80

Click here to load reader

Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

  • Upload
    opal

  • View
    137

  • Download
    4

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri. İÇERİK. Eğitim Ortamının Düzenlenmesi Eğitim Ortamı-Öğrenme İlişkisi Eğitim Ortamının Fiziksel Boyutu Eğitim Ortamının Sosyal Boyutu Eğitim Ortamının Psikolojik Boyutu Eğitimde Araç Kullanılmasının Gereği ve Önemi - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Eğitim ortamı tasarımı araç-

gereç ve materyal özellikleri

Page 2: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

İÇERİK Eğitim Ortamının Düzenlenmesi

Eğitim Ortamı-Öğrenme İlişkisi

Eğitim Ortamının Fiziksel Boyutu

Eğitim Ortamının Sosyal Boyutu

Eğitim Ortamının Psikolojik Boyutu

Eğitimde Araç Kullanılmasının Gereği ve Önemi

Eğitim Araçlarının Seçimi

Araçların Kullanılmasında Temel İlkeler

Araçların Eğitime Sağladığı Yararlar

Eğitim Araçlarının Öğretmene Sağladığı Yararlar

Öğretim Materyalleri Nasıl Etkili Olurlar?

Öğretim Materyalleri Tasarımı

Page 3: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Ortam Nedir?

İçinde bazı objelerin bulunduğu alandır.

Bireyleri etkileyen etkinliklerin meydana geldiği mekandır.

Page 4: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Eğitim Ortamı Nedir?

Eğitim etkinliklerinmeydana geldiği alandır.

Page 5: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Geleneksel Anlayışa Göre Eğitim Ortamı:

Okullar veÖğretimingerçekleştiği çekirdek merkez olan sınıflar

Page 6: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Çağdaş Anlayışa GöreEğitim Ortamı:

Öğrenme öğretme süreçlerindeöğreten ile öğrencinin diğer bir deyişle kaynak ile alıcının arasındaki bilgi alışverişinin olduğu ve konuyla ilgili personel, araç-gereç, tesis ve organizasyon

Page 7: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Eğitim ortamı fiziksel bir çevre olarak düşünülemez!!!

Eğitimin yapıldığı bu yerya da

çevre içinde personel, araç-gereç, tesis ve organizasyon eğitim ortamı

deninceakla gelmelidir.

Page 8: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

EĞİTİM ORTAMININ DÜZENLENMESİ

Eğitim ortamının düzenlenmesi eğitim-öğretim sürecinde yer alan öğrenci öğretmen etkileşimi, öğrencinin gelişim özellikleri, bireysel farklılıkları gibi psikolojik değişkenler, işlenen konular, kullanılan öğretim yöntemleri gibi metodolojik değişkenler ve fiziksel değişkenler göz önünde bulundurularak yapılır.

Page 9: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Eğitim Ortamının Düzenlenmesinin Amacı

Eğitim ortamında bulunan tüm öğelerin belirlenen amaçlar doğrultusunda en verimli ve etkili biçimde kullanılmasını sağlamak.

Page 10: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Eğitim Ortamının Düzenlenmesinin Kapsamı Eğitim yapılan en büyük kurumlardan dersliklere kadar

uzanan tüm fiziki mekân Bu mekanda doğrudan ya da dolaylı şekilde etkilenen

Öğrenci, Uzman, Öğretmen, Veli Diğer ilgililer

Page 11: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Eğitim Ortamını En Etkili ve Verimli Şekilde Düzenlemek İçin… Nasıl bir eğitim anlayışında,

Nasıl bir programla, Nasıl bir ortamda, Nasıl bir insan

yetiştirmek istiyoruz sorularına cevap bulmak gerekir

Page 12: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Eğitim Ortamı Düzenlemelerinin Kapsadığı Bilim Dalları

Eğitim davranış bilimleri Psikoloji Biyoloji Ekoloji Mühendislik Mimarlık Teknoloji Ekonomi

Page 13: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

EĞİTİM ORTAMIÖĞRENME İLİŞKİSİ

Etkili eğitim için çevre öğretme öğrenme etkinliklerineuygun olarak düzenlenmelidir.

