-
MORFOLOKEKARAKTERISTIKE NASELJA
-
Najuoljivije Izglednaselja
-
TipovinaseljapoJovanuCvijiu
MorfolokekarakteristikenaseljaBalkanskogpoluostrva
Balkanskopoluostrvoijunoslovenskezemlje Poloajitipovivaroi
Poloajitipovisela Tipovikua
PodelaselaBalkanskogpoluostrva(poloajobradivihpovrinauodnosu
nakue) Selarazbijenog Selazbijenogtipa
Podelagradova(premakulturnimuticajimaikarakterustanovnitva)
Mediteranskitip Tursko vizantijskitip Varoipatrijahalnogreima
-
OptinaSurdulica
-
Selarazbijenogtipa
Starovlakitip(odStarogVlahadoKranjske) Velikepovrine Duga56km
Malakoncentracijakua Male,zaseoci,krajevipremafamilijama
Susednoblie Viegrobalja Nakrevinama Narastaju
umetanjemkuailigradnjomnaperiferiji Raseliceiliposelice
1.umadijskavrsta
2.Mavanskaijasenikavrsta Karstnitip Ibarskitip
-
agalj
Brstilo
Daje
Granii
Matkovii,
Mustapii,Vrdoljaci
i
imundii
Raosiurle
-
Selarazbijenogtipa
Starovlakitip(odStarogVlahadoKranjske)1.umadijskavrsta
Obliktransformacije
Umetanjekua
Okoputeva
Kuenisuuistojliniji
Prelaznitip,zbogokupljanjaokokole,crkve,mehane,sudnice
2.Mavanskaijasenikavrsta Karstnitip Ibarskitip
-
Starovlakitip(odStarogVlahadoKranjske)1.umadijskavrsta
2.Mavanskaijasenikavrsta
Viiobliktransformacije
Kuesaobestraneputaidubokoudvoritima
UMavi+,uJasenicama*
Karstnitip
Naivicamaulegnua,
Neprekidninizovi,
23km
Zbijenijasumuslimanskaselaiselablieprimorju
Ibarskitip
DolinaIbra,aliiNEMNE,NAl,SESER
Demati
grupicekua
Nazaravnjenimvrhovimabreuljaka,malimrenimterasama,pl.stranama
Prostrana
irenjezavisiodpovrineterena
Raslanjenreljefoteavatransformacijesela
-
Selazbijenogtipa
Timokitip itlukitip Mediteranskitip Turskoistonjakitip
Meovititip
elovo,zaseok,Dalmacija
-
Selazbijenogtipa
Timokitip SlivoviTimoka,VelikeiJuneMorave
Spontano,koncentrisanomgradnjomkua
Osnovaovalnogilinepravilnogoblika Sredselo manjislobodanprostor
Mahaledelepotoci,jaruge SalaiESrbije povremenenastanbe
trans.ustalnanas.
itlukitip Mediteranskitip Turskoistonjakitip Meovititip
-
RajakepivniceuIstonojSrbiji
-
Knjaevac
-
Selazbijenogtipa
Timokitip itlukitip
Arhainanaseobinskaforma FeudalniodnosiuTurskojdravi
OkolinaSoluna 3dela:begovskakua,ivijskekueiekonomskezgrade
Male(10m2),loegmaterijala(pletar) ardakbegovskekue Selmlukiharemluk
Opasanizidom Grupaitluka
selo Mediteranskitip Turskoistonjakitip Meovititip
-
Selazbijenogtipa
Timokitip itlukitip Mediteranskitip
Gomilasteforme Spratne,kamenekue
Trgpijaca1.Grkomediteranskavrsta(malterisane,kreenekuesaeramidom+
cincarskasela)2.Dalmatinskomediteranskavrsta(klesankamen,kameneploenakrovovima)
3.Katelankavrsta(7uokoliniSplita,maletvrave,kanalisamostiima)
Turskoistonjakitip Meovititip
-
Selazbijenogtipa
Timokitip itlukitip Mediteranskitip Turskoistonjakitip
Varokekarakteristike Uske,vijugaveulice Dvoritaograenazidovima
Bezulinihprozora Jazovidu
kamenihulica
Bosna,Sandak,Kosmet,SiSEMakedonija Meovititip
Ribarice
Sandak
-
Selazbijenogtipa
Timokitip itlukitip Mediteranskitip Turskoistonjakitip
Meovititip
Transformisaniitluci Drugaselautransformaciji
-
Mediteranskitipgrada
