Uniwersytet Rzeszowski

Wydział Ekonomii

STUDIA PODYPLOMOWE

„Mechanizmy funkcjonowania strefy euro”

VI edycja, rok akademicki 2014/15

Piotr Mul

Nr albumu 32/2015

Dysproporcje w innowacyjności gospodarek państw UE o odmiennym zaawansowaniu

procesów integracji

Praca dyplomowa

wykonana pod kierunkiem

Pani dr Magdaleny Cyrek

Przyjmuję pracę

………………………………….

Data i podpis promotora

RZESZÓW 2015

Studia realizowane z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji

ekonomicznej

2

3

Streszczenie

Praca podejmuje problematykę innowacyjności gospodarek państw Unii Europejskiej. Zawiera

porównanie poziomu innowacyjności gospodarek państw należących do Unii Gospodarczo-

Walutowej oraz pozostałych państw członkowskich UE, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki

polskiej w perspektywie kryzysu finansowego oraz dołączenia do strefy euro.

Słowa kluczowe:

innowacje, innowacyjność gospodarki, Syntetyczny Wskaźnik Innowacyjności (SII), przepaść

innowacyjna, Europejski Ranking Innowacyjności (EIS), Global Innovation Index (GII), bariera

innowacyjności

TYTUŁ

Disparities in innovation EU economies with different advance the process of integration

4

Spis treści

Streszczenie ............................................................................................................................................. 3

Słowa kluczowe: ...................................................................................................................................... 3

TYTUŁ .................................................................................................................................................... 3

Wstęp ....................................................................................................................................................... 5

ROZDZIAŁ I Innowacyjność jako wyznacznik zaawansowania rozwoju społeczno- gospodarczego. 6

1.1 Istota innowacyjności .................................................................................................................... 6

1.2 Sposoby pomiaru innowacyjności ................................................................................................. 8

1.3 Czynniki warunkujące poziom innowacyjności .......................................................................... 10

ROZDZIAŁ II Innowacyjność gospodarek państw Unii Europejskiej ................................................ 12

2.1 Międzynarodowe zróżnicowania poziomu innowacyjności gospodarek narodowych ................ 12

2.2 Innowacyjność poszczególnych regionów państw Unii Europejskiej ......................................... 19

2.3 Szanse wzrostu innowacyjności gospodarki polskiej .................................................................. 22

WNIOSKI: ............................................................................................................................................ 24

Bibliografia:........................................................................................................................................... 25

Spis tabel, wykresów i map: .................................................................................................................. 26

5

Wstęp

Problem innowacyjności gospodarek państw Unii Europejskiej jest zagadnieniem o

szczególnej wadze w okresie przełamywania zjawisk kryzysowych. W perspektywie kryzysu

finansowego pomysły opracowywane w innowacyjnych sektorach gospodarki trafiając na

rynek przyczyniają się do tworzenia nowych, lepszych miejsc pracy oraz zwiększania

konkurencyjności gospodarki europejskiej.

Zakłada się, że działalność innowacyjna jest metodą wyjścia ze stagnacji europejskiej

gospodarki, wzmacniającą jej konkurencyjność na arenie międzynarodowej w epoce kryzysu

gospodarczego.

Celem pracy jest przedstawienie dysproporcji w innowacyjności gospodarek państw

UE, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki polskiej. W pracy dokonuje się porównań

poziomów innowacyjności gospodarek państw Unii Europejskiej należących do strefy euro

oraz gospodarek pozostałych państw członkowskich UE. Analizy prowadzone są na poziomie

narodowym oraz regionalnym.

W pracy weryfikacji poddaje się tezę o istnieniu zróżnicowania w poziomie

innowacyjności gospodarek państw strefy euro i pozostałych państw członkowskich Unii

Europejskiej. Na poziomie globalnym gospodarka Unii Europejskiej, rozpatrywana jako

całość, może skutecznie konkurować i odgrywać wiodącą rolę w gospodarce światowej. Aby

tego dokonać musi skutecznie przekuwać więcej udanych pomysłów na udane wyroby i

usługi. Musi skutecznie wyeliminować zjawisko zwane „przepaścią innowacyjną” wskazując

kierunki rozwoju i dziedziny, w których poszczególne kraje muszą podjąć działania aby

uczynić gospodarkę europejską bardziej konkurencyjną na arenie międzynarodowej.

W pracy wykorzystano Raport Komisji Europejskiej oraz bazy danych statystyki

publicznej: dane Eurostatu oraz Głównego Urzędu Statystycznego. Okres analizy obejmował

lata 2008-2014. Zastosowano opisową metodę badań. Analizę statystyczną oparto o takie

miary jak średnia arytmetyczna, współczynnik zmienności oraz jednoczynnikowa analiza

wariancji przy założonym poziomie istotności α=0,05. Zastosowano graficzne oraz

tabelaryczne metody prezentacji danych.

W analizie danych wykorzystano następujące wskaźniki: Globalny wskaźnik

innowacyjności GII (Global Innovation Index), Sumaryczny Wskaźnik Innowacyjności SII

oraz rankingi: Globalny Ranking Innowacyjności GIS, Europejski Ranking Innowacyjności

EIS, Regionalny Ranking Innowacyjności RIS, będący uzupełnieniem Europejskiego

Rankingu Innowacyjności na poziomie poszczególnych regionów państw Unii Europejskiej.

6

ROZDZIAŁ I Innowacyjność jako wyznacznik zaawansowania rozwoju

społeczno- gospodarczego.

1.1 Istota innowacyjności

Termin „innowacja” jest przypisywany jednemu z najwybitniejszych ekonomistów

dwudziestego wieku- Josephowi Aloisowi Schumpeterowi (1883- 1950). Przez pojęcie to

rozumie się:

- wprowadzenie na rynek nowego, znacznie odmiennego produktu,

- wprowadzenie nowej technologii produkcji, lub

- otwarcie nowego rynku1.

Definicja innowacji zrodziła się jako odpowiedź na pytanie o źródła zysków w

gospodarce kapitalistycznej. Schumpeter znalazł odpowiedz adekwatną do czasów wielkiego

kryzysu z lat 1929-1933. Twierdził on, iż zyski w przedsiębiorstwie są następstwem

wprowadzenia do ruchu obrotowego innowacji technicznych lub organizacyjnych- nowych

lub tańszych sposobów produkcji czy sposobów wytwarzania całkiem nowych wyrobów. W

wyniku tych innowacji powstają wyroby, których nie można przypisać ani robotnikom, ani

właścicielom zasobów naturalnych2.

Schumpeter odróżniał pojęcie innowacji od wynalazku. Twierdził, że wynalazki

pojawiają się w historii dosyć często, jednak aby wynalazek stał się innowacją potrzebna jest

szczególna osoba, która poniesie trud wprowadzenia na rynek nowego produktu, usługi,

metody biznesowej, czy organizacyjnej. Zauważył również zależność innowacji od kredytu.

