GÖNEN ATIK BERTARAF CATLİQ DEMO TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI …enerji.comu.edu.tr/raporlar/gonen_yenilenebilir_enerji... · 2013-10-08 · CatLiq prosesinin geliştirilmesi ile ilgili

GÖNEN YENİLENEBİLİR GÖNEN ATIK BERTARAF CATLİQ® DEMO TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ENERJİ ÜRETİM A.Ş. ÇED BAŞVURU DOSYASI

(a)

GÖNEN YENİLEBİLİR ENERJİ ÜRETİM A.Ş

ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ BAŞVURU DOSYASI

BALIKESİR İLİ, GÖNEN İLÇESİ, HASANBEY KÖYÜ

ANKARA - 2013

ALMER Çevre Denetim Müş. Müh. İş Sağ. ve Güv.

Proje Tic. Ltd. Şti.

GÖNEN ATIK BERTARAF CATLİQ® DEMO TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI (192 TON/GÜN)


a

PROJE SAHİBİNİN ADI

GÖNEN YENİLENEBİLİR ENERJİ ÜRETİM A.Ş

ADRESİ Eski Oba Salça Fabrikası, Koru Mevkii, Hasanbey Köyü, 103 Ada, 1 No’lu Parsel Gönen/BALIKESİR

TELEFON VE FAKS NUMARALARI

TEL : 0266 772 59 03-04 FAKS : 0266 772 59 05

PROJENİN ADI GÖNEN ATIK BERTARAF CATLIQ® DEMO TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI (192 TON/GÜN)

PROJE BEDELİ 9.250.000 TL PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ)

Eski Oba Salça Fabrikası, Koru Mevkii, Hasanbey Köyü, 103 Ada, 1 No’lu Parsel Gönen/BALIKESİR

PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE

Koor. Sırası: Sağa, Yukarı Koor. Sırası: Enlem, Boylam Da um: ED-50 Datum: WGS-84 Tü ü: UTM Türü: Coğrafik (Derece.kesir) D.O.M.: 27 D.O.M.: - Zon: 35 Zon: - Ölçek Fak.: 6 derecelik Ölçek Fak.: - NO SAĞA YUKARI NO ENLEM BOYLAM 1 555021.5226 4445162.7234 1 40.15333401 27.64553683 2 555060.2471 4445176.1280 2 40.15345223 27.64599262 3 555061.8964 4445168.2112 3 40.15338080 27.64601131 4 555062.6761 4445169.0409 4 40.15338823 27.64602054 5 555078.3898 4445121.1001 5 40.15295530 27.64620093 6 555040.6649 4445107.8054 6 40.15283800 27.64575689 7 555039.5154 4445107.4455 7 40.15283483 27.64574336 8 555029.9192 4445104.0769 8 40.15280511 27.64563041 9 555024.0916 4445121.0001 9 40.15295795 27.64556343

10 555033.8776 4445124.3787 10 40.15298775 27.64567862

PROJENİN TANIMI VE GAYESİ

Gönen Yenilenebilir Enerji Üretim A.Ş. tarafından Balıkesir ili, Gönen ilçesi sınırları içerisinde; 12.06.2013 tarih ve 6945 sayılı “ÇED Gerekli Değildir” kararı ile inşaatına başlanan “Gönen Atık Bertaraf Catliq® Demo Tesisi”nin 64 ton/gün olan organik atık bertaraf kapasitesinin 192 ton/gün’e çıkarılması planlanmaktadır.

PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ)

17.07.2008 Tarih ve 26939 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği (30.06.2011 tarih ve 27980 sayılı RG ile değişik.) Ek-I Listesi 12- Günlük kapasitesi 100 ton ve üzeri atıkların yakılması (oksitlenme yoluyla yakma, piroliz, gazlaştırma veya plazma vb. termal bertaraf işlemleri), belediye atıkları hariç olmak üzere alanı 10 hektardan büyük ve/veya hedef yılı da dahil günlük 100 ton ve üzeri olan atıkların ara işleme tabi tutulması ve düzenli depolanması için kurulacak tesisler.

RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ ÇALIŞMA GRUBUNUN ADI

ALMER Çevre Denetim Müş. Müh.İş Sağ. ve Güv. Proje Tic. Ltd. Şti.

RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ ÇALIŞMA GRUBUNUN ADRESİ, TELEFON VE FAKS NUMARALARI

Gökkuşağı Mah. 1200. Sok. No:12/14 Dikmen - Çankaya/ANKARA Tel : 0 (312) 473 71 21 Faks : 0 (312) 473 62 15 e-mail : [email protected]

RAPOR SUNUM TARİHİ AĞUSTOS - 2013

mailto:[email protected]


i

İÇİNDEKİLER

Sayfa No

İÇİNDEKİLER ................................................................................................................... iv TABLOLAR DİZİNİ ............................................................................................................ vi ŞEKİLLER DİZİNİ ............................................................................................................. vii EKLER DİZİNİ .................................................................................................................. vii

BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE GAYESİ ...................................................................... 1

I.1. Proje Konusu Yatırımın Tanımı, Ömrü, Hizmet Maksatları, Önem ve Gerekliliği .......... 1

I.2. Projenin Fiziksel Özelliklerinin, İnşaat ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi

Miktarı ve Arazinin Tanımlanması ...................................................................................... 5

I.2.1. Projenin Fiziksel Özellikleri,....................................................................................... 5

I.2.2. İnşaat ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi Miktarı ve Arazinin

Tanımlanması .................................................................................................................... 8

I.3. Önerilen Projeden Kaynaklanabilecek Önemli Çevresel Etkilerin Genel Olarak

Açıklanması (Su, Hava, Toprak Kirliliği, Gürültü, Titreşim, Işık, Isı, Radyasyon ve

benzeri.)............................................................................................................................. 9

I.3.1. İnşaat ve İşletme Aşamasında Gerekli Olan Su İhtiyacının Nereden Temin

Edileceği ve Oluşan Atıksuyun Bertaraf Sistemi ............................................................... 10

I.3.2. Katı Atık ve Ambalaj Atığı ....................................................................................... 11

I.3.3. Atık Yağlar .............................................................................................................. 12

I.3.4. Tehlikeli Atıklar........................................................................................................ 13

I.3.5. Hafriyat ................................................................................................................... 13

I.3.6. Hava Kalitesine Etkiler ............................................................................................ 14

I.3.7. Toprak Kirliliği ......................................................................................................... 14

I.3.8. Gürültü .................................................................................................................... 15

I.4. Yatırımcı Tarafından Araştırılan Ana Alternatiflerin Bir Özeti ve Seçilen Yerin Seçiliş

Nedenlerinin Belirtilmesi .................................................................................................. 19

BÖLÜM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU ..................................................... 17

Proje Yeri ve Alternatif Alanların Mevkii, Koordinatları, Yeri Tanıtıcı Bilgiler ..................... 17


ii

BÖLÜM III: PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ ... 20

III.1. Önerilen Proje Nedeniyle Kirlenmesi Muhtemel Olan Çevrenin; Nüfus, Fauna,

Flora, Jeolojik ve Hidrojeolojik Özellikler, Doğal Afet Durumu, Toprak, Su, Hava

(Atmosferik Koşullar) İklimsel Faktörler, Mülkiyet Durumu, Mimari ve Arkeolojik Miras,

Peyzaj Özellikleri, Arazi Kullanım Durumu, Hassasiyet Derecesi (EK-V’deki Duyarlı

Yöreler Listesi de Dikkate Alınarak) ve Yukarıdaki Faktörlerden Birbiri Arasındaki

İlişkileri de İçerecek Şekilde Açıklanması ......................................................................... 20

III.1.1. Nüfus .................................................................................................................... 20

III.1.2. Flora ve Fauna ...................................................................................................... 22

III.1.2.1. Flora .................................................................................................................. 22

III.1.2.2. Fauna................................................................................................................. 22

III.1.3. Jeolojik ve Hidrojeolojik Özellikler ile Doğal Afet Durumu ...................................... 22

III.1.4. Meteorolojik Durum ve İklimsel Özellikleri ............................................................. 28

III.1.5. Arazi Kullanım Durumu ve Toprak Özellikleri ........................................................ 28

III.1.6. Mülkiyet Durumu ................................................................................................... 28

III.1.7. Mimari ve Arkeolojik Miras, Proje Alanının Hassasiyet Derecesi .......................... 29

BÖLÜM IV: PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER . 30

IV.1. Önerilen Projenin Aşağıda Belirtilen Hususlardan Kaynaklanması Olası Etkilerinin

Tanıtımı. (Bu Tanım Kısa, Orta, Uzun Vadeli, Sürekli, Geçici ve Olumlu Olumsuz Etkileri

İçermelidir.) ...................................................................................................................... 30

a) Proje için Kullanılacak Alan .......................................................................................... 30

b) Doğal Kaynakların Kullanımı ....................................................................................... 30

c) Kirleticilerin Miktarı, (Atmosferik Şartlar İle Kirleticilerin Etkileşimi) Çevreye

Rahatsızlık Verebilecek Olası Sorunların Açıklanması ve Atıkların Minimizasyonu ......... 33

c.1. Mevcut Durumun Tespitine Yönelik Çalışmalar ......................................................... 33

c.2. Atıksu ........................................................................................................................ 33

c.3. Katı Atık ve Ambalaj Atığı ......................................................................................... 35

c.4. Atık Yağlar ................................................................................................................ 36

c.5. Tehlikeli Atıklar ......................................................................................................... 37

c.6. Hafriyat ..................................................................................................................... 37

c.7. Hava Kalitesine Etkiler .............................................................................................. 37

c.8. Gürültü ...................................................................................................................... 38

c.9. Peyzaj Etkisi ............................................................................................................. 38

IV.2. Yatırımın Çevreye Olan Etkilerinin Değerlendirilmesinde Kullanılacak Tahmin

Yöntemlerinin Genel Tanıtımı .......................................................................................... 39


iii

IV.3. Çevreye Olabilecek Olumsuz Etkilerin Azaltılması İçin Alınması Düşünülen

Önlemlerin Tanıtımı ......................................................................................................... 39

BÖLÜM V: HALKIN KATILIMI ........................................................................................ 41

V.1. Projeden Etkilenmesi Muhtemel Halkın Belirlenmesi ve Halkın Görüşlerinin

Çevresel Etki Değerlendirmesi Çalışmasına Yansıtılması için Önerilen Yöntemler ......... 41

V.2. Görüşlerine Başvurulması Öngörülen Diğer Taraflar ................................................ 41

V.3. Bu Konuda Verebileceği Diğer Bilgi ve Belgeler ....................................................... 41

BÖLÜM VI: YUKARIDA VERİLEN BAŞLIKLARA GÖRE TEMİN EDİLEN BİLGİLERİN TEKNİK OLMAYAN BİR ÖZETİ ...................................................................................... 42

EKLER: Çevresel Etki Değerlendirmesi Başvuru Dosyası Hazırlanmasında Kullanılan ve

Çeşitli Kuruluşlardan Sağlanan Bilgi ve Belgeler ile Raporda Kullanılan Tekniklerden

Rapor Metninde Sunulamayan Aşağıdaki Belgeler .......................................................... 46

1- Proje için Belirlenen Yer ve Alternatiflerin Varsa; Çevre Düzeni, Nazım, Uygulama

İmar Planı, Vaziyet Planı veya Plan Değişikliği Teklifleri .................................................. 46

2- Yatırımcı için Projesi ile İlgili Olarak Daha Önceden Alınmış İzin, Onay, Ruhsat veya

İlgili Kurumlardan Alınmış Belgeler ve benzeri. ................................................................ 46

3- Proje İçin Seçilen Alana İlişkin Arazi Kullanım Durumu ................................................ 46

NOTLAR VE KAYNAKLAR ÇED BAŞVURU DOSYASINI HAZIRLAYAN UZMANLARIN LİSTESİ

TABLOLAR DİZİNİ

Sayfa No

Tablo II.1. Proje Alanına Ait Koordinatlar……………………………………………………..17

Tablo II.2. Yerleşim Birimlerinin Proje Alanına Olan Uzaklıkları …………………………...18


iv

ŞEKİLLER DİZİNİ

Sayfa No Şekil I.2.1. Tesis Alanı ve Alanın Bitişiğinde Bulunan Biyogaz Tesisini Gösterir Resim, ... 4

Şekil I.2.2. Gönen Atık Bertaraf CatLiq Tesisi’ne Ait İş Akım Şeması, .............................. 7

Şekil I.2.3. CatLiq Atık Bertaraf Tesisi Kütle Denkliği Tablosu, ......................................... 8

Şekil II.1. Proje Alanının Yakın Çevresinde Bulunan Diğer Yerleşim Birimleri…………..18 Şekil III.1.1. Balıkesir İlinin Yıllara Göre Nüfus Dağılımı, .................................................21

Şekil III.1.3.1. Jeolojik Kesit .............................................................................................24

Şekil III.1.3.2. Balıkesir İli Depremsellik Haritası ..............................................................27

Şekil IV.1. CatLiq Prosesi Enerji Denkliği Tablosu…………………………………………...31

EKLER DİZİNİ

Ek–1 Yer Bulduru Haritası

Ek–2 Tesis Yerleşim Planı

Ek–3 1/25 000 Ölçekli Topoğrafik Harita Ek–4 Mevzi 1/1000 Ölçekli İmar Planları ve Uygulama İmar Planı Açıklama

Raporu

Ek–5 Tübitak İle Firma Arasında İmzalanan Sözleşme

Ek–6 Kira Sözleşmesi

Ek–7 Tübitak MAM Tarafından Hazırlanan “Ara Rapor 3: CatLiq Prosesinde Kütle

ve Enerji Dengeleri”

Ek–8 Faaliyet Alanına Ait Fotoğraflar ve Uydu Görüntüleri

Ek–9 Resmi Yazılar


BBÖÖLLÜÜMM 11

PPRROOJJEENNİİNN TTAANNIIMMII VVEE AAMMAACCII


1

BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE GAYESİ I.1. Proje Konusu Yatırımın Tanımı, Ömrü, Hizmet Maksatları, Önem ve

Gerekliliği Gönen Yenilenebilir Enerji Üretim A.Ş. tarafından Balıkesir ili, Gönen İlçesi, Koru

Mevkii, Hasanbey Köyü, 103 ada ve 1 no’lu parsel üzerinde Balıkesir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün 12.06.2013 tarih ve 6945 sayılı “ÇED Gerekli Değildir” kararı ile inşaatına başlanan “Gönen Atık Bertaraf Catliq® Demo Tesisi”nin 64 ton/gün olan organik atık bertaraf kapasitesinin 192 ton/gün’e çıkarılması planlanmaktadır (Bkz. Ek-1/Yer Bulduru Haritası, Ek-9/Resmi Yazılar).

Söz konusu CatLiq tesisi, tek vardiyada günde 64 ton organik içerikli atığın

bertarafını yaparak saatte 647,983 kg Catliq Oil (sentetik sıvı yakıt) ve saatte 1.051,645 kg kompoze gübre hammaddesi üretimi için “ÇED Gerekli Değildir” kararı almıştır. Yapılan ar-ge çalışmaları ve prosesin elverişli şartları göz önünde bulundurularak proje kapsamında kapasite artışı gerçekleştirilmesi planlanmıştır. Kapasite artışına bağlı olarak tek vardiyadaki aynı üretim kapasitesi ile günde 3 vardiya çalışılması öngörülmüştür. Bu kapsamda yeni kapasite 192 ton/gün olarak belirlenmiş olup, saatte 1.943,814 kg Catliq Oil (sentetik sıvı yakıt) ve saatte 3.154,935 kg kompoze gübre hammaddesi üretiminin gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.

