-
ქარსაფარი ზოლების მოწყობა
თბილისი 2018
ფერმერებისათვის
-
2
naSromSi warmodgenilia qarsafari zolebis mowyobis Tanamedrove da
tradiciuli meTodebi, qarsafari zolebis mniSvneloba, maTi struqtura
da Semadgenloba. ganxilulia qarsafari zolebis fun-qciebi.
aRmosavleT da dasavleT saqarTvelos sxvadasxva pirobebi-sTvis
SerCeulia qarsafar zolebSi gasaSenebel mcenareTa saxeobebi da
jiSebi. broSura gankuTvnilia fermerebisTvis, soflis meurneo-bis
specialistebisTvis, studentebisTvis da yvela dainteresebuli
pirisTvis.
-
3
ra aris qarsafari?
qarsafari aris xeebis da buCqebis ramdenime rigisgan Semdgari
nar-gaoba, romelic icavs qarebisgan sxvadasxva daniSnulebis
savar-gulebs. icavs niadags eroziis-gan.
qarsafarebs aSeneben niadagis nayofierebis amaRlebis, soflis
meurneobis kulturebis uxvi da myari mosavlianobis uzrun-velyofisa
da bunebis stiqiuri movlenebisagan maTi dacvisaT-vis. savegetacio
periodSi qa-ris siCqaris SemcirebiT qarsa-fari zolebi xels uwyoben
tenis SenarCunebas momijnave mindvre-bze, xolo zamTarSi - Tovlis
sa-faris Sekavebas da amiT niadagis tenianobis zrdas.
ratom unda gavaSenoT qar-safarebi?
Zlieri qarebis moqmedebiT xSi-ria damuSavebuli niadagebis
gamoSroba da humusiani fenis gadaxveta, ris gamoc iRupeba naTesebi.
aseTi qarebis gavle-niT xexilis baRebSi ziandeba xis varji, cviva
foToli, yvavili da nayofi, xolo Caisa da citrusebis plantaciebSi
mniSvnelovnad mcirdeba mosavali. erTwliani kulturebis ganadgureba
xdeba niadagis gafantviT da gamoSro-biT.
sur. 1. qarsafari zoli
qarsafarebis mniSvneloba:
• amcirebs qaris siCqaresa da niadagis erozias;
• icavs qarisadmi mgrZnobiare mcenareebs;
• amcirebs mosavlis danakargs (qari ganabnevs marcvlebs);
• dadebiT gavlenas axdens haerisa da niadagis temper-aturaze
(dacul adgilas niadagis temperatura Sesa-Zloa ramdenime gradusiT
meti iyos vidre daucvelSi);
• zrdis tenis odenobas;
• qmnis damatebiT sakvebs ada-mianebisaTvis (xexili da
ken-kra);
• asrulebs ekologiuri dere-fnis rols, qmnis sacxovreb-els
sasargeblo mwerebisa da frinvelebisTvis;
• aumjobesebs sacxovrebel da samuSao pirobebs saxlis garSemo da
fermaSi;
• amcirebs cxovelebis sikvdilianobas civ periodSi;
• cxovelebisTvis saCrdi-lobels warmoadgens cxel amindSi;
• iZleva damatebiT sakvebs cxovelebisTvis (Camocveni-li nayofebi
da nasxlavi);
• mcenareebis umetesoba Ta-flovania, amitom warmoad-gens neqtris
wyaros fut-krisTvis;
• amcirebs xmaurs, icavs gare-mos damabinZureblebisagan (mtveri,
gamonabolqvi);
-
4
• asrulebs Robis funqcias.
qarsafari zolebis gavleniT matulobs sasoflo-sameurneo kulturebis
mosavlianoba. mag-aliTad xorblovanebis mosav-lianoba dacul
farTobebze sx-vadasxva klimaturi pirobebis Sesabamisad izrdeba
20-dan 75%-mde daucvelTan SedarebiT. dasavleT saqarTveloSi
Catare-buli gamokvlevebiT dadgenili iqna, rom qarsafarebiT dacul
Cais plantaciebSi mosavlianoba izrdeba 55%-iT, vidre daucvel
farTobebze. aseve saukeTeso Sedegs iZleva qarsafarebi cit-rusovanTa
moyinvisgan dasaca-vad.
