FIDKAR Małopolski ––dokonania, trudności ...fidkar.wbp.krakow.pl/fidkar/...fidkar_dokonania_trudnosci_perspekty… · FIDKAR Małopolski ––dokonania, trudności, perspektywydokonania,

Wojewódzka Biblioteka Publiczna w KrakowieWojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie

Wojciech KowalewskiWojciech Kowalewski

Małopolska Biblioteka CyfrowaMałopolska Biblioteka Cyfrowa


FIDKAR Małopolski FIDKAR Małopolski –– dokonania, trudności, perspektywydokonania, trudności, perspektywy


IX Ogólnopolska Konferencja "Automatyzacja bibliotek publicznych” IX Ogólnopolska Konferencja "Automatyzacja bibliotek publicznych” Warszawa, 25Warszawa, 25--26 listopada 2010 r.26 listopada 2010 r.

Nasze doświadczenia...Nasze doświadczenia...

�� 2000:2000: projekt wdrożenia zintegrowanego systemu komputerowego projekt wdrożenia zintegrowanego systemu komputerowego


PER ASPERA AD ASTRA�� 2000:2000: projekt wdrożenia zintegrowanego systemu komputerowego projekt wdrożenia zintegrowanego systemu komputerowego

dla bibliotek publicznych w Małopolsce. Założenia dla bibliotek publicznych w Małopolsce. Założenia perspektywiczne projektu prowokują bibliotekarzy małych perspektywiczne projektu prowokują bibliotekarzy małych i średnich bibliotek publicznych do rozpoczęcia procesów i średnich bibliotek publicznych do rozpoczęcia procesów komputeryzacjikomputeryzacji

�� 20012001--2003:2003: wzrost zapotrzebowania na systemy do obsługi wzrost zapotrzebowania na systemy do obsługi bibliotek publicznych; wzmożone instalacje programu MAK oraz bibliotek publicznych; wzmożone instalacje programu MAK oraz cykle szkoleń podnoszą świadomość i inicjują powstawanie cykle szkoleń podnoszą świadomość i inicjują powstawanie katalogówkatalogów


�� 20042004: większość dużych i średnich bibliotek publicznych w : większość dużych i średnich bibliotek publicznych w



PER ASPERA AD ASTRA�� 20042004: większość dużych i średnich bibliotek publicznych w : większość dużych i średnich bibliotek publicznych w

Małopolsce posiada bazy katalogowe, które można udostępnić w Małopolsce posiada bazy katalogowe, które można udostępnić w InternecieInternecie

�� 20052005--2006:2006: pomysł stworzenia katalogu rozproszonego FIDKAR pomysł stworzenia katalogu rozproszonego FIDKAR Małopolski Małopolski •• podłączenie pierwszych baz katalogowych w wyszukiwarce podłączenie pierwszych baz katalogowych w wyszukiwarce

FIDKARFIDKAR•• kampaniakampania na rzecz tworzenia baz regionalnych w WBP na rzecz tworzenia baz regionalnych w WBP

(instalacje (instalacje BibRegBibReg, szkolenia MARC21), szkolenia MARC21)•• przystąpienie bibliotek naukowych Krakowa do projektuprzystąpienie bibliotek naukowych Krakowa do projektu•• podział portalu FIDKAR Małopolski na serwisy:podział portalu FIDKAR Małopolski na serwisy:


�� 2006: 2006: pierwsze lokalne inicjatywy integrujące zasoby bibliotek pierwsze lokalne inicjatywy integrujące zasoby bibliotek



PER ASPERA AD ASTRA�� 2006: 2006: pierwsze lokalne inicjatywy integrujące zasoby bibliotek pierwsze lokalne inicjatywy integrujące zasoby bibliotek publicznychpublicznych

•• EBiPOEBiPO i FIDKAR Oświęcimski (i FIDKAR Oświęcimski (multiwyszukiwarkamultiwyszukiwarka bibliotek bibliotek publicznych i szkolnych) publicznych i szkolnych) http://www.mbp.oswiecim.pl/http://www.mbp.oswiecim.pl/