Kapasite artışı yapılması planlanan projede; Gönen Atık Bertaraf Catliq® Demo

Tesisi’ne gelecek olan organik içerikli ıslak atıklar CatLiq (Catalytic Liquifaction) prosesi ile su ve bazı katalizörler varlığında, süperkritik şartlarda bertaraf edilerek direkt olarak sentetik sıvı yakıta ve kompoze gübre hammaddesine çevrilecektir. Tesiste hammadde olarak, tesisin bitişiğinde yer alan ve Balıkesir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün 21.12.2012 tarih ve 13557 sayılı görüş yazısında belirtildiği üzere kapasite itibarı ile ÇED Yönetmeliği Ek-1 ve Ek-2 Listelerinde yer almayan “Gönen Biyogaz Tesisi”nin biyogaz reaktör çıkışı atıkları kullanılacaktır (Bkz. Ek-9/Resmi Yazılar).

Bahse konu CatLiq prosesinde tesise çok yakın mesafede bulunan ve Gönen

Biyogaz Tesisi’ne ait atıksu arıtma tesisinden oluşacak arıtma çamurları ve tesis bitişiğinde yer alan besi çiftliklerinden kaynaklanacak hayvansal atıklar da hammadde olarak kullanılacaktır. Proseste hammadde olarak, ayrıca tarım atıkları, orman atıkları ile evsel ve endüstriyel organik içerikli atıklar da kullanılabilmektedir.

CatLiq prosesinin geliştirilmesi ile ilgili çalışmalar, teknolojinin sahibi olan Altaca

Çevre Teknolojileri ve Enerji Üretim A.Ş. firmasının Gebze Organize Sanayi Bölgesi (GOSB) Teknopark’ta kurulu olan pilot tesisinde sürdürülmektedir. Altaca firması CatLiq teknolojisinin endüstriyel boyuta taşınması amacı ile Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı’na (TEYDEB) 31.01.2012 tarihinde proje başvurusunda bulunmuştur. Söz konusu başvuru 15.04.2012 tarihinde TÜBİTAK TEYDEB tarafından uygun bulunarak destek kapsamına alınmıştır.

Bu çerçevede Altaca firmasının TÜBİTAK TEYDEB ile yapmış olduğu “Organik

Atıklar ve Biyokütleden Endüstriyel Ölçekte Ekonomik Uygunluğa Sahip Sentetik Petrol Üretim Teknolojisinin Geliştirilmesi: CatLiq” Başlıklı ve “3120081” Numaralı proje sözleşmesi Ek-5’de sunulmuştur. Bu proje kapsamında TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü ve Çevre Enstitüsü mühendislik, analiz ve teknik destek hizmetleri vermektedir. Ayrıca Boğaziçi Üniversitesi de Makine Mühendisliği ve Kimya Mühendisliği öğretim üyeleri vasıtası ile de projeye katkı sağlanmaktadır.


2

Bahse konu demo tesisinin arsa ihtiyacı ve yatırım finansmanı konularında destek almak için Altaca Çevre Teknolojileri ve Enerji Üretim A.Ş. ile Gönen Yenilenebilir Enerji Üretim A.Ş. aralarında bir sözleşme imzalamışlardır. Bu sözleşme kapsamında Altaca firması tesisin tasarımını yaparak kuracak, Gönen Enerji firması ise demo tesisinin arsasını ve yatırım finansmanını sağlayacaktır. Sonuç olarak Gönen Enerji firması kendisine ait olan biyogaz tesisinin atığı olan posayı ve arıtma tesisi çamurlarını bertaraf ederek sentetik sıvı yakıt ve kompoze gübre hammaddesi üretecektir. Proje kapsamında ayrıca yakın civardaki besi çiftliklerinin hayvansal atıkları da hammadde olarak kullanılacaktır.

Geleneksel enerji kaynaklarının tükenebilir nitelikte oluşu ve rezervlerin önümüzdeki

yıllarda tükenme boyutlarına ulaşması insanlığı yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yöneltmiştir. Günümüzde yeni ve yenilenebilir enerji kaynakları olarak güneş, rüzgar, biyokütle vb. enerji kaynakları kullanılmakta ve kullanımı artarak devam etmektedir. Sulu ortam pirolizi olarak da bilinen CatLiq prosesi, fosil yakıtlara olan bağlılığı azaltan alternatif çevreci yöntemlerden birisidir. CatLiq prosesi hem ıslak atıkları bertaraf etmekte hem de sonucunda bir yakıt üretmektedir. Ayrıca biyokütle ve atıkların bünyesindeki yararlı organik maddeleri ekstrakte etmektedir. Sıvı yakıta ve yanma gazına dönüşmeyen karbon ve karbon bileşikleri ekstrakte edilen inorganiklerle birlikte sistemin dışına alınmakta ve kompoze gübre hammaddesi olarak değerlendirilecektir. Bu ürün nihai bir gübre olmayıp gübre üreticilerine satılması planlanmaktadır.

Bu kapsamda uygulanabilirliği test edilmiş, hammadde kaynağı kısıtlı olmayan ve

çevreyle uyumlu bir teknoloji ile fosil yakıtlara olan bağlılığı azaltan bir proje olan Atık Bertaraf Catliq® tesisinin kapasitesinin arttırılması planlanmıştır.

Son yıllarda, TCC (Termokimyasal dönüşüm-Thermochemical conversion),

gazlaştırma (gasification), Fischer-Tropsch prosesi, doğrudan sıvılaştırma (Direkt liquefaction), CatLiq ya da hidrotermal sıvılaştırma (hydrothermal liquefaction-HTL) ve piroliz prosesleri, endüstriyel ve zirai atıkların çoğuna uygulanmaktadır. Elde edilen ürünler temiz enerji üretiminde kullanılarak, çevreye büyük olumsuz etkileri olan fosil yakıtlara olan bağımlılığı azaltmakta ve diğer taraftan atık bertarafı sağlanmaktadır. Bu faydalar göz önünde bulundurulduğunda sentetik sıvı yakıt üretimini sağlayacak olan Atık Bertaraf Tesisleri (CatLiq veya farklı bir yöntem ile faaliyet gösteren) ülke ekonomisi açısından ve atıkların bertarafının yönetimi açısından son derece önem arz eden yapılardır.

HTL veya CatLiq Prosesi, su ve bazı katalizörler varlığında, biyokütlenin süperkritik

şartlarda direkt olarak sentetik sıvı yakıta çevrilmesidir. Biyokütle genellikle kanalizasyon ve gıda proses atıkları yanında lignoselüloz ve alglerden oluşur. CatLiq Prosesi veya HTL, aynı zamanda sulu ortam pirolizi olarak da bilinir. Bu proses, biyokütle veya biyolojik atıklar gibi kompleks organik maddelerin sentetik sıvı yakıt ve diğer kimyasallara dönüştürme işlemidir. CatLiq Prosesi, fosil yakıt oluşumundaki doğal jeolojik prosesleri taklit eden ve biyolojik atıkları gaz veya alkolden ziyade sıvı yakıta çeviren bir işlemdir.

Yukarıda belirtilen teorik bilgilere ve yeşil kimya teknolojileri prensiplerine dayalı

olarak tasarlanan ve Balıkesir İli, Gönen İlçesinde kurulması planlanan “Gönen Atık Bertaraf CatLiq Demo Tesisi” HTL veya CatLiq Prosesi teknolojisine göre çalışacaktır.

Gönen Yenilenebilir Enerji Üretim A.Ş. tarafından kapasite artışı yapılması planlanan

proje, Balıkesir ili, Gönen İlçesi, Koru Mevkii, Hasanbey Köyü 103 ada ve 1 no’lu parsel üzerinde toplam 2.531 m2’lik bir alan üzerinde yer alacaktır (Bkz. Ek-2 Tesis Yerleşim Planı). Bahse konu tesis alanı işletmeci firma tarafından kiralanmış olup, kira sözleşmesi Ek-6’da sunulmuştur.


3

Projenin kurulması ile sağlanacak olan hedefler aşağıda verilmiştir. Yenilenebilir enerji üretimi

• CatLiq® prosesi, besin ürünlerinin yerine atıklarını kullanan ikinci/üçüncü nesil dönüşüm teknolojisidir. Bu prosesin sonunda fosfor gibi ekonomik değeri olan minerallerin oluşumu gerçekleşmektedir.

• CatLiq® oil (sentetik sıvı yakıt) depolanabilir olması sayesinde yeşil enerji kaynakları olan rüzgar ve güneş enerjisine göre daha avantajlı bir alternatiftir.

Taşıt yakıtı

• Proje kapsamında nihai ürün olarak elde edilecek olan CatLiq® oil ikinci nesil yenilenebilir ham petrolün muadilidir ve rafine edilerek mevcut ve gelecekteki düzenlemelere göre taşıt yakıtı olarak kullanılabilir.

• Üretilen sentetik sıvı yakıt kimyasal ve fiziksel olarak tanımlanmış ve ulusal standardizasyon süreci başlatılmıştır.

• Mevcut rafine ve dağıtım alt yapısını kullanmak yeşil yakıt düzenlemelerine uygun maliyet etkin bir yol sağlar.

Akıllı atık yönetimi

• CatLiq® prosesinde ıslak atık ve biyokütle hammadde olarak kullanılır. Biyogaz ve yakma teknikleri gibi diğer yeşil enerji teknolojilerinin aksine yüksek su ihtiva eden ve farklı hammadde kompozisyonlarını verimli bir şekilde kullanarak ekonomik değeri olmayan su ihtiva eden malzemelerle enerji elde edinimi maksimize edilir.

• Tesiste hammadde olarak kullanılacak organik içerikli atıkların geri kazanımı sağlanacaktır. Dış ortam şartlarında stabil hale gelmesi uzun zamanlar alan organik atıkların CatLiq prosesi ile çevreci bir yaklaşımla yönetimi de sağlanmış olacaktır.

Suyun korunması

• CatLiq® prosesine dışarıdan su ilave edilmez. Hammadde olarak kullanılan atık ve biyokütlenin ihtiva ettiği su proses sonunda deşarj kriterlerine uygun olarak dışarı çıkar. Suyun organik bileşikler ve katalizör ihtiva eden fraksiyonu konsantre edilerek sistemde tekrar kullanılır.

Bahse konu tesis alanı ve alanın bitişiğinde bulunan biyogaz tesisini gösterir resim Şekil I.2.1’de sunulmuştur.


4

Şekil I.2.1. Tesis Alanı ve Alanın Bitişiğinde Bulunan Biyogaz Tesisini Gösterir Resim İnşaat çalışmalarına başlanılmış olan “Gönen Atık Bertaraf CatLiq Demo Tesisi”nin

yukarıda bahsedilen avantajları göz önünde bulundurulduğunda bölge ve ülke ekonomisine katkı sağlayacağı öngörülmektedir. Tesiste çalışacak olan personel tesisin bulunduğu yöre halkından seçilerek, söz konusu yöre için istihdam olanağı da sağlanmış olacaktır.

Proje Konusu Yatırımın Tanımı ve Kapasitesi Proje konusu faaliyet; Balıkesir ili, Gönen İlçesi, Koru Mevkii, Hasanbey Köyü, 103

ada ve 1 no’lu parsel sınırları içerisinde yaklaşık 2.531 m2 alan üzerinde kurulacaktır. Projenin inşaat çalışmalarına 12.06.2013 tarih ve 6945 sayılı “ÇED Gerekli Değildir” kararının alınması ile başlanmıştır. Bahse konu kararın verildiği tesisin prosesinde ve var olan makina ve ekipmanda herhangi bir değişiklik yapılmayacaktır.


bertarafını yaparak saatte 647,983 kg Catliq Oil (sentetik sıvı yakıt) ve saatte 1.051,645 kg kompoze gübre hammaddesi üretimi için “ÇED Gerekli Değildir” kararı almıştır. Yapılan ar-ge çalışmaları ve prosesin elverişli şartları göz önünde bulundurularak proje kapsamında kapasite artışı gerçekleştirilmesi planlanmıştır. Kapasite artışına bağlı olarak tek vardiyadaki aynı üretim kapasitesi ile günde 3 vardiya çalışılması öngörülmüştür. Bu kapsamda yeni kapasite 192 ton/gün olarak belirlenmiş olup, saatte 1.943,814 kg Catliq Oil (sentetik sıvı yakıt) ve saatte 3.154,935 kg kompoze gübre hammaddesi üretimi gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.

Çalışacak Personel Sayısı ve Yatırımın Ömrü Proje konusu “Gönen Atık Bertaraf CatLiq Demo Tesisi”nin inşaat çalışmalarına

12.06.2013 tarih ve 6945 sayılı “ÇED Gerekli Değildir” kararının alınması ile başlanılmıştır. Bu kapsamda tesisin inşaat aşamasında 15 işçi çalışmaktadır. Tesisin faaliyete geçmesi ile kapasite artırımına bağlı olarak yaklaşık 30 personelin istihdam edilmesi planlanmaktadır. Tesiste 300 gün, 24 saat, 3 vardiya şeklinde çalışılması planlanmaktadır.


5

Gerçekleştirilen faaliyet kapsamında kullanılacak olan işletme üniteleri, modern teknolojiye uygun ve yeni gelişen teknolojilere uyum sağlayabilecek tarzda monte edilerek yeni teknolojiler veya yöntemlere geçiş yapılabilmesi mümkün olabilecektir.

Bununla birlikte tesiste yer alan mekanik ekipmanların bakım ve onarımı düzenli bir

şekilde yapılacak, gerekli durumlarda yenilenmesi sağlanacak ve böylece proje daha uzun yıllar hizmet verebilecektir.

Bu sebeple tesisin çevresel etkileri göz önünde bulundurularak, proje ömrünün

sınırsız olarak değerlendirilmesi doğru bir yaklaşım olacaktır I.2. Projenin Fiziksel Özelliklerinin, İnşaat ve İşletme Safhalarında Kullanılacak

Arazi Miktarı ve Arazinin Tanımlanması

I.2.1. Projenin Fiziksel Özellikleri, Planlanan proje kapsamında; Gönen Atık Bertaraf Catliq® Demo Tesisi’ne gelecek

olan organik içerikli atıklar CatLiq (Catalytic Liquifaction) prosesi ile su ve bazı katalizörler varlığında, süperkritik şartlarda direkt olarak sentetik sıvı yakıta ve kompoze gübre hammaddesine çevrilecektir. Tesiste hammadde olarak tesisin bitişiğinde yer alan “Gönen Biyogaz Tesisi”nin atıkları kullanılacaktır.

Bahse konu CatLiq prosesinde hammadde olarak ayrıca arıtma çamurları, hayvansal

atıklar, tarım atıkları, orman atıkları ile evsel ve endüstriyel organik içerikli atıklar da kullanılabilmektedir. Bu kapsamda proseste hammadde olarak tesise çok yakın mesafede bulunan ve Gönen Biyogaz Tesisi’ne ait atıksu arıtma tesisinden oluşacak arıtma çamurları ve tesis bitişiğinde yer alan besi çiftliklerinden kaynaklanacak hayvansal atıklar da kullanılacaktır.


bertarafını yaparak saatte 647,983 kg Catliq Oil (sentetik sıvı yakıt) ve saatte 1.051,645 kg kompoze gübre hammaddesi üretimi için “ÇED Gerekli Değildir” kararı almıştır. Yapılan ar-ge çalışmaları ve prosesin elverişli şartları göz önünde bulundurularak proje kapsamında kapasite artışı gerçekleştirilmesi planlanmıştır. Kapasite artışına bağlı olarak tek vardiyadaki aynı üretim kapasitesi ile günde 3 vardiya çalışılması öngörülmüştür. Bu kapsamda yeni kapasite 192 ton/gün olarak belirlenmiş olup, saatte 1.943,814 kg Catliq Oil (sentetik sıvı yakıt) ve saatte 3.154,935 kg kompoze gübre hammaddesi üretimi gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Hammadde olarak kullanılacak organik içerikli ana atık, Gönen Biyogaz tesisinden temin edilecek olan söndürülmüş organik gübre atığıdır.

