36
1 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Mevzuat ve Projelendirme Leyla ARSLAN Elektrik-Elektronik Mühendisi TEDAŞ Genel Müdürlüğü www.tedas.gov.tr 23 Ocak 2015 İstanbul, Türkiye EMO-GENSED Güneş Enerjisi Geleceğini Anlatıyor

Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

  • Upload
    others

  • View
    14

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

1 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Mevzuat ve Projelendirme

Leyla ARSLAN Elektrik-Elektronik Mühendisi TEDAŞ Genel Müdürlüğü www.tedas.gov.tr

23 Ocak 2015 İstanbul, Türkiye

EMO-GENSED Güneş Enerjisi Geleceğini Anlatıyor

Page 2: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

2 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

ELEKTRİK DAĞITIM BÖLGELERİ / ELECTRICITY DISTRIBUTION REGIONS

.

TokatÇanakkale

İstanbul

Anadolu Y.

Kırklareli

Tekirdağ

Edirne

Balıkesir

Bursa

Manisa

Kütahya

Bilecik

Kocaeli

Yalova

Sakarya

Düzce

Zonguldak

Bartın Sinop

Çorum

Çankırı

Karabük

Bolu

EskişehirAnkara

KonyaAksaray

Niğde

KaramanAntalya

Burdur

Muğla

DenizliAydın

İzmir

Kırşehir

Kırıkkale

YozgatSivas

Kayseri

Amasya

Samsun

Kastamonu

Adana

Mersin

Hatay

Kilis

Gaziantep Şanlıurfa

Mardin

Diyarbakır

BatmanSiirt

Şırnak

VanBitlis

Hakkari

Muş

Ağrı

Bingöl

Erzurum

Kars

Iğdır

Osmaniye

Tunceli

Erzincan

Malatya

K.Maraş

Elazığ

Adıyaman

Bayburt

Rize

Artvin

TrabzonGiresunOrdu

Gümüşhane

NevşehirUşak

Afyon

Isparta

Ardahan

İstanbul

Avrupa Y.

1

3

2

4

5

6

78

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

1. Dicle E. Dağıtım A.Ş. / Dicle Elec. Distr. Co. (Diyarbakır, Mardin, Siirt, Şanlıurfa, Batman, Şırnak)

2. Vangölü Elektrik Dağıtım A.Ş. / Vangölü Electricity Distribution Co. (Bitlis, Hakkari, Muş, Van)

3. Aras E. Dağıtım A.Ş. / Aras E. Distr. Co. (Ağrı, Erzincan, Erzurum, Kars, Bayburt, Ardahan, Iğdır)

4. Çoruh Elektrik Dağıtım A.Ş. / Çoruh E. Distribution Co. (Artvin, Giresun, Gümüşhane, Rize, Trabzon)

5. Fırat Elektrik Dağıtım A.Ş. / Fırat Electricity Distribution Co. (Bingöl, Elazığ, Malatya, Tunceli)

6. Çamlıbel Elektrik Dağıtım A.Ş. / Çamlıbel Electricity Distribution Co. (Sivas, Tokat, Yozgat)

7. Toroslar E. Dağıtım A.Ş. / Toroslar E. Distr. Co. (Adana, Gaziantep, Hatay, Mersin, Kilis, Osmaniye)

8. Meram E. Dağıtım A.Ş. / Meram E. Distr. Co. (Kırşehir, Konya, Nevşehir, Niğde, Aksaray, Karaman)

9. Başkent E.D.A.Ş. / Başkent E.D.Co. (Ankara,Çankırı,Kastamonu,Zonguldak,Kırıkkale,Bartın,Karabük)

10. Akdeniz Elektrik Dağıtım A.Ş. / Akdeniz Electricity Distribution Co. (Antalya, Burdur, Isparta)

11. Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş. / Gediz Electricity Distribution Co. (İzmir, Manisa)

12. Uludağ Elektrik Dağıtım A.Ş. / Uludağ Electricity Distribution Co. (Balıkesir, Bursa, Çanakkale, Yalova)

13. Trakya Elektrik Dağıtım A.Ş. / Trakya Electricity Distribution Co. (Edirne, Kırklareli, Tekirdağ)

14. İstanbul Anad.Y. E.Dağ. A.Ş. / İstanbul Anatolian Side E.D.Co. (İstanbul ili Anad.Yakası / İstanbul Anatolian Side)

