Slayt 1

Dr.M.Ercment nlTrakya niversitesi Tp FakltesiRadyoloji A.D

Giriimsel Radyolojide Sepsi-Asepsi

1Asepsi: mikroorganizma ile temasn nlenmesi Antisepsi: mikroorganizmann yok edilmesiRadyoloji Kliniklerindeki Deiim ve Problem Kaynaklar Enfeksiyon riski: Giriimsel Radyoloji > Tansal RadyolojiGiriimsel Radyolojik lemin kategorisine gre hasta ve alan enfeksiyon riski ve potansiyel biyolojik materyal maruziyeti deikenlik gsteriyor.

Perktan kateterizasyonda % 0.06, Koroner anjioplastide %0.64, dier tm arteryel ve venz anjioplastiler iin %4.9 infeksiyon riski (+)Kemoembolizasyon sonras hepatik abse (%2.6)TIPS>>> %35 bakteriemi, %13 klinik enfeksiyonUS klavuzluunda transrektal biyopsi sonras (%3-10)Perktan gastrostomi (%7,3) > endoskopik gastrostomi (%1,7)Epidemiyolojik data

lem zorluk derecesiVaskler ve torasikSindirim sistemiriner ve genitalKemikBasit ilemlerTip 1(Genel Radyolog)VenografiTansal ponksiyonnazogastrik/jejunal, kolon kateterizasyonuocuklarda intestinal disinvajinasyon Tansal ponksiyonkontrastHisterosalpingografiDuktografiAB, tru-cut, Meme marker yerletirmeArtrografi, BT veya MR artrografiTeraptik intra-artikler injeksiyonMyelografi/BT Diskografi/BTTeraptik epidural-faset enjeksiyonlarOrta dzey ilemlerTip 2Giriimsel Radyolog(cerrahi ve dahili branlarca desteklenen)ArteriyografiLenfografiAnjiyoplastiEmbolizasyonlarPeriferik damar kapl olmayan endoprotezlerKemoembolizasyonTrombektomilerVena kava filtreleriYabanc cisim karmaSantral kateterlerAc ca termoablasyonGastrostomi, jejunostomiDilatasyonendoprotezYabanc cisim karmaTm dier biliyer ve pankreatik kanal prosedrleriKaracier ca termoablasyonriner trakt dilatasyonYabanc cisim karmaEndo-reteral balonNefrostomiKoleksiyon drenaj-sklerozPerktan nefrolitotomiPostpartum hemoraji embolizasyonuRenal ca termoablasyon

SementoplastiVertebroplastiKemik tmrleri termoablasyonKompleks ilemlerTip 3(Bir alanda zellemi GR: Giriimsel Nroradyolog gibi)

SAT and karotis stent Aort stentgreftKranyal trombektomiAort diseksiyonu endovaskler tedavisiPerktan porto-kaval antKifoplastiNkleotomintradiskal injeksiyon, RF

Giriim Odalarnn yaps ve dzenlenmesi-ISeviye 1 prosedrler (klavuz eliinde tansal ve teraptik ponksiyonlar) gn.le>> US, BTBu tetkik odalar gn.le giriimlere ynelik olarak dzenlenmemitir.lem srasnda odaya uygunsuz giriler nlenmelidir.Gn.le bir grup hastaya ardk olarak ilem yaplr (r: tiroid veya akcier biyopsileri vs)Her giriimin sonunda atk malzeme elimine edilmeli ve temas olan yzeyler dezenfekte edilmeliBu odalarda elleri ykamak ve dezenfekte etmek iin gerekli artlar bulunmaldr.

Giriim Odalarnn yaps ve dzenlenmesi-IISeviye 2-3 prosedrler iin departmann dier blmlerinden ayrlm, kontroll eriim kurallarnn geerli olduu odalar (farkl enfeksiyon risk seviyelerine gre organize edilmi) dizayn edilmelidir.Dzenleme ve yapsal ileyi olarak ameliyathane kurallar geerli olmaldr.1. ksm; bekleme odas ve giriim sonras yatak ve sedyelerin durabilecei gzlem odasn (giriim odasna yakn olmaldr) ierir.2.ksm-giriim alan; grnt kalitesi, radyasyondan korunma ve ameliyathane hijyen kurallar iin gerekli artlarn biraraya getirilmesi gerekmektedir.lem srasnda kullanmda olmayan aparatlar (US, mobil kurun bariyerler) giriim odas dnda tutulmaldr. Temizlii zorlatran asma tavan uygulamasndan kanlmal ve kolay temizlenebilir zemin tercih edilmelidir.Oda giriinde otomatik kayar kap olmaldr.Giriim odasnda hava deiim oran 25-30 hacim/saat, en az 15 Pascal pozitif basn ve terminal filtrasyon iin yksek etkinlikli partikler hava filtreleri olmal