qarsafari zolebis mimdebare na-kveTebze matulobs haeris
far-dobiTi da absoluturi teniano-ba, es xels uSlis miwispira haeris
fenebis gamoSrobas. qarsafari zolebis gavleniT aseve mcirdeba
aorTqleba. dadgenilia, rom qar-ian adgilebSi qarsafari zolebis
gavleniT zolidan 25 m. manZilze aorTqleba 25%-iT mcirdeba Ria
farTobTan SedarebiT. ramdena-dac metia zolis simRle, imdenad ufro
metad unarCunebs zoli te-nianobas momijnave farTobs.
qarsafarebis struqtura da dizaini
ar arsebobs qarsafaris uni-versaluri tipi. yovel konkre-tul
SemTxvevaSi aucilebelia konkretuli landSaftis, arse-buli
kulturebisa da klimaturi pirobebis Sesatyvisi qarsafa-ris dagegmva.
amrigad qarsafa-ris forma da struqtura mniS-vnelovnad aris
damokidebuli konkretul nakveTze, gaSenebul
sasoflo-sameurneo kulturebsa da klimatur pirobebze.
qarsafarebis dizainisTvis mniS-vnelovania - nargaobis simaRle,
simWidrove, Semadgenloba, ori-entacia, sigane da sigrZe.
qarsafarebis dizaini moiTxovs, rom mis SemadgenlobaSi
gamoy-enebul iyos sxvadasxva saxeo-bis xe mcenare zrdis sxvadasxva
tempebiT, rac uzrunvelyofs varjis Sekrulobas xangrZlivi drois
ganmavlobaSi. sasurvelia monawileobdes foTlmcveni da maradmwvane
saxeobebi sxvadasxva rigebSi da aucileblad buCqebi, rac
ganapirobebs qarsafris fun-qcionirebas mTeli wlis
ganmav-lobaSi.
qarsafaris mowyobisTvis sa-survelia mcenareebis dargva
pi-ramiduli principiT: iarusise-bri nargaobaTa sistema yvela
mcenares SesaZleblobas uqmnis, rom maTTvis Tanabrad misawv-domi
iyos sinaTle da sakvebi niv-Tierebebi.
sur. 2. mcenareTa dargva piramid-ulad
qarsafarebi struqturulad aris qargaumtari (mkvrivi), nax-evrad
qargamtari (aJuruli) da qargamtari.
-
5
sur. 3. qargaumtari qarsafari
qargaumtari qarsafari zoli mTlianad Sekruli, mkvrivi nar-gaobaa,
romelSic haeris nakadi ver gadis (an gadis Zalian sus-tad). saSualo
siZlieris qaris dros aseTi zolis SigniT iqmneba sruli simyudrove.
garegnulad qargaumtar zolSi sinaTle ar gadis, igi SefoTlil
mdgomareo-baSi mTlianad mwvane kedelia.
qarsafari zoli, rogorc winaRo-ba, daxvdeba ra qars, xels uwyobs
miwis zedapirTan haeris nakadis dagrovebas, erTgvar Segubebas. am
dros qaris mxridan iqmneba maRali wneva. ramdenadac ufro mkvrivi da
qargaumtaria zoli, imdenad ufro didia zolis zemo-dan haeris nakadis
daSvebis kuTxe zolis myudro mxares. amave dros ufro swrafad da
mkveTrad aRid-gens qari Tavis im siCqares, rac mas hqonda
qarsafarTan miax-lovebamde.
