Energetska efikasnost u zgradarstvu.pdf

Postojea regulativa /standardi za toplotne gubitke toplotnu zatitu u zgradarstvu i stanovanju u BiH (bivoj Jugoslaviji):

nastanak, i razvoj regulative

Prof. Dr Aleksandar KneeviDoc.dr Denana Bijedi

Sarajevo, 30. mart 01. april 2009.

Razvoj i unapreenje konkurentnosti malih i srednjih preduzea na polju poveanja energijske efikasnosti

Izgradnja pravnog okruenja u BiHza energijsku efikasnost u zgradarstvu

Postojea regulativa /standardi za toplotne gubitke toplotnu zatitu u zgradarstvu i stanovanju u BiH : nastanak, i razvoj regulative

PROJEKTIRANJE, IZVOENJE I KORITTENJE ODRIVIH ARHITEKTONSKIH OBJEKATA

ta je problem? Aktivnosti graevinskog sektora su vitalne za postizanje nacionalnih

drutveno-ekonomskih razvojnih ciljeva kroz osiguranje zaklona, infrastrukture i zaposlenja.

Meutim, iste mogu biti glavni izvor teta u okoliu kroz iskoritavanje prirodnih resursa, degradaciju krhke eko-zone, kemijsko zagaenje i

koritenje graevinskih materijala tetnih po ljudsko zdravlje. Habitat II - Agenda 21

Korijeni problema

Tok rjeavanja problema

Aktuelno stanje u B&H



Korijeni problema ekonomski razvoj + populacijski bum

=>poveanje potreba za graenim strukturama 40% energije se troi u zgradarstvu

OKOLINI IMPAKT = POPULACIJA X POTRONJA X TEHNOLOGIJA(PAUL ERLICH 1967.)




Znaaj rjeavanja problema velikih toplotnih gubitaka, tj. vanost toplinske zatite u Europi istaknut je njemakim standardima ve

1952. godine, uvoenjem norme DIN 4108.

/Prvi put utvreni najnii zahtjevi za toplotnu zatitu u obliku najmanjih toplotnih otpornosti,

postavljeni zahtjevi su bili prilagoeni postojeem stanju tehnike

- modificirani, postoje i danas/

Aktuelizranje problema toplotnih gubitaka zgrada eskalira uporedo sa naftnim krizama:

I. kriza 1973.god. rezultirala je njemakim Zakonom o tednji emergije

EnEG 1976. god.

Novembra 1977. god stupa na snagu prvi WSVO - Propis o toplotnoj zatiti, koji po prvi put postavlja obimne tehnike zahtjeve za koeficijent prijenosa toplote vanjskih povrina

zgrade koje prenose toplotu

(referentna veliin a srednja vrijednost koeficijenta prijenosa toplote km povrine omotaa)

II Propis o toplotnoj zatiti 1984. god. posljedica krize 1980. i Zakona o utedi energije (proitenje propisanih nivoa za oko 20%)

III Propis o toplotnoj zatiti - 1995. god. Nova referentna veliina godinja poterba zgrade za grijanjem Qh (zahtjevi poveani za oko 30% u odnosu na II WSVO)

2002. god propis o utedi energije obnovljeni nivo zahtjeva je pootern za oko 25-30%

16. XII 2002. god. Direktiva 2002/91/EC (EPBD) kompletna kontrola energetskih tokova zgrade koju je nuno sprovoditi tijekom cijelog ivotnog ciklusa objekta




TOPLOTNI GUBICI ZGRADA


Osim na nivou provjere termikih karakteristika pojedinanih konstrukcija, termika zatita zgrada iziskuje i provjeru i na nivou cijelog objekta, gdje je u obzir nuno uzeti ukupne toplotne gubitke, bilo: transmisione gubitke ( Ft):

/gubici koji nastaju kondukcijom kroz vanjski omota objekta (posljedica razlike u temperaturama vanjskog i unutarnjeg zraka), a u sluaju konstrukcija sa zranim slojem na mjestu kontakta konstrukcije sa zrakom, i kao posljedica konvekcije/; ili

ventilacione gubitke (Fv): /gubici koji nastaju prijenosom toplote uslijed ventilacije/


TOPLOTNI GUBICI ZGRADA

Vaei propisi (JUS.U.J5.600) utvruju veliinu transmisijskih i ventilacionih gubitaka obzirom na vrstu objekta, i to:

1. Za stambene, poslovne i upravne objekte, kole, biblioteke, bolnice, djeije vrtie i obdanita, domove za stare, ugostiteljske objekte kod kojih je za normalnu funkciju ti=18C: ukupni toplotni gubitak :