Giriim Odalarnn yaps ve dzenlenmesi-III (Ek blmler)GR alanlar iin st deitirme odas olmal (basit el ykama imkan olmal)Giriime hazrlk odas; cerrahi el dezenfeksiyonun yaplaca bu blm giriim odasnn hemen bitiiinde olmaldr.Malzemelerin depoland oda veya odalar olmalGrnt ileme-konsol odas; hijyen kurallar geerli olmalDier destek odalar; kirli araf ve atk depolama odas, temiz araf odas, temizlik odas, personel dinlenme odas vs.

Genel neriler-ITm radyoloji personeli-Hepatit B asHastane enfeksiyonlar ve mcadelesi konusunda dzenli eitim toplantlar yaplmal, deiik durumlar iin yazl protokoller oluturulmaldr.Klinik ve youn bakmlarda yatan hastane enfeksiyonlar ynnden riskli hastalar portabl rntgen ile yerinde grntleme yaplmalCihaz ve kasetler uygun dezenfektanlarla temizlenmeliMukz membranlarla temas sonras kontamine olan US probu dezenfekte edilmeli (uygun konsantrasyonda sodyum hipokloridli solusyonda veya germisid ierisinde 20 dk beklet-veya klf kullan)-salam deri ile temas sonras ise dk dzey dezenfektan ya da alkolle silmek yeterli

Genel neriler-IIRadyasyon personeli ekim ncesi-sonras ellerini ykamal (hijyenik el ykama artlarnn salanmas ve kolaylatrlmas)Potansiyel biyolojik maruziyet riskine bal olarak eldiven, nlk, maske, koruyucu gzlk ve yz koruyucular kullanlmalRadyoloji klinikleri tasarlanrken havalandrma ve gne ndan yararlanma amalanmaldr.Radyoloji personelinin i kazalarnda (ine batmas, bistri kesisi, kan ve kanl svlara maruziyet sonras ne yaplacana dair hazr prosedrler bulunmas ve personelin bundan haberdar olmas gerekmektedir.Blmdeki atklarn genel atk merkezine teslimine kadar zincir iyi kurulmal ve izelgelerle takip edilmeli

El ykamaEl hijyeni ve antisepsisi, tek bana hastane enfeksiyonlarnn yaylmn nlemede kontrol edilebilir en nemli faktrdr(>%50)Cilt floras-kalc flora bakterileri immnkompetanlarda sorun yokCilt floras-geici flora (enfekte hastalar, evre veya ekipmanlardan kazanlan psdomonas,MRSA ve enterobakteri grubundaki koliform bakteriler) >> hastane enfeksiyonlarndan sorumludurlar.El hijyeni iin ncelikle parmak ve el bileindeki taklar karlmaldr.

Radyoloji personeli hangi durumlarda ellerini ykamaldr?-IBtn giriimsel radyolojik uygulamalar ncesi-sonrasndaHer trl damar yolu almas ncesi-sonrasndaKolon grafisi, nazogastrik sonda, enteroklizis tp uygulamalar ncesi-sonrasndaEndorektal, endovajinal ve endoskopik US uygulamalar ncesi-sonrasnda

Radyoloji personeli hangi durumlarda ellerini ykamaldr?-IImmunsuprese hastalar ve yenidoanlara temas ncesindeCerrahi, travmatik veya iyatrojenik yaralara temas ncesi-sonrasndaPerktan veya dier yollarla yerletirilmi kateterlerin bakm, irrigasyonu ve serbest drenaj torbalarnn boaltlmas ncesi-sonrasndaYank, youn bakm niteleri gibi portabl rntgen hizmeti sunulan hastalarla temas ncesi-sonrasndaPersonel eldiven kullansa dahi yukardaki artlara riayet etmelidir.

