ARaaUoaoCYilTAIzoaURKOoaULKK6nsOzYabanctdil0$reniminde,geviri iglemlerindeve bilimsel galrgmalarda sozluklerinbuyiik bir rol oynadr$lve her gungeligen teknoloji sayesindedillerdeki kelimesaylslnlnda surekliarttgg6sterdigi 96z 6n0ndetutularak,klasikve modernFarsga'ya aiteserlerin genig bir taramayatabi tutulmasrylaelinizdeki sdzluk meydanagelmistir.s6zlukte, madde bagrolan kelimelerin birden gok anlamr varsa,her birilyn Ayngosterilmigtir. Devam edenkaynak taramalarryla sozlu!0ndahasonrakibaskrlarrndamaddesaytstnt n artlrrlmasrnagaltgtlacaktt r.sozl0!0n basrmrndaemegigegenlerey0rektentegekk0rlerimisunarrm.Dr.MehmetKanarBt/\tut/\STJIL_lKRKCIBir yaoancrdili ,;, c::e:-ek. !aoa1: :::^ a-::ie .e aracl-itnden Vabancr dile geviriyapactimextqrnhacimli bir sozlugunelde:-iunnrasr,kugkusuz,hedefe ula$makta 0nemlirol oynar.Bu:,:-"0ncedenhareketle,mevcutFarsga-Ttirkqesozl0klerdendaha::.: -aiCe bulunduranbu s6zluk haztrlanmtgtlr.Farsqakelimelerin:----;3';,3rr!'rc?,o kelimelerin hangidileait olduklartbelirtilmig,S ri n - - - s, -a::e.xrsalr,malarda g6sterilenterimlerden biriyse, neterrn;r oroi,gupdr3iIZ igrndeg6stefilt"nrstirKlasikve mOdernfarsgayaait eserler taranaraksozl0$unimkAnlar olgusundeher bilimdalrna cevapvermesiamacr gudUlmUgtUr.ileride, sozl0$0n,maddelereorneklerde verilerek uygulamalrsozl0khalinegetirilmesinegaltgtlacakttr. Oldukgahacimlisayriabilecekbu sozl0gunbaslmtndaeme$igegenleretegekk0r0br;rq bilirint.7".'.,r,tlUK Z.TRSoobat"d;ufr6btf,fi:Lt;,----+ 3r 3-:l-1 z-. mers0m: (Ar.)adet olmug, kural- .j i.t-rJ.u morde-sahten: - lr.r;-iken-lagmrg;valitaraf rndang6nderilenler-dini610gibig6stermek.man;ul0fe. J'-r rJJ- morde-90: ol0yrkayrqsr,gassal.rfr mirsi: (Fr.)mersi, tegekkurederim. ,"e-! r.r.ymorde-g0r:olu yrkayrcrsr,gas-uirr mer$:(Ar.)kazma,s0rtme,dokunma. sal.e/:J- moreggeh:(Ar.)efitilmig. c,tiJJs:.rJJsmorde-90r-hane: gassal-.r.irr morgid:(Ar.)murgit,yolgdsteren,hane.krlavuz. 6.l,! r.r.ymorde-g0y:oluyrkayrcrst,gas-rt-1- mirsdd:(Ar.)tuzakyeri; rasathane.sal.Cs.p moresse':(Ar.)altrniglemeli, ;tjS r.r.p mordekerden:_ l, r;.ikendi-m0cevher iglemeli. ni ol0 gibigostermek.,ll+j f-r- moresse'-zebAn:taths6zlu. 3lj r.r.