120
GASTROİNTESTİNAL SİSTEM SİNTİGRAFİLERİ

GİS Sintigrafisi

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: GİS Sintigrafisi

GASTROİNTESTİNALSİSTEM

SİNTİGRAFİLERİ

Page 2: GİS Sintigrafisi

Özefagus, mide ve barsak motilite çalışmaları Gastrointestinal kanama Meckel’s taraması Gastroözefageal reflü KC/Dalak görüntüleme SY sintigrafisi GİS maligniteleri

Page 3: GİS Sintigrafisi

TÜKÜRÜK BEZİ SİNTİGRAFİSİ

Page 4: GİS Sintigrafisi

Endikasyonlar

T. Bezlerinin fonksiyonel hastalıkları, T. Bezlerinin benign, malign tümörleri, T. Bezlerinin fonksiyon değerlendirmesi,

Baş boyun radyasyonundan sonra, Transplantasyondan sonra

T. Bezlerinin inflamatuvar hastalıkları T. Bezlerinin abse, kist, obstrüksiyon

Page 5: GİS Sintigrafisi

Radyofarmasi

Radyonüklid: 99mTc

Radyofarmasötik: Na 99mTcO4- (pertechnetate)

Lokalizasyon: 99mTcO4- tükürük bezlerinin parankim hücreleri

tarafından tutulur Uygulama Yöntemi:

İ.V. bolus

Page 6: GİS Sintigrafisi

Görüntüleme

Baş- boyun ön taraftan, Önce dinamik akım görüntüleri alınır, Ardından aralıklı statik görüntüler alınır. 15–20. dakikada limon uygulanır.

Page 7: GİS Sintigrafisi

Değerlendirme

Vizüel değerlendirme Kantitatif değerlendirme

Zaman-aktivite eğrileri

Page 8: GİS Sintigrafisi

Normal Bulgular

1. dakikada bütün bezlerde simetrik tutulum 5-10 dakikada pik aktiviteye ulaşma 15. dakikadan sonra atılma Limondan sonra aktivitede belirgin azalma

Page 9: GİS Sintigrafisi

Anormal Bulgular

Parotis miks tümörleri: normal, artmış, azalmış tutulumlar

Metastatik lezyonlar: Yer işgal eden lezyon şeklinde Enfeksiyonlar: Fokal, belirgin artmış tutulum Radyasyon, kr. enfeksiyonlar: Diffüz azalmış tutulum Benign tümörlerde: artmış, sebat eden tutulum Tümör, abse, kist: Fokal azalmış tutulumlar Sjögren's syndrome; yamalı tarzda azalmış tutulum

Page 10: GİS Sintigrafisi
Page 11: GİS Sintigrafisi

ÖZEFAGUS TRANSİT ZAMANININ ÖLÇÜLMESİ

Page 12: GİS Sintigrafisi

Endikasyonlar

Özofagiyal sfinter bozukluğu veya hareket bozukluğu yapan hastalıklarda değerlendirme Akalazya, skleroderma, diffüz özofagiyal spazm,

sistemik sklerozis, Raynaud’s fenomen, striktür, obstrüksiyon, hiatal herni

Tedavinin yönetimi veya cevabın değerlendirilmesi

Page 13: GİS Sintigrafisi

Radyofarmasi

Radyonüklid: 99m Tc

Radyofarmasötik: 99mTc-SC (sulfur colloid)

Lokalizasyon: Kompartmental; özefagustan mideye

Uygulama Yöntemi: Ağızdan ~15 mL su veya sıvı ile, bir seferde yutma.

Page 14: GİS Sintigrafisi

Görüntüleme

Ağız-mide anterior görüntüleme Hazırlanan sıvı hastaya verilir ve yutmaması

söylenir. Kamera başlatılır, hastaya bir defada yutması

söylenir. Çalışma boyunca 15 saniyede bir hasta yutkunur.

Page 15: GİS Sintigrafisi

Normal Sonuçlar

Özefagusun tamamından veya Üst, orta ve alt bölgelerinden ilgi alanları çizilerek

hesaplama yapılır. Geçiş hızı > 90%, sekiz yutkunmadan sonra 10. dakikada özofagusta en fazla aktivite < 4%

Page 16: GİS Sintigrafisi

Anormal Sonuçlar

Sekiz yutkunma sonunda transit oranı 5–40% Skleroderma veya akalazyada transit zamanı 20–

40% Diffüz ösofagiyal spazmda, çalışmanın ilk yarısında

transit önemli derecede azalır

Page 17: GİS Sintigrafisi

Semisolid esophageal swallow study:

Sequential 10-s images for 2 min followed 1-min images for 22 min.

There is very poor emptying from the esophagus. Achalasia.

Page 18: GİS Sintigrafisi
Page 19: GİS Sintigrafisi

Time-activity curve and quantification confirms visual interpretation.

