EĞİTİMBİLİMLERİ

Tamamı Çözümlü

2019

5ÇIKMIŞSORULAR

SINAV

SON

KPSS

KONU KONUDÜZENLENMİŞ

Komisyon

Öğretmen Adayları İçin KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ KONU KONU DÜZENLENMİŞ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ÇIKMIŞ SORULAR

ISBN 978-605-241-275-6

Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir.

© Pegem Akademi

Bu kitabın basım, yayım ve satış haklarıPegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. AŞ’ye aittir.

Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıtya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.

Bu kitap T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında

yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınlarısatın almamasını diliyoruz.

“Bu kitapta yer alan geçmiş yıllarda ÖSYM'nin yapmış olduğu sınavlardaki ÇIKMIŞ SORU-LAR'ın her hakkı ÖSYM'ye aittir. Hangi amaçla olursa olsun, tamamının veya bir kısmının kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması, yayım-lanması ÖSYM'nin yazılı izni olmadan yapılamaz. Pegem Akademi Yayıncılık telif ücreti ödeyerek bu izni almıştır.”

40. Baskı: 2019, Ankara

Yayın-Proje: Ümit DilaverDizgi-Grafik Tasarım: Gülnur Öcalan

Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı

Baskı:Tarcan Matbaacılık Yayın. San. - Murat Tarcanİvedik Cad. No: 417Yenimahalle/Ankara

Kızılbey Vd 8230201756Tel: 0312 384 34 35

Faks: 0312 384 34 37

Yayıncı Sertifika No: 36306Matbaa Sertifika No: 25744

İletişim

Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay/ANKARAYayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08

Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60İnternet: www.pegem.net

E-ileti: pegem@pegem.netWhatsApp Hattı: 0538 594 92 40

Değerli Öğretmen Adayları,

KPSS’ye hazırlanan öğretmen adaylarımız KPSS’de çıkan soruları

incelemekte, çözmekte ve kendini geliştirmek, eksiklerini fark edip tamamlamak

adına çalışmalarına dâhil etmektedir. Öğretmen adaylarının bu yönde yaptıkları

çalışmaların başarı oranları üzerindeki olumlu etkisi göz ardı edilemeyeceğinden

kitabımızda 2014 yılından 2018 yılına kadar yapılan KPSS Eğitim Bilimleri

alanında yöneltilen tüm sorulara yer verilmiştir. Kitapta;

- sorular ilk olarak sekiz ana başlık altında toplanmış (Gelişim Psikolojisi,

Öğrenme Psikolojisi, Rehberlik ve Özel Eğitim, Program Geliştirme,

Sınıf Yönetimi, Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı, Öğretim İlke

ve Yöntemleri, Ölçme ve Değerlendirme),

- ardından her bir başlık konularına göre ayrılmış,

- sorular yıl yıl sıraya dizilmiş,

- her sorunun ayrıntılı çözümlerine yer verilmiştir.

Öğretmen adaylarının geleceğe umutla bakabilmeleri, eğitimini aldıkları

alanda kendilerini gerçekleştirebilmeleri ve ülkeye, onları bekleyen genç

beyinlere ulaşmalarında karşılarına çıkan engelleri aşmalarına yardımcı olması

amacıyla hazırlanan KPSS Konu Konu Düzenlenmiş Tamamı Çözümlü Eğitim

Bilimleri Çıkmış Sorular kitabı ile sizlere faydalı olacağımızı umuyor ve hepinize

başarılar diliyoruz.