sur. 4. wiwvovani da foTlovani saxeobebis monacvleoba
qarsafa-rSi
naxevrad qargamtari - aJuruli struqturis qarsafari zoli ufro
naklebad Sekrulia, vidre qargaumtari, ris gamoc saSua-lo siZlieris
qari masSi gadis ise, rom misi siCqare Tumca kle-bulobs, magram
inarCunebs Tavis ZiriTad mimarTulebas. gareg-nulad aJuruli
struqturis qa-rsafari zolis mTel profilze sinaTlis gamonaSuqebi
daaxloe-biT Tanabrad aris ganawilebuli.
sur.5. qaris mimarTulebis svla qarsafarSi
aseTi struqturis zoli, qar-gaumtar zolTan SedarebiT qars ufro
Tavisuflad atarebs da zolTan iqmneba haeris naklebi dawola, rac
qaris siCqares ufro naklebad amcirebs. qaris siCqa-ris yvelaze meti
Semcirebis zona SemCneulia zolis saqaro mxridan 3-4H manZilze (H -
qarsafari zo-lis simaRle). aseTi zolis SigniT qaris nakadis siCqare
klebulobs 40%-mde. zolidan gasvlis Sem-deg qaris siCqaris kleba
kidev grZeldeba. aq myudro zona vr-celdeba 5-10H manZilze, Semdeg
ki zolis simaRlis 10-15 jeradi manZilidan iwyeba qaris siCqaris ara
mkveTri, aramed TandaTano-biT mateba da zolidan20-25 H manZilze
qaris siCqare ukve aR-wevs sawyisi siCqaris 85%-s. am manZilis
Semdeg qari aRidgens im siCqares, rac mas Ria mindorze hqonda.
-
6
sur. 6. qaris siCqaris zonebi Ria mindorze aJuruli qarsafaris
gav-lis Semdeg
rogorc sqemidan Cans zolidan qarsafaris simaRlis 5-8 jer met
man-Zilze qaris siCqare 25-50%-ia, 8-10-jer met manZilze 50-70%-ia,
xolo 15-jer met manZilze ukve 70%-s aRwevs.
sur.7. qarsafarebSi gamosayenebeli saxeobebi zrdis tempebis
mixed-viT
sur. 7-Si warmodgenilia aJurul qarsafarSi gasaSenebeli
saxeobebi, sadac mocemulia mcenareTa saxeobebis SefardebiTi zrdis
tempebi: neli, saSualo da swrafi.
sur.8. ormxrivi da calmxrivi qarsafarebis daculobis veli
-
7
rogorc aRvniSneT, aJuruli qa-rsafari ufro kargi damcavia
mindvrebis, vidre qargaumtari. rac ufro vSordebiT qarsafar zols,
miT ufro naklebad dacu-lia mindvrebi. amitom qarsafar zolebs Soris
manZilebis dadge-na erT-erTi mniSvnelovania maTi mowyobisas. sur.
8-ze mocemul sqemebSi ufro daculi farTo-bebi muqad aris aRniSnuli,
xolo gaRiavebasTan erTad mcirdeba daculobis xarixi.
qargamtari struqturis qar-safari, rogorc saxelwodeba gviCvenebs,
iseTi zolia, romelic atarebs qars, amasTan aseT zols aqvs sinaTlisa
da qaris gamtari ufro didi zomis fanjrebi. aseT zolebs ar aqvT
qvetye da zolis qveda nawilSi qari gadis SiSvel Reroebs Soris.
qargamtari zolis win qaris siCqaris Semcirebis zona aseve
naklebia, vidre qargaumtar zolTan. aq qaris nakadi orad nawildeba:
nakadis qveda nawili gadis xeebis Reroebs Soris, zeda nawili ki
varjebs gadauvlis. wyn-ari zona iqmneba zolis napiridan 5-10H
manZilze, sadac qaris siC-qare ecema 40-60%-iT, Semdeg ki
TandaTanobiT isev matulobs.