CatLiq Prosesi Kullanılarak Organik İçerikli Atıkların Bertarafı İşlemi

Gönen Atık Bertaraf CatLiq Tesisi’nde, biyogaz tesisinin atığı söndürülmüş organik gübre (%25 kuru maddeli bulamaç), önce öğütme işlemine tabi tutularak partikül ebatları inceltilir ve daha sonra monopompalar tarafından ortalama 8.000 kg/sa akış hızında karıştırma tanklarına alınarak, evaporatörden dönen organik içeriği zengin su ile seyreltilerek 70oC’a ısıtılmaktadır.

8 saat kadar karıştırıcıda homojenleştirilen ve ısıtılan bulamaç buradan yüksek

basınçlı proses pompası tarafından proses eşanjörlerine beslenmektedir.

Bir dizi ısı değiştiricisinde ısıtılan süperkritik şartlardaki (sıvı ve gaz evrelerin aynı özellikleri aldığı şartlar) bulamaç, sırasıyla kül ayrıştırma siklonuna ve kimyasal reaktöre girerek hedeflenen dönüşüm gerçekleştirilmektedir.


6

Reaktörden çıkan bulamaç, üzerindeki ısıyı reaktör öncesinde ısıtılmak istenen bulamaca aktarmak üzere ısı geri kazanım eşanjörlerine sevk edilmektedir. Kimyasal reaksiyon için ihtiyaç duyulan proses ısısı reaktör öncesindeki son kademe eşanjörde bir ergimiş tuz devresi ile sağlanmakta, söz konusu ergimiş tuz, doğalgazlı kazanda istenen sıcaklığa kavuşturulmaktadır. Türkiye’de ilk defa bu proseste ısı transfer elemanı olarak tuz (NaNO3/KNO3) kullanılacaktır.

Doğalgazlı kazanın dahil olduğu ısı santralinde doğalgazla karıştırılmış halde

prosesin yan ürünü olan sentez gazı da yakılırken verimli ve temiz bir yanma sağlanması için reküpüratör (atık ısıyı geri kazanmak için kullanılan ters akışlı bir ısı eşanjörü) kullanılmaktadır. Böylece doğalgazın yanma ısısı, sonuç olarak az miktarda niteliksiz atık ısı oluşacak biçimde değerlendirilmektedir.

Kimyasal dönüşüm tamamlanıp, üzerindeki ısı alınmış ve basıncı düşürülmüş bulamaç (ürün) önce separatör kazanına alınmakta ve su çözeltisi ile sıvı yakıt ve sentez gazı bu noktada ayrıştırılmaktadır. Sıvı yakıt depoya alınmakta, sentez gazı yakılmak üzere ısı santraline sevk edilmekte ve su çözeltisi ise distilatör ve çok etkili evaporatör ekipmanlarından geçirilerek deriştirilmektedir.

Daha sonra evaporatörden çıkan derişik su, işlenmemiş gübreyi sulandırmak üzere

depolama tankına alınmaktadır. Evaporatörün çıktısı atıksu ise bir aktif karbon sisteminden geçirildikten sonra Gönen Biyogaz Tesisi’ne ait atıksu arıtma tesisine gönderilerek bertaraf edilecektir. Gönen Atık Bertaraf CatLiq Tesisi’ne ait iş akış şeması Şekil I.2.2.’de verilmiştir.


7

Biyogaz Tesisi Atıksu Biyolojik Arıtma Tesisi

ÖĞÜTME

KARIŞTIRMA TANKLARI (Evaporatörden dönen organik içeriği zengin deriştirilmiş su ile 70˚C’de seyreltilerek

derişim %10 kuru maddeye düşürülür.)

KÜL AYRIŞTIRMA SİKLONU

KİMYASAL REAKTÖR

BASINÇ DÜŞÜRME VE SEPERATÖR

SENTEZ GAZI

SIVI YAKIT

SU ÇÖZELTİSİ

ISI KAZANI ISI

Distilatör

Evaporatör Atıksu

DERİŞİK SU

Depo

Seyreltme suyu

Depo

Şekil I.2.2. Gönen Atık Bertaraf CatLiq Tesisi’ne Ait İş Akım Şeması,

BASINÇLANDIRMA

ISI GERİ KAZANIMI İLE ISITMA

AYAR EŞANJÖRÜ

Aktif Karbon

Doğalgaz

Egzoz Gazı

KOMPOZE GÜBRE

HAMMADDESİ

ORGANİK İÇERİKLİ ATIKLAR (Biyogaz Tesisi Atığı, Arıtma Tesisi Çamurları, Hayvansal Atıklar)


8

Proje konusu “Atık Bertaraf Catliq® Demo Tesisi” faaliyeti kapsamında prosese ait kütle dengesi hesapları, deneysel sonuçlara dayalı analitik yöntemlerle yapılmıştır. Ayrıca analitik yöntemi doğrulamak amacıyla ASPEN HYSYS ve CHEMCAD proses mühendisliği yazılımları kullanılmıştır.

Sonuç olarak CatLiq Prosesinde süreç içinde herhangi bir birikim olmamaktadır.

Proje kapsamında Tübitak MAM tarafından ASPEN HYSYS ve CHEMCAD proses mühendisliği yazılımları kullanılarak hazırlanmış olan “Catlıq Prosesinde Kütle ve Enerji Dengeleri” konulu ara rapor Ek-7’de, elde edilen kütle denkliği tablosu ise Şekil I.2.3’te verilmiştir.

Şekil I.2.3. CatLiq Atık Bertaraf Tesisi Kütle Denkliği Tablosu Çıktılar • CatLiq oil: Sentetik sıvı yakıt • Inorganik Madde + Reaksiyona girmemiş karbon: Kompoze gübre hammaddesi • Proses atıksuyundaki organik madde+proses atık suyu: Proses sonu suyu • Yanma gazı: Egzoz gazı I.2.2. İnşaat ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi Miktarı ve Arazinin

Tanımlanması Gönen Yenilenebilir Enerji Üretim A.Ş. tarafından Balıkesir ili, Gönen İlçesi, Koru

Mevkii, Hasanbey Köyü 103 ada ve 1 no’lu parsel üzerinde inşaat çalışmalarına başlanan Gönen Atık Bertaraf Catliq® Demo Tesisi toplam 2.531 m2’lik bir alan üzerinde yer alacaktır (Bkz. Ek-2 Tesis Yerleşim Planı). Bahse konu tesis alanı işletmeci firma tarafından kiralanmış olup, kira sözleşmesi Ek-6’da sunulmuştur.

Faaliyet alanının bulunduğu 103 ada,1 parsel, Balıkesir İl Özel İdaresi İmar ve

Kentsel İyileştirme Müdürlüğü’nce ilgili resmi kurumlardan alınan görüşler kapsamında “Tarımsal ve Hayvancılık Amaçlı Sanayi Tesis Alanı” ve “Büyükbaş Hayvancılık Tesisi, Tarımsal Depo, Biyogaz Tesisi” olarak planlanmıştır. Bahse konu kurum görüşleri 9/Resmi Yazılar başlığı altında sunulmuştur.


9

Proje alanı 103 ada, 1 parselin “Büyükbaş Hayvancılık Tesisi, Tarımsal Depo, Biyogaz Tesisi” olarak planlanan kısmında yer almaktadır (Bkz. Ek-1 Yer Bulduru Haritası, Ek-2 Tesis Yerleşim Planı). Proje alanının imar durumunu açıklar “Mevzii Uygulama İmar Planı Açıklama Raporu” ve proje alanına ait 1/1.000 ölçekli Mevzii Uygulama İmar Planları ise Ek-4’te sunulmuştur. Tesis alanına ait 1/25.000 ölçekli topografik harita da Ek-3’te verilmiştir.

Projenin gerçekleştirileceği parsel Sulu Mutlak Tarım Arazisi özelliği göstermektedir.

Bu kapsamda Balıkesir Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü’nün 12.12.2011 tarih ve 21049 sayılı görüş yazısında 103 ada, 1 parselin ruhsatlı fabrika alanı dışında kalan, toplamı 38.382,35 m2 yüzölçümlü kısmı için “Büyükbaş Hayvancılık Tesisi, Tarımsal Depo, Biyogaz Tesisi” amaçlı 1/1000 ölçekli Mevzi İmar Planı yapılması uygun görülmüştür. Bahse konu görüş yazısı Ek-9/Resmi Yazılar başlığı altında sunulmuştur. Proje alanı ve yakın çevresinde orman alanı bulunmamaktadır.

Proje alanına en yakın su kaynağı, faaliyet alanının yaklaşık 1,24 km doğusunda yer

alan Gönen Çayı ile 18,15 km kuzeydoğusunda bulunan Kuş Gölü olup, proje alanına mesafelerinden dolayı olumsuz etkilenmesi söz konusu olmayacaktır.

DSİ Genel Müdürlüğü 25. Bölge Müdürlüğü’nün 02.11.2011 tarih ve 415718 sayılı ve

21.06.2010 tarih ve 101455 sayılı görüş yazıları ile 09.03.2010 tarihli Tesis Yeri Tespit Raporunda projenin gerçekleştirileceği alanın bir kenarından sulama ana kanalının geçtiği ve bahse konu 103 ada, 1 parselin bir kısmının Gönen Ovası sulama sahası içerisinde kaldığı, bu sebeple “Tarım Arazilerinin Korunması ve Kullanılmasına Dair Yönetmelik” gereği, bu yönetmeliğin yürütülmesinden görevli kurumdan görüş alınması gerektiği ifade edilmiştir (Bkz. Ek-9/Resmi Yazılar).

Bu kapsamda Balıkesir Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü 12.12.2011 tarih ve

21049 sayılı görüş yazısında da belirtildiği üzere proje alanı için “Büyükbaş Hayvancılık Tesisi, Tarımsal Depo, Biyogaz Tesisi” amaçlı 1/1.000 ölçekli Mevzi İmar Planı hazırlanmasında sakınca görülmemiştir (Bkz. Ek-9/Resmi Yazılar).

Projenin gerçekleştirileceği 103 ada, 1 parsel üzerinden Bandırma Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü’nün 03.01.2012 tarihli ve 13 sayılı görüş yazısında da ifade edildiği üzere, 1400’lük Bandırma-Gönen su ishale hattı geçmektedir. Söz konusu ishale hattının geçtiği alanda herhangi bir yapılaşmaya izni verilmemesi, arıza durumunda boru hattına müdahale edilebilecek şekilde her iki taraftan 5’er metre koruma bandı bırakılması ve zemin etüt çalışmalarına başlanıldığı için Bandırma Belediyesi Su ve Kanalizasyon Müdürlüğü’ne haber verilmesi koşuluyla faaliyetin gerçekleştirilmesinde sakınca görülmemiştir (Bkz. Ek-9/Resmi Yazılar).

I.3. Önerilen Projeden Kaynaklanabilecek Önemli Çevresel Etkilerin Genel

Olarak Açıklanması (Su, Hava, Toprak Kirliliği, Gürültü, Titreşim, Işık, Isı, Radyasyon ve benzeri.)

Gönen Yenilenebilir Enerji Üretim A.Ş. tarafından Balıkesir ili, Gönen İlçesi, Koru

Mevkii, Hasanbey Köyü 103 ada ve 1 no’lu parsel üzerinde kurulması ve işletilmesi planlanan “Gönen Atık Bertaraf Catliq® Demo Tesisi Kapasite Artışı (192 ton/gün)” projesinin inşaat ve işletme aşamalarından kaynaklı çevresel etkileri ile bu etkilere karşı alınacak kontrol tedbirleri aşağıdaki bölümlerde verilmiştir.


10

I.3.1. İnşaat ve İşletme Aşamasında Gerekli Olan Su İhtiyacının Nereden Temin Edileceği ve Oluşan Atıksuyun Bertaraf Sistemi

İnşaat Aşaması Gönen Yenilenebilir Enerji Üretim A.Ş. tarafından Balıkesir ili, Gönen İlçesi, Koru

Mevkii, Hasanbey Köyü 103 ada ve 1 no’lu parsel üzerinde “Gönen Atık Bertaraf Catliq® Demo Tesisi” kurulması ve işletilmesi planlanmış olup kapsamda Balıkesir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün 12.06.2013 tarih ve 6945 sayılı “ÇED Gerekli Değildir” kararı ile projenin inşaat çalışmalarına başlanmıştır. Yapılan ar-ge çalışmaları sonucu proje kapasitesinin günde 64 ton organik atık bertarafından günde 192 ton organik atık bertarafına çıkarılması planlanmaktadır. Proje kapsamında inşaat aşamasında çalışan 15 personel için kişi başına günlük su tüketim miktarı 150 lt alınarak;

Personelin su kullanım miktarı = (Kişi başına su kullanım mik.) x (personel sayısı) Personel su kullanım miktarı = 150 lt/gün x 15 kişi

= 2.250 litre/gün = 2,25 m3/gün olacaktır.

İnşaat çalışmaları kapsamında çalışacak personelin içme suyu ihtiyacı özel

firmalardan satın alınan damacanalar ile karşılanmaktadır. Personelin kullanma suyu ise en yakın belediyeden tankerlerle getirilerek sağlanmaktadır.

Kullanılacak suyun % 100’ünün atık su olarak geri döneceği kabulüyle oluşacak

evsel nitelikli atıksu miktarı 2,25 m3/gün olarak hesaplanır. Çalışacak personelin çalışmaları süresinde idari ve sosyal gereksinimleri (duş, wc, yemek vb.) proje alanı içerisinde kurulacak şantiye sahasından karşılanmaktadır. İnşaat aşamasından kaynaklanacak atık sular Gönen Biyogaz Tesisi’ne ait atıksu arıtma tesisine verilmek sureti ile bertaraf edilmektedir.

İşletme Aşaması Bahse konu projenin işletme aşamasında çalışacak personelden ve prosesten

kaynaklı su ihtiyacı söz konusu olacaktır.

Proje kapsamında işletme aşamasında vardiya sayısının artmasıyla toplamda 30 kişinin çalışması öngörülmektedir. Tesiste çalışacak 30 personel için kişi başına günlük su tüketim miktarı 150 lt alınarak;



İşletme aşamasında çalışacak personelin içme suyu ihtiyacı özel firmalardan satın

alınan damacanalar ile karşılanacaktır. Personelin kullanma suyu ise en yakın belediyeden tankerlerle getirilerek sağlanacaktır.


evsel nitelikli atıksu miktarı 4,5 m3/gün olarak hesaplanır. İşletme aşamasından kaynaklanacak atık sular Gönen Biyogaz Tesisi’ne ait atıksu arıtma tesisine verilmek sureti ile bertaraf edilecektir.


11

İşletme aşamasında prosesten kaynaklı olarak dışarıdan sağlanacak bir su ihtiyacı söz konusu olmayacaktır. Yapılan modelleme çalışmaları sonucu oluşturulan ve Şekil 1.2.3’te verilen kütle denkliği tablosunda girdi olarak yer alan suyun bir kısmını evaporatörden dönen seyreltme suyu, bir kısmını da proseste kullanılacak hammaddenin bünyesinde ihtiva ettiği su oluşturmaktadır.

Proses reaksiyonu tamamlandıktan sonra su fazı, inorganiklerden ve sıvı yakıttan

ayrılmaktadır. Muhtelif organik maddeleri içeren su çözeltisi, ise evaporatörden geçirilmektedir. Evaporatörden çıkan ve organik maddeleri içeren suyun konsantre kısmı sistemde seyreltme suyu olarak tekrar kullanılmak üzere prosese geri beslenmekte, geriye kalan atıksu ise aktif karbondan geçirilerek içindeki organik madde miktarı itibarı ile deşarj kriterlerine uygun hale getirilmektedir. Fakat emniyet amacıyla proses kapsamında herhangi bir alıcı ortama deşarj yapılmayarak bahse konu atıksu Gönen Biyogaz Tesisi’ne ait atıksu arıtma tesisine gönderilerek bertaraf edilecektir.