V,stv7+14fo + 0,25 (ti-te), W/m3;

2. Za industrijske objekte kod kojih se ti= dri na razini od 12C do18C, vie od etiri mjeseca u godini, objekte za sport i okupljanje koji se griju najmanje tri mjeseca u godini iznad 15C: ukupni toplotni gubitak : V,stv8+14fo + 0,25 (ti-te), W/m3




Veliki dio objekata u B&H neracionalno troi velike koliine svih tipova energije, prvenstveno zbog:

o velike potrebe za zagrijavanjem / posljedica primjene zastarjelih propisa

o potrebe hlaenja zgrada zbog porasta srednjih temperatura tijekom ljetnjih mjeseci

o energija se jo troi i za osvjetljenje, napajanje elektrinih ureaja, grijanje vode...




Vaei standardi Imajui u vidu injenicu da Bosna i Hercegovina jo uvijek nema meunarodne

obaveze u odnosu na dokumente o efikasnom korienje energije u zgradama, jedino se standard JUS.U.J5.600, moe smatrati tehnikim propisom iz oblasti

toplinske zatite i utede energije.

1. Standard JUS.U.J5.600 utvruje tehnike uvjete za graevinsku toplotnu tehniku koji mora biti ispunjen pri projektiranju, graenju i rekonstrukciji

objekata.2. JUS.U.J5.510 Metoda prorauna koeficijenta prolaza toplote u zgradana

3. JUS.U.J5.520 Proraun difuzije vodene pare u 4. JUS.U.J5.530 Proraun faktora priguenja i proraun kanjenja oscilacija

temperature kroz vanjske graevinske pregrade zgrada u ljetnom periodu

Navedeni standardi i pratei propisi iz domena fizike zgrade najveim dijelom nisu ni mijenjani jo od 80-tih godina prolog stoljea.



Aktuelno stanje u B&H - vaei standardi Postupak dimenzioniranja toplotne izolacije:

o Prema JUS.U.J5.600 i JUS.U.J5.510 uveden je kriterij dozvoljenih specifinih transmisijskih gubitaka za zgradu (W/m3);

o Prema JUS.U.J5.600, na osnovu svih definiranih dimenzija objekta, zadovoljenih uvjeta da povrina prozora ne prelazi 1/7 povrine poda, i prorauna prema JUS.U.J5.510 koji ukljuuju linijske gubitke, a koji se mogu smanjiti izborom konstrukcije, poloaja izolacije, prozora dimenzioniraju se toplotne izolacije,

odnosno konstrukcija omotaa, tako da specifini transmisijski toplotni gubici zgrade proracunati za uvjete lokacije, budu manji od dozvoljenih. Ventilacioni gubici

ne utjeu na dimenzioniranje toplotne izolacije zgrada.

o J US.U.J5.510 daje tabelu najveih dozvoljenih koeficijenata prolaza toplote (k), tako da svi pojedini dijelovi omotaa zgrade moraju biti manji od specificiranih

vrijednosti, to iskljuuje neizolirane elemente na kojima bi se uz gubitke energije pojavili kondenzati vodene pare i tetne gljivice.


J US.U.J5.510 Tabela najveih dozvoljenih koeficijenata prolaza toplote (k)

Klimatski parametri

o propisima su definirani realni klimatski parametri koji se uzimaju u obzir prilikom razliitih koraka termikog prorauna

(JUS.U.J5.600)

o podjela ex-SFRJ na tri klimatske zone, uz potivanje lokalnih klimatskih karakteristika na osnovu viegodinjih meteorolokih

osmatranja)

Klimatske zone

o podjela okvirna (podaci se koriste samo za neke od prorauna kojima se provjerava ispunjenost tehnikih uvjeta

o zonska podjela definira:

o maksimalno dozvoljene vrijednosti koeficijenata prolaza toplote za razliite tipove konstrukcija

o vrijednosti projektnih temperatura za proraun difuzije, broj dana u toku kojih se difuzija pojavljuje i broj dana ljetnjeg isuenja kondenza



Ekstremne minimalne temperature zraka:o Potrebno dokazati da ni pri ekstremno niskim temperaturama nee

doi do roenja na unutranjoj strani omotaa objekta dokazuje se prikazom temperaturnog toka (koriste se podaci o ekstremnim

temperaturama zabiljeene za dato podruje)

