42
Οργάνωση και έλεγχος της Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξης σχολικής τάξης Διαχείριση του διδακτικού χρόνου Διαχείριση του διδακτικού χρόνου Παιδαγωγικό Παιδαγωγικό ψυχολογικό κλίμα στη σχολική τάξη ψυχολογικό κλίμα στη σχολική τάξη Έλεγχος της πειθαρχίας Έλεγχος της πειθαρχίας

Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

  • Upload
    others

  • View
    11

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Οργάνωση και έλεγχος της Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςσχολικής τάξης

Διαχείριση του διδακτικού χρόνουΔιαχείριση του διδακτικού χρόνου

Παιδαγωγικό Παιδαγωγικό –– ψυχολογικό κλίμα στη σχολική τάξηψυχολογικό κλίμα στη σχολική τάξη

Έλεγχος της πειθαρχίας Έλεγχος της πειθαρχίας

Page 2: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

ΕισαγωγικάΕισαγωγικά

ΗΗ οργάνωση της σχολικής τάξης και η λύση των οργάνωση της σχολικής τάξης και η λύση των προβλημάπροβλημά--των που προκύπτουν κατά τη διδασκαλία, θεωρούνται απότων που προκύπτουν κατά τη διδασκαλία, θεωρούνται απότα βασικά καθήκοντα του δασκάλου και επηρεάζουν το διτα βασικά καθήκοντα του δασκάλου και επηρεάζουν το δι--δακτικόδακτικό του έργο.του έργο.

ΑποτελεσματικόςΑποτελεσματικόςδάσκαλοςδάσκαλος

ΚατέχειΚατέχει το γνωστικό αντικείμενοτο γνωστικό αντικείμενοΤις διδακτικές μεθόδουςΤις διδακτικές μεθόδουςΤη διαδικασία αξιολόγησηςΤη διαδικασία αξιολόγησηςΙκανός στην αντιμετώπιση Ικανός στην αντιμετώπιση προβληπροβλη--μάτωνμάτων πειθαρχίας και στη πειθαρχίας και στη διατήρηδιατήρη--ση θετικού κλίματος για τη μάθηση ση θετικού κλίματος για τη μάθηση

ΚατάΚατά την εφαρμογή μιας διδακτικής μεθόδου ή τεχνικής την εφαρμογή μιας διδακτικής μεθόδου ή τεχνικής απαιαπαι--τείταιτείται διαφορετική οργάνωση της τάξης και διαφορετική συδιαφορετική οργάνωση της τάξης και διαφορετική συ--μπεριφοράμπεριφορά από το δάσκαλο, σε σχέση με την εφαρμογή της άαπό το δάσκαλο, σε σχέση με την εφαρμογή της ά--μεσηςμεσης ή έμμεσης μεθόδου διδασκαλίας. ή έμμεσης μεθόδου διδασκαλίας.

Page 3: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

ΟργάνωσηΟργάνωση της σχολικής τάξηςτης σχολικής τάξης

ΗΗ οργάνωση της σχολικής τάξης δε διευκολύνει μόνο τη διδασκαλία κοργάνωση της σχολικής τάξης δε διευκολύνει μόνο τη διδασκαλία καιαιτη μάθηση, αλλά συνεπάγεται και δραστηριότητες που μεγιστοποιούντη μάθηση, αλλά συνεπάγεται και δραστηριότητες που μεγιστοποιούντο χρόνο μάθησης και προλαβαίνουν την ενοχλητική συμπεριφορά οτο χρόνο μάθησης και προλαβαίνουν την ενοχλητική συμπεριφορά ο--ρισμένωνρισμένων μαθητών. μαθητών.

ΤαΤα επιμέρους οργανωτικά θέματα της σχολικής τάξης είναι:επιμέρους οργανωτικά θέματα της σχολικής τάξης είναι:

Ο χρόνος μάθησηςΟ χρόνος μάθησης

Το κλίμα της σχολικής τάξηςΤο κλίμα της σχολικής τάξης

Κανόνες συμπεριφοράς των μαθητών στη σχολική τάξηΚανόνες συμπεριφοράς των μαθητών στη σχολική τάξη

Διατήρηση της τάξης Διατήρηση της τάξης -- ΠειθαρχίαΠειθαρχία

Page 4: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

ΔιαχείρισηΔιαχείριση του διδακτικού χρόνου του διδακτικού χρόνου –– Ο χρόνος μάθησηςΟ χρόνος μάθησης

ΑποτελείΑποτελεί βασικό παράγοντα μάθησης, εφόσον έχει βασικό παράγοντα μάθησης, εφόσον έχει αποδειαποδει--χθείχθεί ότι η μάθηση εξαρτάται κατά πολύ και από τη συνεπήότι η μάθηση εξαρτάται κατά πολύ και από τη συνεπήχρήση του χρόνου στην τάξη. χρήση του χρόνου στην τάξη.

ΕργάσιμεςΕργάσιμες ημέρες 160 περίπουημέρες 160 περίπουΕκδρομές 9Εκδρομές 9Συνελεύσεις 2Συνελεύσεις 2Γιορτές 5Γιορτές 5--77Ασθένειες Ασθένειες –– απρόβλεπτα 5απρόβλεπτα 5--88

Page 5: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Ο χρόνος μάθησηςΟ χρόνος μάθησης

ΑπόΑπό κάθε διδακτική ώρα πρέπει να αφαιρεθούν αρκετά κάθε διδακτική ώρα πρέπει να αφαιρεθούν αρκετά λελε--πτάπτά που χάνονται, επειδή κάποιοι μαθητές συζητούν ή απου χάνονται, επειδή κάποιοι μαθητές συζητούν ή α--σχολούνταισχολούνται με εκτός μαθήματος δραστηριότητες και ο δαμε εκτός μαθήματος δραστηριότητες και ο δα--σκαλοςσκαλος υποχρεώνεται να διακόπτει το μάθημα. υποχρεώνεται να διακόπτει το μάθημα.

ΟΟ δάσκαλος διεγείρει το ενδιαφέρον των μαθητών.δάσκαλος διεγείρει το ενδιαφέρον των μαθητών.Δεν καθυστερεί στην έναρξη του μαθήματος.Δεν καθυστερεί στην έναρξη του μαθήματος.Δε σταματά το μάθημα πριν τη λήξη της διδακτικής ώρας.Δε σταματά το μάθημα πριν τη λήξη της διδακτικής ώρας.Βρίσκει τρόπους να αποφεύγει τις διακοπές της διδασκαλίας.Βρίσκει τρόπους να αποφεύγει τις διακοπές της διδασκαλίας.(υπογραφή εγγράφων, ανακοινώσεις της διεύθυνσης, οι (υπογραφή εγγράφων, ανακοινώσεις της διεύθυνσης, οι απρόαπρό--σμενεςσμενες επισκέψεις, οι ενοχλήσεις μαθητών) επισκέψεις, οι ενοχλήσεις μαθητών)

ΠεριορισμόςΠεριορισμός του χαμένου χρόνουτου χαμένου χρόνου

ΓιαΓια την αντιμετώπιση των εσωτερικών ενοχλήσεων από ζωηρούς,την αντιμετώπιση των εσωτερικών ενοχλήσεων από ζωηρούς,ο δάσκαλος προειδοποιεί με αυστηρές ματιές και νεύματα.ο δάσκαλος προειδοποιεί με αυστηρές ματιές και νεύματα.