İşletme aşamasında prosesten kaynaklı tek vardiyada 6 ton/saat olmak üzere

toplamda yaklaşık 18 ton/saat atıksu oluşumu söz konusu olacaktır. Proses, proses çıktısı atıksu COD değeri 300 mg/l civarında olacak şekilde ve içereceği diğer kirlilik yüklerinin Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tablo 20.6: Katı Artık Değerlendirme ve Bertaraf Tesisleri sınır değerlerini sağlayacak şekilde dizayn edilmiştir.

Projenin tüm aşamalarında oluşacak sıvı atıkların bertarafı sırasında 31.12.2004

tarihli ve 25687 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (13.02.2008 tarih ve 26786 sayılı RG ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı RG ile değişik) hükümlerine uyulacaktır.

I.3.2. Katı Atık ve Ambalaj Atığı İnşaat Aşaması Projenin inşaat aşamasında çalışan personelden kaynaklı evsel nitelikli katı atık

oluşumu meydana gelmektedir. Projenin inşaat aşaması süresince; 15 kişinin çalıştığı ve günlük kişi başına üretilen katı atık miktarının 1,21 kg/gün( ) kabulü ile oluşacak katı atık miktarı aşağıda verilmiştir.

Oluşacak evsel nitelikli katı atık miktarı = 15 kişi x 1,21 kg/gün-kişi

= 18,15 kg/gün olarak hesaplanır. Faaliyetin inşaat aşamasında personelden kaynaklı oluşacak evsel nitelikli katı

atıklar; proje alanı içerisinde niteliklerine göre (organik, cam, plastik, kâğıt, metal vb.) ayrı ayrı konteynırlarda toplanarak görünüş, toz, koku ve benzer faktörler yönünden çevreyi kirletmeyecek şekilde kapalı kaplarda muhafaza edilecektir.

Oluşacak geri kazanımı mümkün olan ambalaj atıkları, 24.08.2011 tarih ve 28035

sayılı Resmi Gazete”de yayımlanarak yürürlüğe giren “Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” çerçevesinde; diğer katı atıklardan ayrı olarak toplanacak ve ambalaj atığı toplama lisansına sahip firma ile yapılacak sözleşme dahilinde belirli aralıklarla firmaya teslim edilecektir. Geri kazanımı mümkün olmayan katı atıklar ise, Gönen Belediyesi katı atık toplama sistemine verilerek bertaraf edilecektir.


12

İşletme Aşaması İşletmede sadece çalışan personellerden kaynaklı evsel nitelikli katı atık oluşumu

meydana gelecektir. Projenin işletme aşaması süresince; vardiya sayısının da artmasıyla yaklaşık toplam 30 kişinin çalışacağı ve günlük kişi başına üretilen katı atık miktarının 1,21 kg/gün( ) kabulü ile oluşacak katı atık miktarı aşağıda verilmiştir.


= 36,3 kg/gün olarak hesaplanır. Faaliyetin işletme aşamasında personelden kaynaklı oluşacak evsel nitelikli katı




Prosesten kaynaklı inert atıklar 26.03.2010 tarih ve 27533 sayılı Resmi Gazete’de

yayımlanarak yürürlüğe giren “Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik” kapsamında analizleri yaptırılarak düzenli atık depolama alanlarına gönderilecektir.

Bunun haricinde prosesten kaynaklanacak diğer katı atıklar (tehlikeli maddelerle

kirlenmiş emiciler, filtre malzemeleri, yağ filtreleri, temizleme bezleri, koruyucu giysiler vb.) tehlikeli atık sınıfında değerlendirmekte olup, bu atıkların bertaraf yöntemleri ilgili bölümler altında detaylandırılmıştır.

Tesis içerisinde oluşacak olan tüm katı atıkların bertarafında 14.03.1991 tarih ve

20814 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”ne ve bu yönetmelikte yapılan tüm değişikliklere uygun olarak hareket edilecektir

I.3.3. Atık Yağlar Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşaması: Projenin arazi hazırlık ve inşaat aşaması ile işletme aşamasından kaynaklı atık yağ

oluşumu söz konusu olabilecektir. Bu kapsamda ortaya çıkması muhtemel atık yağlar; bakım-onarım işlemleri sonucunda açığa çıkabilecek atık yağlar ile acil durumda oluşabilecek atık yağ olarak sıralanabilir.

Bakım-onarım çalışmaları tesis dışındaki yetkili bakım-onarım istasyonlarında

yaptırılacaktır. Ancak makine ve ekipmanlarının bakım-onarımlarının proje sahasında yapılmasının

zorunlu olduğu durumlarda oluşması muhtemel atık yağların bertarafı için 30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” (31.07.2009 tarih ve 27305 sayılı RG ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı RG ile değişik) hükümlerine uygun hareket edilecektir.


13

Proje alanlarında inşaat ve işletme aşamalarında herhangi bir atık yağ oluşması durumunda, oluşacak atık yağların yetkili laboratuvarlarda analizleri yaptırılarak kategorileri belirlenecektir.

Analiz sonuçlarına göre kategorileri belirlenen atık yağlar, mevcut proje alanı

içerisinde yapılacak sızdırmazlığı sağlanmış ve kapalı olarak tasarlanacak geçici atık depolama alanındaki sızdırmaz atık yağ tanklarında geçici olarak depolanacaktır. Söz konusu atık yağ tankları her kategori atık yağ için ayrı ayrı olacaktır. Ayrıca tanklar kırmızı renkli olacak, üzerlerinde “ATIK YAĞ” ibaresi ve atık yağ kategorisi bulunacaktır.

Oluşacak atık yağların 6 aylık geçici depolama süreleri geçirilmeden Çevre ve

Şehircilik Bakanlığı’ndan lisans almış geri kazanım/geri dönüşüm tesislerine UATF düzenlenerek gönderilmeleri ve bertaraf edilmeleri sağlanacaktır. Daha sonra söz konusu UATF evraklarının A formunun bir nüshası Çevre ve Şehircilik Bakanlığına, D formunun bir nüshası Balıkesir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne sunulacak olup, B ve D formlarının birer nüshaları da arşivlenip en az 5 yıl saklanacaktır.

Proje sahası içerisinde yapılacak bakım ve onarımlar, sızdırmazlığı sağlanmış bir

alanda yapılacak olup, yapılacak çalışmalar esnasında 08.06.2010 Tarih ve 27605 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren "Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik" hükümlerine uygun hareket edilecektir. Tesis faaliyeti kapsamında bitkisel atık yağ oluşumu söz konusu olmayacaktır. Çalışan personelin yemek ihtiyacı dışarıdan karşılanacaktır.

I.3.4. Tehlikeli Atıklar Projenin arazi hazırlık ve inşaat aşaması ile işletme aşamasından kaynaklı tehlikeli

atık oluşumu söz konusu olabilecektir. Tehlikeli maddelerle kirlenmiş emiciler, filtre malzemeleri, yağ filtreleri, temizleme

bezleri, koruyucu giysiler gibi oluşması muhtemel tehlikeli atıklar 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” (04.09.2009 tarih ve 27339 sayılı RG ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı RG ile değişik) hükümlerine uyularak lisanslı geri kazanım firmasına verilerek bertarafı sağlanacaktır.

Projenin inşaat ve işletme aşamalarında ortaya çıkacak tehlikeli atık kapsamındaki

atıklar cinslerine göre ayrılarak, mevcut proje alanında yapılacak sızdırmazlığı sağlanmış, üstü kapalı ve her atık türü için bölmeleri bulunacak şekilde tasarlanacak geçici atık depolama alanında depolanacaktır. Her bölmede depolanan atıkları tanımlayıcı bilgileri(adı, atık kodu vb.) içeren tabelalar bulunacaktır.

Oluşacak tehlikeli atıkların 6 aylık geçici depolama süreleri geçirilmeden Çevre ve


I.3.5. Hafriyat Planlanan projenin inşaat aşaması, genel olarak hazır araç, ekipman ve tankların

kurulmasından meydana geleceği için yüksek miktarlarda bir hafriyat çalışması gerçekleştirilmeyecektir. Bahse konu projenin yer alacağı alanın büyüklüğü 2.531 m2’dir.


14

Yapılacak olan hafriyat çalışmaları esnasında ortaya çıkacak hafriyat malzemelerinin ilk olarak temel iç dolgu işlemleri ile arazi tesviye çalışmaları esnasında tekrar kullanılması sağlanmaktadır.

Arazi dolgu ve tesviyesinde kullanılmayacak olan diğer hafriyat atıkları ise, döküm

için izin alınan alanlar dışında, dere yataklarına ve/veya proje alanı içerisinde kullanılan diğer alanlara kontrolsüz bir şekilde kesinlikle atılmayacaktır.

Hafriyat çalışmaları esnasında, hafriyat toprağı ile inşaat ve yıkıntı atıklarının

çevreye zarar vermeyecek şekilde öncelikle kaynakta azaltılması, toplanması, geçici biriktirilmesi, taşınması, geri kazanılması, değerlendirilmesi ve bertaraf edilmesine ilişkin teknik ve idari hususlar ile uyulması gereken genel kuralları belirleyen ‘’Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’’ hükümlerinin gereği yerine getirilecektir.

Arazi hazırlık çalışmaları esnasında hafriyat çalışması yapılacak olan bölgelere ait

alansal bilgiler, bu kapsamda meydana gelecek toplam hafriyat miktarları ile ilgili detaylı hesaplamalar ÇED Raporu’nda sunulacaktır.

I.3.6. Hava Kalitesine Etkiler Projenin arazi hazırlık ve inşaat çalışmaları esnasında, hafriyat çalışmalarından,

malzemenin taşıma güzergahları boyunca nakledilmesi esnasında ve hafriyat çalışmalarından kaynaklı toz emisyonu oluşması söz konusu olacaktır.

Arazi hazırlama ve inşaat çalışmaları kapsamında oluşacak olan toz emisyon

hesaplamalarında, 03.07.2009 tarihli 27277 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ‘’Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (SKHKKY)” Ek-12, Tablo 12.6’da verilen “Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak Emisyon Faktörleri” kullanılarak hesaplamalar yapılacak ve aynı yönetmelik çerçevesinde değerlendirilecektir.

Konu ile ilgili bilgiler, Bölüm IV.1.c.’de verilmiş olup, detaylı bilgiler ÇED Raporu’nda

sunulacaktır. I.3.7. Toprak Kirliliği Gerçekleştirilmesi planlanan proje “Gönen Atık Bertaraf Catliq Tesisi”nde 64 ton/gün

olan organik atık bertaraf kapasitesini 192 ton/gün organik atık bertarafına çıkarılmasını kapsamaktadır. Projenin inşaat çalışmalarına, Balıkesir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün 12.06.2013 tarih ve 6945 sayılı “ÇED Gerekli Değildir” kararı ile başlanmıştır. Projenin inşaat aşamasında hafriyat çalışmalarında ilk olarak üst örtü toprağı olarak adlandırılan bitkisel toprağın sıyrılması işlemi gerçekleştirilecektir.

Söz konusu bitkisel toprak faaliyet alanında uygun bir alanda özelliğini

kaybetmeyecek şekilde depolanacaktır. Geçici depolanan bitkisel topraklar daha sonra çevre düzenleme ve rekreasyon çalışmalarında kullanılacaktır.

Faaliyetin hem inşaat hem de işletme aşamasında kullanılacak iş makinelerinin

periyodik olarak bakımları proje alanında yaptırılmayacak olduğundan faaliyetleri sırasında herhangi bir atık oluşması söz konusu olmayacaktır. Bu işlemler en yakın sanayi de yapılacaktır. Ancak zorunlu hallerde iş makinelerinin tamiri ve bakımının arazide yapılması durumunda atık yağ oluşumu söz konusu olacaktır.


15

Açığa çıkabilecek atık yağlar için “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği”ne göre, geri kazanım tesislerine ulaştırılmak üzere ağzı kapalı varillerde toplanacak, toprak, yüzeysel veya yeraltı suyu gibi herhangi bir alıcı ortama bırakılması kesinlikle engellenecektir.

Söz konusu faaliyet esnasında oluşabilecek atık yağ miktarları ve alınacak önlemler

ÇED Raporunda detaylı şekilde yer verilecektir. I.3.8. Gürültü Faaliyetin inşaat aşamasında kullanılacak makine ve ekipmanlardan kaynaklı

gürültü oluşumu söz konusu olacaktır. İnşaat işlemleri sırasında oluşacak çevresel gürültünün hesaplamaları yapılarak ilgili yönetmelikte verilen sınır değerler ile faaliyet alanına en yakın yerleşim birimine etkisi irdelenecek ve alınması gereken önlemler belirlenecektir. İlgili tüm hesaplamalar ve alınacak tedbirler ÇED Raporunda yer alacaktır.

Faaliyetin her aşamasında 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazetede

yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır.

I.4. Yatırımcı Tarafından Araştırılan Ana Alternatiflerin Bir Özeti ve Seçilen

Yerin Seçiliş Nedenlerinin Belirtilmesi Gönen Yenilenebilir Enerji Üretim A.Ş. tarafından kapasite artışı planlanan proje

Balıkesir ili, Gönen İlçesi, Koru Mevkii, Hasanbey Köyü 103 ada ve 1 no’lu parsel üzerinde toplam 2.531 m2’lik bir alan üzerinde yer alacaktır (Bkz. Ek-2 Tesis Yerleşim Planı).

Geleneksel enerji kaynaklarının tükenebilir nitelikte oluşu ve rezervlerin önümüzdeki

yıllarda tükenme boyutlarına ulaşması insanlığı yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yöneltmiştir. Günümüzde yeni ve yenilenebilir enerji kaynakları olarak güneş, rüzgar, biyokütle vb. enerji kaynakları kullanılmakta ve kullanımı artarak devam etmektedir. Sulu ortam pirolizi olarak da bilinen CatLiq prosesi, fosil yakıtlara olan bağlılığı azaltan alternatif çevreci yöntemlerinden birisidir. Projenin hayata geçirilmesi ile yenilenebilir enerji üretimi, taşıt yakıtı üretimi ve bilinçli atık yönetimi hedefleri sağlanacaktır. Bu kapsamda bahse konu tesis ülke ekonomisi açısından ve atıkların bertarafının yönetimi açısından son derece önem arz eden bir faaliyettir.

Faaliyetin işletme aşamasında kullanılacak olan teknoloji modern ve uygulanabilir bir

teknoloji olup, benzer tesislerde de halen uygulanmaktadır. Dolayısıyla faaliyetin üretimi için seçilen teknolojinin de optimum koşulları sağlayacağı düşünülmektedir.