Pegem Akademi Yayıncılık

v

GELİŞİM PSİKOLOJİSİ(ss: 1-31)

Gelişimin Temel Kavramları................................... 3

Gelişimin Temel İlkeleri ........................................... 7

Fiziksel ve Psikomotor Gelişim ............................. 8

Bilişsel Gelişim ........................................................... 10

Dil Gelişimi .................................................................. 16

Kişilik Gelişimi ............................................................ 19

Hümanistik Yaklaşım ............................................... 25

Ahlak Gelişimi ............................................................ 26

ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ

(ss: 33–64)

Öğrenmenin Tanımı ve Öğrenilmiş Davranışların Özellikleri ......................................... 35

Öğrenme ile İlgili Temel Kavramlar .................... 36

Öğrenmeyi Etkileyen Faktörler ............................ 37

Öğrenme Kuramları ................................................. 39

Tepkisel (Klasik) Koşullanma ................................. 40

Klasik Koşullanma İlkeleri ...................................... 41

Bitişiklik Kuramı ......................................................... 42

Bağ Kuramı .................................................................. 43

Edimsel (Operant) Koşullanma ............................ 44

İşaret-Gestalt Kuramı ............................................... 50

Sosyal Öğrenme Kuramı ........................................ 51

Gestalt Kuramı ........................................................... 56

Bilgi İşleme Kuramı .................................................. 58

İnsancıl Kuram (Hümanistik) ................................ 63

REHBERLİK VE ÖZEL EĞİTİM

(ss: 65–96)

Rehberliğin İlkeleri ................................................... 67

Çağdaş Eğitim Anlayışı ve Öğrenci Kişilik Hizmetleri .................................................................... 68

Okullarda Rehberlik Hizmetleri ........................... 69

Başlıca Rehberlik Türleri ......................................... 73

Problem Alanlarına Göre Rehberlik ................... 75

Bireyi Tanıma Teknikleri .......................................... 77

Test Dışı Teknikler ..................................................... 80

Okul Rehberlik ve Psikolojik Danışma Programları ................................................................. 82

Eğitimde Rehberlik Hizmetlerinin Örgütsel Yapısı ve Görevleri .................................. 83

İletişim ve İletişim Engelleri .................................. 86

Özel Eğitim .................................................................. 88

Mesleki Gelişim Kuramları ..................................... 91

Rehberlik Modelleri ................................................. 93

Mesleki Danışma Kuramları .................................. 94

Rehberlik Hizmetlerinde Örgütlenme .............. 95

Rehberlik Problem Alanları ................................... 96

İçindekiler

vi

PROGRAM GELİŞTİRME

(ss: 97–114)

Eğitim Bilimine Giriş-Temel Kavramlar .............. 99

Program Geliştirmeye Giriş ................................... 100

Program Geliştirmenin Planlanması .................. 101

Hedefler ve Belirlenmesi ........................................ 103

İçerik .............................................................................. 104

Eğitim Durumları ...................................................... 105

Plan ................................................................................ 107

Posner’a Göre Program Türleri ............................. 108

Yenilenmiş Bilişsel Alan Taksonomisi ................. 109

Program Tasarım Yaklaşımları............................... 110

İçerik Düzenleme Yaklaşımları ............................. 111

Program Geliştirmenin Kuramsal Temelleri..... 119

SINIF YÖNETİMİ

(ss: 115–122)

ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI

(ss: 123–131)

ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

(ss: 133–174)

Öğretim İlkeleri, Kuram-Model ve Yaklaşımları ................................................................. 135

Öğretme-Öğrenme Yaklaşımları-Model Kuramları ..................................................................... 137

Öğretim Stratejileri .................................................. 145

Öğretim Yöntemleri ................................................. 147

Öğretim Teknikleri .................................................... 152

Diğer Öğretim Teknikleri ........................................ 162

Düşünme Biçimleri ................................................... 171

Liderlik Türleri ............................................................ 174

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

(ss: 175–202)

Temel Kavramlar ....................................................... 177

Ölçme Araçlarında Bulunması Gereken Nitelikler ...................................................................... 181

Sınav Türleri ................................................................ 187

Ölçme Sonuçları Üzerinde İstatistiksel İşlemler ......................................................................... 193

Gelişimin Temel Kavramları

Gelişimin Temel İlkeleri

Fiziksel ve Psikomotor Gelişim

Bilişsel Gelişim

Dil Gelişimi

Kişilik Gelişimi

Hümanistik Yaklaşım

Ahlak Gelişimi

GELİŞİM PSİKOLOJİSİ

KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 3

1. Aşağıdaki tabloda, birlikte ve ayrı büyü-tülen ikizlerin zekâ düzeyleri arasındaki korelasyon katsayıları (r) verilmiştir.

