Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
ผลการเสรมผงถานในอาหารตอสมรรถภาพการผลตในเปดเนอพนธบาบาร
Effect of Dietary Charcoal Powder on Production Performance
Babary Duck
นายสทธ เณรตากอง
นายราชฤทธ พงโพธสภ
ปญหาพเศษนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรวทยาศาสตรบณฑตย
สาขาวชาเทคโนโลยการผลตสตว
คณะเทคโนโลยการเกษตรและเทคโนโลยอตสาหกรรม
พ.ศ. 2560
ลขสทธเปนของมหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค
ผลการเสรมผงถานในอาหารตอสมรรถภาพการผลตในเปดเนอพนธบาบาร
Effect of Dietary Charcoal Powder on Production Performance
Babary Duck
นายสทธ เณรตากอง
นายราชฤทธ พงโพธสภ
ปญหาพเศษนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรวทยาศาสตรบณฑตย
สาขาวชาเทคโนโลยการผลตสตว
คณะเทคโนโลยการเกษตรและเทคโนโลยอตสาหกรรม
พ.ศ. 2560
ลขสทธเปนของมหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค
ใบรบรองปญหาพเศษ
คณะเทคโนโลยการเกษตรและเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค
ปรญญาตรวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการผลตสตว
เรอง ผลการเสรมผงถานในอาหารตอสมรรถภาพการผลตในเปดเนอพนธบาบาร
Effect of Dietary Charcoal Powder on Production Performance Babary Duck
ผวจย นายสทธ เณรตากอง นายราชฤทธ พงโพธสภ
ไดพจารณาเหนชอบโดย ประธานกรรมการทปรกษา .....................................................................................
(.....................อาจารยชนณภส หตถกรรม.....................) กรรมการทปรกษา ......................................................................................
(.................ผชวยศาตราจารยสมชาย ศรพล................) กรรมการทปรกษา ......................................................................................
(.................ผชวยศาตราจารยธนวา ไวยบท..................) หวหนาสาขาวชา .............................................................................................
(.......................อาจารยนพดล ชมอนทร.......................) วนท...........เดอน.............................พ.ศ........................
(1)
กตตกรรมประกาศ
ผวจยขอกราบขอบพระคณอาจารยชนณภส หตถกรรม ซงเปนอาจารยทปรกษาปญหาพเศษ ผชวยศาตราจารยสมชาย ศรพล และ ผชวยศาตราจารยธนวา ไวยบท ซงกรรมการทปรกษาทไดกรณาใหค าปรกษา แนะนาเกยวกบการทาปญหาพเศษ และใหความชวยเหลอดวยความเอาใจใสจนจบการทดลอง ตลอดจนตรวจแกไขเลมปญหาพเศษจนกระทงเสรจสมบรณ
ขอขอบพระคณคณาจารยสาขาวชาเทคโนโลยการผลตสตว ทไดอบรมสงสอนและมอบความรอนเปนประโยชนอยางยงในการนาไปใชประโยชนตอไป และขอขอบคณเจาหนาทคณะเทคโนโลยการเกษตรและเทคโนโลยอตสาหกรรมทกทานทใหความชวยเหลอและอานวยความสะดวกในการใชอปกรณทจาเปนตอการทาปญหาพเศษตลอดจนเพอนๆ ทไมไดเอยนามถง ทไดใหความชวยเหลอ และเปนก าลงใจใหเสมอมา
ดวยความดหรอประโยชนอนใดเนองจากปญหาพเศษเลมน ขอมอบแดคณพอ คณแม ทไดอบรมและใหกาลงใจผวจยมาตลอดในทกเรอง
นายสทธ เณรตากอง
นายราชฤทธ พงโพธสภ สงหาคม 2560
(2)
ชอเรอง ผลการเสรมผงถานในอาหารตอสมรรถภาพการผลตในเปดเนอพนธบาบาร
ผวจย นายสทธ เณรตากอง
นายราชฤทธ พงโพธสภ
อาจารยทปรกษา อาจารยชนณภส หตถกรรม
ปรญญาปรญญาตรวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการผลตสตว มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค ปทพมพ 2560
ผลของการใชถานบดผสมอาหารทมตอประสทธภาพการผลตของเปดเนอ วางแผนการทดลองแบบสมอยางสมบรณ (Completely Randomized Design : CRD) โดยแบงออกเปนการทดลองเปน 3 กลมการทดลอง (Treatment) การทดลองละ 4 ซา (Replications) ใชเปดเนอซาละ 8 ตว ม 6 กลมการทดลอง และใชเปดเนอซาละ 9 ตว ม 6 กลมการทดลอง รวมเปดเนอทงหมด 102 ตว กลมทดลองท 1 ไมมการเสรมผงถานในอาหาร (Control) กลมทดลองท 2 เสรมผงถานในอาหารสาเรจรป 1.5 % กลมทดลองท 3 เสรมผงถานในอาหารสาเรจรป 2 % พบวา การใชถานบดผสมอาหารทมตอประสทธภาพแตกตางอยางไมมนยสาคญทางสถต (P>0.05) โดยเปดเนอทเลยงดวยผงถานในอาหารสาเรจรปทระดบ 1.5% มนาหนกเฉลย (764.75กรม) และอตราการเจรญเตบโตสงสด (139.45 กรม/ตว/วน) ในขณะประสทธภาพการใชถานบดผสมอาหาร 2% มประสทธภาพการใชอาหารดทสด (1.89)
(3)
สารบญ หนา กตตกรรมประกาศ (1) บทคดยอ (2) สารบญ (3) สารบญตาราง (4) สารบญภาพ (6) บทท 1 บทน า 1 บทท 2 ตรวจเอกสารและงานวจยทเกยวของ 3 บทท 3 อปกรณและวธการทดลอง 21 บทท 4 ผลและวจารณ 24 บทท 5 สรปและขอเสนอแนะ 29 เอกสารอางอง 32 ภาคผนวก 36 ภาคผนวก ก ขนตอนการวเคราะหความแปรปรวน 37 ภาคผนวก ข ตาราง ANOVA 41 ภาคผนวก ค ภาพการทดลอง 62 ประวตผวจย 71
(4)
สารบญตาราง
ตารางท หนา 2.1 สถานการณการผลตเนอเปดเนอ ในระยะ 5 ปทผานมา (2554-2558) 3 2.2 โปรแกรมท าวคซนเปด 9 3.1 ระยะเวลาในการศกษาทดลอง 23 4.1 ตารางท 4 ผลของถานบดตอประสทธภาพการผลตของเปดเนอ 27 ตารางภาคผนวก
1 น าหนกชวงเรมตน (ตว) 42 2 การวเคราะหความแปรปรวนน าหนกเรมตน 42 3 น าหนก 7 วน (กรม) 43 4 การวเคราะหความแปรปรวนน าหนก 7 วน 43 5 น าหนกทเพมขน 44 6 การวเคราะหความแปรปรวนน าหนกทเพมขน 7 วน 44 7 ปรมาณอาหารทกนชวง 7 วน (กรม/ตว/วน) 45 8 การวเคราะหความแปรปรวนปรมาณอาหารทกน 7 วน 45 9 อตราการเจรญเตบโต (กรม/ตว/วน) 46 10 การวเคราะหความแปรปรวนอตราการเจรญเตบโต 7 วน 46 11 ประสทธภาพการเปลยนอาหาร7วน 47 12 การวเคราะหความแปรปรวนประสทธภาพการเปลยนอาหารน าหนก 7 วน 47 13 น าหนกเปดท 14 วน กรม/ตว 48 14 การวเคราะหความแปรปรวนน าหนก 14 วน 48 15 น าหนกทเพมขน 49 16 การวเคราะหความแปรปรวนน าหนกทเพมขน 14 วน 49 17 ปรมาณอาหารทกนชวง 14 วน (กรม/ตว/วน) 50 18 การวเคราะหความแปรปรวนปรมาณอาหารทกนชวง 14 วน 50 19 อตราการเจรญเตบโต กรม/ตว/วน 51 20 การวเคราะหความแปรปรวนอตราการเจรญเตบโต 14 วน 51 21 ประสทธภาพการเปลยนอาหาร 14 วน 52
(5)
ตารางภาคผนวก 22 การวเคราะหความแปรปรวนประสทธภาพการเปลยนอาหาร 14 วน 52 23 น าหนกเปดท 21 วน กรม/ตว 53 24 การวเคราะหความแปรปรวนน าหนก 21 วน 53 25 น าหนกทเพมขน (กรม/ตว) 54 26 การวเคราะหความแปรปรวนน าหนกทเพมขน 21 วน 54 27 ปรมาณอาหารทกนชวง 21วน (กรม/ตว/วน) 55 28 การวเคราะหความแปรปรวนปรมาณอาหารทกนชวง 21 วน 55 29 อตราการเจรญเตบโต กรม/ตว/วน 56 30 การวเคราะหความแปรปรวนอตราการเจรญเตบโต 21 วน 56 31 ประสทธภาพการเปลยนอาหาร 21 วน 57 32 การวเคราะหความแปรปรวนประสทธภาพการเปลยนอาหาร 21 วน 57 33 น าหนกทเพมขน 58 34 การวเคราะหความแปรปรวนน าหนกทเพมขน 0-21 วน 58 35 ปรมาณอาหารทกนชวง 0-21 วน (กรม/ตว/วน) 59 36 การวเคราะหความแปรปรวนปรมาณอาหารทกนชวง 0-21 วน 59 37 อตราการเจรญเตบโต 0-21 วน (กรม/ตว/วน) 60 38 การวเคราะหความแปรปรวนอตราการเจรญเตบโต 0-21 วน (กรม/ตว/วน) 60 39 ประสทธภาพการเปลยนอาหาร 0-21 วน 61 40 การวเคราะหความแปรปรวนประสทธภาพการเปลยนอาหาร 0-21 วน 61
(6)
สารบญภาพ
ภาพท หนา 2.1 แสดงลกษณะของเปดพนธปกกง 4 2.2 แสดงลกษณะของเปดพนธเปดเทศ 5 2.3 แสดงลกษณะของเปดพนธปวฉาย 5 2.4 แสดงลกษณะของเปดพนธลกผสม ไฮ-บรด 6 2.5 แสดงลกษณะของเปดพนธเปดบาบาร 7 2.6 แสดงลกษณะของถาน 10
2.7 แสดงลกษณะโครงสรางของถาน 11 2.8 แสดงลกษณะเชออโคไล (E. coli) 17 2.9 แสดงลกษณะเชอซาโมเนลลา (salmonella spp) 18 3.1 แสดงแผนผงการทดลอง 22
ภาพภาคผนวก
1 ภาพแสดงการเตรยมโรงเรอน 63 2 การฉดน ายาฆาเชอในโรงเรอน 63 3 ภาพแสดงการตดตงไฟในโรงเรอน 64 4 ภาพแสดงเลาเปดในการกกเปด 64 5 ภาพแสดงการกกลกเปดเมอเปดมาถง 65 6 ภาพแสดงการกกลกเปด 65 7 ภาพแสดงถานกอน 66 8 ภาพแสดงถายบด 66 9 ภาพแสดงการใชถานบดผสมอาหาร 67 10 ภาพแสดงการผสมอาหาร 67 11 ภาพแสดงการผสมอาหาร 68 12 ภาพแสดงการใหอาหาร 68 13 ภาพแสดงการกระจายตวของเปด 69 14 ภาพแสดงการรวมตวของเปด 69 15 ภาพแสดงการชงน าหนกเปด 70
(7)
16 ภาพการแสดงการจดบนทก 70
1
บทท 1
บทน ำ
1. ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ การเลยงเปดเนอคออกหนงอาชพทเปนทแพรหลายในประเทศไทย โดยมการผลตเพอจ าหนายทงในประเทศและตางประเทศ เพอใหการเจรญเตบโตของเปดเปนไปอยางมประสทธภาพ จงไดมการใชยาปฏชวนะ ปจจบนจงไดพยายามหาสารธรรมชาตมาทดแทนการใชยาปฏชวนะ ถาน (charcoal) เปนอกทางเลอกหนงทนาสนใจในการน ามาใชเพอเพมประสทธภาพการผลตในสตวปก ถานเปนวสดอนทรยทถกเผาในสภาพทมปรมาณออกชเจนต าหรอไมมออกชเจนดวยอณหภมสงประมาณ 300-600˚C ทเรยกวา Carbonization (FAO, 1985) ถานมคณสมบตในการดดซบความชน กลน โดยจะมรพรนจ านวนมากภายในโครงสรางของถานรพรนดงกลาวจะชวยในการดดซบกลนตางๆหากถานมรพรนมากๆกจะท าใหดดซบกลนไดมาก (Zhao et al., 2008; พทกษ, 2558) กลาววาถานเปนตวดดซบสารพษ กาซ ไขมนและไขมนทละลายน าไดอยางไมเฉพาะเจาะจง ดวยคณสมบตดงกลาวถานจงถกน าใชเพอลดการดดซมสารพษในระบบทางเดนอาหาร เพอปองกนการดดซมเขาสรางกาย (Kutlu et al. 2001) กวา 100 ปทถานถกน ามาใชเปนยาเนองจากความสามารถในการดดซบสารพษมากทสด (Watarai and Tana, 2005) ส าหรบการใชผงถานในดานปศสตวนนไดมการศกษากนมากขน Chu et al.(2013) ไดรายงานวาถานไมไผสามารถชวยเพมประสทธภาพการเจรญเตบโตและประสทธภาพการเปลยนอาหารไดนอกจากนนยงสามารถลดกาซแอมโมเนย และกาซมเทนในมลของสกรขน อกทงยงสามารถลดประชากรของจลนทรยทเปนอนตราย เชน Salmonella และ Escherichia coli และชวยเพมจลนทรยทเปนประโยชนในมล นอกจากนถานไมไผยงสามารถลดความเครยดและเพมความเขมขนของเซลลเมดเลอดอกดวยสวนสตวปก (Anjaneyulu et al., 1993) ไดมการศกษาการใชถานในการผลตสตวปกใหพบวาการเสรมผงถานไมไผในอาหารทระดบตาง ๆ ไมมผลกระทบตอปรมาณอาหารทกน น าหนกไข มวลไข อตราการเปลยนอาหารเปนมวลไข และคณภาพไขในไกไข โดยการเสรมผงถานไมไผในอาหารทระดบ 1.5% มแนวโนมท าใหน าหนกตวเพม และมไขมนในชองทองลดลงอยางชดเจน (เจษฏา และดนสรณ , 2560) และ Edrington et al. (1997) กลาววาการเสรมถานลงในอาหารไกทระดบ 0.5% มแนวโนมทท าใหน าหนกตวเพมขน เชนเดยวกบ Kutlu et al. (2001) การใชผงถานไมโอคเสรมในอาหารไกไขทระดบตาง ๆ 4% ไมมผลท าใหผลผลตไขเพมขน แตการเสรมผงถานมผลท าใหการแตกของเปลอกไขลดลง นอกจากนบวเรยม และคณะ (2551) รายงานวาการผสมผงถานไมล าใยในอาหารไก เนอทระดบ 2.0% ชวยเพม
2
ประสทธภาพการเปลยนอาหารและมแนวโนมลดปรมาณแอมโมเนยในโตเจนในมลไกไขอกดวย จากประโยชนและสรรพคณของถานไมหากถานสามารถชวยเพมประสทธภาพการผลตในเปดเนอได กจะชวยลดการใชยาในการเลยงเปดเนอสงลดสารตกคางในเนอสตวซงเปนประโยชนตอผบรโภคเนอตอไป
ดงนนการทดลองในครงนจงมวตถประสงคเ พอศกษาผลของถานบดผสมอาหารตอ
ประสทธภาพการผลตของเปดเนอบาบาร
2. วตถประสงค 1. เพอศกษาการใชถานบดผสมอาหาร ตอประสทธภาพการผลตในเปดเนอบาบาร ชวง 0-3 สปดาห 2. เพอศกษาการใชถานบดผสมอาหาร ตอคณภาพซากของเปดเนอบาบาร 3. ประโยชนทคำดวำจะไดรบ 1. ทราบระดบทเหมาะสมการใชถานบดผสมอาหารในเปดเนอบาบาร 2. ผลของการใชถานตอคณภาพซากของเปดเนอบาบาร 4. ขอบเขตของกำรวจย ศกษาประสทธภาพการผลตของเปดเนอบาบารทใชถานบดผสมอาหาร ตงแตอาย 1 วนจนกระทงถงอาย 21 วน เนองจากเกดโรคระบาดจงท าใหเกบขอมลไดเพยง 21 วน
3
บทท 2 ตรวจเอกสำร
1. สถำนกำรณกำรผลตเปดเนอในประเทศไทย แตเนองจากเปดกากเบลลมาจากภมภาคและอากาศทแตกตางจากประเทศไทย ตลอดจนวธการ
เลยงและการจดการทแตกตางกน จงท าใหมอตราการสญเสยสง ประกอบกบเปดจะตองปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมและการจดการของไทย จงท าใหมอตราการสญเสยสง ผเลยงจงน าไปผสมกบเปดปากน า ผลตเปนเปดลกผสมเพอหวงจะใหลกผสมทไดนนมความตานทานตอสภาพแวดลอม ทนโรค เลยงงายและไขตกซงผเลยงเปดไขจะพงพอใจมากกบเปดลกผสมทได จนท าใหเปดปากน าพนธแทลดจ านวนลงไปอยางรวดเรว ซงในปจจบนจะมเฉพาะกรมปศสตวเทานนทยงคงเกบรกษาสายพนธเปดปากน าและพนธนครปฐมไว ตำรำงท 2.1 สถานการณการผลตเนอเปดเนอ ในระยะ 5 ปทผานมา (2554-2558) หนวย : พนตน
ป จ านวนเปดเนอ (ตว)
2554 8,949,007 2555 9,629,798 2556 8,094,596 2557 8,533,070 2558 9,234,511
ทมำ: กลมสารสนเทศและขอมลสถต ศนยสารสนเทศ กรมปศสตว (2558)
2. เปด (Duck) เปนสตวปกชนดหนง (จดอยใน Family Anatidae) ทมผนยมเลยงกนมากในหลายประเทศ
เชน จน มาเลเซย ไตหวน เปนตน โดยมวตถประสงคเพอการบรโภคเนอและไข ส าหรบประเทศไทยกเชนกน มการเลยงเปดมาตงแตบรรพบรษ โดยจะมการเลยงกนมากในจงหวดแถบชายทะเล หรอตามบรเวณทมแหลงน าธรรมชาต เชน ชลบร สมทรสาคร นครปฐม อางทอง และสราษฏรธาน เปนตน เพอจะไดน าอาหารจากธรรมชาต เชน ปลา ป กง หอย เปนตน มาใชเลยงเปดเปนการลดตนทนการผลตส าหรบพนธเปดทเลยงในประเทศไทย สามารถแบงไดตามวตถประสงคของการใชประโยชน คอเปดพนธเนอและเปดพนธไข
4
สำยพนธเปดเนอ เปดพนธ หมายถงเปดทใหผลผลตเนอ เชน เปดพนธปกกง (Pakin) เปดเทศ (Muscovy) เปน
ตน แตในปจจบนไดมการพฒนาพนธเปดขนมาใหมเพอใหผลผลตเนอมากขน เชน เปดเชอร วอลเลย (Cherry Valley) เปนตน พนธเปดเนอทนยมเลยงมดงน
1. พนธปกกง(Peking) พนธปกกง มตนก าเนดจากประเทศจน รปรางใหญโต ล าตวกวางลกและหนา ขนสขาวลวน
ปากสเหลอง-สม แขงและเทาสหมากสก ผวหนาสเหลอง เลยงงาย ไมฟกไข ใหไขดพอใช ประมาณ 160 ฟองตอปเปลอกไขสขาว เมอโตเตมทตวผหนกประมาณ 4 กก. ตวเมยหนก 3.5 กก.
เปดปกกงมนสยคอนขางตนตกใจงาย ผเลยงควรระวง เพราะอาจกระทบกบการเจรญเตบโตได ใชเลยงไลทงไมคอยไดผล ควรเลยงในเลาทอากาศถายเทไดสะดวก จงจะเตบโตด นอกจากใหเนอแลว ขนเปดปกกงยงเปนทตองการของอตสาหกรรมผลตลกขนไก และใชท าฟกทนอนไดดวย
ภำพท 2.1 แสดงลกษณะของเปดพนธปกกง ทมำ: ผศ.กระจาง วสทธารมณ (2543)
2. เปดเทศ (Muscovy) มตนก าเนดมาจากทวปอเมรกาใต เปนเปดอกพนธหนงตางหาก เมอท าการผสมพนธกบเปด
พนธอน จะใหลกเปนหมน เชน เปนพนธปวฉาย เปดเทศใชอาหารพวกพชสดไดดคลาย ๆ กบหาน เปนเปดทใหเนอดแตใหไขนอย และโตคอนขางชา จงไมคอยมผนยมเลยงเปนการคา เปดเทศชอบฟกไขและเลยงลกไก มนสยชอบบน เมอโตเตมทตวผจะมน าหนกประมาณ 4-4.5 กก. ตวเมยมน าหนก 3.0-3.5 กก. เปดเทศม 2 ชนด คอ ชนดมสขาว และชนดสด า ทง 2 ชนด ทบรเวณหนาและเหนอจมก
5
มหนงยนสแดง เปนเทศชนดทมสขาวจะมขนสขาว ผวหนงสขาว แขงสเหลอง-สมออน ปากมสเนอ ชนดสด ามขนทหนาอก ล าตวและหลงสด าประขาวปากสชมพ แขงสเหลองหรอตะกวเขม
ภำพท 2.2 แสดงลกษณะของเปดพนธเปดเทศ ทมำ: ผศ.กระจาง วสทธารมณ (2543)
3. พนธปวฉาย เปนเปดพนธผสมระหวางเปดเทศกบเปดธรรมดา พนธพนเมองของไทย ลกเปดทไดจะเปน
หมนทงเพศผและเพศเมย ลกษณะเปดพนธนทส าคญ คอโครงรางใหญ เลบแหลมด า และวองไว กระโดดเกงกวาลกเปดธรรมดา เลยงงาย โตเรว ไมเทยวหากนไกล ไมรองเสยงดง รสชาตของเนอดกวาเปดธรรมดา เนอแนน มไขมนต า ชาวจน นยมบรโภคมานานนบรอยปแลว ในชวงตรษและสารทจน ราคาดกวาเปดธรรมดามาก การเลยงใชเวลาประมาณ 3.5-4 เดอน เปดตวผจะมน าหนก 3-3.5 กก. สวนตวเมยจะหนก 2.5-3 กก
ภำพท 2.3 แสดงลกษณะของเปดพนธปวฉาย ทมำ: ผศ.กระจาง วสทธารมณ (2543)
6
4. พนธลกผสม ไฮ-บรด น ามาเผยแพรโดยบรษทเอกชน มเลยงกนอยหลายพนธในขณะน เชน พนธ เชอรวอลเลย
พนธทเกล พนธฮกการด พนธเลคการด เปนตน ซงสวนใหญมการพฒนาพนธโดยมพนธปกกงผสมอยดวย
ภำพท 2.4 แสดงลกษณะของเปดพนธลกผสม ไฮ-บรด ทมำ: ผศ.กระจาง วสทธารมณ (2543) 5. พนธพนเมอง มอย 2 พนธดวยกน คอ 5.1 พนธนครปฐม เปนเปดตวผทคดออกจากเปดพนธไข และน ามาเลยงเปนเปดเนอ
ไดรบความนยมจากผเลยงมากทสด เพราะลกเปดราคาถก เลยงงาย และไดน าหนกดกวาเปดพนเมองพนธอน ๆ ใชเวลาเลยง 3-4 เดอน ได น าหนกเฉลย 1.6-2.0 กก. ตวผจะมหวสเขยว คอควนขาว อกสแดง ล าตวสเทา และเทาสสม
5.2 พนธกากผสม เปนเปดตวผทคดออกจากเปดไขพนธกากผสมและน ามาเลยงเปนเปดพนธเนอ เปนเปดพนธ เลก น าหนกไมคอยด จงไมนยมเลยงกนมากนก ใชเวลาเลยง 4 เดอน ไดน าหนก 1.3-1.6 กก.
การเลยงเปดตวผเปนเปดพนธเนอเดมทเดยว ไมไดนยมกนมากนก จนกระทงเกษตรกรแถบนครปฐม สพรรณบร ฉะเชงเทรา อยธยา อางทอง หลงจากท านาแลว กลองซอลกเปดตวผมาเลยง จนกลายเปนความนยมทวไป โดยสวนมากนยมเลยงเปดพนเมอง การเลยงกโดยอาศยใหเปดหากนเกบขาวตกและลกกง ลกปลาตามหนอง คลอง บง ตางๆ
6. พนธบาบาร เปนเปดทมการผสมขามสายพนธระหวางเปดเทศพนธพนเมอง เพศเมย กบเปดเทศพนธบา
บาร 100% แลวน าลกเปดเทศเพศเมย ทไดไปผสมกบเปดเพศพอ พนธบาบาร 100% อกครงหนง จะไดเปดเทศลกผสมสายเลอดบาบาร 75% มลกษณะเดนคอเปนเปดเนอลกผสมทมโครงการใหญเนอ
7
มาก ไขมนต า ไรกลนสาป เนอตวสะอาดทนทานตอสภาพแวดลอม เชนเดยวกบเปดพนเมองธรรมดา แตมขอดคอ เลยงงาย โตเรว สามารถใชอาหารทหาตามทองถนได ออกไขปละ 4-5 ชด ๆ ละประมาณ 20 ฟอง สามารถฟกไขไดเอง และเลยงลกเกง ขอส าคญ จ าหนายไดราคาดเปนทตองการของตลาด ลกษณะเดนของเปดพนธบาบาร คอ เลยงงาย ทนตอโรค เลยงไดทงผกตามธรรมชาตและอาหารขนผสมร าปรายขาว ใหอาหารเพยงวนละ 2 มอ เชาและเยน ซงใน 1 ป สามารถเลยงไดถง 5 รน โดยแตละรนจะใชเวลาเลยงประมาณ 75 วน จะมน าหนกประมาณตวละ 2.8 กโลกรม จ าหนายไดในราคากโลกรมละ 60 บาท
ภำพท 2.5 แสดงลกษณะของเปดพนธเปดบาบาร ทมำ: ผศ.กระจาง วสทธารมณ (2543)
โรงเรอนเปด
ลกษณะทวไปของโรงเรอนเปดทด ควรมคณสมบตดงตอไปน 1. กนลม แดด ฝน ได 2. อากาศภายในโรงเรอนสามารถระบายถายเทอากาศไดด 3. สามารถรกษาความสะอาดไดงายไมเปนทขงน า 4. พนควรเปนพนทราย หรอพนซเมนต จะท าใหท าความสะอาดไดงายและควรปแกลบเปน
วสดรองพน 5. ในบรเวณทวางภาชนะใหน าควรมทระบายน า พนคอกตรงบรเวณทใหน าควรใชพนไม
ระแนงหรอใชแผนซเมนตแบบเดยวกบทปคอกหม ซงเปนชองจะสามารถระบายน าไดด หรอท าเปนตะแกรงลวดเพอวางทใหน า
6. สรางงาย ราคาถก และใชวสดกอสรางทมในทองถน 7. หลงคาควรเปนหลงคาจว 2 ชน เพราะจะชวยใหระบายอากาศไดด 8. ไมควรเลยงแนนจนเกนไป
8.1 เปดเลก 6-8 ตว ตอ 1 ตาราง
8
8.2 เปดรน 5-6 ตว ตอ 1 ตารางเมตร 8.3 เปดไข 4-5 ตว ตอ 1 ตารางเมตร 8.4 เปดเนอ 7 ตว ตอ 1 ตารางเมตร ทกขนาด รปแบบฟำรมเปดเนอแบบโรงเรอนปด