Proje için belirlenen alanın seçiminde göz önünde bulundurulan koşullar; • Ulaşım için uygun yerde bulunması (Konu ile ilgili olarak Karayolları Genel

Müdürlüğü 14. Bölge Müdürlüğü 22.12.2011 tarih ve 51409 sayılı görüş yazısında 06.01.1998 tarih ve 23222 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Karayolları Kenarında Yapılacak ve Açılacak Tesisler Hakkında Yönetmelik”in 16, 17, 18, 19, 21. ve 26. maddelerinde geçen hükümlere uyulması koşulu ile bahse konu alan için mevzi imar planı hazırlanmasında sakınca görülmediği belirtilmiştir. Proje kapsamında söz konusu yönetmeliğin bahsi geçen hükümlerine uyulacaktır.),

• Yerleşim yerlerine yeterli uzaklıkta bulunması,


16

• Bahse konu proje alanında tehlikeli durumların oluşmasına sebebiyet verecek yüksek gerilimli enerji hattı v.b. bulunmaması (Konu ile ilgili olarak TEİAŞ 2. İletim Tesis ve İşletme Grup Müdürlüğü Balıkesir İşletme ve Bakım Müdürlüğü’nün 27.10.2011 tarihli ve 680 sayılı görüş yazısında bahse konu proje alanında, müdürlüklerine ait yüksek gerilimli enerji hattı irtifak hakkı bulunmadığı ve bu sebeple proje alanı için mevzii imar planı hazırlanmasında bir sakınca görülmediği ifade edilmiştir.),

• Tesisin konumu sayesinde hammaddelerini kolaylıkla temin edebilmesi (Tesisin, bulunduğu konum itibari ile proseste kullanılması planlanan hammaddeleri (biyogaz tesisi atıkları, arıtma sitemi çamurları ve hayvansal atıklar) sınır komşusu durumunda bulunan tesislerden kolaylıkla temin edebilmesi (tesisin hemen cephe sınırlarında biyogaz tesisi, artıma tesisi ve hayvan çiftlikleri yer almaktadır.)),

• Proje alanı için ilgili kurumlardan alınan olumlu görüşlere bağlı olarak proje alanı için hazırlanan mevzii uygulama imar planının bulunması, olarak sıralanabilir. Ayrıca proje kapsamında mevzii imar planı hazırlanması için görüş alınan resmi kurumlar arasında yer alan Balıkesir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün 02.01.2012 tarih ve 2 sayılı görüş yazısı, Balıkesir Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü’nün 28.10.2011 tarih ve 13904 sayılı görüş yazısı ve Balıkesir İl Müdürlüğü Erişim Planlama Müdürlüğü’nün 27.10.2011 tarih ve 408769 sayılı görüş yazısında 103 ada, 1 parsel için mevzii imar planı hazırlanmasında sakınca görülmemiştir (Bkz. Ek-9/Resmi Yazılar).

Bu bilgiler ışığında tesis için seçilen bölgenin uygulanabilir ve özellikle hammadde

ihtiyacını tam olarak karşılayacak bir bölgede olduğu değerlendirilmiştir. Proje kapsamında çalıştırılan personel mümkün olduğunca çevre yerleşim yerlerinden temin edilecektir.

Bununla birlikte kullanılan ekipmanların alımı ve daha birçok hazırlık için yapılan

giderler, yine üretim sırasında isçilerin gıda ve kişisel donanım giderleri, ekipmanların bakim, onarım ve yedek parça giderleri, yakıt giderleri, genel ve beklenmeyen giderler, bölge ekonomisine katkı sağlanacaktır.

Projenin işletme aşamasında projenin çevreye etkilerinin minimizasyonu için önerilen

tedbirlerin uygulanması ile çevresel etkiler en aza indirilecektir. Proje kapsamında kullanılan teknoloji yurt içinde ve dışında yaygın olarak

kullanılmaktadır.


BBÖÖLLÜÜMM IIII

PPRROOJJEE İİÇÇİİNN SSEEÇÇİİLLEENN YYEERRİİNN KKOONNUUMMUU


17

BÖLÜM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU Proje Yeri ve Alternatif Alanların Mevkii, Koordinatları, Yeri Tanıtıcı Bilgiler Gönen Yenilenebilir Enerji Üretim A.Ş. tarafından kapasite artışı planlanan üzerinde

“Gönen Atık Bertaraf Catliq® Demo Tesisi”, Balıkesir ili, Gönen İlçesi, Koru Mevkii, Hasanbey Köyü 103 ada ve 1 no’lu parsel sınırları içerisinde yer almaktadır (Bkz. Ek-1 Yer Bulduru Haritası).

Firma tarafından ticarileştirilmesi ve uluslararası teknoloji arenasına da çıkılması planlanan söz konusu çalışma Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Teknoloji ve Yenilik Destek Programları (TEYDEB) çerçevesinde desteklenen bir projedir. TÜBİTAK ile yapılan “Organik Atıklar ve Biyokütleden Endüstriyel Ölçekte Ekonomik Uygunluğa Sahip Sentetik Petrol Üretim Teknolojisinin Geliştirilmesi: CatLiq “Başlıklı ve “3120081” Numaralı proje sözleşmesi Ek-5’de sunulmuştur.

Gönen Yenilenebilir Enerji Üretim A.Ş. tarafından Balıkesir ili, Gönen İlçesi, Koru Mevkii, Hasanbey Köyü 103 ada ve 1 no’lu parsel üzerinde kurulacak olan Gönen Atık Bertaraf Catliq® Demo Tesisi toplam 2.531 m2’lik bir alan üzerinde yer alacaktır (Bkz Ek-2 Tesis Yerleşim Planı). Bahse konu tesis alanı işletmeci firma tarafından kiralanmış olup, kira sözleşmesi Ek-6’da sunulmuştur.

Söz konusu proje alanına ait koordinatlar Tablo II.1’de sunulmuştur. Tablo II.1. Proje Alanına Ait Koordinatlar

NOKTA Y (Sağa) X (Yukarı)

1 555021.5226 4445162.7234

2 555060.2471 4445176.1280

3 555061.8964 4445168.2112

4 555062.6761 4445169.0409

5 555078.3898 4445121.1001

6 555040.6649 4445107.8054

7 555039.5154 4445107.4455

8 555029.9192 4445104.0769

9 555024.0916 4445121.0001

10 555033.8776 4445124.3787

Faaliyetin gerçekleştirileceği 103 ada, 1 parsel “Tarımsal ve Hayvancılık Amaçlı

Sanayi Tesis Alanı” ve “Büyükbaş Hayvancılık Tesisi, Tarımsal Depo, Biyogaz Tesisi” olarak planlanmıştır. Bu kapsamda ilgili kurumlardan alınan görüş yazıları Ek-9/Resmi Yazılar başlığı altında sunulmuştur. Projenin gerçekleştirileceği alan “Büyükbaş Hayvancılık Tesisi, Tarımsal Depo, Biyogaz Tesisi” olarak planlanan alan içerisinde yer almaktadır. Proje alanının imar durumunu açıklar “Mevzii Uygulama İmar Planı Açıklama Raporu” ve proje alanına ait 1/1000 ölçekli Mevzii Uygulama İmar Planları Ek-4’te sunulmuştur.

Proje alanına en yakın yerleşim birimi proje alanının 1,25 km doğusunda yer alan

Tuzakçı Köyü’dür. Proje alanının yakın çevresinde bulunan diğer yerleşim birimleri Şekil II.1’de verilmiştir.


18

Şekil II.1. Proje alanının yakın çevresinde bulunan diğer yerleşim birimleri Proje alanına yakın mesafede olan yerleşim birimlerinin proje alanına olan

uzaklıkları Tablo II.2’de verilmiştir. Tablo II.2. Yerleşim Birimlerinin Proje Alanına Olan Uzaklıkları

Yerleşim Yeri Mesafe (km) Proje Alanına Göre Yönü Gönen İlçesi 2,64 km Güneydoğu Tuzakçı Köyü 1,25 km Doğu Hasanbey Köyü 2,20 km Güneybatı Pehliavanhoca Köyü 4,05 km Güneybatı Babayaka Köyü 2,96 km Batı Gündoğan Köyü 2,00 km Kuzey

Faaliyetin gerçekleştirileceği alanla ilgili olarak tesis alanını gösterir Yer Bulduru

Haritası Ek-1’de, Faaliyet Alanına Ait Fotoğraflar ve Uydu Görüntüleri Ek-8’de ve 1/25.000 Ölçekli Topografik Harita Ek-3’de sunulmuştur.


Bu kapsamda Balıkesir Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü’nün 12.12.2011 tarih ve 21049 sayılı görüş yazısında 103 ada, 1 parselin ruhsatlı fabrika alanı dışında kalan, toplamı 38.382,35 m2 yüzölçümlü kısmı için “Büyükbaş Hayvancılık Tesisi, Tarımsal Depo, Biyogaz Tesisi” amaçlı 1/1000 ölçekli Mevzi İmar Planı yapılması uygun görülmüştür. Bahse konu görüş yazısı Ek-9/Resmi Yazılar başlığı altında sunulmuştur. Proje alanı ve yakın çevresinde orman alanı bulunmamaktadır.

Proje alanına en yakın su kaynağı, faaliyet alanının yaklaşık 1,24 km doğusunda yer

alan Gönen Çayı ile 18,15 km kuzeydoğusundan bulunan Kuş Gölü olup, proje alanına mesafelerinden dolayı olumsuz etkilenmesi söz konusu olmayacaktır.

DSİ Genel Müdürlüğü 25. Bölge Müdürlüğü’nün 02.11.2011 tarih ve 415718 sayılı ve

21.06.2010 tarih ve 101455 sayılı görüş yazıları ile 09.03.2010 tarihli Tesis Yeri Tespit Raporunda projenin gerçekleştirileceği alanın bir kenarından sulama ana kanalının geçtiği ve bahse konu 103 ada, 1 parselin bir kısmının Gönen Ovası sulama sahası içerisinde kaldığı, bu sebeple “Tarım Arazilerinin Korunması ve Kullanılmasına Dair Yönetmelik” gereği, bu yönetmeliğin yürütülmesinden görevli kurumdan görüş alınması gerektiği ifade edilmiştir (Bkz. Ek-9/Resmi Yazılar).

Bu kapsamda Balıkesir Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü 12.12.2011 tarih

ve 21049 sayılı görüş yazısında da belirtildiği üzere proje alanı için “Büyükbaş Hayvancılık


19

Tesisi, Tarımsal Depo, Biyogaz Tesisi” amaçlı 1/1000 ölçekli Mevzi İmar Planı hazırlanmasında sakınca görülmemiştir (Bkz. Ek-9/Resmi Yazılar).

Projenin gerçekleştirileceği 103 ada, 1 parsel üzerinden Bandırma Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü’nün 03.01.2012 tarihli ve 13 sayılı görüş yazısında da ifade edildiği üzere, 1400’lük Bandırma-Gönen su ishale hattı geçmektedir. Söz konusu ishale hattının geçtiği alanda herhangi bir yapılaşmaya izni verilmemesi, arıza durumunda boru hattına müdahale edilebilecek şekilde her iki taraftan 5’er metre koruma bandı bırakılması ve zemin etüt çalışmalarına başlanıldığı için Bandırma Belediyesi Su ve Kanalizasyon Müdürlüğü’ne haber verilmesi gerektiği ifade edilmiştir (Bkz. Ek-9/Resmi Yazılar).

Proje alanı ve yakın çevresinde planlı alan bulunmamaktadır.


BBÖÖLLÜÜMM IIIIII

PPRROOJJEE YYEERRİİ VVEE EETTKKİİ AALLAANNIINNIINN MMEEVVCCUUTT ÇÇEEVVRREESSEELL ÖÖZZEELLLLİİKKLLEERRİİ


20

BÖLÜM III: PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ

III.1. Önerilen Proje Nedeniyle Kirlenmesi Muhtemel Olan Çevrenin; Nüfus, Fauna, Flora, Jeolojik ve Hidrojeolojik Özellikler, Doğal Afet Durumu, Toprak, Su, Hava (Atmosferik Koşullar) İklimsel Faktörler, Mülkiyet Durumu, Mimari ve Arkeolojik Miras, Peyzaj Özellikleri, Arazi Kullanım Durumu, Hassasiyet Derecesi (EK-V’deki Duyarlı Yöreler Listesi de Dikkate Alınarak) ve Yukarıdaki Faktörlerden Birbiri Arasındaki İlişkileri de İçerecek Şekilde Açıklanması

III.1.1. Nüfus Gerçekleştirilmesi planlanan “Gönen Atık Bertaraf Catliq® Demo Tesisi Kapasite

Artışı (192 ton/gün)” projesine ait alan Balıkesir ili, Gönen İlçesi, Koru Mevkii, Hasanbey Köyü 103 ada ve 1 no’lu parsel sınırları içerisinde yer almaktadır.

Balıkesir ili genel olarak nüfus açısından üç coğrafi ve ekonomik bölgeye ayrılabilir:

• Kıyı Bölgeleri • Ovalık Bölgeleri • Dağlık Bölgeleri

1927 yılından önce Balıkesir ili nüfusu hakkında pek bilgi kaynaklarına

rastlanamamıştır. Ancak Hüdaverdi Gar Vilayet Salnamesinde şehrin nüfusunun 12.953 olarak gösterilmektedir. Cumhuriyetin ilanından sonraki gelişmelerde 1935 yılında 481.372 iken 1970 yılındaki nüfusu 749.669 olarak tesbit edilmiştir. 1985'de 910.282, 1990'da ise 973.314'dür. Genellikle nüfus artışı Bandırma, Erdek, Edremit, Burhaniye, Ayvalık gibi kıyı bölgelerinde göze çarpmaktadır. Merkez ilçe, Gönen, Manyas, Savaştepe, Sındırgı, Susurluk gibi ovada bulunan ilçelerde ulaşım kolaylığı, çeşitli tarım ürünlerinin üretimine, hayvancılık ve ticaretin yoğunluğu nüfus artışlarına neden olmaktadır. Dursunbey, Balya, Bigadiç, İvrindi, Kepsut ilçelerinde konum itibariyle dağlık bölgelerin varlığı, nüfus artışını de yavaşlatmaktadır. 1965 nüfus sayımında halkın % 68'i kırsal, % 32'si ise şehir kısmında oturmaktadır. 1990 yılındaki envanterlerde halkın %48'inin şehir merkezlerinde %52'sinin ise kırsal kesimde yaşadığı tespit edilmiştir. 2000 yılında gerçekleştirilen en son nüfus sayımına göre ise halkın %54'ünün şehir merkezlerinde %46'sının ise kırsal kesimde yaşadığı belirlenmiştir.

2012 yılı adrese dayalı nüfus kayıt verilerine göre Balıkesir İlinin toplam nüfusu

1.160.731 kişi olarak belirlenmiştir. Ayrıca il ve ilçe merkezlerinin 2012 yılı toplam nüfusu 711.743 kişi, belde ve köylerinki ise 448.988 kişi olarak belirlenmiştir. Sonuçlara göre Balıkesir İlinde 2012 yılı için yıllık nüfus artış hızı %o 5,5 olarak tespit edilmiştir.

Balıkesir İlinin yıllara göre nüfus dağılımı Şekil III.1.1’de görülmektedir.


21

Şekil III.1.1. Balıkesir İlinin Yıllara Göre Nüfus Dağılımı Kaynak: TUİK, ADNKS-2012 Yılı Sonuçları


22

III.1.2. Flora ve Fauna III.1.2.1. Flora Flora deyince belirli bir yerde veya coğrafi bölgede yetişen çeşitli taksonomik sınıfta,

yani cins, tür alttür, vb. bütün bitkilerin listesi anlaşılır. Vejetasyon ise herhangi bir coğrafi bölgenin bir kesimi üzerinde yaşama koşulları birbirine benzeyen bitkilerin özellikle odunlu bitkilerin bir arada toplanma şeklidir.

Yapılacak arazi çalışmalarında tür tespiti için çiçekli bitki örnekleri toplanarak,

kurutulmuş ve bilimsel materyal (Herbaryum) haline getirilecektir. Toplanan ve kurutulan bitki örnekleri “Flora of Turkey And The East Aegean Islands” adlı kaynaktan elde edilen bulgularla teşhis edilecek olup alana yakın, alan ile aynı ekolojik özellikleri gösteren bitki türlerinden de literatürden araştırma yapılarak inceleme alanı ve yakın çevresinin flora tablosu oluşturulacaktır.

Flora başlığı oluşturulurken, Floraya ilişkin endemizm ve tehlike sınıfları Prof. T.

