ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Περιβαλλοντικός Σχεδιασμός Πόλεων και Κτιρίων

ΠΣΠ61

4η και 5η Γραπτή Εργασία Αξιολόγησης Αξιολόγηση και Επανασχεδιασμός πεζοδρόμου και αύλειου χώρου

(Υπεύθυνη Τμήματος: Μερέση Κατερίνα)

Φοιτήτρια Παριώτη Αγγελική

Ερμούπολη 2009

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ

1.1. Το κλίμα της Σύρου σελ.3

2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

2.1. ΠΕΖΟ∆ΡΟΜΟΣ ΑΝΝΑΣ ΚΟΥΤΣΟ∆ΟΝΤΗ σελ.6

2.1.1. Περιγραφή του πεζοδρόμου σελ.6

2.1.2. Αξιολόγηση Συνθηκών Και ∆ιαμόρφωσης σελ.9

2.2. ΑΥΛΕΙΟΣ ΧΩΡΟΣ 4ου ∆ΗΜ. ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ σελ.12

2.2.1. Περιγραφή του αύλειου χώρου σελ.12

2.2.2. Ηλιασμός, αερισμός και διαμορφούμενες

μικροκλιματικές συνθήκες σελ.13

2.2.3. Εξοπλισμός – υλικά σελ.13

3. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΑΝΑΣΧΕ∆ΙΑΣΜΟΥ

3.1. Επανασχεδιασμός Πεζοδρόμου Άννας Κουτσοδόντη σελ.15

3.2. Επανασχεδιασμός Αύλειου Χώρου σελ.16

4. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ σελ.18

5. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ σελ.19

5.1. Αεροφωτογραφία Ευρύτερης Περιοχής σελ.20

5.2. πίνακες ελέγχου ηλιασμού αύλειου χώρου σελ.21

5.3. πίνακες σχεδίων σελ.27

2

1. ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ 1.1 Το κλίμα της Σύρου Η Σύρος βρίσκεται στο γεωγραφικό πλάτος 32ο βόρειο. Το κλίμα της είναι

εύκρατο που πλησιάζει προς το θαλάσσιο. Παρουσιάζει ομοιότητες με το

κλίμα της Μεσογείου, έχει δηλαδή τα χαρακτηριστικά του λεγόμενου

Μεσογειακού κλίματος, όπου δεν παρατηρούνται μεγάλες διαφορές μεταξύ

ελάχιστων και μέγιστων τιμών θερμοκρασίας του αέρα.

Βιοκλιματικά η Σύρος ανήκει στο έντονο θερμό μεσογειακό τύπο κατά την

θερμή περίοδο και στον ημίξηρο βιοκλιματικό όροφο με θερμό χειμώνα. Το

βιοκλίμα της περιοχής είναι ημίξηρο ( με μικρό πλεόνασμα ύδατος τον

χειμώνα,) μεσόθερμο και λόγω της γειτνίασης με την θάλασσα υφίσταται την

επίδρασή της στην διαμόρφωση του θερμικού του χαρακτήρα. Το νησί είναι

γνωστό για τη γλυκύτητα του χειμώνα του, τη μακρά ηλιοφάνεια, τη

σπανιότητα του χιονιού και των παγετών και τη γλυκιά θερμοκρασία

Για την περιγραφή των μετεωρολογικών δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν τα

στοιχεία του μετεωρολογικού σταθμού της Ε.Μ.Υ. (Σταθμός: Σύρος, υψόμετρο

35m) που καλύπτουν την περίοδο 1970-2002 και που αντιπροσωπεύουν

βιοκλιματικά την περιοχή ενδιαφέροντος.

Η διακύμανση των μέσων μηνιαίων τιμών θερμοκρασίας καθώς και οι ετήσιες

μέσες και ακραίες τιμές θερμοκρασίας του αέρα (παράγοντες με ιδιαίτερη

σημαντική βιολογική αξία) παρουσιάζονται στους Πίνακα Α. και στο

∆ιάγραμμα Α.. Από τα στοιχεία του σταθμού Σύρου συμπεραίνουμε ότι οι

ψυχρότεροι μήνες είναι ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος και θερμότερος ο

Ιούλιος, με μέσες θερμοκρασίες 11,8°c και 26, 7°c αντίστοιχα.