1. รวควรอยหางจากโรงเรอนอยางนอย 20 เมตร ความสงรว 1.5 เมตร สามารถปองกนสตวอนเขา-ออกได
2. ประตทางเขาฟารมใหแยกส าหรบบคคลเขา-ออกและยานพาหนะ 2.1 ประตทางเขาฟารมส าหรบบคคล ตองมหองอาบน าเปลยนเสอผา/รองเทา และ
สเปรยฆาเชอโรค 2.2 ประตทางเขาฟารมส าหรบยานพาหนะ มเครองพนน ายาฆาเชอ โรค (ชนด
แรงดนสง/เครองปม) หรอบอน ายาฆาเชอโรค หรอโรงพนน ายาฆาเชอโรค 3. โรงเกบอาหาร / อปกรณ
3.1 แขงแรง ถาวร มดชด สะอาด สามารถอบหรอรมควนฆาเชอโรคได และปองกนนก หน หรอแมลงได
3.2 มชนวางอาหารสงจากพนไมนอยกวา 10 เซนตเมตร 3.3 ตยาอยในหองเกบอปกรณและสามารถลอคได
4. ลกษณะโรงเรอน 4.1 สรางดวยวสดทคงทนถาวร 4.2 มอางน ายาจมเทาหนาประตทางเขาโรงเรอน 4.3 มพนทใหน าภายในโรงเรอน ปดวยสแลต มรองระบายน าใตสแลตออกสบอพก
น าเสย 4.4 รอบโรงเรอนรศม 1 เมตร ใหเทพนซเมนตและมรางระบายน ากวาง 30
เซนตเมตร 5. บานพกอยนอกพนทเลยงสตว 6. พนทท าลายซากควรอยทายฟารมและอยหางจากโรงเรอนอยางนอย 15 เมตร
ส านกพฒนาระบบและรบรองมาตรฐานสนคาปศสตว กรมปศสตว
9
กำรเตรยมตวโรงเรอนกอนลงเปด กอนลกเปดมาถงควรเตรยมตวในเรองตาง ๆ ทจ าเปนไวใหพรอม ดงน 1. ท าความสะอาดโรงเรอนและอปกรณการเลยง พรอมทงฆาเชอโรคทงไวไมนอยกวา 7 วน 2. ใสแกลบหรอสงรองพนอน ๆ ทใหมและสะอาด รองพนคอกใหหนาประมาณ 4 นว 3. จดวางเครองกกพรอมเครองใหความอบอน เชน ตะเกยงรว หรอหลอดไฟ และใหเครอง
กกอบอนเพยงพอเมอลกเปดมาถง 4. มแผงลอมเครองกก กนไมใหลกเปดออกหางจากเครองกกมากเกนไป แผงลอมเครองกก
อาจใชลวดตาขาย ไมกระดานหรอสงกะสแผนเรยบ สงประมาณ 50 เซนตเมตร วางหางจากเครองกกประมาณ 2 ฟต ในระยะการกก 2-3 วนแรก
5. เตรยมทใหน าและอาหารไวใหพรอม และมปรมาณเพยงพอ มน าสะอาดไวใหกน วางทใหน าและอาหารใหทวถง
6. เพอใหลกเปดกนอาหารเปนเรวขน ควรปพนบรเวณเครองกกดวยกระสอบปานเกา ๆ ทสะอาด แลวโรยอาหารใหกน อยาใชกระดาษปเพราะกระดาษจะลนท าใหลกเปดขาเสยได
ตำรำงท 2.2 โปรแกรมท าวคซนเปด
อาย / สปดาห ชนด วธการ 1 กาฬโรค , อหวาต ฉดเขากลาเนอ / ใตผวหนง 2 อหวาต ฉดเขากลาเนอ / ใตผวหนง 3 กาฬโรค ฉดเขากลาเนอ 4 กาฬโรค ฉดเขากลาเนอ
10-12 กาฬโรค , อหวาต ฉดเขากลาเนอ / ใตผวหนง
ทมำ: ประภาส (2556)
10
ถำน (Charcoal)
ภำพท 2.6 แสดงลกษณะของถาน ควำมหมำยของถำน
ถาน (Charcoal) หมายถง ไมทเผาไหมแลวจนสกมสด าโดยมากใชเปนเชอเพลง การน าทอนไมมาวางเรยงแลวจดไฟ จากนนจงใชดนหรอแกรบกลบ ปลอยใหสกไหมแลวน าถานออกมาดบดวยน า คนไทยรจกการใชถานกนมานานสวนใหญจะเปนการใชเพอเปนเชอเพลงในการประกอบอาหาร การใชประโยชนในดานอน ๆยงมจ านวนไมมากตางจากประเทศญปนท ๆไดมการศกษาถานจากไมในดานตาง ๆอยางกวางขวาง ดงนนถานไมทผลตไดจงสามารถน าไปใชประโยชนไดหลายยาง ไดแก ใชในระบบอตสาหกรรม ใชในการบ าบดน าเสยของโรงงาน เปนวตถดบในการผลตยา กนกรองบหร ใชผลตชนสวนของแบตเตอร และถานไฟฉาย ฯลฯ ดานครวเรอน ใชประกอบอาหารปงยาง ใชดดกลนและความชนในบาน ในหองปรบอากาศ ในรถยนต ใสในถงขาวสารเพอดดความชนของขาว ใชดดความชนใตถนบาน ดานการเกษตร ใชเปนสารปรบปรงดน ใชในการท าปยหมก และใชรกษาผลผลตทางการเกษตรไวใหสดนานขน และใชดานในการปศสตว ใชในอาหารสตว และใชรองพนคอกปศสตว เปนตน
11
ประเภทของถำน 1. ถานสด า (ถานทเผาโดยทวไป) โดยทวไปแลวถานสด าจะนมและมเปลอกไมตดอยถานสด าตดไฟงายและมพลงความรอนในการเผาผลาญพอทจะหลอมละลายโลหะและเหลกไดถานเกอบทงหมดทมการผลตทวโลกจะมความคลายคลงกนกบถานน เผาทอณหภมระหวาง 500 ถง 700 องศาเซลเซยส 2. ถานแขง Whit Charcoal ( ถานทเผาโดยกรรมวธพเศษ ) สวนถานแขง จะแขงและไมมเปลอกไมตดอยถานสขาวจะใหพลงความรอนสง เผาทอณหภมประมาณ 1000 องศาเซลเซยส ภายในของถานจะมผวหนาทเรยบและแขง เมอเคาะจะมเสยงกงวานเหมอนโลหะ สามารถเผาไหมไดเปนเวลานาน โครงสรำงและคณสมบตของถำน
ภำพท 2.7 โครงสรางของถาน ทมำ: พทกษ (2558)
พทกษ (2558) ไดท าการศกษาถงโครงสรางของถานไม พบวา ถานไมทสองดวยกลองจะพบรพรนจ านวนมาก ซงรพรนดงกลาวจะชวยในการดดซบกลนได โดยเฉพาะถานไมไผ (bamboo charcoal) เนองจากโครงสรางของถานไมไผมลกษณะเปนรพรนเลกๆมากมาย โดยกลน เหมนอบตางๆ จะแพรเขารพรน หากถานมรพรนมากๆกจะท าใหดดซบกลนไดมากตามไปดวย นอกจากน ชนมชนก (2556) ไดกลาววา ถานไมยงสามารถใหก าเนดและปลดปลอยประจลบ (Negative Ions) และอนฟาเรดยาว (Far infrared ray) ซงมคณประโยชนตอสขภาพ
12
กำรน ำเอำถำนใชประโยชนในดำนตำงๆ การใชประโยชนในระบบอตสาหกรรม อาทใชในระบบกรองและบ าบดอตสาหกรรมน าดมระบบผลตน าประปาระบบ บ าบดน าเสย เปนตน นอกจากนยงใชประโยชนจากคารบอนในอตสาหกรรมโลหะหรอใชขเถาเพอเพมคณสมบตของปนซเมนต ใหแขงตวชา และมความแขงแกรงขน ฯลฯ การใชประโยชนในครวเรอน ใชถานเพอท าหนาทลดกลนในหองปรบอากาศ มประสทธภาพทมาก ในหองแอร ทท างานหรอในรถ หรอการใชถานวางไวบรเวณชองดดอากาศเพอก าจดเชอจลนทรย จะชวยดดซบกลนและเชอโรคตางๆ เอาไวชวยลดกลนไมพงประสงคไดอยางด ในดานการเกษตรใชเปนสารปรบปรงดน ถานไมจะมรพรนมากมาย เมอใสถานปนลงในดนจะชวยปรบสภาพดนใหรวนซย อมน าไดดขนสงผลใหรากพชขยายตวอยางรวดเรวชวยลดการใชปยเพราะสมบตตาง ๆ ของจลธาตทมอยหลายชนดในแทงถาน จะเปนประโยชนใหแกพชทปลกจากแหลงเดยวกน
ประโยชนของถำนดำนตำง ๆ 1. การใชประโยชนในอตสาหกรรม
ถานบรสทธ เปนวตถดบในอตสาหกรรมผลตสารเคมตาง ๆ เชน คารบอนไดซลไฟด (Carbondisulpide), โซเดยมไซยาไนด (Sodium Cyanide) ซลคอนคารไบด (Silicon Carbide) หรอถานกมมนต (Activated Carbon) เปนตนถานกมมนต ทไดจากถานไมทมคาคารบอนเสถยรสง (High Fixed Carbon) ใชประโยชนในอตสาหกรรมอกหลากหลาย อาทใชในระบบกรองและบ าบดอตสาหกรรมน าดม ระบบผลตน าประปา ระบบบ าบดน าเสย เปนตน นอกจากนยงใชประโยชนจากคารบอนในอตสาหกรรมโลหะหรอใชขเถาเพอเพมคณสมบตของปนซเมนต ใหแขงตวชา และมความแขงแกรงขน ฯลฯ
2. การใชประโยชนในครวเรอน
คณสมบตในการดดซบกลนและความชนของถาน เปนทรบรกนดแลวส าหรบผอ าน แตในตางประเทศ อตสาหกรรมผลตเครองประดบจากถานเพอใชประโยชนในบานเรอนไดรบความนยมมาก คนญปน เปนตวอยางของผทมองเหนคณประโยชนของถานอยางชดเจน การใชถานเพอท าหนาทลดกลนในหองปรบอากาศ มประสทธภาพทดมาก ในหองแอร ทท างานหรอในรถ โดยเฉพาะททมผสบบหร หรออาจจะมเชอจลนทรย ควรน าถานไมไปวางดกไวทชองดดอากาศกลบของเครองดดอากาศ รพรนและจลนทรยทเปนประโยชนในถานไมจะดดซบกลนและเชอโรคตาง ๆ เอาไว ชวยลดกลนไมพงประสงคไดอยางด หรอจะใชถานเพอการบ าบดน าเสยจากครวเรอน กอนปลอยสทอระบายสาธารณะกยงเปนผลดตอสงแวดลอมอกดวย
13
3. การใชประโยชนในการเกษตร ในภาคการผลตเชงเกษตร การน าถานไมมาใชประโยชนนบวามคณคาทนาสนใจไมนอย
เนองวาถานมคณสมบตทไมเปนพษภยตอพชและสตวจงสามารถใชทดแทนสารเคมราคาแพงไดอยางกวางขวางและมประสทธภาพไมแพกนทเดยว
3.1 ใชเปนสารปรบปรงดน ถานไมจะมรพรนมากมาย เมอใสถานปนลงในดนจะชวยปรบสภาพดนใหรวนซย อมน าไดดขนสงผลใหรากพชขยายตวอยางรวดเรวชวยลดการใชปยเพราะสมบตตาง ๆ ของจลธาตทมอยหลายชนดในแทงถาน จะเปนประโยชนใหแกพชทปลก
3.2 ถานไมทน ามาใชปรบปรงดนควรเปนเศษถาน ขนาดไมเกน 5 มม. โดยอาจจะเปนถานแกลบหรอถานชานออย แตควรระวงขเถาซงมฤทธเปนดางสงเพราะพชกไมชอบดนทมคาเปนดางสงควรรกษาคาเปนกรดดางของดนไวท pH 6.0 – 6.8
3.3 ชวยรกษาผลผลตใหสดนานขน ผกและผลไมจะมกลไกผลตกาซเอธลน (Ethyline) เพอท าใหตวเองสก เราสามารถรกษาผลผลตใหสดนานขนโดยใสผงถานลงในกลองบรรจเพอดดซบกาซดงกลาวไวไมใหออกฤทธผกผลไมจะยงคงสดอยไดนานถง 17 วน โดยไมเสยหายหรอสกงอม ปจจบนไดมการน าผงถานกมมนตผสมลงในกระดาษทใชท ากลองบรรจผลผลตเพอการนแลว
3.4 ถานแกลบหรอถานชานออย ใชทดแทนแกลบรองพนคอกสตวซงราคาถกและหางายพอ ๆ กน เพอหลกเลยงความรอนและกาซตาง ๆ อนเปนสาเหตหนงของอาการเครยดในสตวสงผลใหสขภาพและผลผลตจากปศสตวมคณภาพดขน
3.5 ใชผสมอาหารสตว น าผงถานผสมในอาหารสตวดวยอตราสวนเพยง 1 เปอรเซนต ถานจะชวยดดซบกาซในกระเพาะและล าไส ชวยลดอาการทองอดเนองจากปรมาณน าในอาหารสงเกนไดโดยไมเปนอนตรายตอสตว
กำรควบคมและดบกลนแอมโมเนย ในเลำเปด
แอมโมเนย มสถานะเปนกาซ ไมมส มกลนฉนรนแรงมาก เราอาจจะเคยไดกลนนกได ทเราเรยกวา เยยวอฐ ส าหรบดมเวลาเปนลม แตถาเปนกาซแอมโมเนยลวนจะฉนจนส าลก ถอเปนกลนทมความฉนมาก เปนกลมกาซทอนตรายตอสงมชวต โดยสตวทสมผสแอมโมเนยอยเสมอจะเกดอาการแพ ระคายตอเยอออนตางๆ ของอวยวะในรางกาย เชน อวยวะสบพนธ ตา ห ปาก จมก โดยเฉพาะอยางยงระบบทางเดนหายใจ ท าใหสตวเครยด ออนแอลง แสดงอาการคลายเปนหวด เชน มน ามก น าตาไหล จากนนจะถกเชอโรคเขาซ าเตมจนเปนโรคตางๆ ไดงาย ในสตวปกจะไวตอกาซแอมโมเนยมากกวาในสตวเลยงลกดวยนม ในพนดนทมไนโตรเจนปะปนอยไมวาจากเศษอาหาร มล ฉ
14
เมอไดรบความชน อณหภมทเหมาะสม เชอจลนทรยในธรรมชาตกจะยอยอนทรยสารเหลานแลวปลอยแอมโมเนยออกมา หากปลอยใหสะสมอยนานกจะมแอมโมเนยมากขน การตากแหงรวมกองกเชนเดยวกนหากโดนฝนหรอน าจนเปยกกสามารถปลอยแอมโมเนยออกมาอกเหมอนเดม รวมถงการชะลางลงดนสงใหเกดขบวนการแอมโมนฟเคชน ท าใหไนโตรเจนแตกตวออกแลวแลวปลอยแอมโมเนยตอ