-morde-vAr: 6ltigibi.!.ri e-.x moresse' kerden: mucevher 6ty merdi: mertlik,erkeklik,c$mertlik,ce-oturtmak. saret..r.Fv mers0s:(Ar.)saglam,dayanrkh. J.r;S r.r.r.r merdi kerden:mertliketmek.ezf merez:(Ar.)hastaltk,ra-d*"ymerdine:eril,erkek .hatsrzlrk,maraz,illet;.r:i - (trb.)gekerhas-jJ-merz: (Peh.)yer; 0lke; tarih;srnrr,hu-talrgr. dut,serhat, nehirkryrsr, le J- yore,ulke.,:,Lr1- merzAt: (Ar.)memnunluk,j.pmorz: makat;krg,kalga.hognurluk. .rt+j.r merzbAn:rjlke sahibi,yer sahibi,e.:r- morzi':(Ar.)sritanne.srnrr muhafrzr,serhatvalisi.rpy merz6:(Ar.)hastalar. ,-r-t*31- merzbani: yer sahipligi,serhattpy merzi: (Ar.)begenilmig. valiligi../-tJ-moretteb:(Ar.)rslak. .rl.rjr merz-ddr:srnrrmemuru,srnrraske-w.rl.r- mert0b:(Ar.)nemli,rutubetli. ri.uL4J'- mer'eg,mor'eg:(Ar.)siyahve uzun "r33;r- merzen-gog:(bot.)mercank6gk.mesafeyeugabileng0vercin. llr J jr.merz-o-b0m:y6re,ulke.utuy mer'egi:Marag'h;bir tUr beyaz Jljrr merz0k: (Ar.) rrzrklr,faydalanan,guverCin. nasiplenen.&.r15vJ.r mer'0b kerden:korkutmak. rjFmrze:(bot.)kekik.,-c.p mer'a: (Ar')otlak,mera. &r:j.r- morziden,merziden:(peh.)cinsel,r.p mer'i:(Ar.)uyulan,sayrlan. munasebette bulunmak.di,-th u4J- mer'i d69ten:riayetetmek. u{J- mers:ip,urgan.,sS-*-582-Lr;"!.S 1...jE.p merg0bgegten:be$enilmek,makbulolmak.J.*.r- mer!01: krvrrmh;orrikisaq;(m02.)garkr yazma; (m02.)galgtove kug sesi.JJJ- mirfek(Ar.) (trb.) dirsek.ZJ''y merf0':(Ar.)yukseltilmig;(gr.)otreli.6.r-i g+r.r merfO'goden: yukselmek,bertaraf olmak;zorlukkalkmak.r-cjcJ+r.r- morfoloji:(Fr.)morfoloji.eir- moreffeh:(Ar.)m0reffeh,huzurlu.rli.,p morfin: (Fr.)(ttb.)morfin.6rr merek: (Ar.)a9,gorba; igme suyu;(mec.)hergeyincevheri;tarla Afeti..gli.r- mirkAt:(Ar.)basamak,merdiven.ri.p merked:(Ar.)istirahatyeri, mezar,ka-bir,tahtrrevan.tl+4f.xmerkegiga:pirit .lir morekke': (Ar.) yrrtrk prrtrk elbise;(tas.)yamalrs0fi elbisesi;rikah; guzelyaztkitabr..iq it murekke'-p09:(tas.)s0fi;der-vig.t'r morekkem:(Ar.) yazrh.l+..1- merkom:(Ar.)yaztlt,mektup.gi;l.r gsi",r- merk0mdAgten:yazmak.6.rJ l.pr merk0m kerden:yazmak.6i.J ;-+:r merk0mgegten:yazrlmak.^-.(.,. merkeb:(Av.)binit;at; c41q- tah-taat; ikin) tabut..-.(y morekkeb: (Ar.)bilegik,murekkeb;bilegikmadde; mr.irekkeb; baskrm0rekkebi.,:,t+Sr morekkebAt:(Ar.)bilegikler,murekkebler,i.ig mevAlid;(bot.) narenciye,turunQgiller.uJjlJ,:^5J,- merkebrAnden:binits0rmek,atslirmek.,lr.l:,Sr morekkebgoden: murekkebol-mak,bilegmek.6tj:*Sx morekkebkerden:terkibel-mek,bilegtirmek.j5.;- merkez:(Ar.)merkez;orta,ara, mak-am, yer, bagkent, .!-3- agrrhkmerkezi.ts.f -r merkezi:(Ar.)'merkezi, - c-JS-ir merg:(bot.)ayrtk otu.i.p mor!:(Peh.)ku9;tavuk; ,15i ui:i-devekugu; u-:;i - flamingo; u4t -(kin.)ruh; JlJi. J*+l - incir kugu;;trt,-yagmur kugu;timsihbekgisi; Lt* :-(kin.)b0lbtil; lr+ - (kin.)b0tb0t,kumru; _c.ul ,*Bismillah geklindeyazrlankugre-smi;,-;.:.