Hijyenik el ykama teknii

http://www.elhijyeni.comCerrahi el ykama teknii

http://www.themicrobiology.comELDVEN KULLANIMI- Temel lkeler-I Eldiven el ykama yerine kullanlmamaldr. Eldiven giymeden nce ve eldiven karldktan sonra el hijyeni salanmaldr. Eldiven giyilmesinin, ellerin kontaminasyonuna kar tam bir koruma salamad konusunda personel bilgilendirilmelidir. Eldiven giyme endikasyonu ortadan kalkar kalkmaz eldiven karlmaldr. Eldivenli eller ykanmamal, zerine alkol bazl el dezenfektan uygulanmamaldr. Bir hastaya bakm verdikten sonra eldiven karlmaldr. Ayn eldiven birden fazla hastann bakm iin kullanlmamaldr. Ayn eldivenle asla iki farkl giriimde bulunulmamaldr. Eldivenler ykanmamal ve yeniden kullanlmamaldr. ELDVEN KULLANIMI-Temel lkeler-IIHasta bakm srasnda, kontamine vcut blgesinden temiz vcut blgesine geilecei zaman eldiven deitirilmelidir. Hastalarn farkl vcut blgelerine uygulanan ilemlerde, her ilemden sonra el hijyeni salanmal ve eldiven deitirilmelidir. Hastadan hastaya geerken eldiven deitirilmelidir. zole hasta odasndan kmadan nce eldivenler dikkatli bir ekilde kartlmal, el hijyeni salanmal ve odada bulunan kontamine ara-gere ve evre yzeylerine dokunulmamaldr. ELDVEN KULLANIMINon-Steril Eldiven Kullanlmas Gereken Durumlar zolasyon uygulanm olan hastalarn odalarna girmeden nce Kanla ve btnl bozulmu cilt ya da mukoz membranlarla temas; yksek dzeyde infeksiyz ve tehlikeli organizmalarn potansiyel varl ile epidemik ya da acil durumlarda; intravenz damar yolu taklmas ve kartlmas, kan alnmas, venz hattn sonlandrlmas ilemlerinde; pelvik ve vajinal muayenede; endotrakeal tplerin ak aspirasyon ilemi gibi hastann kan, vcut sv ve sekresyonlar, kartlar, ya da vcut svlar ile gzle grlebilir dzeyde kirlenmi eyalarla direkt temas gerektiren ilemlerde. Kusmuk ieren kabn boaltlmas, aletlerin tutulmas, temizlenmesi, atklarn ellenmesi ve vcut sv dkntlerinin temizlenmesi gibi hastann kan, vcut sv ve sekresyonlar, kartlan ya da vcut svlar ile gzle grlebilir dzeyde kirlenmi eyalarla indirekt temas gerektiren ilemlerde

ELDVEN KULLANIMI Steril Eldiven Kullanlmas Gereken Durumlar Herhangi bir cerrahi ilem ya da vajinal doum vb gibi hastann steril vcut blgesine yaplacak giriimlerde nvaziv radyolojik ilemlerde Santral damar yolu almas, kateter yerletirilmesi ilemlerinde Kullanlacak malzemelerin sterilitesinin korunmas gereken durumlarda Total parenteral nutrisyon hazrlanmasnda Kemoteraptik ajanlarn hazrlanmasnda Bariyerli Eldiven Kullanlmas Gereken Durumlar Krm Kongo Kanamal Atei hastalar ile HIV pozitif-hastalara yaplacak her tr invaziv ilemden nce HCV ya da HIV pozitif hastalarda cerrahi giriimlerdeELDVEN KULLANIMIEldiven Kullanlmamas Gereken Durumlar

Tansiyon lm, ate ve nabz lm, subkutan ve intramskler enjeksiyon, hastann giydirilmesi, banyo yaptrlmas, hastann tanmas ve nakli, sekresyonsuz gz/kulak muayenesi, kan szntsnn olmad damar yolu kontrol gibi hastann vcut sv ve sekresyonlar ile temas olaslnn olmad direkt hasta temas gerektiren ilemlerde Telefon kullanm, hasta dosyas/gnlk notlarn doldurulmas, hastaya oral tedavi verilmesi, hastaya yemeinin verilmesi/toplanmas, yatak takmlarnn deitirilmesi, non-invaziv mekanik ventilasyon aletlerinin taklmas, oksijen kanlnn taklmas gibi hastann vcut sv ve sekresyonlar ile temas olaslnn olmad indirekt hasta temas gerektiren ilemlerdeYZ KORUYUCU-GZLK KULLANIMIEntbasyon, bronkoskopi, aspirasyon gibi ilemler ile laboratuvar almalar srasnda vcut svlar, salglar, kartlar ve kan srama olaslnda