•• Porozumienie Bibliotek Tarnowskich (FIDKAR Tarnowski; Porozumienie Bibliotek Tarnowskich (FIDKAR Tarnowski; MAK) MAK) http://www.biblioteka.tarman.pl/fidkar/http://www.biblioteka.tarman.pl/fidkar/


�� 2007:2007: powstanie Małopolskiej Biblioteki Cyfrowejpowstanie Małopolskiej Biblioteki Cyfrowej



PER ASPERA AD ASTRA�� 2007:2007: powstanie Małopolskiej Biblioteki Cyfrowejpowstanie Małopolskiej Biblioteki Cyfrowej

•• pierwsze próby integracji opisów bibliograficznych z obiektami pierwsze próby integracji opisów bibliograficznych z obiektami cyfrowymicyfrowymi

�� 2008: 2008: czynna współpraca niektórych bibliotek publicznych czynna współpraca niektórych bibliotek publicznych z MBC (Chrzanów, Olkusz, Tarnów, Zakopane, …)z MBC (Chrzanów, Olkusz, Tarnów, Zakopane, …)


•• znaczący przyrost znaczący przyrost katalogów i baz bibliograficznych MAK katalogów i baz bibliograficznych MAK

20052005--2008: wnioski2008: wnioski


PER ASPERA AD ASTRA•• znaczący przyrost znaczący przyrost katalogów i baz bibliograficznych MAK katalogów i baz bibliograficznych MAK •• bazy przesyłane bazy przesyłane onon--lineline, udostępniane z serwera WBP , udostępniane z serwera WBP

-- model pośredni model pośredni •• wszystkie bazy udostępnione również przez wszystkie bazy udostępnione również przez MAKwwwMAKwww

trudności organizacyjne:trudności organizacyjne:•• brak katalogów centralnychbrak katalogów centralnych -- niektóre biblioteki udostępniają niektóre biblioteki udostępniają

nawet kilkanaście baz (filie)nawet kilkanaście baz (filie)•• konieczność dokonywania konieczność dokonywania cyklicznej aktualizacji baz cyklicznej aktualizacji baz

i opisów do bazi opisów do baz•• część baz wymaga różnych część baz wymaga różnych operacji informatycznychoperacji informatycznych, tj. import, , tj. import,

definiowanie indeksów i in. definiowanie indeksów i in.


•• sprawozdawczość:sprawozdawczość: statystyka odwiedzin podawana wyłącznie statystyka odwiedzin podawana wyłącznie

20052005--2008: wnioski2008: wnioski


PER ASPERA AD ASTRA•• sprawozdawczość:sprawozdawczość: statystyka odwiedzin podawana wyłącznie statystyka odwiedzin podawana wyłącznie

dla dla FIDKARaFIDKARa•• skomplikowane operacjeskomplikowane operacje informatyczne dla bibliotek, które nie informatyczne dla bibliotek, które nie

wykupiły serwera z39.50 (Libra) lub go nie posiadają (DOS)wykupiły serwera z39.50 (Libra) lub go nie posiadają (DOS)•• eksport danych (eksport danych (txttxt), zmiana separatorów pól, import do ), zmiana separatorów pól, import do MAKaMAKa, ,

definiowanie indeksów i in.definiowanie indeksów i in.

•• problemy techniczneproblemy techniczne z uzyskaniem aktualizacji katalogówz uzyskaniem aktualizacji katalogów•• wymagana znajomość struktury baz danychwymagana znajomość struktury baz danych•• wymagana znajomość struktury baz danychwymagana znajomość struktury baz danych•• z uwagi na objętość baz (do 100 MB) konieczne było stworzenie z uwagi na objętość baz (do 100 MB) konieczne było stworzenie

zdalnego dostępu dla bibliotekarzy z terenu (np. FTP)zdalnego dostępu dla bibliotekarzy z terenu (np. FTP)


RK@MRK@M: w „krytycznym” momencie : w „krytycznym” momencie -- ok. 150 katalogówok. 150 katalogów

