«Οι  Τ.Π.Ε.  δημιουργικά  εργαλεία  στα  προγράμματα  eTwinning»    

Παπαδόγιαννη  Ελένη  Εκπαιδευτικός  ΠΕ70  Δασκάλων  

papeleni1970@gmail.com  Παππάς  Δημήτριος  

Εκπαιδευτικός  ΠΕ70  Δασκάλων  dipappas@sch.gr  

 Περίληψη  

 Η  ένταξη  των  νέων  τεχνολογιών  στην  εκπαίδευση  ανοίγει  στους  μαθητές  ένα  νέο  ελκυστικό  πεδίο   και   τους   προσφέρει   νέες   εκπαιδευτικές   εμπειρίες.   Το   διακρατικό   πρόγραμμα  eTwinning  ανοίγει  διαύλους  επικοινωνίας  σε  σχολεία  της  Ευρώπης,  μέσα  από  συνεργασίες  σε  κοινά  προγράμματα.  Η  χρήση  των  Τεχνολογιών  της  Πληροφορίας  και  των  Επικοινωνιών  (ΤΠΕ)  στο  eTwinning  πετυχαίνει  εξ  αποστάσεως,  την  ομαλή  σύζευξη  ανάμεσα  σε  μαθητές  με  πολιτισμική  ποικιλομορφία.  Για   τη   διαχείριση   του   λαογραφικού   υλικού   που   συλλέχθηκε   για   το   σχέδιο   εργασίας  (project),   με   τίτλο:   «Στα   ίχνη   της   παράδοσής   μας»   στο   eTwinning   επιλέχθηκε   η  τηλεδιάσκεψη,   ως   μέσο   διαπροσωπικής   επικοινωνίας   και   παρουσίασης   λαογραφικών  αντικειμένων.   Επιπλέον,   η   δημιουργία   διαφανειών   στο   λογισμικό   παρουσιάσεων  PowerPoint   αποτέλεσε   ένα   δυναμικό   μέσο   παρουσίασης     των   επιμέρους   ενοτήτων   του  προγράμματος,   αφού   οι   μαθητές   με   καθοδήγηση   δημιούργησαν   τις   διαφάνειες   στο  εργαστήριο  ΤΠΕ  του  σχολείου.  Τέλος,  η  δημιουργία  βίντεο  κινουμένων  σχεδίων  (animation),  με   την   ηλεκτρονική   συνδρομή   του   προγράμματος   MovieMaker,   αποτέλεσε   την  οπτικοποίηση  τοπικού  παραδοσιακού  παραμυθιού  με  βιωματικό  τρόπο.  Η  εκπαίδευση  με  την  εισαγωγή  των  ποικίλων  τεχνολογικών  εφαρμογών,  αποκτά  μια  νέα  δυναμική  και  γίνεται  έμπνευση  δημιουργίας  των  μαθητών.    Λέξεις   -­‐   κλειδιά:   οπτικοποίηση,   animation,   moviemaker,   φωτογράφιση,   τηλεδιασκέψεις,  παρουσιάσεις  PowerPoint      

Εισαγωγή    

Η  μάθηση  είναι  μια  δυναμική  διαδικασία,  που  στοχεύει  στο  να  μορφοποιήσει  γνωστικά  τον  άνθρωπο   και   να   τον   εφοδιάσει   με   νέες   μορφές   συμπεριφοράς   και   ικανοτήτων.   Η  εκπαίδευση,   στην   κλασική   της   μορφή,   λαμβάνει   χώρα   στον   περιορισμένο   χώρο   της  αίθουσας,  με  την  παρουσία  ενός  δασκάλου  και  των  μαθητών  του  (Παπαδόγιαννης,  2010).  Αντίθετα,  η  σύγχρονη  εκπαίδευση,  με  την  εμπλοκή  και  τη  συνδρομή  των  Νέων  Τεχνολογιών,  σπάει  τα  χωροχρονικά  δεσμά  της  αίθουσας  και  ενώνει  θεωρητικά  όλα  τα  σχολεία  της  Γης.  Τη   δυνατότητα   αυτή   της   σύγχρονης   και   ασύγχρονης   εκπαίδευσης   εξ   αποστάσεως,  άνθρωποι   των   γραμμάτων   με   όραμα   και   δημιουργική   διάθεση,   την   ενσάρκωσαν   και  δημιούργησαν   τα   εκπαιδευτικά   προγράμματα   eTwinning   που   δίνουν   τη   δυνατότητα   σε  σχολεία  που  ανήκουν  στην  ίδια  ή  σε  διαφορετικές  χώρες  της  Ευρώπης  να  γίνουν  μέλη  της  κοινότητας   για   τα  σχολεία   της   Ευρώπης   και   να  αναπτύξουν  μεταξύ   τους   συνεργασίες,   σε  

όποια   γλώσσα   επιλέξουν   και   να   ωφεληθούν   πολλαπλά,   γνωστικά,   τεχνολογικά   και  διαπολιτισμικά.  Για  το  λόγο  αυτό  με  το  σχέδιο  εργασίας  (project)  «Στα  ίχνη  της  παράδοσής  μας»,  αναπτύξαμε  συνεργασία  με  Δημοτικό  Σχολείο  της  Κύπρου,  όπου  μέσα  από  τη  χρήση  της   κομβικής   πλατφόρμας   του   eTwinning,   ανακαλύψαμε   κοινούς   δεσμούς   που   μας  ενώνουν,  ενώ  παράλληλα  αναπτύχθηκαν  από  τους  μαθητές  μας  δεξιότητες  με  εργαλείο  τις  Νέες  Τεχνολογίες  πετυχαίνοντας  έτσι  ένα  αρμονικό  πάντρεμα  ανάμεσα  στη  Λαογραφία  και  την  Τεχνολογία,  που  ενώ  φαινομενικά  είναι  δύο  αντίθετοι  χώροι,  ωστόσο  ενσωματώθηκαν  και  δημιούργησαν  γόνιμα  αποτελέσματα.      

