Econ 302 ทฤษฎเศรษฐศาสตรจลภาค

2 (Microeconomic theory II)

ศภวจน รงสรยะวบลย

ทบทวนเนอหา ตนทนการผลต รายรบการผลต กำาไรการผลต

1. ตนทนการผลต (Production cost)

ฟงกชนตนทนการผลต หมายถง ฟงกชนทแสดงความสมพนธระหวางตนทนการผลต (C ) และผลผลต (Q )ของผผลตในระดบตางๆกน

C = f(Q)

ตนทนการผลตสามารถแบงออกไดเปน - ตนทนการผลตระยะสน -(short run production

costs)- ตนทนการผลตระยะยาว - (long run production costs)

ตนทนการผลตระยะสน (Short-run production cost)

ตนทนการผลตระยะสน จะประกอบไปดวยตนทนคงท (fixed costs)

และตนทนแปรผน (variable costs)

ในขณะท ตนทนการผลตระยะยาว จะประกอบไปดวยตนทนแปรผน (variable costs) เพยงอยางเดยว

ประเภทของตนทนการผลตระยะสน(1) ตนทนคงทรวม (TFC) หมายถง ตนทนทไมเปลยนแปลงไปตามปรมาณผลผลตTFC = aโดยท a คอ คาคงทใดๆ

(2) ตนทนแปรผนรวม (TVC) หมายถง ตนทนทเปลยนแปลงไปตามปรมาณผลผลต TVC = f(Q)

(3) ตนทนรวม (TC) หมายถง ตนทนทงหมดทเกดจากการใชปจจยการผลตชนดตางๆในการผลตสนคา TC = TFC+TVC = a+f(Q)

ประเภทของตนทนการผลตระยะสน

(4) ตนทนคงทเฉลย (AFC) หมายถง อตราสวนของตนทนคงทรวมตอปรมาณผลผลต ดงนน

(5) ตนทนแปรผนเฉลย (AVC) หมายถง อตราสวนของตนทนแปรผนรวมตอปรมาณผลผลต ดงนน

QTFCAFC

QQf

QTVCAVC )(

ประเภทของตนทนการผลตระยะสน(6) ตนทนเฉลย (AC) หมายถง อตราสวนของตนทนรวมตอปรมาณผลผลต ตนทนเฉลยมคาเทากบผลรวมของตนทนคงทเฉลย และตนทนแปรผนเฉลย

(7) ตนทนสวนเพม (MC) หมายถง อตราการเปลยนแปลงของตนทนรวมตอการเปลยนแปลงผลผลตทเพมขน 1 หนวย

AVCAFCQTVC

QTFC

QTCAC

dQdTC

QQTCTC

QTCMC

12

12

ความสมพนธของเสน TFC , TVC และ TC

CostTC

VC

FC

Q

ความสมพนธของเสน AFC AVC AC และ MC

CostMC

AC

AFC

Q

AVC

Q1* Q2

*

Q1* คอ ระดบการผลตททำาให AVC มคาตำาทสด

Q2* คอ ระดบการผลตททำาให AC มคาตำาทสด

ความสมพนธของเสน AVC AC และ MC เสน AVC และ AC จะเปนรปตว U หรอโคงหงาย โดยเสน AC อยเหนอเสน AVC ตามแนวตงเทากบ AFC เสน AFC จะทอดลงจากซายไปขวาและจะเขาใกลแกนปรมาณเรอยๆ เสน MC จะทอดลงในชวงแรกแตจะทอดขนในชวงหลง โดยจะตดทจดตำาสดกบเสน AVC และ AC ตามลำาดบ

ความสมพนธของเสน AVC และ MC ณ จดทเสน AVC มคาตำาทสด เสน MC จะเทากบ

(ตดกบ ) เสน AVC ในขณะทเสน AVC กำาลงลดลง เสน MC จะลดลงหรอ

เพมขนกไดแตจะอยตำากวาเสน AVC เสมอ ในขณะทเสน AVC กำาลงเพมขน เสน MC จะอยสง

กวาเสน AVC เสมอ

ความสมพนธของเสน AC และ MC ณ จดทเสน AC มคาตำาทสด เสน MC จะเทากบ (ตด

กบ ) เสน AC ในขณะทเสน AC กำาลงลดลง เสน MC จะลดลงหรอ

เพมขนกไดแตจะอยตำากวาเสน AC เสมอ ในขณะทเสน AC กำาลงเพมขน เสน MC จะอยสงกวา

เสน AC เสมอ

ตวอยางตนทน กำาหนดฟงกชนตนทนการผลต คอ

TC = Q3/20 – (3/10)Q 2 + 2Q + 4จงหาปรมาณการผลตททำาใหตนทนแปรผนเฉลย (AVC) มคาตำาสด

ตนทนการผลตระยะยาว (Long-run production cost)(1) ตนทนรวมระยะยาว (LTC) หมายถง ตนทนรวม

ทงหมดจากการใชปจจยแปรผนในการผลตสนคาและบรการLTC = LTVCโดยท LTVC = ตนทนแปรผนรวมระยะยาว

(2) ตนทนเฉลยระยะยาว (LAC) หมายถง ตนทนเฉลยตอหนวยการผลตสนคาในระยะยาวซงมคาเทากบตนทนแปรผนเฉลยระยะยาว