15. Sakarya Elektrik Dağıtım A.Ş. / Sakarya Electricity Distribution Co. (Bolu, Kocaeli, Sakarya, Düzce)

16. Osmangazi Elektrik Dağıtım A.Ş. / Osmangazi E. Distr. Co. (Afyonkarahisar, Bilecik, Eskişehir, Kütahya, Uşak)

17. Boğaziçi Elektrik Dağ. A.Ş. / Boğaziçi Elec. Distribution Co. (İstanbul ili Avrupa Yakası / İstanbul European Side)

18. Kayseri ve Civarı Elektrik T.A.Ş. / Kayseri and Its Vicinity Electricity Turkish Inc. Co. (Kayseri)

19. Aydem Elektrik Dağıtım A.Ş. / Aydem Electricity Distribution Co. (Aydın, Denizli, Muğla)

20. Akedaş Elektrik Dağıtım A.Ş. / Akedaş Electricity Distribution Co. (Adıyaman, Kahramanmaraş)

21. Yeşilırmak Elektrik Dağıtım A.Ş. / Yeşilırmak Electricity Distribution Co. (Amasya, Çorum, Ordu, Samsun, Sinop)

ELEKTRİK DAĞITIM BÖLGELERİ / ELECTRICITY DISTRIBUTION REGIONS

.

TokatÇanakkale

İstanbul

Anadolu Y.

Kırklareli

Tekirdağ

Edirne

Balıkesir

Bursa

Manisa

Kütahya

Bilecik

Kocaeli

Yalova

Sakarya

Düzce

Zonguldak

Bartın Sinop

Çorum

Çankırı

Karabük

Bolu

EskişehirAnkara

KonyaAksaray

Niğde

KaramanAntalya

Burdur

Muğla

DenizliAydın

İzmir

Kırşehir

Kırıkkale

YozgatSivas

Kayseri

Amasya

Samsun

Kastamonu

Adana

Mersin

Hatay

Kilis

Gaziantep Şanlıurfa

Mardin

Diyarbakır

BatmanSiirt

Şırnak

VanBitlis

Hakkari

Muş

Ağrı

Bingöl

Erzurum

Kars

Iğdır

Osmaniye

Tunceli

Erzincan

Malatya

K.Maraş

Elazığ

Adıyaman

Bayburt

Rize

Artvin

TrabzonGiresunOrdu

Gümüşhane

NevşehirUşak

Afyon

Isparta

Ardahan

İstanbul

Avrupa Y.

1

3

2

4

5

6

78

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

1. Dicle E. Dağıtım A.Ş. / Dicle Elec. Distr. Co. (Diyarbakır, Mardin, Siirt, Şanlıurfa, Batman, Şırnak)

2. Vangölü Elektrik Dağıtım A.Ş. / Vangölü Electricity Distribution Co. (Bitlis, Hakkari, Muş, Van)

3. Aras E. Dağıtım A.Ş. / Aras E. Distr. Co. (Ağrı, Erzincan, Erzurum, Kars, Bayburt, Ardahan, Iğdır)

4. Çoruh Elektrik Dağıtım A.Ş. / Çoruh E. Distribution Co. (Artvin, Giresun, Gümüşhane, Rize, Trabzon)

5. Fırat Elektrik Dağıtım A.Ş. / Fırat Electricity Distribution Co. (Bingöl, Elazığ, Malatya, Tunceli)

6. Çamlıbel Elektrik Dağıtım A.Ş. / Çamlıbel Electricity Distribution Co. (Sivas, Tokat, Yozgat)

7. Toroslar E. Dağıtım A.Ş. / Toroslar E. Distr. Co. (Adana, Gaziantep, Hatay, Mersin, Kilis, Osmaniye)

8. Meram E. Dağıtım A.Ş. / Meram E. Distr. Co. (Kırşehir, Konya, Nevşehir, Niğde, Aksaray, Karaman)

9. Başkent E.D.A.Ş. / Başkent E.D.Co. (Ankara,Çankırı,Kastamonu,Zonguldak,Kırıkkale,Bartın,Karabük)

10. Akdeniz Elektrik Dağıtım A.Ş. / Akdeniz Electricity Distribution Co. (Antalya, Burdur, Isparta)

11. Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş. / Gediz Electricity Distribution Co. (İzmir, Manisa)