การน าไคลนอพตโลไลทมาหวานหรอผสมอาหารเพอควบคมแอมโมเนยในเลาเปด ซงอาจจะเปนเลาเปดเนอทเลยงบนพนดน พนปนหรอเลาเปดไขทมกลนกาซแอมโมเนยจากมลรนแรง รวมถงบอพกมลส าหรบผลตแกสหรอเพอท าปยหมกกตามแต บางครงอาจสงผลกอกวนเพอนบานและเหตดงกลาวนเองทท าใหเกดการฟองรองกนมาหลายรายแลว ส าหรบการควบคมขจดกลนแอมโมเนยในเลาเปดแนะน าใหใชไคลนอพตโลไลทหวานในอตรา 1 กโลกรมตอพนท 100 ตารางเมตร สวนบอพกมลนนใชหวานในอตรา 1 กโลกรมตอพนท 40 ตารางเมตร กลนกาซ กลนแอมโมเนยทไมพงประสงคในเลาเปดกจะถกจบตรงไวจนหมด แตถาหากน ามลเปดมาปรบปรงบ ารงดนกจะเปนปยละลายชาอยางด ชวยปองกนแมลง หนอน ไร รา เนองจากในเนอของไคลนอพตโลไลทนนอดมไปดวยซลกา
ส าหรบการคลกผสมอาหารใหใชอตรา 3 กโลกรมตออาหาร 100 กโลกรมหรอ 3 เปอรเซนตของจ านวนอาหารเนองจากคณสมบตของเนอไคลนอพตโลไลทดงกลาวกจะไปจบตรงกาซตางๆ ภายในล าไสของสตว เวลาขบถายมลออกมาเนอสารกจะจบตรงกาซหรอกลนไดในทนท หากยงมกลนเหมนใหหวานทบลงไปทกองหรอบอพกอกครงหนงนอกจากนยงชวยจบตรงท าลายสารพษกลมอะฟลาทอกซนทตกคางตดมาในอาหารชวยลดอตราการตายของเปดใหนอยลงสงผลใหเจรญเตบโตด ผลผลตเพมขนอกทางหนงดวย อยางทกลาวไวขางตนถงผลเสยของถานกาซแอมโมเนยทไมเจอจางในอากาศ หรอในกรณทมปรมาณความเขมขนของ แอมโมเนย ในอากาศมากเกนไปหรอเมอไดกลนเพยงเลกนอย กควรจะตองหาทางปองกนตวเองและสงทตองระวงทสดคอในกรณไฟไหมหามใชน าดบไฟเดดขาด ดงนนเพอความปลอดภยในกรณของฟารมเลยงสตวนนกควรจะมตวชวยรกษาความปลอดภย อยางเชน เครองวดแอมโมเนยตดไวในฟารม
15
งำนวจยถำนกบกำรเลยงสตว
Ademoyero and dalivi (1993) กลาววา ถานกมมนต สามารถลดสารพษของอะฟลาทอกซน บ1 ในตบของไก ลดการปนเปลอนของอะฟาทอกซน เอท 1 ในน านมแกะ
Sipalo and Nkonde (2015) ไดท าการศกษาศกษาการใชถานผสมอาหารตอการเจรญเตบโตของไกเนอ พบวา ไกทเลยงดวยอาหารผสมแบบผสมดวยถานไมไผ 0.5 เปอรเซนต, 0.7เปอรเซนต และ 0.9 เปอรเซนต มน าหนกตวสงกวาไกกลมทไมไดรบการเสรมถาน โดยน าหนกไกกลมทเลยงดวยอาหารเสรมถานเฉลย 2.3 กโลกรมตอตว สงกวากลมทไมไดใชถานประมาณ 0.2 กโลกรม
Teresa et al., (2011) ไดท าการศกษาถานมผลตอการเจรญเตบโตของไกเนอ เมออาย 21 วน กลมทดลองไกทไดรบอาหาร 0.3 เปอรเซนต มน าหนกสงกวากลมควบคมทไมไดรบแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต ในขณะทอตราการตายของไกในทงสองกลมมความคลายคลงกนในกลมควบคมเทากบ 3.7 เปอรเซนต และ 3.1 เปอรเซนต
เผาพงษ และคณะ (2550) ไดท าการทดลองผสมถานไมล าไยในอาหารไกเนอตงแตแรกเกด เปนเวลา 5 สปดาห ไมสงผลเสยตอการเจรญเตบโต คณภาพซาก กจกรรมของเอมไซมทรปซนในล าไสเลก และลกษณะทางจลกายวภาคของล าไสเลก ยกเวนการใชทระดบสง 3 และ 4 เปอรเซนต มผลท าใหกนมน าหนกเพมขน การใชผงถานทระดบ 1,2 และ 4 เปอรเซนต ท าใหจ านวนแบคทเรยกรดแลคตกเพมขนอยางเหนไดชด ทงนการใชผงถานทระดบ 2 เปอรเซนต ยงท าใหประสทธภาพการเปลยนอาหารดทสด และมแนวโนมลดปรมาณแอมโมเนยไนโตรเจนในมล ดงนนการใชผงถานไมล าไยทระดบ 2 เปอรเซนต จงเปนระดบทเหมาะสมส าหรบใชในอาหารไกเนอ
สามารถ (2552) ไดศกษาประสทธภาพการก าจดสารอนทรยและอตราการไหลของน าทงทมผลตอประสทธภาพในการก าจดสารอนทรย ในน าทงของโรงเชอดไกดวยถงกลองจ าลองทมถานไมไผเปนวสดดดซบ พบวา ถานไมมประสทธภาพในการก าจดสารอนทรยในรป ซโอด บโอดของสารแขวนลอยในโตเจน น ามนไขมน และส คดเปนรอยละ 42.29, 60.37, 33.03, 78.57 และ 46.91
พระพงษ (2552) ไดศกษาเปรยบเทยบความสามารถไนการดดซบของถานกมมนตทไดรบจากวธการผลตและวสดทแตกตางกน คอ การผลตสองวธ และวสดทแตกตางกน 3 ชนด กะลามะพราว เปลอกทเรยน และเปลอกมงคด พบวาถานกมมนตทผลตจากเปลอกทเรยน มงคดดทสด
เจษฎา และดนสรณ (2560) ไดท าการศกษาการเสรมผงถานไมไผในอาหารทระดบ 1.5
เปอรเซนต มผลท าใหไขมนในชองทองไกไขลดลงอยางมนยส าคญเมอเปรยบเทยบกบกลมควบคมและ
กลมทใชผงถานไมไผระดบ 0.5 เปอรเซนต (P<0.05) การลดลงของไขมนในชองทองในไกไขทเลยง
16
ดวยผงถานไมไผ 1.5 เปอรเซนต อาจจะเกยวของกบผลของผงถานตอการดดซบไขมน เนองจากผง
ถานมความสามารถในการดดซบสารตางๆไดสง และการดดซบของผงถานเปนแบบไมจ าเพาะเจาะจง
จงท าใหมการเพมการขบออกของไขมน สงผลใหมไขมนทเกบสะสมลดลง นอกจากนนการลดลงของ
ไขมนในชองทองของกลม 1.5 เปอรเซนต อาจเกยวของกบพลงงานทไกไขไดรบ เนองจากไกไขกลมท
เลยงดวยผงถานไมไผ 1.5 เปอรเซนต กนอาหารไดนอยกวากลมอนๆ
17
เชออโคไล (E. coli)
ภำพท 2.8 เชออโคไล (E. coli) ทมำ: www.honestdocs.co/what-is-ecoli ลกษณะของเชออโคไล Escherichia coli หรอ E. coli ซงเปนเชอแบคทเรยแกรมลบ
(Harry และHemsley) พบวาเชอ E. coli มแหลงอาศยอยบรเวณล าไสของคน และสตว โดยเฉพาะ
บรเวณล าไสใหญ และล าไสเลกสวนปลาย เชอนมระยะฟกตวคอนขางสน ขณะอยในล าไส E. coli จะ
ท าหนาทชวยยอยสลายกากอาหารและเชอนจะถกขบถายปะปนออกมากอจจาระ ดงนนไกจงสามารถ
ไดรบเชอนจาก ฝน ละอองในโรงเรอน วสดรองพน สงขบถายของไกตวอน และจากน าทใชเลยงไก
หรอในกรณของการตดเชอเฉพาะแหง มกพบเยอหมขออกเสบ การอกเสบของกระดกหรอไขกระดก
และการตดเชอในล าไสท าใหเกดล าไสอกเสบในสตวปก
ยำทใชไดผล เชน Gentamicin. Kanamycin, Norfloxacin เปนตนอยางไรกตาม ควรมการเพาะแยกเชอและทดสอบความไวตอยาตานจลชพเนองจากเชอ E. coli มการดอยาสง
อำกำรทพบ ในกรณทการตดเชอผานไข พบวาตวออนทอยในไขจะตาย สวนตวทไมตายแตม การตดเชอทไขแดงมกเจรญเตบโตชา อาจเกดการอกเสบของสะดอและเยอหมหวใจได สวนการตดเชอของระบบหายใจ พบบอยในสตวปก โดยจะมอาการตาอกเสบ ถงลมอกเสบ การอกเสบของเยอหมหวใจ เยอหมตบและทอน าไข ในกรณของการตดเชอเฉพาะแหง มกพบเยอหมขออกเสบ การอกเสบของกระดกหรอ ไขกระดก และการตดเชอในล าไส ท าใหเกดล าไสอกเสบ
รอยโรคทพบ จะมเนอตายลกษณะคลายเนยบรเวณถงไขแดงและมอาการบวมน าทถงไขแดง ดวย รอยโรคอนๆ พบไดตามอวยวะทกลาวมาแลว
18
ซลโมเนลลำ (salmonella spp)
ภำพท 2.9 เชอซลโมเนลลา (salmonella spp) ทมำ: http://mic011-it15.blogspot.com
ลกษณะของเปนเชอซลโมเนลลำ genus หนงของแบคทเรย family Enterobacteriaceae
มรปรางลกษณะเปนแทง ขนาดประมาณ 0.7-1.5 ไมครอน (µm) X 2-5 ไมครอน ตดสแกรมลบ สวนมากเคลอนไหวได สามารถเจรญเตบโตไดในทมหรอไมมอากาศกได ซลโมเนลลาจะเรมถกท าลายทอณหภม 70°C แตสภาวะทเหมาะสมในการเจรญเตบโตอยในชวงอณหภม 8-45 °C ความเปนกรดดางท pH 6.5-7.5 ปรมาณน าใชได ไมต ากวา 0.93 เปนเชอทไมทนตอความรอน จะถกท าลายไดทอณหภม 55 °C นาน 1 ชวโมง หรอ 60 °C นาน 15-20 นาท หรอ 62 °C นาน 4 นาทอณหภมทต ากวา 5 °C ไมสามารถท าลายเชอไดเพยงแตไปยบยงการเจรญเตบโตของเชอเทานน
กำรแพรกระจำย ซลโมเนลลาสามารถพบไดทวโลก (worldwide) โดยซลโมเนลลาทพบมากทสด คอ
Salmonella enteritidis ตามดวย Salmonella typhimurium การเปลยนแปลงความถของแตละซโรไทปสามารถเกดขนได ในชวงระยะเวลาสน ๆ เชน ภายในเวลาไมเกน 1-2 ป สวนมากแลวในภมภาคหนงจะมจ านวนซโรไทปไมมาก นกทแพรระบาดอย เชน ในเขตภมภาคเอเชยโดยเฉพาะอยางยงประเทศไทย พบอบตการณของโรค Salmonella weltevreden เปนอนดบตน
แหลงทอยอำศยล ำดบแรกของซลโมเนลลำ พบในล าไสของสตวเชน สตวปก สตวเลอยคลาน สตวเลยง มนษย รวมทงแมลง แตบางทอาจพบเชอซลโมเนลลาอยตามรางกายของมนษยและสตวกเปนได ซลโมเนลลาจากล าไสออกมาทางอจจาระ จากนนจะอาศยสตวแมลง และน าแพรกระจายไปสสงแวดลอม เชน ดน น า ปย ซากสตวทเนาเปอย เขาสวงจรของหวงโซอาหาร สล าไสของมนษยและสตววนเวยนเปนวฏจกร เชอสามารถแพรกระจายไปทวโลกดวยการขนสงสตวและอาหารระหวางประเทศ การแพรซลโมเนลลาจากสตวทมเชอไปยง
19
สตวทปลอดเชอมกเกดขนบอยๆ เพราะมนษยและสตว อาจเปนพาหะ (carriers) คอมซลโมเนลลาอยในรางกายหรอในอจจาระ แตไมแสดงอาการของโรคออกมา (อรณ และคณะ, 2545) สำมำรถแบงโรคซลโมเนลลำได 3 โรค
1. โ ร ค ข ข า ว ( Pullorum disease, Bacillary White Diarrhea) ม ส า เ ห ต จ า ก เ ช อ Salmonella Pullorum ไกท ตดเชอแสดงอาการทองเสย ขบถายมสขาว มอตราการ ตายสงในลกไกไกโตเตมวย ตดเชอจะไมแสดงอาการปวย แตสามารถเปนพาหะของโรค โรคนสามารถตดเชอผานไขได
2. โรคไทฟอยด (Typhoid infection) มสาเหตจากเชอ S. Gallinarum ไกทตดเชอแสดงอาการคลายการตดโรคขขาว
3. โรคพาราไทฟอยด (Paratyphoid infection) มสาเหตจากเชอซลโมเนลลา ซโรวารอนทนอกเหนอจากS. Pullorum และ S. Gallinarum โดยเชอแซลโมเนลลาทพบไดบอยในการกอโรคพาราไทฟอยด และมความ ส าคญในดานการคาระหวางประเทศ ไดแก S. Enteritidis และ S. Typhimurium แซลโมเนลลาเปน แบคทเรยทสามารถพบปนเปอนไดในทกขนตอนของ กระบวนการเลยงและการผลตไก (Chansiripornchai et al., 2000)
ปจจยทมผลกระทบตอกำรเจรญและกำรอยรอด เนองจาก Salmonella spp. มความสามารถในการปรบตวไดดจงทนทานในสงแวดลอมท
ไม เอออ านวยไดดงนน จงมความจ าเปนอยางยงทจะตองท าความเขาใจถงปจจยตาง ๆ ทจะมผลตอการ เจรญเตบโตและความอยรอดของ Salmonella spp. ในสงแวดลอม เพอใหสามารถควบคมหรอใชปจจยเหลานใน การควบคมการแพรกระจาย Salmonella spp. ซงปจจยส าคญเหลานจะไดกลาวแยกเปนหวขอยอย ๆ ตอไป และในหวขอสดทายจะเปนการประมวลผลของปจจยทกลาวมาแลววามผลอยางไรตอ Salmonella spp.