(3) ตนทนสวนเพมระยะยาว (LMC) หมายถง ตนทนการผลตทเพมขนจากการผลตสนคาเพมขน 1 หนวย

QLTVC

QLTCLAC

QdLTC

QQLTCLTC

QLTCLMC

12

12

ความแตกตางของตนทนในระยะสนและระยะยาว ในระยะสน ตนทนตางๆทเกดขนเกดจากการผลต

ภายใตขนาดของโรงงาน ขนาดใดขนาดหนง

ในระยะยาว ผผลตสามารถเปลยนแปลงปจจยคงท ตางๆใหเปนปจจยแปรผนทงหมด ผผลตสามารถ

เลอกขนาดของโรงงานใหเหมาะสมกบปรมาณสนคาททำาการผลตเพอใหเกดตนทนตำาทสด

ตนทนการผลตในระยะยาวเกดจากการรวมกนของตนทนการผลตในระยะสนทขนาดของโรงงานตางๆกน

ความสมพนธระหวางตนทนรวมการผลตระยะสนและระยะยาว

TC

LTC

Q

STC n

STC 1

STC 2

STC 3

ความสมพนธระหวางตนทนเฉลยระยะสนและระยะยาว

AC

LAC

Q

SAC1

SAC2

SACn

Q*

Q* คอ ระดบการผลตทดทสดของโรงงาน ซงจะเกดขน ณ ระดบ จดตำาสดของทง SAC และ LAC

ความสมพนธระหวางตนทนสวนเพมระยะสนและระยะยาว

LAC

AC

Q

SAC1

SMC1

SACnSMCตำาสด

SACตำาสด

SMCn

LMC

Q*

Q* คอ ระดบการผลตทดทสดของโรงงาน ซงจะเกดขน ณ ระดบ จดตำาสดของทง SAC และ LAC

การประหยดและการไมประหยดจากการขยายขนาดการผลต (Economies and Diseconomies of Scale)

เสนตนทนเฉลยในระยะยาวโดยทวไปจะมรปตว U หรอรปโคงกนกระทะ- ชวงของการผลตททำาใหตนทนเฉลยมคาลดลงโดยทหนวยผลตทำาการขยายผลผลต เรยกวา ชวงททำาใหเกดการประหยดจากขนาด (economies of scale)

- ชวงของการผลตททำาใหตนทนเฉลยมคาเพมขนโดยทหนวยผลตทำาการขยายผลผลต เรยกวา ชวงททำาใหเกดการไมประหยดจากขนาด (diseconomies of scale)

การประหยดและการไมประหยดจากการขยายขนาดการผลต (Economies and Diseconomies of Scale)

CostLMC

QQ*

Economies of scale Diseconomies of scale

LAC

2. รายรบการผลต (Revenue) รายรบการผลต คอ รายไดทผผลตไดรบจากการขายผลผลตของตน

ตามราคาของสนคาชนดนน แบงออกไดเปน

(1) รายรบรวม (TR) หมายถง ผลคณของปรมาณการขาย (Q) และราคาสนคา (P) ชนดนน

(2) รายรบเฉลย (AR) หมายถง รายรบตอการผลตสนคาหนงหนวย

(3) รายรบสวนเพม (MR) หมายถง รายรบทเพมขนจากการผลตสนคาเพมขนหนงหนวย

จะเหนไดวารายรบสวนเพมกคอความชน (slope) ของเสน TR นนเอง

QPTR

QTRAR

dQdTR

QQTRTR

QTRMR

12

12

เสนรายรบชนดตางๆ (Revenue Curves) ลกษณะของเสน TR AR และ MR ขนอยกบราคาสนคาทถกกำาหนดใน

ตลาด

(1) ถาราคาสนคาของตลาดมคาคงท ณ ปรมาณการผลตทระดบตางๆ นนคอ P = P0

00

00

0

PQPdQdMR

PQQPAR

QPQPTR

AR=MR=P

รายรบ

Q

TR

Po

เสนรายรบชนดตางๆ (Revenue Curves)(2) ถาราคาสนคาของตลาดแปรผนตามการผลต ณ ระดบตางๆ

นนคอ P(Q)ถากำาหนดใหอปสงคของตลาดแสดงความสมพนธเชงเสนตรง P = a-bQ

bQabQaQdQd

dQdTR

MR

bQaQ

QbQaAR

bQaQQbQaQPTR

2

)()(

2

2

AR

รายรบ

Q

TR

MRSlope ของเสน MR เปน 2 เทาของเสน AR

ตวอยางรายรบ กำาหนดอปสงคของตลาด คอ

P = 60-Q จงหาความสมพนธของเสนรายรบรวม (TR) รายรบเฉลย (AR) และรายรบสวนเพม (MR)

ความสมพนธระหวาง รายรบรวม ตนทนรวม และกำาไรสงสด กำาไรจากการผลต (profits: Π) หมายถง ผลตาง

ระหวางรายรบรวม (TR) กบตนทนรวม (TC) นนคอ Π = TR – TC

ถา TR = TC ดงนน Π = 0 ในทางเศรษฐศาสตรหมายถง กำาไรปกต (normal profits)

ถา TR > TC ดงนน Π > 0 ในทางเศรษฐศาสตรหมายถง กำาไรทางเศรษฐศาสตร (economic profits)

ถา TR < TC ดงนน Π < 0 ในทางเศรษฐศาสตรหมายถง ขาดทน (Loss)

ตวอยางการกำาหนดกำาไรสงสด

เงอนไขททำาใหเกดกำาไรสงสด ไดแก ระดบการผลตททำาให

(1) MC = MR (2) d(MR)/dQ < d(MC)/dQ

ตนทน

รายรบ

กำาไร

Q

TR

TC

Q1 Q2 Q3

Π

ตวอยางกำาไรสงสด กำาหนดฟงกชนรายรบรวมและตนทนรวมในการ

ผลต ดงนTR(Q) = 20QTC(Q) = Q3-11Q2+4Q+75

จงหาปรมาณการผลตททำาใหเกดกำาไรสงสด