ΜέσηΜέγιστη μηνιαίαΕλάχιστη μηνιαία

Μέση θερμοκρασία18,71

29,58,4

(°C)

Μέγιστη 39,5Ελάχιστη -1,0Ετήσιο εύρος 40,5

Απόλυτη Θερμοκρασία (°C)

Πίνακας: Ετήσιες μέσες και ακραίες τιμές της θερμοκρασίας αέρα (°C)

3

∆ιάγραμμα Α : ∆ιακύμανση των μηνιαίων τιμών της θερμοκρασίας για το σταθμό Σύρου Οι άνεμοι στην περιοχή του μετεωρολογικού σταθμού της Σύρου πνέουν από

βόρειες (46%), βορειοανατολικές (15,4%) βορειοδυτικοί (8,20%) ,νότιες

(12,3%) νοτιοδυτικές (14,8%), διευθύνσεις. Η ένταση των ανέμων είναι

ποσοστό 13,2% ασθενείς, 18,5% μέτριοι και 11,9% ισχυροί. Το ποσοστό

νηνεμιών ανέρχεται στο 3,3%. Όσον φορά στην ένταση του ανέμου,

επικρατέστεροι είναι οι άνεμοι έντασης 4Β ακολουθούμενοι από ανέμους 5Β

και 3Β. Η κατανομή ασθενών και ισχυρών ανέμων ανά μήνα καθώς και το

ροδόγραμμα διεύθυνσης και ταχύτητας του ανέμου για τον προαναφερθέντα

σταθμό παρουσιάζεται στον Πίνακες Β και ∆ιάγραμμα Β που ακολουθούν.

Μήνας 0-3Β%Ιανουάριος 40Φεβρουάριος 37Μάρτιος 41Απρίλιος 55Μάιος 59Ιούνιος 61Ιούλιος 45

Αύγουστος 37Σεπτέμβριος 45Οκτώβριος 42Νοέμβριος 43Δεκέμβριος 41

≥4Β%606359454139556355585759

Πίνακας Β: Μηνιαία κατανομή ισχυρών και ασθενών ανέμων για Σύρο. (πηγή: Μετεωρολογικός σταθμός Σύρου)

4

∆ιάγραμμα Β : Ροδόγραμμα διεύθυνσης και ταχύτητας ανέμου στον σταθμό Σύρου (πηγή: Μετεωρολογικός σταθμός Σύρου)

5

2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 2.1. Πεζόδρομος Άννας Κουτσοδόντη 2.1.1. Περιγραφή Του Πεζοδρόμου. Ο πεζόδρομος Άννας Κουτσοδόντη (φωτ. 1) βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο

της Ερμούπολης Σύρου, και αποτελεί συνέχεια του νοτιοδυτικού άκρου της

κεντρικής πλατείας της πόλης (πλατεία Μιαούλη) στην οποία βρίσκεται το

δημαρχείο της πόλης

(χάρτης 1). Το

δομημένο περιβάλλον

του ιστορικού κέντρου

της πόλης, όπου

βρίσκεται η πλατεία -

πεζόδρομος,

διαμορφώνεται από

τριώροφες

ψηλοτάβανες

οικοδομές (καθαρό

ύψος ορόφου 3,30

μέτρα) σε

πυκνοδομημένο ιστό και καταλαμβάνεται από κεντρικές λειτουργίες στα

ισόγεια των κτιρίων και γραφεία ή κατοικίες στους ορόφους. Έτσι και οι

χρήσεις που ορίζουν το χώρο ακολουθούν τη διαμορφωμένη εικόνα του

ιστορικού κέντρου, παρέχοντας εξυπηρετήσεις λιανικού εμπορίου, εστίασης

και διασκέδασης. Ο πεζόδρομος, ως χώρος συνάντησης, επικοινωνίας και

αναψυχής, χρησιμοποιείται κυρίως κατά τις βραδινές ώρες της θερινής

περιόδου, ενώ κατά τη χειμερινή περίοδο λειτουργεί αμιγώς σαν πεζόδρομος

παρά σαν χώρος συνάθροισης.

(φωτ.1)

6

Οι τρεις πλευρές του χώρου (φωτ. 2)

ορίζονται από κτιριακά μέτωπα, ενώ η

βορειοδυτική πλευρά είναι ανοιχτή προς

την γειτονική πλατεία Μιαούλη.

Προκειται για έναν επιμήκη (χάρτης 2

στο τέλος του κειμένου), κατά τον άξονα

Βορρά-Νότου, ορθογωνικό χώρο 480

τετρ. μέτρων, διαστάσεων 13,6 x 35,6

μέτρων, με απόκλιση 19 μοιρών

βορειοδυτικά του άξονα Βορρά-Νότου.