Cerrahi giriimler esnasnda vcut svlar, salglar, kartlar, kan ve doku srama olaslndaMASKE KULLANIMITemel lkeler Kullanlacak maskeler kiiye zel olmaldr. Maskeler slandnda deitirilmelidir, Maskenin yze tam oturmas salanmaldr. Maske az ve burunu iine alacak ekilde kullanlmaldr. Cerrahi Maske Cerrahi ilemler esnasnda Entubasyon, bronkoskopi, aspirasyon gibi ilemler srasnda vcut svlar, salglar, kartlar ve kan srama olaslnda Damlack izolasyonu endikasyonu bulunan hastalara bir metreden daha yakn mesafede yaplacak giriimler esnasnda Damlack izolasyonu uygulanan hastann transportu srasnda FFP3 Maske / N 95 Maske Solunum izolasyonu gereken hasta odalarna girite Solunum izolasyonu gereken hastann transportu srasnda Krm Kongo Kanamal Atei, ku gribi, domuz gribi tans alan hastalarn tedavi ve bakm hizmetleri esnasndaNLK KULLANIMINem bariyerili nlkler Kan, vcut svlar, salglar ve kartlarn sramas ihtimali olan ilemler srasnda Kirlenmi cilt ya da giysi ve rtlerle temas gerektiren ilemler srasnda Hasta bakm srasnda zolasyon gerektiren hasta odalarna girite ve bu hastalarn bakm srasnda

Steril nlkler Cerrahi giriimler ile kateter taklmas gibi invaziv ilemler srasnda

Radyoloji pratiinde uyulmas gereken genel kurallar-ITbcli ya da solunum yolu enfeksiyonu olan hastalara yata banda tetkik yapmak ya da mesai bitimine yakn tetkike almak, sonrasnda havalandrma yaplmas-ekimi yapan personel el ykama-maske-eldiven gibi korunma tedbirlerine uymalMRSA l veya benzeri enfekte hastalar dier hastalardan ayr olarak tetkik edilmeli, incelenecek masada tek kullanmlk rt kullanlmal, sonrasnda tm temas yzeyleri biguanid flache ile silinmeli, anjio sonras hasta atklar uzaklatrlmal, p naylonu mmknse otomatik olarak bantlanmal ve genel atk nitesine gnderilmeli, ekimi yapan personel el ykama-maske-eldiven gibi korunma tedbirlerine uymalAbse, ampiyem drenaj kateterleri ya da ak fistl olan-kan, kan rnleri ve infektif salg yayma riski olan hastalar da yukardaki artlarda ilemlere alnmaldr.Myelografide ilemi yapan radyolog maske de takmal (menenjitten uygulaycnn orofarinksindeki streptekoklar sorumlu)Radyoloji pratiinde uyulmas gereken genel kurallar-IIRadyoloji kliniinde ve klinik dnda alan personelin maske ve eldiven takmas salanmal, hijyenik el ykama alkanl kazandrlmaldr. Kontamine olduu dnlen film kaseti gibi cihaz ya da malzemeler kullanmdan geici olarak karlp biguanid flache gibi dezenfektan bir ajanla silinmeli ve 15 dakika sonra kullanma sokulmaldr.Hematemezis ve hematokezya gibi hastal olan olgularda mekanik bariyerler kullanlmaldr. Radyoloji personeli nlk, maske ve eldiven kullanmaldr.Giriimsel Radyoloji alanlarnn Uymas Gereken Genel Kurallar-IEnjektr ineleri tekrar plastik koruyucular ierisine yerletirmeden dorudan plastik atk kaplarna atmak (Seldinger, Westcott, Accustick, micropuncture gibi klfl ineler iinde ayn risk szkonusudur.)Kesici-delici giriimsel malzemeleri elden ele transfer edilmemelidir.Sert plastik delici-kesici alet atk kab; geni azl, kolay ulalabilir bir yerde olmal ve yary geince deitirilmelidir.Giriimsel Radyoloji alanlarnn Uymas Gereken Genel Kurallar-IIStr atlrken hemostatik pens kullanlmalUzun srecek ilemlerde ift eldiven kullanlabilir (ki saatten uzun sren ilemlerde gizli perforasyon oran ~ %23).lem ncesi ve sonras ellerin ykanmasn takiben hidro-alkolik friksiyon nerilmektedir.Giriim odasnda hastann hedef giriim blge cildi 4 aamada hazrlanr (temizleme,durulama,kurulama,alkol bazl antiseptik uygulama) (Seviye 2-3 prosedrler ncesi hasta du almal)nvaziv ilemlerde steril eldiven, vaskler kompresyon iin steril veya non-steril eldiven kullanlmaldr.Grnt glendirici, souk k kayna ve masadaki kontrol nitesi steril rtlerle kaplanmal, ayak pedalnn steril olmayan naylon rtlerle kaplanmas dezenfeksiyona yardmc olur. Giriimde US kullanlacaksa prob ve kablosu iin steril klf kullanlmaldr. Giriimlerde steril tek doz US jeli nerilmektedir.Giriimsel Radyoloji alanlarnn Uymas Gereken Genel Kurallar-IIIEnjektr ierisinde kalan kanl SF pe pskrtlmemeli, steril kaplara boaltlmaldr.Tek kullanmlk steril anjio rt setleri kullanlmaldr, kuma rtler slandnda sterilitesini kaybetmektedir.ki ilem arasnda, son hastadan sonra ve hafta sonuna girilirken hasta masas, operasyon odas zemin ve yzeyleri nceden tanmlanm bulac risklerine gre deterjan-dezenfektanlarla temizlenmelidir.Tm GR alanlar klinie girite dar kyafetlerini karp zel formalarn giymelidirler (formalar mmknse hergn deitirilmelidir), salar ksa-toplanm olmal, yze-gze gelebilecek atk ve sv sramalarn nlemek iin maske, bone ve gzlk kullanmal ve giriimlerde steril cerrahi nlk giymelidirler. (z.le kategori 2 ve 3 ilemlerde)