Upright positioning and ingestion of fluids causes clearance

Page 20: GİS Sintigrafisi

MİDE BOŞALMA ZAMANININ ÖLÇÜLMESİ

Page 21: GİS Sintigrafisi

Genel bilgi

Mide Boşalmasını Etkileyen Hastalıklar Mekanik

Peptik, duedonal ülser Cerrahi, radyoterapi sonrası Hipertrofik pilor stenozu, mide kanseri

Mekanik olmayan Metabolik: Diabet, üremi, hipo-hipertiroidi, gastrinoma Nörolojik: Vagotomi, Nöropati, Gastroparezi Sistemik hastalıklar: Skleroderma, Amiloidosis, A. nervosa

İlaçlar

Page 22: GİS Sintigrafisi

Endikasyonlar

Mide boşalma zamanının ölçülmesi: Mekanik (cerrahiden, radyoterapiden sonra) Fonksiyon değişimlerinin değerlendirilmesi

Bulantı, kusma, hazımsızlık değerlendirmesi.

Page 23: GİS Sintigrafisi

Radyofarmasi

Radyonüklid: 99mTc, 111In

Radyofarmasötik Katı: 99mTc-SC Sıvı: 99mTc-DTPA , 111In-DTPA

Page 24: GİS Sintigrafisi

Radyofarmasi

Uygulama Yöntemi: Katı: RF 1-2 yumurta ile (veya et, karaciğer vb)

karıştırılır, hastaya yedirilir Sıvı: RF ~ 150 mL su veya diğer sıvılar (süt meyve suyu)

ile karıştırılır, hastaya içirilir. Dual: Katı, sıvı birlikte

Page 25: GİS Sintigrafisi

Görüntüleme

RF karıştırılmış yiyecek veya sıvı hastaya verilir, Batın ön taraftan görüntüleme Dinamik ya da aralıklı statik görüntüler Sıvı çalışma için 60, katı çalışma için 90, dual

çalışma için 90-120 dakikalık görüntüler alınır Boşalma ≥95% ise çalışma 1 saatten önce

sonlandırılır

Page 26: GİS Sintigrafisi

Normal Sonuçlar

Boşalma zamanı: Sıvı: 20–60 dakika veya 80% 1 saat içinde. Katı: 60–120 dakika, ortalama 90 dakika veya 60%

1 saat içinde. Bebekler: Anne sütü ile 25–50 dakika, inek sütü ile

60–90 dakika.

Page 27: GİS Sintigrafisi

Anormal Sonuçlar

Gecikmiş boşalma: Diabet, cerrahi, vagotomi, pilor stenozu, malnutrisyon,

skleroderma, amiloidozis, anoreksia nevroza, bazı ilaçlar

Hızlı boşalma: Dumping sendromu, cerrahi, ülser, gastrinoma, bazı

ilaçlar

Page 28: GİS Sintigrafisi

Mide boşalma zamanı çalışması

Page 29: GİS Sintigrafisi

Delayed liquid gastric emptying. One-minute frames for 30 min after ingestion of 500 cc of water. Emptying is very delayed, never reaching a half-time of emptying. Normal half-time of emptying is 10–20 min

Page 30: GİS Sintigrafisi

Delayed solid gastric emptying. After ingestion of an egg sandwich, images were obtained for every 10min × 10, then every hour × 3 for a total of 4 h. Emptying is very delayed with only 60% emptying at 4 h (normal >90%)

Page 31: GİS Sintigrafisi

GASTRO-ÖZEFAGİALREFLÜ SİNTİGRAFİSİ

Page 32: GİS Sintigrafisi

Genel bilgiler

Gastroözofagiyal reflü (GÖR); kardiya yetersizliği sebebiyle mide muhteviyatının özefagusa geçmesi

Çocuklarda ve gençlerde GÖR önemli bir kusma sebebi

Özefajit, darlık, anemi, öksürük, pnömöni gibi rahatsızlıklara sebep olabilir

GÖR sintigrafisi, non invaziv ve fizyolojik

Page 33: GİS Sintigrafisi

Endikasyonlar

Gastroözofagiyal reflünün tespiti ve ölçülmesi Difragmatik hernili hastaların değerlendirilmesi Mide yanması, regürjitasyon veya safralı kusmalı

hastaların değerlendirilmesi Astımlı, kronik akciğer hastalıklı veya aspirasyon

pnömönili çocukların değerlendirilmesi

Page 34: GİS Sintigrafisi

Radyofarmasi

Radyonüklid: 99mTc Radyofarmasötik:

99mTc-SC Lokalizasyon:

Kompartmental, özefagustan mideye Uygulama Yöntemi

300 mL su, meyve suyu vb sıvılar ile ağızdan Asitli meyve suyu (150 mL meyve suyu ve 150 mL 0,1

normal HCl)

Page 35: GİS Sintigrafisi

Görüntüleme

Sıvı içtikten sonra hasta oturtulur veya yatırılır, kamera ön tarafa yerleştirilir

Ağız ve özefagusta kalan aktiviteyi görmek için bir görüntü alınır

Çocuklarda dinamik veya aralıklı statik görüntüler Yetişkinlerde, batına tansiyon manşonu yerleştirilir.