Μεθοδολογία  και  τεχνικές    

Για  την  εκπόνηση  του  προγράμματος  επιλέχθηκε  η  μέθοδος  των  σχεδίων  εργασίας  (project-­‐method),  ώστε  οι  μαθητές  να  έχουν  τη  δυνατότητα  να  διερευνήσουν  σε  βάθος  την  έννοια  της   παράδοσης   και   να   αναπτύξουν   μεταξύ   τους   αλληλεξάρτηση   και   συνεργασία.   Στα  πλαίσια  του  προγράμματος  αναπτύχθηκαν  εκπαιδευτικές  δραστηριότητες  τόσο  στο  επίπεδο  της  τάξης  όσο  και  στον  ηλεκτρονικό  χώρο  TwinSpace  του  eTwinning,  με  παράλληλη  χρήση  ηλεκτρονικών  μέσων  και  τεχνικών  (τηλεδιασκέψεις,  ηλεκτρονικές  παρουσιάσεις,  λογισμικό  δημιουργίας   animation).   Στο   διακρατικό   αυτό   πρόγραμμα   έλαβαν   μέρος   είκοσι   τρεις  μαθητές   του   τμήματος   Δ2   του   1ου   Δημοτικού   Σχολείου   Σπάρτης,   δεκατρείς   μαθητές   του  Τμήματος   Ένταξης   του   ίδιου   Σχολείου   και   δεκαεπτά  μαθητές   της   Ε΄   τάξης   του  Δημοτικού  Σχολείου  Δευτεράς  της  Κύπρου.  Μετά  την  υποβολή  της  συνεργασίας  στο  αντίστοιχο  πεδίο  του   eTwinning,   προβήκαμε   σε   μαθησιακό   σχεδιασμό   και   οριοθετήσαμε   το   πλαίσιο   της  εργασίας  των  μαθητών  στις  παρακάτω  ενότητες:  

 Εικόνα  1:  Ο  εννοιολογικός  χάρτης  της  παράδοσης  

Στην   πραγματικότητα,   οι   επιμέρους   θεματικές   ενότητες   του   σχεδίου   εργασίας   (project)  αποτελούν  την  εξακτίνωση  του  βασικού  ιστού  ενός  εννοιολογικού  χάρτη,  με  κεντρική  ιδέα  την   έννοια   «Παράδοση».   Έτσι   η   δημιουργικότητα   των   μαθητών   εστιάστηκε   στην   εργώδη  προσπάθεια   να   φωτιστεί   η   έννοια   της   παράδοσης   πολύπλευρα   και   διερευνητικά  (Κουλαΐδης,   2007).   Επιπρόσθετα,   μέσα   από   ομαδοσυνεργατικές   δράσεις   έγινε   έρευνα   σε  οικείους  χώρους  των  μαθητών,  για  αναζήτηση  και  συλλογή  λαογραφικών  αντικειμένων  τα  οποία   εκτέθηκαν   στον   χώρο   του   διδακτηρίου.   Επιπλέον   οι   μαθητές   υποδύθηκαν   το   ρόλο  του  δημοσιογράφου  και  πήραν  συνεντεύξεις  από  παππούδες,  γιαγιάδες  και  γενικότερα  από  ανθρώπους   που   έζησαν   το   μόχθο   μιας   αλλοτινής   εποχής.   Κατέγραψαν   ήθη   και   έθιμα,  παροιμίες,   ονομασίες   αντικειμένων,   έργων   τέχνης,   τοπικά   παραμύθια   και   παραδοσιακές  τοπικές  συνταγές.  Για  την  παρουσίαση  όμως  των  επιμέρους  ενοτήτων  του  σχεδίου  εργασίας  (project)   στο   συνεργαζόμενο   σχολείο   στην   Κύπρο   και   για   τη   λήψη   ανατροφοδότησης,  πραγματοποιήσαμε  τηλεδιασκέψεις  μέσω  της  εφαρμογής  Skype  από  το  χώρο  του  σχολείου.  Η   δυνατότητα   της   σύγχρονης   αυτής   επικοινωνίας,   με   την   ταυτόχρονη   λήψη   εικόνας   και  ήχου,  μας  έδωσε  την  ευκαιρία  όχι  μόνο  να  παρουσιάσουμε  τμήματα  της  εργασίας  μας  και  

να   ανταλλάξουμε   πληροφορίες,   αλλά   και   να   γνωριστούμε   διαπροσωπικά.   Επιπλέον   οι  μαθητές   δημιούργησαν   με   καθοδήγηση   στο   εργαστήριο   ΤΠΕ   του   σχολείου,   ηλεκτρονική  παρουσίαση   με   τη   χρήση   της   εφαρμογής   PowerPoint   για   την   παρουσίαση   λαογραφικών  αντικειμένων,   υφαντών   και   παραδοσιακών   συνταγών   του   τόπου   μας.   Τέλος,   στην   4η  ενότητα   «Λαϊκά   παραμύθια   και   παροιμίες»,   οπτικοποιήσαμε   το   παλιό   παραδοσιακό  παραμύθι  από  τη  Μάνη,  «Το  κατόρθωμα  του  Δάκρυ»  (Μπίνιου,  2006)  και  δημιουργήσαμε  βίντεο  κινουμένων  σχεδίων  (animation),  με  το  λογισμικό  Movie  Maker.  Τις  τεχνικές  αυτές,  χωρίς   την   ύπαρξη   των   οποίων   δε   θα   είχαμε   ολοκληρώσει   την   εργασία   μας,   θα   τις  αναλύσουμε  στη  συνέχεια.    