Page 14: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Eğitim Ortamının Düzenlenmesinde Etkin Rol Oynayan Öğeler

Eğitim teknolojisi Fizik bilimlerinin ürünleri Davranış psikologları Biliş psikologları Sosyal psikologlar

Eğitim teknolojisi tüm bunlarla ilişkili haldedir!!!

Page 15: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Öğrenci Davranışlarını Etkileyen Faktörler

Eğitim ortamlarının

Fiziksel Sosyal Psikolojik

açılardan uygun biçimde düzenlenmesi gerekmektedir.

Page 16: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Bu düzenlemeler yapılınca öğrenciler için;

Öğrenme kolaylaşır Algılama güçlenir Öğrenmeye ilgi artar

Page 17: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Eğitim sistemini bir bütün olarak ele alırsak, eğitimin sunulduğu mekanın özellikleri ile Sisteminaraç, süreç ve hedeflerinin uyuşumiçinde olması gerekir.

Herhangi bir uyumsuzluk durumunda eğitim sisteminde sorunlar çıkabilir.

Page 18: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Günümüz ÖğrenmeOrtamları

Dikkatle seçilmiş Öğrenme uyarıcısı olarak test edilmiş Birbirleri ile ilişkili yapılardan oluşmuş

ortamlardır.Bu ortamlar öğrenci merkezli eğitimi öngörürler.

Page 19: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Öğrenci Merkezli Eğitim Stratejileri Uygun fiziksel koşullar ve ortamlar

sağlanmalıdır. Öğrenci merkezli okul kavramını destekleyen

ölçütler benimsenmelidir. Öğrenci merkezli okul anlayışı planlanmış bir

süreç gerektirir.

Page 20: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Öğrenci Merkezli Eğitim Stratejileri Öğretim programı,ders kitabı, öğretim materyalleri,

kılavuz kitaplar, öğretim yöntem ve teknikleriyle ölçme ve değerlendirme sistemi yeniden yapılandırılır.

Öğrencilerin yaşam becerisi kazanmaları ders dışı etkinliklerle kazandırılır.

Page 21: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Çağdaş Sınıf Ortamlarının Özellikleri Sınıf ortamı ustaca düzenlenmiş

bir çevre olmalıdır. Çünkü, çevreyi değiştirmek davranış değiştirmenin çok etkili bir yoludur.

Page 22: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Çağdaş Sınıf Ortamlarının Özellikleri Öğrenci grupları, sınıfta birkaç

öğrenme etkinliği gerçekleştirebilmeleri için mekanlar bulabilmeli, her grubun farklı bir araçla çalışıyor olmasına imkan verilmeli, öğrencilerin işbirliği birbirlerinden faydalanmaları sağlanmalı, sınıfın yerleşim düzeni, kullanılacak eşyalar ve bölümler buna göre düzenlenmelidir.

Page 23: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Çağdaş Sınıf Ortamlarının Özellikleri Sınıf ortamı; öğrenciler için, işlevsel bir sanat

ve güzellik alanı, öğrenme için öğrencileri güdüleyici merkez olmalı, öğrenci özelliklerine göre kolaylıklar sağlamalıdır.

Page 24: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

AKILLI SINIF

Page 25: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Çağdaş Sınıf Ortamlarının Özellikleri Öğrencilerin yeni bir şeyler üretebileceği bir

eğitim için, sınıfların geniş ve esnek olması gerekir.

Page 26: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

EĞİTİM ORTAMININ FİZİKSEL BOYUTU

Eğitim-öğretim işleminingerçekleştiği çevrenin,

mekanın ya da alandaki öğretimmateryallerinin istenilen hedefler

doğrultusunda en verimli ve sağlıklı biçimde kullanılmak üzere

düzenlenmesidir.

Page 27: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Eğitim Ortamının Fiziksel Değişkenleri Sıra, masa, dolap vb. araçlar Boş alanlar Mekanın ısı, ışık ve renk düzeni Öğrenci sayısı Gürültü Temizlik Estetik ve yerleşim düzeni

Page 28: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Öğrencilerin öğrenmelerinde, tutarlı ve mantıklı sonuçlara ulaşmanın

en iyi yolu onlara zengin, anlamlı biçimde

oluşturulan somut yaşantılar sunmaktır.