1. อณหภม โดยชวงอณหภมทเจรญเตบโตไดอยางเหมาะสม อยระหวาง 30-45 °C ในอาหารเลยงเชอ Salmonella spp. มคณสมบตทปรบตวใหเขากบสงแวดลอมไดดพบวา อณหภมต าสด ทสามารถเจรญเตบโตได คอ 2-3 °C ในเนอไกหรอเนอววโดยสามารถ อยไดนาน 1-2 วน ในขณะท อณหภมสงสด ท เคยมรายงานวาเจรญเตบโตไดคอ ท 54 °C ในอาหารเลยงเชอ Salmonella spp. มการปรบตวใหเขากบอณหภมทสงขนเปน 48 °C อยางนอยหนงรน กอนจะมทายาททสามารถเจรญเตบโตท 54 °C
เนองจาก Salmonella spp. มระบบการ ตอบสนองตอการเปลยนแปลงอณหภมแบบเฉยบพลน (heat shock response) เมออณหภมในอาหารซงเปนสงแวดลอมของ Salmonella spp. เพมสงขน Salmonella spp. จะเรมตาย เนองจากความเสยหายของโครงสรางของเซลท
20
เกดขนในสวนทเปนไขมนของเยอหมเซล (cell membrane) และโปรตนของเซลโดยเฉพาะอยางยงเอนไซม (enzymes) ท าใหเยอหมเซลรว (disrupted) และ การสงเคราะหโปรตน (protein synthesis) ตองหยดชะงกลง ผลสดทาย คอเซลไมสามารถรกษาสภาวะสมดลทเปนสภาวะปกตไวได และตองตายไปในทสด ระยะเวลาทท าลายแบคทเรยใหลดลงไดรอยละ 90 เรยกวา decimal reduction time (Dt ) หรอ D-value เปนค าทจ าเพาะส าหรบเชอแตละชนด ณ อณหภมตาง ๆ ส าหรบ Salmonella spp. Typhimurium D57.2C ซงมวอรเตอรแอคตวต (aw) เทากบ 0.9 ในสภาวะทมน าตาลซโครส (sucrose) และกลเซอรอล (glycerol) เทากบ 40-55 นาทและ 1.8-8.3 นาทตามล าดบ (Goepfert et a.l, 1970)
2. ควำมเปนกรดดำง pH ท Salmonella spp. เจรญเตบโตไดอยในชวง 4.5-9.5 แตชวงท เจรญเตบโตไดดคอ pH 6.5-7.5 ปญหาการเกดโรคอาหารเปนพษในอาหารทเปนกรดนน นาจะมาจาก ความสามารถของ Salmonella spp. ในการปรบตวใหเขากบสงแวดลอมได
3. น ำใชได (water activity: aw) ความหมายของน าใชไดคอ ปรมาณน าทอยในอาหารและสามารถน าไปใชในการเจรญเตบโตได Salmonella spp. สามารถเจรญเตบโตไดทระดบ aw ไมต ากวา 0.93 ความเขมขนของน าเกลอท สามารถยบยงการเจรญเตบโตของ Salmonella spp. ไดคอทระดบความเขมขนรอยละ 3-4 การท Salmonella spp. สามารถทนตอความแหงหรอ aw ระดบต าๆ ไดจงสามารถคงตวมชวตอยไดในสงแวดลอมนอกรางกายมนษย หรอสตวได
4. อำกำศหรอออกซเจน บทบาทส าคญของอากาศทก าหนดการอยรอดของ Salmonella spp. เปนแบคทเรยทสามารถเจรญเตบโตได ไมวาจะมออกซเจนหรอไมกตาม เนองจากสามารถสรางพลงงานโดยอาศยการหมก (fermentation) ได
5. ปจจยรวม (combined parameters) ในการพจารณาถงผลของปจจยดงกลาวขางตนนน มกไมพบในทางปฏบตจรงๆเนองจาก ปจจยเหลานมการเปลยนแปลงไปพรอม ๆกน และในการตอบสนองของ Salmonella spp .ตอปจจยใดปจจยหนงอาจจะมการเสรมฤทธรวมกบปจจยอนดวยเชน ในสภาวะสญญากาศหรอ ปรบบรรยากาศ Salmonella spp. สามารถเจรญเตบโตเพมจ านวนอยางมาก ความสามารถในการทนตอความเคม หรอ aw ต า (>2%NaC1) และความเปนกรด (pH>5.0) จะมากขนเมอเพมอณหภมสงขนมาสงระดบทเหมาะสมท Salmonella spp. เจรญไดด (Brocklehurst and Lund, 1990; D’Aoust, 1989; Thomas et al., 1992)
21
บทท 3 อปกรณและวธกำรทดลอง
อปกรณกำรทดลอง
1. โรงเรอนส าหรบเลยงเปดเนอ 2. เปดเนออายแรกเกดจ านวน 102 ตว 3. อาหารเปดเนอ ระยะท 1 และระยะท 2 (สตรทางการคา) 4. เครองชง 5. สมดจดบนทก 6. ถานกอน 7. ถาดอาหารเปดเลก จ านวน 12 ถาด 8. ถงอาหาร 12 ถง 9. ถงน า 12 ถง 10. สายไฟและหลอดไฟ (100วตต) 11. วคซนปองกนโรค
สตวทดลอง
ใชลกเปดเนอพนธบาบาร คละเพศ จ านวน 102 ตว โดยสมเปดแบงออกเปน 3 กลมๆ ละ 4 ซ า ใชเปดเนอซ าละ 8 ตว ม 6 กลมการทดลอง และใชเปดเนอซ าละ 9 ตว ม 6 กลมการทดลอง เสรมผงถานในอาหาร 3 ระดบ คอ 0, 1.5 และ 2 เปอรเซนต (T1, T2 และ T3) คอกเปดเนอปดวยพนแสลทในโรงเรอนแบบเปด และกกลกเปดเนอโดยการเปดหลอดไฟฟาขนาด 100 วตต เพอใหความอบอนแกลกเปดเปนระยะเวลา 7 วน ใหเปดเนอไดรบน าและอาหารแบบเตมท ตลอดระยะเวลาการทดลอง 3 สปดาห
อำหำรทดลอง การทดลองในครงนใชอาหารเปดทางการคา ระยะเวลาการทดลอง 0-3 สปดาห อาหารทใชม โปรตน 22% พลงงาน 3,080 กโลแคล/กโลกรม โดยแบงการใหอาหารเปน 2 มอ มอเชาใหเวลา 07.00 น. มอเยนใหเวลา 18.00 น. และมน าสะอาดใหกนตลอดเวลา
22
กำรเตรยมโรงเรอนและอปกรณ แบงโรงเรอนออกเปน 12 เลาโดยใหมพนทขนาดกวาง 1.8 เมตร ยาว 2.0 เมตร ท าความสะอาดโรงเรอนและอปกรณ พรอมฆาเชอโรยปนขาวพกเลาไว 14 วน เตรยมอปกรณใหน าและอาหารใหพรอม สมลกเปดเนอและน าหนกตวใกลเคยงกนเขาหนวยทดลอง จดบนทก สตวทดลองทกหนวยทดลองใหอาหารและน าแบบไมจ ากด (full feeding) กำรวำงแผนกำรทดลอง
การวางแผนการทดลองแบบสมอยางสมบรณ (Completely Randomized Design : CRD) โดยแบงออกเปนการทดลองเปน 3 กลมการทดลอง (Treatment) การทดลองละ 4 ซ า (Replications) ใชเปดเนอซ าละ 8 ตว โดยจดทรทเมนตดงน
ทรทเมนตท 1 ไมมการเสรมผงถานในอาหาร 0 % ทรทเมนตท 2 เสรมผงถานในอาหารส าเรจรป 1.5 % ทรทเมนตท 3 เสรมผงถานในอาหารส าเรจรป 2 %
ภำพท 3.1 แผนผงกำรทดลอง
T1R1 T3R2
T1R3
T2R4
T3R3
T2R1
T1R2
T2R2
T3R1
T1R4
T2R3
T3R4
ทำงเดน
ทำงเดน
ประต
23
กำรเกบขอมล ประสทธภำพกำรผลต
ท าการเกบขอมลน าหนกสตวทดลอง จดบนทกปรมาณอาหารทใหและทเหลอ ตรวจสอบจ านวนสตวทตาย จากนนน าขอมลไปค านวณหาอตราการเจรญเตบโตตอตวตอวน ประสทธภาพการเลยนอาหารเปนเนอ อตราการตาย ตามสตรค านวณ ดงตอไปน
อตราการเจรญเตบโต = น าหนกสดทาย-น าหนกเรมตน จ านวนวนทเลยง
ประสทธภาพการเปลยนอาหารเปนเนอ = น าหนกตวทเพม น าหนกอาหารทกน
สถำนทท ำกำรทดลอง ด าเนนการทดลอง ณ ฟารมเลยงสตวปก โปรแกรมวชาเทคโนโลยการผลตสตว คณะ
เทคโนโลยการเกษตรและเทคโนยอตสาหกรรม มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค อ า เภอพยหะคร จงหวดนครสวรรค ระยะเวลำในกำรศกษำทดลอง
เรมตนการทดลองตงแตวนท 12 เดอน สงหาคม พ.ศ. 2560
ตำรำงท 3.2 ระยะเวลาในการศกษาทดลอง
กจกรรม ก.ค. 2560
ส.ค. 2560
ก.ย. 2560
ต.ค. 2560
พ.ย. 2560
ธ.ค. 2560
1.เตรยมอกรณ
2.ทดลอง
3.วเคราะหขอมลทางสถต
4.จดท ารปเลม
24
บทท 4 ผลและวจำรณ
ดำนประสทธภำพดำนกำรผลตเปดเนอ
1. น ำหนกตว (กรม/ตว) (Body Weight : BW) ผลของการเลยงเปดเนอโดยใชถานบดผสมอาหารตอน าหนกตวของเปดเนอ ชวงอาย 0-7 วน ผลปรากฏวาน าหนกตวของเปดเนอกลมทใชถานบดผสมอาหารทระดบ 2% มน าหนกตวมากทสดเทากบ 195.19 กรม รองลงมาคอกลมทใชถานบดผสมอาหารในระดบท 0% และ 1.5% ซงมคาเทากบ 187.63 และ 177.76 กรม ตามล าดบแตกตางอยางไมมนยส าคญทางสถต (P>0.05) ผลของการเลยงเปดเนอโดยใชถานบดผสมอาหารตอน าหนกตวของเปดเนอ ชวงอาย 7-14 วน ผลปรากฏวาน าหนกตวของเปดเนอกลมทใชถานบดผสมอาหารทระดบ 2% มน าหนกตวมากทสดเทากบ 195.19 กรม รองลงมาคอกลมทใชถานบดผสมอาหารในระดบท 0% และ 1.5% ซงมคาเทากบ 192.96 และ 189.00 กรม ตามล าดบแตกตางอยางไมมนยส าคญทางสถต (P>0.05) ผลของการเลยงเปดเนอโดยใชถานบดผสมอาหารตอน าหนกตวของเปดเนอ ชวงอาย 14-21 วน ผลปรากฏวาน าหนกตวของเปดเนอกลมทใชถานบดผสมอาหารทระดบ 1.5% มน าหนกตวมากทสดเทากบ 764.75 กรม รองลงมาคอกลมทใชถานบดผสมอาหารในระดบท 0% และ 2% ซงมคาเทากบ 747.72 และ 701.51 กรม ตามล าดบแตกตางอยางไมมนยส าคญทางสถต (P>0.05) ดงแสดงในตารางท 4.1
2. น ำหนกตวทเพมขนเฉลย (กรม/ตว)( Weight Gain) น าหนกตวทเพมขนเฉลย ชวง 0-7 วน ผลปรากฏวา น าหนกตวทเพมขนแตกตางอยางไมม
นยส าคญทางสถต (P>0.05) โดยกลมทใชถานบดผสมอาหารทระดบ 2% มน าหนกตวทเพมขนเฉลยสงสด 129.81 กรม รองลงมาคอกลมทใชถานบดผสมอาหารทระดบ 0% และ 1.5% โดยมคาเทากบ 121.66 และ 116.94 กรมตามล าดบ
น าหนกตวทเพมขนเฉลย ชวง 7-14 วน ผลปรากฏวา น าหนกตวทเพมขนแตกตางอยางไมมนยส าคญทางสถต (P>0.05) โดยกลมทใชถานบดผสมอาหารทระดบ 2% มน าหนกตวทเพมขนเฉลยสงสด 266.04 กรม รองลงมาคอกลมทใชถานบดผสมอาหารทระดบ 0% และ 1.5% โดยมคาเทากบ 246.60 และ 238.04 กรมตามล าดบ
น าหนกตวทเพมขนเฉลย ชวง 14-21 วน ผลปรากฏวา น าหนกตวทเพมขนแตกตางอยางไมมนยส าคญทางสถต (P>0.05) โดยกลมทใชถานบดผสมอาหารทระดบ 1.5% มน าหนกตวทเพมขน
25
เฉลยสงสด 321.57 กรม รองลงมาคอกลมทใชถานบดผสมอาหารทระดบ 0% และ 2% โดยมคาเทากบ 300.17 และ 240.27 กรมตามล าดบ น าหนกตวทเพมขนเฉลย ชวง 0-21 วน ผลปรากฏวา น าหนกตวทเพมขนแตกตางอยางไมมนยส าคญทางสถต (P>0.05) โดยกลมทใชถานบดผสมอาหารทระดบ 1.5% มน าหนกตวทเพมขนเฉลยสงสด 139.45 กรม รองลงมาคอกลมทใชถานบดผสมอาหารทระดบ 0% และ 2% โดยมคาเทากบ 135.71 และ 115.69 กรมตามล าดบ ดงแสดงในตารางท 4.1
3. ปรมำณอำหำรทกนเฉลย (กรม/ตว/วน)( Feed Intake) ผลของการเลยงเปดเนอโดยใชถานบดผสมอาหารตอปรมาณอาหารทกนเฉลย (กรม/ตว/วน)
อาย 0-7 วน ผลปรากฏวาปรมาณอาหารทกนเฉลยของเปดเนอกลมทใชถานบดผสมอาหารทระดบ 1.5% มปรมาณอาหารทกนเฉลยสงสดเทากบ 32.32 กรม รองลงมาคอกลมทใชถานบดผสมอาหารในระดบท 2% และ 0% ซงมคาเทากบ 32.09 และ 31.51 กรม ตามล าดบแตกตางอยางไมมนยส าคญทางสถต (P>0.05)
ผลของการเลยงเปดเนอโดยใชถานบดผสมอาหารตอปรมาณอาหารทกนเฉลย (กรม/ตว/วน) อาย 7-14 วน ผลปรากฏวาปรมาณอาหารทกนเฉลยของเปดเนอกลมทใชถานบดผสมอาหารทระดบ 1.5% มปรมาณอาหารทกนเฉลยสงสดเทากบ 70.73 กรม รองลงมาคอกลมทใชถานบดผสมอาหารในระดบท 0% และ 2% ซงมคาเทากบ 70.49 และ 70.41 กรม ตามล าดบแตกตางอยางไมมนยส าคญทางสถต (P>0.05)
ผลของการเลยงเปดเนอโดยใชถานบดผสมอาหารตอปรมาณอาหารทกนเฉลย (กรม/ตว/วน) อาย 14-21 วน ผลปรากฏวาปรมาณอาหารทกนเฉลยของเปดเนอกลมทใชถานบดผสมอาหารทระดบ 0% มปรมาณอาหารทกนเฉลยสงสดเทากบ 112.74 กรม รองลงมาคอกลมทใชถานบดผสมอาหารในระดบท 1.5% และ 2% ซงมคาเทากบ 110.62 และ 108.73 กรม ตามล าดบแตกตางอยางไมมนยส าคญทางสถต (P>0.05)