Κατά μήκος του πεζοδρόμου

γεφυρώνεται με μικρές διαμορφώσεις

ραμπών και σκαλοπατιών, η μικρή

υψομετρική διαφορά που υπάρχει

μεταξύ του πεζόδρομου Τιμ. Αμπελά,

που εμφανίζεται στις φωτογραφίες κατειλημμένος από δίκυκλα, στο νότιο

άκρο του πεζοδρόμου και της οδού Κ.

Καραμανλή στο βόρειο άκρο. Στο νότιο

τμήμα του πεζοδρόμου έχει τοποθετηθεί

ένας υποσταθμός διανομής της ∆ΕΗ

(φωτ.3), που καταλαμβάνει χώρο 25

τετρ.μέτρων (5x5 μέτρα)

συμπεριλαμβανομένης μιας

περιμετρικής, φυτεμένης με

πικροδάφνες (μέσου ύψους 3 μέτρων),

νησίδας που τον περιβάλλει και σκοπό

έχει την απόκρυψη του κιβωτίου του

υποσταθμού. Η τοποθέτηση του

υποσταθμού, ένα μνημείο που είναι

τοποθετημένο στο μέσο του τμήματος

προς την κεντρική πλατεία Μιαούλη,

καθώς και η χωροθέτηση των φωτιστικών στοιχείων και

(φωτ.2)

(φωτ. 3)

7

δεντροστοιχίων,

δημιουργούν έναν

κεντρικό οριοθετημένο

και αδιέξοδο άξονα,

εξωθώντας την κίνηση

των πεζών στις παρειές

του, δίπλα στα κτιριακά

μέτωπα. (φωτ. 4).

Ο έμπροσθεν των

καταστημάτων χώρος

χρησιμοποιείται από τους

επαγγελματίες ως

επέκταση του εσωτερικού των καταστημάτων, είτε πρόκειται για λειτουργίες

εστίασης – διασκέδασης, είτε πρόκειται για εμπορικά αταστήματα. Ειδικά στην

περίπτωση των εμπορικών καταστημάτων, ο χώρος αυτός καταλαμβάνεται

όλο το χρόνο, πλην των ημερών με έντονη βροχόπτωση, γεγονός που γίνεται

εφικτό με την χρησιμοποίηση τεντών και κατακόρυφων στοιχείων

ανεμοπροστασίας (φωτ.5).

Κατά τους θερινούς μήνες,

όταν ο χώρος μπροστά στα

κτίρια καταλαμβάνεται από

την επέκταση προς τον

εξωτερικό χώρο των

λειτουργιών και

χρησιμοποιείται ως χώρος

ανάπαυσης, η πορεία των

πεζών διαφοροποιείται, με

αποτέλεσμα να αποτελεί

άξονα κίνησης πεζών το

κεντρικό τμήμα του πεζοδρόμου στο τμήμα βόρεια του υποσταθμού διανομής.

(φωτ.4)

(φωτ.5)

8

2.1.2. Αξιολόγηση Συνθηκών Και ∆ιαμόρφωσης. Όπως φαίνεται και από τα σχέδια ελέγχου ηλιασμού, που παρατίθενται στο

τέλος της ενότητας του κειμένου της 4ης εργασίας, ο πεζόδρομος εκτίθεται σε

ακραίες συνθήκες ηλιασμού-σκιασμού στη διάρκεια του χρόνου.

