1

จากสอสงพมพสสอดจทล: วฒนธรรมการอานในโลกยคใหม From Print to Digital Media: Reading Culture in the Modern World

ธไนศวรรย บญม, ศศวรรณ โสภา

พนตนาฎ ตวงสวรรณ, ชนะพล โยธพทกษ, ณทมณ นะตะ

บทน า เมอคอมพวเตอรและอนเตอรเนตแพรหลาย กสงผลตอการพฒนาเทคโนโลย และนวตกรรมอนๆ อยางตอเนองและรวดเรว ซงกอใหเกดการเปลยนแปลงดานสงคมและวฒนธรรมตามมาอยางหลกเลยงไมได เพราะผคดคนและใชสอยเทคโนโลยเหลานกคอมนษยนนเอง

แวดวงสอสารมวลชนเปนอกภาคสวนหนงทตองปรบตวตามความเคลอนไหวของโลกใหทน เพราะนอกจากเทคโนโลยคอมพวเตอรและอนเตอรเนต จะชวยใหการผลตสอสงพมพสะดวกรวดเรวยงขน กยงท าใหเกดชองทางในการเผยแพรทหลากหลายขนดวย โดยเฉพาะการเสพสอในรปแบบอเลกทรอนกส ประเดนทถกเถยงกนอยางกวางขวางในแวดวงสอสารมวลชนมอยวา ในโลกยคใหมทมการใชเทคโนโลยคอมพวเตอรและอนเตอรเนตอยางแพรหลาย กระทงน ามาซงการถอก าเนดของสอในรปแบบดจทลและอเลกทรอนกส จะสงผลกระทบอยางไรตอสอสงพมพบาง เชน การถกแยงชงพนท หรออาจเลยเถดถงขนถกแทนท จนสอสงพมพสนบทบาทชนดถาวร

ผศ.นชรนทร ศศพบลย มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม สาขาวชาวารสารศาสตร แสดงความเหนไวตงแต พ.ศ. 2552 วา สอสงพมพจะยงเปนสอทอยไปไดอกนาน เพราะ “เสนหทแตกตางกน” เนองจากสอสงพมพสามารถน าตดตวไปอานไดทกสถานท ไมวาจะในหองนอน หองน า หรอบนรถไฟฟา ขณะทสอออนไลนยงมขอจ ากด (ผจดการออนไลน, 2552)

ทวาในปจจบน ขอจ ากดดงกลาวไดถกแกไขดวยการคดคนนวตกรรมของคนในโลกยคใหม อนไดแก การผลตเครองอานอเลกทรอนกสแบบพกพาทเรยกวา “แทบเลต” ซงมขนาดเลก และมน าหนกเบากวาคอมพวเตอรหรอคอมพวเตอรแบบพกพา (Laptop Computer) ไมเวนแมแตอปกรณสอสารทมบทบาทจนแทบจะกลายเปนอวยวะท 33 ของคนยคใหมอยางโทรศพทมอถอ ซงไดรบการพฒนา กระทงสามารถเชอมตออนเตอรเนต และเขาถงขอมลขาวสารไดตลอดเวลา รวมถงมความสามารถในการดาวนโหลดและจดเกบสอดจทลไวอานได ในปรมาณขอมลทไมตางจากหนงสอเลมใหญ จงไมแปลกทคนในแวดวงสงพมพจะตนตว และเฝาตดตามความเคลอนไหวของสอใหมอยางสอดจทลชนดตกกระแสไมได

อาจกลาวไดวา กาวยางส าคญของวฒนธรรมการอานสอดจทล เรมขนเมอ พ.ศ. 2553 ซงเปนปทแทบเลตจากบรษทแอปเปล (Apple Inc.) ทมชอวา “ไอแพด” (iPad) ไดรบการเปดตวเปนครงแรก พรอมยอดขาย 1 ลานเครองในระยะเวลาเพยง 28 วน ทงน นตยสาร eMarketer ไดคาดการณตอวา เมอถง พ.ศ.

2

2555 ยอดขาดแทบเลตจะสงขนจากเดมกวารอยละ 400 ซงกคอมากกวา 81.3 ลานเครอง โดยรอยละ 69 จะมาจากยอดขายของไอแพด และคนทวโลกจะใหความนยมในการใชแทบเลตมากขน โดยคาดการณจากยอดขายในขณะนน ซงมาจากสหรฐอเมรกากวารอยละ 62 แตถา 2 ปขางหนา ยอดขายในสหรฐลดลงเหลอเพยงรอยละ 50 นนหมายความวา ยอดขายจะกระจายไปยงสวนอนๆ ของโลก อกนยหนงคอ ผใชจากทวโลกจะใหความนยมในการใชแทบเลตมากขนนนเอง (แอพรวว, 2553)