12. Uludağ Elektrik Dağıtım A.Ş. / Uludağ Electricity Distribution Co. (Balıkesir, Bursa, Çanakkale, Yalova)

13. Trakya Elektrik Dağıtım A.Ş. / Trakya Electricity Distribution Co. (Edirne, Kırklareli, Tekirdağ)

14. İstanbul Anad.Y. E.Dağ. A.Ş. / İstanbul Anatolian Side E.D.Co. (İstanbul ili Anad.Yakası / İstanbul Anatolian Side)

15. Sakarya Elektrik Dağıtım A.Ş. / Sakarya Electricity Distribution Co. (Bolu, Kocaeli, Sakarya, Düzce)

16. Osmangazi Elektrik Dağıtım A.Ş. / Osmangazi E. Distr. Co. (Afyonkarahisar, Bilecik, Eskişehir, Kütahya, Uşak)

17. Boğaziçi Elektrik Dağ. A.Ş. / Boğaziçi Elec. Distribution Co. (İstanbul ili Avrupa Yakası / İstanbul European Side)

18. Kayseri ve Civarı Elektrik T.A.Ş. / Kayseri and Its Vicinity Electricity Turkish Inc. Co. (Kayseri)

19. Aydem Elektrik Dağıtım A.Ş. / Aydem Electricity Distribution Co. (Aydın, Denizli, Muğla)

20. Akedaş Elektrik Dağıtım A.Ş. / Akedaş Electricity Distribution Co. (Adıyaman, Kahramanmaraş)

21. Yeşilırmak Elektrik Dağıtım A.Ş. / Yeşilırmak Electricity Distribution Co. (Amasya, Çorum, Ordu, Samsun, Sinop)

Dağıtım Şirketleri

Page 3: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

3 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Elektrik Piyasasında

Lisanssız Elektrik Üretimi

Yeni Düzenleme

Page 4: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

Dağıtık

Üretim Dağıtım Verimli

Tüketim

Geleneksel Güç Akışı

4 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Merkezi santrallerden son

kullanıcılara doğru tek yönlü

güç akışı

Bilindiği üzere mevcut dağıtım

şebekesi tek yönlü güç akışı

varsayılarak,

Talebin karşılanması,

Teknik kalitenin

yükseltilmesi,

Tedarik sürekliliğinin

artırılması,

İletim tesisleri ile bütünlük

sağlaması,gibi kriterlere

göre planlanıyordu.

Page 5: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

Dağıtık

Üretim Dağıtım Verimli

Tüketim

Bugünkü Şebeke Yapısı

5 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

KAYNAK: EURELECTRIC "10 STEPS SMART GRIDS"

Page 6: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

6

AG ve OG’den Bağlı Santraller Artmakta

380kV ve 154 kV seviyesinden bağlı büyük güçlü,

Hidrolik, Kömür, Doğalgaz, Rüzgar Santralleri

Küçük güçte dağıtılmış üretim

(PV Ağırlıklı)

Orta Gerilimden Bağlı/Bağlanacak

Santraller (Hidrolik, Rüzgar, Doğalgaz, Güneş,

vs)

380 kV EİH

Ototrafolar

154 kV EİH

154/OG TM

34,5 kV OG ENH

Dağıtım Trafosu

0,4 kV AG

Yeraltı AG Hattı

TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 7: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

Lisanssız Elektrik Üretimi (Mevzuat)

7 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik

(4628) 6446

Elektrik Piyasası Kanunu

5346

Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik

Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun

(Teşvik)

5627

Enerji Verimliliği Kanunu

Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Tebliğ

Page 8: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

AMAÇ ve KAPSAM

6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun 14. maddesi kapsamında; tüketicilerin elektrik ihtiyaçlarının tüketim noktasına en yakın üretim tesisinden karşılanması, arz güvenliğinin sağlanması, kayıpların düşürülmesi ve küçük ölçekli üretim tesislerinin etkin kullanımı amacıyla;

-İmdat grupları ve İletim ya da dağıtım sistemiyle bağlantı tesis etmeden izole çalışan üretim tesisi

-Mikrokojenerasyon tesisleri ile Bakanlıkça belirlenecek verimlilik değerini sağlayan Kojenerasyon tesisi,

