Παιδαγωγικήαξιοποίηση των δυνατοτήτων κοινωνιομετρίαςusers.sch.gr/abouras/ppt9.pdf · Κοινωνικοπαιδαγωγικήπρακτική

ΠαιδαγωγικήΠαιδαγωγική αξιοποίηση των αξιοποίηση των δυνατοτήτων της κοινωνιομετρίαςδυνατοτήτων της κοινωνιομετρίας

ΚοινωνικοπαιδαγωγικήΚοινωνικοπαιδαγωγική πρακτική του τεστπρακτική του τεστ

ΧαρακτηριστικάΧαρακτηριστικά του τεσττου τεστ

ΗΗ συμβολή του τεστ στην καθημερινή συμβολή του τεστ στην καθημερινή κοινωνικοπαιδαγωγικήκοινωνικοπαιδαγωγική πρακτικήπρακτικήτου δάσκαλου της τάξης κρίνεται σημαντική διότι:του δάσκαλου της τάξης κρίνεται σημαντική διότι:(α) Αποκαλύπτεται η κοινωνική αποδοχή που απολαμβάνει κάθε (α) Αποκαλύπτεται η κοινωνική αποδοχή που απολαμβάνει κάθε

μαθητής.μαθητής.(β) Δίνει στο δάσκαλο τη συνολική εικόνα του πλέγματος των (β) Δίνει στο δάσκαλο τη συνολική εικόνα του πλέγματος των κοινωνικοινωνι--

κώνκών σχέσεων στην τάξη του.σχέσεων στην τάξη του.(γ) Αποκαλύπτει ποιες επιμέρους ομαδοποιήσεις δημιουργούνται, τι(γ) Αποκαλύπτει ποιες επιμέρους ομαδοποιήσεις δημιουργούνται, τι

μέγεθος έχουν και από ποιους αποτελούνται αυτές οι υποομάδμέγεθος έχουν και από ποιους αποτελούνται αυτές οι υποομάδες.ες.(δ) Δίνει το συνολικό δείκτη συνοχής που χαρακτηρίζει τη (δ) Δίνει το συνολικό δείκτη συνοχής που χαρακτηρίζει τη συγκεκριμέσυγκεκριμέ--

νηνη ομάδα. ομάδα. (ε) Ο δάσκαλος μπορεί να βοηθηθεί για να αποφασίσει αν χρειάζετα(ε) Ο δάσκαλος μπορεί να βοηθηθεί για να αποφασίσει αν χρειάζεται ναι να

μετριάσει ή να ελέγξει την επιρροή που ασκούν οι άτυπες ομμετριάσει ή να ελέγξει την επιρροή που ασκούν οι άτυπες ομάδες.άδες.(ζ) Ο δάσκαλος αντικρίζει τις μικρές και μεγάλες ανάγκες της σχο(ζ) Ο δάσκαλος αντικρίζει τις μικρές και μεγάλες ανάγκες της σχολικήςλικής

πραγματικότητας, τις δυσκολίες συμβίωσης, τις προκαταλήψειπραγματικότητας, τις δυσκολίες συμβίωσης, τις προκαταλήψεις, τιςς, τιςεπικίνδυνες τάσεις, τις φανερές και τις κρυφές εντάσεις.επικίνδυνες τάσεις, τις φανερές και τις κρυφές εντάσεις.

(η) Αποκαλύπτονται και οι θετικές πλευρές της ομαδικής ζωής, καθ(η) Αποκαλύπτονται και οι θετικές πλευρές της ομαδικής ζωής, καθώςώςεπίσης και τα αποτελέσματα των παιδαγωγικών χειρισμών. Γιαεπίσης και τα αποτελέσματα των παιδαγωγικών χειρισμών. Για αυτόαυτόείναι αναγκαία η επανάληψη του τεστ.είναι αναγκαία η επανάληψη του τεστ.


ΧαρακτηριστικάΧαρακτηριστικά του τεσττου τεστ

(θ) Ο δάσκαλος μπορεί να επισημάνει τις ηγετικές προσωπικότητες (θ) Ο δάσκαλος μπορεί να επισημάνει τις ηγετικές προσωπικότητες καικαιστηριζόμενος στις κρίσεις των συμμαθητών τους αλλά και τηνστηριζόμενος στις κρίσεις των συμμαθητών τους αλλά και την παπα--ρατήρησηρατήρηση της συμπεριφοράς τους να κατανοήσει τους λόγους τηςτης συμπεριφοράς τους να κατανοήσει τους λόγους τηςδημοτικότητάς τους. δημοτικότητάς τους.

(ι) Ο δάσκαλος μπορεί να εκτιμήσει το μέγεθος του προβλήματος ή(ι) Ο δάσκαλος μπορεί να εκτιμήσει το μέγεθος του προβλήματος ή τηντηνέκταση και ένταση της απόρριψης των μαθητών που δεν είναι έκταση και ένταση της απόρριψης των μαθητών που δεν είναι δημοδημο--φιλείςφιλείς..

(κ) Διερευνά αν τα αίτια απόρριψης είναι στοιχεία προσωπικότητας(κ) Διερευνά αν τα αίτια απόρριψης είναι στοιχεία προσωπικότητας καικαιτης συμπεριφοράς ή αν η απόρριψη οφείλεται στη νοοτροπία, της συμπεριφοράς ή αν η απόρριψη οφείλεται στη νοοτροπία, τα τα κριτήρια και τις κυρίαρχες απόψεις στην ομάδα της τάξης.κριτήρια και τις κυρίαρχες απόψεις στην ομάδα της τάξης.

(λ) Ο δάσκαλος αποκομίζει ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικά με (λ) Ο δάσκαλος αποκομίζει ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικά με επιεπι--θυμητέςθυμητές επαφές, στοιχείο το οποίο πρέπει να το χρησιμοποιεί ότανεπαφές, στοιχείο το οποίο πρέπει να το χρησιμοποιεί ότανκαταρτίζει ομάδες συνεργασίας ή αναθέτει εργασίες στα πλαίκαταρτίζει ομάδες συνεργασίας ή αναθέτει εργασίες στα πλαίσια εσια ε--φαρμογήςφαρμογής της της ομαδοσυνεργατικήςομαδοσυνεργατικής μάθησης. μάθησης.

(μ) Ο δάσκαλος μπορεί να αποκομίσει ενδιαφέρουσες πληροφορίες το(μ) Ο δάσκαλος μπορεί να αποκομίσει ενδιαφέρουσες πληροφορίες το--σο για την κοινωνικότητα των δυο φύλων, όσο και για τις σχσο για την κοινωνικότητα των δυο φύλων, όσο και για τις σχέσεις ήέσεις ήτην αντιμετώπιση του ενός φύλου από το άλλο. την αντιμετώπιση του ενός φύλου από το άλλο.