Twierdził, iż nakłady związane z wprowadzeniem nowego, innowacyjnego produktu są

nakładami o wysokim stopniu ryzyka3. Przedsiębiorcy również zauważali zależność kondycji

finansowej przedsiębiorstwa i szans utrzymania się na rynku od ciągłego wprowadzania

nowych rozwiązań, ulepszeń w oferowanych przez nich usługach i produktach.

Pojęcie innowacji również spostrzegł i zdefiniował, w tym samym czasie, twórca

nowoczesnego zarządzania Peter Drucker. Według niego innowacja oznacza pracę, jest

dyscypliną z własnymi, całkiem prostymi regułami. Twierdził, iż nie nastąpi, jeżeli będziemy

czekać na natchnienie i szczęśliwy traf 4.

1 Samuelson P.A., Nordhaus W.D., 2014, Ekonomia, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań, s. 671. 2 Heilbroner Rober R., 1993, Wielcy Ekonomiści, Czasy, Życie, Idee, PWE, Warszawa, s. 36. 3 Nieć M.,2009, Metody mierzenia poziomu innowacyjności gospodarek krajów Unii Europejskiej, Wydawnictwo Zeszyty Naukowe SGGW, nr 74, Warszawa, s. 124. 4 Drucker P.F., 2004, Natchnienie i fart czyli innowacja i przedsiębiorczość, Wydawnictwo Studio Emka, Warszawa, Przedmowa s. XIII.

7

Drucker pojęcie innowacji określa jako drugą funkcję biznesu, która ma na celu

dostarczyć lepszych i oszczędniejszych dóbr i usług. Wielkość przedsiębiorstwa nie ma

istotnego znaczenia, przedsiębiorstwo powinno stawać się coraz lepsze5.

Drucker, podobnie jak Schumpeter odróżniał pojęcie wynalazku od innowacji.

Wynalazek jest bardzo rzadko spotykanym i niepowtarzalnym „przebłyskiem geniuszu”,

którego nie da się przekształcić w innowację. Innowacje są zawsze wynikiem pracy, włożonej

w analizowanie funkcjonowania firmy. Wywodzą się z celowego, przemyślanego działania

grup ludzi, które zajmują się wprowadzaniem innowacji. Drucker twierdził, iż istnieje siedem

sytuacji, mogących przyczynić się do powstania innowacji, są to:

- niespodziewane sukcesy lub porażki w organizacji, dystrybucji lub w zachowaniu klientów,

- niespójności szczególnie w procesach produkcji, dystrybucji lub w zachowaniu klientów,

- potrzeby wynikające z procesów,

- zmiany w sektorze przemysłu, lub na rynku,

- zmiany znaczeń i percepcji

- nowa wiedza6.

Zarówno Schumpeter, jak i Drucker zauważali pewną zależność w gospodarce,

polegającą na stopniowym wypieraniu rzemieślników, drobnych przedsiębiorców przez

większe ośrodki masowej produkcji, która była następstwem wprowadzania innowacji.

Tematyka innowacyjności była przedmiotem zainteresowania wielu wybitnych

ekonomistów oraz przedstawicieli nauk pokrewnych, którzy poszerzali lub zawężali jej

znaczenie. W literaturze występuje wiele definicji innowacyjności, jednak jej istota pozostaje

ta sama.

„Innowacje, to zdolność jednostek, przedsiębiorstw i całych narodów do nieustannego

tworzenia pożądanej przez siebie przyszłości7.”

Innowacje dotyczą nowych, lub istotnie ulepszonych produktów, procesów

zapewniających wartość dodaną rynkom, rządom i społeczeństwu.

Definicja działalności innowacyjnej została podana przez Główny Urząd Statystyczny:

„Działalność innowacyjna jest to całokształt działań naukowych, technicznych,

organizacyjnych, finansowych i komercyjnych, które prowadzą, lub mają w zamierzeniu

prowadzić do wdrażania innowacji. Niektóre z tych działań same z siebie maja charakter

5 Drucker P.F., 2005, Praktyka zarządzania, Wydawnictwo MT Biznes sp. Z o.o., Kraków, s. 75. 6 Drucker P.F., 2001, Myśli przewodnie Druckera, Wydawnictwo MT Biznes Sp. z o.o., Warszawa, s. 404. 7 Unia Innowacji, inicjatywa w ramach strategii „Europa 2020” Krótki Przewodnik, 2013, Luksemburg, Urząd

publikacji Unii Europejskiej, s. 4.

8

innowacyjny, natomiast inne nie są nowością, lecz są konieczne do wdrażania innowacji.

Działalność innowacyjna obejmuje także działalność badawczo-rozwojową (B+R), która nie

jest bezpośrednio związana z tworzeniem konkretnej innowacji.”8

Innowacje można podzielić, na cztery zasadnicze rodzaje:

- innowacje procesowe, do których dochodzi, gdy nowa wiedza inżynieryjna unowocześnia

techniki produkcyjne dla istniejących produktów,

- innowacje produktowe, gdy na rynek trafiają nowe lub ulepszone produkty9,

- innowacje organizacyjne,

- innowacje marketingowe.

Powstały również definicje innowacyjności gospodarek:

„Innowacyjność gospodarki to zdolność i motywacja podmiotów gospodarczych do

działalności polegającej na nieustannym prowadzeniu i poszukiwaniu nowych wyników

badań naukowych, prac badawczo-rozwojowych, nowych koncepcji i pomysłów, na

przygotowaniu i uruchomieniu wytwarzania nowych lub udoskonalonych materiałów,

wyrobów, urządzeń, usług, procesów lub metod przeznaczonych na rynek albo innego

zastosowania w praktyce10”.

Jednym z głównych celów polityki gospodarczej Unii Europejskiej jest promowanie i

wspieranie działalności innowacyjnej krajów członkowskich.

1.2 Sposoby pomiaru innowacyjności

Badania innowacji, to stosunkowo nowy dział statystyki, będący przedsięwzięciem

głównie europejskim. Podręcznik Oslo, będący międzynarodowym standardowym

podręcznikiem metodologii badań statystycznych działalności innowacyjnej po raz pierwszy

ukazał się w roku 1992, w trzydzieści lat po wydaniu pierwszej edycji podręcznika Frascati

Manual, dotyczącego metodyki badań działalności badawczo-rozwojowej11.