ในทางกลบกน ยอดขายสอสงพมพทวโลกกลบสวนทางกบยอดขายอปกรณอเลกทรอนกส กระทง สงผลให The Seattle Post สอสงพมพเกาแกแหงวอชงตน ตองปรบเปลยนรปแบบเปนสอออนไลนอยางเตมตว รวมถงส านกพมพชอดงอกหลายแหง เชน Boston Globe, Reader’s Digest, Chicago Sun-Times ซงประสบกบภาวะขาดทนตดหนสนไปตามๆ กน สวนทางกบสอออนไลนทอนาคตยงสดใส (ผจดการออนไลน, 2552) รวมถงการทรานหนงสอรายใหญซงมสาขาทวโลกกวา 600 สาขาอยางราน Borders ตองประสบภาวะลมละลาย และปดตวลงใน พ.ศ. 2554

ส าหรบประเทศไทย แมสถานการณสอสงพมพจะคลมเครอ หากยอดขายแทบเลตกบงชถงความตองการใชเทคโนโลยเพอการสอสารรปแบบใหมไดเปนอยางด โดยใน พ.ศ. 2555 ยอดขายแทบเลตมแนวโนมเตบโตสงขนถงรอยละ 50 หรอ 400,000 เครอง และดวยกลไกลการตลาด ปจจยการแขงขนทสงขนท าใหราคาโดยเฉลยของแทบเลตลดลงอยทประมาณ 10,000 – 15,900 บาท (Telecompaper, 2012) จากราคาเปดตวในยคแรกกวา 20,000 บาท สงผลใหคนไทยมโอกาสในการเขาถงเครองอานอเลกทรอนกสดงกลาวไดมากขน ปจจยส าคญอกประการหนงทเออตอการเขาถงสอดจทลของคนไทย ไดแก นโยบายแจกแทบเลตใหแกเดก ป.1 ทวประเทศ หรอ “One Tablet PC per Child” โดยรฐบาลนางสาวยงลกษณ ชนวตร ทมผลปฏบตในป พ.ศ. 2555 ซงจะมผลเออใหเยาวชนมโอกาสใกลชดสอในรปแบบดจทลมากขน รวมถงบงชถงแนวโนมวา คนรนตอๆ ไปจะเตบโตมากบการอานแบบดจทล เพราะมโอกาสไดสมผสตงแตยงอยในรวโรงเรยน โดยไมตองรอใหมก าลงซอเมอถงวยท างาน

การเปลยนแปลงทก าลงเกดขนกบพฤตกรรมการอาน ซงถอเปนวฒนธรรมอยางหนง ในฐานะการเปนสวนหนงของวถชวต จะสอดคลองกบแนวโนมทวา สอสงพมพจะลดลง และสอดจทลจะเพมขน กระทงเขามามบทบาทแทนทกนไดหรอไม รวมถงแนวทางในการน าเสนอสอสงพมพและสอดจทลแบบใดทสะทอนออกมาจากเสยงของผเสพสอ คอสงทคณะผวจยไดศกษาในครงน โดยการใชขอมลจากการส ารวจแบบสอบถามกบกลมประชากร 58 คน โดยวธการสมแบบบงเอญ (Accidental sampling) ซงจะวเคราะหรวมกบแนวคดเรองวฒนธรรมประชานยม (Pop Culture) และแนวคดเรองการใชประโยชนและความพงพอใจตอสอ (Uses and Gratifications)

3

การอานสอดจทล กบ วฒนธรรมประชานยม กลมตวอยางในการวจยครงน มจ านวนทงสน 58 คน แบงเปนเพศชาย 29 คน และเพศหญง 29

คน โดยมการจ าแนกลกษณะประชากรตามอาย การศกษา อาชพ และรายได ซงการวจยครงนแสดงใหเหนถงอตราสวนของกลมตวอยางทนาสนใจดงตอไปน

กลมอาย 21-25 ป เปนกลมทมอตราสวนมากทสด คดเปนรอยละ 38 รองลงมาคอกลมอาย 26-30 ป คดเปนรอยละ 31 กลมผมการศกษาระดบปรญญาตรเปนกลมทมอตราสวนสงทสดถงรอยละ 67 รองลงมา คอกลมทมการศกษาสงกวาปรญญาตร และต ากวาปรญญาตรตามล าดบ

รปท 1 แผนภมแสดงอายและการศกษาของกลมตวอยาง

เมอจ าแนกตามลกษณะอาชพ พบวา กลมขาราชการและรฐวสาหกจ เปนกลมทมจ านวนนอยทสด

คดเปนรอยละ 2 และจ านวนมากทสดคอกลมนกเรยนนกศกษา คดเปนรอยละ 31 รองลงมาคอกลมพนกงานบรษท รอยละ 26 เมอจ าแนกตามรายได พบวา รอยละ 50 เปนผมรายได 10,001 - 20,000 บาท รองลงมาคอกลมทมรายไดต ากวา 10,000 บาท คดเปนรอยละ 28 และรายได 20,001 - 30,000 บาท รอยละ 14

รปท 2 แผนภมแสดงอาชพและรายไดของกลมตวอยาง

4

สงทนาสนใจในผลส ารวจกคอ ในบรรดากลมตวอยางทมความแตกตางหลากหลายทางสงคม ไมมผใดตอบวาไมเคยอานสอดจทล จงอนมานไดวา การอานสอดจทลเปน "Popular Culture" หรอวฒนธรรมประชานยม วฒนธรรมสมยนยม วฒนธรรมกระแสนยม สดแตจะใชค าใดเรยกแทน ซงในงานวจยนจะขอใชค าวาวฒนธรรมประชานยม

