68

Module 56

6666

Filipino Ingklitik

A DepEd-BEAM Distance Learning Program supported by the Australian Agency for International Development

69

Magandang araw sa iyo. Maaga ka bang gumising ngayon?

Seguro handang-handa ka nang sagutin ang naiwan mong aralin

at may dagdag pa ngayon. Sana ay maging masiglang-masigla ka

sa lahat ng inyong gawain.

Minsan may mga pagkakataong sa ating mga pahayag o

pagsasabi ay may mga ginagamit tayong mga katagang

nagbibigay-kahulugan sa ating mga pahayag.

Nagagamit ang mga pang-abay na ingklitik gaya ng pa,

raw/daw, yata, nga, din/rin, muna at iba pa ang layunin ng

modyul na ito.

Punan ng angkop na ingklitik ang mga patlang.Isulat ang

titik lamang.

1. Nagtanim sila ng mga bulaklak sa bakuran. Nabuhay

___________ ang itinanim nila.

a. muna b. pa c. naman

2. Malaki _______________ang kanilang kita sa pagtitinda ng

kakanin sa palengke.

a. tuloy b. raw c. pa

Subukin Natin

Sa Mag-aaral

Mga Dapat Matutuhan

70

3. Natuwa ang mga kapitbahay sapagkat

nabigyan_____________sila ng gulay.

a. din b. yata c. nga

4. Alin ___________ ang mabuti, isara ang lumang bintana o

takpan ng mga karton?

a. kaya b. kasi c. nga

5. Talaga_________nagtatanim ka ng gulay sa likod-bahay

ninyo?

a. raw b. baga c. bang

Ano ang iskor mo?

Nakaranas ka na bang gumamit ng telepono? Kung wala pa,

alamin natin kung paano nag-uusap ang magkaklase sa telepono.

Tungkol saan ang pag-uusap ng magkaklase? Paano sila

nag-uusap? Anu-ano ang mga salitang may salungguhit?

Basahin ang usapan.

Pag-aralan Natin

71

Ito ba ang sagot mo?

- Ang kanilang pinag-uusapan ay ang pagpapaalam kay

Bambi na pupunta ang kanyang kaibigan sa kanilang

bahay upang magpapaturo sa pagluluto.

- Ang kanilang pag-uusap ay sa pamamagitan ng

telepono.

- Ang salitang may salungguhit ay na, nga, pala, lang,

sana, pa, naman, muna, kasi, at yata.

Tama ba ang sagot mo? Binabati kita.

72

- Ang may salungguhit ay mga katagang ginagamit sa

mga pahayag o pagsasabi ng nadarama o naisip na

nagbibigay-kahulugan sa ating mga pahayag.

Ano ang tawag sa mga katagang ito?

Ang mga ito ay tinatawag na ingklitik kapag nag-iisa,

walang kahulugan ito at naging may kahulugan lamang kapag

ginamit sa pangungusap.

Halimbawa:,

Kakain pala siya. Kakain yata siya.

Kakain na siya. Kakain kasi siya.

Kakain ba siya? Kakain sana siya.

Kakain na nga siya.

Di ba magkaiba ang kahulugan kahit na pareho ang

pangungusap na ginamit?

Ang mga ingklitik ay maiikling katagang walang

kahulugan sa kanilang sarili subalit nakapagpapabago ng

kahulugan ng pangungusap. Ang mga ingklitik ay ba, nga, yata,

pala, daw/raw, kaya, kasi, man, lang, pa na, sana, muna, naman,

din/rin at iba pa.

73

Hanapin sa ibaba ang angkop na ingklitik na bubuo sa

bawat pangungusap.

1. Ikaw _________ ang dumating?

2. Umalis na ___________ siya dahil may gagawin pa siya.

3. Darating ________ mamaya ang bisita.

4. Naglalaba ________ siya hanggang ngayon.

5. Hindi ka ___________ tumawag bago pumarito.

Ilan ang iskor mo?

Punan ng wastong ingklitik ang patlang upang mabuo ang

pangungusap.

1. Tiyaga ang daan sa tagumpay upang makamit ___________

ang hinahangad ng bawat isa.

a. yata b. lang c. pala

Mga Dagdag na Gawain

Gawin Natin

muna kasi nga

pa ba na pala

74

Ang mga ingklitik ay maiikling katagang walang

kahulugan sa kanilang sarili subalit nakapagbabago ng

kahulugan ng pangungusap. Hindi makatayong mag-isa

ang mga ito. Nagbibigay linaw sila sa ipinahayag ng

pangungusap.

Halimbawa ng mga ingklitik ay:

raw/daw yata kaya

rin/din pala muna lang

pa/pang ba kasi na

naman nga lamang tuloy

2. Kung magkakasama ang dunong at tiyaga ano________kaya

ang magiging suliranin upang hindi magtagumpay ang isang

tao?

a. nga b. kasi c. muna

3. May kasabihang daig __________ ng taong matiyaga ang

isang taong marunong lalo __________ at tamad ito.

a. lang b. pa c. na

4. Umalis na ___________ siya?

a. pa b. pala c. ng

5. Bumalik __________ siya agad.

a. naman b. raw c. sana

Tandaan Natin

75

Basahin ang talata. Itala ang mga ingklitik na ginamit sa

sagutang papel.

Ang pag-aalaga ng hayop ay magandang libangan kasi

maliban sa nakakaaliw ito ay napakikinabangan pa sa bahay. May

pagkakataong hindi natin inaasahang magawa ito ng ating mga

alaga. Kaya lamang bigyan din natin sila ng kaunting panahon na

maipakita ang ating pagmamahal at pag-aaruga.

Ilan ang naitala mong sagot?

Isulat sa inyong sagutang papel ang angkop na ingklitik

para sa sumusunod na mga pangungusap. Titik lamang ang

isulat.

1. Hindi ___________ mabuti ang pagtatanim ng halaman sa

tanghaling-tapat.

a. sana b. kaya c. pala

2. Maganda_________ang ating kapaligiran kung walang

punong makikita?

a. pa b. lamang c. ba

Pagyamanin Natin

Sariling Pagsusulit

76

3. Masayang masaya ang mga bata _____________ binigyan

sila ng maraming laruan.

a. pang b. kasi c. muna

4. Sila __________ ay sasali sa gaganaping pulong sa plasa.

a. na b. naman c. raw

5. Totoo________, na bumagsak ang malaking bato sa likuran

nila.

a. lang b. nga c. din

Isulat ang iyong iskor.

77

Subukin natin Pagyamanin Natin

1. c 1. c

2. b 2. c

3. a 3. b

4. a 4. c

5. c 5. b

Gawin Natin

1. pala

2. muna

3. kasi

4. pa

5. nga/kasi

Mga Dagdag na Gawain

1. b

2. a

3. b at c

4. b

5. a

Sariling Pagsusulit

kasi

pa

kaya

lamang

na

din

Gabay sa Pagwawasto