Jednym z najbardziej znanych sposobów pomiaru innowacyjności jest Globalny Ranking

Innowacyjności (Global Innovation Index). Jest to coroczny raport sporządzany przez

ekspertów w Cornell University, jednej z największych szkół zarządzania i biznesu na świecie

INSEAD oraz Światowej Organizacji Zasobów Intelektualnych (WIPO). Raport ten obejmuje

ranking innowacyjności gospodarek 143 państw. Wzięto w nim pod uwagę 81 czynników

charakteryzujących innowacyjność, między innymi: pomoc, albo represyjność państwa,

8 Główny Urząd Statystyczny, Działalność innowacyjna w Polsce, Warszawa, październik 2014 r. 9 Samuelson P.A., Nordhaus W.D., 2014: Ekonomia…, s. 113. 10 http://www.pi.gov.pl/PARP/chapter_96055.asp?soid, dostęp 11.05.2015 r 11 Tamże

9

łatwość w zakładaniu własnego biznesu, poziom szkolnictwa podstawowego i wyższego,

infrastrukturę, łatwość w uzyskiwaniu kredytu i współpracę międzynarodową12.

Program Community Innovation Survey (CIS) jest pierwotnym źródłem danych,

zbieranych w sposób zharmonizowany na potrzeby analizy działalności innowacyjnej. Jest to

międzynarodowy program badań statystycznych innowacji oparty na zaleceniach

metodologocznych zawartych w kolejnych edycjach podręcznika Oslo Manual.

European Innovation Scoreboard jest drugim, obok programu Community Innovation

Survey źródłem informacji dotyczącym działalności innowacyjnej przedsiębiorstw

europejskich. Program European Innovation Scoreboard (EIS) jest wdrożony przez Komisję

Europejską w ramach realizacji projektu Trend Chart on Innovation Policy In Europe.

Obecnie program Trend Chart został zastąpiony przez projekt Pro Inno Europe. Projekt EIS,

oprócz tego, iż wykorzystuje dane z wielu pierwotnych badań i źródeł, zawiera także dane

administracyjne pozyskane z Europejskiego Urzędu Patentowego oraz Urzędu Harmonizacji

w ramach rynku wewnętrznego13.

EIS jest jednym z kilku „zbiorów wskaźników” służących prowadzeniu analiz

poziomu innowacyjności poszczególnych państw członkowskich Unii Europejskiej, oceny ich

polityki innowacyjności, analizy silnych i słabych stron ich systemów innowacyjnych oraz

określeniu pozycji Unii Europejskiej jako całości na arenie międzynarodowej. Jest to zbiór

wskaźników opracowywanych przez Komisję Europejską jako odpowiedź na specyficzne

potrzeby polityki gospodarczej i naukowo- technicznej UE14.

W celu ustalenia poziomu innowacyjności krajów Unii Europejskiej opracowano

Syntetyczny Wskaźnik Poziomu Innowacyjności SII (Summary Innovation Index). Indeks SII

przyjmuje wartości od 0 do 1, przy czym, im wartość indeksu jest bliższa 1, tym poziom

innowacyjności gospodarki danego kraju jest wyższy15. Obliczona wartość wskaźnika SII

stanowi podstawę do podziału państw Unii Europejskiej na cztery grupy o różnym poziomie

innowacyjności ich gospodarek.

W ujęciu najnowszego rankingu sporządzonego dla 27 państw UE (bez Chorwacji)

podział ten kształtuje się następująco:

Pierwszą grupę stanowią liderzy innowacji (innovation leaders)- są to kraje osiągające

wyniki o co najmniej 20% wyższe, niż średni wynik dla EU27.

Grupę drugą stanowią kraje podążające za liderami (innovation followers), których

średnie wyniki w zakresie innowacyjności przekraczają średnią dla EU27 o mniej niż 20% i

jednocześnie mogą być niższe od tej średniej o co najwyżej 10%.

Grupa trzecia to umiarkowani innowatorzy (moderate innovators), są to kraje,

których wyniki są o więcej niż 10% niższe od średniej EU27, ale przekraczają 50 % tej

średniej.

12 http://biznes.newsweek.pl/, Globalny ranking innowacyjności, Polska jak Mołdawia. Co z nami nie tak?, dostęp 20.05.2015r. 13 Niedbalska G., 2011, Słownik Innowacji, http://www.pi.gov.pl/PARP/. 14 Tamże. 15 Grodzka D., Zygierowicz A., 2008, Innowacyjność polskiej gospodarki, „Infos”, nr 6(30), Biuro Analiz Sejmowych, s. 1.

10

Grupę czwartą stanowią kraje „doganiające”, tak zwani skromni innowatorzy

(catching-up countries)- są to kraje, których wyniki w zakresie innowacyjności plasują się

poniżej 50% średniego wyniku dla UE 2716.

W celu większego uszczegółowienia wyników badań dotyczących innowacyjności

powstał Regionalny Indeks Innowacyjności (Regional Innovation Scoreboard), który mierzy

poziom innowacyjności 190 regionów Unii Europejskiej, Norwegii i Szwajcarii.

Komisja Europejska wprowadziła w 2013 roku nowy wskaźnik poziomu

innowacyjności, charakteryzujący się tym, że koncentruje się on na rozwiązaniach opartych o

innowacje. Stanowi on uzupełnienie tablicy wyników Unii badań i innowacji (IUS) oraz

syntetycznego wskaźnika innowacyjności (SII). Wskaźnik ten umożliwia ocenę państw

członkowskich Unii Europejskiej oraz samej UE jako całości w szerszym kontekście w

oparciu o zbiór 24 wskaźników innowacyjności obejmujących między innymi nakłady,

wydajność oraz wyniki innowacji.

Nowy wskaźnik proponowany przez Komisję Europejską opiera się na czterech

wybranych komponentach, które są istotne ze względów politycznych:

1. innowacje technologiczne mierzy się za pomocą liczby udzielonych patentów,

2. poziom zatrudnienia w branżach wymagających specjalistycznej wiedzy, jako odsetek

całkowitego poziomu zatrudnienia,

3. konkurencyjność towarów i usług wymagających specjalistycznej wiedzy uwzględnia

stosunek bilansu handlowego towarów wysoko i średnio zaawansowanych

technologicznie do ogólnego bilansu handlowego oraz udział usług wymagającej

specjalistycznej wiedzy w łącznym wywozie usług,

4. czwartym komponentem jest poziom zatrudnienia w branżach innowacyjnych

gospodarki17.

Wskaźnik ten pokazuje dosyć duże różnice między poszczególnymi państwami

członkowskimi Unii Europejskiej przy wprowadzaniu innowacyjnych rozwiązań. Państwa

znajdujące się w czołówce, swoją pozycję zawdzięczają sukcesom w następujących

obszarach: gospodarka z dużym udziałem sektorów wymagających wiedzy specjalistycznej,

szybkie tempo rozwoju firm innowacyjnych, duża liczba patentów oraz konkurencyjny

eksport18.