ผลของการเลยงเปดเนอโดยใชถานบดผสมอาหารตอปรมาณอาหารทกนเฉลย (กรม/ตว/วน) อาย 0-21 วน ผลปรากฏวาปรมาณอาหารทกนเฉลยของเปดเนอกลมทใชถานบดผสมอาหารทระดบ 0% มปรมาณอาหารทกนเฉลยสงสดเทากบ 71.58 กรม รองลงมาคอกลมทใชถานบดผสมอาหารในระดบท 1.5% และ 2% ซงมคาเทากบ 71.22 และ 70.41 กรม ตามล าดบแตกตางอยางไมมนยส าคญทางสถต (P>0.05)
26
4. อตรำกำรเจรญเตบโต กรม/ตว /วน (Average Daily Gain : ADG) อตราการเจรญเตบโต อาย 0-7 วน ผลปรากฏวาอตราการเจรญเตบโตแตกตางอยางไมม
นยส าคญทางสถต (P>0.05) โดยกลมทใชถานบดผสมอาหารทระดบ 2% มอตราการเปลยนอาหารเปนน าหนกตว สงสดคอ 18.54 กรม/ตว/วน รองลงมาคอกลมทใชถานบดผสมอาหารในระดบท 0% และ 1.5% ซงมคาเทากบ 17.38 และ 16.70 กรม/ตว/วน ตามล าดบ
อตราการเจรญเตบโต อาย 7-14 วน ผลปรากฏวาอตราการเจรญเตบโตแตกตางอยางไมมนยส าคญทางสถต (P>0.05) โดยกลมทใชถานบดผสมอาหารทระดบ 2% มอตราการเจรญเตบโตสงสดคอ 38.30 กรม/ตว/วน รองลงมาคอกลมทใชถานบดผสมอาหารในระดบท 0% และ 1.5% ซงมคาเทากบ 35.23 และ 34.00 กรม/ตว/วน ตามล าดบ อตราการเจรญเตบโต อาย 14-21 วน ผลปรากฏวาอตราการเจรญเตบโตแตกตางอยางไมมนยส าคญทางสถต (P>0.05) โดยกลมทใชถานบดผสมอาหารทระดบ 1.5% มอตราการเจรญเตบโตสงสดคอ 45.93 กรม/ตว/วน รองลงมาคอกลมทใชถานบดผสมอาหารในระดบท 0% และ 2% ซงมคาเทากบ 42.88 และ 34.32 กรม/ตว/วน ตามล าดบ อตราการเจรญเตบโต อาย 0-21 วน ผลปรากฏวาอตราการเจรญเตบโตแตกตางอยางไมมนยส าคญทางสถต (P>0.05) โดยกลมทใชถานบดผสมอาหารทระดบ 2% มอตราการเจรญเตบโตสงสดคอ 536.60 กรม/ตว/วน รองลงมาคอกลมทใชถานบดผสมอาหารในระดบท 0% และ 1.5% ซงมคาเทากบ 525.95 และ 517.78 กรม/ตว/วน ตามล าดบ ดงแสดงในตารางท 4.1
5. อตรำกำรเปลยนอำหำรเปนน ำหนกตว (Feed Conversion Ratio) อตราการเปลยนอาหารเปนน าหนกตว อาย 0-7 วน ผลปรากฏวาอตราการเปลยนอาหาร
เปนน าหนกตวไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (P>0.05) โดยกลมทใชถานบดผสมอาหารทระดบ 1.5% มอตราการเปลยนอาหารเปนน าหนกตวสงสดคอ 2.20 รองลงมาคอกลมทใชถานบดผสมอาหารในระดบท 0% และ 2% ซงมคาเทากบ 2.14 และ 2.10 ตามล าดบ อตราการเปลยนอาหารเปนน าหนกตว อาย 7-14 วน ผลปรากฏวาอตราการเปลยนอาหารเปนน าหนกตวไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (P>0.05) โดยกลมทใชถานบดผสมอาหารทระดบ 1.5% มอตราการเปลยนอาหารเปนน าหนกตวสงสดคอ 2.38 รองลงมาคอกลมทใชถานบดผสมอาหารในระดบท 0% และ 2% ซงมคาเทากบ 2.36 และ 2.25 ตามล าดบ อตราการเปลยนอาหารเปนน าหนกตว อาย 14-21 วน ผลปรากฏวาอตราการเปลยนอาหารเปนน าหนกตวไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (P>0.05) โดยกลมทใชถานบดผสมอาหารทระดบ 2% มอตราการเปลยนอาหารเปนน าหนกตวสงสดคอ 1.33 รองลงมาคอกลมทใชถานบดผสมอาหารในระดบท 0% และ 1.5% ซงมคาเทากบ 1.25 และ 1.16 ตามล าดบ ดงแสดงในตารางท 4
27
อตราการเปลยนอาหารเปนน าหนกตว อาย 0-21 วน ผลปรากฏวาอตราการเปลยนอาหาร
เปนน าหนกตวไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (P>0.05) โดยกลมทใชถานบดผสม
อาหารทระดบ 0% มอตราการเปลยนอาหารเปนน าหนกตวสงสดคอ 1.92 รองลงมาคอกลมทใชถาน
บดผสมอาหารในระดบท 1.5% และ 2% ซงมคาเทากบ 1.91 และ 1.89 ตามล าดบ
ตำรำงท 4.1 ผลของถานบดตอประสทธภาพการผลตของเปดเนอ
Items Control charcoal powder SEM P-value 0% 1.5% 2.0%
Initial weight (g/bird) 65.96 60.82 65.38 2.78 0.40 (0 to 7 d)
Final weight (g) 187.63 177.76 195.19 5.91 0.16 Weight gain (g) 121.66 116.94 129.81 4.14 0.13 Feed Intake (g/bird) 31.51 32.32 32.09 1.12 0.87 ADG 17.38 16.70 18.54 0.59 0.13 FCR 2.14 2.20 2.10 0.10 0.78
(7 to 14 d) Final weight (g) 192.96 189.00 195.19 3.91 0.55 Weight gain (g) 246.60 238.04 266.04 7.91 0.08 Feed Intake (g/bird) 70.49 70.73 70.41 2.61 0.99 ADG 35.23 34.00 38.30 1.13 0.08 FCR 2.36 2.38 2.25 0.12 0.74
(14 to 21 d) Final weight (g) 747.72 764.75 701.51 38.84 0.52 Weight gain (g) 300.17 321.57 240.27 42.24 0.59 Feed Intake (g/bird) 112.74 110.62 108.73 2.80 0.61 ADG 42.88 45.93 34.32 6.03 0.59 FCR 1.25 1.16 1.33 0.10 0.55
(0 to 21 d) Initial weight (g/bird) 65.96 60.82 65.38 2.78 0.40 Final weight (g) 747.72 764.75 701.51 38.84 0.52
28
Weight gain (g) 525.95 517.78 536.60 18.36 0.77 Feed Intake (g/bird) 71.58 71.22 70.41 1.87 0.90 ADG 135.71 139.45 115.69 17.37 0.60 FCR 1.92 1.91 1.89 8.99 0.97
29
บทท 5 ผลกำรทดลอง ขอเสนอแนะ
การใชถานบดผสมอาหารในเปดเนอชวงอาย 0-3 สปดาห ใหผลดานประสทธภาพการผลตไม
แตกตางกบกลมควบคม (ไมใสถาน) ในทางสถต (P>0.05) โดยพบวาการใชถานทระดบ 1.5 และ 2.0% สงผลใหน าหนกทเพมขน อตราการเจรญเตบโต และอตราการเปลยนอาหารเปนเนอ ดกวากลมควบคม (ไมใสถาน) ซงการผสมถานในอาหารทระดบ 2.0% มอตราแลกเนอดทสด สอดคลองกบ บวเรยม และคณะ (2551) ไดกลาววาการผสมผงถานไมล าไยในอาหารไกกระทงในทกระดบไมสงผลตอการเจรญเตบโต คณภาพซากและกจกรรมของเอนไซมทรปซนในล าไสเลก จะชวยเพมประสทธภาพการเปลยนอาหาร และมแนวโนมลดปรมาณแอมโมเนยในโตเจนในมล นอกจากน เจษฏา และดนสรณ (2560) ไดกลาววาการเสรมผงถานไมไผในอาหารไกทระดบ 1.5% มแนวโนมท าใหน าหนกตวเพมขน และ Edrington et al.(1997) รายงานงวาเมอเสรมถานลงในอาหารไกทระดบ 0.5 มแนวโนมทท าใหน าหนกตวเพมขนเชนกน โดย Watarai and tana (2005) ยงกลาววานอกจากถานไมแลวการใชถานผสมน าสมควนไมสามารถชวยดดซบเชอซลโมเนลลาได อกทงจะชวยกระตนการดดซมสารอาหารในล าไส ไก (Samanya and Yamauchi, 2002) นอกจากนถานยงสามารถลดพษของอลฟาทอกซน บ1 ในตบไก (Ademoyero and Dailvi, 1983) ถานยงสามารถใหก าเนดและปลดปลอยประจลบ) และอนฟาเรดยาว (ชนมชนก, 2556) ซงชวยในการแลกเปลยนสารอาหารภายในล าไส ดวยโครงสรางและคณสมบตของถาน ซงมรพรนจ านวนมาก รพรนดงกลาวจะชวยในการดดซบความชน กลน และกาซได โดยวธการแพรเขาสรพรนและจะถกกกเกบไว ยงรพรนมากกจะท าใหดดซบกลนไดมาก (พทกษ, 2558) Ruttanavut et al. (2009) ไดรายงานวาเปดทถกเลยงดวยผงถานไมไผจะมพนทผวของวลไลเพมมากขนอกทงขนาดของวลไลยงมความยาวเพมขนดวย ซงจะสงผลใหความสามารถของการดดซมสารอาหารเพมมากขน (Caspary, 1992 ; Zijlstra et al.,1997) และถานยงชวยกระตนการงอกของเซลลวลไลภายในล าไสอกดวย (Lauronen et al., 1998) นอกจากน เจษฎา และดนสรณ (2560) ไดกลาววาการเสรมผงถานไมไผในอาหารไกทระดบ 1.5 เปอรเซนต มแนวโนมท าใหน าหนกตวไกเพมขน ในขนณะท Edrington et al.(1997) รายงานวาการเสรมถานลงในอาหารไกทระดบ 0.5 เปอรเซนต มแนวโนมทท าใหน าหนกตวเพมขน การเพมขนของประสทธภาพการใชอาหารอาจเปนผลมาจากในถานมแรธาตทจะชวยลดแรงตงผวของอาหาร และไขมนในระบบยอยอาหารซงจะชวยเสรมการยอยและการดดซมไขมน และชวยลดท างานของตบซงเปนประโยชนตอรางกายของมนษยและสตวไดรบ จงสงผลทดในการเพมขนน าหนกตวของไกเนออตราการอยรอดและการประสทธภาพอาหารสตว (Edrington et al.1997; Kutlu and Ünsal
30
1998; Majewska et al. 1999 ; Majewska and Zaborowski 2003; Majewska and Siwik 2006; Shareef et al. 1998)
31
บทท 5 สรปและกำรทดลองและขอเสนอแนะ
การทดลองในครงนสรปไดวาการใชถานบดผสมอาหารในเปดเนอชวงอาย 0 -3 สปดาห ท
ระดบ 1.5 และ 2% ของอาหาร สงผลให น าหนกทเพมขน อตราการเจรญเตบโต และอตราการเปลยนอาหารเปนเนอ ดกวากลมควบคม(ไมใสถาน) โดยการผสมถานในอาหารทระดบ 2% มอตราแลกเนอดทสด การศกษาในครงนจงขอสรปการทดลองไดเพยงชวงอายเปด 0-3 สปดาห ซงยงไมสามารถบรรลตามวตถประสงคทไดตงไวในดานลกษณะซาก คณภาพเนอ และตนทนการผลต เนองจากไดเกดโรคระบาดเกดขนในชวงสปดาหท 4 ของการทดลอง ไมสามารถท าการทดลองไดจนครบวตถประสงคตามทตงไว จงสงผลใหรายงานผลการทดลองดานประสทธภาพการผลตไดแคชวงเปดอาย 3 สปดาห โดยยงขาดเนอหาดานคณภาพซาก คณภาพเนอและตนทนการผลต ซงผวจยคดวาการเกดโรคระบาดดงกลาวเปนผลมาจากคณภาพของลกเปดแรกเกด ผวจยสนนฐานวาลกเปดทสงมาใชในการทดลองไมไดมการท าวคซนทอาย 1 วน เนองจากลกเปดทสงมาท าการทดลองมาจากฟารมเกษตรกรรายยอย ประกอบกบการทดลองในครงนท าการทดลองในชวงฤดฝน ซงสภาพอากาศไมเอออ านวยตอการท าวคซนท 14 วน อาจเปนผลใหลกเปดขาดภมคมกน ดงนน ผวจยจงขอเสนอขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะ
1. ควรสงซอลกเปดจากฟารมทไดรบมาตรฐานและมการยนยนการท าวคซนอยางชดเจน
2. หากเปนการศกษาในระบบโรงเรอนเปดควรมการจดการทดและควรลกเลยงการท าวคซนหรอการท าทดลองในชวงฤดฝน
32
เอกสำรอำงอง
ผศ.กระจาง วสทธารมณ. 2543. ปศสตว การเลยงเปด. แหลงทมา:
https://www.baanjomyut.com/library_5/agricultural_knowledge/livestock/07_1.html
กลมสารสนเทศและขอมลสถต ศนยสารสนเทศ กรมปศสตว. 2558. ขอมลเกษตรกรผเลยงเปด. แหลงทมา: http://ict.dld.go.th/th2/images/stories/stat_web/yearly/2558/ 6.duck_region.pdf
ประภาส อนนตา. 2556. โรคระบาดสตว. แหลงทมา: http://region1.dld.go.th/index.php/en/plan/56-disease-in-animals/93-duck-virus-enteritis-duck-plague
เจษฎา รตนวฒ และ ดนสรณ ไตรระเบยบ. 2560. ผลการเสรมผงถานไมไผในอาหารตอสมรรถภาพการผลต คณภาพไข และปรมาณไขมนในชองทองของไกไข. วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย 25(3): 479-484.