Σκοπός  –  στόχοι  του  προγράμματος    

Σκοπός  του  προγράμματος  eTwinning,  το  οποίο  ξεκίνησε  ως  μια  από  τις  κυριότερες  δράσεις  του   προγράμματος   eLearning   της   Ευρωπαϊκής   Επιτροπής,   είναι   να   γνωρίσουν   οι   μαθητές  τον  ηλεκτρονικό  τρόπο  εργασίας  και  συνεργασίας  εξ  αποστάσεως  και  να  υιοθετήσουν  στο  εξής  θετικές  στάσεις  απέναντι  σε  νέες  τεχνικές.  Επιπλέον  να  γνωρίσουν  πτυχές  του  λαϊκού  πολιτισμού   Ελλάδας-­‐Κύπρου   και   να   εκτιμήσουν   την   υψηλή   αισθητική   και   τέχνη,   που  χρειάστηκε  για  να  φτιαχτούν  τα  διάφορα  είδη  των  παραδοσιακών  αντικειμένων,  από  χέρια  έμπειρων   ανθρώπων.   Να   επισημάνουν   την   αναγκαιότητα   διατήρησης   αυτής   της  πολιτισμικής   κληρονομιάς  που  θα  βοηθήσει   τους  μαθητές   να  σφυρηλατήσουν   την   εθνική  τους  ταυτότητα,  εντοπίζοντας  τις  διαφορές  και  τους  παραλληλισμούς  από  τους  υπόλοιπους  πολίτες   της   Ευρώπης,   σε   περίοδο  μάλιστα  που  υφίσταται   το  φαινόμενο   της   πολιτισμικής  ποικιλομορφίας   (cultural   diversity)   και   της   παγκοσμιοποίησης   (Μπούνια,   Νικονάνου,  Οικονόμου,   2008).   Επίσης   να   αναδειχθεί   το   εάν   και   κατά   πόσο   υπάρχουν   κοινοί  λαογραφικοί   δεσμοί   ανάμεσα   στους   Έλληνες   και   τους   Κυπρίους,   σε   μια   κοινή   ιστορική  πορεία  αιώνων.    

Επιστημονικοί  στόχοι  Ως   επιστημονικούς  στόχους  θέσαμε   την   εξοικείωση   των  μαθητών  με   την   καθοδηγούμενη  έρευνα,  τη  συλλογή  και  την  ταξινόμηση  του  λαογραφικού  υλικού  και  των  πληροφοριών  που  συλλέχθηκαν,   την   κριτική   και   δημιουργκή   προσέγγιση   θεμάτων,   καθώς   και   την   ανάπτυξη  επιστημονικής  νοοτροπίας.    

Παιδαγωγικοί  στόχοι  Ως   παιδαγωγικούς   στόχους   ορίσαμε   την   επαφή   των   μαθητών   μας   με   χώρους   πολιτισμού  και   επίσκεψη   στα   «Λαογραφικά   Εκθέματα»   Σπύρου   και   Τασίας   Παπαδόγιαννη,  λαογραφικής   συλλογής,   εγκεκριμένης   από   το   Υπουργείο   Παιδείας   (αριθμ.   έγκρισης  34373/Γ7/5-­‐4-­‐2005,  ΥΠ.Ε.Π.Θ.).  Ένας  ακόμα  στόχος  ήταν  η  ανάπτυξη  της  επικοινωνίας,  της  συνεργασίας,   της   ομαδικότητας   και   της   κριτικής   ικανότητας   των   μαθητών,   καθώς   επίσης  και  ο  εμπλουτισμός  του  λεξιλογίου  τους  με  νέα  λαογραφικού  περιεχομένου  ορολογία  και  ονοματολογία  σε  αντιπαραβολή  με  την  αντίστοιχη  κυπριακή  και  τον  εντοπισμό  ομοιοτήτων  και   διαφορών.   Στα   πλαίσια   της   διαθεματικότητας   των   μαθημάτων   του   αναλυτικού  προγράμματος,   θέσαμε   ως   στόχο   να   καλλιεργήσουν   οι   μαθητές   τις   εικαστικές   και  κατασκευαστικές   τους   δεξιότητες   για   την   δημιουργία   animation,   καθώς   επίσης   και   τη  μουσική  καλλιέργεια  στα  πλαίσια  της  αναζήτησης  μουσικού  χαλιού.  

 Στόχοι  ως  προς  τη  χρήση  των  νέων  τεχνολογιών  

Ως   τεχνολογικούς   στόχους   θέσαμε   την   εξοικείωση   των   μαθητών/τριών   με   τις   Νέες  Τεχνολογίες,   τη   δυνατότητα   σύγχρονης   επικοινωνίας   μέσω   Skype,   αλλά   και   ασύγχρονης  συνεργασίας  εξ  αποστάσεως  μέσω  της  χρήσης  των  ΤΠΕ.  Πιο  συγκεκριμένα,  στόχος  ήταν  η  γνωριμία   με   τις   τεχνικές   δημιουργίας   παρουσιάσεων   στο   PowerPoint   και   η   δημιουργία  animation  με  την  ηλεκτρονική  συνδρομή  του  προγράμματος  Movie  Maker,  μιας  απλής  και  ευχάριστης   τεχνικής   για   τους   μαθητές,   αλλά   πολλαπλά   ευεργετικής,   εφόσον   με   την  οπτικοποίηση   ιστοριών-­‐σεναρίων,   τη   δημιουργία   σκηνικών-­‐φόντων,   τον   σχεδιασμό  κινουμένων  σχεδίων-­‐  ηρώων,   την  επιλογή  μουσικών  χαλιών  και   την  ανάπτυξη  δεξιοτήτων  φωτογράφισης,  οι  μαθητές  γίνονται  παραγωγοί  ταινιών  μικρού  μήκους  και  εξοικειώνονται  με  ένα  πρωτότυπο,  ηλεκτρονικό  εργαλείο  και  μια  δυναμική  τεχνική.    