1.3 Czynniki warunkujące poziom innowacyjności

Termin innowacyjność powstał w latach trzydziestych ubiegłego wieku, czyli w epoce

wielkiego kryzysu. W epoce obecnego kryzysu, który jeszcze się nie skończył, gdy miliony

ludzi straciło pracę, wzrosło zadłużenie, które będzie wyrównywane przez lata, a spójność

społeczna i gospodarcza Europy została wystawiona na próbę- Europa musi wrócić na ścieżkę

rozwoju, a następnie na niej pozostać. Europa może się rozwijać w sposób inteligentny i

16 Dąbrowa M., 2014, Czy gospodarka w Polsce jest innowacyjna?, Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej

Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie, t. 24, nr 1,s. 74. 17 Komisja wprowadza nowy wskaźnik poziomu innowacyjności, Komunikat Prasowy, 2013, Komisja Europejska, Bruksela. 18 http://europa.eu/rapid/press-release_IP-13-831_pl.htm, dostęp:29.05.2015 r.

11

zrównoważony, może sprzyjać włączeniu społecznemu, oraz znaleźć sposób na tworzenie

nowych miejsc pracy, i określić kierunek rozwoju społeczeństw19.

Współczesna ekonomia wyróżnia cztery elementy składowe rozwoju kraju, są to: zasoby

ludzkie, zasoby naturalne, kapitał oraz zmiana technologiczna i innowacje.

Cechami charakterystycznymi krajów rozwijających się jest niski dochód per capita, niski

poziom opieki medycznej i oświaty, powszechne niedożywienie i niewielki zasób kapitału

produkcyjnego. Ponadto w tych krajach występują konflikty społeczne, korupcja, słabość

rynków i instytucji rządowych, przy dużym przyroście naturalnym występuje również duży

odpływ ludności, szczególnie wykwalifikowanych pracowników20.

Najważniejszym kołem wzrostu gospodarczego jest zmiana technologiczna i innowacje,

czyli tak zwany postęp technologiczny. Kraje rozwijające się mogą czerpać korzyści z

postępu technologicznego dokonanego przez bardziej rozwinięte kraje, na przykład poprzez

naśladownictwo technologii21.

Wdrożenie zmiany technologicznej w kraju rozwijającym się jest dosyć trudne.

Zaawansowane technologie powstają w krajach wysoko rozwiniętych. Niezawodna sieć

energetyczna, dostępność części zamiennych i usług naprawczych, doświadczeni pracownicy,

stanowią istotne kryteria wzrostu innowacyjności, których brakuje w krajach biednych i

rozwijających się. Innowacje i przedsiębiorczość mogą rozwijać się wtedy, gdy prawa

własności intelektualnej są przejrzyste i kompletne, a podatki i inne czynniki zmniejszające

zysk są niskie i przewidywalne22.

Innowacyjność gospodarki danego kraju w dużym stopniu zależy od otoczenia

systemowego, czyli od uwarunkowań kulturowych, od jakości zarządzania i polityki, od

jakości instytucji sprzyjających innowacjom produktowym i organizacyjnym oraz rozwojowi

przedsiębiorczości23.

Proste łączenie pracy, zasobów, kapitału i technologii nie zawsze daje efekt w postaci

szybkiego wzrostu gospodarczego. Istnieje wiele teorii ekonomicznych, próbujących wyjaśnić

różnice w tempie wzrostu gospodarczego poszczególnych krajów. Wcześniejsze teorie

wskazywały na klimat, uzasadniając, iż kraje rozwinięte leżą w strefie umiarkowanej. Inne

teorie wskazywały na znaczenie kultury, obyczajów, religii, jako czynników warunkujących

wzrost gospodarczy. Dzisiaj ekonomiści podkreślają rolę sił rynkowych zorientowanych na

zewnątrz gospodarki. Historia ostrzega przed nazbyt uproszczonym podejściem do złożonych

procesów24.

Istnieje szereg klasyfikacji uwarunkowań działalności innowacyjnej zarówno w

odniesieniu do gospodarek państw, regionów jak i do przedsiębiorstw.

19 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającemu włączeniu społecznemu, 2010, Komisja Europejska, s. 2. 20 Samuelson P.A., Nordhaus W.D., 2014, Ekonomia…, s. 530. 21 Tamże, s. 535. 22 Tamże, s. 536. 23 Kołodko G. W., 2013, Dokąd zmierza świat, Ekonomia polityczna przyszłości, Wyd. Prószyński i spółka, Warszawa, s. 321. 24 Samuelson P.A., Nordhaus W.D., 2014, Ekonomia…, s. 537.

12

Czynniki warunkujące poziom innowacyjności, zgodnie z metodologią badań Syntetycznego

Wskaźnika Innowacyjności SII, można podzielić na siedem grup:

1. Najważniejszą determinantą rozwoju innowacyjności zarówno w wymiarze kraju,

regionu, jak i pojedynczej firmy jest kapitał ludzki (human resources), czyli podaż

wysoko wykwalifikowanej siły roboczej. W badaniach nad innowacyjnością bierze się

pod uwagę wyłącznie zasoby krajowe;

2. Finansowanie i wsparcie państwa - dostępność finansowania zewnętrznego dla

projektów innowacyjnych oraz wsparcie państwa dla działalności innowacyjnej;

3. Wydatki inwestycyjne przedsiębiorstw na działalność innowacyjną;

4. Powiązania przedsiębiorstw innowacyjnych z innymi podmiotami i przedsiębiorczość

wskazujące na ich aktywność w działalności innowacyjnej;

5. Patenty, znaki towarowe, wzory użytkowe oraz bilans płatności technologicznych;

6. Rozmiar sektora innowacyjnego w gospodarce, w terminologii ekonomicznej zwany

również bazą innowacyjną (innovation base), rozumiany jako udział przedsiębiorstw

innowacyjnych w ogólnej liczbie przedsiębiorstw;

7. Efekty ekonomiczne działalności innowacyjnej, obejmujące zarówno bezpośrednie

efekty innowacji zarówno dla firm, jak i dla całej gospodarki oraz ich pozytywne

skutki w dziedzinie struktury zatrudnienia25.

Jak widać z powyższego wykazu, wymiary innowacyjności, wyznaczające syntetyczny

wskaźnik innowacyjności kraju SII opisują:

1. Działalność innowacyjną przedsiębiorstw, ich nakłady na innowacje, powiązania z

otoczeniem, tworzenie sieci innowacji (klastrów) umożliwiających dyfuzję innowacji

oraz efekty przedsięwzięć innowacyjnych podejmowanych przez firmy,

2. Działalność państwa wspierającą działalność innowacyjną przedsiębiorstw,

3. Dostępność środków finansowych do wykorzystania w działalności innowacyjnej firm

oraz dostępność wysoko wykwalifikowanej siły roboczej, głównie w postaci udziału w

zatrudnieniu pracujących w produkcji produktów high-tech oraz usług

naukochłonnych26.