-++ - cennetkugu; Jt+ ,r- - kivi;;t("t "rr -vakitsiz 6len horoz; lU-(tas.)kAmilinsan; J-- - (kin.)b0ib0l;,SJL.;. tavuk; J.r - (kin.)gontil;akrl; -;t-j r(tas.)veli, m0rgit;(kin.)horoz;kumru;(tas.) seherdikalkansAlik; I : ... - pelikan,kagrkqt kugu;it; -,l.rbeg tavugu; ,::i .:. ' : atacaUaykug;,jlli :* -b0lbril;horoz; (JJl< .r-- ytrttclkug,alrcrkug; ilj';. C1.. - b0lb0l;(kin.)ayve guneg; v*: (kin.)5nlbut; ,Ur!:-frrtrna kugu; t-.*=-- - (kin.)yarasa; -:*Sul.r - adaletbakanlrgr;.dl.,l.r maliye bakar.llrlr; ,LJr- saray ba-kanlrgr; lJ-]- gr r" - millisivunmaba-kanlr$r;e lr-yol bakanlrgr;.-..1r j-tanmbakanlrgr; f3-tr - kult0rbakanlrgr;,f.rj,:"ft-.1-679-ISHJJ.rir {r3*3vesvese-mend:kuruntulu, (,J:jJ veziri:bakanlrk.vesveseli. &j,J vezin:(Ar.) agrr;6nernli,degerli.{r3 vas,vesse:boston;(kin.)penis. &+J.lj; voj0liden: tahrik etmek,61*J vesi': (Ar.)genig, ferah;engin;bol.krmrldatmak,sarsntak.+I*3 vesile:(Ar.) vesiie, vasrta;sebep,lJt*svesa'it: (Ar.)araqlar,vasrtalar.neden;- g,1+ bu nedenle; - L. nedeniyle; .J.L-.1 vesA'il:(Ar.)gereqler,araglar;vesi-vasriasryia.leler.'1lr r1*3vesiie-dAr:ilgili,mensup...r[-3 visAde:(Ar.)yastrk;yatak; mesned.jt-d-sJ vesile-sAz:sebepolan; y0cec-Ll*J vesAtet(Ar.) aracrhk;qefaat.Tann. rj.rJ .-.Lt-l vesatetkerden:aracrltkf-:sJ vesim: (Ar.)guzely0zlu;yakrgrkh.yapmak;gefaat etmek.&.r.f f*-*.1 vesimkerden:g0zellegtir- r.r.r(*.r vesAvis:(Ar.)kuruntr"rlar,vesve-mek.seler.uiJ veg:guzel;temizlenmemigpamuk,pa-L:t*.,vesAyit:(Ar.) vasrtalar,araglar.muk kozasr. &t-: vesAyil:(Ar.)geregler;vesileler.ulJ veg: (ek.)gibi,benzer.p3veseh: (Ar.) kir;irin.6Ll3 vogAk,vigAk:(T.) ugak, hizmetgi;J*J veset:(Ar.) orta, ara, vasat;merkez;g0zel y0zlu erkek goculu d;-:.l.r-.I- t ,"r her-teref:hertaraf.JJ-689-Jljrt-.1,3S .-.', ^ hegt-g09e:sekizgen,se- Jl;r hezzAl:(Ar.) gakacr,n0ktedan.kizk6ge..:,;,r hizzet:(Ar.) sevinq; kaynamasesi;bir,/l-l, tJ J- .-..r. ^ hegt-men-noh-gAhi: t0rdevehareketi;krmrldama.degersizgey;sagma soz. J.;,r hezl:(Ar.)gaka, mizah.gi'..t..r higlen:(Peh.) koymak, brrakmak;j+.i J-tr hezl-3miz:gakaile karrgrk.terketmek..:,t*Jj"rhezliyy3t: (Ar.) gakalar,latifeler..:/.:.r J .-..r ^ hogt-o-mo$t:yumruk yum- 6l;;,r hozvAn:(Peh.)dil,lisan.ruga dovug.r;rhezze: (Ar.) krmrldatma,oynatma.ui-jr hegti: antre, hol; dehliz. J3r hezil: (Ar.)zayrf, crhz.!u;S.,1 ,.q.r hegderkerden: reziletmek;c..:ir hezimet:(Ar.)bozgun,hezimet,ye-dayak atmak; zorigekogmak.nilgi.,!$^ hogyAr:aktllt; zeki; uyanrk. ;rl.r .-. :jr hezimetdAden:hezimetearlb hogyAri: akrllrlrk,zekilik,uy-ulratmak.anrklrk. &d.