EĞİTİM PSİKOLOJİSİEĞİTİM PSİKOLOJİSİGELİŞİMGELİŞİM

Hazırlayanlar:Hazırlayanlar:

07271045 – Viktoriya 07271045 – Viktoriya SÖNMEZSÖNMEZ

08271002 – Bircan GÜZEL08271002 – Bircan GÜZEL

GELİŞİMGELİŞİM

Gelişim Psikolojisi:Gelişim Psikolojisi: “Bireylerin hayatları “Bireylerin hayatları boyunca geçirdikleri her türlü değişim boyunca geçirdikleri her türlü değişim ve bireyler arasındaki gelişimsel ve bireyler arasındaki gelişimsel farklılıkları inceleyen bilim dalıdır” farklılıkları inceleyen bilim dalıdır”

(Selçuk, 2000, s. 13).(Selçuk, 2000, s. 13).

Gelişim:Gelişim: İnsanın beden yapısı, duygusal, İnsanın beden yapısı, duygusal, sosyal ve zihinsel özellikler bakımından sosyal ve zihinsel özellikler bakımından düzenli bir biçimde büyümesi, değişmesi düzenli bir biçimde büyümesi, değişmesi ve istenilen görevleri yapabilecek bir ve istenilen görevleri yapabilecek bir duruma gelmesidir. Gelişim bir süreçtir duruma gelmesidir. Gelişim bir süreçtir ve yaşam boyu sürer.ve yaşam boyu sürer.

(Ülgen ve Fidan, 1997 ve Oğuzkan, 1974).(Ülgen ve Fidan, 1997 ve Oğuzkan, 1974).

Gelişim, öğrenme, yaşantı ve olgunlaşma sonucunda bireylerde görülen düzenli ve sürekli değişiklikler olarak da tanımlanabilir.

Bu üç faktörün etkileşimleri sonucunda gelişim gerçekleşir (Selçuk, 2000)

GELİŞİMİN TEMEL İLKELERİGELİŞİMİN TEMEL İLKELERİ1.1. Gelişim, kalıtım ve çevre etkileşiminin bir Gelişim, kalıtım ve çevre etkileşiminin bir

ürünüdür.ürünüdür.2.2. Gelişim içten dışa doğrudur.Gelişim içten dışa doğrudur.3.3. Gelişim baştan ayağa doğrudur.Gelişim baştan ayağa doğrudur.4.4. Gelişim süreklidir ve belli aşamalarda Gelişim süreklidir ve belli aşamalarda

gerçekleşir.gerçekleşir.5.5. Her organın gelişim hızı bir birinden Her organın gelişim hızı bir birinden

farklıdır, nöbetleşe devam eder.farklıdır, nöbetleşe devam eder.6.6. Gelişim bir bütündür.Gelişim bir bütündür.7.7. Gelişim genelden özele doğrudur.Gelişim genelden özele doğrudur.8.8. Gelişimde kritik dönemler vardır.Gelişimde kritik dönemler vardır.9.9. Gelişimde bireysel ayrıcalıklar vardır.Gelişimde bireysel ayrıcalıklar vardır.

(Ataman, 2004, s. 15).(Ataman, 2004, s. 15).

GELİŞİMLE İLGİLİ TEMEL GELİŞİMLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLARKAVRAMLAR

Büyüme:Büyüme: “Bedenin boy ve ağırlık yönünden “Bedenin boy ve ağırlık yönünden artışı, organların belli bir düzeye gelinceye kadar artışı, organların belli bir düzeye gelinceye kadar geçirdikleri biçim, hacim, ağırlıkla ilgili geçirdikleri biçim, hacim, ağırlıkla ilgili değişmelerdir”değişmelerdir”

(Ünver, 2006, s. 2).(Ünver, 2006, s. 2). “ “Gelişim büyümeyle karıştırılmamalıdır. Büyüme Gelişim büyümeyle karıştırılmamalıdır. Büyüme

daha çok fiziksel özellikler için kullanılırken, daha çok fiziksel özellikler için kullanılırken, gelişim fiziksel özelliklerin yanı sıra diğer gelişim fiziksel özelliklerin yanı sıra diğer özellikleri de (psikolojik) kapsayacak şekilde özellikleri de (psikolojik) kapsayacak şekilde kullanılır” (Bacanlı, 2007, s. 40).kullanılır” (Bacanlı, 2007, s. 40).