ROZDZIAŁ II Innowacyjność gospodarek państw Unii Europejskiej

2.1 Międzynarodowe zróżnicowania poziomu innowacyjności gospodarek

narodowych

Porównanie innowacyjności gospodarek państw należących do Unii Gospodarczo-

Walutowej z poziomem innowacyjności pozostałych państw Unii Europejskiej

przeprowadzono przy pomocy Syntetycznego Wskaźnika Poziomu Innowacyjności (SII).

W roku 2013 wskaźnik SII dla Europy wynosił 0,554, przy tempie wzrostu poziomu

innowacyjności, w okresie 2008- 2012, 1,66%.

25 Wziątek- Kubiak A., Balcerowicz E., 2009, Determinanty rozwoju innowacyjności firmy w kontekście poziomu wykształcenia pracowników, Ekspertyza przygotowana dla Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa, s. 5. 26 Tamże, s. 5.

13

W 2012 roku Polska znajdowała się w grupie tak zwanych „skromnych innowatorów”,

będąc jednocześnie krajem o powolnym tempie rozwoju innowacyjności.

W tabeli nr 1 przedstawiono zmiany innowacyjności w krajach EU27 mierzone za

pomocą syntetycznego wskaźnika innowacyjności SII w latach 2008-2012 z uwzględnieniem

średniego rocznego tempa wzrostu na podstawie raportu Komisji Europejskiej z 2013 roku.

Tabela 1. Zmiany innowacyjności w krajach EU27 w latach 2008- 2012

Grupa

Średnie roczne

tempo wzrostu

innowacyjności w

latach 2008- 2012

Liderzy wzrostu

innowacyjności

Kraje o umiarkowanym

tempie rozwoju

innowacyjności

Kraje o

powolnym

tempie rozwoju

innowacyjności

I

Liderzy

innowacyjności

1,8 % Dania (2,7%) Finlandia (1,9%)

Niemcy (1,8%) Szwecja (0,6%)

II

Kraje podążające

za liderami

1,9%

Estonia (7,1%)

Słowenia (4,1

%)

Holandia (2,7%)

Francja (2,7%)

Wielka Brytania (1,2%)

Belgia (1,1%)

Luksemburg (0,7%)

Austria (0,7%)

Irlandia (0,7%)

Cypr (-0,7%)

III

Umiarkowani

innowatorzy

2,1 % Litwa (5,0%)

Malta (3,3 %)

Słowacja (3,3%)

Włochy (2,7%)

Portugalia (1,7%)

Węgry (1,4%)

Hiszpania (0,9%)

Grecja (-1,7%)

IV

Skromni

innowatorzy

1,7 % Łotwa (4,4 %) Rumunia (1,2%)

Bułgaria (0,6%) Polska (0,4%)

Źródło: Dąbrowa M., 2014, Czy gospodarka w Polsce jest innowacyjna?, Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie, t. 24, nr 1, s. 76.

14

Najniższe średnie roczne tempo wzrostu innowacyjności można zauważyć w grupie

pierwszej i czwartej, czyli w grupie liderów innowacyjności oraz grupie państw zaliczanych

do skromnych innowatorów.

Na wykresie 1 przedstawiono najnowsze oceny innowacyjności gospodarek państw

Unii Europejskiej, mierzoną za pomocą wskaźnika innowacyjności SII 2014, z podziałem na

cztery grupy krajów.

Wykres 1 Innowacyjność gospodarek państw Unii Europejskiej mierzona za pomocą

Syntetycznego Wskaźnika Innowacyjności SII 2014

Źródło: opracowanie własne na podstawie Innovation Union Scoreboard 2014,

http://ec.europa.eu/enterprise/policies/innovation/policy/innovation-scoreboard/ dostęp 29.05.2015 r.

Najwyższą innowacyjnością charakteryzują się kraje skandynawskie: Szwecja, Dania,

Finlandia oraz Niemcy. Są to kraje osiągające wyniki w innowacyjności gospodarek znacznie

powyżej średniej UE, w rankingach należą do grupy państw tak zwanych liderów

innowacyjności.

Najbardziej innowacyjne kraje UE wykazują pewną liczbę wspólnych mocnych stron

w zakresie krajowych systemów badań i innowacji, wśród których kluczową rolę odgrywa

innowacyjna przedsiębiorczość oraz szkolnictwo wyższe. Wszyscy liderzy innowacji

charakteryzują się wysokimi wskaźnikami nakładów na badania i rozwój w określonych

sektorach gospodarek oraz mają najwyższe wskaźniki w ilości złożonych nowych wniosków

15

patentowych. W tych krajach istnieje bardzo dobrze rozwinięty sektor szkolnictwa wyższego

oraz ścisłe powiązanie pomiędzy przemysłem i nauką27.

Do grupy krajów podążających za liderami, których wyniki w zakresie innowacyjności

gospodarek przekraczają średnią UE należą kraje Beneluksu (Belgia, Holandia, Luksemburg),

Zjednoczone Królestwo, Irlandia, Austria i Francja. Do tej grupy państw należą również:

Słowenia, Estonia i Cypr, których wyniki nieznacznie odbiegają od średniej UE.

Najliczniejszą grupę państw stanowią tak zwani umiarkowani innowatorzy. Do tej

grupy należą Włochy, Czechy, Estonia, Portugalia, Grecja, Węgry, Słowacja, Malta,

Chorwacja, Litwa i Polska.

W tabeli 2 przedstawiono porównanie zmian w tempie rozwoju innowacyjności w

poszczególnych grupach państw oraz w Polsce.

Tabela 2 Zmiany w tempie rozwoju innowacyjności w poszczególnych grupach państw

oraz w Polsce

Źródło: Dąbrowa M., 2014, Czy gospodarka w Polsce jest innowacyjna?, Zeszyty Naukowe Małopolskiej

Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie, t. 24, nr 1, s. 77.

Na podstawie powyższej tabeli można stwierdzić, że w okresie 2008- 2012 nieznaczny

wzrost poziomu innowacyjności wystąpił tylko w dwóch grupach państw, liderów innowacji

oraz krajów podążających za liderami.

W odniesieniu do okresu poprzedniego dla dziesięciu krajów odnotowano wzrost

tempa rozwoju innowacyjności. Były to Łotwa, Czechy, Słowacja, Litwa, Wielka Brytania,

Belgia, Irlandia, Estonia, Holandia i Dania. Największy wzrost o 1,9 punktu procentowego

zanotowała Dania. W przypadku Hiszpanii i Szwecji poziom innowacyjności nie zmienił

się28.

27 http://ec.europa.eu/polska/news/130326_innowacje_pl.htm, dostęp 18.05.2015 r. 28 Dąbrowa M., 2014; Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie, t. 24, nr 1, s.

77.