Το  PowerPoint  στο  eTwinning    

Το  PowerPoint,  ως  ένα  πολυμεσικό  εργαλείο  παρουσίασης,  αποτελεί  «όχημα»  μεταφοράς  της  πληροφορίας.  Η  εικόνα  χρησιμοποιείται  σχεδόν  σε  όλες  τις  εφαρμογές  των  πολυμέσων  για  να  μεταφέρει  οπτικές  πληροφορίες  (Παναγιωτακόπουλος,  Πιερρακέας,  Πιντέλας,  2003).  Οι   μαθητές   με   το   πολυμεσικό   και   υπερμεσικό   αυτό   εργαλείο,   θα   διακρίνουν   τα   είδη   της  λαϊκής  τέχνης  και  θα  αποσαφηνίσουν  τα  χαρακτηριστικά  της  με  τη  βοήθεια  των  εικόνων.  Το  Power   Point   είναι   ένα   εργαλείο   ευρείας   χρήσης,   όχι   μόνο   στα   χέρια   του   εκπαιδευτικού,  αλλά   πλέον   και   στα   χέρια   των   μαθητών,   όπου   από   παθητικοί   θεατές   των   διαφανειών,  γίνονται  εμπνευσμένοι  δημιουργοί  τους.  Εδώ  πρέπει  να  επισημανθεί,  ότι  οι  φωτογραφίες  των  αντικειμένων  που  χρησιμοποιήθηκαν  για  τις  διαφάνειες  της  1ης  ενότητας  «  Αντικείμενα  καθημερινής   χρήσης»   και   της   3ης   ενότητας   «Αργαλειός-­‐υφαντά»,   δεν   αντλήθηκαν   από   το  διαδίκτυο,  αλλά  τραβήχτηκαν  από  το  χώρο  της  συλλογής  «Λαογραφικά  Εκθέματα»  Σπύρου  και   Τασίας   Παπαδόγιαννη,   έτσι   ώστε   κατά   την   τηλεδιάσκεψη   μέσω   Skype,   να   δοθεί   η  δυνατότητα   παρουσίασης   των   ίδιων     αντικειμένων,   από   περισσότερες   οπτικές   γωνίες,  καθώς  επίσης  και  η  επίδειξη  του  τρόπου  χρήσης  τους.  Η  φωτογράφιση  έγινε  από  ψηφιακή  φωτογραφική  μηχανή  με  τη  χρήση  τρίποδα  για  καλύτερη  σταθερότητα  κατά  τη  λήψη.  Όσον  αφορά  την  ενότητα  «Παραδοσιακές  συνταγές»  οι  μαθητές  από  τους  Η/Υ  του  εργαστηρίου  ΤΠΕ   του   σχολείου,   αναζήτησαν   εικόνες   από   το   διαδίκτυο   τις   οποίες   στη   συνέχεια  επικόλλησαν   στις   διαφάνειες   δίνοντας   οπτικά   οδηγίες   παρασκευής   των   επιλεγμένων  φαγητών  και  γλυκισμάτων.    

 Εικόνα  2:  Διαφάνεια  από  το  Power  Point  

Αξίζει   να   επισημανθεί   ότι   η   παρουσίαση   PowerPoint   που   αναρτήθηκε   στο   TwinSpace  σχετικά  με  τα  αντικείμενα  καθημερινής  χρήσης,  είχε  τη  μορφή  φύλλων  εργασίας,  τα  οποία  απαντήθηκαν  από  τους  μαθητές  της  Κύπρου  και  στη  συνέχεια  με  τις  ίδιες  φωτογραφίες  των  

αντικειμένων   καθημερινής   χρήσης   δημιουργήθηκαν   νέες   διαφάνειες   που   αυτή   τη   φορά  επικεντρώθηκαν   μόνο   στην   αντιπαραβολή   της   πολλαπλής   ονοματολογίας   των  αντικειμένων.   Έτσι,   οι   διαφάνειες   γίνονται   γλωσσολογικό   εργαλείο   εμπλουτισμού   του  λεξιλογίου   των   μαθητών,   αφού   μάλιστα   εκτυπώθηκαν   και   εκτέθηκαν   στα   ταμπλό   του  σχολείου.  