sur. 9, 10. qargamtari konstruq-ciis qarsafari
amdenad, qarsafari zolebis struqtura ganisazRvreba maTi
qargamtarianobis xarisxiT da ZiriTadad damokidebulia nar-gaobis
Sekrulobaze, zolis si-ganeze, simaRleze, Semadgenlo-baze,
sarTulianobaze da sxv.
mniSvnelovania, rom qaris siC-qaris Semcireba bevrad aris
damokidebuli dacviTi tyis zo-lis simaRleze. ramdenadac metia zolis
simaRle, miT ufro met manZilze vrceldeba qarsafaris dacviTi
gavlena.
qarsafari zolebis ganla-geba farTobze
qarsafari zolebis mowyobi-sas saWiroa gaSendes mTavari da
damatebiTi zolebi. mTavari zolebis gaSeneba xdeba qaris
mimarTulebis marTobulad, xolo damatebiTi - mTavari zo-lis
perpendikularulad da qaris mimarTulebis gaswvriv. zogjer saWiro
xdeba ZiriTadi zolebis mimarTulebis cvli-leba adgilobrivi pirobebis
(re-liefis) gaTvaliswinebiT, rac dasaSvebia 30-450. (sur. 11,
12).
sur. 11,12. ZiriTadi da damate-biTi qarsafari zolebi
-
8
qarsafarebis mowyoba saqa-rTvelos pirobebisTvis
saqarTveloSi sasoflo-sameur-neo savargulebis farTobebis zrda
SezRudulia, rogorc mciremiwian qveyanaSi, amitom mniSvnelovania
saheqtaro mo-savlis zrda. aRniSnuli prob-lemis gadaWraSi didi roli
miuZRvis qarsafari zolebis arsebobas, radgan sasoflo-sameurneo
kulturebis mosav-lianobis gadidebis erT-erT ZiriTad rezervad
iTvleba qa-rismieri da wylismieri eroziis aRkveTa da qarebisa da
gvalvebis mavne zemoqmedebis Semcireba ag-rometyeveobis meTodebiT.
swo-rad dagegmili da mowyobili qa-rsafari zolebi zrdis niadagis da
haeris tenianobas, awesrigebs wylis reJims, iqmneba Tovlis
dagrovebisa da farTobze Tana-bari ganawilebis saSualebebi, icavs
qarebisgan da sabolood regularuli mosavlis miRebas emsaxureba.
qarsafarebis gaSenebis dagegmvi-sas unda iqnas gaTvaliswinebuli
manZili damcav zolsa da sasof-lo-sameurneo kulturebs Soris.
sasoflo-sameurneo nargaobebis daCrdilvis Tavidan asacile-blad es
manZili saSualod 8-10 m unda Seadgendes.
aRmosavleT saqarTvelosT-vis
qarebis siZlierisa da xasiaTis mixedviT aRmosavleT saqarT-velos
municipalitetebi iyofa sam jgufad:
I jgufis municipalitetebi, sa-dac gabatonebulia Zalian mZaf-ri
qarebi (18-20 m/w da meti), rom-lebic iwveven niadagis Zlier
gamoSrobas. esenia: xaSuris, qa-relis, goris, kaspis, siRnaRis,
dedofliswyaros, azerbaijanis sazRvris mimdebare farTobebi,
samgoris, mcxeTisa da sagarejos municipalitetebi.
II jgufis municipalitetebi Zl-ieri qarebiT (15-17 m/w), rac
sagrZoblad azianebs mosavals. esenia: cxinvalis, axalqalaqis,
ninowmindis, walkis, duSeTis, marneulis, bolnisis, dmanisis da
yazbegis municipalitetebSi.