0, 20, 40, 60, 80 ve 100 mm Hg basınçlarda statik görüntüler alınır

Page 36: GİS Sintigrafisi

Değerlendirme

Proses: Alt özofagus (A), mide (C) ve alt sol akciğerden (B) ilgi alanları çizilir ve her basınçta aşağıdaki formüle göre reflü hesaplanır:

%GÖR= (A-B/C)x100

Bebeklerde akciğer aspirasyonu için; kamera akciğerlerin önüne yerleştirilir 4, 6 ve gerekirse 12 saatlerde görüntüler alınır.

Page 37: GİS Sintigrafisi

Bulgular

Normal Sonuçlar: Herhangi bir basınç seviyesinde ≤3% reflü Akciğerlerde aktivite görülmez

Anormal Sonuçlar: ≥4–5% reflü Aktivitenin mideden özefagusa ve ağıza doğru

kaçtığının görülmesi Akciğerlerde aktivite görülmesi

Page 38: GİS Sintigrafisi

Gastroözefagiyal reflü çalışması

Page 39: GİS Sintigrafisi

BAĞIRSAK KANAMA TESPİTİ

Page 40: GİS Sintigrafisi

Genel bilgi

Sindirim sistemi kanamaları: Üst bölge kanamaları:

Özefagus varisleri, mide-duedonum ülserleri, gastrit, özefajit, tümör

Alt bölge kanamaları: Enfeksiyonlar, tümörler, divertikül, anjiyodisplazi,

perforasyon

Page 41: GİS Sintigrafisi

Genel bilgi

Üst bölge kanamaları, gastroskopi ve duedonoskopi

Alt bölge kanamaları (kalın bağırsak kökenli), kolonoskopi

İnce bağırsak kanamalarında sintigrafiden faydalanılır

Page 42: GİS Sintigrafisi

Endikasyonlar

Aktif veya aralıklı bağırsak kanamalı hastalarda kanamanın tespiti ve yerinin belirlenmesi

Diğer tanı yöntemleri ile teşhis edilemeyen aralıklı kanamaların tespiti

Az miktardaki kanamaların teşhisinde çok faydalıdır

Page 43: GİS Sintigrafisi

Radyofarmasi

Radyonüklid: 99mTc Radyofarmasötik

99m Tc ile işaretli kırmızı kan hücreleri 99mTc -SC (sulfur colloid)

Lokalizasyon Kompartmental, işaretlenme ve kan ile dolaşım

Uygulama Yöntemi İ.V. enjeksiyon

Page 44: GİS Sintigrafisi

Görüntüleme

99mTc-SC Aktif kanamalarda tercih edilir RES tarafından damar sisteminden uzaklaştırılır Kanama varsa kanama odağında birikir

99mTc ile işaretlenmiş eritrositler Aralıklı kanamalarda tercih edilir Normalde vasküler sistem dışına çıkmaz Kanama odağında damar dışına çıkar

Page 45: GİS Sintigrafisi

Görüntüleme

Batın ön, yan ve oblik görüntüler Dinamik veya aralıklı statik görüntüler 99mTc-SC ile 60 dakikalık görüntüler Tc-99m-işaretli eritrosit ile 4, 24 saat görüntüler

Page 46: GİS Sintigrafisi

Anormal Bulgular

Normal tutulum alanları dışında RF tutulumu; Akım görüntülerinde artmış fokal bir alan, Dinamik ve aralıklı statik görüntülerde bağırsak

hareketi ile yer değiştiren fokal tutulum, Yalancı pozitifliklere dikkat:

Vasküler malformasyonlar, İnflamatuvar barsak hastalığı vb.

Page 47: GİS Sintigrafisi

GİS kanama çalışması

Page 48: GİS Sintigrafisi
Page 49: GİS Sintigrafisi

MECKEL DİVERTİKÜLÜ

Page 50: GİS Sintigrafisi

Genel bilgi

Terminal ileumda görülen doğumsal omfalomezenterik kanalın kalıntısıdır.

Görülme sıklığı 2%, ilioçekal valve 2 feet uzaklıkta, ortalama uzunluğu 2 inch, çoğunlukla 2 yaşında semptomatik, erkek/kadın görülme sıklığı 2/1’dir

2 tip doku içerir (gastrik ve pankreatik) Çoğunlukla (96%) asemptomatik. Ülser, kanama;

daha seyrek perforasyon ve obstrüksiyon yapabilir.

Page 51: GİS Sintigrafisi

Endikasyon

Gastrik mukoza içeren Meckel's divertikülü belirlenmesi.

En doğru görüntüleme yöntemidir. Çocuklarda sensitivite %85, spesifite %95’dir.