 Movie-­‐Maker  στο  eTwinning  

 Η  κίνηση  της  εικόνας  (animation)  βοηθά  ιδιαίτερα  την  εκπαιδευτική  διαδικασία  γιατί,  ενώ  λειτουργεί  ολοκληρωτικά  μέσα  στα  πλαίσια  της  φαντασίας,  εντούτοις,  όταν  συνδυαστεί  με  άλλα  πολυμεσικά  εργαλεία,  όπως  ο  ήχος   και  η   εικόνα,   γίνεται   ένα  πειστικό  εκπαιδευτικό  συμπλήρωμα,   κατάλληλο   για   το   επίπεδο   των   μαθητών   (Κυριαζής,   Μπακογιάννης,   2003).  «Το   κατόρθωμα   του  Δάκρυ»,   το   μανιάτικο  παραδοσιακό  παραμύθι,   αποτέλεσε   έμπνευση  για  δημιουργία  animation  στην  4η  ενότητα  του  σχεδίου  εργασίας  (project),  που  αφορούσε  στα  λαϊκά  παραμύθια  και  στις  παροιμίες.  Η  οπτικοποίηση  του  παραμυθιού  με  τη  χρήση  του  MovieMaker,   ενός   προγράμματος   μοντάζ   για   τη   δημιουργία   animation   στον   υπολογιστή,  μας   έδωσε   την   δυνατότητα   να   παρουσιάσουμε   το   παραμύθι   στην   ομάδα   της   Κύπρου   με  έναν  πρωτότυπο  και   εντυπωσιακό   τρόπο.  Η   τεχνική  animation  στηρίζεται  στη  θεωρία   του  μετεικάσματος   της   όρασης,   σύμφωνα   με   την   οποία,   το   αίσθημα   της   κίνησης   και   της  συνέχειας  σε  μια  σειρά  εικόνων  δημιουργείται,  αν  αυτές  εναλλάσσονται  με  ταχύτητα  1/12  του  δευτερολέπτου  και  μεγαλύτερη.  Το  παραμύθι,  «Το  κατόρθωμα  του  Δάκρυ»,  έγινε  για  μας   «η   Σύνοψη»,   δηλαδή   η   κεντρική   ιδέα   για   τη   δημιουργία   του   σεναρίου   και   την  παραγωγή  της  ταινίας.  Το  παραμύθι  αυτό  το  αφηγούνταν  οι  Μανιάτες  στα  παιδιά  κατά  τα  χρόνια   της   τουρκικής   σκλαβιάς,   γιατί   το   θεωρούσαν   σπόρο   του   επαναστατικού  αγώνα,   ο  οποίος   θα   εμψύχωνε   και   θα   μεταμόρφωνε   τα   παιδιά   σε   αγωνιστές   (Μπίνιου,   2006).   Οι  μαθητές   καθισμένοι   σε   σχηματισμό   κύκλου,   άκουσαν   το   παραμύθι   και   δραπέτευσαν  προσωρινά   από   την   πεζή   πραγματικότητα,   πετώντας   στις   σφαίρες   του   ονειρικού   και   του  φαντασιώδους,   που   δε   γνωρίζει  φυσικά   όρια   και   λογικούς  φραγμούς   (Μανιατέας,   2006).  Ύστερα  από  διαλογική  συζήτηση,  αποκρυσταλλώθηκαν  τα  μηνύματα  της  αγωνιστικότητας,  του  πατριωτισμού,  της  αδελφικής  αγάπης  και  της  αυτοθυσίας  του  παραμυθιού,  έτσι  ώστε  να  δημιουργηθεί  το  προφίλ  των  ηρώων.  Στη  συνέχεια,  οι  μικροί  σεναριογράφοι  της  ταινίας  animation,   με   καθοδήγηση   πραγματοποίησαν   τη   συγγραφή   του   σεναρίου   που   έγινε  ομαδικά  σε  χαρτί  του  μέτρου  και  ουσιαστικά  ήταν  η  περίληψη  του  παραμυθιού,  με  έμφαση  στη  διαδοχή  των  γεγονότων  και  όχι  στις  λεπτομέρειες.  Στο  σενάριο  δόθηκε  γρήγορη  πλοκή  και  εναλλαγή  των  καταστάσεων,  ώστε  να  αποδοθεί  με  τον  καλύτερο  τρόπο  το  μαγικό  και  εξωπραγματικό  στοιχείο  του  παραμυθιού.      Στη   συνέχεια,   επιχειρήθηκε   ο   σχεδιασμός   του   “storyboard”,   δηλαδή   η   σκηνοθετική  απεικόνιση   του  σεναρίου  σε  μορφή  αλληλουχίας  μικρών   εικόνων  5Χ5   εκατοστά  περίπου,  πάνω  σε  χαρτί,  με  στόχο  να  αισθητοποιήσουν  οι  μαθητές  τη  μορφή  της  ταινίας,  πριν  αυτή  δημιουργηθεί,   έτσι   ώστε   μέσα   από   σχόλια   και   επισημάνσεις   να   διορθωθούν   και   να  τροποποιηθούν   τεχνικές   δυσκολίες   στο   σενάριο.   Έπειτα,   σχεδιάστηκαν   οι   επιμέρους  σκηνές,   απαριθμήθηκαν,   περιγράφηκαν   σύντομα   και   καταμερίστηκαν   στις   ομάδες  εργασίας.   Η   κάθε   ομάδα   αρχικά   ανέλαβε   δράση   ως   προς   τον   σχεδιασμό   και   τον  χρωματισμό   των   φόντων   με   λαδοπαστέλ,   σε   χαρτόνια   διαστάσεων   50Χ35   cm.   Το   φόντο  