Bu da somut yaşantıları sunabilecek bir ortamla mümkün olur.

Page 29: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Öğrencinin, anlatılanlara

konsantre olabilmesi için fiziksel koşulların

iyi olması şarttır.

Page 30: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Fiziki Ortamın Temel İşlevleriEğitim süreçlerine

Etkililik Zenginlik Çeşitlilik

sağlamaktır.

Page 31: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Bir Sınıfta Olması Gereken Nitelikler

Öğrenciye çalışma zemini ve ders yapma olanağı tanıyan işlevsellik

Öğrenme aktivitelerinin arzu edilen duruma gelmesinde öğrencide duygu yoğunluğu ortaya çıkarması

Page 32: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Bir Sınıfta Olması Gereken Nitelikler Farklı amaçlara hizmet edebilecek

esnekliğe sahip olması

Öğrencilere sınıfta elde ettiklerini doyasıya yaşatacak

estetik bir değer taşıması

Page 33: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Sınıftaki sıra, masa, dolap, uzaklık,

öğrenciden kaynaklanan fiziksel

engeller,

öğretmen-öğrenci arasında psikolojik engeller

oluşturarak, iletişim ve etkileşimin olumsuzlaşmasına sebep olurlar.

Page 34: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

EĞİTİM ORTAMININ SOSYAL BOYUTU

Sosyal psikoloji; sınıftaki grupların yapılarını, otorite

yapılarını, ödüllendirme yapılarını

inceler ve araştırır,işbirliğine dayalı öğrenmenin, ferdi olarak öğrenmeye göre

daha etkili, daha sosyal ve daha yararlı

olduğunu savunur.

Page 35: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

EĞİTİM ORTAMININ PSİKOLOJİK BOYUTU

Önceden, eğitim ortamlarının düzenlenmesinde,

eğitim araçlarının üretiminde bireylerin özellikleri

çok az dikkate alınmaktayken,insanın nitelikleri, zihinsel yetenekler,

iletişim ve öğrenme alanlarına ilişkin yapılan inceleme

ve araştırma sonuçları ile araçların üretiminde ve eğitim ortamlarının düzenlenmesinde

bireylerin psikolojik özellikleri de gözönünde tutulmaya başlanmıştır.

Page 36: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Eğitim Psikolojinin Etkisiyle…Günümüzde eğitimin temel amacı;

bilgiyi arayan , bulan, yorumlayan kullanan bireyler

yetiştirmektir.

Page 37: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Bilişsel Yaklaşım’a Göre…

Öğrenme bireyin içinde yaşadığı dünyayı anlaması, ona bir anlam vermesi için yapılan etkinliklerdir.

Gerçek öğrenme, kavrayış yoluyla öğrenmedir.

Öğrenci, öğretim sürecinde aktif durumundadır.

Page 38: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Oluşturmacı Yaklaşıma Göre… Yeni bilgilerin

oluşturulmasında, olayı düşünmek ve eski tecrübeler ile eşleştirerek yorumlamak bilginin oluşmasında esastır.

Herkesin kapasitesi ve tecrübeleri farklıdır.

Herkes kendi bilgisini oluşturur.

Page 39: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Her İki Yaklaşıma Göre…

Eğitim ortamının psikolojik açıdan iyi olması, öğrenmeyi kalıcı hale getirir.

Eğitim ve öğretim ortamında, espri, mizah ve şakalaşma ortamı da yerini almalıdır.

Öğrenciler atılganlığa ve risk almaya karşı teşvik edilmeliler.

Page 40: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Her İki Yaklaşıma Göre…

Sınıf ortamında öğrencilerin olumlu davranışları pekiştirilmelidir.

Asla cezalandırma kullanılmamalıdır.

Ortamın özellikleri öğrenci güdülenmesini, güdülenişin devamlılığını, öğretmen-öğrenci ilişkisinin kalitesini etkiler.