Durum rBirlikte büyüyen tek yumur-ta ikizleri

0,85

Ayrı büyüyen tek yumurta ikizleri

0,67

Birlikte büyüyen çift yumur-ta ikizleri

0,58

Ayrı büyüyen çift yumurta ikizleri

0,24

Bu korelasyon katsayıları aşağıdakietkenlerden hangisinin zekâ gelişi-minde daha çok belirleyici olduğunuortayakoymaktadır?A) Çevre B) KalıtımC) Beslenme D) Anne baba tutumlarıE) Olgunlaşma

2. Ukrayna’da bir evin bahçesinde köpek-lerle birlikte yaşayan 15 yaşında Oksana isimli bir kız bulunmuştur. Oksana’nın madde bağımlısı olan anne ve babası onu çok ağlıyor diye bahçelerindeki kö-peklerle birlikte yaşamaya terk etmişler-dir. Bulunduğunda, Oksana’nın sosyal ve dil gelişimi açısından akranlarının çok ge-risinde olduğu gözlenmiştir. Uzun süreli rehabilitasyon desteği almasına rağmen Oksana, akranlarının düzeyine ulaşama-mıştır.

Oksana’nın,aldığırehabilitasyondes-teğinerağmenakranlarındangerikal-masıaşağıdakilerdenhangisiyleeniyi açıklanır?A) Kritik dönem B) ÖğrenmeC) İlk yaşantılar D) Olgunlaşma E) Yaşantı zenginliği

3. Fatma Hanım, çocukluk döneminde oku-la gidemediğinden okuma yazma bilme-mektedir. Yetişkinlik döneminde fırsat bulup okuma yazma kursuna gitmeye başlamıştır. Ancak Fatma Hanım tüm ça-basına rağmen öğrenmede zorluk yaşa-maktadır.

Fatma Hanım’ın öğrenmede zorlan-masının nedeni aşağıdakilerden han-gisiyleaçıklanır?A) Hazırbulunuşluk B) BüyümeC) Olgunlaşma D) Tarihsel zamanE) Kritik dönem

4. Fırat boş zamanlarında terzi olan babası-na yardım etmektedir. Bu yüzden görsel sanatlar dersinde arkadaşlarına göre ma-kası daha iyi kullanmaktadır.

BunagöreFırat’ın,makasıarkadaşla-rından daha iyi kullanması aşağıdakikavramlardanhangisiyleeniyiaçıkla-nır?A) Gelişim B) FenotipC) Hazırbulunuşluk D) BüyümeE) Olgunlaşma

GELİŞİMİN TEMEL KAVRAMLARI

Gelişimin Temel Kavramları

KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular4

5. İlkokul birinci sınıf öğretmeni Bahar Öğ-retmen, okulun ilk günü öğrencileriyle tanıştıktan sonra, daha önceden hazır-ladığı oyun hamurlarını dağıtmış “Haydi bakalım hamurlarla istediğiniz gibi oyna-yabilirsiniz. Neler yapacaksınız çok me-rak ediyorum.” diyerek çocukları hamurla oynamaya teşvik etmiştir.