είναι  η  ζωγραφική  απεικόνιση  του  περιβάλλοντος  στο  οποίο  λαμβάνει  χώρα  η  δράση  των  ηρώων   και   είναι   συνοδευτικού   και   βοηθητικού   χαρακτήρα.   Πλαισιώνει   τους   ήρωες   και  αποτυπώνει  στο  κανσόν  τη  φαντασία  των  μαθητών.    Ύστερα  ακολούθησε  ο   σχεδιασμός   των  ηρώων  σε   χαρτόνι,   σε   διαστάσεις  ανάλογες  με   το  φόντο.   Οι   φιγούρες   έγιναν   αρθρωτές   με   διπλόκαρφα   σε   πόδια   και   χέρια,   ώστε   να  επιτευχθεί   κατά   τη   φωτογράφιση   η   αίσθηση   της   κίνησης.   Αφού   ολοκληρώθηκε   το  κατασκευαστικό   μέρος   του   animation,   ακολούθησε   το   τεχνικό.   Πάνω   στον   πίνακα   της  αίθουσας  ορίστηκε  το  κάδρο  λήψης,  δηλαδή  το  εμβαδόν  το  οποίο  διαβάζει  η  φωτογραφική  μηχανή,   που   είναι   στημένη   σε   τρίποδα   σε   ανάλογη   απόσταση   από   τον   πίνακα.   Η   σχέση  αυτή  ορίζεται  στα  3:4  και  εξαρτάται  από  το  format  του  film  (Οικονόμου  και  Λάντζος,  2005).  Το  κάδρο  λήψης  είναι  απαραίτητο,  γιατί  ορίζει  το  πεδίο  δράσης  των  ηρώων.  Όσον  αφορά  την  ηλεκτρονική  επεξεργασία,  η   έξοδος  καθορίζει   κάθε  φορά   το  μέγεθος  που  ορίζεται  σε  digital  video  σε  full  screen  σε  720Χ576  pixels  στα  72dpi  (ποιότητα  broadcast).  

 Εικόνα  3:  Φωτογράφιση  επιμέρους  σκηνής  του  animation  

Μετά   τη   ρύθμιση   των   τεχνικών   λεπτομερειών   ακολούθησε   από   κάθε   ομάδα,   η  φωτογράφιση   της   δράσης.   Οι   μαθητές,   με   οδηγό   τους   τη   φαντασία   κολλούσαν   με  χαρτοταινία  τους  ήρωες  στο  φόντο  και  τραβούσαν  φωτογραφίες.  Φυσικά,  όταν  τραβούσαν  τη   μια  φωτογραφία,   για   να   ξανατραβήξουν   την   επόμενη,   ξεκολλούσαν   τη   μορφή   και   την  ξανακολλούσαν   σε   άλλο   σημείο   του   φόντου,   αλλάζοντας   ταυτόχρονα   τη   θέση   χεριών,  ποδιών   ή   και   τα   δύο,  ώστε   με   την   αλληλουχία   των  φωτογραφιών   στο   πρόγραμμα  movie  maker,  να  επιτευχθεί  η  κίνηση  των  ηρώων.  Κάθε  ομάδα,  δεν  είχε  περιορισμό  στον  αριθμό  των  φωτογραφιών  που  θα  τραβούσε,  αλλά  ο  αριθμός  αυτός  οριζόταν  από  τον  σχεδιασμό  της  κάθε  σκηνής  και  τις  ανάγκες  του  σεναρίου.  Αφού  ολοκληρώθηκε  η  φωτογράφιση  από  όλες   τις   ομάδες   εργασίας,   οι   φωτογραφίες   που   είχαν   αποθηκευτεί   στην   κάρτα   sd   της  ψηφιακής   φωτογραφικής   μηχανής,   προστέθηκαν   (Add   photos)   στο   πρόγραμμα   μοντάζ  movie   maker   του   ηλεκτρονικού   υπολογιστή   με   τη   βοήθεια   των   εκπαιδευτικών.   Δεύτερο  βήμα   της   διαδικασίας   ήταν   να   επιλέξουμε   τις   φωτογραφίες   και   να   ορίσουμε   τη   χρονική  διάρκεια  που  θα  προβαλλόταν  η  κάθε  φωτογραφία  (Duration),  στα  0.75  sec.  Το  τρίτο  βήμα  αφορούσε   στην   εισαγωγή   του   ήχου   που   είχαμε   επιλέξει,   ως   μουσική   υπόκρουση   (Add  music).   Το   τέταρτο   βήμα   ήταν   να   αποθηκεύσουμε   το   αρχείο   (save   project)   και   τέλος   να  κάνουμε  export   (save  movie)  σε  ανάλυση  εικόνας  της  επιλογής  μας.  Ύστερα  από  το  τέλος  της  διαδικασίας  όλες  οι   ομάδες   εργασίας  συγκεντρώθηκαν   για   να  παρακολουθήσουν   την  πρεμιέρα   της   ταινίας.   Έτσι   λοιπόν   το   μαγικό   στοιχείο   του   παραμυθιού,     μάγεψε   τους  μαθητές  μέσα  από  τον  Η/Υ,  αφού  ξέσπασαν  σε  αυθόρμητα  χειροκροτήματα,  ύστερα  από  το  πέρας  της  προβολής.  Τέλος,  η  ταινία  «Το  κατόρθωμα  του  Δάκρυ»  αναρτήθηκε  με   link  στο  TwinSpace  του  eTwinning  για  να  προβληθεί  και  στους  μαθητές  της  Κύπρου.    