20052005--2008: wnioski2008: wnioski


PER ASPERA AD ASTRARK@MRK@M: w „krytycznym” momencie : w „krytycznym” momencie -- ok. 150 katalogówok. 150 katalogów•• ok. 100 baz MAK (80% MARC21, 15% MARCBN, 5% inne)ok. 100 baz MAK (80% MARC21, 15% MARCBN, 5% inne)•• pozostałe bazy (SOWA, Libra, pozostałe bazy (SOWA, Libra, ProlibProlib oraz CDS/ISIS)oraz CDS/ISIS)

BR@MaBR@Ma: bazy bibliograficzne : bazy bibliograficzne -- ok. 40 bazok. 40 baz

KR@KKR@K: ok. 15 katalogów bibliotek naukowych : ok. 15 katalogów bibliotek naukowych •• głównie model bezpośrednigłównie model bezpośredni•• głównie model bezpośrednigłównie model bezpośredni•• systemy: systemy: VirtuaVirtua, TINLIB, , TINLIB, ProlibProlib, MAK, … , MAK, …


inf. o inf. o wstrzymaniu prac wstrzymaniu prac nad rozwojem systemu MAKnad rozwojem systemu MAK

FIDKAR: 2008FIDKAR: 2008


PER ASPERA AD ASTRAinf. o inf. o wstrzymaniu prac wstrzymaniu prac nad rozwojem systemu MAKnad rozwojem systemu MAK•• trudności w implementacjach opartych na trybie wielodostępu trudności w implementacjach opartych na trybie wielodostępu

(środowisko sieciowe, katalogi centralne) (środowisko sieciowe, katalogi centralne) •• słabe efekty z39.50 (klient, serwer)słabe efekty z39.50 (klient, serwer)•• zanikająca kompatybilność z nowymi OS (np. MS Vista, 7, …)zanikająca kompatybilność z nowymi OS (np. MS Vista, 7, …)•• liczne ograniczenia programowe i sprzętoweliczne ograniczenia programowe i sprzętowe•• duża redundancja baz danych; brak relacyjności:duża redundancja baz danych; brak relacyjności:

•• brak możliwości wiązania opisu bibliograficznego z hasłem brak możliwości wiązania opisu bibliograficznego z hasłem •• brak możliwości wiązania opisu bibliograficznego z hasłem brak możliwości wiązania opisu bibliograficznego z hasłem formalnym i przedmiotowymformalnym i przedmiotowym•• brak współpracy w zakresie pobierania haseł wzorcowych z KHW brak współpracy w zakresie pobierania haseł wzorcowych z KHW (np. CKHW, KHW BN, słowników systemowych) (np. CKHW, KHW BN, słowników systemowych) •• brak możliwości tworzenia rekordów haseł niekontrolowanych brak możliwości tworzenia rekordów haseł niekontrolowanych kartotekami wzorcowymi (osoba, instytucja, impreza, tytuł i in.) na kartotekami wzorcowymi (osoba, instytucja, impreza, tytuł i in.) na potrzeby LKHWpotrzeby LKHW


inf. o wstrzymaniu prac inf. o wstrzymaniu prac –– cdcd..



PER ASPERA AD ASTRAinf. o wstrzymaniu prac inf. o wstrzymaniu prac –– cdcd..•• brak planów rozwojowych…brak planów rozwojowych…•• porażka v. 5.0 i gasnący entuzjazm użytkowników porażka v. 5.0 i gasnący entuzjazm użytkowników MAKaMAKa•• mało przyjazny, nie intuicyjnymało przyjazny, nie intuicyjny•• ……

dynamiczny rozwój dynamiczny rozwój rynku usług outsourcingowychrynku usług outsourcingowych•• niskie koszty zakupu systemu w usłudze hostinguniskie koszty zakupu systemu w usłudze hostingu•• niskie koszty zakupu systemu w usłudze hostinguniskie koszty zakupu systemu w usłudze hostingu•• nowe zadania dla bibliotek (np. digitalizacja)nowe zadania dla bibliotek (np. digitalizacja)

wymagania współczesnego użytkownikawymagania współczesnego użytkownika


wzrost zapotrzebowaniawzrost zapotrzebowania na zintegrowane systemy na zintegrowane systemy