16

Na wykresie nr 2 przedstawiono wymiary innowacyjności oraz kierunki inwestycyjne

poszczególnych grup państw w oparciu o syntetyczny wskaźnik innowacyjności SII

Wykres nr 2 Wymiary innowacyjności w poszczególnych grupach państw

członkowskich Unii Europejskiej

Źródło: Innovation Union Scoreboard 2014, s. 12,

http://ec.europa.eu/enterprise/policies/innovation/policy/innovation-scoreboard, dostęp: 29.05.2015 r.

W grupie skromnych innowatorów najwyższy wzrost można zauważyć w dziedzinie

Zasoby ludzkie, w której poziom inwestycji jest identyczny jak w grupie umiarkowanych

innowatorów.

W grupie krajów podążających za liderami innowacyjność w dziedzinie Powiązania i

przedsiębiorczość jest niemal identyczna jak w grupie krajów- liderów innowacyjności.

Do grupy skromnych innowatorów należą: Rumunia, Łotwa i Bułgaria. Jeszcze w

2012 roku należała do nich także Polska.

Dokonując oceny dysproporcji w poziomie innowacyjności pomiędzy gospodarkami

UE zasadne jest porównanie wyników państw pozostających na odmiennym etapie

zaawansowania procesów integracji. Jej najpełniejszą formą jest uczestnictwo w Unii

Gospodarczo- Walutowej. Porównania innowacyjności należy więc prowadzić również w

układzie grup państw włączonych oraz pozostających poza strefą euro.

W tabeli 3 przedstawiono wielkość syntetycznego wskaźnika innowacyjności SII dla

państw należących do Unii Gospodarczo-Walutowej

17

Tabela 3

Syntetyczne wskaźniki innowacyjności SII 2014 dla państw należących do Unii

Gospodarczo-Walutowej

Państwo SII

Austria 0,599

Belgia 0,627

Cypr 0,501

Estonia 0,502

Finlandia 0,684

Francja 0,571

Grecja 0,384

Hiszpania 0,414

Holandia 0,629

Irlandia 0,606

Litwa 0,289

Luksemburg 0,646

Łotwa 0,221

Malta 0,319

Niemcy 0,709

Portugalia 0,41

Słowacja 0,328

Słowenia 0,513

Włochy 0,443

Średnia 0,494

Źródło: opracowanie własne na podstawie Innovation Union Scoreboard 2014,

http://ec.europa.eu/enterprise/policies/innovation/policy/innovation-scoreboard/ dostęp 29.05.2015 r.

18

Średnia arytmetyczna wskaźników innowacyjności SII dla państw należących do Unii

Gospodarczo- Walutowej wynosi: 0,494, zaś odchylenie standardowe wynosi: 0,1419.

Współczynnik zmienności V= odchylenie standardowe

średnia arytmetyczna x 100% wynosi 28,7%, co świadczy o

średnim zróżnicowaniu wskaźnika innowacyjności SII 2014 dla państw należących do UGW.

W tabeli 4 przedstawiono wielkość wskaźników innowacyjności SII dla państw nie

należących do Unii Gospodarczo- Walutowej

Tabela 4

Syntetyczne wskaźniki innowacyjności SII 2014 dla państw członkowskich UE nie

należących do UGW

Państwo SII

Bułgaria 0,188

Chorwacja 0,306

Czechy 0,422

Dania 0,728

Polska 0,279

Rumunia 0,237

Szwecja 0,75

Węgry 0,351

Wielka Brytania 0,613

Średnia 0,430

Źródło: opracowanie własne na podstawie Innovation Union Scoreboard 2014,

http://ec.europa.eu/enterprise/policies/innovation/policy/innovation-scoreboard/ dostęp 29.05.2015 r.

Średnia arytmetyczna SII dla państw Unii Europejskiej nie należących do Strefy Euro

wynosi: 0,430, odchylenie standardowe: 0,2135.

19

Współczynnik zmienności V= odchylenie standardowe

średnia arytmetyczna x 100% wynosi 49,65%, co

świadczy o dużym zróżnicowaniu danych dotyczących wskaźników innowacyjności SII dla

państw Unii Europejskiej nie należących do UGW.

Tym samym kraje pozostające poza UGW charakteryzują się zarówno przeciętnie

niższym poziomem innowacyjności, jak i mniejszą wewnętrzną spójnością niż członkowie

strefy euro.

Jednoczynnikowa analiza wariancji dla średniej arytmetycznej syntetycznych

wskaźników poziomów innowacyjności państw Unii Gospodarczo-Walutowej oraz państw

Unii Europejskiej nie należących do strefy euro pozwala na określenie wartości statystyki

φ=0,00224487. Na tej podstawie można wnioskować, iż różnice między poziomem

innowacyjności poszczególnych grup państw są istotne statystycznie.

Istotne znaczenie ma tutaj również aspekt geograficzny. Najbardziej innowacyjna

gospodarka w Europie, to gospodarka Szwajcarii, nie należącej do Unii Europejskiej. Liderzy

innowacyjności to kraje skandynawskie oraz Niemcy. Kraje doganiające liderów to kraje

Beneluksu, Austria, Francja, sąsiadujące z Niemcami oraz Wielka Brytania i Irlandia, kraje

wyspiarskie. Do tej grupy krajów należą również Cypr, Estonia i Słowenia. Na szczególną

uwagę zasługuje tutaj pozycja Estonii, niewielkiego państwa, wywodzącego się z byłego

bloku wschodniego, od 2004 roku należąca do Unii Europejskiej, a od 2011 do strefy euro.

2.2 Innowacyjność poszczególnych regionów państw Unii Europejskiej

Statystyki dotyczące wyników na poziomie regionalnym są rzadziej spotykane,

pozwalają jednak lepiej zrozumieć zależności zachodzące w innowacyjności gospodarek

państw członkowskich na poziomie regionalnym, dostarczając danych statystycznych

dotyczących innowacyjności regionów.

Tablica wyników innowacyjności regionów (Regional Innovation Scoreboard) stanowi

ocenę porównawczą osiągnięć w zakresie innowacji w 190 regionach Unii Europejskiej,

Norwegii i Szwajcarii.

Regiony Europy, podobnie jak w przypadku tablicy wyników „Unii innowacji”

podzielono na cztery grupy. Pierwszą grupę stanowią regionalni liderzy innowacji (regional

innovation leaders), do której zaliczono 34 regiony. Grupa druga, to regiony doganiające

liderów (regional innovation followers), którą stanowi 57 regionów. Do grupy trzeciej-

regionalnych innowatorów umiarkowanych (regional moderate innovators) należy 68

regionów. Grupę czwartą stanowią regionalni innowatorzy o skromnych wynikach (regional

modest innovators), do której należy 31 regionów29.

Poniżej przedstawiono mapę Unii Europejskiej z podziałem na poziom

innowacyjności poszczególnych regionów państw.