Τηλεδιάσκεψη  στο  eTwinning    

 Η   ανάπτυξη   των   τηλεπικοινωνιών   και   της   διαδικτυακής   επικοινωνίας   καθιστά   εφικτή   την  επικοινωνία   που   διαμεσολαβείται   από   υπολογιστές,   (computer-­‐mediated   communication  CMC)  ανάμεσα  σε   ομάδες  που  συνεργάζονται   και   δουλεύουν   για   ένα   κοινό   έργο   (Κόμης,  2004).  Μέσα  από  αυτή  τη  διάσταση,  η  τηλεδιάσκεψη  είναι  ένα  νέο  εργαλείο  που  μπορεί  να  χρησιμοποιηθεί  και  για  εκπαιδευτικούς  σκοπούς  και  να  δώσει  τη  δυνατότητα  ανταλλαγής  ιδεών   και   πληροφοριών,   ιδιαίτερα   μάλιστα   σε   μαθητές   που   αντιμετωπίζουν   μορφωτικά  εμπόδια   λόγω   φτωχού   πολιτισμικού   περιβάλλοντος   ή   διαβιούν   σε   απομακρυσμένες,  επαρχιακές  περιοχές.  Οι  υπολογιστές  γίνονται  φορείς  των  σπερμάτων  μορφωτικής  αλλαγής  και   διαμορφώνουν   νέες   σχέσεις   με   τη   γνώση   (Papert,   1991).   Η   χρήση   αυτού   του  τεχνολογικού   εργαλείου   στο   project   eTwinning   έδωσε   την   ευκαιρία   να   γνωριστούν  φυσιογνωμικά   και   να   επικοινωνήσουν   οι   μαθητές   και   οι   εκπαιδευτικοί   που   συμμετείχαν  στο   πρόγραμμα.   Η   πρώτη   τηλεδιάσκεψη   γνωριμίας   πραγματοποιήθηκε   πριν   τις   διακοπές  των  Χριστουγέννων.  Οι  μαθητές   του  1ου  Δημοτικού  Σχολείου  Σπάρτης   έψαλαν  στα  παιδιά  της   Κύπρου   τα  μοραΐτικα   κάλαντα   και  αντίστοιχα  οι   μαθητές   της   Κύπρου  μας   έψαλαν   τα  κυπριακά.  Έτσι  όχι  μόνο  οι  μαθητές  γνώρισαν  το  ίδιο  γιορτινό  έθιμο  σε  Ελλάδα  και  Κύπρο,  αλλά  άκουσαν   ιδιωματικές  λέξεις  και  αναγνώρισαν  ακουστικά   τη  διαφορά  στην  προφορά  και   τον   τρόπο   ομιλίας   των   δύο   λαών.   Επίσης   οι   μαθητές   της   Σπάρτης   είχαν   ετοιμάσει  μηνύματα  φιλίας  σε  χαρτόνια  και  τα  έδειχναν  καθώς  συστήνονταν  εμπρός  στην  κάμερα  και  οι  μαθητές  της  Κύπρου  χρησιμοποίησαν  τοπικά  μουσικά  όργανα  ως  συνοδεία  στα  κάλαντα.    Η   δεύτερη   τηλεδιάσκεψη   έγινε   αναφορικά   με   την   1η   ενότητα   του   σχεδίου   εργασίας  «Αντικείμενα  καθημερινής  χρήσης»  και  πραγματοποιήθηκε  στην  αίθουσα  διδασκαλίας  του  Δ2   τμήματος   του   1ου   Δημ.   Σχολ.   Σπάρτης,   όπου   είχε   στηθεί   ο   απαραίτητος   τεχνολογικός  εξοπλισμός.   Στην   ηλεκτρονική   αυτή   συνάντηση   είχε   κληθεί   και   ο   ιδιοκτήτης   της  Λαογραφικής   Συλλογής   και   συνταξιούχος   φιλόλογος   κ.   Σπύρος   Παπαδόγιαννης,   ώστε   να  βοηθήσει   τους   μαθητές   όχι   μόνο   στην   παρουσίαση   των   αντικειμένων   που   είχαν  συγκεντρωθεί   και   εκτεθεί   στη   λαογραφική   γωνιά   της   αίθουσας,   αλλά   και   στην  ονοματολογία,   στη   χρήση   και   στον   τρόπο   λειτουργίας   των   αντικειμένων.   Εδώ   πρέπει   να  τονιστεί   ότι   τα   αντικείμενα   που   παρουσιάστηκαν   είχαν   προηγουμένως   αναρτηθεί   στο  TwinSpace  από   το  1ο  Δημ.  Σχολ.   Σπάρτης,  με   τη  μορφή  φύλλων  εργασίας  στο  PowerPoint  και  είχε  ζητηθεί  η  χρήση  τους  και  η  ονοματολογία  τους  από  τους  μαθητές  της  Κύπρου.  Έτσι  πραγματοποιήθηκε  μια  γόνιμη  ανταλλαγή  πολιτισμικών  στοιχείων,  με  τρόπο  άμεσο,  απλό  και  πρωτόγνωρο  για  τους  μαθητές  μας.  

 Εικόνα  4:  Επίδειξη  τρόπου  χρήσης  της  «νάκας»  κατά  την  Τηλεδιάσκεψη  με  Κύπρο  

 Αξιολόγηση  

 Οι   στόχοι   που   τέθηκαν   στην   αρχή   του   project   eTwinning   έφεραν   γόνιμα   μαθησιακά  αποτελέσματα.  Οι   μαθητές   με   τη   χρήση   της   υλικοτεχνικής   υποδομής,   τις   τεχνολογίες   της  