Page 6: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Ο χρόνος μάθησηςΟ χρόνος μάθησης

ΠληρέστερηΠληρέστερη εκμετάλλευση του διαθέσιμου χρόνου μάθηεκμετάλλευση του διαθέσιμου χρόνου μάθη--σης πετυχαίνεται όταν:σης πετυχαίνεται όταν:Ο δάσκαλος χειρίζεται προβλήματα και δραστηριότητες με Ο δάσκαλος χειρίζεται προβλήματα και δραστηριότητες με ταχύτητα και ηρεμία.ταχύτητα και ηρεμία.Έχει εκπαιδεύσει τους μαθητές από την αρχή της χρονιάςΈχει εκπαιδεύσει τους μαθητές από την αρχή της χρονιάςγια το πώς θα ενεργούν σε ορισμένες διαδικασίες ρουτίναςγια το πώς θα ενεργούν σε ορισμένες διαδικασίες ρουτίνας(διανομή βιβλίων, χαρτιών, τουαλέτα, ερωτήσεις).(διανομή βιβλίων, χαρτιών, τουαλέτα, ερωτήσεις).Με τις διδακτικές του στρατηγικές καταφέρνει να κρατεί αΜε τις διδακτικές του στρατηγικές καταφέρνει να κρατεί α--μείωτομείωτο το ενδιαφέρον και την προσοχή των μαθητών. το ενδιαφέρον και την προσοχή των μαθητών.

ΗΗ υπερβολική έμφαση του δάσκαλου στο διδακτικό έργο και ηυπερβολική έμφαση του δάσκαλου στο διδακτικό έργο και ηπλήρης εκμετάλλευση της διδακτικής ώρας δεν προάγουν τη πλήρης εκμετάλλευση της διδακτικής ώρας δεν προάγουν τη μάμά--θησηθηση ούτε αυξάνουν την επιτυχία των μαθητών. ούτε αυξάνουν την επιτυχία των μαθητών.

ΟΟ δάσκαλος οφείλει να σχεδιάζει το διδακτικό έργο του σε δάσκαλος οφείλει να σχεδιάζει το διδακτικό έργο του σε επίπεεπίπε--δοδο: (α) ωριαίας διδασκαλίας, (β) μιας ενότητας, (γ) τριμήνου ή: (α) ωριαίας διδασκαλίας, (β) μιας ενότητας, (γ) τριμήνου ήέτους. Επίσης κάνει προβλέψεις για ανασταλτικά γεγονότα. έτους. Επίσης κάνει προβλέψεις για ανασταλτικά γεγονότα.

Page 7: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Το κλίμα της σχολικής τάξης Το κλίμα της σχολικής τάξης ΕίναιΕίναι η δημιουργία μέσα στην τάξη μιας ατμόσφαιρας ή εη δημιουργία μέσα στην τάξη μιας ατμόσφαιρας ή ε--νόςνός περιβάλλοντος που ευνοεί τη μάθηση. Αναφέρεται:περιβάλλοντος που ευνοεί τη μάθηση. Αναφέρεται:(α) Στο στυλ διδασκαλίας και μάθησης που εφαρμόζει ο(α) Στο στυλ διδασκαλίας και μάθησης που εφαρμόζει ο

δάσκαλος.δάσκαλος.(β) Στις μορφές της συμπεριφοράς που αναπτύσσονται με(β) Στις μορφές της συμπεριφοράς που αναπτύσσονται με--

σα στην τάξη.σα στην τάξη.(γ) Στις διαπροσωπικές σχέσεις δάσκαλου και μαθητών.(γ) Στις διαπροσωπικές σχέσεις δάσκαλου και μαθητών.(δ) Στη διευθέτηση των αντικειμένων της σχολικής (δ) Στη διευθέτηση των αντικειμένων της σχολικής αίθουαίθου--

σας.σας.(ε) Στο είδος της εξουσίας που ασκεί ο εκπαιδευτικός σε(ε) Στο είδος της εξουσίας που ασκεί ο εκπαιδευτικός σε

αυτή (αν είναι αυταρχικός ή επιτρέπει πρωτοβουλία αυτή (αν είναι αυταρχικός ή επιτρέπει πρωτοβουλία στους μαθητές, αν ευνοεί το συναγωνισμό ή στους μαθητές, αν ευνοεί το συναγωνισμό ή ενθαρρύενθαρρύ--νεινει την αλληλεγγύη και τη συνεργασία. την αλληλεγγύη και τη συνεργασία.

ΕξαρτάταιΕξαρτάται από το δάσκαλο και είναι θέμα επιλογής του ίδιου και από το δάσκαλο και είναι θέμα επιλογής του ίδιου και όχι οι συγκυρίες της στιγμής να καθορίζουν τη συναισθηματικήόχι οι συγκυρίες της στιγμής να καθορίζουν τη συναισθηματικήατμόσφαιρα.ατμόσφαιρα.

Page 8: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Το κλίμα της σχολικής τάξης Το κλίμα της σχολικής τάξης

ΔιακρίνονταιΔιακρίνονται δυο διαστάσεις: δυο διαστάσεις:

ΗΗ πρώτη σχετίζεται με το κοινωνικό περιβάλλον της τάξης πρώτη σχετίζεται με το κοινωνικό περιβάλλον της τάξης και αφορά στην αλληλεπίδραση δάσκαλου και μαθητών. και αφορά στην αλληλεπίδραση δάσκαλου και μαθητών.

ΗΗ δεύτερη αναφέρεται στο οργανωτικό ή φυσικό δεύτερη αναφέρεται στο οργανωτικό ή φυσικό περιβάλπεριβάλ--λονλον της τάξης, δηλαδή περιλαμβάνει τη ρύθμιση και της τάξης, δηλαδή περιλαμβάνει τη ρύθμιση και τακτοτακτο--ποίηση του εσωτερικού χώρου της τάξης. ποίηση του εσωτερικού χώρου της τάξης.

Page 9: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Το κοινωνικό περιβάλλον της σχολικής τάξης Το κοινωνικό περιβάλλον της σχολικής τάξης

ΡυθμίζεταιΡυθμίζεται από το δάσκαλο και μπορεί να είναι:από το δάσκαλο και μπορεί να είναι:(α) συναγωνιστικό,(α) συναγωνιστικό,(β) συνεργατικό και (β) συνεργατικό και (γ) ατομικιστικό (γ) ατομικιστικό

Εκφράζει: Εκφράζει: (α) το βαθμό εξουσίας και τον έλεγχο που αυτός ασκεί κατά τη (α) το βαθμό εξουσίας και τον έλεγχο που αυτός ασκεί κατά τη

μαθησιακή διαδικασίαμαθησιακή διαδικασία(β) αλλά και την αναμενόμενη από τους μαθητές συμπεριφορά, (β) αλλά και την αναμενόμενη από τους μαθητές συμπεριφορά,

καθώς και το είδος των σχέσεων που αυτοί αναπτύσσουν καθώς και το είδος των σχέσεων που αυτοί αναπτύσσουν τόσο προς αυτόν όσο και μεταξύ τους. τόσο προς αυτόν όσο και μεταξύ τους.

Page 10: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Το κοινωνικό περιβάλλον της σχολικής τάξης Το κοινωνικό περιβάλλον της σχολικής τάξης

ΣτοΣτο συναγωνιστικό περιβάλλον ο δάσκαλος οργανώνει και συναγωνιστικό περιβάλλον ο δάσκαλος οργανώνει και παρέπαρέ--χει κάθε είδος ερεθισμού στους μαθητές δημιουργώντας χει κάθε είδος ερεθισμού στους μαθητές δημιουργώντας συνασυνα--γωνιστικήγωνιστική σχέση μεταξύ τους. σχέση μεταξύ τους.