ทงน การพจารณาวา สงใดเปนความนยมของผคนในยคสมย หรอเปนวฒนธรรมสมยนยมหรอไม อาจพจารณาไดจากเกณฑของ John Storey (2006) อนไดแก เปนชนชอบและยอมรบโดยคนจ านวนมาก หลงเหลอจากวฒนธรรมชนสง เกดจากการตอสระหวางชนชน มแหลงก าเนดจากประชาชน เปนผลพวงจากการพฒนาอตสาหกรรมและการขยายตวของชมชนเมอง ซงผลจากการวจยครงน แสดงใหเหนวาการอานสอดจทลเปนวฒนธรรมทถกยอมรบโดยคนสวนใหญ ในทนคอจ านวนทงหมดจากผตอบแบบสอบถาม อกทงการอานสอดจทลยงเปนผลพวงจากการพฒนาอตสาหกรรมเครองใชอเลกทรอนกสดวย

คณะผวจยมมมมองวา การอานสอดจทลกลายเปนวฒนธรรมประชานยม เนองจากการพฒนาอยางไมหยดยงของอปกรณ ผลพวงของการโฆษณาประชาสมพนธ และกลไกตลาดทสงผลใหเครองมอมราคาถกลงเรอยๆ ท าใหสอดจทลเปนทนยมของคนทวไป รวมไปถงสามารถเขาถงไดงายขนกวาสมยแรกเรมซงมราคาคอนขางสง ประชากรทงหมดจงเคยอานสอดจทลไมทางใดกทางหนง พฤตกรรมการอานสอสงพมพและสอดจทล กลมตวอยางมประสบการณในการอานสอดจทลผานเครองมอทแตกตางกน โดยสวนใหญ หรอรอยละ 58 ยงคงอานสอดจทลผานคอมพวเตอร รองลงมาคอ สมารทโฟน คดเปนรอยละ 29 ขณะทการใชงานสอดจทลผานอปกรณอยางแทบเลต ยงคงมจ านวนไมมากนก คอมเพยงรอยละ 9 เทานน ซงถอเปนจ านวนนอยเมอเทยบกบยอดขายทเพมขนอยางกาวกระโดดของแทบเลตทวโลก

รปท 3 แผนภมแสดงอปกรณทใชอานสอดจทล

5

ในแงการใชเวลากบสอตางๆ งานวจยบงชวา ประชากรสวนใหญ หรอรอยละ 53 ใชเวลาในการอานสอดจทลโดยเฉลย 2-4 ชวโมงตอวน สงทนาสนใจกคอ มผใชเวลากบสอดจทลมากกวา 6 ชวโมงตอวนถงรอยละ 24 ซงเปนจ านวนทมากกวาสอสงพมพ ซงมอตราสวนเพยงรอยละ 9 จงอาจอนมานไดวา ผคนในยคน นยมใชเวลากบสอดจทลมากกวาสอสงพมพ

รปท 4 แผนภมแสดงระยะเวลาในการอานสอสงพมพและสอดจทล

รปแบบของสอสงพมพทกลมตวอยางอานเปนประจ ามากทสด ไดแก นตยสารหรอวารสาร คดเปน

รอยละ 27 อนดบสองคอหนงสอพมพ รอยละ19 ในขณะทมผอานสอดจทลในรปแบบขาวสารจากเวบไซตขาว สงคมออนไลน เชน เวบบอรดพนทพ (pantip.com) เครอขายสงคมออนไลน เชน เฟซบก ทวตเตอร ในจ านวนทใกลเคยงกบความนยมในการอานนตยสารหรอวารสารฉบบดจทล คดเปนอตราสวนไลเลยกนคอ รอยละ 17-18 สวนสอประเภทความร ไมวาจะในรปแบบวชาการ หรอไมใชวชาการ กพบวากลมตวอยางนยมอานในรปแบบสอสงพมพมากกวา เชนเดยวกบหนงสอภาพและการตน

6

สถตอนๆ ทนาสนใจ ไดแก นยายและความรทไมใชงานวชาการ ซงมผอานแบบสงพมพเปนประจ ามากกวาการอานแบบดจทลประมาณ 2 เทา สวนต าราเรยนหรองานวชาการ หนงสอภาพหรอการตน มคาความแตกตางของการอาน ประมาณรอยละ 5-6 ขณะทหนงสอพมพและขาวจากเวบไซตมความแตกตางกนนอยมาก ซงอาจเปนเครองบงชวา แนวโนมการอานขาวในรปแบบสอดจทลก าลงมบทบาทเทาเทยมกบสอหนงสอพมพ สวนแนวโนมในการอานหนงสอภาพหรอการตน ซงเนนการสอสารดวยภาพ ก าลงเรมเปนทนยมในการอานผานสอดจทล รวมถงต าราเรยนและความรเชงวชาการ ทมการเขาถงในรปแบบดจทลมากเปนอนดบตนๆ เชนกน ในขณะทความรทไมใชงานเชงวชาการ และนยาย ยงคงมผอานเปนประจ าผานสอสงพมพมากกวาสอดจทลถงเทาตว