ΠροϋποθέσειςΠροϋποθέσεις και προβλήματα εφαρμογής του τεστκαι προβλήματα εφαρμογής του τεστ

ΓιαΓια να εμπλακούν οι μαθητές στην να εμπλακούν οι μαθητές στην κοινωνιομετρικήκοινωνιομετρική διαδικασία και ναδιαδικασία και ναεκφράσουν αυθόρμητα τη γνώμη τους, είναι απαραίτητη η ύπαρξη εκφράσουν αυθόρμητα τη γνώμη τους, είναι απαραίτητη η ύπαρξη κάκά--ποιων κινήτρων (π.χ. εχεμύθεια από την πλευρά του δάσκαλου,ποιων κινήτρων (π.χ. εχεμύθεια από την πλευρά του δάσκαλου,η σπουδαιότητα του κριτηρίου επιλογής για την κοινωνική ζωή). η σπουδαιότητα του κριτηρίου επιλογής για την κοινωνική ζωή).

ΈναΈνα πρόβλημα ψυχολογικής και παιδαγωγικής υφής το οποίο πρόβλημα ψυχολογικής και παιδαγωγικής υφής το οποίο απασχοαπασχο--λείλεί, είναι η λειτουργία ή οι συνέπειες των αρνητικών επιλογών ή , είναι η λειτουργία ή οι συνέπειες των αρνητικών επιλογών ή αποραπορ--ρίψεων. Προτείνεται να μη ζητούνται από τα παιδιά οι απορρίψεις,ρίψεων. Προτείνεται να μη ζητούνται από τα παιδιά οι απορρίψεις, προπρο--κειμένου να αποφεύγονται οι αρνητικές επιπτώσεις που έχουν στιςκειμένου να αποφεύγονται οι αρνητικές επιπτώσεις που έχουν στιςστάσεις και τη συμπεριφορά των μαθητών. στάσεις και τη συμπεριφορά των μαθητών. Πρέπει να δίνονται οι ερωτήσεις προσεκτικά ώστε να μην υποκινούνΠρέπει να δίνονται οι ερωτήσεις προσεκτικά ώστε να μην υποκινούντους μαθητές σε αρνητικές και εχθρικές στάσεις πράγμα που θα τους μαθητές σε αρνητικές και εχθρικές στάσεις πράγμα που θα εμπόεμπό--διζεδιζε τη βελτίωση του κλίματος της σχολικής τάξης. τη βελτίωση του κλίματος της σχολικής τάξης.

ΠρόβλημαΠρόβλημα


ΣυμπέρασμαΣυμπέρασμα

ΗΗ εφαρμογή της εφαρμογή της κοινωνιομετρικήςκοινωνιομετρικής μεθόδου, για να είναι μεθόδου, για να είναι επικοδομητιεπικοδομητι--κήκή, δεν αρκεί μόνο να ακολουθεί σωστά τη μεθοδολογία., δεν αρκεί μόνο να ακολουθεί σωστά τη μεθοδολογία.Πρέπει αρχικά να πηγάζει από μια ανάλογη στάση του δάσκαλου η οΠρέπει αρχικά να πηγάζει από μια ανάλογη στάση του δάσκαλου η ο--ποία εντάσσει και τον ίδιο στην ομάδα της τάξης ως μέλος της, ενποία εντάσσει και τον ίδιο στην ομάδα της τάξης ως μέλος της, ενώ στοώ στορόλο του δίνει κατά κύριο λόγο χαρακτήρα ρόλο του δίνει κατά κύριο λόγο χαρακτήρα εμψυχωτή αλλά και εμψυχωτή αλλά και συντοσυντο--νιστήνιστή ( ( ΜατσαγγούραςΜατσαγγούρας 2000). 2000).

Η τεχνική δεν αρκεί για να συμβάλει στη βελτίωση των κοινωνικών Η τεχνική δεν αρκεί για να συμβάλει στη βελτίωση των κοινωνικών σχέσεων στη σχολική τάξη. σχέσεων στη σχολική τάξη. Το τεστ και τα δεδομένα του αποκτούν αξία μόνο στο πλαίσιο των Το τεστ και τα δεδομένα του αποκτούν αξία μόνο στο πλαίσιο των γνώγνώ--σεωνσεων και του πραγματικού ενδιαφέροντος του δάσκαλου για την και του πραγματικού ενδιαφέροντος του δάσκαλου για την κοικοι--νωνικοσυναισθηματικήνωνικοσυναισθηματική ανάπτυξη των μαθητών του. ανάπτυξη των μαθητών του.

ΟιΟι κοινωνικές σχέσεις ως αντικείμενο διδασκαλίας κοινωνικές σχέσεις ως αντικείμενο διδασκαλίας

ΤαΤα αναλυτικά προγράμματα δείχνουν να αγνοούν τον σημαντικότατο αναλυτικά προγράμματα δείχνουν να αγνοούν τον σημαντικότατο τομέα της τομέα της κοινωνικοσυναισθηματικήςκοινωνικοσυναισθηματικής ανάπτυξης και με τους στόχουςανάπτυξης και με τους στόχουςκαι τα περιεχόμενά τους υπερτονίζουν μονομερώς τον και τα περιεχόμενά τους υπερτονίζουν μονομερώς τον νοητικό τομέανοητικό τομέα..

ΟΟ ρόλος του δάσκαλουρόλος του δάσκαλου

ΟΟ δάσκαλος δεν επιτρέπεται να αγνοεί ότι:δάσκαλος δεν επιτρέπεται να αγνοεί ότι:(α) Το κοινωνικό σύστημα του σχολείου δεν είναι μόνο ένα πλαίσιο(α) Το κοινωνικό σύστημα του σχολείου δεν είναι μόνο ένα πλαίσιο γιαγια

μάθηση στην τάξη.μάθηση στην τάξη.(β) Το ίδιο το σύστημα αποτελεί αντικείμενο μάθησης.(β) Το ίδιο το σύστημα αποτελεί αντικείμενο μάθησης.(γ) Οι κοινωνικές σχέσεις αποτελούν αντικείμενο μάθησης, όχι όπω(γ) Οι κοινωνικές σχέσεις αποτελούν αντικείμενο μάθησης, όχι όπως τας τα

μαθήματα που προβλέπει το αναλυτικό πρόγραμμα, αλλά με τιςμαθήματα που προβλέπει το αναλυτικό πρόγραμμα, αλλά με τις διαδια--προσωπικές τους αλληλεπιδράσεις, διαμορφώνοντας τρόπους προσωπικές τους αλληλεπιδράσεις, διαμορφώνοντας τρόπους σκέσκέ--ψηςψης και συμπεριφοράς. και συμπεριφοράς.

ΤοΤο αίτημα της διδασκαλίας των ανθρώπινων σχέσεων και ως αίτημα της διδασκαλίας των ανθρώπινων σχέσεων και ως αντικείμεαντικείμε--νονο διδασκαλίας, στηρίζεται στη διαπίστωση ότι η κατανόηση και η ανδιδασκαλίας, στηρίζεται στη διαπίστωση ότι η κατανόηση και η ανάά--πτυξηπτυξη κοινωνικών σχέσεων δεν αποτελεί ατομικό χαρακτηριστικό αλλάκοινωνικών σχέσεων δεν αποτελεί ατομικό χαρακτηριστικό αλλάσυνιστά μια ικανότητα η οποία καλλιεργείται μέσα από μαθησιακές συνιστά μια ικανότητα η οποία καλλιεργείται μέσα από μαθησιακές διαδια--δικασίεςδικασίες. .