ΣτοΣτο συνεργατικό περιβάλλον ο δάσκαλος τίθεται σε ίση μοίρα μεσυνεργατικό περιβάλλον ο δάσκαλος τίθεται σε ίση μοίρα μετους μαθητές, μοιράζεται με αυτούς τις ευθύνες και ασκεί ρόλοτους μαθητές, μοιράζεται με αυτούς τις ευθύνες και ασκεί ρόλοσυμβούλου και καθοδηγητή, ενώ εκείνοι αναλαμβάνουν συμβούλου και καθοδηγητή, ενώ εκείνοι αναλαμβάνουν πρωτοπρωτο--βουλίαβουλία δράσης και λήψης αποφάσεων με πνεύμα συνεργασίαςδράσης και λήψης αποφάσεων με πνεύμα συνεργασίαςκαι δημοκρατικότητας. και δημοκρατικότητας.

ΣτοΣτο ατομικιστικό περιβάλλον η εξουσία και ο έλεγχος της μάθηατομικιστικό περιβάλλον η εξουσία και ο έλεγχος της μάθη--σης περνά στους μαθητές, οι οποίοι αναλαμβάνουν και την ευσης περνά στους μαθητές, οι οποίοι αναλαμβάνουν και την ευ--θύνηθύνη να κρίνουν την εργασία που έχουν εκτελέσει, ενώ ο να κρίνουν την εργασία που έχουν εκτελέσει, ενώ ο δάσκαδάσκα--λοςλος είναι απλός παρατηρητής. είναι απλός παρατηρητής.

Page 11: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Το κοινωνικό περιβάλλον της σχολικής τάξης Το κοινωνικό περιβάλλον της σχολικής τάξης

Page 12: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Το κοινωνικό περιβάλλον της σχολικής τάξης Το κοινωνικό περιβάλλον της σχολικής τάξης

Page 13: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Το οργανωτικό περιβάλλον της σχολικής τάξης Το οργανωτικό περιβάλλον της σχολικής τάξης

ΤοΤο φυσικό ή οργανωτικό περιβάλλον της τάξης, επηρεάζει:φυσικό ή οργανωτικό περιβάλλον της τάξης, επηρεάζει:(α) το χρόνο μάθησης των μαθητών(α) το χρόνο μάθησης των μαθητών(β) τη συμπεριφορά τους (β) τη συμπεριφορά τους

ΗΗ οργάνωση του χώρου της σχολικής αίθουσας ρυθμίζεταιοργάνωση του χώρου της σχολικής αίθουσας ρυθμίζεταισε μεγάλο βαθμό από το δάσκαλο και αντικατοπτρίζει τηνσε μεγάλο βαθμό από το δάσκαλο και αντικατοπτρίζει τηνικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού έργου. Η εικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού έργου. Η ε--πέμβασήπέμβασή του στη διαρρύθμιση της τάξης είναι του στη διαρρύθμιση της τάξης είναι αποφασιστιαποφασιστι--κήκή και δείχνει τον τύπο του κλίματος που επιθυμεί να δηκαι δείχνει τον τύπο του κλίματος που επιθυμεί να δη--μιουργήσειμιουργήσει κάθε φορά. κάθε φορά.

Page 14: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Το οργανωτικό περιβάλλον της σχολικής τάξης Το οργανωτικό περιβάλλον της σχολικής τάξης ΚαθήκονΚαθήκον του δάσκαλου είναι, όταν αναλάβει μια καινούρια τάξη,του δάσκαλου είναι, όταν αναλάβει μια καινούρια τάξη,Να αποφασίσει ποιες μορφές διάταξης θα έχουν τα θρανία των Να αποφασίσει ποιες μορφές διάταξης θα έχουν τα θρανία των μαθητών. Αν τα θρανία πρέπει να μετακινούνται περιοδικά, είναιμαθητών. Αν τα θρανία πρέπει να μετακινούνται περιοδικά, είναιανάγκη να ενημερώνονται οι μαθητές από την αρχή της χρονιάςανάγκη να ενημερώνονται οι μαθητές από την αρχή της χρονιάςΣχετικά με τη μετακίνηση και με το πώς θα διενεργείται. Σχετικά με τη μετακίνηση και με το πώς θα διενεργείται.

ΗΗ διαρρύθμιση των θρανίων δίνει μηνύματα:διαρρύθμιση των θρανίων δίνει μηνύματα:(α) για τα αντικείμενα παρακολούθησης.(α) για τα αντικείμενα παρακολούθησης.(β) για τους τύπους των μαθητών που η κοινωνία θέλει να πα(β) για τους τύπους των μαθητών που η κοινωνία θέλει να πα--

ράγειράγει..(γ) για το επίπεδο δραστηριοποίησης και το βαθμό (γ) για το επίπεδο δραστηριοποίησης και το βαθμό αλληλεπίαλληλεπί--

δρασήςδρασής τους.τους.(δ) για το είδος των έργων που αυτοί θα καταπιαστούν.(δ) για το είδος των έργων που αυτοί θα καταπιαστούν.(ε) για το ποιος είναι υπεύθυνος της μάθησης στην τάξη. (ε) για το ποιος είναι υπεύθυνος της μάθησης στην τάξη.

Page 15: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Το οργανωτικό περιβάλλον της σχολικής τάξης Το οργανωτικό περιβάλλον της σχολικής τάξης

ΗΗ τοποθέτηση των μαθητών στα θρανία είναι αποκλειστικό τοποθέτηση των μαθητών στα θρανία είναι αποκλειστικό καθήκον του δάσκαλου και δεν έχει το χαρακτήρα της καθήκον του δάσκαλου και δεν έχει το χαρακτήρα της μονιμονι--μότηταςμότητας..Για την τακτοποίηση των μαθητών ο δάσκαλος λαμβάνειΓια την τακτοποίηση των μαθητών ο δάσκαλος λαμβάνειυπόψη του:υπόψη του:(α) τις ικανότητες και τα ενδιαφέροντα των μαθητών(α) τις ικανότητες και τα ενδιαφέροντα των μαθητών(β) τις φιλικές ή μη φιλικές σχέσεις τους(β) τις φιλικές ή μη φιλικές σχέσεις τους(γ) τα μειονεκτήματα ή τις αναπηρίες που παρουσιάζουν(γ) τα μειονεκτήματα ή τις αναπηρίες που παρουσιάζουν(δ) την αποφυγή προστριβών και ενοχλήσεων(δ) την αποφυγή προστριβών και ενοχλήσεων(ε) τη μη διατάραξη του ήρεμου κλίματος στην τάξη (ε) τη μη διατάραξη του ήρεμου κλίματος στην τάξη

ΔεκτήΔεκτή και η τοποθέτηση με αλφαβητική σειρά και με ανάκαι η τοποθέτηση με αλφαβητική σειρά και με ανά--μειξημειξη αγοριών και κοριτσιών.αγοριών και κοριτσιών.