Page 52: GİS Sintigrafisi

Radyofarmasi

Radyonüklid: 99mTc Radyofarmasötik:

99mTcO-4 (pertechnetate) Lokalizasyon:

Ektopik gastrik mukoza tarafından aktif transport Uygulama Yöntemi:

İntravenöz enjeksiyon

Page 53: GİS Sintigrafisi

Görüntüleme

Hasta sırt üstü yatağa yatırılır. Kamera batın önüne yerleştirilir. 60 dakika süreyle dinamik veya aralıklı statik

görüntüleme yapılır. Gerekirse lateral ve oblik görüntüler alınır.

Page 54: GİS Sintigrafisi

Görüntüleme

Görüntü kalitesini artırmak için Pentagastrin, Glucagon, Cimetidine, Ranitidine, Potassium perchlorate gibi ilaçlar kullanılabilir.

Al içeren antiasit, sulfonamid, pirofosfat ve diğer RF’ler divertikülde tutulumu azaltır.

Page 55: GİS Sintigrafisi

Anormal Sonuçlar

Batın sağ alt veya ortada, normal yapılarla ilişkisiz fokal artmış aktivite.

Aktivite gastrik mukoza ile aynı zamanda tutulur ve barsak hareketi ile değişmez.

Gastrik mukozalı duplikasyon kistleri, renal, aktif kanama, tümör ve inflamatuvar barsak hastalığı gibi durumlarda da tutulum görülebilir.

Page 56: GİS Sintigrafisi
Page 57: GİS Sintigrafisi

C-14 ÜRE NEFES TESTİ

Page 58: GİS Sintigrafisi

Genel bilgi

Helikobakter pilori (HP); spiral yapısında, gram (-) bir bakteridir.

Mide mukozasına yerleşir ve midenin asit ortamında yaşayabilir.

Duodenal ülserlerin %90’ı, mide ülserlerinin yaklaşık %80’inde neden HP infeksiyonudur.

Page 59: GİS Sintigrafisi

Genel Bilgi

HP normal memeli hücrelerinde bulunmayan “üreaz” enzimi içerir.

Üreaz enzimi üre’nin hidrolizinde katalizörlük yapar ve üre’yi amonyum ve karbondioksite parçalar. Üre (H2N-CO-NH2) --üreaz--> CO2 + NH3

CO2 mukozada emilip dolaşıma katılır ve akciğerlerden solukla atılır (Tb = ~15 dakika)

Hidrolize olmamış üre idrarla atılır (Tb = ~12 saat) Kalan 10% Tb = ~40 gün

Page 60: GİS Sintigrafisi

Endikasyonlar

Mide ve/veya duedonumda H.pylori enfeksiyonunun saptanması.

İlgili diğer çalışmalarda saptanan anormal sonuçların değerlendirilmesi

Page 61: GİS Sintigrafisi

Hasta hazırlığı

Hastanın en az altı saat aç olması gerekir, Testi etkileyecek ilaçların kesilmesi sağlanır

Antibiyotikler, bizmut 1 ay Proton pompa inhibitörleri, sukralfat 2 hafta Antiasitler, H2 reseptör blokerleri 1 hafta

Page 62: GİS Sintigrafisi

Radyofarmasi

Radyonüklid: 14C :t1/2: 5,730 yıl; En: 156 keV(max), 49 keV(mean), Type:

β-, fission 13 C

Radyofarmasötik: Üre (NH2 14CONH2)

Doz: 1 µCi (0.037MBq)

Uygulama Yöntemi: Kapsül ağızdan su ile verilir.

Page 63: GİS Sintigrafisi

İşlemler

C-13 ya da C-14 işaretli üre kapsül 20 ml su ile hastaya verilir.

10-15 dakika beklenir. Hastanın balon veya kartuşa 2-3 dakika süreyle,

derin nefesle üflemesi istenir. Balon veya kartuş cihazda sayılır.

Page 64: GİS Sintigrafisi

Sonuçlar

< 50 DPM negatiftir. 50–199 DPM şüphelidir (tekrarı gerekir). ≥ 200 DPM pozitif (H.Pylori ile enfektedir).

Page 65: GİS Sintigrafisi

Hatalar

Yalancı pozitif sonuçlar: Aklorhidrili ve üremili hastalar H2-reseptör antagonisti kullanılması Üreaz aktivitesine sahip başka organizmalar (H.