∆ιαπιστώνεται εύκολα από τους χάρτες ηλιασμού για την 21η ∆εκεμβρίου ότι

κατά την ημέρα αυτή, ο πεζόδρομος, τα κτιριακά μέτωπα νότια και δυτικά του

πεζοδρόμου, σκιάζονται τις περισσότερο αποδοτικές (από άποψη θερμικών

κερδών) ώρες της ημέρας. Αυτό οφείλεται στο μικρό πλάτος του πεζοδρόμου

αφενός και αφετέρου στο μεγάλο ύψος (7-10 μέτρα) των κτιρίων που

περιβάλλουν τον πεζόδρομο. Η μεγάλη χρονική διάρκεια σκιασμού του

πεζοδρόμου, η

έκθεση, εξαιτίας του

προσανατολισμού,

του ελεύθερου

αυτού χώρου στους

επικρατούντες, στο

νησί της Σύρου,

βόρειους ανέμους

(διαγρ. Β), και η

αδυναμία των, ούτως η άλλως παράλληλα στην διεύθυνση των ανέμων

τοποθετημένων, φυλοβόλων φυτεύσεων, εξηγούν το φαινόμενο της

περιορισμένης χρήσης του βόρειου τμήματος της πλατείας κατά τη χειμερινή

περίοδο. Το νότιο τμήμα του πεζοδρόμου και ο πεζόδρομος Τιμ. Αμπελά

εμφανίζονται προστατευμένα από τους βόρειους ανέμους εξαιτίας της

ύπαρξης εκεί, της φυτεμένης με αειθαλείς πικροδάφνες περιμετρικής νησίδας

που καλύπτει τον υποσταθμό διανομής της ∆ΕΗ, παραμένει όμως σκοτεινό

και με αυξημένα επίπεδα υγρασίας, ακόμη και τις ηλιόλουστες μέρες του

χειμώνα, μικροκλιματικές συνθήκες που εντείνονται από την ύπαρξη αειθαλών

αναρριχητικών φυτών (κυρίως βουκαμβίλιες) κατά μήκος του πεζοδρόμου της

Αμπελά (φωτ. 6).

(διαγρ. Β)

9

Αντίθετα κατά τη θερινή περίοδο,

με ακραίο παράδειγμα την 21η

Ιουνίου, ο πεζόδρομος και τα

κτιριακά μέτωπα, είναι εκτεθειμένα

στην ηλιακή ακτινοβολία τις

περισσότερες ώρες της ημέρας,

γεγονός που φαίνεται στους

χάρτες ηλιασμού για αυτή την

ημέρα. Τους θερινούς μήνες οι

φυλλοβόλες άκαρπες μουριές που

διαμορφώνουν τις δυο αραιές

δεντροστοιχίες του βόρειου

τμήματος του πεζοδρόμου δεν

προσφέρουν τη δυνατότητα

ελέγχου της θερμοκρασίας που

αναπτύσσει η επιφάνεια του

πεζοδρόμου. Αντίθετα, ηπιότερες μικροκλιματικές θερμικές συνθήκες

επικρατούν στο νότιο τμήμα εξαιτίας της ύπαρξης της φυτεμένης νησίδας που

κρύβει το κιβώτιο του υποσταθμού διανομής και των βουκαμβίλιων που

αναρριχώνται σε πρόσοψη κτιρίου της ανατολικής πλευράς του πεζοδρόμου

και κατά μήκος του πεζοδρόμου της Τιμολέοντος Αμπελά, παρά το γεγονός

πως λειτουργούν ως φραγή για τους βόρειους ανέμους.

(φωτ.6)

Όπως ήδη έχει αναφερθεί, στην Ερμούπολη κυριαρχούν οι βόρειοι άνεμοι,

γεγονός που συμπληρωματικά με τον προσανατολισμό της πλατείας,

αφήνουν τον πεζόδρομο εκτεθειμένο σε αυτούς. Ενώ το νότιο τμήμα του

πεζοδρόμου προστατεύεται από τον όγκο των ανέμων, αφού η διαμόρφωση

που καλύπτει τον υποσταθμό διανομής λειτουργεί σαν ανεμοφράχτης, το

βόρειο, και μεγαλύτερο σε έκταση τμήμα του, είναι άμεσα προσβαλλόμενο

από τους βόρειους ανέμους, γεγονός που κατά τη διάρκεια της χειμερινής

περιόδου καθιστά το τμήμα αυτό ανοίκειο. Αντίθετα κατά τη διάρκεια της

θερινής περιόδου οι βόρειοι άνεμοι, που κατά κανόνα είναι δροσεροί και

ξηροί, θα μπορούσαν σε συνδυασμό με την κατάλληλη σκίαση να

10

δημιουργήσουν μικροκλιματικές συνθήκες θερμικής άνεσης και στο βόρειο,

περισσότερο εκτεθειμένο στη θερινή ηλιακή ακτινοβολία, τμήμα.

Ο πεζόδρομος, όπως και το σύνολο των πεζοδρόμων, των πλατειών και των

οδών του ιστορικού κέντρου της Ερμούπολης, είναι επιστρωμένο με γκρίζες,

στο μεγαλύτερο ποσοστό τους «χτενισμένες», μαρμαρόπλακες, υλικό που

δημιουργεί μια αίσθηση θαλπωρής κατά τις ηλιόλουστες ημέρες της χειμερινής

περιόδου, όταν οι οριζόντιες επιφάνειες ανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία,

δημιουργεί όμως θάμβωση και αύξηση της θερμοκρασίας κατά τη διάρκεια

των ημερών του καλοκαιριού, εξαιτίας της σχετικά υψηλής ανακλαστικότητας

τους.