Page 16: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Το οργανωτικό περιβάλλον της σχολικής τάξης Το οργανωτικό περιβάλλον της σχολικής τάξης

ΑΑ’ ’ –– Γ’ Γ’ τάξειςτάξεις

Page 17: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Το οργανωτικό περιβάλλον της σχολικής τάξης Το οργανωτικό περιβάλλον της σχολικής τάξης

ΔΔ’ ’ –– ΣΤ’ ΣΤ’ τάξειςτάξεις

Page 18: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Το ψυχολογικό κλίμα της σχολικής τάξης Το ψυχολογικό κλίμα της σχολικής τάξης

ΕννοούμεΕννοούμε το συναισθηματικό τρόπο με τον οποίο οι το συναισθηματικό τρόπο με τον οποίο οι μαθημαθη--τέςτές μιας τάξης βιώνουν και αντιλαμβάνονται τις μιας τάξης βιώνουν και αντιλαμβάνονται τις ψυχοκοιψυχοκοι--νωνιολογικέςνωνιολογικές σχέσεις που αναπτύσσονται μέσα στην τάξη. σχέσεις που αναπτύσσονται μέσα στην τάξη.

ΤαΤα στοιχεία που απαρτίζουν το ψυχολογικό κλίμα της τάξης καστοιχεία που απαρτίζουν το ψυχολογικό κλίμα της τάξης κα--τατάσσονταιτατάσσονται στους παρακάτω τομείς:στους παρακάτω τομείς:(α) (α) Συναισθηματικός τομέας:Συναισθηματικός τομέας: υπάγονται η συνοχή, η υπάγονται η συνοχή, η διανεκτικόδιανεκτικό--

τητατητα και η διάσπαση που βιώνει ο μαθητής μέσα από τις διακαι η διάσπαση που βιώνει ο μαθητής μέσα από τις δια--προσωπικές του σχέσεις στην τάξη και η ικανοποίηση και ηπροσωπικές του σχέσεις στην τάξη και η ικανοποίηση και ηαδιαφορία που προκαλεί στο μαθητή η εργασία.αδιαφορία που προκαλεί στο μαθητή η εργασία.

(β) (β) Τομέας κοινωνικής οργάνωσης:Τομέας κοινωνικής οργάνωσης: Υπάγονται η Υπάγονται η δημοκρατικότηδημοκρατικότη--τα, η ανταγωνιστικότητα και η ευνοιοκρατία, που διέπουν τιτα, η ανταγωνιστικότητα και η ευνοιοκρατία, που διέπουν τιςςσχέσεις των μελών της τάξης και η ανομοιογένεια της σχέσεις των μελών της τάξης και η ανομοιογένεια της σύνθεσύνθε--σης της τάξης.σης της τάξης.

(γ) (γ) Τομέας εργασίας:Τομέας εργασίας: Υπάγονται ο καθορισμός στόχων, η υλικήΥπάγονται ο καθορισμός στόχων, η υλικήυποδομή, η καθιέρωση κανόνων λειτουργίας, η δυσκολία τουυποδομή, η καθιέρωση κανόνων λειτουργίας, η δυσκολία τουέργου, η ταχύτητα εργασίας και η αποδιοργάνωση. έργου, η ταχύτητα εργασίας και η αποδιοργάνωση.

Page 19: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Το ψυχολογικό κλίμα της σχολικής τάξης Το ψυχολογικό κλίμα της σχολικής τάξης

ΤοΤο θετικό ψυχολογικό κλίμα της τάξης έχει τα παρακάτω θετικό ψυχολογικό κλίμα της τάξης έχει τα παρακάτω χαραχαρα--κτηριστικάκτηριστικά::(α) στηρίζει ψυχολογικά τους μαθητές και προκαλεί το (α) στηρίζει ψυχολογικά τους μαθητές και προκαλεί το ενδιαφέενδιαφέ--

ρονρον τους.τους.(β) εκφράζει υψηλές προσδοκίες για τους μαθητές.(β) εκφράζει υψηλές προσδοκίες για τους μαθητές.(γ) επιλέγει (γ) επιλέγει μαθητοκεντρικέςμαθητοκεντρικές προσεγγίσεις σε θέματα προσεγγίσεις σε θέματα διδασκαδιδασκα--

λίαςλίας και οργάνωσης.και οργάνωσης.(δ) παρέχει άμεσες ανατροφοδοτήσεις στους μαθητές.(δ) παρέχει άμεσες ανατροφοδοτήσεις στους μαθητές.(ε) δημιουργεί οικογενειακή ατμόσφαιρα.(ε) δημιουργεί οικογενειακή ατμόσφαιρα.(ζ) (ζ) ατοτιμάατοτιμά θετικά την επιτυχία.θετικά την επιτυχία.(η) ενθαρρύνει τη διαπροσωπική επικοινωνία και συνεργασία.(η) ενθαρρύνει τη διαπροσωπική επικοινωνία και συνεργασία.(θ) διατυπώνει ξεκάθαρους κανόνες συμπεριφοράς(θ) διατυπώνει ξεκάθαρους κανόνες συμπεριφοράς

Page 20: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Το ψυχολογικό κλίμα της σχολικής τάξης Το ψυχολογικό κλίμα της σχολικής τάξης

ΟιΟι διαστάσεις του ψυχολογικού κλίματος της σχολικής διαστάσεις του ψυχολογικού κλίματος της σχολικής τάξης είναι: τάξης είναι:

Page 21: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Το ψυχολογικό κλίμα της σχολικής τάξης Το ψυχολογικό κλίμα της σχολικής τάξης

Page 22: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Κανόνες συμπεριφοράς των μαθητών στη σχολική τάξηΚανόνες συμπεριφοράς των μαθητών στη σχολική τάξη

ΣτηνΣτην καλή οργάνωση και λειτουργία μιας σχολικής τάξης καλή οργάνωση και λειτουργία μιας σχολικής τάξης συμβάλουν και οι κανόνες συμπεριφοράς των μαθητών, οισυμβάλουν και οι κανόνες συμπεριφοράς των μαθητών, οιοποίοι σχεδιάζονται από το δάσκαλο πριν από την έναρξηοποίοι σχεδιάζονται από το δάσκαλο πριν από την έναρξητων μαθημάτων και ανακοινώνονται στους μαθητές κατάτων μαθημάτων και ανακοινώνονται στους μαθητές κατάτην πρώτη ημέρα λειτουργίας της τάξης την πρώτη ημέρα λειτουργίας της τάξης

ΟιΟι κανόνες της τάξης θα τηρηθούν:κανόνες της τάξης θα τηρηθούν:(α) αν είναι λίγοι(α) αν είναι λίγοι(β) αν προβάλουν λογικές απαντήσεις(β) αν προβάλουν λογικές απαντήσεις(γ) αν κρίνονται ως δίκαιοι από τους μαθητές(γ) αν κρίνονται ως δίκαιοι από τους μαθητές(δ) αν είναι σαφείς(δ) αν είναι σαφείς

ΧρειάζεταιΧρειάζεται αρκετός χρόνος μέχρις ότου οι μαθητές μάθουναρκετός χρόνος μέχρις ότου οι μαθητές μάθουνκαλά τους κανόνες και σε ποιες περιπτώσεις εφαρμόζονται. καλά τους κανόνες και σε ποιες περιπτώσεις εφαρμόζονται.

Page 23: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Κανόνες συμπεριφοράς των μαθητών στη σχολική τάξηΚανόνες συμπεριφοράς των μαθητών στη σχολική τάξη

ΚατάλογοςΚατάλογος βασικών κανόνων:βασικών κανόνων:

(α) να είσαι ευγενικός με τους άλλους(α) να είσαι ευγενικός με τους άλλους(β) να σέβεσαι την περιουσία του άλλου(β) να σέβεσαι την περιουσία του άλλου(γ) να ασχολείσαι με το έργο σου(γ) να ασχολείσαι με το έργο σου(δ) να σηκώνεις το χέρι σου για να δηλώσεις ότι θέλεις κάτι(δ) να σηκώνεις το χέρι σου για να δηλώσεις ότι θέλεις κάτι

ΚριτήριαΚριτήριαγια τη σύνταξηγια τη σύνταξηκατάλογουκατάλογου

ΣχετικότηταΣχετικότητα:: ο κατάλογος είναι δυνατό να μεο κατάλογος είναι δυνατό να με--ταβληθείταβληθεί, όταν αλλάζουν οι περιστάσεις μέσα, όταν αλλάζουν οι περιστάσεις μέσαστην τάξη. στην τάξη.