ΑνΑν θέλει ο δάσκαλος να έχει κέρδος και για την καθημερινή συμβίωσηθέλει ο δάσκαλος να έχει κέρδος και για την καθημερινή συμβίωσηστην ομάδα της τάξης του, μπορεί να εκμεταλλευτεί τα στοιχεία καστην ομάδα της τάξης του, μπορεί να εκμεταλλευτεί τα στοιχεία και τιςι τιςΓνώσεις από την εφαρμογή του Γνώσεις από την εφαρμογή του κοινωνιομετρικούκοινωνιομετρικού τεστ. τεστ.

ΠαρατήρησηΠαρατήρηση

ΓιαΓια να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές καλύτερα την πραγματικότητα, να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές καλύτερα την πραγματικότητα, Θα ήταν ιδιαίτερα εποικοδομητική η παρουσίαση του Θα ήταν ιδιαίτερα εποικοδομητική η παρουσίαση του κοινωνιογράμμακοινωνιογράμμα--ΤοςΤος μιας άλλης τάξης (μιας άλλης τάξης (PetillonPetillon 1980).1980).

ΤαΤα βήματα συζήτησης πρέπει να είναι τα εξής:βήματα συζήτησης πρέπει να είναι τα εξής:(α) Οι μαθητές αφήνονται να γνωρίσουν την τάξη και να την (α) Οι μαθητές αφήνονται να γνωρίσουν την τάξη και να την περιγράπεριγρά--

ψουνψουν από άποψη δομής και κοινωνικών σχέσεων. Αναγνωρίζουν τιςαπό άποψη δομής και κοινωνικών σχέσεων. Αναγνωρίζουν τιςαιτίες του σχηματισμού κλικών. αιτίες του σχηματισμού κλικών.

(β) Αναλύουν το θέμα της διαπροσωπικής έλξης ή απώθησης (με (β) Αναλύουν το θέμα της διαπροσωπικής έλξης ή απώθησης (με αποτέαποτέ--λεσμαλεσμα την ύπαρξη ή έλλειψη συνοχής).την ύπαρξη ή έλλειψη συνοχής).

(γ) Εντοπίζουν τις προσωπικότητες που ξεχωρίζουν (ηγέτες, (γ) Εντοπίζουν τις προσωπικότητες που ξεχωρίζουν (ηγέτες, απομονωαπομονω--μένοιμένοι μαθητές).μαθητές).

(δ) Αναζητούν τρόπους για τη βελτίωση της κοινωνικής θέσης τους.(δ) Αναζητούν τρόπους για τη βελτίωση της κοινωνικής θέσης τους.


ΠροκαταλήψειςΠροκαταλήψεις και στερεότυπακαι στερεότυπα

ΟιΟι επιλογές συντρόφων υπακούουν τους νόμους που διέπουν τη διαεπιλογές συντρόφων υπακούουν τους νόμους που διέπουν τη δια--προσωπική αντίληψη. προσωπική αντίληψη.

ΣημαντικήΣημαντική όμως είναι και η όμως είναι και η νοοτροπία νοοτροπία του κριτή η οποία επηρεάζει τηντου κριτή η οποία επηρεάζει τηναντίληψή του. Το συνηθισμένο εμπόδιο για τις καλές κοινωνικές αντίληψή του. Το συνηθισμένο εμπόδιο για τις καλές κοινωνικές σχέσχέ--σεις, είναι οι σεις, είναι οι προκαταλήψεις.προκαταλήψεις.Η λειτουργία των προκαταλήψεων έχει σχέση με τον τρόπο με τον Η λειτουργία των προκαταλήψεων έχει σχέση με τον τρόπο με τον οποίο τα οποίο τα στερεότυπαστερεότυπα επηρεάζουν την αντίληψη. επηρεάζουν την αντίληψη.

ΑνΑν τα στερεότυπα είναι αρνητικά, προκαλούν αντίστοιχα και αρνητικέτα στερεότυπα είναι αρνητικά, προκαλούν αντίστοιχα και αρνητικέςςστάσεις απέναντι στα άτομα που κρίνονται. στάσεις απέναντι στα άτομα που κρίνονται. Αν καταντά στερεότυπη η απόδοση αρνητικών χαρακτηριστικών, αυτόΑν καταντά στερεότυπη η απόδοση αρνητικών χαρακτηριστικών, αυτόδημιουργεί τις προκαταλήψεις οι οποίες συχνά οδηγούν στο δημιουργεί τις προκαταλήψεις οι οποίες συχνά οδηγούν στο στιγματιστιγματι--σμόσμό και την κοινωνική απομόνωση των μελών συγκεκριμένων και την κοινωνική απομόνωση των μελών συγκεκριμένων κοινωνικοινωνι--κώνκών ομάδων. ομάδων.


ΠροσδοκίεςΠροσδοκίες δάσκαλου δάσκαλου -- μαθητώνμαθητών

ΟιΟι ανθρώπινες σχέσεις και η κοινωνική αλληλεπίδραση επηρεάζονται ανθρώπινες σχέσεις και η κοινωνική αλληλεπίδραση επηρεάζονται από τις προσδοκίες. από τις προσδοκίες.

ΗΗ συμπεριφορά των μαθητών στις διαδικασίες αλληλεπίδρασης είναι συμπεριφορά των μαθητών στις διαδικασίες αλληλεπίδρασης είναι κατά κανόνα προσανατολισμένη στην ικανοποίηση των αναγκών και κατά κανόνα προσανατολισμένη στην ικανοποίηση των αναγκών και επιθυμιών τους. επιθυμιών τους.

ΠαρατήρησηΠαρατήρηση

ΟΟ δάσκαλος κατανοεί τον επαγγελματικό του ρόλο περισσότερο ως μεδάσκαλος κατανοεί τον επαγγελματικό του ρόλο περισσότερο ως με--ταδότηταδότη γνώσεων και λιγότερο ως παιδαγωγό. γνώσεων και λιγότερο ως παιδαγωγό. Η ικανότητα αναπαραγωγής των γνώσεων του μαθητή, ως σχολική επίΗ ικανότητα αναπαραγωγής των γνώσεων του μαθητή, ως σχολική επί--δοσηδοση, παίζει ένα πολύ σημαντικό ρόλο για το δάσκαλο και επηρεάζει τη, παίζει ένα πολύ σημαντικό ρόλο για το δάσκαλο και επηρεάζει τηστάση και τη διάθεσή του στις σχέσεις του με το μαθητή του. στάση και τη διάθεσή του στις σχέσεις του με το μαθητή του. Οι προσδοκίες του δάσκαλου ασκούν καταλυτική επιρροή στην επίδοσΟι προσδοκίες του δάσκαλου ασκούν καταλυτική επιρροή στην επίδοσηητου μαθητή. του μαθητή. Παράλληλα με τη σχολική επίδοση του μαθητή, ο δάσκαλος τοποθετείΠαράλληλα με τη σχολική επίδοση του μαθητή, ο δάσκαλος τοποθετείκαι την κοινωνική του συμπεριφορά. και την κοινωνική του συμπεριφορά.