III jgufis municipalitetebi nak-lebad Zlieri qarebiT (10-14
m/w): axalcixis, aspinZis, adigenis, borjomis, axalgoris,
TeTriwy-aros, TianeTis, javis, Telavis, axmetis, yvarelis,
gurjaanisa da lagodexis municipalitetebSi.
mravalwlovan nargavTa da-sacavad qarsafari zolebi unda gaSendes
baRis gaSenebamde ori wliT adre. mTavari anu ZiriTadi zoli
SeZlebisamebr unda gan-lagdes gabatonebuli qarebis mimarTulebis
perpendikularu-lad, xolo damatebiTi anu ga-nivi - ZiriTadi zolis
perpendi-kularulad. imis mixedviT, Tu romel zonaSi Sendeba da imis
mixedviT adgili irwyveba Tu ara zolebs Soris manZili unda iyos:
-
9
cxrili 1. manZilebi qarsafaris ZiriTad zolebs Soris
რეგიონის ჯგუფი მანძილი დაცვით ზოლებს შორის (მეტრი)
სარწყავი ურწყავი
პირველი 200 100
მეორე 250 150
მესამე 300 200
damatebiT zolebs Soris manZilebi samive jgufSi dawesebulia
orma-gi, imisa rac ZiriTadi zolisTvisaa gankuTvnili. sadac qarebi
sustia dasaSvebia sammagic.
qarsafari zolebis mowyobis konstruqcia:
pirveli jgufis raionebSi mTavari dacviTi qarsafari zolebisTvis
saWiroa 8 rigis gaSeneba, damatebiTSi - 2 rigis.
meore da mesame jgufis raionebisTvis Sesabamisad ZiriTadi - 6 an
4, xolo damatebiTi - 2 rigi.
rigTaSorisi manZilebic ganisazRvreba imis mixedviT Tu rogor
xde-ba damuSaveba - trqtoriT, cxeniT Tu fexiT, Sesabamisad 2,5;
1,5; 1 m.
cxrili 2. qarsafris ganivi konstruqcia
რიგების
რაოდენობა ზოლში
ზოლის სიგანე (მეტრებში)
რიგთაშორისი
მაძილი
2,5 მ
რიგთაშორისი
მაძილი
1,5 მ
რიგთაშორისი
მაძილი
1 მ
8 20 12 8
6 15 9 6
4 10 6 4
2 5 3 2
qarsafari zolebis Semadgenloba naxevari foTlovani da naxevari
wiwvovani saxeobebiT ewyoba an mTlianad foTlovani saxeobebiT.
qarsafar zolebSi SerCeuli saxeobebi unda xasiaTdebodes:
• adgilobriv klimatur pirobebTan kargi SeguebiT,
• swrafi zrdiT,
• sicocxlis didi xangrZlivobiT,
• kargi taniT da myari varjiT,
-
10
• ar unda hqondeT fesvidan amonayari,
• ar unda hyavdeT sasoflo kulturebTan saerTo mavne-blebi da
daavadebebi
aqedan gamomdinare aRmosavleT saqarTveloSi rekomendebulia xisa
da buCqis Semdegi saxeobebi:
I jgufi, qveda sartyeli - 500-1000 m.z.d raionebi - xaSuri,
qareli, gori, cxinvali, kaspi.
1) mdinareebis mtkvris, aragvis, qsnis, fronasa da liaxvis auzSi
dasarwyav farTobebze ZiriTadi zolebis wamyvani saxeobebia: al-vis
xe, kanaduri verxvi, evropu-li naZvi, grZelyunwa muxa, Tela,
nekerCxali, mindvris cacxvi, if-ani. ganivi zolebisTvis damate-biT
- TuTa, kakali, panta, qvetyis Semqmneli saxeobebidan - Sindi,
jonjoli, tyemali, xolo gana-pira zolebisTvis fSati.
2) urwyav farTobze ZiriTadi zolebis wamyvani saxeobebia:
qar-Tuli muxa, Tela, mindvris neker-Cxali.ganivi zolebisTvis
dam-atebiT TuTa, da panta; qvetyis Semqmneli saxeobebidan rogorc
ZiriTad aseve ganiv zolebSi dasaSvebia - Sindi, zRmartli, tyemali;
napirebze - fSati da beryena.