ΣημαντικότηταΣημαντικότητα:: φανερώνει ότι οι κανόνες τουφανερώνει ότι οι κανόνες τουκατάλογου έχουν κάποιο νόημα και σημασίακατάλογου έχουν κάποιο νόημα και σημασίαγια τους μαθητές. για τους μαθητές.

ΘετικότηταΘετικότητα:: Δείχνει ότι οι κανόνες πρέπει να Δείχνει ότι οι κανόνες πρέπει να διατυπώνονται σε καταφατική και όχι σε διατυπώνονται σε καταφατική και όχι σε αραρ--νητικήνητική μορφή. (Να εργάζεστε ήσυχαμορφή. (Να εργάζεστε ήσυχα-- να μηνα μημιλάτε. μιλάτε.

Page 24: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Κανόνες συμπεριφοράς των μαθητών στη σχολική τάξηΚανόνες συμπεριφοράς των μαθητών στη σχολική τάξη

ΟιΟι κανόνες της τάξης ταξινομούνται σε:κανόνες της τάξης ταξινομούνται σε:(α) κανόνες που σχετίζονται με την ακαδημαϊκή εργασία(α) κανόνες που σχετίζονται με την ακαδημαϊκή εργασία(β) κανόνες που αναφέρονται στη διαγωγή του μαθητή (β) κανόνες που αναφέρονται στη διαγωγή του μαθητή

μέσα στην τάξημέσα στην τάξη(γ) κανόνες που πρέπει να δοθούν την πρώτη μέρα (γ) κανόνες που πρέπει να δοθούν την πρώτη μέρα λειλει--

τουργίαςτουργίας της τάξηςτης τάξης(δ) κανόνες που είναι δυνατόν να ανακοινωθούν αργότερα (δ) κανόνες που είναι δυνατόν να ανακοινωθούν αργότερα

ΗΗ συνέπεια στην τήρηση και εφαρμογή των κανόνων είναισυνέπεια στην τήρηση και εφαρμογή των κανόνων είναιεκείνη που τροποποιεί τη συμπεριφορά των μαθητών. εκείνη που τροποποιεί τη συμπεριφορά των μαθητών.

Page 25: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Κανόνες συμπεριφοράς των μαθητών στη σχολική τάξηΚανόνες συμπεριφοράς των μαθητών στη σχολική τάξη

Page 26: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Κανόνες συμπεριφοράς των μαθητών στη σχολική τάξηΚανόνες συμπεριφοράς των μαθητών στη σχολική τάξη

ΌτανΌταν οι κανόνες παραβιάζονται ή δεν εφαρμόζονται σε όοι κανόνες παραβιάζονται ή δεν εφαρμόζονται σε ό--λουςλους με συνέπεια, τότε το γόητρο και η αξιοπιστία του με συνέπεια, τότε το γόητρο και η αξιοπιστία του δάδά--σκαλουσκαλου καταρρακώνονται και ο σεβασμός προς το πρόσωκαταρρακώνονται και ο σεβασμός προς το πρόσω--πόπό του μειώνεται. του μειώνεται.

ΗΗ ασυνέπεια στην εφαρμογή των κανόνων οφείλεται:ασυνέπεια στην εφαρμογή των κανόνων οφείλεται:(α) οι κανόνες δεν είναι πρακτικοί και κατάλληλοι για τη(α) οι κανόνες δεν είναι πρακτικοί και κατάλληλοι για τη

συγκεκριμένη τάξη.συγκεκριμένη τάξη.(β) ο δάσκαλος δεν είναι σε θέση να παρακολουθήσει την(β) ο δάσκαλος δεν είναι σε θέση να παρακολουθήσει την

εφαρμογή τους με αποτέλεσμα άλλοι μαθητές να τους εφαρμογή τους με αποτέλεσμα άλλοι μαθητές να τους εφαρμόζουν και άλλοι όχι.εφαρμόζουν και άλλοι όχι.

(γ) ο δάσκαλος δεν πιστεύει κατά βάθος ότι οι (γ) ο δάσκαλος δεν πιστεύει κατά βάθος ότι οι συγκεκριμέσυγκεκριμέ--νοινοι κανόνες έχουν ισχυρό έρεισμα, για αυτό προβαίνεικανόνες έχουν ισχυρό έρεισμα, για αυτό προβαίνεισε εξαιρέσεις. σε εξαιρέσεις.

Page 27: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Η διατήρηση της τάξης Η διατήρηση της τάξης -- Πειθαρχία Πειθαρχία

ΧωρίςΧωρίς να διατηρείται η τάξη και η πειθαρχία είναι αδύνατονα διατηρείται η τάξη και η πειθαρχία είναι αδύνατονα διεξαχθεί αποτελεσματική διδασκαλία.να διεξαχθεί αποτελεσματική διδασκαλία.Ο ικανός δάσκαλος συχνά κρίνεται από τη δεξιότητά του Ο ικανός δάσκαλος συχνά κρίνεται από τη δεξιότητά του να επιβληθεί στους μαθητές του και να διατηρήσει τηννα επιβληθεί στους μαθητές του και να διατηρήσει τηνηρεμία και τη γαλήνη κατά τη διεξαγωγή της διδασκαλίαςηρεμία και τη γαλήνη κατά τη διεξαγωγή της διδασκαλίαςκαι της μάθησης. και της μάθησης.

ΜικροπροβλήματαΜικροπροβλήματα μη κανονικής συμπεριφοράς των μαθητών:μη κανονικής συμπεριφοράς των μαθητών:(α) παίρνουν το λόγο μόνοι τους(α) παίρνουν το λόγο μόνοι τους(β) μετακινούνται από τη θέση τους(β) μετακινούνται από τη θέση τους(γ) δε συμμορφώνονται στους κανόνες(γ) δε συμμορφώνονται στους κανόνες(δ) δεν προσέχουν το δάσκαλο(δ) δεν προσέχουν το δάσκαλο(ε) προσέρχονται καθυστερημένα στο σχολείο(ε) προσέρχονται καθυστερημένα στο σχολείο(ζ) δεν τελειώνουν τις εργασίες που τους ανατέθηκαν(ζ) δεν τελειώνουν τις εργασίες που τους ανατέθηκαν(θ) αντιγράφουν, κλέβουν ή είναι επιθετικοί(θ) αντιγράφουν, κλέβουν ή είναι επιθετικοί

Page 28: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Η διατήρηση της τάξης Η διατήρηση της τάξης -- Πειθαρχία Πειθαρχία

ΕπιβάλλεταιΕπιβάλλεται να εξεταστούν σε κάποια έκταση οι να εξεταστούν σε κάποια έκταση οι στρατηγιστρατηγι--κέςκές αντιμετώπισης των μικροπροβλημάτων της τάξης, οι οαντιμετώπισης των μικροπροβλημάτων της τάξης, οι ο--ποίες κατατάσσονται:ποίες κατατάσσονται:

(α) στις κατηγορίες της πρόληψης(α) στις κατηγορίες της πρόληψης

(β) της παρέμβασης. (β) της παρέμβασης.