ชนมชนก บ ร แก ว . 2556. มหศจรรย ถ านไม . ข อมลท ว ไปของถ าน ไม . แหล งท ม าhttp://poptaewall.wordpress.com: 1 กนยายน 2560.
บวเรยม มณวรรณ ทองเลยน บวจม และเผาพงษ ประณะพงษ. 2551. ผลการเสรมผงถานไมล าไยในอาหารตอสมรรถภาพการผลตของไกเนอ และจ านวนแบคทเรยกรดแลคตกในไสตง. วาสารวจยและสงเสรมวชาการเกษตร 25(3): 25-32
พทกษ อยม. 2558. การเตรยมถานกมมนตทมพนทผวสงจากผงถานไม. วารสารวทยาศาสตรขอนแกน 43(4):788-798
พระพงษ เนยมเสวก. 2552. เปรยบเทยบความสามารถในการดดซบของถานกมมนตทไดรบวธการผลตและวสดทแตกตาง. งานวจยคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฎนครสวรรค
สามารถ ตวยกระโทก. 2552. การก าจดอนทรยจากโรงเชอดไกโดยใชถานไมไผเปนวสดดดซบ. วทยานพนธปรญาโท, มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา. ส านกงานปศสตวจงหวด. 2549. การเลยงเปด
เจษฎา และดนสรณ. 2560. วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ปท 25
ฉบบท 3 หนา 479-484
33
Ademoyero, A.A. and R.R. Dalvi. 1993. Efficacy of activated charcoal and other agents in there duction of hepatotoxic effects of a single dose of aflatoxin b1 in chickens. Toxiol.Lett. 16: 153-157
Bakhrouf A, Ben Ouada H, and Oueslati R 1992. Essai d’identification de deux vibrions isolés dans une zone de pisciculture. Microbiologie Hygiène Alimentaire, 4 No. 9.
Boonmar S, Bangtrakulnonth A, Pornrunangwong S, Terajima J, Watanabe H, Kaneko, K.I. and Ogawa, M. 1998 Epidemiological analysis of Salmonella enteritidis isolates from human and broiler chickens in Thailand by phage typing and pulsed eld gel electrophoresis. Journal of Clinical Microbiology 36, 971-974.
Brocklehurst, T. F. & Lund, B. M. 1990. The influence of pH, temperature and organic acids on the initiation of growth of Yersinia enterocolitica. J Appl Bacteriol 69, 390–397.
Brocklehurst, T. F., and B. M. Lund. 1990. The influence of pH, temperature and
Caspary WF. 1992. Physiology and pathophysiology of intestinal absorption. American Journal of Clinical Nutrition 55: 299-308.
Chansiripornchai, N. et al. 2000. FEMS Immun. Med. Microbiol. 29: 221-225.
Chu GM, Jung CK, Kim HY, Ha JH, Kim JH, Jung MS, Lee SJ, Song Y, Ibrahim RIH, Cho JH, Lee SS and Song YM. 2013. Effects of bamboo charcoal and bamboo vinegar as antibiotic alternatives on growth performance, immune responses and fecal microflora population in fattening pigs. Animal Science Journal 84: 113-120.
D'Aoust, JY. Salmonella in foodborne bacterial pathogens. USA: Marcel Dekker, Inc;
Edrington T.S, Kubena L.F., Harley R.B, and Rottinghaus G.E. 1997. Influence of a Goepfert, J. M, Iskanderi K. and Amundson, C. H. 1970. Relation of the heat resistance
of Salmonellae to the a, of the environment. Applied Microbiology 19, 429-433. J.Poult, Hall H. K. 1991. Inducible pH homeostasis and the acid tolerance response of
Salmonella typbimurium. J Bacteriol 173, 5 129-5 1 35 effects of charcoal powder including wood vinegar compound solution on growth performance and intestinal villus histology in chickens
34
Kutlu H.R., I. Unsal and M. Gorgulu. 2001. Effects of providing dietary wood (oak) charcoal to broiler chicks and layinghens. Animal Feed Science and Technology. 90: 213-226. Lauronen J, M.P. Pakarinen, P. Kuusanmakai, E. Savilahti, P. Vento, T. Paavonen and J.
Halttunen. 1998. Intestinal adaptation after massive proximal small- bowel resection in the pig. Scandinavian Journal of Gastroenterology 33: 152-158.
Majewska T, Siwik T. and Silica grit, 2006. charcoal, hardwood ash and the preparation Humokarbowit as dietary additives for broiler chickens. Pol. J. Nat. Sci. Suppl. 3. P. 445-449. Majewska T, Zaborowski M, and Zalewski K. 1999. Effect of feed supplementation with
charcoal on production results of broiler chickens. Zesz. Nauk. Przegl. Hod. T. 45.P.: 371–378.
Majewska T. and Zaborowski M. 2003. Charcoal in nutrition of broiler chickens. Med. Weter. Vol.1. P. 81- 83.
Nychas GJE, and Tassou CC 1996: Growth/survival of Salmonella enteritidis on fresh poultry and fish stored under vacuum or modified atmosphere. Lett Appl Microbiol 23: 115-119 on the growth of a mixed inoculum of Salmonella strains using gradient
plates. Int. J. Food Microbiol. 15:165-175. organic acids on the initiation of growth of Yersinia enterocolitica. J. Appl.
Bacteriol. 69:390-397.
Patrick Sipalo Maliselo, Glasswell K. and Nkonde. 2015. Ammonia Production In Poultry Houses And Its Effect On The Growth Of Gallus Gallus Domestica (Broiler Chickens): A Case Study Of A Small Scale Poultry House In Riverside, Kitwe, Zambia. 141-145.
Pomposiello PJ, and Demple B 2000. Identification of SoxS-regulated genes in Salmonella enterica serovar Typhimurium. Antimicrob Agents Chemother 182: 23-29.
Ruttanavut J, K. Yamauchi, H. Goto and T. and Erikawa. 2009. Effects of dietary bamboo charcoal powder including Vinegar liquid on growth performance and
35
histological intestinal change in Aigamo ducks. International Journal of Poultry 8: 229-236.
Samanya, M. and K. Yamauchi. 2002. Morphological demonstration of the stimulative
Sasipreeyajan J, Jerngklinchan J, Koowatananukul C, Saitanu K. Prevalence. 1996. of Salmonellae in broiler, layer and breeder flocks in Thailand. Trop Anim Health Prod. 28: 174–180. superactivated charcoal on the toxic effects of aflatoxin or T-2 toxin in growing broilers. Poult. T. 76. P.: 1205-1211.
Teresa M., Krzysztof P. and K. Kozłowski. 2011. the effect of charcoal addtion to diets for borilers on veterinarija ir zootechnika (vet met zoot) 30-32
Thomas, L. V., J. W. T. Wimpenny, and A. C. Peters. 1992. Testing multiple variables
Thomas, W.P. 1992. An analysis of the research methodology of the Ramirez study. Bilingual Research Journal, 16 (1-2), 213-245.
Watarai S, Tana. 2005. Eliminating the carriage of Salmonella enterica serovar Enteritidis in domestic fowls by feeding activated charcoal from bark containing wood vinegar liquid (Nekka-rich). Poult Sci. 84:515–521.
Zhao R.S., J.P. Yuan, T. Jiang, J.B. Shi and C.G. Cheng. 2008. Application of bamboo charcoal as solid-phase extraction adsorbent for the determination of atrazine and simazine in environmental water samples by high- performance liquid chromatography-ultraviolet detector. Talanta 76: 956-959.
Zijlstra R. T. , S. M. Donovan, J. Odle, H. B. Gelberg, B. W. Petschow, and H. R. Gaskins. 1997. Protein-energy malnutrition delays small intestinal recovery in neonatal pigs infected with rotavirus. Journal of Nutrition 127: 118–127.
36
ภำคผนวก
37
ภำคผนวก ก. ขนตอนกำรวเครำะหควำมแปรปรวน
38
ตวอยำง การค านวณมออตราการเจรญเตบโต 21 วน กรม/ตว/วน
Treatment จ านวนซ า รวม (total)
เฉลย (mean) 1 2 3 4
1 22.05 45.09 47.29 56.29 170.72 42.88 2 44.91 35.18 52.10 51.57 183.76 45.93 3 38.96 16.89 46.86 34.59 137.3 34.32 total G.T 491.78 G.M 123.13
1. การหาคา Correction Facter (C.F.) C.F. =(ผลรวมทงหมดในการทดลอง)2
จ านวนทงหมดในการทดลอง = (491.78)2 12 = 241847.56 12 = 20153.96 2. การหาคา Sum of squares Total S.S = ผลบวกของ(ขอมลจากแตละหนวยทดลอง)2- C.F.
= (22.05)2+(45.09)2+(47.29)2+(56.29)2+ (44.91)2 (35.18)2+(52.10)2+(51.57)2+(38.96)2+(16.89)2 (46.86)2+(34.59)2 - 20153.96
= 21748.06 - 20153.96 = 1594.1 Treatment S.S = (ผลรวมของแตละหนวยทดลอง)2- C.F. จ านวนซ า = (T1)2+(T2)2+(T3)2+(T4)2 - C.F. R = (170.72)2 + (183.76) 2 + (137.3)2 - 20153.96 4 = 20441.08 - 20153.96
39
= 287.12 Error S.S. = Total S.S- Treatment S.S = 1594.1 – 287.12 = 1306.98
3.การหาคา Mean squares Treatment M.S = Treatment S.S T-1 = 287.12 3-1 = 287.12 2 = 143.56
Error M.S. = Error S.S T(r-1) = 1306.98 3(4-1) = 1306.98 9 = 34.10
4.การหาคา F – Value F = TreatmentM.S Error M.S. = 143.56 34.10 = 4.2
5.การหาคา C.V.(%) = %10013.123
10.34
= %10013.123
9.5
40
= 0.04*100 = 4 %
41
ภำคผนวก ข. ตำรำง ANOVA
42
ตำรำงภำคผนวกท 1 น าหนกชวงเรมตน (ตว)
กลมทดลอง R1 R2 R3 R4 คาเฉลย T1 59.85 65.89 70.00 68.13 65.96 T2 67.63 66.00 58.33 51.33 60.82 T3 67.63 59.22 66.56 68.13 65.38
ตำรำงภำคผนวกท 2 การวเคราะหความแปรปรวนน าหนกเรมตน
Source DF SS MS F F.05 F.01
Treatment 2 63.44 31.72 1.02 4.26 8.02 Error 9 279.52 31.05 Total 11 342.96 31.17
GRAND MEAN = 64.05 CV = 8.70% SEM = 2.78 NS =ไมแตกตางทางสถต
43
ตำรำงภำคผนวกท 3 น าหนก 7 วน (กรม)
กลมทดลอง R1 R2 R3 R4 คาเฉลย T1 170.56 186.11 204.25 189.63 187.663 T2 191.13 177.50 185.11 157.33 177.76 T3 194.75 193.56 192.22 200.25 195.19
ตำรำงภำคผนวกท 4 การวเคราะหความแปรปรวนน าหนก 7 วน
Source DF SS MS F F.05 F.01
Treatment 2 610.96 305.48 2.18 4.26 8.02 Error 9 1261.30 140.14 Total 11 1872.26 170.20
GRAND MEAN = 186.86 CV = 6.33 % SEM = 5.91 NS =ไมแตกตางอยางมนยส าคญ
44
ตำรำงภำคผนวกท 5 น าหนกทเพมขน
กลมทดลอง R1 R2 R3 R4 คาเฉลย T1 110.70 120.22 134.25 121.50 121.66 T2 123.50 111.50 126.78 106.00 116.94 T3 127.13 134.33 125.67 132.13 129.81