Page 41: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

EĞİTİMDE ARAÇ KULLANILMASININ GEREĞİ VE ÖNEMİ

Öğretimde temel ilke, öğrenciye kazandırılmak istenen bilgi,

beceri, tutum gibi davranışların aktarımında,

öğrencilerin olabildiğince çok duyu organına hitap etmektir.

Page 42: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Etkili bir eğitim sunmak için görsel ve işitsel materyalleri kullanmak

gereklidir.

Page 43: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Eğitim Aracı

Öğrenme - öğretme etkinlikleri sırasında

öğrencinin öğrenmesi ve

öğretmenin etken bir öğretim sağlayabilmesi için

bilgilerin kavratılmasında, üzerinde gözlem ve araştırma

yapmada kullanılan her türlü öğretme ve öğrenme

yardımcılarıdır.

Page 44: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

EĞİTİM ARAÇLARININ SEÇİMİ Bireyler, görerek, duyarak, dokunarak,

koklayarak ve tat alarak etrafında olanları anlamaya çalışırlar.

Eğitim araçları bireyin duyu organlarına hitap edecek şekilde olmalıdırlar.

Page 45: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Çilenti’ye Göre..

Duyu Organlarımız Öğrendiklerimiz

Görme %83

Duyma %11

Koklama %3.5

Dokunma %1.5

Tatma %1

Page 46: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Görsel-İşitsel Araçların Etkinliği

SOMUTYaşantı

NesnelerModellerFilmler

İşitsel araçlarSlaytlarResimlerHaritalar

DiyagramlarKelimeler

SOYUT

Page 47: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Dale’nin Yaşantı Konisi

Page 48: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Öğrenme:

Page 49: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Edgar Dale’in Öğrenmeye İlişkin Araştırması Öğrenme işlemine katılan duyu organlarımızın

sayısı arttıkça, öğrenme o kadar iyi ve kalıcı olur, En iyi öğrenme, kendi kendine yaparak

öğrenmedir En iyi öğretim somuttan soyuta ve basitten

karmaşığa doğru gidendir. Birey kendi kendine başkalarının yardımıyla

öğrendiğinden daha çok ve iyi öğrenir.

Page 50: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

İnsanlar;

anlarlar…

Okuduklarının % 10

İşittiklerinin % 20

Gördüklerinin % 30

Hem görüp hem işittiklerinin % 50

Yaptıklarının % 70

Yapıp yaşadıkları bir davranışın % 90

Page 51: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Sınıf İçi İletişimi Geliştirmek İçin: Öğretmen, konuşma yeteneğini geliştirmeli, Ders iyi bir şekilde planlanmalı, Öğrenci ihtiyaçları, yetenek ve ilgileri değerlendirilmeli, Öğrencilerin ilgisini dağıtan durumlar ortadan kaldırılmalı, Öğrencilerin dikkatle dinlemesi için birden fazla duyu

organına hitap eden araç ve gereçler kullanılmalı, düz anlatımdan kaçınılmalıdır.

Zor ve çok teknik olan öğretim araçları kullanılmamalıdır.

Page 52: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Etkileşim

Öğretmen Öğrenen

Page 53: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

ARAÇLARIN KULLANILMASINDATEMEL İLKELER

Öğretim materyallerini seçerken, öğretim programlarındaki hedef ve davranışlara

uygunluğu, yani

‘araç-amaç’ ilişkisinin dikkate alınması gerekir.

Page 54: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Araca Gereksinim Olup Olmadığını Belirlerken : Dersin veya konuların genel amaçları.

Bu amaçlara ulaşıldığını gösteren hedef davranışlar.

Ders içeriği veya konuların mesaj niteliği.

Öğrencilerin durumları, özellikleri.

Öğretme-öğrenme etkinliklerinde kullanılabilecek araçların mesaj, iletim, potansiyel ve sınırlılıkları

göz önüne alınır.

Page 55: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Eğitim Araçlarını Kullanırken Unutulmaması Gereken Temel İlkelera) Eğitim araçları, öğretim amaçlarını dikte

etmekten çok izletmelidir.b) Araç değil eğitim esastır. Araç, eğitimi

destekleyen bir öğedir. Eğitim araçları, kendi hakkından fazla yer tutmamalıdır.