Page 29: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Στρατηγικές πρόληψης Στρατηγικές πρόληψης

ΟΟ W. W. GlasserGlasser προτείνει τις παρακάτω αρχές αποφυγής των προτείνει τις παρακάτω αρχές αποφυγής των μικροπροβλημάτων:μικροπροβλημάτων:(α) επικέντρωση της προσοχής του δάσκαλου στην παρούσα και(α) επικέντρωση της προσοχής του δάσκαλου στην παρούσα και

όχι στην προηγούμενη συμπεριφορά του μαθητήόχι στην προηγούμενη συμπεριφορά του μαθητή(β) καθιέρωση και επιβολή κανόνων στην τάξη(β) καθιέρωση και επιβολή κανόνων στην τάξη(γ) αποδοχή των ικανοτήτων που διαθέτουν οι μαθητές(γ) αποδοχή των ικανοτήτων που διαθέτουν οι μαθητές(δ) παρουσίασης στους μαθητές της σχέσης μεταξύ σχολικής (δ) παρουσίασης στους μαθητές της σχέσης μεταξύ σχολικής

μάθησης και εξωσχολικής εμπειρίαςμάθησης και εξωσχολικής εμπειρίας(ε) αποφυγή των τιμωριών στους μαθητές(ε) αποφυγή των τιμωριών στους μαθητές(ζ) συζήτηση στην τάξη για πραγματικά σχολικά και εξωσχολικά(ζ) συζήτηση στην τάξη για πραγματικά σχολικά και εξωσχολικά

προβλήματαπροβλήματα

Page 30: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Στρατηγικές πρόληψης Στρατηγικές πρόληψης

ΟΟ J. J. KouninKounin προτείνει τις παρακάτω αρχές αποφυγής των προτείνει τις παρακάτω αρχές αποφυγής των μικροπροβλημάτων:μικροπροβλημάτων:(α)(α) γνώση της εκάστοτε συμπεριφοράς και των ενδιαφερόντωνγνώση της εκάστοτε συμπεριφοράς και των ενδιαφερόντων

των μαθητών από το δάσκαλοτων μαθητών από το δάσκαλο(β) ικανότητα του δάσκαλου για αντίδραση σε προβλήματα συ(β) ικανότητα του δάσκαλου για αντίδραση σε προβλήματα συ--

μπεριφοράςμπεριφοράς των μαθητών χωρίς διακοπή της διδασκαλίαςτων μαθητών χωρίς διακοπή της διδασκαλίας(γ) διατήρηση του ρυθμού της διδασκαλίας από το δάσκαλο χω(γ) διατήρηση του ρυθμού της διδασκαλίας από το δάσκαλο χω--

ρίςρίς διακοπές με άσκοπες δραστηριότητες και συζητήσειςδιακοπές με άσκοπες δραστηριότητες και συζητήσεις(δ) αποφυγή της ανίας των μαθητών(δ) αποφυγή της ανίας των μαθητών(ε) διευκόλυνση της κανονικής συμπεριφοράς των μαθητών (ε) διευκόλυνση της κανονικής συμπεριφοράς των μαθητών στην τάξη με την παροχή ποικίλων δραστηριοτήτων στην τάξη με την παροχή ποικίλων δραστηριοτήτων

Page 31: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Στρατηγικές πρόληψης Στρατηγικές πρόληψης

ΣυμπληρωματικέςΣυμπληρωματικές στρατηγικές:στρατηγικές:(α) δημιουργία συναισθήματος άνεσης και ασφάλειας στους μα(α) δημιουργία συναισθήματος άνεσης και ασφάλειας στους μα--

θητέςθητές(β) παροχή ευκαιριών επιτυχίας για όλους τους μαθητές(β) παροχή ευκαιριών επιτυχίας για όλους τους μαθητές(γ) ενθάρρυνση των μαθητών στη λήψη αποφάσεων(γ) ενθάρρυνση των μαθητών στη λήψη αποφάσεων(δ) αναγνώριση της καλής συμπεριφοράς των μαθητών(δ) αναγνώριση της καλής συμπεριφοράς των μαθητών(ε) σχεδίαση συμπληρωματικών και υποστηρικτικών (ε) σχεδίαση συμπληρωματικών και υποστηρικτικών δραστηριδραστηρι--

οτήτωνοτήτων(ζ) παρακολούθηση της προόδου των μαθητών στις διάφορες (ζ) παρακολούθηση της προόδου των μαθητών στις διάφορες

ασκήσεις και εργασίες τουςασκήσεις και εργασίες τους(η) επίδειξη της ορθής συμπεριφοράς από το δάσκαλο και (η) επίδειξη της ορθής συμπεριφοράς από το δάσκαλο και μίμημίμη--

σήσή της από τους μαθητέςτης από τους μαθητές(θ) χρήση μη λεκτικών νύξεων από το δάσκαλο (βλέμμα, (θ) χρήση μη λεκτικών νύξεων από το δάσκαλο (βλέμμα, ακούακού--

μπισμαμπισμα))(ι) χρησιμοποίηση αστεϊσμών(ι) χρησιμοποίηση αστεϊσμών(κ) χρήση του επαίνου για τους μαθητές που συμπεριφέρονται(κ) χρήση του επαίνου για τους μαθητές που συμπεριφέρονται

ορθά ορθά

Page 32: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Στρατηγικές πρόληψης Στρατηγικές πρόληψης

ΟιΟι προηγούμενες στρατηγικές ενεργούν θετικά στην προηγούμενες στρατηγικές ενεργούν θετικά στην πρόπρό--ληψηληψη ή τον περιορισμό των μικροπροβλημάτων ή τον περιορισμό των μικροπροβλημάτων συμπεσυμπε--ριφοράςριφοράς στην τάξη. στην τάξη. Για σοβαρά προβλήματα απαράδεκτης συμπεριφοράςΓια σοβαρά προβλήματα απαράδεκτης συμπεριφοράςχρειάζεται δραστική επέμβαση.χρειάζεται δραστική επέμβαση.Ο διευθυντής καλεί αμέσως τους γονείς του Ο διευθυντής καλεί αμέσως τους γονείς του προβληματιπροβληματι--κούκού μαθητή και τους ενημερώνει. μαθητή και τους ενημερώνει.

Page 33: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Αίτια προβλημάτων συμπεριφοράς στην τάξη Αίτια προβλημάτων συμπεριφοράς στην τάξη

ΠολλάΠολλά από τα προβλήματα οφείλουν την αιτία τους:από τα προβλήματα οφείλουν την αιτία τους:

(α) στην επιδίωξη μερικών μαθητών να επισύρουν την προσοχή(α) στην επιδίωξη μερικών μαθητών να επισύρουν την προσοχήτου δάσκαλου η την επιδοκιμασία της τάξηςτου δάσκαλου η την επιδοκιμασία της τάξης

(β) στην προσπάθεια να βρουν διέξοδο στην ανία ή την κατά(β) στην προσπάθεια να βρουν διέξοδο στην ανία ή την κατά--πόνησηπόνηση στις όχι ευχάριστες δραστηριότητες που πρέπει ναστις όχι ευχάριστες δραστηριότητες που πρέπει ναεκτελέσουνεκτελέσουν