11

2.2 ΑΥΛΕΙΟΣ ΧΩΡΟΣ 4ου ∆ΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2.2.1. Περιγραφή Του Αύλειου Χώρου. Το 4ο ∆ημοτικό σχολείο και Νηπιαγωγείο της Ερμούπολης, βρίσκεται στο

δυτικό τμήμα της πόλης, στις παρειές του ιστορικού κέντρου (χάρτης 2). Ο

αύλειος χώρος του σχολείου αποτελεί ουσιαστικά το εσωτερικό του

οικοδομικού τετραγώνου που περικλείεται από τις οδούς Νικηφόρου

Μανδηλαρά, Πλουτάρχου, Γ. Πετρίτση και Νεωρίου. ∆ιαμορφώνεται σε δύο

επίπεδα υψομετρικής διαφοράς 1,20 μέτρων, εξαιτίας της μικρής κλίσης του

εδάφους και του γεγονότος ότι το κτίριο που στεγάζεται το νηπιαγωγείο

αποτελεί προσθήκη στο συγκρότημα, και τρεις διακριτές χωρικές ενότητες,

αποτέλεσμα της προσθετικής διαδικασίας οικοδόμησης του σχολικού

συγκροτήματος. Έτσι, το κτίριο που στεγάζεται το νηπιαγωγείο και ο αύλειος

χώρος του, αποτελούν προσθήκη στο συγκρότημα, και η είσοδός του κτιρίου

βρίσκεται σε υψηλότερο επίπεδο από αυτό του κτιρίου που στεγάζει το

δημοτικό σχολείο.

Ο αύλειος χώρος του σχολείου εμφανίζεται κατακερματισμένος, καθώς

περιλαμβάνει επίσης μικρά, αναξιοποίητα, οικόπεδα του αστικού ιστού,

νοτιοανατολικό τμήμα του αύλειου χώρου, που ενώθηκαν με την υπάρχουσα

έκταση προκειμένου να αυξηθεί το εμβαδό της αυλής. Η ύπαρξη της διαφοράς

επιπέδου, που λογικά θα οδηγούσε στη δημιουργία δύο αυλών, οδήγησε, σε

συνδυασμό με το σχήμα του οικοπέδου στην δημιουργία τριών χώρων, η

σύνδεση των οποίων γίνεται μέσω μιας μικρής κλίμακας και ενός κεκλιμένου

επιπέδου (ράμπας) που σηματοδοτείται από μια πέργκολα. Οι τρόποι

μετάβασης που έχουν διαμορφωθεί, εξαιτίας της στενότητας και των θέσεών

τους, αποτρέπουν την προσέγγιση του ανατολικού τμήματος όπου βρίσκεται ο

εξοπλισμός της παιδικής χαράς και οι μαθητές προτιμούν οι μεν του

νηπιαγωγείου την βόρεια αυλή μπροστά στο θεατράκι και οι του δημοτικού το

διαμορφωμένο με δάπεδο ταρτάν γήπεδο.

Αξίζει επίσης να γίνει αναφορά στην απουσία του φυσικού στοιχείου από τον

αύλειο χώρο, καθώς η μόνη παρουσία φυτών αποτελείται από τρεις νεαρούς

φοίνικες κατά μήκος του δυτικού τοίχου της αυλής που βρίσκεται μπροστά στο

νηπιαγωγείο, θάμνους που έχουν φυτευτεί στην πρασιά που σηματοδοτεί τη

12

διαφορά επιπέδου στην αυλή, εκατέρωθεν της πέργκολας και ένα φυλλοβόλο

δέντρο στην αυλή του δημοτικού σχολείου.