Heilmannii)

Page 66: GİS Sintigrafisi

Yalancı negatif sonuçlar: Hastanın aç olmaması Antibiyotik, bizmut, sukralfat, proton pompa

inhibitörleri kullanılması Hızlı gastrik boşalma, dumping snedromu Yaşlı veya antikor cevabı olmayan hastalar

Page 67: GİS Sintigrafisi

KARACİĞER-DALAK GÖRÜNTÜLEME(RETİKÜLOENDOTELYAL SİSTEM)

Page 68: GİS Sintigrafisi

Genel bilgi

KC hücre yapısına göre değişik RF geliştirilmiştir. Kuppfer hücrelerinde tutulanlar ile karaciğer, hepatositlerde tutulanlar ile hem karaciğer hem de

safra kesesi ve safra yolları incelenebilir. Kolloid dalak görüntüleme fonksiyone dalak

dokusunu saptamak

Page 69: GİS Sintigrafisi

Değerlendirme

Kolloid çalışması fokal lezyonlardan ziyade diffüz hepatik hastalıkların değerlendirilmesinde

Fokal lezyonlarda duyarlılık düşük (80%) HCC, fokal nodular hiperplazi (FNH), hepatik adenoma < 2 cm ve derin lezyonlar görüntülenmesi zor

Page 70: GİS Sintigrafisi

Radyofarmasötik Fonksiyon 99mTc-SC Kupffer hücre fonksiyonu 99mTc-IDA Hepatosit fonksiyonu 99mTc-RBC Hepatik arter desteği 67Ga citrate Transferrine bağlanma 111In-Octreoscan Somatostatin (sstr2) reseptor 18F-FDG Glukoz (Glut) transporter 123 I/131 I-MIBG Katekolamine-üreten hücreler

Page 71: GİS Sintigrafisi

Endikasyon

Karaciğerin benign fokal lezyonları (hemanjiyom, hamartom, fokal nodüler hiperplazi)

Kronik karaciğer ve dalak hastalıklarının değerlendirilmesi

Splenomegali, dalak infarktı, Aksesuar dalak değerlendirme, Konjenital aspleni, polispleni değerlendirmesi Splenektomi öncesinde değerlendirme

Page 72: GİS Sintigrafisi

Radyofarmasi

Radyofarmasötik: 99mTc-Sülfür Kolloid (SK)

100 nm-1 μm Karaciğer (80%), dalak (15%), kemik iliği (5%) ve

akciğerin retiküler hücreleri tarafından fagositoz. Kandan temizlenmesi 2–3 dakika

Page 73: GİS Sintigrafisi

Görüntüleme

Dinamik görüntüler Multipl planar görüntüler SPECT görüntüleme yapılmalı CT, USG ve MRI ile mukayese

Page 74: GİS Sintigrafisi

Değerlendirme

RF tutulumu KC (Kupffer hüc) fonksiyonunu yansıtır

KC, dalak, Kİ dağılımdaki değişiklik hepatik aktiviteyi yansıtır

Kolloid sintigrafi anatomiye ek olarak fizyolojik fonksiyon hakkında bilgi sağlar

KC, dalak ebatları

Page 75: GİS Sintigrafisi

Normal Bulgular

Karaciğer/ dalak ebatları Karaciğer/dalakta tutulum oranları Karaciğerde tutulum özelliği KC de tutulum ve atılım zamanları

Page 76: GİS Sintigrafisi

Anormal Sonuçlar

Hızlı tutulum: Tümör veya hepatit Artmış tutulum: Hepatoma, hemangioma Yavaş tutulum: KKY, ciddi siroz Dalak ebatlarında artma: Lösemi, myelofibrozis,

enf. Dalak baskınlığı: Ciddi karaciğer fonksiyon

bozukluğu

Page 77: GİS Sintigrafisi

Anormal Sonuçlar

Dalak yokluğu: Fonksiyonel aspleni (sickle cell). Kemik iliği tutulumunda artma: Hepatit, siroz,

anemi, lösemi, infeksiyon, tümör, diyabet, KKY Kemik iliği, dalak, akciğer ve böbreklerde tutulma:

Ciddi karaciğer fonksiyon bozukluğu, yakın zamanda kemoterapi, malign melanom ve portal hipertansiyon.

Page 78: GİS Sintigrafisi

Anormal Sonuçlar

Nonhomojen KC tutulumu, KC/dalak oranında tersine dönme ve Kİ tutulumunda artma

Diffüz hepatosellüler hastalık Portal hipertansiyon, hipersplenizm, kemoterapiye

bağlı Kİ aktivitesinde artma, malign melanoma Splenomegali; lenfoma..

Page 79: GİS Sintigrafisi

Normal appearance of liver-spleen sulfur colloid scan in a 15-year-old boy. Standard planar views are shown in the left panel. Anterior whole-body view at increased intensity (right panel) illustrates the relative distribution of activity

Page 80: GİS Sintigrafisi

Splenosis noted on a 99mTc-sulfur colloid study in a patient with cirrhosis and a remote history of abdominal trauma and splenectomy. In place of the spleen, three intense foci of activity are noted in the left upper quadrant of the abdomen, representing areas of functioning splenic tissue. Size and function of the spleen cannot be used to assess diffuse hepatic disease in the patient with splenectomy however other signs may be observed. Uptake of colloid within the marrow is markedly increased and tertiary uptake in the lung is also noted. The liver appears small and there is separation of the lateral aspect of the liver fromthe rib margin (Helman’s sign), suggesting ascites. (Reprinted from Zuckier and Freeman 2003 with permission)