-Yenilenebilir kaynaklara dayalı kurulu gücü max. 1000 kW üretim tesisi,

-Belediyelerin katı atık tesisleri ile arıtma tesisi çamurlarının bertarafında kullanılmak üzere kurulan üretim tesisi,

-Ürettiği enerjinin tamamını iletim veya dağıtım sistemine vermeden kullanan, üretim ve tüketimi aynı ölçüm noktasında olan, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisi,

Page 9: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

AMAÇ VE KAPSAM

-Sermayesinin yarıdan fazlası doğrudan veya dolaylı olarak belediyeye ait olan tüzel kişilerce, belediyeler tarafından işletilen su isale hatları ile atık su isale hatları üzerinde kurulacak üretim tesisi

-Kuran gerçek ve tüzel kişilerin lisans alma ve şirket kurma yükümlülüğünden muaf tutulması,

Bu kapsamdaki tesislerin denetimini, ihtiyaç fazlası elektrik enerjisinin sisteme verilmesi halinde uygulanacak usul ve esasları kapsar.

Page 10: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

TANIMLAR

• KOJENERASYON TESİSİ: Isı ve elektrik ve/veya mekanik enerjinin

eşzamanlı olarak üretiminin gerçekleştirildiği tesisi

• MİKROKOJENERASYON TESİSİ: Elektrik enerjisine dayalı kurulu gücü 100

kWe ve altıdaki kojenerasyon tesisi

• YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI: Hidrolik, rüzgar, güneş, jeotermal,

biyokütle, biyokütleden elde edilen gaz (çöp gazı dahil), dalga, akıntı, gel-git

gibi fosil olmayan enerji kaynakları

• MUAFİYETLİ ÜRETİM MİKTARI: Her bir dağıtım bölgesinde LÜY

kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisi kuran

gerçek veya tüzel kişilerin üretim tesislerinde İlgili Mevzuat hükümlerine

uygun olarak üretip sisteme verdikleri ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi miktarı

Page 11: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

TANIMLAR

• TEKNİK ETKİLEŞİM İZNİ: Teknik etkileşim analizinin neticesine göre, ilgili

kurumlar tarafından olumlu veya şartlı olarak Bakanlık aracılığıyla ilgili

kişilere verilen izin

• İRTİBAT MERKEZİ: Kullanıcıların bağlantı başvuruları yada anlaşmaları

kapsamında; iletim sistemine bağlanacaklar için bağlandıkları noktanın

irtibatlı olduğu TEİAŞ trafo merkezi, dağıtım sistemine YG’den

bağlanacaklar için dağıtım sistemine bağlandıkları hattın yada dağıtım

merkezinin irtibatlı olduğu TEİAŞ trafo merkezi, AG’den bağlanacaklar için

bağlandıkları dağıtım transformatörü

• TEKNİK DEĞERLENDİRME RAPORU: Rüzgar veya güneş enerjisine

dayalı üretim sahalarının etkin kullanılmasına ilişkin YEGM tarafından

yapılan değerlendirme

Page 12: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

Kimler kurabilir ve aranan şartlar nelerdir?

12 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

1) Öncelikle bir tüketim tesisi aboneliği olmalıdır. Gerçek/tüzel kişiler Lisans

almadan, şirket kurmadan üretim tesisi kurabilir.

2) Üretim tesisi ile tüketim tesisi aynı dağıtım bölgesinde olmak zorunda.

3) Dağıtım sisteminde yeterli kapasite varsa, bir tüketim tesisi için birden

fazla kojenerasyon veya yenilenebilir enerji kaynağına dayalı üretim

tesisi kurulabilir. Her bir tüketim tesisi için kurulacak yenilenebilir enerji

kaynaklarına dayalı üretim tesisi veya tesislerinin toplam gücü 1000 kW’ı

geçemez.

4) Kojenerasyon tesisleri için güç sınırlaması yok, ancak tesis toplam

verimliliği koşulu var.

5) Her bir tüketim noktası için bir mikrokojenerayon (<100 kW) tesisi

kurabilir.

6) Geçici ve gezici abone grubundaki tüketim tesisleri için bu kapsamda

üretim tesisi kurulamaz.

