Fungi (เชอรา)

สงมชวตทอยในอาณาจกรรา (Fungi) ประกอบดวย รา เหด และยสต

Fungi in the Jungle

Cordycep Fungi

Fungi Plant Growth

ลกษณะของสงมชวตในอาณาจกรรา1. เซลลเปนแบบ Eucaryotic cell มเยอหมนวเคลยส 2. ไมมคลอโรฟลล ด ารงชวตเปนผยอยสลายสารอนทรยทเนาเปอย

หรอเปนปรสตท าใหเกดโรคกบพช สตว หรอมนษย 3. ผนงเซลลเปนสารไคตน (true fungi) หรอเซลลโลส (pseudofungi) 4. มทงเซลลเดยวและเปนเสนใยเลก เรยกวาไฮฟา (Hypha) รวมกลม

เรยกวาไมซเลยม (mycelium) ลกษณะของเสนใยแบงออกเปน 2 ชนด 4.1 เสนใยมผนงกน (Septate hypha) 4.2 เสนใยทไมมผนงกน (Nonseptate hypha or Coencytic hypha)

โครงสรางของเชอรา โดยท ก) เสนใย, ข) กลมเสนใย และ ค) haustorium ทท าหนาทในการดดซบอาหารจากเซลลพชอาศย (ทมา: http://www.fungionline.org.uk/3hyphae/1hypha_ultra.html)

Haustorium อาจมรปรางได

หลายแบบ เชน

- Unbranch bulbous type

- Branched

- Knob-shaped haustoria

เสนใยของเชอราอาจเปลยนแปลงแปลงรปรางเพอท าหนาทพเศษไดแก Haustorium เปนเสนใยทยนเขาเซลล host เพอดดอาหารจาก host พบในราทเปนปรสตของพช

http://biology-pictures.blogspot.com/2011/11/septate-and-

coenocytic-hypha.html

Septum ของเชอราแบงออกเปน 3 พวก คอ

Septum

3. closed diaphragm พบในพวก non-septate fungi จะพบ septum กบสวนทตายแลว หรอเพอกนเซลลสบพนธ

2. simple plate with a hole in center protoplasm ผานได

1. dolipore septum ชวยกนนวเคลยส

http://www.paddenstoel.nl

simple pore

http://www.kcom.edu

Flagella เชอราในบางพวกเคลอนทไดดวย flagella เชน zoospore หรอ gamete

Flagella

flagella ในเชอราม 2 ชนด1. whiplash เรยบ ไมมขน2. tinsel= มขนละเอยดเลกๆ รอบหาง (fine

lateral hair like structure)

http://botit.botany.wisc.edu/

1 2

Cell wall ของเชอรามลกษณะเปนแผนบางๆ

มองคประกอบแตกตางกน สามารถใชแบงกล ม fungi ไดzoospore และ gametes จะไมพบ cell wall

Cell wall สวนใหญประกอบดวย

- polysaccharide 80-90% (อาจเปน chitin หรอ cellulose)

- protein- lipid

- บางครงอาจม รงควตถ polyphosphate และ inorganic ion ตางๆ

ผนงเซลล (Cell Wall)

การสบพนธ ของเชอราม 2 แบบ คอ1. การสบพนธแบบไมอาศยเพศ (Asexual reproduction โดยการแตกหก

ของเสนใย การแตกหนอ หรอการแบงเซลล ซงการสบพนธแบบนอาจเรยกวา vegetative reproduction และการสรางสปอรแบบไมอาศยเพศ เชนสราง zoospore, sporangiospore และ conidia แบบตาง ๆ เปนตน1.1 Fragmentation แตกหกของเสนใยเปนทอนๆ 1.2 Budding หรอการแตกหนอ 1.3 Fission เปนการแบงออกเปน 2 เซลล 1.4 Chlamydospore สรางสปอรผนงหนาเกด ตรงกลางเสนใย หรอปลายเสนใย1.5 การสรางสปอรแบบไมอาศยเพศ เชน Zoospore, Sporangiospore, Conidiospore

การสบพนธ ของเชอรา

Zoospore สรางโดยราชนต าใน Phylum Chytridiomycota สรางใน zoosporangia โดยzoospore ไมมผนงเซลลแตมหาง หรอ flagellum โดย zoospore ของเชอราแบงไดเปน 3 แบบตามลกษณะของหาง ไดแก