Page 81: GİS Sintigrafisi

Forty-eight-year-old female with history of pancreatic carcinoid tumor metastatic to liver. Anterior 99mTc-sulfur colloid image demonstrates a defect in the superior aspect of the liver. Focal uptake is noted on 111In-octreotide anterior planar image and 18F-FDG anterior MIP image, consistent with metastatic carcinoid tumor. On the lower panels, transaxial PET-CT images illustrate FDG uptake corresponding to a low-density liver metastasis

FDGSK OCTREOTİDE

FDG

Page 82: GİS Sintigrafisi

DALAK GÖRÜNTÜLEME

Page 83: GİS Sintigrafisi

Endikasyonlar

Travma, ototransplantasyon, fonksiyone dalak dokusu

Konjenital aspleni, polispleni değerlendirmesi Splenomegali, dalak infarktı, Aksesuar dalak değerlendirme, Splenektomi öncesinde değerlendirme Splenektomi sonrası fonksiyone dalak dokusu

Page 84: GİS Sintigrafisi

Radyofarmasi

99mTc-Sülfür Kolloid (SK) veya 99mTc-işaretli denatüre eritrosit ile yapılır

20 dakika 49–50°C ısı ile hasarlı Dalakta sekestrasyon

Denatüre eritrosit daha üstün

Page 85: GİS Sintigrafisi

Görüntüleme

Multiplanar statik görüntü SPECT görüntü Alt batın, ektopik dalak Toraks, travmaya bağlı diyafragma ruptürü

Page 86: GİS Sintigrafisi

Contrast enhanced CT scan (a) in this 36-year-old Hispanic female demonstrates several enhancing masses within the abdomen and pelvis (one such pelvic mass is illustrated by arrow). History was significant for a motor vehicle accident several years earlier with probable splenectomy. Colloid studydemonstrates absence of orthotopic spleen (b). When viewed at increased intensity, a prominent focus of colloid accumulation is noted anterior to the right SI joint corresponding to the region of the enhancing mass (large arrow) with a smaller focus noted inferior to the left SI joint (small arrow), both ofwhich are caused by splenosis

Page 87: GİS Sintigrafisi

ITP nedeniyle splenektomi yapılan hastada, aksesuar dalağın gösterilmesi. Tc99m ile işaretli eritrositlerin denatüre edilmesi ile yapılan çalışma.

Page 88: GİS Sintigrafisi

HEMANJİYOM GÖRÜNTÜLEME

Page 89: GİS Sintigrafisi

KC’ de en yaygın benign lezyon (%7) Genellikle < 3 cm Tedavi gerektirmez

Page 90: GİS Sintigrafisi

CT, USG veya MRI ile korelasyon 99mTc-işaretli eritrosit Görüntüleme

Üç fazlı, SPECT > 2-3 cm lezyonlarda doğruluk 90% Yalancı negatif; aşırı fibrozis ve trombozisli

hemanjiyom, Yalancı pozitif; hemanjiosarkoma, HCC

Page 91: GİS Sintigrafisi

Fifty-year-old male with hepatitis C and alcoholic cirrhosis. CT scan of the abdomen (left panel) suggests hemangioma of the liver (arrow).Images from RBC hemangioma study (right panels) demonstrate presence of intense blood pool in the region of the lesion, increasing between the early and delayed images.

Page 92: GİS Sintigrafisi

SAFRA YOLLARISİNTİGRAFİSİ

Page 93: GİS Sintigrafisi

Genel bilgi

Karaciğerdeki hücre yapısına göre değişik RF geliştirilmiştir.

Kuppfer hücrelerinde tutulanlar ile karaciğer, hepatositlerde tutulanlar ile hem karaciğer hem de safra kesesi ve safra yolları incelenebilir.

Page 94: GİS Sintigrafisi

Endikasyonlar

Safra kesesi ve safra yolları değerlendirme: Akut kolesistit Biliyer kolik, biliyer diskinezi (obstrüksiyon, atrezi,

sfinkter hastalığı) Safra kesesi ameliyatından sonra şüpheli kaçak Enterogastrik refü teşhisi Karaciğer nakli değerlendirme Neonatal hiperbilirubinemi ayırıcı tanısı:

Biliyer atrezi, neonatal hepatit

Page 95: GİS Sintigrafisi

Radyofarmasi

Radyofarmasötik: IDA (iminodiacetic acid) türevleri: Disofenin (DISIDA),

mebrofenin (BRIDA) Lokalizasyon:

Uptake ve ekskresyonları bilirubine benzer, bilirubin gibi konjuge olmaz

Page 96: GİS Sintigrafisi

Görüntüleme

Dinamik ya da aralıklı statik görüntüler 30–45 dakikada safra kesesi ve bağırsak görülüyor

ise çalışma durdurulur. 60. dakikada safra kesesi ve/veya bağırsak

görülmezse : Ya farmakolojik girişim yapılır Ya da 2–6 saat geç görüntüleme yapılır. Bu arada

hasta hareket ettirilir, su içirilir.