2.2.2. Ηλιασμός, αερισμός και διαμορφούμενες μικροκλιματικές συνθήκες Η θέση του αύλειου χώρου, στο εσωτερικό του οικοδομικού τετραγώνου,

καθώς και ο τρόπος κατανομής του, οδηγούν στην σκίαση μεγάλου τμήματός

του κατά τους χειμερινούς μήνες. Ακραίο παράδειγμα αποτελεί η 21η

∆εκεμβρίου, όπου, όπως φαίνεται στο διάγραμμα ηλιασμού για την 9η πρωινή

ώρα της ημέρας αυτής, σκιάζεται το μεγαλύτερο τμήμα του αύλειου χώρου. Τα

τμήματα της αυλής που αποτελούν μετέπειτα προσαρτήσεις παραμένουν

σκιασμένα για όλο το ημερήσιο χρονικό διάστημα λειτουργίας του σχολείου

για τη μέρα αυτή, όπως διαπιστώνεται και από τα διαγράμματα ηλιασμού για

την 12η και την 15η ώρα της ίδιας ημέρας. Το παραπάνω εξηγεί και το γεγονός

της ανάπτυξης υδρόβιων μικροοργανισμών (λειχήνες) στα τμήματα αυτά.

Αντίθετα, η έλλειψη συστημάτων ή και φυτεύσεων που να προσφέρουν

δυνατότητα σκιασμού, καθώς και η απουσία επιφανειών που να ευνοούν το

δροσισμό, οδηγούν στην συνεχή έκθεση του αύλειου χώρου στην ηλιακή

ακτινοβολία κατά τους θερινούς μήνες (διαγράμματα ηλιασμού για την 21η

Ιουνίου ώρες 12:00 και 15:00), και ως εκ τούτου στην αύξηση της

θερμοκρασίας των οριζόντιων επιφανειών, καθιστώντας τον ανοίκειο.

Στα θετικά στοιχεία του αύλειου χώρου πρέπει να υπολογιστεί η προστασία

που παρέχει, κατά τους χειμερινούς μήνες, από τους επικρατούντες βόρειους

ανέμους της Σύρου, καθώς, όντας στο εσωτερικό του οικοδομικού

τετραγώνου, περικλείεται από ψηλά, κυρίως τριώροφα κτίσματα

2.2.3. Εξοπλισμός - Υλικά Ο αύλειος χώρος του σχολικού συγκροτήματος είναι επιστρωμένος με ταρτάν

στον χώρο που οριοθετείται από το κτίριο του δημοτικού σχολείου, με

φυσικούς λίθους στο τμήμα της αυλής που οδηγεί η πέργκολα, με συνδυασμό

φυσικών λίθων και κεραμιδί τσιμεντοκυβόλιθων μπροστά στο κτίριο του

νηπιαγωγείου όπου βρίσκεται το θεατράκι, ενώ έχουν αφεθεί χωρίς

επιστρώσεις τα προσαρτημένα στον αύλειο χώρο τμήματα. Ο εξοπλισμός του

αύλειου χώρου αποτελείται από κάποια παγκάκια τοθετημένα κατά μήκος της

13

πρασιάς που σηματοδοτεί την υψομετρική διαφορά των επιπέδων και δύο

όργανα παιδικής χαράς (τσουλήθρες) στο ανατολικό προσαρτημένο στον

αύλειο χώρο τμήμα.

Ο σχεδιασμός και ο εξοπλισμός του αύλειου χώρου δεν ενθαρρύνουν την

ανάπτυξη δραστηριοτήτων και πειραματισμών, καθώς δεν προσφέρουν

εναλλαγές υλικών και υφών, ενώ παράλληλα δεν επιτρέπουν την παραμονή

σ’ αυτόν, καθώς δεν έχουν διαμορφωθεί στεγασμένοι χώροι για χρήση σε

περιόδους βροχής ή αντίθετα έντονης ηλιοφάνειας. Η διαμορφωμένη με

πέργκολα ράμπα οδηγεί στα τμήματα του αύλειου χώρου που, λόγω

προσανατολισμού, παραμένουν είτε σκιασμένα το χειμώνα είτε εκτεθειμένα

στην ηλιακή ακτινοβολία το καλοκαίρι, ως εκ τούτου δεν προσφέρονται για

χρήση παιχνιδιού, αν και στο ανατολικό προσαρτημένο τμήμα έχουν

τοποθετηθεί όργανα παιχνιδιού.