ตำรำงภำคผนวกท 6 การวเคราะหความแปรปรวนน าหนกทเพมขน 7 วน
Source DF SS MS F F.05 F.01
Treatment 2 338.96 169.48 2.46 4.62 8.02 Error 9 619.91 68.87 Total 11 958.87 87.18
GRAND MEAN =122.80 CV = 6.75 % SEM = 4.14 NS =ไมแตกตางอยางมนยส าคญ
45
ตำรำงภำคผนวกท 7 ปรมาณอาหารทกนชวง 7 วน (กรม/ตว/วน)
กลมทดลอง R1 R2 R3 R4 คาเฉลย T1 34.04 30.93 32.50 28.58 31.51 T2 30.83 29.94 32.00 36.52 32.32 T3 31.23 31.63 31.94 33.58 32.09
ตำรำงภำคผนวกท 8 การวเคราะหความแปรปรวนปรมาณอาหารทกน 7 วน
Source DF SS MS F F.05 F.01
Treatment 2 1.40 0.70 0.14 4.26 8.02 Error 9 45.16 5.01 Total 11 46.56 4.23
GRAND MEAN =31.97 CV =7.00% SEM =1.12 NS =ไมแตกตางอยางมนยส าคญ
46
ตำรำงภำคผนวกท 9 อตราการเจรญเตบโต (กรม/ตว/วน)
กลมทดลอง R1 R2 R3 R4 คาเฉลย T1 15.81 17.17 19.18 17.36 17.38 T2 17.64 15.93 18.11 15.14 16.70 T3 18.16 19.19 17.95 18.88 18.54
ตำรำงภำคผนวกท 10 การวเคราะหความแปรปรวนอตราการเจรญเตบโต 7 วน
Source DF SS MS F F.05 F.01
Treatment 2 6.93 3.46 2.46 4.26 8.02 Error 9 12.67 1.40 Total 11 19.60 1.78
GRAND MEAN =17.54 CV = 6.76 % SEM = 0.59 NS =ไมแตกตางอยางมนยส าคญ
47
ตำรำงภำคผนวกท 11 ประสทธภาพการเปลยนอาหาร 7 วน
กลมทดลอง R1 R2 R3 R4 คาเฉลย T1 2.46 2.32 1.94 1.88 2.14 T2 2.00 2.15 2.27 2.41 2.20 T3 1.97 2.12 2.29 2.03 2.10
ตำรำงภำคผนวกท 12 การวเคราะหความแปรปรวนประสทธภาพการเปลยนอาหาร 7 วน
Source DF SS MS F F.05 F.01
Treatment 2 0.02 0.01 0.26 4.26 8.02 Error 9 0.39 0.04 Total 11 0.41 0.03
GRAND MEAN = 2.15 CV = 9.70% SEM = 0.10 NS =ไมแตกตางอยางมนยส าคญ
48
ตำรำงภำคผนวกท 13 น าหนกเปดท 14 วน กรม/ตว
กลมทดลอง R1 R2 R3 R4 คาเฉลย T1 191.88 186.11 204.25 189.63 192.96 T2 191.13 177.50 185.11 202.29 189.00 T3 194.75 193.56 192.22 200.25 195.19
ตำรำงภำคผนวกท 14 การวเคราะหความแปรปรวนน าหนก 14 วน
Source DF SS MS F F.05 F.01
Treatment 2 78.60 39.30 0.64 4.26 8.02 Error 9 552.34 61.37 Total 11 630.95 57.35
GRAND MEAN =192.38 CV = 4.07 % SEM = 3.91 NS =ไมแตกตางอยางมนยส าคญ
49
ตำรำงภำคผนวกท 15 น าหนกทเพมขน
กลมทดลอง R1 R2 R3 R4 คาเฉลย T1 225.33 240.33 254.25 236.50 246.60 T2 235.00 273.50 217.78 225.89 238.04 T3 256.50 272.89 264.67 270.13 266.04
ตำรำงภำคผนวกท 16 การวเคราะหความแปรปรวนน าหนกทเพมขน 14 วน
Source DF SS MS F F.05 F.01
Treatment 2 1647.28 823.64 3.22 4.26 8.02 Error 9 2257.42 250.82 Total 11 3904.71 354.97
GRAND MEAN =250.23 CV = 6.32 % SEM = 7.91 NS =ไมแตกตางอยางมนยส าคญ
50
ตำรำงภำคผนวกท 17 ปรมาณอาหารทกนชวง 14 วน (กรม/ตว/วน)
กลมทดลอง R1 R2 R3 R4 คาเฉลย T1 77.00 69.50 65.98 69.50 70.49 T2 62.00 75.83 67.78 77.31 70.73 T3 67.10 73.65 72.15 68.75 70.41
ตำรำงภำคผนวกท 18 การวเคราะหความแปรปรวนปรมาณอาหารทกนชวง 14 วน
Source DF SS MS F F.05 F.01
Treatment 2 0.21 0.10 0.00 4.26 8.02 Error 9 246.14 27.34 Total 11 246.35 22.39
GRAND MEAN =70.54 CV =7.41% SEM =2.61 NS =ไมแตกตางอยางมนยส าคญ
51
ตำรำงภำคผนวกท 19 อตราการเจรญเตบโต กรม/ตว/วน
กลมทดลอง R1 R2 R3 R4 คาเฉลย T1 36.48 34.33 36.32 33.79 35.23 T2 33.57 39.07 31.11 32.27 34.00 T3 36.64 38.98 37.81 38.59 38.00
ตำรำงภำคผนวกท 20 การวเคราะหความแปรปรวนอตราการเจรญเตบโต 14 วน
Source DF SS MS F F.05 F.01
Treatment 2 33.60 16.80 3.28 4.26 8.02 Error 9 46.06 5.11 Total 11 79.66 7.24
GRAND MEAN =35.74 CV = 6.32 % SEM = 1.13 NS =ไมแตกตางอยางมนยส าคญ
52
ตำรำงภำคผนวกท 21 ประสทธภาพการเปลยนอาหาร 14 วน
กลมทดลอง R1 R2 R3 R4 คาเฉลย T1 2.41 2.06 2.08 2.35 2.36 T2 2.11 2.22 2.80 2.40 2.38 T3 2.09 2.43 2.45 2.04 2.25
ตำรำงภำคผนวกท 22 การวเคราะหความแปรปรวนประสทธภาพการเปลยนอาหาร 14 วน
Source DF SS MS F F.05 F.01
Treatment 2 0.03 0.01 0.30 4.26 8.02 Error 9 0.56 0.06 Total 11 0.60 0.05
GRAND MEAN =2.33 CV =10.72% SEM =0.12 NS =ไมแตกตางอยางมนยส าคญ
53
ตำรำงภำคผนวกท 23 น าหนกเปดท 21 วน กรม/ตว
กลมทดลอง R1 R2 R3 R4 คาเฉลย T1 633.50 747.78 789.50 820.13 747.72 T2 740.50 697.25 767.56 853.71 764.75 T3 724.00 584.67 784.89 712.50 701.51
ตำรำงภำคผนวกท 24 การวเคราะหความแปรปรวนน าหนก 21 วน
Source DF SS MS F F.05 F.01
Treatment 2 8566.60 4283.30 0.71 4.26 8.02 Error 9 54332.07 6036.89 Total 11 62898.68 5718.06
GRAND MEAN =737.99 CV =10.52% SEM =38.84 NS =ไมแตกตางอยางมนยส าคญ
54
ตำรำงภำคผนวกท 25 น าหนกทเพมขน (กรม/ตว)
กลมทดลอง R1 R2 R3 R4 คาเฉลย T1 154.38 321.33 331.00 394.00 300.17 T2 314.38 246.25 364.67 361.00 272.75 T3 272.75 118.22 328.00 242.13 240.27
ตำรำงภำคผนวกท 26 การวเคราะหความแปรปรวนน าหนกทเพมขน 21 วน
Source DF SS MS F F.05 F.01
Treatment 2 14207.45 7103.72 1.00 4.26 8.02 Error 9 64246.14 7138.46 Total 11 78453.59 7132.14
GRAND MEAN =287.34 CV =29.40% SEM =42.24 NS =ไมแตกตางอยางมนยส าคญ
55
ตำรำงภำคผนวกท 27 ปรมาณอาหารทกนชวง 21วน (กรม/ตว/วน)
กลมทดลอง R1 R2 R3 R4 คาเฉลย T1 119.54 108.19 109.21 114.04 112.74 T2 100.21 119.79 109.63 112.86 110.62 T3 108.48 110.13 108.57 107.75 108.73
ตำรำงภำคผนวกท 28 การวเคราะหความแปรปรวนปรมาณอาหารทกนชวง 21 วน
Source DF SS MS F F.05 F.01
Treatment 2 32.21 16.10 0.51 4.26 8.02 Error 9 282.69 31.41 Total 11 314.90 28.62
GRAND MEAN =110.69 CV =5.06% SEM =2.80 NS =ไมแตกตางอยางมนยส าคญ
56
ตำรำงภำคผนวกท 29 อตราการเจรญเตบโต กรม/ตว/วน
กลมทดลอง R1 R2 R3 R4 คาเฉลย T1 22.05 45.09 47.29 56.29 42.88 T2 44.91 35.18 52.10 51.57 45.93 T3 38.96 16.89 46.86 34.59 34.32
ตำรำงภำคผนวกท 30 การวเคราะหความแปรปรวนอตราการเจรญเตบโต 21 วน
Source DF SS MS F F.05 F.01
Treatment 2 289.94 144.97 1.00 4.26 8.02 Error 9 1311.14 145.68 Total 11 1601.09 145.55
GRAND MEAN =41.04 CV =29.40% SEM =6.03 NS =ไมแตกตางอยางมนยส าคญ
57
ตำรำงภำคผนวกท 31 ประสทธภาพการเปลยนอาหาร 21 วน
กลมทดลอง R1 R2 R3 R4 คาเฉลย T1 1.51 1.30 1.11 1.11 1.25 T2 1.08 1.37 1.29 0.93 1.16 T3 1.20 1.70 1.24 1.21 1.33
ตำรำงภำคผนวกท 32 การวเคราะหความแปรปรวนประสทธภาพการเปลยนอาหาร 21 วน
Source DF SS MS F F.05 F.01
Treatment 2 0.05 0.02 0.65 4.26 8.02 Error 9 0.40 0.04 Total 11 0.46 0.04
GRAND MEAN =1.25 CV =16.89% SEM =0.10 NS =ไมแตกตางอยางมนยส าคญ
58
ตำรำงภำคผนวกท 33 น าหนกทเพมขน (กรม/ตว)
กลมทดลอง R1 R2 R3 R4 คาเฉลย T1 468.68 547.89 553.08 534.17 525.95 T2 512.46 470.58 574.48 513.63 517.78 T3 515.42 533.37 574.56 523.08 536.60
ตำรำงภำคผนวกท 34 การวเคราะหความแปรปรวนน าหนกทเพมขน 0-21 วน
Source DF SS MS F F.05 F.01
Treatment 2 712.50 356.25 0.26 4.26 8.02 Error 9 12135.85 1348.42 Total 11 12848.35 1168.03
GRAND MEAN =526.78 CV =6.97% SEM =18.36 NS =ไมแตกตางอยางมนยส าคญ
59
ตำรำงภำคผนวกท 35 ปรมาณอาหารทกนชวง 0-21 วน (กรม/ตว/วน)
กลมทดลอง R1 R2 R3 R4 คาเฉลย T1 76.24 154.88 144.60 167.15 135.71 T2 136.83 112.14 172.69 136.14 139.45 T3 122.17 70.06 159.16 111.39 115.69
ตำรำงภำคผนวกท 36 การวเคราะหความแปรปรวนปรมาณอาหารทกนชวง 0-21 วน
Source DF SS MS F F.05 F.01
Treatment 2 1305.50 652.75 0.54 4.26 8.02 Error 9 10872.44 1208.04 Total 11 12177.95 1107.08
GRAND MEAN =130.28 CV =26.67% SEM =17.37 NS =ไมแตกตางอยางมนยส าคญ
60
ตำรำงภำคผนวกท 37 อตราการเจรญเตบโต 0–21 วน (กรม/ตว/วน)
กลมทดลอง R1 R2 R3 R4 คาเฉลย T1 76.86 69.54 69.23 70.71 71.58 T2 64.35 75.19 69.80 75.56 71.22 T3 68.94 71.80 70.89 70.03 70.41
ตำรำงภำคผนวกท 38 การวเคราะหความแปรปรวนอตราการเจรญเตบโต 0-21 วน
Source DF SS MS F F.05 F.01
Treatment 2 2.87 1.43 0.10 4.26 8.02 Error 9 126.59 14.06 Total 11 129.46 11.77
GRAND MEAN =71.07 CV =5.27% SEM =1.87 NS =ไมแตกตางอยางมนยส าคญ
61
ตำรำงภำคผนวกท 39 ประสทธภาพการเปลยนอาหาร 0-21 วน
กลมทดลอง R1 R2 R3 R4 คาเฉลย T1 2.13 2.07 1.71 1.78 1.92 T2 1.73 1.91 2.12 1.91 1.91 T3 1.75 2.08 2.00 1.76 1.89
ตำรำงภำคผนวกท 40 การวเคราะหความแปรปรวนน าหนก 0-21 วน
Source DF SS MS F F.05 F.01
Treatment 2 0.00 0.00 0.02 4.26 8.02 Error 9 0.29 0.03 Total 11 0.29 0.02
GRAND MEAN =1.91 CV =9.40% SEM =8.99 NS =ไมแตกตางอยางมนยส าคญ
62
ภำคผนวก ค. ภำพกำรทดลอง
63
ภำพภำคผนวกท 1 ภาพแสดงการเตรยมโรงเรอน ภำพภำคผนวกท 2 การฉดน ายาฆาเชอในโรงเรอน
64
ภำพภำคผนวกท 3 ภาพแสดงการตดตงไฟในโรงเรอน ภำพภำคผนวกท 4 ภาพแสดงเลาเปดในการกกเปด
65
ภำพภำคผนวกท 5 ภาพแสดงการกกลกเปดเมอเปดมาถง ภำพภำคผนวกท 6 ภาพแสดงการกกลกเปด
66
ภำพภำคผนวกท 7 ภาพแสดงถานกอน ภำพภำคผนวกท 8 ภาพแสดงถายบด
67
ภำพภำคผนวกท 9 ภาพแสดงการใชถานบดผสมอาหาร ภำพภำคผนวกท 10 ภาพแสดงการผสมอาหาร
68
ภำพภำคผนวกท 11 ภาพแสดงการผสมอาหาร
ภำพภำคผนวกท 12 ภาพแสดงการใหอาหาร
69
ภำพภำคผนวกท 13 ภาพแสดงการกระจายตวของเปด
ภำพภำคผนวกท 14 ภาพแสดงการรวมตวของเปด
70
ภำพภำคผนวกท 15 ภาพแสดงการชงน าหนกเปด
ภำพภำคผนวกท 16 ภาพการแสดงการจดบนทก
71
ประวตผวจย
ชอ นายสทธ เณรตากอง เกดเมอ 4 พฤศจกายน พ.ศ.2538 ทอย บานเลขท 310 หมท 9 ต าบล เทพนมต อ าเภอ บงสามคค
จงหวด ก าแพงเพชร รหสไปรษณย 62210 ประวตกำรศกษำ มธยมศกษาปท 4-6 โรงเรยนลาซาลโชตรวนครสวรรค 2554-2557 มธยมศกษาปท 1-3 โรงเรยนลาซาลโชตรวนครสวรรค 2551-2554 ประถมศกษาปท 4-6 โรงเรยนลาซาลโชตรวนครสวรรค 2548-2551 ประถมศกษาปท 1-3 โรงเรยนลาซาลโชตรวนครสวรรค 2545-2548 ชอ นายราชฤทธ พงโพธสภ เกดเมอ 21 กนยายน 2538 ทอย บานเลขท 88/8 หมท 1 ต าบล หนองนมวว อ าเภอ ลาดยาว
จงหวด นครสวรรค รหสไปรษณย 60150 ประวตกำรศกษำ มธยมศกษาปท 4-6 โรงเรยนลาดยาววทยาคม 2554-2557 มธยมศกษาปท 1-3 โรงเรยนนครสวรรค 2551-2554 ประถมศกษาปท 4-6 โรงเรยนบราพาศกษา 2548-2551 ประถมศกษาปท 1-3 โรงเรยนบราพาศกษา 2545-2548