Uske,praveulice
Strmeulice
stepenice
Trgovipijace
Tesankamen 23sprata
OdTrstadoBara
1.Mediteransko dalmatinskivarijetet
2.Arbanakivarijetet
arijekaouorijentalnimgradovima
3.Grkoegejskivarijetet
elementijevrejske,azijskih,afrikihidr.kultura
-
Ulcinj
-
Tursko
vizantijskitipgrada
arijesazbijenimduanima Kratke,krivudaveulice Oddrveta
Stambenezgradevanarije Mahale
CincarskevaroiSAligraninihdelovaGR
Uske,strmeulice,poploanekrupnimkamenom
Zbijenekamenekuepokrivenekamenimploama
-
Kalitea,Grka
-
Varoipatrijahalnogreima
Selatransformisanauvaroi
Starigradoviukojejedoseljenoseoskostanovnitvo Jaajuzapadniuticaji
Prave,irokeulice Male,jednospratnekue Prostranebate
Velikapijacaucentru Naperiferijimanjaindustrijskapreduzea
Mlinovi eerane Pivare Tkanice
-
Geografijadanasnastojidatotanijedefinieelementenaseljakojiine
njihovemorfolokeosobine Zbogjedinstvenihmetodolokihosnova
Mogunosttipologijanairemprostoru Izvesnaegzaktnost
RaznovrsneiistananeCvijievepercepcije
Tekousaglasitiiuspostavitiuniverzalnutipologijuzaveeregionalneceline
Savremenatipologijaponajvanijimmorfolokimkarakteristikamanaselja
-
TipovinaseljapoBranislavuBukurovu
Vieodgovarajuzahtevimasavremenenauke
Tipoviioblicinaseljaufrukogorskojoblasti1.
Naseljazbijenogtipa
1.
Naseljapoluzvezdastogtipa
2.
Naseljarudarskoindustrijskogoblika
3.
Naseljatvravskogoblika
4.
Naseljaizduenogoblika(potona,prnjavorskaidrumska)
5.
Naseljaovalnogoblika
6.
Naseljaetvrtastogoblika
7.
Naseljakrstastogoblika
8.
Naseljameovitogoblika
2.
Naseljarazreenogoblika
1.
Naseljavinogradarskogoblika
2.
Naseljaturistikogoblika
-
TipovinaseljapoBranislavuBukurovu
1.
Naseljazbijenogtipa
1.
Naseljapoluzvezdastogtipa(NFG,potoneplavine)
2.
Naseljarudarskoindustrijskogoblika(pofunk.ifizio,Beoin+2Vrdnika,
planskagradnja,uniformnost,maliplacevi,bezekonomskihzgrada)3.
Naseljatvravskogoblika(malobrojna,deoPetrovaradina,stenjenost
unutarzidina,spratnost,uliceuskeiprave,maladvorita)4.
Naseljaizduenogoblika(potona,prnjavorska(naseljamanastirskih
kmetova)idrumska)5.
Naseljaovalnogoblika(upl.delu,uovalnimproirenjimapotonihdolina,
stenjenost,uske,krivudaveuliceimaladvorita)6.
Naseljaetvrtastogoblika(S,zaravnjenideo,planskigraena)
7.
Naseljakrstastogoblika(S,spontano,uzraskrsnice)
8.
Naseljameovitogoblika(bezizrazihkarak,deloviserazlikuju)
2.
Naseljarazreenogoblika
-
TipovinaseljapoBranislavuBukurovu
1.
Naseljazbijenogtipa
2.
Naseljarazreenogoblika
1.
Naseljavinogradarskogoblika(uvinogradrskimrejonima,udaljeniod
matinihsela,evoluiralaustalnanaselja)2.
Naseljaturistikogoblika(razbijentipnaselja,nekadmalai
malobrojna)
Terminolokeneujednaenosti
Nekasunazivanapofunkcijamailipoloajuilipravnomstatusu
Neujednaenostterminamorfolokihoblika(nezainteresovanost)
-
Tipovinaseljapodrugima
1.
aklinaBoe Garnijeior
SaboRaspraveourbanojgeografiji(1963)1.
Gradovireetkaste
2.
Radijalnestrukture
3.
Gradulica
2.
DemsDonson(1972)1.
Kolonijalni
2.
Grandioznii
3.
Idealnigrad
3.
EmrisDons(1965)
farmeiselaIsuvierazliitihformidabiseuradilageneralizacija
4.
GeorgNimajer(1977) seoskanaselja
5.