Page 56: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Eğitim Araçlarını Kullanırken Unutulmaması Gereken Temel İlkelerc) Eğitim araçları, hiçbir zaman öğretmenin

yerini tutamaz. Sadece öğretmenin gücünü arttırır. Eğitim araçları öğretmenin yükünü önemli ölçüde azaltır. Ona yardım eder.

d) Hiçbir eğitim aracı diğerinden üstün değildir. Bir eğitim aracının değeri, hizmet ettiği eğitsel amaca uyabilmesine bağlıdır.

e) Eğitim araçlarının çok çeşitli kullanılma yolları vardır. Eğitim araçlarının kullanılması birçok etkene bağlıdır. Öğretmen bunları bilmek zorundadır.

Page 57: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

ARAÇLARIN EĞİTİME SAĞLADIĞI YARARLAR

Öğrencinin ilgisini çekme, merakını uyandırma Öğretimi öğrencilerin gereksinimlerine ve

amaçlarına uygun duruma getirme Öğrenciyi ortamda etkin kılma Öğrenciyi bilgiyi çeşitli açılardan ve düzenli biçimde

sunma Öğrencinin bilgiye farklı yollardan ulaşmasını

sağlama Öğretimi görselleştirerek ve somutlaştırarak

öğrenmeyi kolaylaştırma Öğretimi bireyselleştirme Öğretim hizmetini geniş gruplara yayma

Page 58: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

ARAÇLARIN ÖĞRETMENE SAĞLADIĞI YARARLAR

Öğretmenin ders anlatmak için harcadığı zaman önemli ölçüde azalır.

Tahta kullanımı ihtiyacı azalır. Daha kaliteli çizim, şekil ve

grafiklere kolayca ulaşılabilir. Öğrencilerin bireysel niteliklerine

uygun çok sayıda örnek, araçlar sayesinde sağlanır.

Deney düzenekleri hazırlamak için zaman harcamaya gerek kalmaz

Deneylerde öğrencilerin aktif olması sağlanır.

Öğrencilerin deneyi istedikleri sayıda tekrarlamaları sağlanır.

Page 59: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

ÖĞRETİM MATERYALLERİ NASIL ETKİLİ OLURLAR?Öğretim materyalleri:

Öğrenmeye yön verir Öğrenmeyi kolaylaştır Araştırmaya yönlendir Öğrencilerde estetik duygusunu geliştir Öğrenme sürecini kısaltır

iseler etkili olurlar.

Page 60: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Hazırlanacak Materyalin Kullanılır Olması İçin: Verilecek bilgi tam ve doğru olmalı, Alıcı en az çaba ve en kısa zamanda kavrayabilmeli, Konuyu meydana getiren unsurlar bütünlük arz etmeli, En az maliyetle elde edilebilmeli, Kolay kullanılır olmalı, Materyal içindeki unsurlar arası uyum olmalı, Kullanılan renkler uyumlu olmalı, abartılı olmamalı, Objeler ilk bakışta kavranabilmeli, karmaşık olmamalı, Kullanım alanı dışında yeterli boşluk bırakılmalı, Resim, çizim, yazı ve renkler dinleyicilerin yaş ve gelişimlerine

uygun olmalı Kullanılan yazı açık ve net olmalı, kolay algılanmalı Resimlerde; çizimlerde ve yazılarda dikkat çekilmek istenilen

yerler, değişik renklerde yer gösterilmelidir.

Page 61: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Öğretim Materyalleri Etkin Hazırlanmış ve Seçilmiş mi? Programın amaçlarına ulaştıracak nitelikte mi?

Kullanılan zaman göre yeterince güncel midir? Öğrencilere göre anlatım açısından yeterince açık ve

anlaşılabilir mi? Öğrenciyi güdüleyerek, onun ilgisini çekici nitelikte midir? Öğrencinin derse katılımına destek olacak nitelikte midir? Teknik özellikleri açısından yeterli midir? Daha önce kullanılarak etkinliği hakkında önceden bilgi

edinilmiş mi? Öğretimsel nitelikte midir? Gerekli kullanım kılavuzlarına sahip mi?