ΗΗ λειτουργία λειτουργία φαύλου κύκλουφαύλου κύκλου προσδοκιών μεταξύπροσδοκιών μεταξύδάσκαλου δάσκαλου -- μαθητώνμαθητών

ΤαΤα στοιχεία του μαθητή τα οποία παίζουν σημαντικό ρόλο στις στοιχεία του μαθητή τα οποία παίζουν σημαντικό ρόλο στις προσδοπροσδο--κίεςκίες του δάσκαλου είναι:του δάσκαλου είναι:(α) το κοινωνικό (α) το κοινωνικό –– οικονομικό οικονομικό status status του μαθητήτου μαθητή(β) το φύλο του μαθητή(β) το φύλο του μαθητή(γ) οι επιδόσεις του μαθητή(γ) οι επιδόσεις του μαθητή(δ) η στάση του δάσκαλου όπως αυτή βιώνεται πραγματικά από το μα(δ) η στάση του δάσκαλου όπως αυτή βιώνεται πραγματικά από το μα--

θητήθητή

Ο δάσκαλος έχει περισσότερες προσδοκίες σχολικής επίδοσης και πεΟ δάσκαλος έχει περισσότερες προσδοκίες σχολικής επίδοσης και πειι--θαρχίαςθαρχίας::(α) από τους μαθητές που προέρχονται από ανώτερα (α) από τους μαθητές που προέρχονται από ανώτερα κοινωνικοκοινωνικο –– οικοοικο--

νομικά στρώματανομικά στρώματα(β) από τα κορίτσια παρά από τα αγόρια(β) από τα κορίτσια παρά από τα αγόρια(γ) παροτρύνει τους μαθητές που έχουν καλές επιδόσεις και (γ) παροτρύνει τους μαθητές που έχουν καλές επιδόσεις και αποθαρρύαποθαρρύ--

νεινει εκείνους που δεν είναι καλοίεκείνους που δεν είναι καλοί(δ) οι μαθητές από τους οποίους ο δάσκαλος προσδοκά καλύτερες (δ) οι μαθητές από τους οποίους ο δάσκαλος προσδοκά καλύτερες επιεπι--

δόσεις καταβάλλουν προσπάθειες για να μην τον διαψεύσουν. δόσεις καταβάλλουν προσπάθειες για να μην τον διαψεύσουν. Το Το αντίθετο ακριβώς κάνουν οι άλλοι. αντίθετο ακριβώς κάνουν οι άλλοι.


ΑνΑν οι δάσκαλοι δε γνωρίζουν αυτή την πορεία του οι δάσκαλοι δε γνωρίζουν αυτή την πορεία του «φαύλου κύκλου»«φαύλου κύκλου»προσδοκιών και ανταποκρίσεων, δεν μπορούν να παράσχουν καμιά προσδοκιών και ανταποκρίσεων, δεν μπορούν να παράσχουν καμιά βοβο--ήθειαήθεια για την καλυτέρευση των για την καλυτέρευση των «κακών»«κακών» μαθητών. μαθητών.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Σημαντικό ρόλο στις αλληλεπιδράσεις δάσκαλου Σημαντικό ρόλο στις αλληλεπιδράσεις δάσκαλου -- μαθητών παίζουν μαθητών παίζουν και οι και οι κοινωνικοκοινωνικο –– πολιτισμικοί παράγοντες. πολιτισμικοί παράγοντες.

Αγωγή και διδασκαλία ολοκληρώνεται σε ένα χώρο με τις υπάρχουσεςΑγωγή και διδασκαλία ολοκληρώνεται σε ένα χώρο με τις υπάρχουσεςκοινωνικές και ιδρυματικές προϋποθέσεις, οι οποίες προσδιορίζουνκοινωνικές και ιδρυματικές προϋποθέσεις, οι οποίες προσδιορίζουν συσυ--γκεκριμένουςγκεκριμένους όρους εργασίας και διαμορφώνουν συγκεκριμένες συόρους εργασίας και διαμορφώνουν συγκεκριμένες συ--μπεριφορέςμπεριφορές. .

Κατά αυτόν τον τρόπο διευκολύνουν ή δυσκολεύουν τις ευνοϊκές Κατά αυτόν τον τρόπο διευκολύνουν ή δυσκολεύουν τις ευνοϊκές αλληαλλη--λεπιδράσειςλεπιδράσεις μεταξύ δάσκαλου μεταξύ δάσκαλου –– μαθητών, ανάλογα με τις περιπτώσεις,μαθητών, ανάλογα με τις περιπτώσεις,αμοίβονταςαμοίβοντας ή τιμωρώντας ορισμένους τρόπους συμπεριφοράς τους.ή τιμωρώντας ορισμένους τρόπους συμπεριφοράς τους.


ΟιΟι κοινωνικές σχέσεις που υπάρχουν ανάμεσα στο δάσκαλο, τους κοινωνικές σχέσεις που υπάρχουν ανάμεσα στο δάσκαλο, τους συνάσυνά--δελφουςδελφους και τους προϊσταμένους του, ασκούν μια διαρκή επιρροή στιςκαι τους προϊσταμένους του, ασκούν μια διαρκή επιρροή στιςαλληλεπιδράσεις μεταξύ του δάσκαλου και των μαθητών του. αλληλεπιδράσεις μεταξύ του δάσκαλου και των μαθητών του.

ΑναλυτικότεραΑναλυτικότερα

Αν οι συνάδελφοι ενός δάσκαλου και ο προϊστάμενός του αξιολογούνΑν οι συνάδελφοι ενός δάσκαλου και ο προϊστάμενός του αξιολογούντην ποιότητά του από την τάξη και πειθαρχία των μαθητών του, τόττην ποιότητά του από την τάξη και πειθαρχία των μαθητών του, τότε ε αυτός ο δάσκαλος επηρεάζεται και δεν έχει καμιά δυνατότητα να αυτός ο δάσκαλος επηρεάζεται και δεν έχει καμιά δυνατότητα να δοκιδοκι--μάσειμάσει μια διδασκαλία με ομάδες εργασίας. μια διδασκαλία με ομάδες εργασίας. Έτσι οι περισσότεροι δάσκαλοι στην πράξη εφαρμόζουν ένα μόνο Έτσι οι περισσότεροι δάσκαλοι στην πράξη εφαρμόζουν ένα μόνο τρότρό--ποπο συμπεριφοράς, τον αυταρχικό, που δεν αφήνει πολλά περιθώρια γιασυμπεριφοράς, τον αυταρχικό, που δεν αφήνει πολλά περιθώρια γιααμοιβαίες και γνήσιες αλληλεπιδράσεις στη σχολική τάξη μεταξύ αυαμοιβαίες και γνήσιες αλληλεπιδράσεις στη σχολική τάξη μεταξύ αυτού τού και των μαθητών του. και των μαθητών του.