A. Posteriorly uniflagellate zoospore ม flagellum 1 เสนททายเซลล เชน chytrids อาจเปน whiplash

B. Biflagellate zoospore ม whiplash และ tinsel อยางละเสน ไดแกเชอราในวงศ Saprolegniaceae, Pythiaceae, Peronosporaceae และ Albuginaceae

C. Anteriorly uniflagellate zoospore ม flagellum 1 เสนทดานหนาเซลล อาจเปนtinsel

ลกษณะของ sporangiospore ของเชอรา Rhizopus sp. ทเกดอยในถงหมทเรยกวา sporangium(ทมา:http://www.backyardnature.net/f/ bredmold.htm)

Sporangiosporeสรางภายใน sporangium ซงมรปกลม หรอรปไข

เชนทพบในเชอรา Rhizopus และ Mucor

http://www.botany.utoronto.ca/ http://mup.systbot.uni-tuebingen.de/Rhizopus Mucor

sporangiospore

sporangium

sporangiophore

ลกษณะการสราง conidia ทเกดบนกาน sterigma ของเชอรา Aspergillus sp. (ซาย) และ Penicillium sp. (ขวา) (ทมา: http://ww5.stlouisco.com/doh/pollen_site/MoldInfo.html)

Conidiospore หรอ Conidiumเปน naked spore ไมมอะไรหอห ม เชน พบใน sac fungi ,

club fungi บางชนด และใน Imperfect fungi ทกชนดconidium สรางบนกานสปอร เรยกวา conidiophoreconidium และ conidiophore มรปรางแตกตางกนตามชนดของเชอรา

Conidia ของเชอราบางชนดสรางใน Fruiting body ซงม 2 แบบ คอ

Pycnidium (pl. pycnidia) รปคนโฑAcervulus (pl. acervuli) รปจาน

http://www.mycolog.com/CHAP4a.htm

pycnidium acervulus

1. แบบธรรมดา (simple)2. แบบแตกกงกาน (branched)3. แบบทกานสปอรรวมเปนมด ปลายแยก(synnema)4. เกดรวมกนเปนกล มคลายหมอนอง (cushion shaped)

เรยกวา sporodochium 5. แบบปลายขยายมนกลม ม vesicle, sterigma และ phialide

conidiopore มรปแบบตางๆ

http://www.mycolog.com/CHAP4a.htm

2. การสบพนธแบบอาศยเพศ (Sexual reproduction) โดยการสรางสปอรแบบอาศยเพศตางๆ เชน zygospore, ascospore และ basidiospore

Sexual reproduction

การสบพนธ แบบใชเพศ ม 3 ขนตอนคอ1. Plasmogamy คอ การเขาค กนของนวเคลยสจากเพศผ และเพศเมย (n+n)2. Karyogamy คอ การผสมระหวางนวเคลยสทงสอง ได 2n zygote3. Meiosis การแบงนวเคลยสทผสมแลวจาก 2n ได 4 haploid nuclei

http://www.herts.ac.uk/natsci/Env/Fungi/repro.htm

หมายเหต1. ราชนสงหลง plasmogamy แลว นวเคลยสอาจอยคกนระยะหนง

ท าใหเกดระยะทเรยกวา “dikaryon” เชน ใน Ascomycotinaและ Basidiomycotina

2. ใน Ascomycotina หลง Meiosis จะตามดวย Mitosis ท าใหได 8 ascospore ใน 1 ascus

3. ใน Basidiomycotina หลง Meiosis ได 4 basidiospore เจรญบน basidium

Fungal Phylogeny

Cladogram showing the relationships of the major groups of organisms traditionally referred to as fungi. The Oomycota, Myxomycota, and Plasmodiophoromycota are distinct from the

true Fungi. In addition, the true Fungi are more closely related to animals than to plants.