πληροφορικής   και   τις   υποστηρικτικές   τεχνολογίες,   ανακάλυψαν   ότι   οι   ΤΠΕ   παρέχουν  πολλαπλές   δυνατότητες   και   μέσα   από   πολυαισθητηριακές   διδακτικές   προσεγγίσεις  εμφάνισαν   μεγαλύτερη   εμπλοκή   και   συμμετοχή   στο   σύνολο   του   σχεδίου   εργασίας.  Πρωτόγνωρη  εμπειρία  αποτέλεσε  για  τους  μαθητές  η  Τηλεδιασκέψη    μέσω  Skype,  εφόσον  βίωσαν  μια  επικοινωνία    πρόσωπο  με    «εξ  αποστάσεως»    πρόσωπο.    Ως  συνέπεια    ρώτησαν  να   μάθουν   πώς   μπορούν   να   επικοινωνούν   και   από   το   σπίτι   τους   μέσω   Skype.   Μια  ενδιαφέρουσα   δραστηριότητα   σχετική     με   την   επιστημονική   έρευνα,   που   γεφύρωσε   το  χάσμα   με   άτομα   της   τρίτης   ηλικίας   της   τοπικής   κοινωνίας,   ήταν   η   ηχογράφηση   παλιών  παραμυθιών.  «Θέλουμε  να  ηχογραφήσουμε  παλιά  παραμύθια»,  είπαν  οι  μαθητές  μας  στη  συνέντευξη  με  παππούδες  και  γιαγιάδες  του  οικείου  περιβάλλοντός  τους.  Η  δραστηριότητα  αυτή   στάθηκε   η   αφορμή   για   επαναπροσδιορισμό   του   αρχικού   στόχου   για   τη   μουσική  επένδυση  του  animation  «Το  κατόρθωμα  του  Δάκρυ».  Οι  μαθητές  ρώτησαν:  «Μπορούμε  να  ηχογραφήσουμε  τη  φωνή  μας  και  να  ακούγεται  στο  animation»;  Το  πρόγραμμα  μίξης  ήχου  Sony  Sound  Forge  συντέλεσε,    ώστε  η  ηχογραφημένη  περίληψη  του  παραμυθιού  από  τους  μαθητές,   να   ενσωματωθεί   με   τη   μουσική   που   επέλεξαν   και   να   δώσει   ολοκληρωμένο  ηχητικό   αποτέλεσμα,   πραγματικά   εντυπωσιακό.   Για   την   ενημέρωση   της   σχολικής  κοινότητας   και   του   ευρύτερου   κοινωνικού   περιβάλλοντος,   αναρτήσαμε   το   animation   και  πολλές   από   τις   δράσεις   μας   στο   eTwinning,   στον   διαδικτυακό   τόπο   του   1ου   Δημοτικού  Σχολείου  Σπάρτης  (http://1dim-­‐spart.lak.sch.gr/school-­‐activities-­‐484).  «Έδειξα  το  animation  από   το   σπίτι   στον   παππού   μου!»   μας   είπε   μαθήτριά   μας.   Εν   κατακλείδι,   το   πρόγραμμα  eTwinning,  αποτέλεσε  για  τους  μαθητές/τριές  μας  μια  νέα,  πολυδιάστατη  προσέγγιση  της  εκπαιδευτικής  πραγματικότητας,  άνοιξε  νέα  κανάλια  διακρατικής,  μαθητικής  επικοινωνίας  και   τους   εξοικείωσε  με   τη   χρήση   των   ΤΠΕ,   τις   οποίες  πλέον  θεωρούν  πολύτιμα   γνωστικά  εργαλεία  και  εργαλεία  έκφρασης  της  δημιουργικότητάς  τους.      

Βιβλιογραφία  1. Κόμης,   Β.   (2004),   «Εισαγωγή   στις   εκπαιδευτικές   εφαρμογές   των   Τεχνολογιών   της  

Πληροφορίας  και  των  Επικοινωνιών»,  Αθήνα:  Εκδόσεις  Νέων  Τεχνολογιών.  2. Κουλαϊδής,  Β.   (2007),  «Σύγχρονες  Διδακτικές  Προσεγγίσεις  για  την  Ανάπτυξη  Κριτικής-­‐

Δημιουργικής  Σκέψης»,  Αθήνα:  Ο.ΕΠ.ΕΚ..  3. Κυριαζής,   Α.   Μπακογιάννης,   Σ.   (2003),   «Χρήση   των   Νέων   Τεχνολογιών   στην  

Εκπαίδευση»,  Αθήνα:  Ιδιωτική  Έκδοση.  4. Μανιατέας,   Γ.   (2006),   «Παραμύθια,   Μύθοι   και   θρύλοι   της   Μάνης»,   Αρεόπολη:  

Αδούλωτη  Μάνη.  5. Μπίνιου,  Α.  (2007).  «  Το  κατόρθωμα  του  Δάκρυ»,  Αθήνα:  Πατάκης.  6. Μπούνια,  Α.,  Νικονάνου,  Ν.  Οικονόμου,  Μ.   (2008),  «Η    τεχνολογία  στην  υπηρεσία  της  

πολιτισμικής  κληρονομιάς»,  Αθήνα:  Εκδόσεις  Καλειδοσκόπιο.  7. Οικονόμου,   Μ.     Λάντζος,   Κ.   (2012),   «Καταγραφή   πειραματικής   προσέγγισης   στη  

δημιουργική   διαδικασία   παραγωγής   ταινίας   κινουμένων   σχεδίων   (animation)»,  Αδημοσίευτη  Μεταπτυχιακή  Διπλωματική  Εργασία,  Αθήνα:  ΕΚΠΑ.  

8. Παναγιωτακόπουλος,   Χ.   Πιερρακέας,   Χ.   Πιντέλας,   Π.   (2003),   «Το   εκπαιδευτικό  λογισμικό  και  η  αξιολόγησή  του»,  Αθήνα:  Εκδόσεις  Μεταίχμιο.  

9. Παπαδόγιαννης,  Σ.  (2010),  «Στα  μυλολίθαρα  του  χρόνου»,  Αρεόπολη:  Αδούλωτη  Μάνη.  10. Papert,  S.  (1991).  «Νοητικές  θύελλες:  Παιδιά,  Ηλεκτρονικοί  Υπολογιστές  και  Δυναμικές  

Ιδέες»,  (μετ.  Αίγλη  Σταματίου),  Αθήνα:  Εκδόσεις  Οδυσσέας.