14

3. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΑΝΑΣΧΕ∆ΙΑΣΜΟΥ

3.1. Πρόταση Επανασχεδιασμού του Πεζοδρόμου Η ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης οδηγεί στο συμπέρασμα πως

βασικά προβλήματα του πεζοδρόμου είναι η απουσία επαρκούς σκίασης με

αποτέλεσμα την υπερθέρμανση των οριζόντιων επιφανειών και η

δημιουργούμενη θάμβωση το καλοκαίρι, καθώς και η αδυναμία προστασίας

από τους βόρειους ανέμους και η ανεπάρκεια φυσικού φωτισμού στο νότιο

τμήμα της πλατείας κατά τη χειμερινή περίοδο. Καθώς η πλατεία Άννας

Κουτσοδόντη δεν λειτουργεί συμπληρωματικά προς την κεντρική πλατεία

Μιαούλη, αλλά ανεξάρτητα ως πεζόδρομος (πιθανά λόγω των οχημάτων που

σταθμεύουν εκατέρωθεν της Κ. Καραμανλή), η ανάγκη για την δημιουργία

ανεμοφράχτη χρησιμοποιούμενου κατά τους χειμερινούς μήνες θα μπορούσε

ενδεχομένως να καλυφθεί με δεντροστοιχία αειθαλών δέντρων στο

νοτιοδυτικό τμήμα της πλατείας Μιαούλη. Όσον αφορά τη διαμόρφωση του

ίδιου του πεζοδρόμου, προτείνεται η υπογειοποίηση του υποσταθμού

διανομής και η δημιουργία πέργκολας με φυλλοβόλα αναρριχόμενα φυτά κατά

μήκος της που να καλύπτει το 1/3 της έκτασής του. Τα υλικά που προτείνονται

για την κάλυψη των οριζόντιων επιφανειών διακρίνονται σε δύο κατηγορίες,

ανάλογα με τη θέση που θα χρησιμοποιηθούν. Τα υλικά επίστρωσης του

βόρειου τμήματος Με αυτόν τον τρόπο επιχειρείται:

α) να βελτιωθούν οι συνθήκες θερμικής άνεσης στην πλατεία το καλοκαίρι,

μέσω της δημιουργίας περιοχής ενιαίου συστήματος σκιασμού,

β) να μειωθούν οι επιπτώσεις της οπτικής θάμβωσης από τις μαρμάρινες

προσόψεις, στους επισκέπτες και στους περιπατητές,

γ) να δημιουργηθεί σκιασμένος χώρος ικανός να φιλοξενήσει τις ανάγκες

συνάθροισης των κατοίκων,

δ) να απελευθερωθεί κατά τη χειμερινή περίοδο το, ούτως ή άλλως σκιερό,

νότιο τμήμα της πλατείας από την επιπλέον σκίαση της συστάδας

πικροδαφνών, ώστε ποσοστό της ανακλώμενης από τις προσόψεις των

κτιρίων ηλιακής ακτινοβολίας να προσεγγίσει το τμήμα αυτό,

ε) να μειωθεί η ανακλαστικότητα των οριζόντιων επιφανειών του βόρειου

τμήματος του πεζοδρόμου, που δέχεται το μεγαλύτερο ποσοστό ηλιακής

15

ακτινοβολίας και να αυξηθεί η δυνατότητα εξατμισοδιαπνοής στο τμήμα αυτό

μέσω των φυτεύσεων,

στ) να αυξηθεί η ανακλαστικότητα των οριζόντιων επιφανειών του νότιου

τμήματος για τη δημιουργία αίσθησης θαλπωρής κατά τις ηλιόλουστες ημέρες

των χειμερινών μηνών,

ζ) να δοθεί η δυνατότητα απρόσκοπτης θέασης και προσβασιμότητας όλου

του πεζοδρόμου από τις οδούς που προσεγγίζουν σε αυτόν,

Συμπληρωματικά, και προκειμένου να ενοποιηθεί όσο το δυνατόν ο

πεζόδρομος της Κουτσοδόντη με την πλατεία Μιαούλη, προτείνεται η

στένωση της οδού Κ. Καραμανλή, οδός διπλής κυκλοφορίας, και η

απαγόρευση της στάθμευσης οχημάτων εκατέρωθεν αυτής.

3.2. Πρόταση Επανασχεδιασμού του Αύλειου Χώρου

Καθώς στη Σύρο επικρατούν ήπιοι και χωρίς βροχές χειμώνες, μπορεί ο

αύλειος χώρος να αποτελέσει τη συνέχεια των αιθουσών διδασκαλίας,

δίνοντας τη δυνατότητα για ανάπτυξη υπαίθριων δραστηριοτήτων. Έτσι ο

επανασχεδιασμός του αύλειου χώρου εστιάζεται μεν στην προσπάθεια

δημιουργίας προστατευμένων περιοχών, λύνει όμως το υπάρχον πρόβλημα

της προσβασιμότητας τους, δημιουργώντας καθαρές και άνετες συνδέσεις.