Page 62: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

ÖĞRETİM MATERYALLERİ TASARIMIÖğretim materyallerini hazırlarken,

a. Yapısal ve biçimsel elemanları (boşluk, çizgi, şekil-form, doku, renk, yazı)

b. Yerleşim elemanlarının (oran-ölçek, denge, bütünlük-ahenk, ritim, vurgu,)

kullanım ilkelerini dikkate alırız.

Page 63: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

a. Yapısal-Biçimsel Elemanların Kullanım İlkeleri :Alan ( Doluluk- Boşluk):Kullanım alanı dışında kalan boş kısımlar boş alan,

göstermek istenilen resim, yazı, çizim, resim, grafik ve benzerlerinin kapladığı alan dolu alan

Vurgulamak istediğimiz metin, şekil, vb. sol üst köşeye,

Gerekli olmayan metin, şekil vb. ise sağ alt köşeye yerleştirilir.

Page 64: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

a. Yapısal-Biçimsel Elemanların Kullanım İlkeleri :Çizgi:

Doğru, dairesel, kırık veya bunların karışımı olarak kullanılabilir.

Objelerin genişliğini arttırıcı etki için yatay çizgiler, Objelerin yüksekliğini arttırıcı etki için, dikey çizgiler, Objelerde dengesizlik etkisi için eğik çizgiler

kullanılır.

Page 65: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

a. Yapısal-Biçimsel Elemanların Kullanım İlkeleri :Şekil-Form:

Şekil bir yüzey üzerinde oluşturulan iki boyutlu biçimlerdir. Form biçimlerin birbirine göre yerleşimidir.

Gözün bir şekilden diğerine rahatlıkla kayabildiği formda hazırlanması gerekir.

Page 66: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

a. Yapısal-Biçimsel Elemanların Kullanım İlkeleri :Doku:Kullanılan malzemenin özelliğine bağlı

olarak değişiklik gösterir. Düz, pürüzlü, mat, parlak, saydam ve

renkli malzemeler olabilir.

Page 67: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

a. Yapısal-Biçimsel Elemanların Kullanım İlkeleri :

Renk:Düşünceler oluşturmak, mesajları iletmek,

duyguları canlandırmak ve ilgi alanlarını vurgulamak için kullanılır.

Page 68: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

a. Yapısal-Biçimsel Elemanların Kullanım İlkeleri :

Renk: Renk çemberi üzerindeki birbirinin karşısında olan

renkler, tamamlayıcı renklerdir. Bunlar birlikte kullanılmalıdır.

Renkler, ışıktan, bulundukları ortamdan, izleyicilerin görüşünden ve etrafında bulunan diğer renklerden etkilenirler.

Page 69: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

a. Yapısal-Biçimsel Elemanların Kullanım İlkeleri :Renk: Kırmızı, mavi ve sarı ana renklerdir. Mor, yeşil ve turuncu ara renklerdir.

Page 70: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

a. Yapısal-Biçimsel Elemanların Kullanım İlkeleri :Renk: Erkekler mavi, yeşil, bordo tercih ederler. Bayanlar pembe, sarı, mavi gibi renklerin

pastel tonlarını tercih ederler.

Page 71: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

a. Yapısal-Biçimsel Elemanların Kullanım İlkeleri :Renk: Çok parlak renkler küçük yaş grupları için

kullanılabilir İleri yaş grupları için ise pastel tonları

kullanmak daha yararlı olur.

Page 72: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

a. Yapısal-Biçimsel Elemanların Kullanım İlkeleri :

Renk: Sarı-turuncu-kırmızı renkleri ile “sıcak” bir mesaj

hissi ile dikkat çekici noktalarda ve uyarıcı etki yaparak harekete geçirmede kullanılabilir

Yeşil-lacivert-mor renkleri ile “soğuk-ılık” bir mesaj hissi ile taban renkleri olarak kullanılabilir.