Protista

Classification of Pseudo FungiKingdom Protista (Protozoa)

Phylum Myxomycota (Slime Molds)

Phylum Plasmodiophoromycota(Endoparasitic Slime Molds)

Kingdom Chromista (Stamenopila)Phylum Oomycota (Water Molds, White Rusts,

and Downy Mildews)

Kingdom FungiPhylum Chytridiomycota สราง zoosporesPhylum Zygomycota สราง sporangiospore Class Zygomycetes ระยะ teleomorph สราง zygosporePhylum Basidiomycota ระยะ teleomorph สราง basidiosporePhylum Ascomycota ระยะ teleomorph สราง ascospore

Classification of True Fungi

Phylum Ascomycota ระยะ teleomorph สราง ascosporeClass Hemiascomycetesไมสราง ascocarp, naked asciClass Plectomycetes สราง ascocarp แบบปด

เรยกวา cleistotheciumClass Pyrenomycetes สราง ascocarp เรยกวา peritheciumClass Discomycetes สราง ascocarp รปถวยหรอจาน

เรยกวา apotheciumClass Loculoascomycetes สราง asci ใน stroma

คลาย perithecium

Classification of Fungi

Higher Fungi ระยะ anamorph (Deuteromycota)Class Blastomycetes พวก yeastClass Hyphomycetes สราง conidia บน conidiophore

ไมสราง fruiting bodyClass Coelomycetes สราง conidia ใน pycnidium

หรอ acervulus Class Agonomycetes ไมสรางสปอร และโครงสรางสบพนธ

Classification of Fungi

การควบคมโรคพชทเกดจากเชอรา (Control of Fungal Diseases of Plants)

วธการตาง ๆ ทใชในการควบคมโรคพชทเกดจากเชอรา ไดแก 1. การใชพนธตานทานโรค 2. การใชเมลดทปลอดจากเชอสาเหต 3. การก าจดเชอโรคทตดมากบเมลดพนธโดยใชสารประเภทดดซม 4. การก าจดพชอาศยรอง (alternate host) 5. การใชวสดและอปกรณทสะอาดปลอดจากเชอโรค 6. การปลกพชหมนเวยน 7. การใชเชอจลนทรยทเปนปรปกษกบเชอราสาเหตโรค 8. การฉดพนสารเคมก าจดเชอรา (ประเภทสมผสหรอประเภทดดซม)

9. การคลกเมลดพชดวยสารเคม 10. การแชเมลดในน ารอน (hot water treatments) 11. การอบดนดวยสารเคม (fumigants) 12. การใชพลงงานแสงอาทตย (solarization)13. การควบคมแมลงพาหะน าโรค 14. การผสมพนธพชเพอใหตานทานตอโรค 15. การใชเทคนคในการตดตอพนธกรรมเพอใหพชตานทาน ฯ

โรคพชทมสาเหตจากสงมชวตคลายราและราชนต า

โรคพชทเกดจากเชอราเมอก (Kingdom Protista)

โรคพชทเกดจากเชอราเมอก

Kindom: ProtistaPhylum: MyxomycotaGenus: Physarum sp.

ตนหญา (Turfgrass) ทใบถกปกคลมดวย sporangium ของราเมอก Physarum(ซาย) สวนภาพขวามอเปนภาพขยายของ sporangium ของเชอรา (ทมา: Agrios, 2005)

วงชวตของราเมอก Physarum sp.

ราเมอก หรอ เชอราใน Phylum Myxomycota สราง plasmodium

plasmodium

โรคพชทเกดจากเชอราเมอก

1. โรค Club Root of Crucifers (รากบวม) เชอราสาเหตโรค Plasmodiophora brassicae

http://www.angenetik.fu-berlin.de/images/AG_SDG_2.jpg

Phylum Plasmodiophoromycota

Resting spores ของเชอรา Plasmodiophora brassicae

Clubroot on Brussels sprouts

Clubroot damage to roots

โรครากบวมของพชวงศกะหล า (Club Root of Crucifers)

รากบวม และเกดอาการเหยวตายของผกกาดหว ผกกาดเขยวปล คะนา (เคยพบทภาคใตของไทย)