Page 13: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

13

Yönetmelik Santral Tipi Kurulu Güç Sınırı Bağlanacağı Şebeke Tipi

a İmdat Grupları Yok İzole Şebeke

b İzole Üretim Santralleri Yok İzole Şebeke

c YEK Santralleri 1 MWe Dağıtım Sistemi

e Mikrokojenerasyon 100 kWe Dağıtım Sistemi

d Kojenerasyon Yok İletim veya Dağıtım Sistemi

f YEK’e dayalı Belediyelerin Katı Atık Santralleri ve Arıtma Tesisi Çamurları Bertarafı ile ilgili Santraller

Yok Dağıtım Sistemi

f YEK harici, Belediyelerin Katı Atık Santralleri ve Arıtma Tesisi Çamurları Bertarafı ile ilgili Santraller

Yok Dağıtım Sistemi

g Belediye Su İsale Hattı ve Atık Su İsale Hattı Santralleri

Yok Dağıtım Sistemi

ç Üretimin Tamamını Kullanan ve Aynı Barada Ölçülen YEK’e Dayalı Santraller

Yok Dağıtım Sistemi veya İletim

Sistemi

Hangi Tesisler Kurulabilir?

TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 14: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

Başvuru Adımları

14

Projelerin Onaylanması

Değerlendirme

Başvuru Yapılması

Bağlantı Anlaşmasının İmzalanması

Tesisin Yapımı

Kabul İşlemleri ve

Onay

Sistem Kullanım Anlaşması ve İşletme

Faturalama ve Ödeme

TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 15: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

Lisanssız Elektrik Üretimi (Adımlar)

15 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Başvuru Yapılması ve

Bağlantı Anlaşmasına

Çağrı Mektubu Alınması

Proje Onaylanması ve

Bağlantı Anlaşması Yapılması

Geçici Kabul ve Sistem Kullanım

Anlaşması Yapılması

1.AŞAMA

2.AŞAMA

3.AŞAMA

Page 16: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

16 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

LÜY Proje Süreci

Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu tebliğ tarihinden itibaren ilk 90 gün

içerisinde projeler onaylanmak için TEDAŞ Genel Müdürlüğüne

iletilmelidir.(Gücü ≤ 100 kWe olanlar TEDAŞ Bölge Koordinatörlüklerine)

Proje onayı için kendilerine verilen 180 gün içerisinde projeler

onaylattırılmalıdır.(Kendilerinden kaynaklı olmayan sebeplerden dolayı

projelerini onaylattıramayanlara, bağlantı anlaşması imzalanması için

dağıtım şirketleri tarafından uygun görülürse ilave 90 gün süre verilir.)

180 + 90 gün içerisinde; Proje onayını yaptıran ve gerekli belgeleri

tamamlayan yatırımcılar ile bağlantı anlaşması yapılır.(Dağıtım şirketi 30

gün içerisinde bağlantı anlaşmasını yapmalıdır.)

Page 17: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

17 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Güneş enerjisine dayalı elektrik üretim santrallerinin

(GES) projesi;

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından hazırlanan ve

30 Aralık 2014 tarih ve 29221 sayılı (mükerrer) Resmi

Gazete’de yayımlanan Elektrik Tesisleri Proje Yönetmeliği’ne

göre hazırlanmalı ve onaya sunulmalıdır.

GES Proje Dosyası

Page 18: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

18 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Yönetmelik ve bu Tebliğ hükümlerine göre dağıtım sistemine bağlanacak

üretim tesislerinin geçici kabul işlemlerinin, bağlantı anlaşmasının imza

tarihinden itibaren;

• YG seviyesinden bağlanacak hidroelektrik üretim tesislerinde üç yıl,

• YG seviyesinden bağlanacak hidroelektrik dışındaki üretim tesislerinde

iki yıl,

• AG seviyesinden bağlanacak tüm üretim tesislerinde bir yıl,

İletim şebekesine bağlanacak üretim tesislerinde Lisans Yönetmeliği

kapsamında aynı niteliklere sahip üretim tesisleri için öngörülen süre

içerisinde tamamlanması zorunludur.

Bu sürelerin sonunda üretim tesisinin tamamlanmaması halinde bağlantı

ve sistem kullanım anlaşmaları ile su kullanım hakkı izin belgeleri

kendiliğinden hükümsüz hale gelir.