รปท 5 แผนภมแสดงสอดจทลและสอสงพมพทใชประจ า

ความนยมในการอานสอสงพมพและสอดจทล

ผลการวจยระบวา กลมตวอยางสวนใหญ หรอรอยละ 36 ชนชอบการอานในรปแบบดจทลมากกวาสอสงพมพ ในขณะทรอยละ 34 ยงไมรสกวาสอสงพมพและสอดจทลมความแตกตางกน ดงแผนภม

7

รปท 6 แผนภมแสดงประเภทสอทกลมตวอยางชนชอบมากกวา

เมอพจารณาเปรยบเทยบรปแบบสอทชอบอาน กบลกษณะประชากรของกลมตวอยาง จะพบ

ขอมลทนาสนใจดงน

เพศ ชายและหญงมระดบความชนชอบแตกตางกน โดยเฉพาะผชายทมระดบความชนชอบในสอดจทล

มากถงรอยละ 45 ซงคณะผวจยมมมมองวา นาจะเปนเพราะผชายเปนเพศทสนใจเรองเทคโนโลยมากกวาผหญง ท าใหชนชอบและตอบสนองตอสอดจทลไดมากและรวดเรวกวา

อาย ชวงอาย 16-20 ป มความพงพอใจตอการใชสอดจทลถงรอยละ 50 สวนอกรอยละ 50 นนไมไดรสก

ถงความแตกตางของสอดจทลและสอสงพมพ จงเหนไดชดเจนวา กลมตวอยางเลอกทจะรบและมความพงพอใจตอสอดจทลมากกวา ซงคณะผวจยมมมมองวา การทกลมตวอยางอยในวยรน สงผลตอพฤตกรรมการใชชวตทไมชอบความซ าซาก แตชอบความแปลกใหม ทนสมย รวดเรว และดงดดสายตา ซงเปนคณสมบตทมในสอดจทล จงท าใหคนกลมน เขาถงและพงพอใจสอดจทลมากกวา อกประเดนหนงทนาสนใจ คอ กลมตวอยางทอยในชวงอาย 41-50 ป ซงมสดสวนการชนชอบสอสงพมพสงถงรอยละ 60 ซงอาจเปนเพราะคนวยนมองวา การเขาถงและการใชสอดจทลเปนเรองยงยากสบสน การเขาถงและความพงพอใจสอดจทลจงอยในอตราทนอยกวา กลมตวอยางจงใหความส าคญกบสอสงพมพทเปนรปเลม ซงจบตองและเขาถงไดงายมากกวา

8

ระดบการศกษา กลมตวอยางทมการศกษาต ากวาระดบปรญญาตร ใหความพงพอใจกบสอดจทลมากทสด คดเปนรอยละ 42 สวนการชนชอบสอสงพมพ และความรสกทไมแตกตางนนอยในอตราทเทากน

ส าหรบระดบปรญญาตร พบวา อตราสวนของความรสกไมแตกตางระหวางสอสงพมพและสอดจทลนนมากทสด คดเปนรอยละ 36 นาสงเกตวา กลมตวอยางในระดบการศกษาน มความพงพอใจและเลอกใชสอในอตราสวนใกลเคยงกน

สวนระดบสงกวาปรญญาตร มอตราการพงพอใจสอดจทลมากทสด คดเปนรอยละ 38 สวนสอสงพมพ และความรสกทไมแตกตางกนนน มตวเลขเทากน ซงคณะผวจยมองวา ระดบการศกษาทสง รวมถงปจจยดานรายได และวถชวต อาจมสวนเออใหคนกลมน สามารถเขาถงสอดจทลไดงายดายและรวดเรวกวาคนในระดบการศกษาอน รายได

เปนทนาสงเกตวา ผทมระดบรายได 40,001-50,000 บาท และ 60,000 บาทขนไป มความพงพอใจตอการใชสอดจทลถงรอยละ 100 ขณะทผมรายไดนอยกวา 10,000 บาท ไปจนถง 40,000 บาทนน มความพงพอใจในการใชสอดจทล สอสงพมพ และความรสกไมแตกตางคละเคลา แสดงใหเหนโดยภาพกวางวา กลมตวอยางทมระดบรายไดดงกลาว ไมไดรสกถงความแตกตางของสอดจทลและสอสงพมพนก สงทผเสพสอในโลกยคใหมตองการ ผลการวจยบงชวา การมลกษณะทางประชากรทแตกตาง สงผลตอความตองการในการใชและพงพอใจสอทตางกน ซงสอดคลองกบแนวคดเรองการใชประโยชนและความพงพอใจตอสอ (Uses and Gratifications)

