds-dien hangen beide onverbreke-lijk samen.

“Een woord is een woord voor een Saudi”

Paardenfokster Christine Jamar uit Balen heeft banden tot in koningshuis.

“Een woord is een woord voor een Saudi. Saudi’s zijn eerlijk en trouw, menselijk contact is voor hen erg belangrijk en ze respecteren de oude waarden.”

In een notendop vat Christine Jamar samen wat Saudi’s voor haar betekenen. De paardenfokster uit Balen werkt al jaren met hen sa-men. Ze begeeft er zich zelfs tot in de kringen van het koningshuis.

Saudi-Arabië heeft in het Westen de reputatie een stug en gesloten land te zijn, waar buitenlanders niet zo welkom zijn. Hoe iemand uit het Kempense Balen dan weet door te dringen tot de Saudische elite, is een sterk verhaal. Christine Jamar doet er erg gewoon over.

“Ik werk nu dertien jaar met hen samen. De manager van de stoeterij van de koning van Ma-rokko heeft me met hen in con-tact gebracht. Ze hadden me al acht jaar gevolgd. Intussen heb ik er een hele vriendenkring opge-bouwd. Ik ga er twee of drie keer per jaar naartoe. Ik ben net terug van het bezoek dat prins Filip met een delegatie zakenmensen heeft gebracht. Ik heb hem geïntrodu-ceerd aan kroonprins Sultan. Als ik naar ginder ga, is het bijna

Christine Jamar fokt Arabische volbloeden, ook voor Saudi’s. “Alles gaat in volledig vertrouwen.”

Volgendeweek:

Senegal

Servië

Seychellen

Sierra Leone

Saudi-Arabië heeft een unieke posi-tie in de wereld. Die dankt het aan zijn grote rijkdom: de olie. Het zit op een vijfde van alle bekende reserves en is ’s werelds grootste exporteur. De olie is goed voor 90% van de ex-port en 45% van het bruto binnen-lands product. De sector stelt de bijna 5,6 miljoen buitenlanders te werk.Het Amerikaanse Standard Oil of Ca-lifornia, nu Chevron, kreeg in 1933 een concessie om naar olie te boren. In 1938 werd het eerste veld aange-boord. In 1944 werd de American Arabian Oil Company (Aramco) op-gericht om de voorraden te exploi-teren. In 1945 sloten de VS een alli-antie met de Saudi’s. In ruil voor olie garandeerden zij de veiligheid van het land en het huis Saud. De Per-zische Golf blijft een hoeksteen in hun beleid. De Amerikaanse aanwe-zigheid is nog versterkt na de Golf-oorlog in 1991. Dat heeft dan weer geleid tot het ontstaan van het ter-reurnetwerk Al-Qaida van de Sau-dische balling Osama Bin Laden.

Olie geeft land unieke positie

De geschiedenis van het land hangt nauw samen met die van de islam. Het is de bakermat van de religie.In 613 begon de profeet Mohammed een nieuwe leer te verkondigen. Die noemde hij islam, of onderwerping. Na zijn verbanning uit Mekka in 622 trok hij naar Medina. In 630 herover-den zijn aanhangers Mekka. Daar stierf hij in 632. Na zijn dood begon de islam aan de verovering van het Midden-Oosten en grote delen van Afrika en Azië.De Saudi’s volgen de meest strikte versie: die van het wahabisme. In 1744 sloot prins Mohammed van het huis Saud een verbond met sjeik Mohammed al Wahab, die opriep tot zuivering van de islam. De huidige monarchie ontstond in 1926 en con-troleerde tegen 1932 het hele land.

Geboorteplaats van de islam

een familiebezoek geworden. Hun menselijkheid en warmte treffen me steeds weer. Ze geloven nog in fami-liewaarden. Eerlijkheid is voor hen zeer belangrijk.”

VolbloedenArabieren en paarden worden

sinds mensenheugenis in één adem genoemd. Saladdin en zijn mannen streden op hun volbloeden tegen de kruisvaarders en de fascinatie voor de dieren is gebleven. Daarom kwa-men de Saudi’s bij Christine Jamar aankloppen.

“We fokken Arabische volbloeden. Geen renpaarden, maar showpaar-den. Die worden beoordeeld op hun uiterlijk, schoonheid, beweging en correctheid. Het klinkt misschien vreemd dat zij bij ons Arabische vol-bloeden komen kopen, maar zij had-den zelf de kwaliteit verloren. Door hun karakter, intelligentie en kracht waren Arabische volbloeden uitste-kende oorlogspaarden. Veel Euro-pese leiders, zoals Napoleon, reden op een Arabier. Met het vinden van olie stapten de Arabieren over op de auto. De paarden raakten wat in de vergetelheid. Maar omdat in de Koran staat dat de mens het Ara-bische paard moet eren, zijn ze weer gaan fokken. Intussen werden de beste paarden wel gefokt in Europa

en Amerika. Zo zijn ze naar ons gekomen.”

Dat wereldje is big business, geeft Chris-tine toe. “We spreken soms van grote bedra-gen. De manager van een stoeterij belt me dan op dat hij een paard wil kopen of dat ik er een voor hen mag kopen. Al-les gaat in volledig vertrouwen. Een woord is een woord.”

Privé veel openerDoordat zij er vaak komt, heeft

Christine een goed beeld gekregen van de Saudische maatschappij. On-der haar klanten zijn prinsen, sjeiks, dokters en zakenmensen, en ze kent zelfs kroonprins Sultan en prins Kha-led. Met de omgangsvormen heeft zij geen problemen.

“Hun visie van de islam is strikt. Maar ik vind de islam een goede godsdienst. Ik ben katholiek en ze respecteren dat. Als je bij hen komt, aanvaard je natuurlijk hun gewoon-ten.”

“In het openbaar draag ik een sjaal en een abaya, een zwart kleed dat ik over mijn jeans draag. Maar privé zijn ze opener geworden. Ze gaan zonder problemen om met wester-se vrouwen. Ze geven zelf geen hand aan een vrouw en je mag hen niet

recht in de ogen kijken, maar ik kan zelf ie-mand de hand schudden.”

“Hun gast-vrijheid is groot.

Ze leven met hun gasten mee. Dat heeft te

maken met hun bedoeïenencultuur. Vroeger woonden ze in tenten in de woestijn, waar iedereen welkom was. Aan de andere kant breken ze volledig met wie hen bedrogen heeft. Osama Bin Laden is zo iemand. Hij heeft de familie verraden.”

Haar klanten komen geregeld naar hier. Ze kennen België goed, zegt Christine.

“Ze houden van België omdat we ook een koninkrijk zijn en veel cul-tuur hebben. Ze appreciëren ons ook omdat we harde werkers zijn, veel kennis en intellect hebben en flexi-bel zijn. We hebben ook niet de nei-ging druk te doen en dat komt goed over.”

“Saudi’s passen zich gemakke-lijk aan. Ze eten hier ook steak. Die moet wel altijd goed doorbakken zijn. Meestal komen ze maar voor één dag, maar ik ga eens polsen of ze langer willen blijven. Dan wil ik eens met de vrouwen op stap gaan naar Brugge.”

Saudi’s wonen in Antwerpen

5Minder dan