İşletmeye Girme ve Teknik

Sorumluluk

Page 19: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

19 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Dağıtım sistemine AG ve YG seviyesinden bağlanacak üretim tesislerinin

yapımı, işletmeye alınması, işletilmesi ve iş güvenliği sorumluluğu üretim

yapan gerçek veya tüzel kişiye aittir.

Gerçek veya tüzel kişi bu kapsamda; YG seviyesinden yapılacak

bağlantılar için, üretim tesisinin geçici kabulünden başlamak üzere

işletme süresince, ilgili teknik mevzuata göre görev yapacak yetkili işletme

sorumlusu istihdam etmek ve/veya bu konuda gerekli hizmetleri almakla

yükümlüdür.

İşletme sorumlusu, üretim tesisi ve mütemmim cüzlerinin ilgili mevzuat ve

ilgili teknik mevzuata uygun olarak işletilmesinden ve söz konusu

mevzuatlara aykırılıklardan kaynaklanacak zararlardan işletme sahibi ile

beraber müteselsilen sorumludur.

İşletmeye Girme ve Teknik

Sorumluluk 2

Page 20: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

Uyulması Gereken Temel Standartlar

20 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Santral Kurulu Gücü Standart Adı

< 11 kW TS EN 50438

> 11 kW ve AG’den Bağlı CLC/FprTS 50549-1:2011

> 11 kW ve YG’den Bağlı CLC/FprTS 50549-2:2011

Page 21: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

Kabul Başvurunda Talep Edilen Belgeler

21 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Geçici kabul talep dilekçesi,

Geçici kabule hazır tutanağı (Dağıtım Şirketi tarafından hazırlanan),

Tesise ait onaylı proje, (Gerekçe raporu, vaziyet planı, varsa ENH profili, varsa trafo yerleşim planı, tek hat

şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.)

Bağlantı anlaşması,

Tesis sahibi ile yüklenici arasında imzalanan sözleşme,

Geçici kabulde bulunacak sorumlu elektrik mühendisine ait yüklenicinin yetkilendirme yazısı veya

yüklenicinin bünyesinde bulunmayan ancak geçici kabulde görevlendirilecek sorumlu elektrik mühendisine

verdiği vekaletname,

Tesis sahibi kabulde bulunmayacak ise yetkili kıldığı kişiye ait yetki yazısı,

Keşif cetveli ve bedeli,

Vergi levhası (yüklenici),

Yüklenici ve tesis sahibinin iletişim bilgileri (Adres, telefon, faks),

Tesiste kullanılan malzemelere ait test raporları ve sertifikalar (panel, inverter, röle, jeneratör, trafo, hücre,

köşk vs.) (Elektronik ortamda olabilir-CD),

Topraklama direnci ölçüm raporu,

Komisyona katılmak üzere OSB/Dağıtım şirketinden teknik bir personelin isim ve unvanı

Tesise ait fotoğraflar (Elektronik ortamda olabilir-CD),

YEGM Teknik Değerlendirme Raporu (RES ve GES için).

Yukarıdaki belge ve bilgilerin tamamlanarak oluşturulan kabul dosyasının Dağıtım Şirketi/ OSB

tarafından TEDAŞ Genel Müdürlüğüne elden veya posta ile gönderilmesi gerekmektedir.

Page 22: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

GES Saha Kontrolleri

22 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Konstrüksiyon kontrolleri,

Kablo kanalları, tavaları, kablo

bağları kontrolleri,

Panel kontrolü,

Kablolama kontrolleri,

Etiketleme ve uyarı levha kontrolü

(Dizi + ve –uçların kalıcı şekilde

etiketlenmesi, Evirici girişlerinin kalıcı

etiketlenmesi vs),

Panoların kontrolü,

Topraklama kontrolü,

Şebeke bağlantı noktasındaki

koruma önlemleri kontrolü, vb.

Page 23: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

GES Geçici Kabul Tutanağı ve Ekleri

23 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Sahaya belirlenen günde gidilir, geçici kabul işlemi yapılır ve tutanak

tutulur.