Idrugi.....MilanVreskOsnoveurbanegeografije
(1979)
-
ELEMENTIMORFOLOGIJENASELJA
Malilokalitetivelikekoncentracijesadraja
Sutinskekarakteristikenaselja
Poloaj Funkcije Rangusistemunaselja
Osnovnimorfolokielementikojisuusferiinteresovanjageografskihnauka
Oblikosnovenaselja Strukturanaselja Fizionomijanaselja
Analizeimajusvrhuukolikosevreukontekstusadrugimkarakteristikama
aglomeracija
Aplikativnavrednostprilikomplaniranja,ureivanjailirekonstruisanja
aglomeracija
-
ELEMENTIMORFOLOGIJENASELJA
Osnovnamorfolokapodelanaselja: Pojedinanenastanbe
Naseljarazbijenogtipa Naseljazbijenogtipa
Morfolokeosobinesamokodzbijenihnaselja
http://mapy.mk.cvut.cz/data/JugoslavieYugoslavia/Serbia/Serbia_topo_1.100000/index.html
-
ELEMENTIMORFOLOGIJENASELJA OBLIKOSNOVENASELJA
Planskiilistihijskirazvoj
Povrinazemljitakojujednaaglomeracijazahvata
Neophodnouoptavanje opasnostodsubjektivnosti
Naseljasupremaoblicimaosnosvapodeljenana:1.
etvorougaona(nevieod1/8obimaosn,planskabrzagradnja,bez
ograniavajuiorohidrografskihelemenata,1/3mestaAPV)
2.
Izduena(1redkua,1ulica,2paralelne,duina3irine,nenaglaenesopredne
ulice,urenimdolinama,uzobale,du
kontakata,15%,FGiNBaka)3.
Ovalna(deformacijebezkonkavnihoblika,proirenjapotonihdolina,rtovi
terasa,10%,isihijskomgradnjom)
4.
Krstasta(T,+,dvogubi+,*,preseena*,stihijskonarastanjedu
drumova,15%,
najvieuSremu)
i5.
Ostalanaselja(NajeauVojvodini)
Oblikosnove dinaminaosobinanaselja
Od519naselja
260sluajeva
Kodnaseljakojabrenarastajuinemajuorografskaogranienja
1.(3/5),2.(1/4)3.(1/1)4.(2/5)5.
-
ELEMENTIMORFOLOGIJENASELJA STRUKTURANASELJA
Unutranjeureenje
Viekomponenti:
irineipravcipruanjaulica
Gustinaulinemree
Trgovi
Neizgraenepovrine
Nekadaikomunalnaopremljenost
Naseljasupremaoblicimaosnovapodeljenana:
1.
Linearna
2.
Radijalna
3.
Reetkasta
4.
Mreastai
5.
Meovita
-
1.
Linearna1.
1ilivieparalelnihulica
2.
Stihijskagradnjaduputa
3.
Odreenatopografskimuslovima(obalskegrede,podnojepadina,strme
pl.strane,uskepotonedoline)4.
Jednostavnijaparcelacijakuita(planski)
5.
Nemaihjedinokodnaseljasakrstastimosnovama
6.
15%(88%)
7.
UBakoj
spontanimokupljanjem
8.
UBanatu obalskegrede
9.
USremu uskepotonedoline
2.
Radijalna
3.
Reetkasta
4.
Mreastai
5.
Meovita
-
1.
Linearna
2.
Radijalna1.
Ulicesezrakastoire
2.
Sporedneuliceokruujucentarmesta
3.
Kodnaseljakrstastihosnova,naraskrsnicama
4.
StarideoNovogSada
5.
1/5vojvoanskihnaselja
6.
imaosnovekrstastogoblika,ostaliovalanilinepravilanoblik
7.
USremu
8.
Predisponiranotopografskimprilikama(potonedolineiobalskegrede)
9.
UBakoj(uzraskrsnice)
3.
Reetkasta
4.
Mreastai
5.
Meovita
-
1.
Linearna
2.
Radijalna
3.
Reetkasta1.
Strukturaahovsketable(F,D)
2.
Najjednostavnijinainplaniranja
3.
Grkekolonije,rimskikastrumi,velikigradoviAmerike,vojvoaskanaselja
4.
Kvadratnailipravougaonaosnova
5.
Topografskapovrinabezorohidrografskihprepreka
6.
Primerisaneravnihterena(Milet,Dubrovnik,LosAneles)
7.
vojvoanskihnaselja,saglasnosatopogr.prilikama
4.
Mreastai
5.
Meovita
-
1.
Linearna
2.
Radijalna
3.
Reetkasta
4.
Mreasta1.
Kratkeikrivudaveulice
2.
Tasiranebezreda
3.
Sueljavajusepodrazliitimuglovima
4.
Stihijskagradnjailispec.orohidrografskiuslovi
5.
NPR.kodMuslimanskogst.
6.
Male,ogranienepovrine(malauzvienja,malekotline,maleterase,
plavine)7.
Svihoblikaosnove
8.
10%
9.
2/3nepravilan, ovalan
5.