การใชประโยชนและความพงพอใจ (Uses and Gratifications) เปนการศกษาทเนนเรองความส าคญของผรบสารในฐานะผกระท าการสอสาร (Users หรอ Active Audiences) โดยมความเชอวาผรบสารเปนผก าหนดวาตนเองตองการอะไร และสารอะไรจงจะสนองความพงพอใจของตนเองได ดงนน ผรบสารจะเปนผเลอกใชสอประเภทตาง ๆ และเลอกรบสารเพอตอบสนองความตองการของตนเอง

แนวคดหลกของการวเคราะหการใชความพงพอใจของผรบสารทมตอสอ สรปวา โดยสวนใหญในการเปดรบสารของผรบสารนน มนษยมความตงใจทจะแสวงหาขาวสาร เพอน ามาใชประโยชนในทางใดทางหนง ดงนน เมอมความตงใจทแนนอนดงกลาว การเขาไปใชสอจงไม ใชกจกรรมทกระท าอยางไรเปาหมายหากเปนกจกรรมทมวตถประสงค แนนอน หรอเรยกวา Goal-oriented Activity โดยผรบสารเปนผแสวงหาและเลอกใช สอตางๆ ทมอยซงทศทางทบคคลเลอกแสวงหาและใชสอประเภทใดนนเกดจากความ

9

ตองการของบคคลเปนปฐมเหต จากนนความตองการดงกลาวจะถกแปรมาเปนแรงจงใจ (motivation) ทผลกดนใหบคคลเคลอนไหวเขาหาการใชสอประเภทตาง ๆ (กาญจนา แกวเทพ, 2553, นน. 306-307)

การใชประโยชนและความพงพอใจตอสอนนมเหตผลในการเลอกรบสารตามความตองการ 4 ประการคอ 1.ความตองการในการสรางเอกลกษณของตน 2.ความตองการทจะมการตดตอทางสงคมกบผอน 3.ความตองการสงแปลกใหมและความบนเทง 4.ความตองการขอความจรงและความรเกยวกบความเปนไปของโลก

รปท 7 แผนภมแสดงเนอหาทชอบอานจากสอสงพมพและสอดจทล

จากรปท 7 สามารถจ าแนกประเภทเนอหาทชอบอานทงในสอสงพมพและสอดจทลตามความตองการ 4 ประการของทฤษฎการใชประโยชนและความพงพอใจตอสอ ไดดงน

10

ลกษณะความตองการ สอทใช 1.การสรางเอกลกษณของตน สงคมออนไลน 2.การตดตอทางสงคมกบผอน ขาวสาร ความร บนเทงดารา สงคมออนไลน 3.สงแปลกใหมและความบนเทง บนเทงดารา ดดวง ภาพยนตรกฬา ดนตร

ศลปวฒนธรรม แฟชน/เกม/อาหาร/ทองเทยว 4.ขอความจรงและความรเกยวกบความเปนไปของโลก ขาวสาร/ความร สขภาพ ดดวง ศลปวฒนธรรม

ตารางแสดงความสมพนธระหวางความตองการและการเลอกใชสอ

ประเภทของสอทประชากรเลอกอานเปนประจ ามากทสดคอ ขาวสาร ความรทงในรปแบบสอสงพมพและสอดจทล ซงขาวสารและความร สามารถตอบสนองความตองการไดถง 2 ขอ คอ ความตองการทจะมการตดตอสมพนธกบผอน และความตองการขอความจรงและความรเกยวกบความเปนไปของโลก ขณะเดยวกนสงทเปนลกษณะเดนในสอดจทลทไมมในสอสงพมพและตอบสนองความตองการใชประโยชนไดเดนชดคอ สงคมออนไลน ทสามารถตอบสนองความตองการในการสรางเอกลกษณของตนเองและยงสามารถตอบสนองความตองการตดตอสงคมกบผอนไดเชนกน เมอวเคราะหในประเภทของเนอหาทชอบอาน เกอบทกประเภท ประชากรจะชอบอานจากสอสงพมพมากกวาสอดจทล โดยเฉพาะขาวสารความรและประเภทบนเทงดารา สวนประเภทอนแมในรปแบบสอสงพมพจะมากกวาแตความชอบนนจะอยในระดบทใกลเคยงจนเกอบเทากน ยกเวนในประเภทภาพยนตรและดนตรทประชากรชอบทอานเนอหาประเภทนในรปแบบดจทลมากกวา อาจเปนเพราะสอในรปแบบดจทลสามารถตอบสนองการรบรในดานภาพและเสยงดนตรไดมากกวาในรปแบบสอสงพมพ และในประเดนทสอดจทลมแตสอในรปแบบสอสงพมพไมมคอ การตดตามความเปนไปของคนรจกในสงคมออนไลน ไมวาจะเปนคนใกลตวเชน เพอน คนในครอบครว จนถง ดารา นกรอง คนดงทชนชอบ ในประเภทนไดรบความชนชอบมาก ซงมความเชอมโยงกบประเภทเนอหาในรปแบบดนตรและภาพยนตรโดยคณะผวจยวเคราะหวานาจะมาจากสาเหตวาสอในรปแบบดจทลทนอกจากจะใหสมผสทางเสยงและภาพเคลอนไหวไดดกวาสอสงพมพแลวยงสามารถเชอมตอระบบอนเตอรเนทท คยโตตอบแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบดนตรและภาพยนตรรวมถงสามารถหาบทวจารณจากทศนะของผคนไดอยางหลากหลาย ประเดนนาสงเกตอกประการคอ ในขณะทเนอหาประเภทภาพยนตรและดนตรเปนทชนชอบมากเปนอนดบ 3 และ4 ในสอดจทล แตทวาเนอหาประเภทศลปวฒนธรรม ซงมลกษณะคลายกบเนอหาประเภทดนตรและภาพยนตรไมไดรบความชนชอบเทาไรนกอยางไรกดหากสามารถพฒนาสอดจทลทตอบสนองประสาทสมผสเพอการเขาถงศลปวฒนธรรมและการวพากษวจารณแลกเปลยนความคดเหนใน