29 Tablica wyników innowacyjności regionów, streszczenie, wersja polska, 2014, Komisja Europejska, s. 2.

20

Mapa 1 Grupy innowacyjnych regionów Unii Europejskiej, Norwegii i Szwajcarii.

Źródło: Tablica wyników innowacyjności regionów, streszczenie, wersja polska, 2014, Komisja Europejska, s. 2.

Analizując mapę grup innowacyjnych regionów Europy można zauważyć, że regiony

należące do grupy liderów innowacyjności skupiają się w siedmiu miejscach. Są to regiony

Niemiec, Belgii, okolice Londynu w Wielkiej Brytanii, południowa część Irlandii, Szwecja,

Norwegia, okolice Paryża we Francji i oczywiście jeden z najbardziej innowacyjnych państw

na świecie- Szwajcaria.

Analizując obszar Polski, tylko pięć województw należy do grupy umiarkowanych

innowatorów. Cztery z nich leży w południowej części Polski, są to województwa-

podkarpackie, małopolskie, śląskie, dolnośląskie. Piątym województwem należącym do tej

grupy jest województwo mazowieckie.

Do grupy regionalnych innowatorów o skromnych wynikach zaliczyć można niemal

cały obszar Bułgarii, Rumuni, Chorwacji oraz województwa większości terytorium Polski,

czyli kraje byłego bloku wschodniego nie należące do strefy euro.

21

Innowacyjność pozostaje jednym z podstawowych czynników warunkujących poziom

rozwoju społeczno-gospodarczego.

Na mapie 2 przedstawiono wielkość PKB per capita dla poszczególnych regionów

Unii Europejskiej.

Mapa 2 PKB per capita dla poszczególnych regionów Unii Europejskiej

Źródło: http://ec.europa.eu/eurostat/statistical-atlas/gis/viewer/, dostęp 19.05.2015 r.

Legenda do mapy nr 2

Źródło: http://ec.europa.eu/eurostat/statistical-atlas/gis/viewer/, dostęp 19.05.2015 r.

22

Porównując wielkość PKB per capita dla poszczególnych regionów Unii Europejskiej

oraz Tablicę Innowacyjności poszczególnych regionów Unii Europejskiej można wyciągnąć

wniosek, że występuje zależność pomiędzy wielkością PKB per capita a poziomem

innowacyjności gospodarek. Im PKB jest wyższe, tym innowacyjność regionu jest wyższa.

2.3 Szanse wzrostu innowacyjności gospodarki polskiej

W światowym rankingu innowacji- Global Innovation Index, Polska Polska znalazła

się na 45. miejscu. Wyżej w tym rankingu znajdowały się kraje bałtyckie, Czechy, Słowacja,

Bułgaria, Mołdawia. W środowiskach nauki i biznesu coraz powszechniejsze staje się

przekonanie, że podniesienie innowacyjności polskiej gospodarki jest podstawą do dalszego

jej rozwoju. Dotychczas na rynkach zagranicznych polskie firmy konkurowały przede

wszystkim niższymi kosztami pracy, ale w dłuższej perspektywie to nie wystarczy. Żeby

wygrać z konkurencją na rynkach międzynarodowych trzeba oferować nowatorskie produkty

i usługi30.

W rankingu państw Unii Europejskiej „ Innovation Scoreboard 2014” publikowaną

przez Komisję Europejską, polską gospodarkę umieszczono na czwartym miejscu od końca.

Odległe miejsca oraz niska ocena gospodarki polskiej w rankingach innowacyjności,

nie oddają do końca faktycznego stanu rzeczy. Według raportu przygotowanego przez CEED

Institute na zlecenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych wynika, że „Polska ma potencjał by

w niedługim czasie stać się liderem innowacji w regionie”31. Niewątpliwą stymulantą takich

zmian jest możliwość finansowego wsparcia działań innowacyjnych ze środków funduszy

europejskich. Kierunki ich wykorzystania określone są w podstawowych dokumentach

strategicznych.

Strategia Europa 2020 w ramach tak zwanej Unii Innowacji zakłada między innymi

rozwijanie doskonałości i inteligentnej specjalizacji, zacieśnianie współpracy między

uczelniami, społecznością badawczą i biznesem. Krajowe procedury finansowania mają

zapewnić rozpowszechnianie się nowych technologii na całe terytorium Unii Europejskiej.

Nowa perspektywa finansowa Unii Europejskiej 2014-2020 stawia na intensywny rozwój

działalności B+R+I (badawczo- rozwojowej i innowacyjnej). Z perspektywy kraju fundusze

europejskie mają być pozyskane na zadania związane ze zdrowiem, biogospodarką,

ekoenergetyką, gospodarką odpadami i innowacyjnymi technologiami. Dla województw

obszarami, na których powinno się koncentrować wsparcie z funduszy UE są: produkcja

żywności, przetwórstwo spożywcze, zdrowie, medycyna, rehabilitacja oraz technologie

informacyjno- komunikacyjne32.

Analizując dokumenty strategiczne dla Polski i całej Unii Europejskiej, można

wskazać najbardziej prawdopodobne trendy rozwojowe polskiej gospodarki. Wsparcie z

30 Ratajczyk A., 2015, Raport Nie bójmy się innowacji, Business Magazine, nr 3, s. 26 31 Tamże, s. 33. 32 Tamże, s 29.

23

programów sektorowych będzie dotyczyć branż: medycznej, lotniczej, motoryzacyjnej,

farmaceutycznej oraz technologii informacyjno- komunikacyjnych33.

W raporcie Komisji Europejskiej stwierdzono, że relatywnie mocną stroną Polski są

Zasoby ludzkie. Natomiast słabe punkty, to powiązania i przedsiębiorczość oraz innowatorzy.

Wysoki rozwój zaobserwowano w Partnerstwie publiczno- prywatnym, Projektach

społecznych oraz Dochodach z zagranicy za licencje i patenty. Duży spadek poziomu

innowacyjności dostrzeżono w zakresie Nowe stopnie doktorskie oraz Innowacyjne małe i

średnie przedsiębiorstwa współpracujące z innymi. W zakresie Finanse i wsparcie, Aktywa

intelektualne nastąpił wzrost, przekraczający średnią dla EU27. Zmiana wyników w zakresie

Zasoby ludzkie, Powiązania i przedsiębiorczość oraz Innowatorzy była znacznie poniżej

średniej34.

Analizując Sumaryczny Wskaźnik Innowacyjności (SII) corocznie publikowany przez

Komisję Europejską, pozycja gospodarki polskiej, w porównaniu z rokiem 2012, nieznacznie

się poprawiła. Polska została zaliczona do grupy umiarkowanych innowatorów. Zajmuje

jednak w rankingu tej grupy państw ostatnią pozycję. Do grupy „skromnych innowatorów”

należą tylko trzy państwa członkowskie Unii Europejskiej- Bułgaria, Łotwa i Rumunia.