Page 97: GİS Sintigrafisi

Görüntüleme

Farmakolojik girişimler: Safra kesesi görülür, bağırsak görülmezse:

Kolesistokinin ya da yağlı yiyecek Bağırsak görülür, safra kesesi görülmezse: Morfin

sülfat yapılır (kontrendikasyon yoksa) Neonatal hepatit/bilier atrezi: Fenobarbital verilir KSK veya MS enjeksiyonundan sonra 30 dakika

görüntülemeye devam edilir. Fenobarbitalden sonra 24. saat görüntüleri alınır.

Page 98: GİS Sintigrafisi

Normal bulgular

5–15 saniye sonra karaciğer 5–20 dakikada hepatik, ortak safra yolları ve safra

kesesi 10–60 dakikada bağırsak aktivitesi görülmelidir.

%20 normal insanlarda bağırsak 1 saatten sonra görülmez.

Page 99: GİS Sintigrafisi

Anormal Bulgular

KC de tutulum ve atılım hızı Parankimal hastalık (hepatit vb) Hepatit, hepatik tutulum ve atılım değişken

Kan havuzundan yavaş temizlenme, üriner atılımda artma: Ortak hepatik veya ortak safra kanalı tıkanıklığı, İsoniazid, halothane (intrahepatik kolestaz)

Page 100: GİS Sintigrafisi

Anormal Bulgular

Akut/kronik kolesistit: SK, SY ve bağırsaklarda aktivite görülme zamanı

>60 dakika Akut kolesistit; kesenin geç görülmesi (>4 saat), Kronik kolesistit; kesenin geç görülmesi (>2 saat) Ana safra kanalı tıkanıklığı; Kc tutulumu var, safra

kanalları ve safra kesesi görülmez

Page 101: GİS Sintigrafisi

Anormal bulgular

Biliyer kolik ve biliyer diskinezi: Standart SY sintigrafisi normal olabilir İlaveten provakatif testler yapılabilir;

Kolesistokinin verilmesinden sonra boşalma <35–40% ise biliyer diskinezi

Page 102: GİS Sintigrafisi

Anormal bulgular

Post operatif/travmatik safra kaçağı BT, USG birikimi gösterebilir, etyolojiyi belirleme? SY sintigrafisi kaçağı göstermede faydalı Ektravaze lokal birikim, intraperitoneal sızıntı Kaçağın miktarı hesaplanabilir, hasarın derecesi?

Page 103: GİS Sintigrafisi

Anormal Bulgular

Biliyer atrezi, neonatal hepatit ayrımı! 5mg/kg/gün phenobarbital, oral, 3–5 gün Barsak gözükmezse ciddi neonatal hepatit veya biliyer

atrezi Bilier atrezide Kc tutulumu iyi, geç görüntülerde

barsak aktivitesi yok, Neonatal hepatitte KC tutulumu bozulmuş, gecikmiş

barsak aktivitesi var

Page 104: GİS Sintigrafisi

Anormal Bulgular

KC Kitleleri KC lezyonlarının değerlendirmesinde katkı sağlar, RF tutulumu; fonksiyone hepatosit, kitle hepatik

orijinli değil Hepatik orijinli kitle (HCC); tutulum kötü, atılım

gecikmiş hepatic adenoma, gecikmiş boşalma Ayırmak güç!

Page 105: GİS Sintigrafisi

Normal biliary excretion study. Prompt uptake and excretion of radiotracer into the bowel is noted. The gall bladder also fills promptly establishing cystic duct patency ruling out acute cholecystitis with a greater than 90% accuracy

Page 106: GİS Sintigrafisi

Acute cholecystitis: Biliary excretion study (a) reveals prompt uptake by the liver and rapid excretion into the small bowel with no visualization of the GB through 3. h. There is a activity in the region of the GB fossa (arrows), suggesting acute gangrenous cholecystitis. To eliminate the confounding possibility of duodenal activity adjacent to the GB fossa, water was given to the patient following the 3-h view. Additionally, the bowel is shielded by a lead cape on the 3.-h view. Ultrasound study (b) demonstrates stones in the region of the neck of the GB.