(γ) στη λαθεμένη συμπεριφορά του δάσκαλου (έλλειψη (γ) στη λαθεμένη συμπεριφορά του δάσκαλου (έλλειψη παιδαπαιδα--γωγικούγωγικού τακτ, το αυταρχικό στυλ, ο περιορισμός της τακτ, το αυταρχικό στυλ, ο περιορισμός της αυθοραυθορ--μησίαςμησίας και της πρωτοβουλίας των μαθητών, οι υπερβολικέςκαι της πρωτοβουλίας των μαθητών, οι υπερβολικέςεκρήξεις θυμού και οργής, οι τιμωρίες χωρίς διάκριση εκρήξεις θυμού και οργής, οι τιμωρίες χωρίς διάκριση αθώαθώ--ων και ενόχων, η μη αναγνώριση διαφορετικών ικανοτήτωνων και ενόχων, η μη αναγνώριση διαφορετικών ικανοτήτωνστους μαθητέςστους μαθητές

Page 34: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Αίτια προβλημάτων συμπεριφοράς στην τάξη Αίτια προβλημάτων συμπεριφοράς στην τάξη

ΟΟ DreikursDreikurs προσδιόρισε τέσσερις σκοπούς, προς τους προσδιόρισε τέσσερις σκοπούς, προς τους οποίους τείνει η μη κανονική συμπεριφορά :οποίους τείνει η μη κανονική συμπεριφορά :(α) η προσέλκυση της προσοχής που μπορεί να είναι (α) η προσέλκυση της προσοχής που μπορεί να είναι θεθε--

τικήτική ή αρνητική.ή αρνητική.(β) ο αγώνας για απόκτηση δύναμης, ο οποίος αρχίζει (β) ο αγώνας για απόκτηση δύναμης, ο οποίος αρχίζει

όταν η τάση για προσέλκυση της προσοχής όταν η τάση για προσέλκυση της προσοχής εμποδίζεεμποδίζε--ταιται..

(γ) η εκδίκηση, η οποία εμφανίζεται, όταν ο μαθητής έ(γ) η εκδίκηση, η οποία εμφανίζεται, όταν ο μαθητής έ--χει υποστεί πολλές απογοητεύσεις και έχει χάσει κάθεχει υποστεί πολλές απογοητεύσεις και έχει χάσει κάθεελπίδα ότι μπορεί να με τις δυνάμεις του να πείσει ότιελπίδα ότι μπορεί να με τις δυνάμεις του να πείσει ότιαξίζει.αξίζει.

(δ) η ανικανότητα ή ανεπάρκεια , που είναι ακραία μορφή(δ) η ανικανότητα ή ανεπάρκεια , που είναι ακραία μορφήαπογοήτευσης, κατά την οποία ο μαθητής επιζητεί τηναπογοήτευσης, κατά την οποία ο μαθητής επιζητεί τηναπομόνωση. απομόνωση.

Page 35: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Στρατηγικές παρέμβασης Στρατηγικές παρέμβασης

ΠαράΠαρά την προσπάθεια που καταβάλλει ο δάσκαλος για να απότην προσπάθεια που καταβάλλει ο δάσκαλος για να από--φεύγει τα προβλήματα, αυτά πολλές φορές ξεφεύγουν από τονφεύγει τα προβλήματα, αυτά πολλές φορές ξεφεύγουν από τονέλεγχό του, οπότε αναγκάζεται να παρεμβαίνει. Στην παρέμβασήέλεγχό του, οπότε αναγκάζεται να παρεμβαίνει. Στην παρέμβασήτου χρησιμοποιεί τις αμοιβές και τις ποινές.του χρησιμοποιεί τις αμοιβές και τις ποινές.

Για την ενίσχυση και την προαγωγή μιας επιθυμητής Για την ενίσχυση και την προαγωγή μιας επιθυμητής συμπεριφοσυμπεριφο--ράςράς χρησιμοποιεί:χρησιμοποιεί:(α) το γραπτό ή τον προφορικό έπαινο(α) το γραπτό ή τον προφορικό έπαινο(β) την ενθάρρυνση, το χαμόγελο, ένα θετικό νεύμα(β) την ενθάρρυνση, το χαμόγελο, ένα θετικό νεύμα(γ) την εκλογή μιας επιθυμητής δραστηριότητας(γ) την εκλογή μιας επιθυμητής δραστηριότητας(δ) την υψηλή βαθμολογία(δ) την υψηλή βαθμολογία(ε) το τηλεφώνημα στους γονείς για την πρόοδο του παιδιού (ε) το τηλεφώνημα στους γονείς για την πρόοδο του παιδιού (ζ) την τοποθέτηση των εργασιών στον πίνακα ανακοινώσεων (ζ) την τοποθέτηση των εργασιών στον πίνακα ανακοινώσεων

Page 36: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Για τις ποινές ο δάσκαλος χρησιμοποιεί:Για τις ποινές ο δάσκαλος χρησιμοποιεί:(α) το αυστηρό βλέμμα, το νεύμα(α) το αυστηρό βλέμμα, το νεύμα(β) την επίπληξη(β) την επίπληξη(γ) την κατ’ ιδίαν συζήτηση(γ) την κατ’ ιδίαν συζήτηση(δ) τη μετακίνηση σε άλλο θρανίο(δ) τη μετακίνηση σε άλλο θρανίο(ε) την παραμονή στην τάξη κατά το διάλειμμα(ε) την παραμονή στην τάξη κατά το διάλειμμα(ζ) την ανάθεση εργασιών στο σπίτι εφόσον δεν περατώθηκαν(ζ) την ανάθεση εργασιών στο σπίτι εφόσον δεν περατώθηκαν

στο σχολείοστο σχολείο

Ο δάσκαλος πρέπει να επιλέγει τους θετικούς ενισχυτές, διότι οιΟ δάσκαλος πρέπει να επιλέγει τους θετικούς ενισχυτές, διότι οιποινές:ποινές:(α) δεν εγγυώνται την εμφάνιση της επιθυμητής συμπεριφοράς(α) δεν εγγυώνται την εμφάνιση της επιθυμητής συμπεριφοράς(β) ασκούν επίδραση μόνο στη συγκεκριμένη συμπεριφορά(β) ασκούν επίδραση μόνο στη συγκεκριμένη συμπεριφορά(γ) επιδρούν αρνητικά και σε επιθυμητές μορφές συμπεριφοράς(γ) επιδρούν αρνητικά και σε επιθυμητές μορφές συμπεριφοράς(δ) δημιουργούν εχθρικές και επιθετικές τάσεις στους μαθητές(δ) δημιουργούν εχθρικές και επιθετικές τάσεις στους μαθητές(ε) συνδέουν το δάσκαλο με τις τιμωρίες(ε) συνδέουν το δάσκαλο με τις τιμωρίες(ζ) επιφέρουν βραχείας διάρκειας αποτελέσματα (ζ) επιφέρουν βραχείας διάρκειας αποτελέσματα

Στρατηγικές παρέμβασης Στρατηγικές παρέμβασης

Page 37: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Στρατηγικές παρέμβασης Στρατηγικές παρέμβασης

ΤαΤα στάδια των στρατηγικών παρέμβασης είναι:στάδια των στρατηγικών παρέμβασης είναι:

(α) προσδιορισμός της συμπεριφοράς (α) προσδιορισμός της συμπεριφοράς –– στόχου και των στόχου και των ενισχυενισχυ--των που τη διατηρούν.των που τη διατηρούν.