ΟΟ δάσκαλος έχει μια ισχυρή δύναμη να επιβάλει τη συμπεριφορά των δάσκαλος έχει μια ισχυρή δύναμη να επιβάλει τη συμπεριφορά των μαθητών του και στη συνέχεια να την αξιολογεί σύμφωνα με τη δικήμαθητών του και στη συνέχεια να την αξιολογεί σύμφωνα με τη δικήτου συμπεριφορά. Έτσι αισθάνεται τον εαυτό του ως επιτυχημένο σττου συμπεριφορά. Έτσι αισθάνεται τον εαυτό του ως επιτυχημένο στοοεπάγγελμά του. επάγγελμά του.

ΟιΟι προσδοκίες των εκπαιδευτικώνπροσδοκίες των εκπαιδευτικών

ΑυτοεκπληρούμενηΑυτοεκπληρούμενη προφητεία (πρόβλεψη)προφητεία (πρόβλεψη)

ΗΗ ««αυτοεκπληρούμενηαυτοεκπληρούμενη προφητεία» είναι μια πρόβλεψη αναφορικά με προφητεία» είναι μια πρόβλεψη αναφορικά με ένα μελλοντικό γεγονός, η οποία με τη σειρά της αυξάνει την ένα μελλοντικό γεγονός, η οποία με τη σειρά της αυξάνει την πιθανότηπιθανότη--τα να συμβεί αυτό το γεγονός (τα να συμβεί αυτό το γεγονός (FontanaFontana, 1996, 1996). ). Είναι ένας Είναι ένας κοινωνικοκοινωνικο –– ψυχολογικός μηχανισμός, ο οποίος μετατρέπειψυχολογικός μηχανισμός, ο οποίος μετατρέπειτις προσδοκίες που έχουν οι δάσκαλοι για τους μαθητές τους σε τις προσδοκίες που έχουν οι δάσκαλοι για τους μαθητές τους σε μαθησιακές επιδόσεις.μαθησιακές επιδόσεις.

ΟΟ δάσκαλος έχει τη δυνατότητα να προβλέψει συνειδητά την εξέλιξη δάσκαλος έχει τη δυνατότητα να προβλέψει συνειδητά την εξέλιξη ήήτην επίδοση ενός μαθητή και ασυνείδητα πλέον να κάνει τις την επίδοση ενός μαθητή και ασυνείδητα πλέον να κάνει τις προβλέπροβλέ--ψειςψεις του αυτές πραγματικότητα.του αυτές πραγματικότητα.

ΤαΤα μέτρα και οι πρακτικές των δασκάλων αποβλέπουν στη διευκόλυνσημέτρα και οι πρακτικές των δασκάλων αποβλέπουν στη διευκόλυνσητου διδακτικού έργου αλλά και στη διευκόλυνση της μαθησιακής του διδακτικού έργου αλλά και στη διευκόλυνση της μαθησιακής πορείπορεί--ας των αδύνατων κυρίως μαθητών. Οι μαθητές αυτοί «κερδίζουν» τοας των αδύνατων κυρίως μαθητών. Οι μαθητές αυτοί «κερδίζουν» τοστίγμα του χαμηλής ικανότητας μαθητή, ο οποίος μετασχηματίζεται στίγμα του χαμηλής ικανότητας μαθητή, ο οποίος μετασχηματίζεται καικαισε χαμηλής ποιότητας πρόσωπο. σε χαμηλής ποιότητας πρόσωπο.

ΟιΟι προσδοκίες των εκπαιδευτικώνπροσδοκίες των εκπαιδευτικώνΑυτοεκπληρούμενηΑυτοεκπληρούμενη προφητεία (πρόβλεψη)προφητεία (πρόβλεψη)

ΑπόΑπό έρευνες προκύπτει ότι στην εξέλιξή της η λειτουργία της έρευνες προκύπτει ότι στην εξέλιξή της η λειτουργία της αυτοεκαυτοεκ--πληρούμενηςπληρούμενης πρόβλεψης ακολουθεί στη σχολική τάξη τα εξής βήματα:πρόβλεψης ακολουθεί στη σχολική τάξη τα εξής βήματα:(α) Ο δάσκαλος σχηματίζει, με βάση τις πληροφορίες και τις (α) Ο δάσκαλος σχηματίζει, με βάση τις πληροφορίες και τις παρατηρήπαρατηρή--

σεις του, διαφοροποιημένες προσδοκίες για τη συμπεριφορά κσεις του, διαφοροποιημένες προσδοκίες για τη συμπεριφορά και τιςαι τιςμαθησιακές δυνατότητες των μαθητών.μαθησιακές δυνατότητες των μαθητών.

(β) Ασυνείδητα, αλλά συνεπής προς τις προσδοκίες του, (β) Ασυνείδητα, αλλά συνεπής προς τις προσδοκίες του, συμπεριφέρεσυμπεριφέρε--ταιται με διαφορετικό τρόπο προς τις επιμέρους κατηγορίες μαθητών.με διαφορετικό τρόπο προς τις επιμέρους κατηγορίες μαθητών.

(γ) Η διδακτική συμπεριφορά και αντιμετώπιση των μαθητών (γ) Η διδακτική συμπεριφορά και αντιμετώπιση των μαθητών διαμηνύδιαμηνύ--ει στους μαθητές, πώς αναμένεται από αυτούς να συμπεριφέρει στους μαθητές, πώς αναμένεται από αυτούς να συμπεριφέρονταιονταικαι να αποδίδουν στην τάξη.και να αποδίδουν στην τάξη.

(δ) Αν η διδακτικά διαφοροποιημένη συμπεριφορά του δάσκαλου έχε(δ) Αν η διδακτικά διαφοροποιημένη συμπεριφορά του δάσκαλου έχειιδιάρκεια και συνέπεια και αν ο μαθητής δεν έχει δύναμη διάρκεια και συνέπεια και αν ο μαθητής δεν έχει δύναμη αντίστααντίστα--σης στις προσδοκίες του δάσκαλου, τότε επηρεάζεται η σης στις προσδοκίες του δάσκαλου, τότε επηρεάζεται η αυτοαντίληαυτοαντίλη--ψηψη, η παρώθηση και η μαθησιακή συμπεριφορά του μαθητή, οι ο, η παρώθηση και η μαθησιακή συμπεριφορά του μαθητή, οι ο--ποίες διαμορφώνονται ανάλογα με τις προβλέψεις και τις ποίες διαμορφώνονται ανάλογα με τις προβλέψεις και τις προσδοπροσδο--κίεςκίες του δάσκαλου.του δάσκαλου.

(ε) Η συμπεριφορά και οι επιδόσεις του μαθητή ανατροφοδοτούν τι(ε) Η συμπεριφορά και οι επιδόσεις του μαθητή ανατροφοδοτούν τιςςαρχικές προβλέψεις του δάσκαλου, που στη συνέχεια αρχικές προβλέψεις του δάσκαλου, που στη συνέχεια επανατροφοεπανατροφο--δοτούνδοτούν ανάλογα, με τη σειρά τους τη μαθητική συμπεριφορά. ανάλογα, με τη σειρά τους τη μαθητική συμπεριφορά.