Do grupy państw najbardziej innowacyjnych należących do Unii Europejskiej, tak

zwanych „liderów innowacji” należą kraje skandynawskie- Szwecja, Dania, Finlandia oraz

Niemcy.

Polska jest krajem, w którym występuje deficyt innowacyjności. Z ankiety firmy

General Electric wynika, że w Polsce nie ma systemu wspierania wynalazczości, ochrona

własności intelektualnej jest słaba, aparat państwowy represyjny.

Polskę w rankingu innowacyjności wyprzedzają kraje, które startowały z podobnego

poziomu rozwoju gospodarczego jak Litwa, Estonia, Czechy, Słowacja, Węgry.

33 Tamże, s. 29. 34 Tamże, s. 77.

24

WNIOSKI:

Istnieje zróżnicowanie w poziomie innowacyjności wśród państw Unii Europejskiej,

zarówno na szczeblu krajowym, jak i regionalnym. Kraje należące do Unii Gospodarczo-

Walutowej charakteryzują się wyższym poziomem innowacyjności gospodarek.

Z analizy wariancji jednoczynnikowej syntetycznych wskaźników innowacyjności SII

krajów należących do UGW oraz pozostałych państw UE wynika, że istnieje zależność

statystyczna pomiędzy poziomem innowacyjności poszczególnych grup państw.

Odmienność poziomów innowacyjności gospodarek państw strefy euro oraz

pozostałych państw Unii Europejskiej wynika, w dużej mierze z uwarunkowań historycznych.

Państwa byłego bloku wschodniego muszą nadrabiać zaległości, również w dziedzinie

innowacyjności gospodarek w odniesieniu do państw Europy Zachodniej.

Innowacyjność gospodarek państw Unii Gospodarczo- Walutowej charakteryzuje się

mniejszą zmiennością w porównaniu z poziomem innowacyjności pozostałych państw

członkowskich Unii Europejskiej, czyli państwa pozostające poza UGW charakteryzują się

przeciętnie niższym poziomem innowacyjności oraz mniejszą spójnością gospodarek niż

członkowie strefy euro.

Polska w oczach inwestorów jawi się jako kraj na peryferiach Unii Europejskiej. Jest

krajem znajdującym się w gronie rynków wschodzących z możliwością przejścia do grona

dojrzałych gospodarek rynkowych.

Do mocnych stron gospodarki polskiej należy dostępność taniej siły roboczej, niskie

koszty produkcji, położenie geograficzne, dostęp do morza, rozbudowana sieć uniwersytetów

i szkół wyższych, wysoki poziom placówek badawczo- rozwojowych, możliwość

pozyskiwania środków z funduszy unijnych, dobry poziom ochrony patentowej.

Należy zwrócić uwagę na uproszczenie systemu podatkowego, uprościć procedurę

przyznawania patentu, zwiększyć absorpcję funduszy unijnych, zahamować emigrację

wysoko wykwalifikowanej siły roboczej, stworzyć warunki dla powrotu polskich

naukowców z zagranicy.

Rozwój współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami i ośrodkami badawczo-

rozwojowymi, oraz tworzenie i wspieranie tak zwanych Krajowych Klastrów Kluczowych o

istotnym znaczeniu dla gospodarki i o wysokiej konkurencyjności międzynarodowej jest

szansą rozwoju innowacyjności gospodarki polskiej.

Można wnioskować, iż wejście do strefy euro będzie korzystne dla gospodarki

polskiej.

25

Bibliografia:

Dąbrowa M., 2014, Czy gospodarka w Polsce jest innowacyjna?, Zeszyty Naukowe

Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie, t. 24, nr 1.

Działalność innowacyjna w Polsce, 2014, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa,.

Heilbroner Rober R., 1993, Wielcy Ekonomiści, Czasy, Życie, Idee, PWE, Warszawa.

Kołodko G. W., 2013, Dokąd zmierza świat, Ekonomia polityczna przyszłości, Wyd.

Prószyński i spółka, Warszawa.

Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającemu włączeniu

społecznemu, 2010, Komisja Europejska,

Tablica wyników innowacyjności regionów, streszczenie, wersja polska, 2014, Komisja

Europejska,

Komunikat Prasowy, Komisja wprowadza nowy wskaźnik poziomu innowacyjności, 2013,

Komisja Europejska, Bruksela,

Nieć M., Metody mierzenia poziomu innowacyjności gospodarek krajów Unii Europejskiej

Okoń-Horodyńska E., 2004, Co z narodowym systemem innowacji w Polsce [w:] Rola

polskiej nauki we wzroście innowacyjności gospodarki, red. E.Okoń-Horodyńska, PTE

Warszawa.

Ratajczyk A., 2015, Raport Nie bójmy się innowacji, Business Magazine

Samuelson P.A., Nordhaus W.D., 2014: Ekonomia, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań, s. 671.

Unia Innowacji, inicjatywa w ramach strategii „Europa 2020” krótki przewodnik.

http://www.pi.gov.pl/PARP/chapter_96055.asp?soid, dostęp 11.05.2015 r.

http://biznes.newsweek.pl/, Globalny ranking innowacyjności, Polska jak Mołdawia. Co z

nami nie tak?, dostęp 20.05.2015r.

http://europa.eu/rapid/press-release_IP-13-831_pl.htm, dostęp:29.05.2015 r.

http://ec.europa.eu/polska/news/130326_innowacje_pl.htm, dostęp 18.05.2015 r

Innovation Union Scoreboard 2014,

http://ec.europa.eu/enterprise/policies/innovation/policy/innovation-scoreboard/ dostęp:

29.05.2015 r. http://ec.europa.eu/eurostat/statistical-atlas/gis/viewer/, dostęp 19.05.2015 r.

26

Spis tabel, wykresów i map:

Tabela 1. Rozwój innowacyjności w krajach EU27 w latach 2008- 2012

Tabela 2 Zmiany w tempie rozwoju innowacyjności w poszczególnych grupach państw oraz

w Polsce

Tabela nr 3 Państwa należące do Unii Gospodarczo- Walutowej oraz ich syntetyczne

wskaźniki innowacyjności (SII) z roku 2014.

Tabela nr 4 Państwa należące do Unii Europejskiej, nie należące do Strefy Euro oraz ich

syntetyczne wskaźniki innowacyjności z roku 2014.

Wykres 1 Innowacyjność gospodarek państw Unii Europejskiej mierzona za pomocą

Syntetycznego Wskaźnika Innowacyjności SII 2014

Wykres 2 Wymiary innowacyjności w poszczególnych grupach państw członkowskich Unii

Europejskiej

Mapa 1 Grupy innowacyjnych regionów Unii Europejskiej, Norwegii i Szwajcarii.

Mapa 2 PKB per capita dla poszczególnych regionów Unii Europejskiej.