Ekim ve arkadaşlarının hazırlamış olduğu "Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Red Data Book of Turkish Plants, 2000)” adlı esere göre değerlendirilecektir. Yeni kategorilere göre bitki taksonları aşağıdaki kriterler göz önüne alınarak sınıflandırılacak ve kapsamlaştırma ve özel format belirleme toplantısının ardından alınacak olan ÇED Raporu Özel Formatına göre hazırlanan ÇED Raporunda detaylı şekilde yer verilecektir.

III.1.2.2. Fauna Canlılar alemindeki omurgalı hayvanlar faunası, sistematik olarak 4 büyük sınıf

altında toplanır. Bunlar ikiyaşamlılar, sürüngenler, kuşlar ve memeli hayvanlardır. Fauna türleri mevsimsel değişiklikler göstermekte olup, bir alanın fauna envanterinin belirlenmesi birkaç yıl sürebildiğinden fauna listelerinde verilen türler; arazi çalışmasının yanı sıra, yöre halkının gözlem ve duyumları, bölgenin biyotop özellikleri, mevcut yayılma alanları ve geçerli biyo coğrafya kuralları göz önüne alınarak hazırlanmıştır.

Proje çalışma alanı ve yakın çevresi fauna envanterinin; gerek yerinde incelemeler

ve gerekse literatür araştırmaları ile ortaya konulması bu bölümün ana amacını oluşturmaktadır. Belirtilen amaç doğrultusunda; fauna türlerinin büyük kısmı, bölgede yapılmış literatür çalışmaları kontrol edilerek ve uygun habitatlarda bulunabilme durumlarına göre tespit edilmiştir. Hayvan türlerinin tespitinde tercihlerine uygun habitatların varlığından ve hayvanlara ait yuva-yavru-ayak izi (özellikle kuş ve makro memeli türlerinin tanımlanmasında), dışkı ve besin artığı (özellikle, memelilerin tanımlanmasında) kalıntılardan yararlanılacaktır.

Faaliyet alanı ve çevresinde bulunan fauna türleri belirlenirken, fauna türleri ve

bunlarla ilgili bilgiler ve yerel durumu çok daha iyi yansıtabilen (Habitatları, Koruma kategorileri) Prof. Dr. Ali Demirsoy’un "Türkiye Omurgalı Faunasının Sistematik ve Biyolojik Özelliklerinin Araştırılması ve Koruma Önlemlerinin Saptanması" ile ilgili "Memeliler" "Sürüngenler" ve "Amfibiler" isimli çalışmalarından tespit edilip ÇED Raporunda yer verilecektir.

III.1.3. Jeolojik ve Hidrojeolojik Özellikler ile Doğal Afet Durumu Planlanan kapasite artışı projesi kapsamında proje alanının jeolojik ve jeoteknik VE

hidrolojik durumu ile ilgili detaylı bilgiler ÇED Raporu içerisinde verilecek olup, özet bilgiler aşağıda sunulmuştur.


23

Genel Jeoloji

Çalışma alanında Paleozoyik, çeşitli türde metamorfik kayaçlar ve bunları kesen granitik bir sokulumla, Mesozoyik, üst Permiyen yaşlı kireçtaşı blokian içeren Alt Triyas yaşlı kırıntılı kayalar, Orta-Üst Triyas yaşlı çoğun karbonat düzeylerinin egemen olduğu çökel kayalar, üst Jura-Alt Kretase yaşlı kireçtaşları ve yerleşme yaşı Üst Kretase olan melanj birimleriyle; Senozoyik ise Alt Tersiyer yaşlı granitler, olasılıkla Miyosen yaşlı andezit ve dasit türde volkanitler ile Pliyosen yaşlı bazaltik türde volkanitler ve karasal çökellerle temsil edilmiştir.

Fazlıkonağı formasyonu (Pzş)

Formasyon alacalı renkli şistlerden oluşmuştur; yer yer mercek ve bant şeklinde

mermerler ve serpantinit kütleleri içermektedir. Çalışma alanında birim genellikle bazik magmatik kökenli glokofan-epidot şist ve glokofan-klorit şist ile pelitik-psamitik kökenli kuvars-albit-klorit-serisit şist, kuvars-albit-muskovit şist, muskovit-kuvarsit, metakumtaşı ve metakarbonatlardan oluşmaktadır.

Karakaya formasyonu

Bingöl ve diğerleri (1973) tarafından adlanmış olan formasyon, kırıntılı kayalar ve

içlerindeki kireçtaşı bloklarından oluşmuştur. Litolojisine göre mor renkten bej renge kadar değişik renklerde izlenir. Genel olarak çamur taşı ve kumtaşından oluşan formasyon içinde, grovak, konglomera, kuvarsit, radyolarit ile sleyt bant ve mercekleri görülür. Bunlar kimi yerlerde az metamorfik olarak gözlenir. Yer yer izlenen spilitik birimler, genel olarak mikrolitik albit ve bol miktarda boşluk dolgusu halinde kalsit kristalleri içerir. Çamurtaşları, genel olarak kil minerallerinden oluşmuş olup, az miktarda silt boyunda kuvars ve damarcıklar halinde kalsit içermektedir.

Kırmızımsı renkli radyolaritler çoğun bantlar halinde izlenirler. Feldispatlı

kumtaşları genellikle 0.1-2 mm boyutunda ksenomorf kuvars, plajiyoklaz (albit),alkali feldispat (mikroklin) ve muskovit kristallerinden meydana gelmişlerdir. Hamur içinde, karbonat (kalsit), serisit ve klorit mikrokristalleri yer almaktadırlar. Hafif metamorfizma geçiren bölümlerde ise, muskovitlerde, basınçtan dolayı bükülme saptanmıştır. Kuvars ve plajiyoklaz (albit) yeniden kristallenmiştir.

Tanımlanan bu ardalanmalı bölüm içinde bloklar halinde gri, siyahımsı gri, bej renklerde rekristalize kireçtaşı blokları yer alır. Kırıntılı kayaçlar içinde irili ufaklı bloklar halinde ve düzensiz olarak saçılan bu kireçtaşı bloklarında, Rauserella sp., Neoschıvagerina sp., Neoschwagerina craticulifera (Schwager), Parafusulina sp., Verbeekina sp., Verbeekina verbeeki (Geinitz), Hemigordiopsis renzi Reichel fosilleri saptanmış ve blokların yaşının Üst Permiyen olduğu belirlenmiştir.

Kalınlığı yaklaşık 200 m olan Karakaya formasyonu, Fazlıkonağı formasyonu

üzerinde olasılıkla uyumsuz olarak yer alır. Balıkesir il merkezi ile Susurluk ilçe merkezi dolaylarında bu formasyonun tipik yüzlekleri görülmektedir.


24

Şekil III.1.3.1 Jeolojik Kesit


25

Çaltepe formasyonu Konglomera, kumtaşı, kumlu kireçtaşı ve kireçtaşı düzeylerinden oluşan Çaltepe

formasyonu içindeki konglomeralar, genellikle çört, çörtlü kireçtaşı, mikritik kireçtaşı, oolitik kireçtaşı, kristalize kireçtaşı, metakumtaşı ve spilit çakılları içerirler. Genellikle kalsit çimentolu olan konglomeralar, üste doğru kumtaşlarına geçerler.Kumtaşlan, genellikle kuvars, feldispat, çört, muskovit, biyotit ve karbonat tanelidir. Genellikle kalsit çimentolu olan kumtaşları ise kumlu kireçtaşlarına geçerler. Konkresyon yapısı gösteren kumlu kireçtaşlarının iç kısımları daha çok kuvars, klorit ve karbonattan, dış kısımları ise kuvars kum taneleri içeren karbonattan oluşmuştur. Kumlu kireçtaşlan da üste doğru kireçtaşlarına geçerler.

Kireçtaşları açık ve koyu gri renklerde, az kristalize ve yer yer dolomitik özellikler

taşırlar. Çörtlü ve mikritik olanlar da bulunmaktadır. Tabakalı, çatlaklı, çatlakları kalsit dolgulu, eklem sistemi oldukça gelişmiş olan kireçtaşlan Orta-Üst Triyas yaşlı şu fosilleri içerirler: Trochammİna almtalensis, Trochammİna jaunensis, Trochammİna alpina, Ammobaculites radstadensis, Endothyranella wirzi, Endothyranella lambardi, Involutina sinuosa progsoides, Involutina gaschei, Involutina mesotriassica, Trocholina multispira, Turritellella mesotriassica, Agathammina iranica, Meandrospira dinarica, Earlandia tintiniformis, Diplopora sp., Miliolipora sp., Ophtalmipora sp., Variostamotidae.

Karakaya formasyonu üzerinde uyumsuz olarak yer alan Çaltepe formasyonu, sığ ve çalkantılı bir ortamda çökelmiş şelf türü niteliğini taşır ve inceleme alanında tipik olarak Balıkesir il merkezi kuzeyinde yüzlekler verir.

Akçakoyun formasyonu (Jk)

Birim açık bej renkli, orta-kalın katmanlanmalı kireçtaşlarından oluşur. Altta oolitik aratabakalı, yer yer çört bantlı, sileks yumrulu olan birim, üste doğru oldukça sert mikritik kireçtaşına geçer. Tipik yüzleklerini Manyas gölü kuzeydoğusunda Akçakoyun formasyonu, üst Jura-Alt Kretase yaşını veren şu fosilleri içermektedir

İnceleme alanında temelde Üst Paleozoyik yaşlı epimetamorfik kayaçlar yer alırlar. Çalışma alanında üst Paleozoyik ve Paleojen olmak üzere farklı iki yaşta granitik sokulumlar bulunmaktadır. Tersiyer yaşh çökeller ise tamamen karasal olup, Miyosen-Pliyosen devirleri boyunca yersel havzalarda oluşmuştur ve ekonomik kömür yatakları içerir. İnceleme alanında Miyosen ve Pliyosen yaşh volkanik kayaçlar yaygın yüzlekler vermektedir. Petrografik çalışmalarla Miyosen yaşh lavların çoğunlukla andezitik, yer yer dasitik, ender olarak da riyodasitik türde, Pliyosen yaşlı lavların ise bazaltik türde oldukları belirlenmiştir. Jeokimyasal çalışmalarla ise Miyosen yaşlı lavların tamamen kalkalkalin nitelikte olup, kabuksal köken özellik taşıdıkları ve kompresyonal tektonik rejimlerde oluşan orojenik volkanitler grubuna girdikleri saptanmıştır. Ayrıca, Tersiyer volkanizmasının Kuzeybatı Anadolu'da Eosen, Üst Oligosen, Miyosen ve Pliyosen yaşta olmak üzere farklı dört gruba ayrılabilecekleri belirlenmiştir.


26

Depremsellik ve Alınacak Önlemler

Depremler, iç dinamik süreçlerle yerkabuğu içerisinde meydana gelen

deformasyonların yarattığı ve jeolojide fay olarak tanımlanan kırılmalar sonucu oluşan yer sarsıntılarıdır. Depremin büyüklüğü (magnitüd), kırılma (faylanma) esnasında açığa çıkan enerjinin miktarına bağlıdır. Kırılma yoluyla boşalan enerji, kırılma merkezinden uzaklaştıkça genelde düzenli olarak azalır.

Türkiye Deprem Bölgeleri, ivme değerlerine göre aşağıdaki şekilde

derecelendirilmiştir.

1. Derece deprem bölgesi: beklenen ivme değeri 0.40 g 'den büyük 2. Derece deprem bölgesi: beklenen ivme değeri 0.40 g ile 0.30 g arasında 3. Derece deprem bölgesi: beklenen ivme değeri 0.30 g ile 0.20 g arasında 4. Derece deprem bölgesi: beklenen ivme değeri 0.20 g ile 0.10 g arasında 5. Derece deprem bölgesi: beklenen ivme değeri 0.10 g 'den az Depremi diğer afet olaylarından ayrıcalıklı kılan dört özellik bulunmaktadır. Deprem

önceden kestirilememekte, ani olmakta ve durdurulamamaktadır. Balıkesir ili deprem kuşağı sıralamasında Kuzey Anadolu Fay Hattı Varto’dan batıya doğru Dokurcun vadisine kadar devam eder. Batıya doğru Sapanca, İzmit körfezine ulaşır. Dokurcun vadisi Saroz körfezi çizgisi güneyinde çok sayıda diri fay bulunmaktadır.

Tesis alanında her türlü yapılaşmada Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nın “Afet

Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik” hükümlerine uyulacaktır.


27

Şekil III.1.3.2. Deprem Bölgesi Haritası


28

III.1.4. Meteorolojik Durum ve İklimsel Özellikleri Gönen ve çevresi Akdeniz ile Karadeniz iklimlerinin etkisi altındadır. Kuzeyde doğal

engel olmadığı için Marmara denizinin etkisi görülür. Geçiş iklim özelliklerinin hakim olduğu sahada yazlar sıcak, kışları yağışlıdır. Çevredeki yüksek sahalarda iklim biraz daha karasal etkiler taşır. Gönen İlçesinde yıllık sıcaklık ortalaması 13,9 °C dir. Kaydededilen en yüksek sıcaklık 42,7°C olup 22 Ağustos 1977 tarihinde görülmüştür. En düşük sıcaklık ise -10,1°C ile 21 Şubat 1985 tarihinde kaydedilmiştir. Yağış ortalaması 657 milimetredir. Bitki örtüsü iklim şartlarına göre gelişmiş olup, Batı ve güneyde ormanlık alanlar geniş yer kaplar. Orman altıda ve tahrip edilen sahalarda ise çalı ve maki toplulukları görülür. En çok görülen çalı ve maki elemanları ise; akçakesme, melengiç, kermez meşesi, katran ardıcı, tespih çalısıdır.

Basınç rasatları Balıkesir Merkez, Bandırma, Ayvalık ve Edremit istasyonlarında

yapılmaktadır. Bu istasyonlar içinde yıllık ortalama aktüel basınç değerleri en düşük 999,3 mb ile Balıkesir’de en yüksek 1014,8 mb ile Ayvalıkta ölçülmüştür. En düşük basınç Temmuz ayında 995,6 mb olarak gözlenmiştir. Aylar içinde basınç farkları çok azdır. Balıkesir’in yıllık ortalama nisbi nem değeri % 71,3'tür.

Balıkesir İli ve Gönen İlçesine ait daha geniş meteorolojik bilgi, ÇED Raporu’nda

verilecektir. III.1.5. Arazi Kullanım Durumu ve Toprak Özellikleri Projenin çevresel etki değerlendirme çalışmaları kapsamında, proje alanı içerisinde

ana madde, iklim, topoğrafya, bitki örtüsü ve zamanın etkisi ile çeşitli büyük toprak grupları, “Balıkesir İli Arazi Varlığı” kitaplarından ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından hazırlanan Balıkesir İline ait 1/25.000 ölçekli Arazi Varlığı haritaları incelenmiştir.

“Gönen Atık Bertaraf Catliq® Demo Tesisi” projesinin hayata geçirileceği proje

alanının ilgili firma tarafından satın alınması aşamasında ilgili resmi kurumlardan alınan görüşler Ek-9/Resmi Yazılar başlığı altında sunulmuştur.

Proje alanı yaklaşık 2.531 m2 lik bir alanda yer alacak olup, Balıkesir Gıda, Tarım ve

Hayvancılık İl Müdürlüğü’nün 12.12.2011 tarih ve 21049 sayılı görüş yazısında da belirtildiği üzere Sulu Mutlak Tarım Arazisi özelliği göstermektedir.

Projealanı, Balıkesir ili, Gönen İlçesi, Koru Mevkii, Hasanbey Köyü, 103 ada ve 1

no’lu parsel sınırlarında içerisinde yer almaktadır. Proje alanının doğusunda Tuzakçı Köyü, kuzeyinde Gündoğan Köyü, batısında Babayaka Köyü bulunmaktadır. Projenin yer alacağı parselin Gönen İlçe merkezine uzaklığı 2,64 km olup, Balıkesir İl merkezine uzaklığı ise yaklaşık 59,64 km’dir.