PER ASPERA AD ASTRAwzrost zapotrzebowaniawzrost zapotrzebowania na zintegrowane systemy na zintegrowane systemy

biblioteczne, powody:biblioteczne, powody:

•• niewystarczająca (nierozwojowa) funkcja aplikacji FIDKARniewystarczająca (nierozwojowa) funkcja aplikacji FIDKAR•• trudności administracji w rozbudowanych instalacjachtrudności administracji w rozbudowanych instalacjach•• brak obsługi rekordów KHWbrak obsługi rekordów KHW•• brak możliwości dokonywania operacji przez czytelnika (rezerwacja, brak możliwości dokonywania operacji przez czytelnika (rezerwacja,

prolongata zbiorów)prolongata zbiorów)prolongata zbiorów)prolongata zbiorów)•• błędy programowe (poprawianie kodu)błędy programowe (poprawianie kodu)•• brak możliwości prezentacji okładek książek itp.brak możliwości prezentacji okładek książek itp.


konieczność konieczność zautomatyzowania procesówzautomatyzowania procesów związanych z związanych z

zadaniazadania


PER ASPERA AD ASTRAkonieczność konieczność zautomatyzowania procesówzautomatyzowania procesów związanych z związanych z

aktualizacją baz aktualizacją baz –– model bezpośredni (serwer z39.50)model bezpośredni (serwer z39.50)

definitywna migracja do formatu MARC21definitywna migracja do formatu MARC21

rezygnacja z rezygnacja z MAKwwwMAKwww(problemy w definiowaniu pól zasobu)(problemy w definiowaniu pól zasobu)(problemy w definiowaniu pól zasobu)(problemy w definiowaniu pól zasobu)

model pośredni wyłącznie dla bibliografii „zamkniętych” model pośredni wyłącznie dla bibliografii „zamkniętych” ((BR@MaBR@Ma))


exodusexodus z z MAKaMAKa

FIDKAR: 2008FIDKAR: 2008--20102010


PER ASPERA AD ASTRAexodusexodus z z MAKaMAKa•• duże biblioteki (miejskie, powiatowe) wybierają systemy do duże biblioteki (miejskie, powiatowe) wybierają systemy do

kompleksowego zarządzania zbiorami bibliotecznymikompleksowego zarządzania zbiorami bibliotecznymi•• zauważalne tendencje do ujednolicania systemów w skali zauważalne tendencje do ujednolicania systemów w skali

miast i powiatumiast i powiatu•• następuje rozwój lokalnych katalogów rozproszonych, np. następuje rozwój lokalnych katalogów rozproszonych, np.

Tatrzański katalog rozproszony, Katalog rozproszony powiatu Tatrzański katalog rozproszony, Katalog rozproszony powiatu miechowskiegomiechowskiego, …, …miechowskiegomiechowskiego, …, …

•• biblioteki nie rezygnują z biblioteki nie rezygnują z udostudost. danych przez serwisy z39.50. danych przez serwisy z39.50


Exodus z Exodus z MAKaMAKa

FidkarFidkar: 2008: 2008--20102010

Exodus z Exodus z MAKaMAKa•• duże biblioteki (miejskie, powiatowe) wybierają systemy do duże biblioteki (miejskie, powiatowe) wybierają systemy do kompleksowego zarządzania zbiorami bibliotecznymi (w 2006 miejskie kompleksowego zarządzania zbiorami bibliotecznymi (w 2006 miejskie biblioteki w Krakowie zakupiły system SOWA2)biblioteki w Krakowie zakupiły system SOWA2)•• zauważalne tendencje do ujednolicania systemów w skali powiatuzauważalne tendencje do ujednolicania systemów w skali powiatu•• postępuje dalszy rozwój lokalnych katalogów rozproszonych, np. postępuje dalszy rozwój lokalnych katalogów rozproszonych, np.