II jgufis raionebi: mcxeTa, samgo-ri, sagarejo, siRnaRi,
dedofli-swyaro, marneuli, bolnisi
1) sarwyavi farTobebi da pirveli terasa mdinareebis mt-kvari,
aragvi, xrami, algeTi, ala-znis auzebSi ZiriTadi zolebis wamyvani
saxeobebia: alvis xe, kan-aduri verxvi, kviparosi, qarTu-li muxa,
grZelyunwa muxa, Tela,
mindvris nekerCxali, cacxvi, if-ani.ganivi zolebisaTvis
damate-biT TuTa, kakali, panta. qvetyis saxeobebidan rogorc
ZiriTadi ise ganivi zolebisTvis: Sindi, jonjoli, tyemali, Txili,
napir-ebze broweuli, fSati.
2) urwyavi farTobebi a) 300-500 m z.d. ZiriTadi zolebis
wa-myvani saxeobebia akaki, kevis xe, qarTuli nekerCxali,
kviparose-bi. ganivi zolebisTvis damatebiT nuSi.
b) 500-1000 mz.d. ZiriTadi zolebis wamyvani saxeobebia: qa-rTuli
muxa, Savi fiWvi, mindvris nekerCxali, Tela, kviparosi, iaponuri
sofora. ganivi zolebi-saTvis damatebiT TuTa da panta. qvetyis
saxeobebidan ZiriTadsa da ganiv zolebSi - Sindi, zRmar-tli,
tyemali, ganapira zolebSi - fSati da kvrinCxi.
III jgufis raionebSi - walka, bog-danovka, axalqalaqi,
yazbegi
1) sarwyav farTobebsa da mdinareebis faravanisa da xra-mis
auzebis pirvel terasebze ZiriTadi zolebis wamyvani mcena-reebia -
aRmosavluri muxa, kana-duri verxvi, aryi, kavkasiuri fi-Wvi,
evropuli naZvi, maRalmTis nekerCxali. ganivi zolebisTvis 1800-1900
m-ze damatebiT panta. qvetyidan - Txili.
2) urwyavi farTobebisT-vis ZiriTadi zolebis wamyvani mcenareebia
- aRmosavluri muxa, maRalmTis nekerCxali, aryi, ka-vkasiuri fiWvi.
ganivi zolebisT-vis - panta, qvetyidan - Txili.
aRmosavleT saqarTvelos raionebSi damlaSebuli niad-
-
11
agebisaTvis rekomendebulia Sem-degi saxeobebi:
ZiriTadi zolebisaTvis: eldaris fiWvi, Tela, glediCia, iaponuri
sofora, akacia. ganivi zolebi-saTvis damatebiT: TuTa, Werami.
qvetyidan - WalafSata, broweu-li, amorfa, xepilpila, ialRuni,
kurdRliscocxa.
dasavleTsaqarTvelosTvis
qarebis mavne zemoqmedebis mixed-viT dasavleT saqarTvelos
raionebic iyofa sam jgufad:
I jgufis raionebi: sadac Zlieri qari iwvevs niadagis gamofit-vas
- qobuleTis, Coxataurisa da lanCxuTis dablobi nawili, kaxa-bris
veli, baTumis, quTaisis, fo-Tis, xonis, samtrediis, senakis,
abaSis, xobis, martvilis, zugdi-dis, Terjolas da wyaltubos
mu-nicipalitetebSi.
II jgufis raionebi: qarebi sagrZno-bi zians momtania, raionebi:
baTu-
mi -kaxabris velis gamoklebiT, lanCxuTi, Coxatauri, qobu-leTi -
dablobebis gamoklebiT, ozurgeTi, Cxorowyu, walenjixa, gali,
oCamCire, zestafoni, baR-daTi, vanisa da
tyibulismunici-palitetebSi.