Arazi kullanım kabiliyet sınıflarını ve büyük toprak gruplarını gösterir 1/25.000 ölçekli

Arazi Varlığı haritası, proje alanı jeolojisinin ve orman durumunun gösterildiği ayrıntılı harita çalışmaları ÇED Raporu’nda sunulacaktır.

III.1.6. Mülkiyet Durumu Gönen Yenilenebilir Enerji Üretim A.Ş. tarafından kapasite artışı planlanan proje,

Balıkesir ili, Gönen İlçesi, Koru Mevkii, Hasanbey Köyü 103 ada ve 1 no’lu parsel üzerinde toplam 2.531 m2’lik bir alan üzerinde yer alacaktır (Bkz. Ek-2 Tesis Yerleşim Planı). Bahse konu tesis alanı işletmeci firma tarafından kiralanmış olup, kira sözleşmesi Ek-6’da sunulmuştur.


29

III.1.7. Mimari ve Arkeolojik Miras, Proje Alanının Hassasiyet Derecesi Söz konusu proje için Balıkesir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nden alınan

31.10.2011 tarih ve 4993 sayılı görüş yazısında ve Bandırma Müzesi Müdürlüğü tarafından hazırlanan 2011/265 sayılı uzman raporunda proje alanı ve yakın çevresinde herhangi bir hassas alan bulunmadığı ve projenin gerçekleştirilmesinde bir sakınca bulunmadığı belirtilmiştir. Bahse konu görüş yazısı ve rapor Ek-9/Resmi Yazılar başlığı altında sunulmuştur.

Projenin inşaat ve işletme aşamasında herhangi bir kültür ve tabiat varlığına

rastlanıldığında en yakın müze müdürlüğüne veya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü’ne haber verilerek çalışmalar yürütülecektir.


BBÖÖLLÜÜMM IIVV

PPRROOJJEENNİİNN ÖÖNNEEMMLLİİ ÇÇEEVVRREESSEELL EETTKKİİLLEERRİİ VVEE AALLIINNAACCAAKK ÖÖNNLLEEMMLLEERR


30

BÖLÜM IV: PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER

IV.1. Önerilen Projenin Aşağıda Belirtilen Hususlardan Kaynaklanması Olası

Etkilerinin Tanıtımı. (Bu Tanım Kısa, Orta, Uzun Vadeli, Sürekli, Geçici ve Olumlu Olumsuz Etkileri İçermelidir.)

“Gönen Atık Bertaraf Catliq® Demo Tesisi Kapasite Artışı (192 ton/gün)” projesi

kapsamında projeden etkilenmesi muhtemel alanların belirlenmesi için, projeden kaynaklanacak çevresel, ve sosyal boyutlardaki etkilerin bir arada değerlendirilmesi önem arz etmektedir. Söz konusu etkilerin bazıları doğrudan, bazıları ise dolaylı etkiler olacaktır. Özellikle çevresel kirlilik yaratacak unsurlar olan hava ve su kirliliklerinin ilgili yönetmeliklerde belirlenen sınır değerlerinin altında kalması taahhüt edildiğinden; proje etki alanı, diğer unsurlar (proje alanı florası, faunası, jeoloji, gürültü, istihdam, tarım ve orman alanları vb.) göz önüne alınarak seçilmiştir.

Bahse konu proje kapsamında ekonomik ve sosyal yönden başta faaliyetin yer

alacağı Balıkesir İlinin etkileneceği öngörülmektedir. a) Proje için Kullanılacak Alan Gönen Yenilenebilir Enerji Üretim A.Ş. tarafından Balıkesir ili, Gönen İlçesi, Koru


“Gönen Atık Bertaraf Catliq® Demo Tesisi” projesinin hayata geçirileceği proje

alanının ilgili firma tarafından satın alınması aşamasında ilgili resmi kurumlardan alınan görüşler Ek-9/Resmi Yazılar başlığı altında sunulmuştur.

Proje alanı yaklaşık 2.531 m2 lik bir alanda yer alacak olup, Balıkesir Gıda, Tarım ve

Hayvancılık İl Müdürlüğü’nün 12.12.2011 tarih ve 21049 sayılı görüş yazısında da belirtildiği üzere Sulu Mutlak Tarım Arazisi özelliği göstermektedir.

Proje alanı, Balıkesir ili, Gönen İlçesi, Koru Mevkii, Hasanbey Köyü, 103 ada ve 1

no’lu parsel sınırlarında içerisinde yer almaktadır. Proje alanının doğusunda Tuzakçı Köyü, kuzeyinde Gündoğan Köyü, batısında Babayaka Köyü bulunmaktadır. Projenin yer alacağı parselin Gönen İlçe merkezine uzaklığı 2,64 km olup, Balıkesir İl merkezine uzaklığı ise 59,64 km’dir.

b) Doğal Kaynakların Kullanımı Planlanan projenin arazi hazırlık, inşaat ve işletme aşamalarında doğal kaynak

olarak; su, elektrik ve doğalgaz kullanımı olacaktır. Kullanılacak olan doğal kaynakların temini ile ilgili bilgiler aşağıda verilmiştir.

Enerji Kullanımı (elektrik ve doğalgaz) Projenin inşaat aşamasında enerji olarak elektrik enerjisine ihtiyaç duyulacak olup,

bu enerji bölgedeki mevcut elektrik şebekesinden karşılanacaktır. Projenin işletme aşamasında ise elektrik ve ısı enerjilerine ihtiyaç duyulacaktır. Elektrik ihtiyacı, yine bölgedeki mevcut elektrik şebekesinden karşılanacaktır. İhtiyaç duyulan ısı enerjisi ise doğalgaz ve proses yan ürünü gazın karıştırılarak yakılması ile sağlanacaktır.


31

Proje kapsamında Tübitak MAM tarafından ASPEN HYSYS ve CHEMCAD proses mühendisliği yazılımları kullanılarak hazırlanmış olan “Catlıq Prosesinde Kütle ve Enerji Dengeleri” konulu ara rapor Ek-7’de sunulmuştur. Yapılan çalışmalar sonucu CatLiq Prosesinin enerji denkliği modeli kurulmuş olup, Şekil IV.1’te sunulmuştur.

Şekil IV.1. CatLiq Prosesi Enerji Denkliği Tablosu

CatLiq Prosesi için enerji denkliği aşağıdaki gibi tasarlanmıştır:

Proses şartları, süperkritik şartlar olup, proseste tümüyle en uygun tekniklerin

(BAT, Best available techniques/BEP, Best environmental practise) uygulandığı bir sistemdir. Bu bağlamda proses atık ısılarının gerikazanımı ve tekrar proseste kullanımı yapılmaktadır.

CatLiq prosesi, eko-dizayn kuralları uygulanarak tasarlanmış bir prosestir. Sistemin

enerji dengesi ve enerji gerikazanımı bu kurallara uygun olarak yapılmıştır. Prosesin enerji dengesi hesapları, saatlik ve günlük olarak yapılmıştır. Bir gün 8

saat olarak alınmıştır. Prosesin enerji girdisi; 4.486 kW-h/gün elektrik, 18.000 kW-h/gün ısıdır.

Atık ısı geri kazanım verimi yaklaşık %85’tir.

Türkiye’de ilk defa bu proseste ısı transfer elemanı olarak tuz (NaNO3/KNO3)

kullanılacaktır. Proseste enerji kayıpları literatür bilgisi referans alınarak %10 kabul edilmiştir.

Proseste ısı kaybı, 1.800 kW-h/gündür.


32

Su Kullanımı ve Temini; Balıkesir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün 12.06.2013 tarih ve 6945 sayılı “ÇED

Gerekli Değildir” kararı ile inşaatına başlanan projenin inşaat aşamasında çalışan personelden kaynaklı su ihtiyacı söz konusu olacaktır. İnşaat aşamasında 15 personel çalışmakta olup, kişi başına günlük su tüketim miktarı 150 lt alınarak;



İnşaat çalışmaları kapsamında çalışan personelin içme suyu ihtiyacı özel

firmalardan satın alınan damacanalar ile karşılanmaktadır. Personelin kullanma suyu ise en yakın belediyeden tankerlerle getirilmektedir.

Projenin işletme aşamasında prosesten ve çalışan personelden kaynaklı su ihtiyacı

söz konusu olacaktır. Tesiste kapasite artırımı nedeniyle 30 personelin çalışması söz konusu olup, kişi başına günlük su tüketim miktarı 150 lt alınarak;



İşletme aşamasında çalışan personelin içme suyu ihtiyacı özel firmalardan satın


İşletme aşamasında prosesten kaynaklı olarak dışarıdan sağlanacak bir su ihtiyacı

söz konusu olmayacaktır. Yapılan modelleme çalışmaları sonucu oluşturulan ve Şekil 1.2.3’de verilen kütle denkliği tablosunda girdi olarak yer alan suyun bir kısmını evaporatörden dönen seyreltme suyu, bir kısmını da proseste kullanılacak hammaddenin bünyesinde ihtiva ettiği su oluşturmaktadır.


ayrılmaktadır. Muhtelif organik maddeleri içeren su çözeltisi, ise evaporatörden geçirilmektedir. Evaporatörden çıkan ve organik maddeleri içeren suyun konsantre kısmı sistemde seyreltme suyu olarak tekrar kullanılmak üzere prosese geri beslenmekte, geriye kalan atıksu ise aktif karbondan geçirilerek içindeki organik madde miktarı itibarı ile ilgili yönetmelik deşarj kriterlerine uygun hale getirilmektedir. Fakat emniyet amacıyla proses kapsamında herhangi bir alıcı ortama deşarj yapılmayarak bahse konu atıksu Gönen Biyogaz Tesisi’ne ait atıksu arıtma tesisine gönderilerek bertaraf edilecektir.

Sonuç olarak; inşaat aşamasında tesis bünyesinde çalışan işçilerin kullanma suyu

olarak 2,25 m3/gün ve işletme aşamasında çalışan personelden kaynaklı 4,5 m3/gün’lük su ihtiyacı söz konusu olacaktır. Çalışacak olan işçilerin ve personelin içme suyu özel firmalardan satın alınan damacanalar ile karşılanacak, kullanma suyu ise en yakın belediyeden tankerlerle getirilerek sağlanacaktır. Proses için dışarıdan su ilavesine ihtiyaç duyulmayacak olup, proseste reaksiyon çıktısı olarak oluşan su çözeltisinin evaporatörde deriştirilerek tekrar kullanılması sağlanacaktır.


33

c) Kirleticilerin Miktarı, (Atmosferik Şartlar İle Kirleticilerin Etkileşimi) Çevreye Rahatsızlık Verebilecek Olası Sorunların Açıklanması ve Atıkların Minimizasyonu

c.1. Mevcut Durumun Tespitine Yönelik Çalışmalar “Gönen Atık Bertaraf Catliq® Demo Tesisi Kapasite Artışı (192 ton/gün)” projesi,

Balıkesir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün 12.06.2013 tarih ve 6945 sayılı “ÇED Gerekli Değildir” kararı ile inşaatına başlanan “Gönen Atık Bertaraf Catliq® Demo Tesisi”nin 64 ton/gün olan organik atık bertaraf kapasitesinin 192 ton/gün’e çıkarılmasını kapsamaktadır.

Proje, halihazırda inşaat çalışmalarına başlanılan “Gönen Atık Bertaraf Catliq®

Demo Tesisi”nde kapasite artışını kapsadığı için yer seçimi çalışmaları gerçekleştirilmeyecektir. Proje alanının bulunduğu parsel alanının ilgili firma tarafından satın alınması aşamasında ilgili kurumlardan alınan görüşler Ek-9/Resmi Yazılar başlığı altında sunulmuştur.

ÇED çalışmaları kapsamında, çevresel etüt çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Ayrıca

proje alanı içerisinde ve proje alanına en yakın yerleşim birimlerinde mevcut durum gürültü ölçüm çalışmaları yapılmıştır. Söz konusu sonuçlar ÇED Raporunda sunulacaktır.

c.2. Atıksu İnşaat Aşaması Gönen Yenilenebilir Enerji Üretim A.Ş. tarafından Balıkesir ili, Gönen İlçesi, Koru

Mevkii, Hasanbey Köyü 103 ada ve 1 no’lu parsel üzerinde “Gönen Atık Bertaraf Catliq® Demo Tesisi” kurulması ve işletilmesi planlanmış ve bu kapsamda Balıkesir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün 12.06.2013 tarih ve 6945 sayılı “ÇED Gerekli Değildir” kararı ile inşaat çalışmalarına başlanılmıştır. Sonraki aşamalarda piyasa koşulları ve proje prosesi göz önünde bulundurularak bahse konu tesiste kapasite artırımı planlanmıştır. Projenin inşaat aşamasında çalışan 15 personel için kişi başına günlük su tüketim miktarı 150 lt alınarak;



İnşaat çalışmaları kapsamında çalışan personelin içme suyu ihtiyacı özel

firmalardan satın alınan damacanalar ile karşılanmaktadır. Personelin kullanma suyu ise en yakın belediyeden tankerlerle getirilerek sağlanmaktadır.


evsel nitelikli atıksu miktarı 2,25 m3/gün olarak hesaplanır. Çalışacak personelin çalışmaları süresinde idari ve sosyal gereksinimleri (duş, wc, yemek vb.) proje alanı içerisinde kurulacak şantiye sahasından karşılanacaktır. İnşaat aşamasından kaynaklanacak atık sular Gönen Biyogaz Tesisi’ne ait atıksu arıtma tesisine verilmek sureti ile bertaraf edilmektedir.


34

İşletme Aşaması Bahse konu kapasite artışı projesinin işletme aşamasında çalışacak personelden ve

prosesten kaynaklı atıksu oluşumu söz konusu olacaktır.

Proje kapsamında işletme aşamasında kapasite artırımı sebebiyle 30 personelin çalışması öngörülmekte olup, bahse konu personel için kişi başına günlük su tüketim miktarı 150 lt alınarak;



İşletme aşamasında çalışacak personelin içme suyu ihtiyacı özel firmalardan satın



evsel nitelikli atıksu miktarı 4,5 m3/gün olarak hesaplanır. Çalışacak personelin çalışmaları süresinde idari ve sosyal gereksinimleri (duş, wc, yemek vb.) proje alanı içerisinde kurulacak şantiye sahasından karşılanacaktır. İşletme aşamasından kaynaklanacak atık sular Gönen Biyogaz Tesisi’ne ait atıksu arıtma tesisine verilmek sureti ile bertaraf edilecektir.

İşletme aşamasında prosesten kaynaklı yaklaşık 6 ton/saat atıksu oluşumu söz

konusu olacaktır. Yapılan modelleme çalışmaları sonucu oluşturulan ve Tablo 1.2.3’te verilen kütle denkliği tablosunda girdi olarak yer alan suyun bir kısmını evaporatörden dönen seyreltme suyu, bir kısmını da proseste kullanılacak hammaddenin bünyesinde ihtiva ettiği su oluşturmaktadır.


ayrılmaktadır. Muhtelif organik maddeleri içeren su çözeltisi, ise evaporatörden geçirilmektedir. Evaporatörden çıkan ve organik maddeleri içeren suyun konsantre kısmı sistemde seyreltme suyu olarak tekrar kullanılmak üzere prosese geri beslenmekte, geriye kalan atıksu ise aktif karbondan geçirilerek içindeki organik madde miktarı itibarı ile ilgili yönetmelik deşarj kriterlerine uygun hale getirilmektedir. Fakat emniyet amacıyla proses kapsamında herhangi bir alıcı ortama deşarj yapılmayarak bahse konu atıksu Gönen Biyogaz Tesisi’ne ait atıksu arıtma tesisine gönderilerek bertaraf edilecektir.