-.rjr hezimetgoden: hezimetea;r hezm: (Ar.)sindirim,hazrm.ulramak, bozgunaulramak.jlbhetl:(Ar.)sureklihalif yagmur; ;+,'r hezimeti: .kagak..gdzyagrdokme.r:Jj.rhezine: masraf;nafaka;hazine.c^irheft:(Peh.)yedi. tJ)< qjrhezinekerden; harcamak,Jl-. r r heftad'(Peh.) yetmig.masrafetmek; nafakavermek.$r .-.i. heft-bend:yedi bo[umluney.rrirhij-deh: onsekiz..r[++.'.,^ heft-bicAr:yedigegit meyve ]iJ hojir, hejir: (Peh.)g0zel,iyi;ve sebzeden yaprlan sirke lurgusu.begenilmig; gevik, krvrak.>+, c,heft-tir: tabanca.g.ra,-" holiri,hejiri: befenilme,iyilik;Cd- ^-.r.e heft-sin:bagr"s" ile baglayanvegeviklik,krvraklrk.yedigegityiyecektenolugan nevruz sofrasr. 6r-.1 c*rhestAmeden: var olmak,mey-r..:irheft-sed: yediy0z.danagelmek,yaratrlmak.1'.Li .:liheft-kelem:yedi krsrm;iki dirhem &JJS .-.'.-r hest kerden:var etmek,yarat-bir gekirdek.mak,meydanagetirmek.JJS.-.t^ heft-k0l:iran'rnkuzeyorman- ;i.--r hesten:var olmak, mevcutolmak;larrndayetigenbir agag.vukubulmak.! .-.i ^ heft-l0:iskambildeyedilikagrt. .l;,-r hest0:meyvegekirde0i;itirafeden.fi-ir tieftom:yedinci. &J,.!J:.,^.r hest0goden:itiraletmek.uirhefte:hafta. (-l--r heste:(Peh.)qekirdek,ig, 62.r.r.ir hef-deh,hif-deh:onyedi. ,:,,.-r hesti: (Peh.)varltk,vucud,varol-.r-irhef-sed:yediyuz.ma.c,l.Fr he{evAt:(Ar.) hatalar,surgmeler. u.lr hog:akrl; (argo) gtlg; sug.nrJS dr.e,P htk-o-htkkerden: htk htk ll.q-^ higam:ba$tg,c6mertlik.allamak,hrgkrrmak. .-..q.^ hegt:(Peh.) sekiz;trhelAkgoden: yokolmak,olmek.^-.-t- 6l*r hemAn-sA'et:o saat; o an. ;.r;5 d:tehelAkkerden:yoketmek,,j,.L;L.r hemdn-tovr:aynt gekilde. oldurmek.rlS ;t - r hem6n-gdh: aynrzamanda;he- J>b hilAl:(Ar.)hilAl;ayEa.men,derhal. .rJ>{r hilali;hilAl geklinde; dairepargasr.ri.il ^ r hemAnend:benzeri,trpkrsr, ayntst, cal:,b hilAleyn: (Ar.)parantez.gibi. Jrrtr hetAhit:(Sans.)(bot.) boganotu;.r.ll - ^ hem-Aver:rakip.old0r0cuzehiribulunanhayalibircanh.srl - ^ homAy:(Peh.) balrk kartalr;devlet ?L. \aL holop-holop:gaprr gupur.kugu,anka, efsanevi bir kug; bir kadrnismi. ;.rl.r,fr hol dAden:itelemek.Al:l ^. homAyon:kutsal,kutlu,mubarek; JJ-^ hol0:(Peh.)(bot.)geftatia!ao; geftati.(m02.)iran musikisindebir makam. .lJr hol0: sahncak..i.xl-r homAy0ni: gahane. dr hele:(Peh.) sagmas6z;sayrklama.,JiJ-i phem-Ag0g:kucak kucala.tl1l.r helhele:alkrg; sevingsesi.&!.i p hemAmeden:ballanmak,kapan- ;.rJr hiliden:(peh.)brrakmak,koymak.mak,trkanmak. u*:h hilis:(Fr.)pervane.jlli p hem-AvAz:sesleriuyumlu;aynr dil- J+rS*lr hitikoptir:(Fr.)helikopter.den- "l*1r hilil: hilAl,ayga; bir erkekismi...'.^i phem-6heng;ahenkli, uyumlu.