อาการ

resting sporeในรากพช

zoosporeinfect พชทรากขนออน

plasmodium

zoosporangium

Asexual

zoospore

จบค

binucleate plasmodium

infect พชทรากขนออน

Sexualวงจรชวต

โรครากบวมของพชวงศกะหล า (Club Root of Crucifers)

http://res2.agr.ca/stjean/images/bulltech/clubrt2e.jpg

2. โรค Powdery Scab เกดจากเชอ Spongospora subterranea

http://www.pa.ipw.agrl.ethz.ch/spongospora/streptopotato.jpg

ลกษณะ sporangium ของเชอรา Spongospora subterranea

ลกษณะชองทางทปลดปลอย Zoospore ออกสภายนอก

Biglagellate primary zoospore ของเชอ Spongospora subterranea

เกดจากเชอรา Phytophthora infestans

โรคทเกดจากเชอราใน Phylum น คอ

โรค Late blight ของมนฝรงและมะเขอเทศ (Late blight of Potato and Tomato)

Phylum OomycotaKingdom Chromista (Stamenopila)

โรครากเนา และโคนเนาของทเรยน

เกดจากเชอรา Phytophthora palmivora

เชอรากอโรคราน าคาง (Downy Mildew) บนพชชนดตางๆ

# Peronospora parasitica กะหล า คะนา

# Peronospora manchurica ถวเหลอง

# Peronosclerospora sorghi ขาวฟาง

# Plasmopara viticola อง น

# Pseudoperonospora cubensis แตง ฟก มะระ

# Sclerospora maydis ขาวโพด

# Bremia lactucae ผกกาดหอม

# Basidiophora butleri หญาตางๆ

โรค Late Blight ของมนฝรงและมะเขอเทศ (Late Blight of Potato and Tomata)

อาการโรคใบไหมในมนฝรง (ซาย) และเชอรา Phytophthora infestansสาเหตโรค (ขวา) (ทมา: Agrios, 2005)

โรคใบใหมของมนฝรงและมะเขอเทศ (Late blight of Potato and Tomato)

อาการ

เชอสาเหต

ใบไหมสด า มเชอราสขาวปกคลม ผลสน าตาลเขมมเชอราปกคลม

Phytophthora infestansZoosporangium

infection

Zoospore

ตนเปนโรค

ZoosporangiophoreAntheridium ♂+

Oogonium ♀

infection

Sporangium

AsexualSexualวงจรชวต

http://www.fh-weihenstephan.de

Disease cycle of late blight of potato caused by Phytophthora infestans

โรคผลเนาของลนจ (Fruit Rot of Litchi)

สาเหตเกดจากเชอรา Peronophythora litchii

ลกษณะของเชอราสาเหตโรคผลเนาของลนจ Peronophythoralitchii

โรคราน าคาง Downy mildew

เชอสาเหต

เชอสาเหต เปน obligate parasite ของพชผก ไมผล ธญพช พชไร

เชอเจรญใน intercellular space และสราง hautorium แทงเขาในเซลล

เปนเชอราใน Phylum Oomycota มหลาย genushttp://www.gobcan.es

โรคราน าคางขององน (Downy Mildew)

เชอสาเหต: เกดจากเชอรา Plasmopara viticola

โรคราน าคางขององ น (Downy Mildew of Grape)

เชอสาเหต Plasmopara viticola

อาการ หลงใบ แผลสซด ใตใบมกล ม sporangiophoreสขาว เมอแกจะสเทา ชอดอกแหง เชอราท า

ใหผลยน แหง สแดง หรอสน าตาล

encysted

infection

พชเปนโรค

sporangiophore

sporangium

zoospore

asexual

antheridium ♂+

oogonium ♀

oospore

sporangium

zoospore

sexualวงจรชวต

Disease cycle of downy mildew of grape caused by Plasmopara viticola

โรคราน าคางขาวโพด (Downy Mildew) เกดจากเชอรา Peronosclerospora sorghi

โรคราสนมขาว (White Rust) ของผกบง

อาการโรคราสนมขาวของผกบง (ซาย) พบดานบนใบมสซดขาว หรอเหลอง ดานใตใบพบกลมของเชอราสขาวอยรวมกนเปนกลม ใบอาจหงกผดรปราง เมอน าชนพชสวนทเปนโรคมาตดเปนแผนบางและตรวจภายใตกลองจลทรรศน จะพบสปอรของเชอรามลกษณะ

กลมตอกนคลายลกปด (ขวา) เชอราสาเหตคอ Albugo ipomoeae-panduratae