Tutanak ekleri;

Proje Onay Yazısı

Görevlendirme Yazısı

Bağlantı Anlaşması

Enerjilendirme ve Devreye Alma Protokolü

İş Teslim Tutanakları

İlan Tutanağı

Topraklama Ölçüm Raporu

ÇED Belgesi

İtfaiye Raporu

Saha Test Raporları

Uyum Raporu

Koruma Rölesi Set Değerleri Raporu

Onaylı Tek Hat ve Genel Vaziyet Planı (A3 formatında)

Page 24: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

GES Raporu

24 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Tesis tipi

Sayı Kurulu Güç kW

Sayı Kurulu Güç kW

Sayı Kurulu Güç kW

Sayı Kurulu Güç kW

Biyo gaz

11 8730 5 5643 5 5643 4 4083

DES 1 400 0 0 0 0 0 0

GES 1157 853,732 373 235,141 129 54817 116 43919

RES 93 53,580 7 1389 6 1236 1 250

Tri-Koj 32 76,656 15 42,683 8 28742 2 8294

Toplam 1294 993,038 400 284,856 148 90438 123 56546

Toplam Yapılan Başvurular

Onay İşlemi Tamamlan Başvurular

Tesis Geçici Kabule Başvurular

Tesis Geçici Kabulü Tamamlanan Başvurular

Page 25: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

GES Raporu

25 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 26: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

Dağıtım Şirketine Göre GES Proje Dağılımı

26 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 27: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

Sorunlar ve Çalışmalar

27 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Küçük güçteki santraller için başvuru, izin, proje onay ve kabul işlemlerinin

kolaylaştırılması,

Dağıtım Şirketleri ve OSB çalışanların bilgilendirilmesi ve eğitilmesi,

PV Tesislerinin montajının yetkili ve sertifikalı kişilerce yapılması için teknisyen/usta

seviyesinde eğitim verilmesi. Uzman olmayan, eğitimsiz personellerle saha kurulumlarının

yapılmaması. Montaj sonrası kontrol ve test çalışmalarının yapılması.

PV GES santrallerinde yurt dışından ithal edilecek olan panel, evirici gibi malzemelerin

kalitesi ve şebekeye uyumu için test merkezinin kurulması ve sertifikalandırılması,

Üretim santrallerin dağıtım şebekeleri üzerindeki etkilerin araştırılması ve pilot projelerin

uygulanması,

Mevcut TM kapasitelerinin gerçek yatırımcılar dışındaki kişiler tarafından alınmış olması,

İmar planı konusunda farklı uygulamaların yapılması,

Proje hazırlama ve onay sürecindeki yasal zorunluklardan kaynaklanan sorunlar,

Sistem verimliğini direk etkileyen fizibilite ve tasarım çalışmalarına yeteri kadar zaman ve

emek harcanmaması. Sahaya gitmeden tasarım yapılması ve proje hazırlanması

İlk kurulum maliyetlerini düşüren fakat uzun vadede istem kayıplarını artıran tasarımların,

malzemelerin kullanılması

Üretici firmaların teknik servis ve eğitim konularında pasif kalması, tamamen satış ve

pazarlanma ağırlıklı organizasyona yönelmeleri ve çalışmaları

Standartlara ve yönetmenliklere uygun olmayan kurulumların gerçekleştirilmesi,

Page 28: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

LÜY Web Sitesi -TEDAŞ

28 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 29: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

29

Kabulü Yapılan Tesis Örnekleri

Gürsu Belediyesi 96kWp

TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 30: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

30

Kabulü Yapılan Tesis Örnekleri

Tepebaşı Belediyesi 95kWp

TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 31: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

31

Kabulü Yapılan Tesis Örnekleri

Reysaş Lojistik -İzmir 250kWp

TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 32: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

32

Kabulü Yapılan Tesis Örnekleri

Mumcu Teneke Bandırma OSB - 500 kWp

TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 33: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

33

Kabulü Yapılan Tesis Örnekleri

Marka Grup - Sivas 500kWp

TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Page 34: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

34

Kabulü Yapılan Tesis Örnekleri

TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Beşler Tekstil SPP

Kayseri 1150kWp

Page 35: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

35

Kabulü Yapılan Tesis Örnekleri

TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Besa GES

Haymana 1140kWp

Page 36: Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin ... · şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.) Bağlantı anlaşması, Tesis sahibi ile yüklenici

36 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Teşekkür eder, saygılar sunarım.

Leyla ARSLAN TEDAŞ Genel Müdürlüğü AR-GE Planlama ve Dış İlişkiler Daire Başkanlığı Dağıtım Şebekeleri Planlama ve Güncelleştirme Müdürlüğü E-posta:[email protected]