BaharÖğretmenbuetkinlikle;I. çocukları oyun aracılığıyla okula alış-

tırma,II. çocukların bi şeye odaklanıp dikkatle-

rini sürdürme becerilerini destekleme,III. çocukların küçük kas becerilerini

destekleme amaçlarından hangilerini hedeflemiş-

tir?A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

6. Çocuğungelişiminiaçıklarken;• sadece bireysel gelişime ve davra-

nışa odaklanan kuramları eleştiren,• aile, okul, medya ve benzeri yapıla-

rın çocuk üzerindeki etkisine vurgu yapan,

• birçok unsurun bütüncül olarak dik-kate alınması gerektiğini vurgulayan

kuramaşağıdakilerdenhangisidir?A) PsikanalitikB) OlgunlaşmaC) Bilişsel gelişimD) Ekolojik sistemlerE) Davranışçı

KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 5

GELİŞİMİN TEMEL KAVRAMLARI (ÇÖZÜM)

1. Soruda birlikte ve ayrı büyütülmüş tek yu-murta ve çift yumurta ikizlerinin zeka pu-anları arasındaki korelasyon farklılığına ne-den olabilecek etken sorulmuştur. Verilere bakıldığında birlikte büyüyen tek yumurta ikizlerinin korelasyon katsayısının r = 0,85 ile çok yüksek bir değere sahipken, ayrı bü-yütülen tek yumurta ikizlerinin zeka puanları arasındaki korelasyonun r = 0,67 olduğu görülmektedir. Bu farklılık ikizlerin zekaları arasındaki benzerliğin, farklı yerlerde büyü-düklerinde azaldığını göstermektedir. Aynı şekilde çift yumurta ikizlerinde de ayrı bü-yüyen ikizlerin birlikte büyüyen ikizlere göre zekâ puanı benzerliklerinin düşük olduğu verilen korelasyon katsayılarından anlaşıl-maktadır. Şu hâlde zekânın farklılaşmasına neden olan faktör olarak çevre ön plana çıkmaktadır. Zekânın belirleyicisinin kalıtım olması hâlinde korelasyon katsayısının ikiz-lerin büyüdüğü ortama göre farklılaşması gereklidir. Ancak soruda gözlenen bir durum daha vardır ki o da çift yumurta ikizlerinin tek yumurta ikizlerine göre zekâ benzerliklerinin düşük olmasıdır. Yani tek yumurta ikizlerin-de zeka puanları arasındaki benzerlik çok daha yüksektir. Tek Yumurta ikizleri genetik olarak birbirinin kopyasıdır. Zekâlarının ken-di içlerinde, çift yumurta ikizlerine göre daha benzer olması zekâda kalıtımın önemli oldu-ğunu anlatır. Yani soruda hem kalıtım hem de zekânın etkisini bulmak mümkündür. An-cak soruda hangi etkenin daha çok etkisinin bulunduğu sorulmuştur. Tek ve çift yumurta ikizleri arasındaki korelasyon katsayısı fark-lılığı her bir ikiz grubunun farklı yerlerde bü-yütülmelerinden doğan korelasyon katsayısı fazla olduğundan KALITIM daha büyük bir etken olarak görülmektedir.

Cevap B

2. Kritik dönem kavramı, gelişimde bazı ge-lişmelerin sabit zamanlarda ortaya çıktığını anlatmak için kullanılır. Birey gelişimin belli yönleri için, bilinen önemli ve kısıtlı zaman dilimlerinde çevresel yaşantılara, öğrenme-lere çok açıktır. bu önemli zaman dilimlerin-de birey uygun yaşantılarla karşılaşmazsa söz konusu gelişmeler daha sonra ya çok zor oluşacak ya da hiç oluşmayacaktır. so-ruda da uygun koşullarda büyütülmemiş, uygun yaşantıları geçirmemiş olan bir çocu-ğun daha sonra aldığı desteğe rağmen ya-şıtlarından geri kaldığı yani kritik döneminin geçtiği vurgusu yapılmıştır. Soruda öğrenme ve olgunlaşma seçenekleri rahatlıkla elene-bilirken, ilk yaşantılar ve yaşantı zenginliği seçenekleri daha zorlayıcı çeldiricilerdir. soru kökünde anlatılan durumun hangi se-çenekle “en iyi” açıklanabileceği sorulmuş-tur. Kritik dönem, yaşantılar için uygun za-man anlamını taşıdığı için C ve E seçeneğini de kapsayacaktır.