ΟιΟι προσδοκίες των εκπαιδευτικώνπροσδοκίες των εκπαιδευτικώνΑυτοεκπληρούμενηΑυτοεκπληρούμενη προφητεία (πρόβλεψη)προφητεία (πρόβλεψη)

συνέχειασυνέχεια

(ζ) Ο (ζ) Ο αλληλοαλληλο -- ανατροφοδοτούμενος αυτός κύκλος επηρεάζει και διαανατροφοδοτούμενος αυτός κύκλος επηρεάζει και δια--μορφώνει τελικά τόσο τη διδακτική συμπεριφορά του δάσκαλουμορφώνει τελικά τόσο τη διδακτική συμπεριφορά του δάσκαλουόσο και τη μαθησιακή του μαθητή, με τελικό αποτέλεσμα οι «όσο και τη μαθησιακή του μαθητή, με τελικό αποτέλεσμα οι «καλοί»καλοί»μαθητές να εξαντλούν τα όριά τους και οι «κακοί» να μαθητές να εξαντλούν τα όριά τους και οι «κακοί» να υπολέίπονταιυπολέίπονταιπολύ από αυτά.πολύ από αυτά.

Παιδαγωγικές δεξιότητες και πρακτικές που οφείλει να έχει υπόψη Παιδαγωγικές δεξιότητες και πρακτικές που οφείλει να έχει υπόψη του του ο δάσκαλος:ο δάσκαλος:(1)(1) Οργάνωση και αξιοποίηση του διδακτικού χρόνουΟργάνωση και αξιοποίηση του διδακτικού χρόνου(2)(2) Διαχείριση και Διαχείριση και συνδιοίκησησυνδιοίκηση με τους μαθητές της σχολικής τάξης μεμε τους μαθητές της σχολικής τάξης με

δημοκρατικό έλεγχο.δημοκρατικό έλεγχο.(3)(3) Συνεργασία με εκπαιδευτικούς, μαθητές, γονείς.Συνεργασία με εκπαιδευτικούς, μαθητές, γονείς.(4)(4) Προγραμματισμός και σχεδιασμός της διδασκαλίας για την επιτυχίαΠρογραμματισμός και σχεδιασμός της διδασκαλίας για την επιτυχία

σκοπών και στόχων του αναλυτικού προγράμματος.σκοπών και στόχων του αναλυτικού προγράμματος.(5)(5) Τεχνικές ενθάρρυνσης των μαθητών με σκοπό την οικοδόμηση Τεχνικές ενθάρρυνσης των μαθητών με σκοπό την οικοδόμηση

γνώσεων γνώσεων –– στάσεων στάσεων –– δεξιοτήτων.δεξιοτήτων.(6) Αξιοποίηση όλων των μορφών της πολλαπλής νοημοσύνης.(6) Αξιοποίηση όλων των μορφών της πολλαπλής νοημοσύνης.


ΣυμπέρασμαΣυμπέρασμα

(1)(1)Το σχολείο δεν επιτρέπεται να αγνοεί την επίδραση της ποιότητας Το σχολείο δεν επιτρέπεται να αγνοεί την επίδραση της ποιότητας τηςτηςσχέσης, αλλά οφείλει να υποστηρίξει το μαθητή στη συνειδητοποίησσχέσης, αλλά οφείλει να υποστηρίξει το μαθητή στη συνειδητοποίησηητης ποιότητάς της και της επίδρασης που μπορεί να έχει στο της ποιότητάς της και της επίδρασης που μπορεί να έχει στο περιεχόμεπεριεχόμε--νονο κάθε επικοινωνίας. κάθε επικοινωνίας.

(2)(2)Ο μαθητής μαθαίνει όχι μόνο από το συγκεκριμένο περιεχόμενο των Ο μαθητής μαθαίνει όχι μόνο από το συγκεκριμένο περιεχόμενο των μαμα--θημάτωνθημάτων αλλά και από τις κοινωνικές σχέσεις και διαστάσεις που αλλά και από τις κοινωνικές σχέσεις και διαστάσεις που παρουπαρουσιάζει η οργάνωση της ζωής στο σχολείο (σιάζει η οργάνωση της ζωής στο σχολείο (ΓκότοβοςΓκότοβος, 1995)., 1995).

(3)(3)Θα ήταν περισσότερο ολοκληρωμένη και αποτελεσματική η προσέγγισηΘα ήταν περισσότερο ολοκληρωμένη και αποτελεσματική η προσέγγισητων κοινωνικών καταστάσεων και των κοινωνικών σχέσεων στο των κοινωνικών καταστάσεων και των κοινωνικών σχέσεων στο σχολείσχολεί--ο αν δεν επαφίονταν στην προσωπική ευαισθητοποίηση και το ο αν δεν επαφίονταν στην προσωπική ευαισθητοποίηση και το ενδιαφέενδιαφέ--ρονρον κάθε δάσκαλου, αλλά αποτελούσαν κάθε δάσκαλου, αλλά αποτελούσαν αντικείμενο ενιαίας αντικείμενο ενιαίας αντιμετώπιαντιμετώπι--σηςσης, στο πλαίσιο του αναλυτικού προγράμματος. , στο πλαίσιο του αναλυτικού προγράμματος.

ΔιερεύνησηΔιερεύνηση και εκτίμηση του ψυχολογικού κλίματοςκαι εκτίμηση του ψυχολογικού κλίματοςτης σχολικής τάξης της σχολικής τάξης

ΕννοούμεΕννοούμε το συναισθηματικό τρόπο με τον οποίο οι μαθητές μιας τάξης το συναισθηματικό τρόπο με τον οποίο οι μαθητές μιας τάξης βιώνουν και αντιλαμβάνονται τις βιώνουν και αντιλαμβάνονται τις ψυχοκοινωνιολογικέςψυχοκοινωνιολογικές σχέσεις που σχέσεις που αναπτύσσονται μέσα στην τάξη.αναπτύσσονται μέσα στην τάξη.

ΤαΤα στοιχεία που απαρτίζουν το ψυχολογικό κλίμα της τάξης καστοιχεία που απαρτίζουν το ψυχολογικό κλίμα της τάξης κα--τατάσσονταιτατάσσονται στους παρακάτω τομείς:στους παρακάτω τομείς:(α) (α) Συναισθηματικός τομέας:Συναισθηματικός τομέας: υπάγονται η συνοχή, η υπάγονται η συνοχή, η διανεκτικόδιανεκτικό--

τητατητα και η διάσπαση που βιώνει ο μαθητής μέσα από τις διακαι η διάσπαση που βιώνει ο μαθητής μέσα από τις δια--προσωπικές του σχέσεις στην τάξη και η ικανοποίηση και ηπροσωπικές του σχέσεις στην τάξη και η ικανοποίηση και ηαδιαφορία που προκαλεί στο μαθητή η εργασία.αδιαφορία που προκαλεί στο μαθητή η εργασία.