III jgufis raionebi: naklebi si-Zlieris qarebi, raionebi:
soxu-mis, gudauTis, gagris, Suaxevis, xulos, qedis, saCxeris, onis,
orjonikiZis, ambrolauris, mestiisa da
lentexismunici-palitetebSi.
marcvlovani kulturebis da-sacavad dacviTi tyis zolebi, rogorc
aRmosavleT ise dasav-leT saqarTveloSi unda gaSendes 2 wliT adre
kulturebis gaSene-bamde.
zolebis sigane 6 rigis SemTxveva-Si unda iyos 16,5 m; 4 rigis
dros 11,5 da 2 rigis dros 6,5. saxeo-bebs, rogorc wiwvovan, ise
foT-lovan mcenareebs Soris manZili unda iyos 2 metri, xolo viwro
varjianisas 1,5.
cxrili 3. dacviT zolebs Soris manZili (metrebSi)
რეგიონის ჯგუფი მანძილი მთავარ დაცვით ზოლებს
შორის (მეტრი)მანძილი დამატებით ზოლებს შორის
პირველი 100 200
მეორე 150 300
მესამე 200 400
raionebis mixedviT zolebSi unda iyos rigebis Semdegi
raodenoba:
I jgufis mTavari zolebisTvis 6 rigi, xolo damatebiTi zolebisTvis
2 rigi; II da III jgufSi Sesabamisad 4-2 da 2-2.
-
12
dasavleT saqarTveloSi qarsafa-ri zolebis gasaSeneblad
reko-mendebulia Semdegi saxeobebi:
a) degradirebuli neSompala-karbonatuli niadagebisTvis -
horizontaluri kviparosebi, Savi fiWvi, evropuli naZvi, kana-dis
verxvi, alvis xe, aRmosavle-Tis Wadari, kakali da TuTa;
b) aluviuri, wiTel-miwa, yviTel-miwa eweri da yomrali
niadagebi-sTvis - kriptomeria, kviparosi, Savi fiWvi, lavzonis
kviparosi, evropuli naZvi, himalais naZvi, kanaduri verxvi, cacxvi,
kakali, TuTa, naZvi, tyemali, jonjoli, Sindi, Txili.
qarsafari zolebis gaSenebisT-vis da normaluri
zrda-ganviTa-rebisTvis, mcenareebis specifi-uri SerCevis garda
(igulisxmeba niadaguri da klimaturi pirobe-bi), aucilebelia
niadagis winas-wari drouli damuSaveba, raze-dac damokidebulia
nargaobis gaxareba, kargi zrda da qarebis-gan swrafi dacva.
wiwvovan mcenareTa dargva dac-viT tyis zolebSi rekomende-bulia
ZiriTadad gazafxulze. SemodgomiT dargva rekomende-bulia mxolod
maSin, rodesac niadagis tenianoba maRalia. foT-lovani saxeobebis
dargva Sei-Zleba rogorc gazafxulze, aseve Semodgomaze. ix. danarTi
1.
danarTi1
qarsafarSi gamosayenebeli saxeobebis zogierTi maxasiaTebeli
#დასახელება
ქართულად
დასახელება
ლათინურად
მთავარი ზოლი (1)
დამატ. ზოლი (2)
ფოთლ, წიწვოვ.
გავრც. სიმაღ.
მ.
ზ.დ
სარწყავი (+)
ურწყ.(-)
1 ალვის ხე Populus
piramidalis
1ფოთ.
1000-მდე+
2 კანადური ვერხვი Populus deltoides (=P. canadensis)
1ფოთ.
1000-მდე+
3 გრძელყუნწა მუხა (ჭალის მუხა)
Quercus pedun-culiflora
1 ფოთ. 200-700 +
4 ქართული მუხა Quercus iberica 1 ფოთ. 500-1000 -
5 პატარა თელადუმა Ulmus minor 1 ფოთ. 200-800 + -
-
13
6 მინდვრის
ნეკერჩხალიAcer campestre
1ფოთ.
1000-მდე+ -
7 ქართ. ნეკერჩხალი Acer ibericum 1 ფოთ. 300-600 -
8 მაღალმთის
ნეკერჩხალიAcer trautvetteri
1ფოთ.