Cevap A3. Kritik dönem, gelişimde bireyin çevresel

yaşantılara, öğrenmelere en açık olduğu, sınırlı ve önemli zaman dilimidir. İnsan ge-lişiminde, gelişimin bazı yönlerinin sabit zamanlarda ortaya çıktığını anlatmak için kritik dönem kavramı kullanılır. Bu önemli zaman dilimlerinde birey uygun yaşantılarla karşılaşmazsa söz konusu gelişmeler daha sonra ya çok zor oluşacak ya da hiç oluş-mayacaktır. Soruda da çocukluk döneminde okula gidemediğinden okuma yazma öğre-nememiş bir bireyin yetişkin döneminde çok çabalamasına rağmen bu beceriyi kazan-makta çok zorlandığı vurgulanmıştır. Olduk-ça açık bir kritik dönem sorusudur. Sorunun diğer seçenekleri incelendiğinde büyüme, olgunlaşma ve tarihsel zaman kavramları kolaylıkla elenebilmektedir. Zayıf da olsa tek çeldirici hazırbulunuşluk kavramıdır. Fakat Fatma Hanımın yaşından yola çıkılarak, ol-gunlaşma ve büyüme düzeyinin, öğrenme çabasından dolayı motivasyonunun yeterli olduğu yani hazırbulunuşluk ile ilgili bir so-rununun olmadığı sonucuna varılabilir.

Cevap E

Gelişimin Temel Kavramları

KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular6

4. Soruda Fırat’ın geçmiş deneyimleri vurgu-lanmıştır. Hazırbulunuşluk bireyin büyüme, olgunlaşma, motivasyon ve geçmiş öğren-me deneyimleri ile öğrenmeye hazır oluş düzeyini anlatan kavramdır. Soruda vurgu-lanan geçmiş deneyimler, seçenekler ara-sındaki hazırbulunuşluğun cevap olduğuna götürmektedir. Olgunlaşma, önceden belir-lenmiş genetik bir plan dahilinde yaşantılar-dan bağımsız olarak gerçekleşen biyolojik değişmelerdir, bu vurgu olmadığından ce-vap olamaz. Büyüme, bedendeki nicel artış demektir, cevap olmayacağı açıktır. Fenotip, genotipin gözlenebilen yönüdür, buna dair de soruda vurgu bulunmamaktadır. Gelişim, döllenmeyle başlayıp yaşam boyu devam eden değişmelerdir ki sorudan bu seçeneğe ulaşmak da mümkün değildir.

Cevap C

5. Sorudaki çocuklar ilk öğretim 1. sınıf öğren-cileridir. Bu çocukların ince motor kaslarının gelişmeye başladığı zaman aralığıdır. Öğret-menin hamurla oynama etkinliği ince motor kasların gelişmesine yardımcı olabilecek bir etkinliktir. Buna ek olarak bu etkinlik çocuk-ların sevdikleri oyun ile okula alışmalarını sağlayacak bir etkinliktir. Ayrıca dikkatlerini uzun süre oyun hamuru üzerinde tutarak dikkatin uzun süre bir noktada tutulmasını sağlayacak bir etkinliktir.

Cevap E

6. Ekolojik sistem kuramı iç içe geçmiş çev-relerin bireyin gelişimini etkilediği ve bireyin gelişiminde yalnız fiziksel çevrenin değil içinde bulunulan kültür, ekonomik sistem, okul hastane vb. kurumların hepsinin etkisi olduğunu öne sürer. Bütün bu özelliklerin çocuğun gelişimini anlamak için bütüncül bir şekilde ele alınması gerektiğini savunur. Soru kökündeki öncüller ekolojik sistem ku-ramını tanımlamaktadır.

Cevap D