(β) (β) Τομέας κοινωνικής οργάνωσης:Τομέας κοινωνικής οργάνωσης: Υπάγονται η Υπάγονται η δημοκρατικότηδημοκρατικότη--τα, η ανταγωνιστικότητα και η ευνοιοκρατία, που διέπουν τιτα, η ανταγωνιστικότητα και η ευνοιοκρατία, που διέπουν τιςςσχέσεις των μελών της τάξης και η ανομοιογένεια της σχέσεις των μελών της τάξης και η ανομοιογένεια της σύνθεσύνθε--σης της τάξης.σης της τάξης.

(γ) (γ) Τομέας εργασίας:Τομέας εργασίας: Υπάγονται ο καθορισμός στόχων, η υλικήΥπάγονται ο καθορισμός στόχων, η υλικήυποδομή, η καθιέρωση κανόνων λειτουργίας, η δυσκολία τουυποδομή, η καθιέρωση κανόνων λειτουργίας, η δυσκολία τουέργου, η ταχύτητα εργασίας και η αποδιοργάνωση. έργου, η ταχύτητα εργασίας και η αποδιοργάνωση.


ΤοΤο θετικό ψυχολογικό κλίμα της τάξης έχει τα παρακάτω θετικό ψυχολογικό κλίμα της τάξης έχει τα παρακάτω χαραχαρα--κτηριστικάκτηριστικά::(α) στηρίζει ψυχολογικά τους μαθητές και προκαλεί το (α) στηρίζει ψυχολογικά τους μαθητές και προκαλεί το ενδιαφέενδιαφέ--

ρονρον τους.τους.(β) εκφράζει υψηλές προσδοκίες για τους μαθητές.(β) εκφράζει υψηλές προσδοκίες για τους μαθητές.(γ) επιλέγει (γ) επιλέγει μαθητοκεντρικέςμαθητοκεντρικές προσεγγίσεις σε θέματα προσεγγίσεις σε θέματα διδασκαδιδασκα--

λίαςλίας και οργάνωσης.και οργάνωσης.(δ) παρέχει άμεσες ανατροφοδοτήσεις στους μαθητές.(δ) παρέχει άμεσες ανατροφοδοτήσεις στους μαθητές.(ε) δημιουργεί οικογενειακή ατμόσφαιρα.(ε) δημιουργεί οικογενειακή ατμόσφαιρα.(ζ) (ζ) ατοτιμάατοτιμά θετικά την επιτυχία.θετικά την επιτυχία.(η) ενθαρρύνει τη διαπροσωπική επικοινωνία και συνεργασία.(η) ενθαρρύνει τη διαπροσωπική επικοινωνία και συνεργασία.(θ) διατυπώνει ξεκάθαρους κανόνες συμπεριφοράς(θ) διατυπώνει ξεκάθαρους κανόνες συμπεριφοράς

ΧαρακτηριστικάΧαρακτηριστικά


ΟιΟι διαστάσεις του ψυχολογικού κλίματος στη σχολική τάξηδιαστάσεις του ψυχολογικού κλίματος στη σχολική τάξη


Πρωτοπόρος στη διερεύνηση του ψυχολογικού κλίματος υπήρξε ο Η.Πρωτοπόρος στη διερεύνηση του ψυχολογικού κλίματος υπήρξε ο Η.ΜατσαγγούραςΜατσαγγούρας, ο οποίος ανέπτυξε , ο οποίος ανέπτυξε «Το ερωτηματολόγιο της τάξης «Το ερωτηματολόγιο της τάξης μου» (ΤΕΤ)μου» (ΤΕΤ) (1987), προσαρμόζοντας στην ελληνική γλώσσα το (1987), προσαρμόζοντας στην ελληνική γλώσσα το ερωτηερωτη--ματολόγιοματολόγιο ««My Class InventoryMy Class Inventory» των » των B. Fraser, G. Anderson B. Fraser, G. Anderson και και H.H.Walberg (1982).Walberg (1982).

Είναι ένα σταθμισμένο ερωτηματολόγιο που περιλαμβάνει 25 Είναι ένα σταθμισμένο ερωτηματολόγιο που περιλαμβάνει 25 προτάπροτά--σεις σεις –– κρίσεις που αναφέρονται σε πέντε παράγοντες (κρίσεις που αναφέρονται σε πέντε παράγοντες (factors)factors), οι οποί, οι οποί--οι μέσα από έρευνες διαπιστώθηκε ότι συμβάλλουν στη διαμόρφωση οι μέσα από έρευνες διαπιστώθηκε ότι συμβάλλουν στη διαμόρφωση του ψυχολογικού κλίματος της τάξης. του ψυχολογικού κλίματος της τάξης. Σε κάθε παράγοντα αναφέρονται πέντε προτάσεις οι οποίες είναι Σε κάθε παράγοντα αναφέρονται πέντε προτάσεις οι οποίες είναι διάδιά--σπαρτεςσπαρτες με τυχαία σειρά.με τυχαία σειρά.Οι παράγοντες είναι:Οι παράγοντες είναι:(α) ικανοποίηση: (α) ικανοποίηση: ικανοποίησηικανοποίηση του μαθητή από τη σχολική εργασίατου μαθητή από τη σχολική εργασία(β) (β) διενεκτικότηταδιενεκτικότητα: βίωση διενέξεων και συγκρούσεων: βίωση διενέξεων και συγκρούσεων(γ) ανταγωνισμός: ένταση και ανταγωνισμός που υπάρχει στην τάξη(γ) ανταγωνισμός: ένταση και ανταγωνισμός που υπάρχει στην τάξη(δ) δυσκολία: βαθμός δυσκολίας αντιμετώπισης της σχολικής εργασί(δ) δυσκολία: βαθμός δυσκολίας αντιμετώπισης της σχολικής εργασίαςας(ε) συνεκτικότητα: συμμετοχή στην ομάδα αλλά και του δεσίματος π(ε) συνεκτικότητα: συμμετοχή στην ομάδα αλλά και του δεσίματος πουου

νιώθουν οι μαθητές μεταξύ τους νιώθουν οι μαθητές μεταξύ τους


ΟΟ μαθητής συμφωνεί =3 μονάδες ή διαφωνεί = 1 μονάδα. Η μαθητής συμφωνεί =3 μονάδες ή διαφωνεί = 1 μονάδα. Η βαθμολοβαθμολο--γίαγία είναι αντίστροφη, αν η πρόταση έχει αρνητικό περιεχόμενο.είναι αντίστροφη, αν η πρόταση έχει αρνητικό περιεχόμενο.

Οι πέντε ερωτήσεις κάθε παράγοντα (Οι πέντε ερωτήσεις κάθε παράγοντα (υποκλίμακαυποκλίμακα) είναι διάσπαρτες με) είναι διάσπαρτες με--σα στο ερωτηματολόγιο. σα στο ερωτηματολόγιο.