Minimalne projektne temperature zraka:o Odreene na osnovu viegodinjih mjerenja koriste se za proraun

toplotnih gubitaka objekta

KLIMATSKI PARAMETRI TEMPERATURA VANJSKOG PROSTORA

Metode prorauna koeficijenta prolaza toplote uslovljene tipom

konstrukcije:

1. Homogena konstrukcija2. Konstrukcija iz vie homogenih

slojeva3. Konstrukcija jednostavne

heterogenosti4. Konstrukcija sloene heterogenosti



Metode prorauna koeficijenta prolaza toplote

za sluajeve homogeni konstrukcija i konstrukcija jednostavne heterogenosti se usvaja : da je toplotni protok stacioniran

da je toplotni protok upravan na povrinu konstrukcije

1. Homogena konstrukcijao kod homogene graevinske konstrukcije vanjska i

unutarnja strana su paralelne i sastoje se samo od jedne vrste materijala

=

++=

KmW

1d11k o2

ei

2. Konstrukcija iz vie homogenih slojevaKonstrukcije ije su vanjske i unutarnje strane

paralelne, a sastoje se iz vie, njima paralelnih homogenih slojeva materijala

=

++=

=

KmW

1d11k o2

e

n

1j j

j

i

3. Konstrukcija jednostavne heterogenostiKonstrukcija sastavljena iz dva ili vie homogenih dijelova

sa geometrijski pravilnim spojevima Heterogenost - povrinska

n21

n2211

o2jj

A..........AAAk.........AkAk

k

KmW

AkA

k

++++++=

=

=


Za sluaj konstrukcija sloene heterogenostiStruktura konstrukcije takva da postoje boni toplotni protoci, odnosno dodatni

linijski toplotni gubici

( ) ( )( ) ( )

=+

=

=+=

= =

= =

KmW

A

LkAkk

KWLkAkAk

o2

n

1j

m

1jjLjj

o

n

1j

m

1jjjLjj



Konstrukcija sloene heterogenosti

Poseban tip konstrukcija sloene heterogenosti predstavljaju razliite vrste konstrukcija koje u sebi imaju zrani sloj

Podtipovi konstrukcija sa zranim slojem se definiraju u ovisnosti od naina izmjene zraka u zranom sloju, provjera se vri ovisno o tome da li je rije o:

Vertikalnoj konstrukciji mjerodavan odnos ukupne povrine presjeka otvora za ventilacionim s ( m2) i duine graevinske konstrukcije koja se ventilira L (m)

Horizontalnoj konstrukciji - mjerodavan odnos ukupne povrine presjeka otvora za ventilacionim s ( m2) i povrine vertikalne graevinske konstrukcije A (m2)



Kako je za koeficijent prolaza toplote ovisan o debljini i koeficijentu toplinske vodljivosti ogradnih ploha, propisane vrijednosti prema standardima trenutno primijenjenim u B&H

(Tabela 1), potreba za auriranjem propisanih vrijednosti se najoiglednije sagledava uporedbom sa propisima i standardima zemalja u okruenju:

Element konstrukcije

U maxW/m2K

JUSIII klimatska zona

SLO2005 -NOVO

EPBDUmjerena klim.

zonaFasadni zid 0,80 0,80 0,35 0,38

Krov (kosi ravni) 0,55 0,25 0,20 0,23

Pod na tlu 0,65 0,45 0,35 0,41

Prozor 1,60 1,10 1,68


Toplotna, tj. termika izolacija spada u najdelotvornije i, po pitanju trokova, najisplativije mere u smislu aktivne zatite ivotne sredine, kod saniranja greaka u u prvobitnom graevinskom

postupku, kao i u istovremenoj dugoronoj tednji grejnih trokova. Stoga je od kljune vanosti normiranje parametara koji se koriste u

postupku dimenzioniranja toplotne izolacije.

S obzirom da nae metode za procenu energetske efikasnosti zgrada i indikatora kvaliteta unutranjeg prostora nisu usklaene

sa evropskom regulativom, namee se potreba za usvajanjam novih metodologija prorauna i za definisanjem integralnih kriterijuma za

odreivanje kvaliteta unutranjeg prostora i energetskih karakteristika zgrade u svim fazama, od projektovanja do njene

operativne upotrebe.

Slide Number 1Slide Number 2Slide Number 3Slide Number 4Slide Number 5Slide Number 6Slide Number 7Slide Number 8Slide Number 9Slide Number 10Slide Number 11Slide Number 12Slide Number 13Slide Number 14Slide Number 15Slide Number 16Slide Number 17Slide Number 18Slide Number 19Slide Number 20

Documents

Energetska efikasnost u zgradarstvu.pdf