∆ημιουργούνται θεματικές γωνιές, που μπορούν να λειτουργήσουν ως

υπαίθριες αίθουσες διδασκαλίας (π.χ. ο κήπος με τα φυλοβόλλα δέντρα,

χώρος για τοποθέτηση τραπεζιού για επιτραπέζια αντισφαίριση).

Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στην επιλογή των υλικών. Αποφεύγεται η χρήση

σκληρών υλικών σε μεγάλη έκταση, χρησιμοποιούνται κυρίως για να

σηματοδοτήσουν διαδρομές, άξονες κυκλοφορίας και συνδέσεις, και

ενισχύονται οι φυτεύσεις και η παρουσία του χώματος ως υλικού επίστρωσης.

Ο επανασχεδιασμός του αύλειου χώρου έχει αφετηρία την διαφοροποίηση του

τρόπου μετάβασης από το χαμηλό επίπεδο στο υψηλότερο, ώστε να

ενθαρρύνονται οι κινήσεις. Έτσι επιλέγεται η δημιουργία μιας ράμπας

παράλληλης και σε συνέχεια της νότιας όψης της βόρειας πτέρυγας του

δημοτικού σχολείου. Με τον τρόπο αυτό οι μικρού εμβαδού αποκομμένοι από

την κύρια έκταση χώροι γίνονται εύκολα προσβάσιμοι, καθώς αυξάνει σε

μέγεθος το σημείο μετάβασης σε αυτούς.

16

∆ημιουργείται κήπος από φυλλοβόλα δέντρα (π.χ. άκαρπες μουριές), στην

βορειοανατολική όψη του κτιρίου του ∆ημοτικού Σχολείου, όπου θα δίνεται η

δυνατότητα στους μαθητές, με την καθοδήγηση των δασκάλων να φυτεύουν

τα δικά τους φυτά. Ο κήπος αυτός θα έχει τη δυνατότητα να ποτίζεται,

συμπληρωματικά, από τα νερά που θα συλλέγονται σε ομβροδεξαμενή, από

τα δώματα των κτιρίων του σχολικού συγκροτήματος. Με τη δημιουργία αυτού

του κήπου θα βελτιωθούν οι μικροκλιματικές συνθήκες σε ένα κομβικό,

εκτεθειμένο άμεσα στην θερινή ηλιακή ακτινοβολία, σημείο του αύλειου

χώρου, καθώς θα ενισχυθεί η διαδικασία δροσισμού μέσω της

εξατμισοδιαπνοής και την διατήρηση των θερμοκρασιών επιφάνειας σε

χαμηλά επίπεδα λόγω του σκιασμού τους.

Ο εξοπλισμός για την επιτραπέζια αντισφαίριση τοποθετείται στο νότιο

προσαρτημένο τμήμα του αύλειου χώρου, όπου δημιουργείται και η

κατάλληλη υποδομή για την τοποθέτηση οριζόντιας στέγασης (καλαμωτή)

κατά τους θερινούς μήνες. Το τμήμα αυτό αποτελεί το τμήμα της αυλής με τις

σταθερότερες φωτιστικές συνθήκες. Τους χειμερινούς μήνες σκιάζεται

συνεχώς και τους θερινούς δέχεται την ηλιακή ακτινοβολία τις ώρες λίγο πριν

και λίγο μετά το μεσουράνημα του ήλιου, επομένως υπάρχει η δυνατότητα να

σκιαστεί εύκολα.

17

∆ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΗΛΙΑΣΜΟΥ ΑΥΛΕΙΟΥ ΧΩΡΟΥ

διάγραμμα ηλιασμού για την 21η Ιουνίου, ώρα 9 π.μ.

18

διάγραμμα ηλιασμού για την 21η Ιουνίου, ώρα 12 μεσημβρινή

19

διάγραμμα ηλιασμού για την 21η Ιουνίου, ώρα 15 μ.μ.

20

∆ιάγραμμα ηλιασμού για την 21η ∆εκεμβρίου, ώρα 9 π.μ.

21

∆ιάγραμμα ηλιασμού για την 21η ∆εκεμβρίου, ώρα 12 μεσημβρινή

22

διάγραμμα ηλιασμού για την 21η ∆εκεμβρίου, ώρα 15 μ.μ.

23