Ομαδοποιούνται ως εξής:Ομαδοποιούνται ως εξής:Ικανοποίηση Ικανοποίηση : 1, 6, 11, 16, 21: 1, 6, 11, 16, 21ΔιενεκτικότηταΔιενεκτικότητα : 2,7,12,17,22: 2,7,12,17,22Ανταγωνιστικότητα Ανταγωνιστικότητα : 3,8,13,18,23: 3,8,13,18,23Δυσκολία Δυσκολία : 4,9,14,19,24: 4,9,14,19,24Συνεκτικότητα Συνεκτικότητα : 5,10,15,20,25: 5,10,15,20,25

ΑθροίζουμεΑθροίζουμε τις ερωτήσεις που ανήκουν στον ίδιο παράγοντα και κατάτις ερωτήσεις που ανήκουν στον ίδιο παράγοντα και κατά--γράφουμε το άθροισμα κάθε παράγοντα.γράφουμε το άθροισμα κάθε παράγοντα.Για να σχηματιστεί το προφίλ της τάξης, αθροίζονται οι βαθμοί όλΓια να σχηματιστεί το προφίλ της τάξης, αθροίζονται οι βαθμοί όλωνωντων μαθητών της τάξης κατά παράγοντα και εξάγεται ο μέσος όρος ττων μαθητών της τάξης κατά παράγοντα και εξάγεται ο μέσος όρος τηςηςτάξης για κάθε παράγοντα χωριστά. τάξης για κάθε παράγοντα χωριστά.


ΑπόΑπό τις απαντήσεις των μαθητών αποκομίζει ο δάσκαλος πολύτιμα τις απαντήσεις των μαθητών αποκομίζει ο δάσκαλος πολύτιμα στοιχεία σχετικά:στοιχεία σχετικά:(α) με το πώς αισθάνονται γενικά στη συγκεκριμένη τάξη(α) με το πώς αισθάνονται γενικά στη συγκεκριμένη τάξη(β) με το πώς βιώνουν τις σχέσεις τους στην τάξη(β) με το πώς βιώνουν τις σχέσεις τους στην τάξη(γ) με τη δυσκολία αλλά και το ενδιαφέρον που τους προκαλούν τα(γ) με τη δυσκολία αλλά και το ενδιαφέρον που τους προκαλούν τα

αντικείμενα διδασκαλίαςαντικείμενα διδασκαλίας(δ) με το βαθμό κοινωνικής προσαρμογής των μαθητών του(δ) με το βαθμό κοινωνικής προσαρμογής των μαθητών του

ΤαΤα αποτελέσματα ερευνών δείχνουν ότι το ψυχολογικό κλίμα:αποτελέσματα ερευνών δείχνουν ότι το ψυχολογικό κλίμα:(α) έχει αποφασιστικότερη επίδραση στις επιδόσεις των μαθητών απ(α) έχει αποφασιστικότερη επίδραση στις επιδόσεις των μαθητών απόό

ό,τι έχει ο δείκτης ευφυΐας τους, η οικογενειακή τους προέό,τι έχει ο δείκτης ευφυΐας τους, η οικογενειακή τους προέλευση ήλευση ήη μέθοδος διδασκαλίας.η μέθοδος διδασκαλίας.

(β) έχει σημαντική επίδραση στην αυτοαντίληψη και τις επιδόσεις (β) έχει σημαντική επίδραση στην αυτοαντίληψη και τις επιδόσεις τωντωνμαθητών, καθώς και στη συμπεριφορά και τις στάσεις τους. μαθητών, καθώς και στη συμπεριφορά και τις στάσεις τους.

ΟιΟι εκπαιδευτικοί τείνουν να αποτιμούν θετικότερα το ψυχολογικό εκπαιδευτικοί τείνουν να αποτιμούν θετικότερα το ψυχολογικό κλίκλί--μα από ότι οι μαθητές τους.μα από ότι οι μαθητές τους.Το κοινωνιόγραμμα και το ΤΕΤ διερευνούν διαφορετικές διαστάσεις Το κοινωνιόγραμμα και το ΤΕΤ διερευνούν διαφορετικές διαστάσεις τηςτηςζωής στη σχολική τάξη.ζωής στη σχολική τάξη.


ΤοΤο κοινωνιομετρικόκοινωνιομετρικό τεστ εξωθεί το μαθητή σε κρίσεις που αναφέρονταιτεστ εξωθεί το μαθητή σε κρίσεις που αναφέρονταιστις επιθυμητές ή ανεπιθύμητες σχέσεις με τους συμμαθητές του.στις επιθυμητές ή ανεπιθύμητες σχέσεις με τους συμμαθητές του.Αναφέρεται έστω «υπαινικτικά» στο δάσκαλο, καθώς είναι αποδεκτόΑναφέρεται έστω «υπαινικτικά» στο δάσκαλο, καθώς είναι αποδεκτόότι το ενδιαφέρον και οι χειρισμοί του επηρεάζουν τις κοινωνικέςότι το ενδιαφέρον και οι χειρισμοί του επηρεάζουν τις κοινωνικές σχέσχέ--σεις των μαθητών. σεις των μαθητών.

ΤοΤο ΤΕΤ προτρέπει το μαθητή σε γενικότερες τοποθετήσεις σχετικά με ΤΕΤ προτρέπει το μαθητή σε γενικότερες τοποθετήσεις σχετικά με το πώς βιώνει γενικά τις σχέσεις του στην τάξη, αλλά και το πώς το πώς βιώνει γενικά τις σχέσεις του στην τάξη, αλλά και το πώς αντιμεαντιμε--τωπίζειτωπίζει τη σχολική εργασία.τη σχολική εργασία.Εξωθεί τους μαθητές σε εκτιμήσεις που συμπεριλαμβάνουν και το Εξωθεί τους μαθητές σε εκτιμήσεις που συμπεριλαμβάνουν και το δάδά--σκαλοσκαλο..Τον συμπεριλαμβάνει ως έναν εμφανή παράγοντα ο οποίος επηρεάζειΤον συμπεριλαμβάνει ως έναν εμφανή παράγοντα ο οποίος επηρεάζειτις κρίσεις των μαθητών σχετικά με το πώς νιώθουν στη συγκεκριμέτις κρίσεις των μαθητών σχετικά με το πώς νιώθουν στη συγκεκριμένηνητάξη. τάξη. Το ΤΕΤ εφαρμόστηκε κατά κύριο λόγο έχοντας ως μονάδα ανάλυσης Το ΤΕΤ εφαρμόστηκε κατά κύριο λόγο έχοντας ως μονάδα ανάλυσης ολόκληρη τη σχολική τάξη και την ποιότητα του ψυχολογικού κλίματολόκληρη τη σχολική τάξη και την ποιότητα του ψυχολογικού κλίματοςοςσυνολικά. συνολικά.

Documents

Παιδαγωγικήαξιοποίηση των δυνατοτήτων κοινωνιομετρίαςusers.sch.gr/abouras/ppt9.pdf · Κοινωνικοπαιδαγωγικήπρακτική