Meovita
-
1.
Linearna
2.
Radijalna
3.
Reetkasta
4.
Mreasta
5.
Meovita1.
Pojedinidelovirazliitaureenja2.
Kodvelikihnaseljagraenihnarazliitimorohidrogrfskimterenima3.
Dugperiod4.
Osnovenajrazliitijihoblika5.
1/7vojvoanskihnaselja
Strukturanaseljamoebitiformiranapoduticajem
Karakteristinihfunkcija
Saobraajnihuslova
Drutvenogurenja
Etnikogsklopapopulacije
Dobrailoaureenja
Smernicedaljegplaniranja
-
ELEMENTIMORFOLOGIJENASELJA FIZIONOMIJANASELJA
Najheterogenijamorfolokakarakteristika
Najuoljivija
Najmanje
prouena
Najeepominjani:
Siluetanaselja
Visina,razmetajistarostzgrada
irinaipravcipruanjaulica
Trgoviidrugeneizgraenepovrine
Koriengraevinskimaterijal
Konstrukcijakrovova
Drugaarhitektonskareenja
Markantnezgrade
irinahorizontaunaselju
Koloritzgrada
Zelenilo
-
Hundertwasserhaus,Be
-
ELEMENTIMORFOLOGIJENASELJA FIZIONOMIJANASELJA
Spoljanjafizionomijailisilueta
Nijevidljivakodsvihmesta
Zavisiodpoloajasakojegseposmatra
2elementasilueta:irinaivertikala
Unutranjafizionomija
irineipravcipruanjaulica
Trgoviidrugeneizgraenepovrine
Visineikonstrukcijezgrada
Koriengraevinskimaterijal
Veliineplaceva,ograde,zeleniloidr.
1.Otvorena
2.Zatvorenanaselja
-
Zemun
-
SEOSKANASELJAVOJVODINE
Vojvoanska,planska,kolonistika...
Morfolokespecifinostizavise:
Prirodnesredine(jednoliniuslovizaprivreivanje+zamovarenepovrine)
Istorijskihuslova(nenaseljena,pograninateritorija)
Naseljavanjaigradnje(spontanoiplanski,brzo,kontakt)
Poloaja(paljivobirani,kontakt)
Morfolokihkarakteristika(uniformne)
30mgl.ulicekojaseprualaparalelnosaduomstranicomosnovenaselja
80mrazmakizmeuulica 1014mirinapopenihulica
Trotoar,drenanikanal,travnjak,12drvoreda
Mimoilaenjesenomnatovarenihkola Klimatskeihidrolokeprilikeuniziji
Zatitaodpoara Okotrga:kola,crkva,optinskazgrada,duani,kafana...
-
SEOSKANASELJAVOJVODINE
KUE
Uniformnoplanirane Parcele24x80m 5mkaulici,18mdu
placa
Ekonomskezgradeuproduetku Gang 3prostorije Zidoviodnaboja
Krovovi:slama,aa,trska
Ureenjedvorita:vrtasabunarom,ekonomskodvorite,bata
Ekonomskosnaenjestanovnitvainovigraevinskimaterijali Nemakakua
MORFOLOKE KARAKTERISTIKE NASELJASlide Number 2Tipovi naselja po
Jovanu CvijiuSlide Number 4Sela razbijenog tipaSlide Number 6Sela
razbijenog tipaSlide Number 8Slide Number 9Slide Number 10Sela
zbijenog tipaSela zbijenog tipaSlide Number 13Slide Number 14Sela
zbijenog tipaSela zbijenog tipaSela zbijenog tipaSela zbijenog
tipaMediteranski tip gradaSlide Number 20Tursko vizantijski tip
gradaSlide Number 22Varoi patrijahalnog reimaSlide Number 24Tipovi
naselja po Branislavu BukurovuTipovi naselja po Branislavu
BukurovuSlide Number 27Tipovi naselja po Branislavu BukurovuSlide
Number 29Tipovi naselja po drugimaELEMENTI MORFOLOGIJE
NASELJAELEMENTI MORFOLOGIJE NASELJASlide Number 33ELEMENTI
MORFOLOGIJE NASELJA OBLIK OSNOVE NASELJAELEMENTI MORFOLOGIJE
NASELJA STRUKTURA NASELJASlide Number 36Slide Number 37Slide Number
38Slide Number 39Slide Number 40Slide Number 41ELEMENTI MORFOLOGIJE
NASELJA FIZIONOMIJA NASELJASlide Number 43ELEMENTI MORFOLOGIJE
NASELJA FIZIONOMIJA NASELJASlide Number 45SEOSKA NASELJA
VOJVODINESEOSKA NASELJA VOJVODINE - KUE