11

มมมองหลากหลายผานทางอนเตอรเนท นาจะสามารถสรางความชนชอบในหมผอานไดดเทากบเนอหาประเภทดนตรและภาพยนตรในรปแบบดจทลไดเชนกน

แนวทางการน าเสนอสอสงพมพและสอดจทลในโลกยคใหม

ผลจากแบบสอบถามท าใหทราบวายงมหวขอหรอประเดนทผอานตองการใหปรบปรงคอในดานเนอหา และ รปแบบในการน าเสนอ ซงประเดนนคณะผวจยไดตงค าถามแบบปลายเปดเพอขอขอมลทหลากหลายตามความตองการในการใช จากผอานทงสอสงพมพและสอดจทล

สอสงพมพ สอดจทล เนอหา รปแบบในการน าเสนอ เนอหา รปแบบในการน าเสนอ

แฟชน ภาษา: เขาใจงาย ถกตอง ต าราเรยน ต ารากฎหมาย งานวจย

ความถกตองและเปนกลางของขอมล

แหลงลดราคาสนคา ภาพประกอบ : สวยงาม สามมต เออตอการท าความเขาใจ กระตนกระบวนการทางความคด สตปญญาและคณธรรม

ห น ง ส อ แ ป ล จ า กภาษาตางประเทศ(ทไมใชภาษาองกฤษ)

อปกรณทเขาถงงายกวาน

ไลฟสไตล เรองทวไปในชวตประจ าวน

การจดหนา: ตวหนงสออานงาย ไมเรยงตดกนเปนพรด(ปวดตา)

เรองราวสรางสรรค เปนมตรกบสายตา อานงายสบายตา

เสรมแนวคดทางสงคม เทคนคพเศษ: Pop Up จตสาธารณะ/จตอาสา ลดโฆษณา ความร ท ว ไปท ส ามารถน าไปใชในชวตประจ าวน

กลน : ลดกลนหมก ภาษาไทย / วฒนธรรมไทย ดาวนโหลดเรว ฟร ราคาถก ไมปดบงบดความงานวจย

ภาษา วฒนธรรม อนๆ: ไมหนก ไมใชกระดาษเปลอง

เขมงวดกบการน าเสนอทไมเหมาะสม

ตารางแสดงตวอยางสงทผเสพสอตองการ

สงทผอานตองการในแงเนอหาของสอสงพมพคอ เรองเกยวกบความรรอบตว เรองใกลตวและ

สามารถมาประยกตใชในชวตประจ าวน เชน แฟชน แหลงลดราคาสนคา เนอหาทเสรมแนวคดทางสงคม รวมถงเนอหาเรองภาษาและวฒนธรรม เมอวเคราะหในทฤษฎการใชประโยชนและความพงพอใจตอสอ ผอานไมตองการความรความจรงตพมพเปนต าราเรยนตเทานน แตยงตองการรบรเรองราวทเชอมโยงกบสงคมและชวตประจ าวนเพอตดตอสมพนธกบผอน ในแงของรปแบบการน าเสนอ สงทเคยเปนเหมอนเสนห

12

เฉพาะตวกลบเปนสงทผอานรสกวาตองปรบปรง เชน กระดาษ กลนหมก ตวหนงสอทเรยงกนเปนหนา ภาษาทลกซงซงท าใหเกดการสรางจนตนาการในการอาน ในปจจบนถกมองวาเปนสอทเขาใจยาก ผอานยงคงตองการความลกซงในการคดวเคราะหดวยตนเองจากความเหนทตองการสอสงพมพทกระตนความคด อาจไมใชการคดผานตวอกษรทใชภาษาซบซอนตองจนตนาการนกภาพเองแตเปนกระตนผานรปแบบทมภาพประกอบ เทคนคกราฟฟกทมสสนนาสนใจ