Giriimsel Radyoloji alanlarnn Uymas Gereken Genel Kurallar-IVRadyoloji personeli giriimsel ilemde ine batmas, kesi eklinde kaza ya da enfekte atk ile karlarsa (%3); ilemi brakmal, temas yeri sabunlu su ile ykanmal, gz ve benzeri alanlar ise bol SF ile ykanmal, KK ile temasa geilmelidir.Blmde otoklav kullanlyorsa tamamen doldurulmamal ve mutlaka sterilizasyon band kullanlmaldr.Resterilizasyondan mmkn olduunca kanlmal, etilen oksitle yaplan sterilizasyonda kimyasal yanklara neden olabileceinden malzeme iki gnden nce kullanlmamaldr.

Profilaktik antibiyotik kullanm konusunda gr birlii olan ilemler Biliyer giriim ve biliyer drenajlar,Perktan nefrostomi ve genitoriner ilemler,Daha nce yerletirilmi bir vaskler klf ya da hematom olumu bir alandan geerek yerletirilecek her trl stent uygulamalar,Karacier kemoembolizasyonu,Splenik embolizasyon,Endokardit riski bulunan hastalar (prostetik kalp hastal, geirilmi endokardit yks, kompleks siyanotik kalp hastal gibi)

Profilaktik antibiyotik kullanmnn nerildii ilemlerTIPS ilemiPort yerletirilmesiAortobifemoral bypass uygulanm, femoral yaklam yaplacak olgularProfilaktik antibiyotik kullanmnn nerildii ancak gr birliinin olumad ilemler saati aacak giriimsel ilemlerDiyaliz kateteri uygulamalarPerktan gastrostomi tp uygulamalar,Perktan drenaj ilemleri.Profilaktik antibiyotik kullanmnn nerilmedii ilemlerEndokardit riski bulunmayan olgularn tansal anjiyolar,Anjioplasti,Rutin stent yerletirilmesi,TIPS revizyonuVena kava filtresi yerletirilmesi.Venz kateter ve port uygulamalarEn nemli sorun enfeksiyon geliimi riskiEnfeksiyon gelimi ve kan kltr (+) ise, kateter ya da port karlmal, kateter ucu kltr ve antibiyogram iin gnderilmelidir. Acilen venz yol gerekli deilse antibiyogram (-) olana kadar bekle, acil venz yol gerekli ise farkl bir noktadan-farkl bir tnel oluturarak ayn veni kullan. Farkl bir ven kullanmamal.Venz sistemde yaygn-ciddi stenoz-oklzyon olan hastada rnein tnelli diyaliz kateterin enfeksiyonu komplike seyir gstereceinden,yol kaybedildiinde yeniden kateterizasyon gleeceinden mevcut katetere bir ya da iki deitirme teli gnderilmeli ve yeni bir kateter taklmaldr. (uygun antibiyotik tedavisi ile takip)

KaynaklarHospital infections in radiology clinics. stnsz B. Diagn Interv Radiol 2005; 11:5-9

Salk alanlarnn salnn korunmas ve kiisel koruyucu malzemelerin kullanm talimat. T.C Salk Bakanl dokmanlar

Hygiene recommendations for interventional radiology. Malavaud S. Diagnostic and Interventional Imaging 2012; 11: 813-822Radyoloji-Giriimsel radyoloji ve anjiografi nitelerinde enfeksiyon kontrol. Ulu Kl A. Enfeksiyon Kontrol Program 2012: 149-152Accidental blood exposure: risk and prevention in interventional radiology. Vijayananthan A. Biomedical Imaging and Intervention Journal 2006; 4: e55

Tesekkrler