Büyüme ile gelişme arasındaki fark;

Gelişme her zaman iyiye doğru giden bir süreç iken,

Büyüme ise belli bir süre sonra durur ve geriler (Ünver, 2006).(Ünver, 2006).

Olgunlaşma:Olgunlaşma: “İnsanın yada bir organın “İnsanın yada bir organın belli bir yaşta beklenilen, saptanmış bir belli bir yaşta beklenilen, saptanmış bir devinimi yapabilecek yetkinliğe devinimi yapabilecek yetkinliğe ulaşmasıdır” ulaşmasıdır”

(Başaran, 2000, s. 23). (Başaran, 2000, s. 23).

Örneğin; çocuklar omurgaları Örneğin; çocuklar omurgaları olgunlaştığı zaman kendi başına olgunlaştığı zaman kendi başına oturabilir. Çocuğu bu olgunluğa oturabilir. Çocuğu bu olgunluğa erişmeden oturtmaya çalışmak erişmeden oturtmaya çalışmak bedensel gelişimini bozabilir bedensel gelişimini bozabilir

(Ünver, 2006, s. 2).(Ünver, 2006, s. 2).

Hazır Olma (Hazır Bulunuşluk):Hazır Olma (Hazır Bulunuşluk): “Bir “Bir şeyi öğrenmek için gerekli olan önkoşul şeyi öğrenmek için gerekli olan önkoşul davranışların kazanılmış olması davranışların kazanılmış olması anlamına gelir” (Özyurt, 2007, s. 4). anlamına gelir” (Özyurt, 2007, s. 4).

Örneğin, bireyin futbol oynamadan Örneğin, bireyin futbol oynamadan önce futbolla ilgili kuralları öğrenmesi önce futbolla ilgili kuralları öğrenmesi ve kendini bu kurallara e oyuna hazır ve kendini bu kurallara e oyuna hazır etmesi.etmesi.

Öğrenme:Öğrenme: “Canlı varlığın çevresiyle “Canlı varlığın çevresiyle etkileşimi sonucunda yani yaşantılar etkileşimi sonucunda yani yaşantılar aracılığıyla hal hareket ve görüşlerinde aracılığıyla hal hareket ve görüşlerinde görülen bir takım değişikliktir” görülen bir takım değişikliktir”

(Binbaşıoğlu, 1992, s. 30).(Binbaşıoğlu, 1992, s. 30).

Mesela; futbol oynayacak Mesela; futbol oynayacak olgunlaşmayı gerçekleştiren bir birey olgunlaşmayı gerçekleştiren bir birey fiziksel olarak futbol oynamaya etkin fiziksel olarak futbol oynamaya etkin olsa bile önce futbolun nasıl oynandığını olsa bile önce futbolun nasıl oynandığını gözlemler(hazır bulunuşluk) ve gözlemler(hazır bulunuşluk) ve öğrenmeyi gerçekleştirir.öğrenmeyi gerçekleştirir.

Kritik Dönem:Kritik Dönem: Canlı varlık belli Canlı varlık belli davranışları öğrenmeye bazı belli başlı davranışları öğrenmeye bazı belli başlı dönemlerde daha yatkın ve daha hazırdır. dönemlerde daha yatkın ve daha hazırdır. Bu dönemlere gelişimde kritik dönem Bu dönemlere gelişimde kritik dönem denir. denir.

(Özyurt, 2007).(Özyurt, 2007).

Örneğin; okuma yazma öğrenimi için Örneğin; okuma yazma öğrenimi için 6 - 7 yaş arası en uygun dönemdir. Birey 6 - 7 yaş arası en uygun dönemdir. Birey ileriki yıllarda da okuma yazmayı ileriki yıllarda da okuma yazmayı öğrenebilir. Fakat, bu 6 – 7 yaş öğrenebilir. Fakat, bu 6 – 7 yaş döneminde daha az zaman ve çaba ile döneminde daha az zaman ve çaba ile gerçekleşir. gerçekleşir.

GELİŞİMİ ETKİLEYEN GELİŞİMİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERFAKTÖRLER

KALITIMKALITIM ÇEVREÇEVRE AİLENİN ÇOCUK YETİŞTİRME TARZLARIAİLENİN ÇOCUK YETİŞTİRME TARZLARI AİLENİN PARÇALANMASIAİLENİN PARÇALANMASI ÇOCUKLARIN DOĞUŞ SIRASIÇOCUKLARIN DOĞUŞ SIRASI ZAMANZAMAN

(Ünver, 2006).(Ünver, 2006).