1000-1900 + -
9 აღმოსავლური ჭადარი
Platanus orien-talis
1 ფოთ 700-მდე +
10 კავკასიური ცაცხვი Tilia caucasica 1 ფოთ. 200-700 +
11 ჩვეულებრივი იფანი Fraxinus excel-sior
1 ფოთ. 1000-მდე +
12 კავკასიური აკაკი Celtis caucasica 1 ფოთ. 300-600 -
13 თეთრი არყი Betula litwinowii 1 ფოთ. 1900-მდე + -
14 საღსაღაჯი Pistacia mutica 1 ფოთ. 300-500 -
15 იაპ. სოფორა Sophora japonica 1 ფოთ. 500-1000 -
16 შავი ფიჭვი Pinus nigra 1 წიწვ. 500-1000 -
17 კავკასიური ფიჭვი Pinus sosnovskii 1 წიწვ. 500-1900 + -
18 ევროპული ნაძვი Picea abies 1 წიწვ. 500-1000 +
19 ჰიმალაისკვიპაროსი Cupressus torulosa
1 წიწვ. 500-1500 + -
20 ელდარის ფიჭვი Pinus eldarica 1 წიწვ. 300-500 -
21 გლედიჩია Gleditschia 1 ფოთ. 800-მდე -
22 აკაცია Acacia dealbata 1 ფოთ. 800-მდე -
23 თუთა Morus 2 ფოთ. 500-1000 + -
24 კაკალი Juglans regia 2 ფოთ. 1500-მდე + -
25 პანტა Pyrus caucasica 2 ფოთ. 500-900 + -
26 შინდი Cornus mas 1-2 ფოთ. 500-1100 + -
27 ჩვეულებრივი ჯონჯოლი
Staphylea pinnata
2ფოთ.
1000-მდე+
28 ტყემალი Prunus divaricata 1 -2 ფოთ. 1000-მდე + -
29 ფშატი Elaeagnus an-gustifolia
1 -2 ფოთ. 1600-მდე +
30 ზღმარტლი Mespilus ger-manica
1 -2 ფოთ. 1000-მდე -
31 ბერყენა Pyrus salicifolia 1 - 2 ფოთ. 1500-მდე -
32 თხილი Corylus 1 - 2 ფოთ. 1000-მდე + -
33 ბროწეული Punica granatum 2 ფოთ. 500-მდე -
34 ნუში Amygdalus com-munis
1 - 2 ფოთ. 1000-მდე -
-
14
35 კვრინჩხი Prunus spinosa 1 - 2 ფოთ. 1200-მდე -
36 ჭერამი Armeniaca vulgaris
2 ფოთ. 1000-მდე + -
37 ცრუაკაცია Robinia pseudo-acacia
2 ფოთ. 1000-მდე +
38 ჰიმალაის ნაძვი Picea morinda (P. smithiana)
1 წიწ. 1000-მდე -
39 იალღუნი Tamarix 1 - 2 ფოთ. 500-მდე -
40 კურდღლისცოცხაGenista
1 - 2 ფოთ. 700-მდე -
41 კრიპტომერია იაპონური
Cryptomeria japonica
1 წიწ. 500-მდე -
42 ლავზონის კვიპაროსი
Chamaecyparis lawsoniana
1 წიწ. 1000-მდე -
43 ლუზიტანიური კვიპაროსი
Cupressus lusitanica
1 წიწ. 1200-მდე -
ufro vrceli ganmartebebisa da konsultaciebisaTvis moce-mul
Temaze SegiZliaT
mimarToT soflis meurneobis saministros samecniero-kvle-viT
centrs!
0159, saqarTvelo Tbilisi,
marSal gelovanis gamz. №6
Semdgeneli: sof. meur. mecnierebaTa doqtori,
nana goginaSvili
-
15
-
16
ქარსაფარი ზოლების მოწყობა
თბილისი 2018
ფერმერებისათვის