Tatrzański katalog rozproszony, Katalog rozproszony powiatu Tatrzański katalog rozproszony, Katalog rozproszony powiatu miechowskiego, …miechowskiego, …

•• rozwój systemów w usłudze hostingurozwój systemów w usłudze hostingu•• rozwój systemów w usłudze hostingurozwój systemów w usłudze hostingu

statystyka odwiedzin (2007statystyka odwiedzin (2007--2010)2010)

model bezpośredni (z39.50): 28 model bezpośredni (z39.50): 28 –– SOWA2; 1 SOWA2; 1 –– PROLIB; 1 PROLIB; 1 –– PATRON3PATRON3(gł. katalogi centralne bibliotek powiatowych i miejskich, instalacje powiatowe)(gł. katalogi centralne bibliotek powiatowych i miejskich, instalacje powiatowe)model pośredni (serwer WBP): 69 baz (52 model pośredni (serwer WBP): 69 baz (52 –– MAK; 16 MAK; 16 –– LIBRA)LIBRA)



28 baz zamkniętych (SOWA2, MAK) 28 baz zamkniętych (SOWA2, MAK) -- Kraków i Małopolska Kraków i Małopolska 12 baz otwartych (w tym: Bibliografia Małopolski)12 baz otwartych (w tym: Bibliografia Małopolski)



8 katalogów bibliotek naukowych Krakowa (8 katalogów bibliotek naukowych Krakowa (VirtuaVirtua, , TinlibTinlib, , ProlibProlib, MAK), MAK)7 katalogów (zbiory specjalne): Biblioteka XX Czartoryskich, … (MAK)7 katalogów (zbiory specjalne): Biblioteka XX Czartoryskich, … (MAK)

FIDKAR Małopolski spełnił funkcję, ponieważ :FIDKAR Małopolski spełnił funkcję, ponieważ :

wnioskiwnioski


FIDKAR Małopolski spełnił funkcję, ponieważ :FIDKAR Małopolski spełnił funkcję, ponieważ :•• od roku 2005 nastąpił od roku 2005 nastąpił wzrost świadomości wzrost świadomości bibliotekarzy na procesy bibliotekarzy na procesy

związane z komputeryzacją bibliotek i małych placówek filialnychzwiązane z komputeryzacją bibliotek i małych placówek filialnych

(17. powiatów zakupiło lub wymieniło oprogramowanie biblioteczne)(17. powiatów zakupiło lub wymieniło oprogramowanie biblioteczne)

•• nastąpiła zdecydowana nastąpiła zdecydowana poprawa jakościpoprawa jakości opracowanych zbiorów opracowanych zbiorów (formalne, rzeczowe, KHW, …)(formalne, rzeczowe, KHW, …)

•• wśród niektórych bibliotek gminnych (Podhale, Orawa) zaistniała wśród niektórych bibliotek gminnych (Podhale, Orawa) zaistniała •• wśród niektórych bibliotek gminnych (Podhale, Orawa) zaistniała wśród niektórych bibliotek gminnych (Podhale, Orawa) zaistniała koniecznośćkonieczność tworzeniatworzenia bibliografii lub tematycznych zestawień bibliografii lub tematycznych zestawień bibliograficznych dotyczących regionubibliograficznych dotyczących regionu


FIDKAR Małopolski:FIDKAR Małopolski:

wnioskiwnioski


FIDKAR Małopolski:FIDKAR Małopolski:•• przygotowałprzygotował do przyszłego korzystania z PROFESJONALNEGO do przyszłego korzystania z PROFESJONALNEGO

OPROGRAMOWANIA bibliotecznego, umożliwiającego współpracę z OPROGRAMOWANIA bibliotecznego, umożliwiającego współpracę z protokołem z39.50 i szanującego standardy biblioteczne (MARC21, protokołem z39.50 i szanującego standardy biblioteczne (MARC21, ISO 2709)ISO 2709)

•• wywarł wpływ na decyzje dot. wywarł wpływ na decyzje dot. ujednolicaniaujednolicania systemów bibliotecznych systemów bibliotecznych w skali miast i powiatów i powstanie regionalnych serwisów z39.50 w skali miast i powiatów i powstanie regionalnych serwisów z39.50 ((MultiMulti--OPACOPAC))



wnioskiwnioski


FIDKAR Małopolski:FIDKAR Małopolski:•• spełnił funkcję spełnił funkcję propedeutycznąpropedeutyczną::