Gelişim çağları ve görevleriGelişim çağları ve görevleri

1. Bebeklik Dönemi (0-2 yaş):1. Bebeklik Dönemi (0-2 yaş): -Nefes almayı ögrenme.-Nefes almayı ögrenme. -Doğumu takiben fiziksel çevredeki -Doğumu takiben fiziksel çevredeki

değişikliklere uyum sağlama.değişikliklere uyum sağlama. -Tuvaletini söyleme,tutma becerisini -Tuvaletini söyleme,tutma becerisini

kazanma.kazanma. -Uyku düzeni olması.-Uyku düzeni olması. -Katı yiyecek yemeyi ögrenme.-Katı yiyecek yemeyi ögrenme.

2. İlk Çocukluk Dönemi (2-6 yaş):2. İlk Çocukluk Dönemi (2-6 yaş): -Konuşmayı ve yürümeyi ögrenme.-Konuşmayı ve yürümeyi ögrenme. -El-göz uyumunu sağlamaya başlama.-El-göz uyumunu sağlamaya başlama. -Kendi başına yemek -Kendi başına yemek

yeme,giyinme,tuvaletini yapma.(öz yeme,giyinme,tuvaletini yapma.(öz bakım becerisi)bakım becerisi)

-Cinsel farklılıklarını ögrenme ve cinsel -Cinsel farklılıklarını ögrenme ve cinsel kimliğini kazanmaya başlama.kimliğini kazanmaya başlama.

-Okuma yazmaya hazır duruma gelme.-Okuma yazmaya hazır duruma gelme. -Toplumsal kurallara dair yanlış ve doğru -Toplumsal kurallara dair yanlış ve doğru

davranışı ayırt etmeye ve toplumsal davranışı ayırt etmeye ve toplumsal rolleri ögrenmeye başlama. rolleri ögrenmeye başlama.

3. Son(ikinci)çocukluk dönemi (6-12 yaş):3. Son(ikinci)çocukluk dönemi (6-12 yaş): -Okuma,yazma ve hesaplaşma ile ilgili üç -Okuma,yazma ve hesaplaşma ile ilgili üç

temel beceriyi geliştirme.temel beceriyi geliştirme. -Kendine karşı olumlu tutumlar oluşturma.-Kendine karşı olumlu tutumlar oluşturma. -Kişiler arası ilişkilerini geliştirme,yaşitlarıyla -Kişiler arası ilişkilerini geliştirme,yaşitlarıyla

iyi geçinmeyi ögrenme.iyi geçinmeyi ögrenme. -Kendisi için model olan yetişkinleri örnek -Kendisi için model olan yetişkinleri örnek

alarak cinsiyetine uygun rolü geliştirme.alarak cinsiyetine uygun rolü geliştirme. -Sorumluluk almasına ve kendi kararlarını -Sorumluluk almasına ve kendi kararlarını

vermesine olanak sağlandığında kişisel vermesine olanak sağlandığında kişisel bağımsızlığını kazanmaya başlama.bağımsızlığını kazanmaya başlama.

-Vicdan ve değer anlayışının gelişmesi.-Vicdan ve değer anlayışının gelişmesi. -Gündelik yaşama uyum.-Gündelik yaşama uyum.

4. Ergenlik Dönemi (12-18 yaş):4. Ergenlik Dönemi (12-18 yaş): -Bir yetişkin kadın veya erkek sosyal rolüne -Bir yetişkin kadın veya erkek sosyal rolüne

erişme.erişme. -Yaşıtlarıyla (her iki cins) yeni ve olgun -Yaşıtlarıyla (her iki cins) yeni ve olgun

ilişkilere erişme.ilişkilere erişme. -Bedenini kabul etme ve etkili bir şekilde -Bedenini kabul etme ve etkili bir şekilde

kullanma.kullanma. -Anne baba gibi yetişkinlerden bağımsız -Anne baba gibi yetişkinlerden bağımsız

olarak duygusal özerklik kazanma.olarak duygusal özerklik kazanma. -Bir mesleğe doğru yönelme ve hazırlanma. -Bir mesleğe doğru yönelme ve hazırlanma. -Toplumsal görevlerini yerine getirebilme -Toplumsal görevlerini yerine getirebilme

ve toplumsal sorumluluklar almaya istekli ve toplumsal sorumluluklar almaya istekli olma.olma.