10 dak 10 dak

180 dak 210 dak

Page 107: GİS Sintigrafisi

Imaging through 1 h demonstrated prolonged cardiac blood pool activity and slightly inhomogeneous uptake within the liver, consistent with a known history of liver dysfunction.Increasing activity is noted in the bowel between 20 min and 1 h. At this juncture, 2 mg of morphine sulfate was administered intravenously and additional images were obtained, demonstrating filling of the GB (arrows). These findings indicate chronic cholecystitis

5 20 40

60 M+15 M+30

Page 108: GİS Sintigrafisi

Neonatal hepatit

Page 109: GİS Sintigrafisi

GİS MALİGNİTELERİ

Page 110: GİS Sintigrafisi

18F-FDG PET

Çeşitli malignitelerin (kolorektal, gastrik, özofagial) KC metastazının değerlendirilmesi

Hepatik metastaz değerlendirme; FDG, CT’den daha çok sensitif

Normal KC dokusu ılımlı FDG tutar (SUV>2.0)

Page 111: GİS Sintigrafisi

Benign Hepatik Lezyonları ve HCC: Çoğu benign hapatik lezyon, düşük FDG tutulumu SUV= 3.5 malign-benign ayrımı HCC, FDG PET sensitivite düşük (artmış glukoz-6-

fosfataz, artmış FDG atılımı) Sensitivite kısmen yüksek, kötü diferansiye HCC,

büyük tm, artmış AFP

Page 112: GİS Sintigrafisi

a) PET-CT images with newly diagnosed HCC. CT demonstrates presence of a low attenuation lesion in the liver (arrow); however, this area is isointense to liver on PET (upper). b) Thoracic PET-CT images are displayed with history of HCC, status post-resection. There is a large right paratracheal mass (m) with intense FDG radiotracer uptake, consistent with metastatic HCC (lower)

Page 113: GİS Sintigrafisi

Kolanjiokarsinoma FDG tutan tm, intrahepatik fazla, hiler ve

ekstrahepatik daha az Müsinöz tm, duyarlılık daha düşük Nodüler tm, infiltratif olanlardan daha iyi saptanır Kronik inflamasyon, biliyer stent yalancı pozitif Bölgesel ve hepatoduedonal LN duyarlılığı değişken Uzak metastaz duyarlılığı %65-70

Page 114: GİS Sintigrafisi

PET-CT images from a 63-year-old male with peripheral cholangiocarcinoma. Intense uptake of FDG is noted in the primary intrahepatic lesion and a portal lymph node metastasis is clearly visible (arrow)

Page 115: GİS Sintigrafisi

Safra Kesesi Karsinoma Duyarlılık 75–80%, özgüllük 85% Akut inflamasyonda duyarlılık azalır Postop SK karsinomada duyarlılık yüksek (%75-80) Ektrahepatik metastazlarda duyarlılık azalır (%50)

Page 116: GİS Sintigrafisi

Pankreatik Hastalıklar: Sıklıkla insülin yetmezliği ile ilişkili, glukoz yüksek 1 cm den küçük lezyonlarda yalancı negatif İntrahepatik kolestaz yalancı pozitif Dual faz görüntüleme faydalı Kemoterapiden 4–6 hafta sonra görüntüleme Solunum hareketi, özellikle KC çatısında

Page 117: GİS Sintigrafisi

Pankreatik Maligniteler: Malign/benign ayrımında duyarlılığı ve özgüllüğü

yüksek Fokal pankreatit ayrımında duyarlı (amilaz, CRP,

glukoz yüksekliği ile birlikte) Bölgesel lenf nodu, peritoneal metastazlarda doğruluk

sınırlı Uzak metastazlarda doğruluk yüksek Prognoz tayininde faydalı; kemoterapi sonrası FDG

tutulumunda azalma iyi prognoz

Page 118: GİS Sintigrafisi

Benign and malignant pancreatic masses may be difficult to differentiate on FDGPET-CT. Patient A is a 61-year-oldmale with newly diagnosed pancreatic mass (arrow), ultimately shown to be due to focal pancreatitis. There is gastric outlet obstruction secondary to mass effect. Irregular, focal FDG uptake is noted, which is difficult to differentiate from malignancy. Patient B is a 50-year-old female recently found to have obstructive jaundice and a mass in the head of the pancreas. The patient is status post-splenectomy for unrelated reasons. Focal FDG uptake is seen corresponding to this region suggestive of a metabolic neoplastic process (arrow).

Page 119: GİS Sintigrafisi

123I/131I-Metaiodobenzylguanadine

Feokromositoma, paraganglioma, nöroblastoma, karsinoid ve meduller tiroid karsinomu

MIBG; guanidine derivesi, yapısı norepinephrin benzer, sekretuvar granüllerdeki katekolamin üreten hücrelerde.

Anatomik görüntüleme ile korelasyon önemli MIBG görüntüleme 131I-MIBG ile tedai amaçlı bilgi

verir.

Page 120: GİS Sintigrafisi

111In-Octreotide (Octreoscan)

Somatostatin reseptor scintigrapisi-111In-octreotide Değişik endokrin tümörlerin evrelemesi ve Kc

metastazları Somatostatin analogu, sstr bağlanır (öz.tip2) NET extrasellular membranında bulunur Sensitivite 80–90% gastrinomas, 70% for carcinoids,

40% insulinomas 30% for glucagonomas