ในขณะทสอดจทลทตอบสนองความตองการดานสงแปลกใหมและความบนเทงผานสสนเทคนคดจทล และสามารถตอบสนองความตองการตดตอสมพนธกบผอน สรางเอกลกษณของตนได แมจะรวดเรวและทนสมยแตสงทถกเรยกรองกลบเปนความตองการในแงความจรงความเปนไปของโลกทมความ “ถกตองและเปนกลาง” ถกตองในแงเนอหาทเชอถอได และตองการใหมต าราเรยน งานวจย แพรหลายทางอนเตอรเนท ดาวนโหลดฟร เขาถงงาย และรวดเรวกวาน เปนกลางในรปแบบการน าเสนอทควรควบคมเขมงวดถาไมเหมาะสม เปนกลางโดยลดโฆษณาทใชพนทเสรทางความรในการขายสนคามากเกนไปและเพมเนอหาในเรองจตสาธารณะและจตอาสา เปดกวางดานความร ความจรงจากประเทศอนทไมใชภาษาองกฤษ มการแปลเปนภาษาไทยเพอความเปนกลางในการเขาถง และทส าคญทสดในกลมผอานยคใหมตองการ ความรเรองภาษาและวฒนธรรมไทยในสอดจทล ซงนอกจากสะทอนความตองการความรความจรงความเปนไปของโลก คาดวาผอานยงตองการสรางเอกลกษณของตนใหชดเจนยงขน การน าเสนอแบบจ าลองวารสารขาวอเลกทรอนกส วาดวยความเคลอนไหวในแวดวงศลปวฒนธรรม จากผลส ารวจ คณะผวจยพบสถตทนาสนใจเกยวกบพฤตกรรมการอานสอดจทลของกลมตวอยาง ในประเดนตอไปน 1) สอดจทลทใชเปนประจ า ส ารวจพบ 3 อนดบแรก ไดแก อนดบหนง นตยสาร/วารสาร อนดบสอง เครอขายสงคมออนไลน อนดบสาม มจ านวนเทากนระหวางรายงานขาว/เวบไซตขาว และสงคมออนไลน เมอพจารณาธรรมชาตของสอตางๆ เหลาน จะพบวา กลมตวอยางนยมอานสอดจทลในลกษณะการรบขอมลเปนประจ าอยางตอเนอง กลาวคอ นตยสาร /วารสาร และรายงานขาว/เวบไซตขาวมวาระการเผยแพรเปนประจ า เครอขายสงคมออนไลนมการเคลอนไหว (update) สถานะผใช และแบงปน (share) ขอมลอยตลอดเวลา รวมถงนยมอานสอดจทลทมพนทส าหรบการโตตอบสอสาร กลาวคอ เครอขายสงคมออนไลน รวมถงสงคมออนไลน มพนทส าหรบแสดงความคดเหนระหวางผสงสารและผรบสาร 2) ประเภทเนอหาทชอบอานมากทสด ไดแก ขาวสาร ซงสอดคลองกบการเลอกใชสอในขอหนง 3) อปกรณทใชอานมากทสด ไดแก คอมพวเตอร ซงมผนยมอานมากกวารอยละ 50 ท าใหอนมานไดวา การอานผานอปกรณอนๆ อาท สมารโฟน และแทบเลตยงไมเปนทแพรหลาย เทากบคอมพวเตอรซงถอก าเนดมานานกวา

13

4) แนวทางในการน าเสนอสอจากความคดเหนของประชากร ความตองการเขาถงงายทางความรเชงวชาการทถกตองเปนกลาง เขาใจงาย เขาถงงาย ราคาถก กระตนความคดสตปญญาจรรโลงสงคม เปนเรองเกยวของกบสงคม วถชวตประจ าวน หรอวฒนธรรมไทย

ดวยเหตน คณะผวจยจงไดคดคนแบบจ าลองวารสารขาวอเลกทรอนกส วาดวยความเคลอนไหวในแวดวงศลปวฒนธรรม ส าหรบอานบนเครองคอมพวเตอร เพอใหสอดคลองกบความตองการและความนยมของกลมตวอยาง ส าหรบใชเปนชองทางในการเผยแพรขาวสารและความรดานศลปวฒนธรรม ทามกลางโลกยคปจจบนทสอดจทลเขามามบทบาทกระทงกลายเปนวฒนธรรมประชานยม ดงมรายละเอยดตอไปน

รายละเอยดวารสาร 1) ชอวารสาร คณะผวจยเหนควรใหใชชอวา "Culture Club" โดยใชภาษาองกฤษเพอสอถงความทนสมย ส าหรบสอสารกบผอานรนใหม โดยเลอกใชค าพนฐานเพอใหคนอานรสกเขาถงไดงาย และใชชอรองวา "แหลงสงสรรคของคนรกวฒนธรรม" เพอสอถงความเพลดเพลนทจะไดรบจากการอานวารสารเลมน

รปท 8 ตวอยางหนาปกวารสารอเลกทรอนกส Culture Club ฉบบ “วฒนธรรมการตน”

14

2) เนอหา ศลปวฒนธรรม แบงเปนศลปวฒนธรรมทจบตองไดรอยละ 50 และจบตองไมไดรอยละ 50 โดยจะน าเสนอในแงของการอนรกษและพฒนาควบคกนไป เชนในฉบบตวอยาง จะน าเสนอเรองการน าการตนไปใชในเชงพาณชย (ภาพยนตร) การสงเสรมศลปวฒนธรรม (ประเพณผตาโขน) การเมอง (การตนลอเลยน-เสยดส) ฯลฯ 3) รปแบบการน าเสนอ วารสารอเลกทรอนกส ในรปแบบไฟลพดเอฟ (pdf) 4) วาระในการเผยแพร รายปกษ (ทกวนท 1 และ 16) 5) ชองทางในการเผยแพร อพโหลดผานเวบไซต http://issuu.com (ไมเสยคาใชจาย) จากนนน า URL มาโพสตไวในเครอขายสงคมออนไลน (เฟซบก) ซงผอานจะสามารถอานไดในรปแบบ Flipbook