•• integracja systemów oraz baz zawierających różne typy dokumentów integracja systemów oraz baz zawierających różne typy dokumentów (katalogi, bibliografie regionalne, …) (katalogi, bibliografie regionalne, …)

•• ujednolicenie formatów baz danych (MARC, nieujednolicenie formatów baz danych (MARC, nie--MARC) MARC)

•• przełamanie barier stosowanej metodyki kontroli spójności danych i przełamanie barier stosowanej metodyki kontroli spójności danych i języka informacyjnojęzyka informacyjno--wyszukiwawczegowyszukiwawczego

•• strony kodowej, strony kodowej, organizacji danych, platformy systemowej…organizacji danych, platformy systemowej…



wnioskiwnioski


FIDKAR Małopolski:FIDKAR Małopolski:•• stanowił stanowił alternatywę alternatywę dla katalogów centralnych (problem spójności); dla katalogów centralnych (problem spójności);

przy braku realnej współpracy z NUKAT (przy braku realnej współpracy z NUKAT (współkatalogowaniewspółkatalogowanie, , wspwsp. . bierna)bierna)

3. miejskie biblioteki Krakowa (Krowoderska, Podgórska, Śródmiejska) 3. miejskie biblioteki Krakowa (Krowoderska, Podgórska, Śródmiejska) pracujące w systemie SOWA2/MARC21 wykorzystują CKHW (tzw. model pracujące w systemie SOWA2/MARC21 wykorzystują CKHW (tzw. model „schowkowy” lub „klikany”) do tworzenia haseł autorytatywnych„schowkowy” lub „klikany”) do tworzenia haseł autorytatywnych


wnioskiwnioski



•• w okresie użytkowania w okresie użytkowania MAKaMAKa w większości bibliotek w większości bibliotek stanowił stanowił jedyne jedyne źródło źródło udostudost. katalogów i baz bibliograficznych . katalogów i baz bibliograficznych onon--lineline

•• miał zasadniczy i miał zasadniczy i decydujący wpływdecydujący wpływ na rozwój na rozwój małych małych i średnich bibliotek publicznych oraz integrację środowiska i średnich bibliotek publicznych oraz integrację środowiska i średnich bibliotek publicznych oraz integrację środowiska i średnich bibliotek publicznych oraz integrację środowiska bibliotekarzy i czytelnikówbibliotekarzy i czytelników



0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

35000

http://www.rajska.infohttp://www.rajska.info


-- Rozproszony Katalog Małopolski (Rozproszony Katalog Małopolski (RK@MRK@M) ) -- http://rkam.rajska.info/http://rkam.rajska.info/-- Bibliografia Regionalna Małopolski (Bibliografia Regionalna Małopolski (BR@MaBR@Ma) ) -- http://fidkar.rajska.info/http://fidkar.rajska.info/-- Katalog Rozproszony Krakowa (Katalog Rozproszony Krakowa (KR@KKR@K) ) -- http://krak.rajska.info/http://krak.rajska.info/




Bibliografia Małopolski (SOWA2) Bibliografia Małopolski (SOWA2) -- http://bibliografia.rajska.info/http://bibliografia.rajska.info/

Dziękuję za uwagę...


mgr Wojciech Kowalewskimgr Wojciech Kowalewski

Szef Zespołu ds. Małopolskiej Biblioteki CyfrowejSzef Zespołu ds. Małopolskiej Biblioteki CyfrowejSzef Zespołu ds. Małopolskiej Biblioteki CyfrowejSzef Zespołu ds. Małopolskiej Biblioteki CyfrowejInstruktor ds. komputeryzacji bibliotekInstruktor ds. komputeryzacji bibliotek

-- Wojewódzka Biblioteka Publiczna w KrakowieWojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie

teltel. (12) 37. (12) 37--5252--233, (12) 37233, (12) 37--5252--277277

[email protected]@wbp.krakow.pl


Documents

FIDKAR Małopolski ––dokonania, trudności ...fidkar.wbp.krakow.pl/fidkar/...fidkar_dokonania_trudnosci_perspekty… · FIDKAR Małopolski ––dokonania, trudności, perspektywydokonania,