-Evliliğe ve aile kurmaya hazırlanma.-Evliliğe ve aile kurmaya hazırlanma.

5. Genç Yetişkinlik Dönemi (18-30 5. Genç Yetişkinlik Dönemi (18-30 yaş):yaş):

-Eş seçme,aile kurma,evli yaşamayı -Eş seçme,aile kurma,evli yaşamayı ögrenme.ögrenme.

-Bir işe girme,işe başlama.-Bir işe girme,işe başlama. -Yakın ilişkiler kurabileceği arkadaşlar ve -Yakın ilişkiler kurabileceği arkadaşlar ve

sosyal gruplar bulma.sosyal gruplar bulma. -Vatandaşlık sorumluluklarını üstlenme.-Vatandaşlık sorumluluklarını üstlenme. -Ev idare etme.-Ev idare etme. (Bacanlı, 2007).(Bacanlı, 2007).

GELİŞİM ALANLARIGELİŞİM ALANLARI

Bedensel GelişimBedensel Gelişim Bilişsel GelişimBilişsel Gelişim Motor GelişimMotor Gelişim Dil GelişimDil Gelişim Duygusal GelişimDuygusal Gelişim Sosyal GelişimSosyal Gelişim Ahlak GelişimiAhlak Gelişimi

KAYNAKÇA:KAYNAKÇA: Ataman, A. (2004). Ataman, A. (2004). Gelişim ve ÖğrenmeGelişim ve Öğrenme. Ankara: Ümit Ofset . Ankara: Ümit Ofset

Matbaacılık. 3. Baskı.Matbaacılık. 3. Baskı. Bacanlı, H. (2007). Bacanlı, H. (2007). Eğitim PsikolojisiEğitim Psikolojisi. Ankara: Pegem A . Ankara: Pegem A

Yayıncılık.Yayıncılık. Başaran, İ, E. (2000). Başaran, İ, E. (2000). Eğitim PsikolojisiEğitim Psikolojisi. Ankara: Kadıoğlu . Ankara: Kadıoğlu

Matbaası.Matbaası. Binbaşıoğlu, C. (1990). Binbaşıoğlu, C. (1990). Gelişim Psikolojisi, Gelişim Süreçleri Gelişim Psikolojisi, Gelişim Süreçleri

ve Eğitim İlkeleri.ve Eğitim İlkeleri. Ankara: Kadıoğlu Matbaası. Ankara: Kadıoğlu Matbaası. Erden, M. ve Akman, Y. (2004). Erden, M. ve Akman, Y. (2004). Gelişim ve Öğrenme.Gelişim ve Öğrenme.

Ankara: Arkadaş Yayınevi. 13. Baskı.Ankara: Arkadaş Yayınevi. 13. Baskı. Özyurt, B, E. (2007). Özyurt, B, E. (2007). Eğitim PsikolojisiEğitim Psikolojisi. Ed. Alim Kaya. . Ed. Alim Kaya.

Ankara: Pegem A Yayıncılık.Ankara: Pegem A Yayıncılık. Ülgen, G. (1997). Ülgen, G. (1997). Eğitim PsikEğitim Psikolojisi. İstanbul: Alkım Yayınevi. olojisi. İstanbul: Alkım Yayınevi.

3. Baskı.3. Baskı. Ülgen, G. ve Fidan, E. (1997). Ülgen, G. ve Fidan, E. (1997). Çocuk GelişimiÇocuk Gelişimi. İstanbul: Milli . İstanbul: Milli

Eğitim Basımevi. Yedinci Basım.Eğitim Basımevi. Yedinci Basım. Ünver, G. (2006). Ünver, G. (2006). Gelişim ve Öğrenme. Gelişim ve Öğrenme. Ed. Ayten Ulusoy. Ed. Ayten Ulusoy.

Ankara: Ertem Matbaası. 5. Baskı.Ankara: Ertem Matbaası. 5. Baskı. Oğuzkan, F. (1974). Oğuzkan, F. (1974). Eğitim Terimleri SözlügüEğitim Terimleri Sözlügü. Ankara: . Ankara:

Ankara Üniversitesi Basımevi.Ankara Üniversitesi Basımevi.