รปท 9 การเผยแพรวารสารอเลกทรอนกสผานเวบไซต http://issuu.com

15

ทงน การน าเสนอผานเครอขายสงคมออนไลน ซงเปนทนยมอยางยงในโลกยคปจจบน รวมถงในผลการวจยครงน จะเปดโอกาสใหสามารถกระจายกลมคนอานไปไดอยางกวางขวาง ตามธรรมชาตของสอทเชอมโยงคนทวโลก เทากบเปนโอกาสในการเผยแพรขอมลขาวสารทางวฒนธรรมใหแพรหลายยงขนดวย สรป นอกจากความตองการพนฐานทางกายภาพคอปจจยส อนไดแก อาหาร เครองดม เครองนงหม และทอยอาศย มนษยยงมความตองการในการใชประโยชนจากสอทตนเองพงพอใจ และรปแบบของสอทเปลยนไปท าใหผอานมตวเลอกทหลากหลายทงในแงรปแบบและการน าเสนอ ท าใหพฤตกรรมการใชสอ ความตองการในรปแบบและเนอหาจงเปลยนตามไป แมในกระแสวฒนธรรมประชานยม

การพฒนาอยางรวดเรวของเทคโนโลยในโลกยคใหมสามารถเชอมโยงสงคมใหญระดบโลกใหตดตอสมพนธไดเพยงปลายนวคลก แตความตองการความรความจรงทถกตองเปนกลางและสรางเอกลกษณของตนเองยงคงเปนทตองการ โดยเฉพาะในสงคมไทยทมความหลากหลายทางวฒนธรรม หากสอดานความรทางวฒนธรรมไทยทถกตองไมขยบและเปลยนแปลงใหทนโลกทหมนไปในความเรวมากกวาอดตทวคณ ไมผลตสอทตอบรบพฤตกรรม ความตองการและการใชงานของผอานได การประกาศวาประชาชนชาวไทยไมอานหนงสอ มาตรฐานความรโดยเฉลยของเยาวชนไทยต ากวาเกณฑ เยาวชนไทยท าภาษาไทยวฒนธรรมไทยพบต ดเหมอนจะเปนการปดความรบผดชอบใหอนาคตของชาตมากเกนไป

ดวยเหตน การบรณาการองคความรดานเทคโนโลยและวฒนธรรมเพอสรางสรรคสอทสนองความตองการของผอานควบคไปกบการสรางคณภาพสงคมการเรยนรทไรพรมแดนบนอนเตอรเนทในโลกยคใหม จงนาจะเปนแนวทางทดในการสรางสอทมคณภาพสสงคมไทย

16

บรรณานกรม

ภาษาไทย กาญจนา แกวเทพ. (2553). สอสารมวลชน: ทฤษฎและแนวทางการศกษา. กรงเทพฯ: คณะนเทศศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ทแอลซไทยดอทคอม. (ม.ป.ป.). โฆษณาออนไลนโตกาวกระโดด? สอสงพมพสอเคาวบ. สบคนเมอวนท 23

พฤษภาคม 2555 จาก http://www.tlcthai.com/technology/board-hitech/6344.html ผจดการออนไลน. (22 ธนวาคม 2552 ). “วารสารศาสตร" ในโลกยค นวมเดย. สบคนเมอวนท 23

พฤษภาคม 2555 จาก http://www.manager.co.th/Campus/ViewNews.aspx? NewsID=9520000155910

มารเกตตงอปส. (13 มนาคม 2552). อนาคตของสอสงพมพ จะอยหรอจะไป. สบคนเมอวนท 23 พฤษภาคม 2555 จาก http://www.marketingoops.com/digital/future-print/

ส านกบรการคอมพวเตอรมหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร. (พฤษภาคม 2555). iPad ยอดขายทะลลานใน เวลาไมถงเดอน. สบคนเมอวนท 23 พฤษภาคม 2553 จาก http://www.cso.mut.ac.th/index. php?option=com_content&view=article&id=176:ipad-&catid=36:2008-10-14-11-29-01

แอพพรวว. (10 ธนวาคม 2553). คาดการณวาป 2012 ตลาด Tablet จะเตบโตสงกวา 400%. สบคนเมอ วนท 23 พฤษภาคม 2555 จาก http://appreview.in.th/tablet-2012/

ภาษาองกฤษ Telecompaper. (May, 2012). Tablet sales in Thailand to grow 50% this year – study. Retrieved

May 23, 2012 from http://www.telecompaper.com/news/tablet-sales-in-thailand-to-grow-50-this-year-study Wednesday 2 May 2012