+l-lr helile: (Sans.)(bot.)helile;ttpta veuS:ri ,.-r hem-Ahengi:uyumluluk,harmo-sepiciliktekullanrlanbir bitki.ni. |.*lr helim:(Ar.) yaprgkan;bir yemek.;r;S ,S:rl ;r hem-Ahengikerden: uy- ;qy'r hityom: (Fr.) (kim.)hetyum.um saflamak. Jelr hilyevn: (bot.)kugkonmaz.jll^^hem-bAz: ortak; e9, benzer;oyun ;r hem: (peh.)de,dahi, hem.arkadagr. ;r hemm:(Ar.) kasrt, niyet; keder,tizuntri.!.r-i 31,^^ hembazgoden:ortak olmak.L.r homa:devletkugu;ankakugu, efsane-cjl j ^ ^ hembdzi:ortaklrk;benzerlik,vi bir kug; bir kadrnismi.eglik; oyun arkadaglr$r. ,L ^ hemAr:sayr,hesap;saylm.,+-r hem-ber:arkadag; benzer;egit;yollJl ^ r hsm5rA:daima,surekli.arkadagt. rrL ^ hemAre:daima,surekli.6J+ hemberi:arkadaglrk;benzerlik; 3Lr hemmAz:(Ar.) laf tagryan,dedikodu-egitlik;yolarkadaglrgr. cu.r:*t P hem-bister:yatakarkadagr. Jl ^ ^ hemAl:(Peh.)benzer;e9, karr; ortak.lj - ^ hem-pA:yol arkadagr; ayakuyduran. 6.L ^ hemm6m:(Ar.) laf tagryan, dedikodu-.jJ-l tf-rhempAgoden:ayakuydurmak,cu.yol arkadagrolmak. ;L.r homAm: (Ar.)ulupadigah; cesurr:l+^ ^ hem-pAye: aynrrutbedebulunan.6nder; arslan.,,i.i-.rhem-pogt:dost, arkadag; ;L.r hemAn:(peh.) aynr; trpkr;aynryardrmcr. gekilde;egit, denk.rtr1;f l".-r-691-,+P.rs f hem-go:gibi,benzer. ,,:*l^3 p hem-pogti:dostluk,yardrmcrlrk;&5'3. p hem-gon: gibi,benzeri,onungibi.dayantgma.14i p hem-gin:b6ylece,bunungibi. 6r;5 ,:+ ;r hem-pogti kerden:strtr-iB p hem-hAne:ev halkr;koca; karr;srrtavermek, dayanrgmak.dost, arkadag. .lfe C, hem-pehl0:benzer,eg; komgu.wl.p p hem-hAb:karrkoca..lt11 ;.. hem-piyAle:igkiarkadagt.qlJj. p hem-hAbe:kartkoca;dost, arka-t.l.'++ 1r hem-pige:meslektag.dag. nt.q.i p hem-peymAn:birbiriyleahi-dll.li ,.-r hem-horAk: aynr sofradabulu-tlegmig;m0ttefik.nan. d+;r hem-peymAni:kargrlrklr ahi-.ll-.-l.r,.r hem-dAstdn:ayntfikirde,soh-tlegme;ittifak.bet arkadagr.c,-r himmet:(Ar.) kasrt;istek; azim, him-&d&l'....1.r;rhem-dAstAn goden: uy-met;gaba;ideal,ulku;iyi fal.umgostermek,muvafakat etmek.E-r hemtA:e9,benzer,egit,denk../l:*lr;r hem-dAstAni: (Peh.)uyum ,-l-. ^ r hemtAyi:benzerlik, denklik,gosterme,muvafakat.egitlik;eglik.r.lJ phem-derd:dertortagr. IJJS.,.Jl'. ^ ^ hemtAyi kerden:muvafakatsr.lJ fr hem-derdi:dertortakhlr;teselli.etmek, egiik etmek.,-r".rJ 1.r hem-ders:srnrfarkadagr. diJ*1 c,-r himmetbesten:azmetmek.!:sdf!.r hem-dest: sugortafr;sohbetar- .rilr p hem-terAz0:e9 agrrltkta; egit,kadagr.denk.;rJrJS .-.. 'r 1.l hemdestgerdiden: sug 6r.f c,--r himmetkerden:istemek,kas'ortalrolmak.detmek, himmetetmek.ul-rp hem-desti: sug ortakhlr. ,jrJS.