(β) καθορισμός της μορφής της συμπεριφοράς στόχου.(β) καθορισμός της μορφής της συμπεριφοράς στόχου.(γ) εκλογή ενίσχυσης.(γ) εκλογή ενίσχυσης.(δ) επιλογή ποινής, αν αυτό κρίνεται απαραίτητο.(δ) επιλογή ποινής, αν αυτό κρίνεται απαραίτητο.(ε) παρατήρηση της συμπεριφοράς και σύγκριση προς την (ε) παρατήρηση της συμπεριφοράς και σύγκριση προς την αρχιαρχι--

κήκή μορφή της (αξιολόγηση).μορφή της (αξιολόγηση).(ζ) μείωση της ενίσχυσης με τη βελτίωση της συμπεριφοράς. (ζ) μείωση της ενίσχυσης με τη βελτίωση της συμπεριφοράς.

Page 38: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Προσδιορισμός της συμπεριφοράς και των ενισχυτώνΠροσδιορισμός της συμπεριφοράς και των ενισχυτών

ΟΟ δάσκαλος παρακολουθεί μεγάλο αριθμό δάσκαλος παρακολουθεί μεγάλο αριθμό συμπεριφοσυμπεριφο--ρώνρών του μαθητή και επισημαίνει εκείνη που είναι πιοτου μαθητή και επισημαίνει εκείνη που είναι πιοσοβαρή, συμβαίνει συχνά και δημιουργεί προβλήματασοβαρή, συμβαίνει συχνά και δημιουργεί προβλήματαστην τάξη. Παράλληλα εντοπίζει τους ενισχυτές πουστην τάξη. Παράλληλα εντοπίζει τους ενισχυτές πουδιατηρούν και προάγουν αυτή τη συμπεριφορά. διατηρούν και προάγουν αυτή τη συμπεριφορά.

Page 39: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Καθορισμός της μορφής της συμπεριφοράς Καθορισμός της μορφής της συμπεριφοράς -- στόχουστόχου

ΟΟ δάσκαλος ύστερα από παρατήρηση αρκετών ημερών , δάσκαλος ύστερα από παρατήρηση αρκετών ημερών , καθορίζει με ακρίβεια τα επιμέρους στοιχεία που συνθέτουνκαθορίζει με ακρίβεια τα επιμέρους στοιχεία που συνθέτουντην προβληματική συμπεριφορά, καθώς και τη συχνότητα την προβληματική συμπεριφορά, καθώς και τη συχνότητα εμφάνισής της. εμφάνισής της.

Εκλογή ενίσχυσηςΕκλογή ενίσχυσης

ΟΟ δάσκαλος ενισχύει τη συμπεριφορά που είναι αντίθετη δάσκαλος ενισχύει τη συμπεριφορά που είναι αντίθετη προς τη συμπεριφορά στόχο. προς τη συμπεριφορά στόχο.

Page 40: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Επιλογή ποινήςΕπιλογή ποινής

ΌτανΌταν διαπιστωθεί ότι οι ενισχυτές δεν αποδίδουν τα διαπιστωθεί ότι οι ενισχυτές δεν αποδίδουν τα αναμεαναμε--νόμενανόμενα αποτελέσματα, επιλέγεται μια ποινή που θεωρείταιαποτελέσματα, επιλέγεται μια ποινή που θεωρείταιπιο κατάλληλη, και την επιβάλλει χωρίς να νιώθει τύψεις ήπιο κατάλληλη, και την επιβάλλει χωρίς να νιώθει τύψεις ήεπιτρέπει στο μαθητή να διαλέξει την ποινή του. επιτρέπει στο μαθητή να διαλέξει την ποινή του.

Παρατήρηση της συμπεριφοράς και σύγκριση προς τηνΠαρατήρηση της συμπεριφοράς και σύγκριση προς τηναρχική μορφή της (αξιολόγηση)αρχική μορφή της (αξιολόγηση)

ΟΟ δάσκαλος παρακολουθεί την εξέλιξη της συμπεριφοράς δάσκαλος παρακολουθεί την εξέλιξη της συμπεριφοράς του μαθητή, η οποία πρέπει να δίνει σημεία θετικής του μαθητή, η οποία πρέπει να δίνει σημεία θετικής τροποτροπο--ποίησης. Αν η συμπεριφορά δεν αλλάξει μέσα σε μια ποίησης. Αν η συμπεριφορά δεν αλλάξει μέσα σε μια εβδοεβδο--μάδα, ο δάσκαλος πρέπει να αναζητήσει νέους ενισχυτές. μάδα, ο δάσκαλος πρέπει να αναζητήσει νέους ενισχυτές.

Page 41: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Μείωση της ενίσχυσης με τη βελτίωση της συμπεριφοράςΜείωση της ενίσχυσης με τη βελτίωση της συμπεριφοράς

ΟΟ δάσκαλος μειώνει την ενίσχυση, όταν έχει βελτιωθεί σηδάσκαλος μειώνει την ενίσχυση, όταν έχει βελτιωθεί ση--μαντικά η προβληματική συμπεριφορά και έχει φτάσει σεμαντικά η προβληματική συμπεριφορά και έχει φτάσει σεικανοποιητικά επίπεδα. ικανοποιητικά επίπεδα.

ΗΗ τροποποίηση της μη κανονικής συμπεριφοράς των τροποποίηση της μη κανονικής συμπεριφοράς των μαθημαθη--των πετυχαίνεται και με τη δημιουργία στενής των πετυχαίνεται και με τη δημιουργία στενής διαπροσωδιαπροσω--πικήςπικής σχέσης μεταξύ δάσκαλου και προβληματικών σχέσης μεταξύ δάσκαλου και προβληματικών μαθημαθη--Των, η οποία ενθαρρύνει τους τελευταίους ν΄ ανοίξουν Των, η οποία ενθαρρύνει τους τελευταίους ν΄ ανοίξουν τους εαυτούς τους στο δάσκαλο, να συνειδητοποιήσουν τοτους εαυτούς τους στο δάσκαλο, να συνειδητοποιήσουν τοπρόβλημά τους και να προτείνουν τρόπους δράσεις, οιπρόβλημά τους και να προτείνουν τρόπους δράσεις, οιοποίοι θα τους βοηθήσουν να ξεπεράσουν τι δυσκολίες καιοποίοι θα τους βοηθήσουν να ξεπεράσουν τι δυσκολίες καιΤα αδιέξοδα. Τα αδιέξοδα.

Page 42: Οργάνωση και έλεγχος της σχολικής τάξηςusers.sch.gr/abouras/ppt-7.pdf · ικανότητά του για παραγωγή αποτελεσματικού

Άλλες στρατηγικές παρέμβασης Άλλες στρατηγικές παρέμβασης

ΟΟ δάσκαλος μπορεί να χρησιμοποιήσει και τις παρακάτω δάσκαλος μπορεί να χρησιμοποιήσει και τις παρακάτω στρατηγικές παρέμβασης:στρατηγικές παρέμβασης:(α) σύναψη συμφωνητικού(α) σύναψη συμφωνητικού(β) απομάκρυνση του μαθητή από το χώρο που βρίσκεται(β) απομάκρυνση του μαθητή από το χώρο που βρίσκεται(γ) επανειλημμένη διόρθωση της μη κανονικής (γ) επανειλημμένη διόρθωση της μη κανονικής συμπερισυμπερι--

φοράςφοράς(δ) χρησιμοποίηση του συστήματος των μονάδων για (δ) χρησιμοποίηση του συστήματος των μονάδων για ενίενί--

σχυσησχυση της κατάλληλης συμπεριφοράς και για της κατάλληλης συμπεριφοράς και για προσδιοπροσδιο--ρισμόρισμό του κόστους μιας προβληματικής συμπεριφοράςτου κόστους μιας προβληματικής συμπεριφοράς

(ε) ενίσχυση που παρέχεται στο σπίτι (ε) ενίσχυση που παρέχεται στο σπίτι