Page 73: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Bourges’a Göre Renklerin Psikolojik Etkileri Kırmızılar: Leylak rengi, pembe, kızıl, kırmızı ve parlak

kırmızı renklerini kapsar. Hırs, tutku, aşk, hiddet, öfke gibi duyguları iletir. Yaşamın damarlarımızdaki akışıdır. İnsanlar ilkönce kırmızı fark ederler. Dikkati çekmek için kullanılır. Dur! v.b.

Sarılar: Mercan rengi, turuncu, kehribar rengi, altın ve sarı renkleri içeren gruptur. Uyarılarda kullanılır. Limon sarısı ekşime ile ilişkilidir. Güneş sarısı gibi renkler uzun süre bakıldığında rahatsız edici olur.

Page 74: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

Bourges’a Göre Renklerin Psikolojik Etkileri Yeşiller: Ihlamur rengi,yaprak yeşili, deniz yeşili, zümrüt yeşili

renkleri bu gruptadır. İnsan göz en çok yeşile duyarlıdır. İnsan yeşilin ayrıntılarını diğer renklere göre daha çok fark eder. Yeşil yaşamı, ağaçları otları temsil eder ve bize rahatlatıcı bir doğa hissi sunar.

Maviler: Gökyüzü mavisi, koyu mavi, menekşe rengi ve mor renk yer alır. Mavi sakin ve soğuk bir renktir. Mavi gökyüzü gibi açık ve geniş bir renk veya bir göl gibi derin ve soğuktur. Mavi uzaklığı anlatmada etkili şekilde kullanılan bir arka plan rengidir.

Page 75: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

a. Yapısal-Biçimsel Elemanların Kullanım İlkeleri :Harf:

Öğretimde vazgeçilmez unsur olan yazıyı meydana getirirler

Süslü ve dekoratif yazılar yerine, düz ve sade yazılmış yazılar kullanılmalıdır.

Küçük harflerle yazılan yazılar daha kolay okunur.. Harflerin rengi ile arka plan rengi birbirine zıt olan renklerden

seçilmelidir. Yazılar rahatça okunabilecek büyüklükte punto ile yazılmalıdır. Harfler arasındaki aralık yazının kolay okunuşunu sağlamalıdır. Satırlar arasındaki aralıkta aynı şekilde yazının kolay algılanmasını

sağlayacak şekilde düzenlenmelidir

Page 76: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

b. Bir Tasarımda Yerleşim Elemanlarının Kullanıldığı Yerler

Oran-Ölçek:Objelerin büyüklüğü ile ilgilidir.

Kullanılan bir obje diğer objelere göre değerlendirilerek büyük, orta, küçük, ağır, hafif olduğu gibi duygular ortaya çıkartabilir.

Kullanılan çizgi veya harf gibi elemanlarla hafiflik, ağırlık, yükseklik, çukurluk ve derinlik gibi farklılıklar hissettirilmelidir.

Page 77: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

b. Bir Tasarımda Yerleşim Elemanlarının Kullanıldığı Yerler

Denge:Objenin göz tarafından algılanan ağırlığı ile

ilgilidir. Yatay ve dikey eksenin her iki tarafında

objelerin eşit olarak dağıtılması ile denge oluşturulmuş olur.

Page 78: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

b. Bir Tasarımda Yerleşim Elemanlarının Kullanıldığı Yerler

Bütünlük:Görsel elemanlar ve bunların iletmek istedikleri mesaj arasındaki ilişkidir. Mesajla ilgili olmayan hiçbir yazı, resim, şekil,

grafik vb. unsurlar materyalde yer almamalıdır.

Page 79: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

b. Bir Tasarımda Yerleşim Elemanlarının Kullanıldığı Yerler Ritim:Materyalde yer alan kompozisyonunda gözün bir objeden diğerine rahatça kayabilmesidir.

Objeler yerleştirilirken birbirleri ile olan ilişkileri dikkate alınmalıdır.

Page 80: Eğitim ortamı tasarımı araç-gereç ve materyal özellikleri

Edip KOŞAR

b. Bir Tasarımda Yerleşim Elemanlarının Kullanıldığı Yerler

Vurgu:Materyalin can alıcı noktasıdır.

Vurgunun materyalde sunulan bütün içinde en etkili kısım olması gerekir.