Proses, proses çıktısı atıksu COD değeri 300 mg/l civarında olacak şekilde ve

içereceği diğer kirlilik yüklerinin Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tablo 20.6: Katı Artık Değerlendirme ve Bertaraf Tesisleri sınır değerlerine uygun olacak şekilde dizayn edilmiştir.

Projenin tüm aşamalarında oluşacak sıvı atıkların bertarafı sırasında 31.12.2004

tarihli ve 25687 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (13.02.2008 tarih ve 26786 sayılı RG ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı RG ile değişik) hükümlerine uyulacaktır.


35

c.3. Katı Atık ve Ambalaj Atığı İnşaat Aşaması Kapasite artırımı projesinin inşaat aşamasında çalışan personelden kaynaklı evsel

nitelikli katı atık oluşumu meydana gelecektir. Projenin inşaat aşaması süresince; 15 kişinin çalışacağı ve günlük kişi başına üretilen katı atık miktarının 1,21 kg/gün(1) kabulü ile oluşacak katı atık miktarı aşağıda verilmiştir.


= 18,15 kg/gün olarak hesaplanır. Faaliyetin inşaat aşamasında personelden kaynaklı oluşacak evsel nitelikli katı




İşletme Aşaması İşletmede sadece çalışan personellerden kaynaklı evsel nitelikli katı atık oluşumu

meydana gelecektir. Projenin işletme aşaması süresince; 30 kişinin çalışacağı ve günlük kişi başına üretilen katı atık miktarının 1,21 kg/gün(2) kabulü ile oluşacak katı atık miktarı aşağıda verilmiştir.


= 36,3 kg/gün olarak hesaplanır.

Faaliyetin işletme aşamasında personelden kaynaklı oluşacak evsel nitelikli katı atıklar; proje alanı içerisinde niteliklerine göre (organik, cam, plastik, kâğıt, metal vb.) ayrı ayrı konteynırlarda toplanarak görünüş, toz, koku ve benzer faktörler yönünden çevreyi kirletmeyecek şekilde kapalı kaplarda muhafaza edilecektir.



Prosesten kaynaklı inert atıklar, 26.03.2010 tarih ve 27533 sayılı Resmi Gazete’de

yayımlanarak yürürlüğe giren “Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik” kapsamında analizleri yaptırılarak düzenli atık depolama alanlarına gönderilecektir.

1 Kaynak: TÜİK, Katı Atık Sonuçları, 2006


36

Bunun haricinde prosesten kaynaklanacak diğer katı atıklar (tehlikeli maddelerle kirlenmiş emiciler, filtre malzemeleri, yağ filtreleri, temizleme bezleri, koruyucu giysiler vb.) tehlikeli atık sınıfında değerlendirmekte olup, bu atıkların bertaraf yöntemleri c.4 ve c.5 başlığı altında detaylandırılmıştır.

Tesis içerisinde oluşacak olan tüm katı atıkların bertarafında 14.03.1991 tarih ve

20814 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”ne ve bu yönetmelikte yapılan tüm değişikliklere uygun olarak hareket edilecektir.

c.4. Atık Yağlar Projenin arazi hazırlık ve inşaat aşaması ile işletme aşamasından kaynaklı atık yağ

oluşumu söz konusu olabilecektir. Bu kapsamda ortaya çıkması muhtemel atık yağlar; bakım-onarım işlemleri sonucunda açığa çıkabilecek atık yağlar ile acil durumda oluşabilecek atık yağ olarak sıralanabilir.

Bakım-onarım çalışmaları tesis dışındaki yetkili bakım-onarım istasyonlarında

yaptırılacaktır. Ancak makine ve ekipmanlarının bakım-onarımlarının proje sahasında yapılmasının zorunlu olduğu durumlarda oluşması muhtemel atık yağların bertarafı için 30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” (31.07.2009 tarih ve 27305 sayılı RG ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı RG ile değişik) hükümlerine uygun hareket edilecektir.

Proje alanlarında inşaat ve işletme aşamalarında herhangi bir atık yağ oluşması

durumunda, oluşacak atık yağların yetkili laboratuvarlarda analizleri yaptırılarak kategorileri belirlenecektir. Analiz sonuçlarına göre kategorileri belirlenen atık yağlar, mevcut proje alanı içerisinde yapılacak sızdırmazlığı sağlanmış ve kapalı olarak tasarlanacak geçici atık depolama alanındaki sızdırmaz atık yağ tanklarında geçici olarak depolanacaktır. Söz konusu atık yağ tankları her kategori atık yağ için ayrı ayrı olacaktır. Ayrıca tanklar kırmızı renkli olacak, üzerlerinde “ATIK YAĞ” ibaresi ve atık yağ kategorisi bulunacaktır.

Oluşacak atık yağların 6 aylık geçici depolama süreleri geçirilmeden Çevre ve


Proje sahası içerisinde yapılacak bakım ve onarımlar, sızdırmazlığı sağlanmış bir

alanda yapılacak olup, yapılacak çalışmalar esnasında 08.06.2010 Tarih ve 27605 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren "Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik" hükümlerine uygun hareket edilecektir. Tesis faaliyeti kapsamında bitkisel atık yağ oluşumu söz konusu olmayacaktır. Çalışan personelin yemek ihtiyacı dışarıdan karşılanacaktır.


37

c.5. Tehlikeli Atıklar Projenin arazi hazırlık ve inşaat aşaması ile işletme aşamasından kaynaklı tehlikeli

atık oluşumu söz konusu olabilecektir. Tehlikeli maddelerle kirlenmiş emiciler, filtre malzemeleri, yağ filtreleri, temizleme

bezleri, koruyucu giysiler gibi oluşması muhtemel tehlikeli atıklar 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” (04.09.2009 tarih ve 27339 sayılı RG ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı RG ile değişik) hükümlerine uyularak lisanslı geri kazanım firmasına verilerek bertarafı sağlanacaktır.

Projenin inşaat ve işletme aşamalarında ortaya çıkacak tehlikeli atık kapsamındaki

atıklar cinslerine göre ayrılarak, mevcut proje alanında yapılacak sızdırmazlığı sağlanmış, üstü kapalı ve her atık türü için bölmeleri bulunacak şekilde tasarlanacak geçici atık depolama alanında depolanacaktır. Her bölmede depolanan atıkları tanımlayıcı bilgileri(adı, atık kodu vb.) içeren tabelalar bulunacaktır.

Oluşacak tehlikeli atıkların 6 aylık geçici depolama süreleri geçirilmeden Çevre ve


c.6. Hafriyat Kurulması ve işletilmesi planlanan proje, halihazırda inşaat çalışmalarına başlanmış

olan bir projede kapasite artışından oluşmaktadır. Yapılacak olan hafriyat çalışmaları esnasında ortaya çıkacak hafriyat malzemelerinin

ilk olarak temel iç dolgu işlemleri ile arazi tesviye çalışmaları esnasında tekrar kullanılması sağlanacaktır.

Hafriyat çalışmaları esnasında, hafriyat toprağı ile inşaat ve yıkıntı atıklarının

çevreye zarar vermeyecek şekilde öncelikle kaynakta azaltılması, toplanması, geçici biriktirilmesi, taşınması, geri kazanılması, değerlendirilmesi ve bertaraf edilmesine ilişkin teknik ve idari hususlar ile uyulması gereken genel kuralları belirleyen ‘’Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’’ hükümlerinin gereği yerine getirilecektir.

Arazi hazırlık çalışmaları esnasında hafriyat çalışması yapılacak olan bölgelere ait

alansal bilgiler, bu kapsamda meydana gelecek toplam hafriyat miktarları ile ilgili detaylı hesaplamalar ÇED Raporu’nda sunulacaktır.

c.7. Hava Kalitesine Etkiler Projenin arazi hazırlık ve inşaat çalışmaları esnasında, hafriyat çalışmalarından,

malzemenin taşıma güzergahları boyunca nakledilmesi esnasında ve hafriyat çalışmalarından kaynaklı toz emisyonu oluşması söz konusu olacaktır.

03.07.2009 tarihli 27277 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren

“Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” (SKHKKY) Ek-2’de, hava kirlenmelerini temsil eden değerler, ölçümlerle elde edilen hava kalitesi değerleri, hesapla elde edilen hava kirlenmesine katkı değerleri ve bu değerlerle teşkil edilen toplam kirlenme değerlerinin tespit edilmesine, eğer baca dışındaki yerlerden yayılan toz emisyonları 1 kg/saat’ten küçükse gerek olmadığı belirtilmektedir.


38

Projenin arazi hazırlık ve inşaat çalışmaları dahilinde yapılacak bütün çalışmaların aynı zaman diliminde gerçekleştirileceği (en kötü senaryo) ve yapılacak olan çalışmalarda toz emisyonunu minimize edecek herhangi bir kontrol tedbirinin alınmadığı göz önüne bulundurularak toz emisyon hesaplamaları yapılacaktır. Bu hesap sonuçlarına göre “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” Ek-2, Tablo 2.1.’de belirtilen kirletici kütlesel debilerinin aşılıp aşılmayacağı tespit edilecek; aşılması durumunda tesis etki alanında uluslararası kabul görmüş bir dağılım modeli kullanımıyla “Hava Kirlenmesine Katkı Değerinin Hesaplanması” yapılacaktır.

Buna göre, proje alanında oluşacak toz emisyonlarının hava kalitesi üzerine

etkilerini ve atmosferik dağılım profilini belirlemek üzere, ABD EPA tarafından geliştirilen ve ABD’de yapılan ÇED çalışmalarında kullanılması aynı kuruluş tarafından onaylanmış olan ISCST3 (Industrial Source Complex – Short Term 3) Modeli kullanılarak “Hava Kirlenmesine Katkı Değerleri” hesaplanacak ve değerlendirmeleri ÇED Raporu içerisinde verilecektir.

Bunlara ek olarak, projenin işletme aşamasında kurulacak olan işletmelerden

kaynaklı hava gazı emisyonları kümülatif olarak hesaplanacak ve hava kalitesi modelleme çalışması ile beraber bölgeye olan etkisi değerlendirilecektir.

c.8. Gürültü Söz konusu projenin arazi hazırlık, inşaat ve işletme aşamalarında kullanılacak araç

ve teçhizattan dolayı oluşacak gürültü düzeyinin proje alanı yakınındaki yerleşim yerlerine olabilecek etkisi, ÇED Raporu içerisinde sunulacak akustik rapor ile detaylı olarak irdelenecektir.

Planlanan projenin arazi hazırlık ve inşaat çalışmaları esnasında meydana gelecek

olan gürültü düzeyinin tespit edilmesi amacıyla SoundPLAN 6.5 programından yararlanılacaktır. Yapılacak hesaplamalarda gürültü kaynağı olacak araç ve ekipmanların gürültü düzeyleri hakkında bilgi programın kitaplığında bulunan veri tabanından sağlanacaktır.

Programda ilk olarak, gürültü dağılımını direk olarak etkileyen doğal zeminin yükseklik modeli ortaya çıkartılacaktır. Doğal zeminin programa yansıtılması esnasında 1/25.000 ölçekli topoğrafik harita üzerinde bulunan ve 10 m yükseltilerle atılan yükselti konturları sayısallaştırılacaktır. Yükseltilerin sayısallaştırılmasından sonra programın sayısallaştırılan yükseltiyi algılaması amacıyla geçici SZM (sayısal zemin modellemesi) oluşturulacaktır. Geçici SZM oluşturulması işleminden sonra ise arazi hazırlık çalışmaları esnasında çalışacak olan araçlar tanımlanacak ve tesis oturum alanı içerisine yerleştirilecektir. Yapılacak hesaplamada arazi hazırlık çalışmaları esnasında tüm araçların aynı anda ve aynı noktada çalışmaları varsayımı ile veriler girilecektir. Sayısal yükseklik verisinin oluşturulması, tesis alanı ve gürültü kaynaklarının coğrafi veri tabanına aktarılmasına ilişkin haritalar oluşturulacak ve akabinde gürültü haritaları hazırlanacaktır. Gürültü haritaları doğrultusunda da etkilenecek alanlar belirlenecek ve alınması gereken önlemler ÇED Raporu’nda detaylandırılacaktır.

c.9. Peyzaj Etkisi Projenin inşaat döneminde şantiye alanında farklılık göstermeye başlayacak olan

peyzaj karakteri, işletme döneminde bazı ünitelerde geri dönüşümü olmayacak biçimde farklılıklara uğrayacaktır.

Bu sebeple projenin başlangıç aşamasında “Kapatma Planı” hazırlanacak ve işletme

aşamasının tamamlanmasıyla birlikte uygulaması sağlanacaktır.


39

Kapatma Planı kapsamında yapılacak iyileştirme çalışmaları yalnızca ağaçlandırma şeklinde değil, yeşil alan düzenlemeleri, arazi biçimlendirme ve erozyon kontrol önlemleri vb. alternatiflerin de sağlandığı çalışmaları içermektedir.

Şantiye alanında meydana gelebilecek minimum etkiler için gerekli önlemler

alınacak olup, peyzaj çalışmalarıyla bölgenin rehabilitasyonu gerçekleştirilerek alanın peyzaj değerinin artması sağlanacaktır.

Proje kapsamında geride hiçbir atık bırakılmayacak olup, arazi biçimlendirme

sahanın orijinal durumuna uygunluk sağlayacak biçimde yapılacaktır. IV.2. Yatırımın Çevreye Olan Etkilerinin Değerlendirilmesinde Kullanılacak

Tahmin Yöntemlerinin Genel Tanıtımı “Gönen Atık Bertaraf Catliq® Demo Tesisi Kapasite Artışı (192 ton/gün)” projesinin

ÇED çalışmaları kapsamında çevreye olan etkilerinin değerlendirilmesinde, ulusal ve uluslararası literatürde kabul görmüş değerler, ülkemiz Çevre Mevzuatı’nda belirtilen standartlar ile yönetmelik değerleri kullanılacaktır.

Planlanan faaliyetin çevresel etkileri; atıksu, katı atık, hafriyat atıkları, gürültü, toz-

gaz emisyonları gibi çeşitli başlıklar halinde değerlendirilecektir. Planlanan faaliyetin özellikle işletme aşamasında meydana gelebilecek olan; tehlikeli

atıklar ve atık yağların miktarları; sektör bazında kabül görmüş literatür bilgilerinden ve benzer kapasitede olan benzer tesislerden alınabilecek miktarlardan faydalanılacaktır. Ayrıca projenin arazi hazırlık çalışmaları kapsamında ortaya çıkması muhtemel hafriyat atıkları da inşaat çalışma alanları baz alınarak projelerde yer alan kazı miktarlarına göre hesaplanacaktır.

Projenin inşaat ve işletme aşamalarında oluşması muhtemel hava emisyon

değerlerinin hesaplanmasında dünyada ÇED çalışmalarında sıklıkla kullanılan ISCST3 (Industrial Source Complex-Short Term-3) modeli kullanılacaktır.

Projeden kaynaklanması muhtemel çevresel gürültünün değerlendirilmesi ise

04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği çerçevesinde belirlenen hesaplama yöntemleri ve standartlara göre yapılacaktır. Muhtemel çevresel etkilerin, ÇED çalışmalarında, detaylı değerlendirmesi yapılarak, olabilecek en kötü durum senaryosu kapsamında tedbirlerin alınması sağlanacaktır.

IV.3. Çevreye Olabilecek Olumsuz Etkilerin Azaltılması İçin Alınması

Düşünülen Önlemlerin Tanıtımı Planlanan projenin çevresel etkileri; arazi hazırlık, inşaat ve işletme aşaması olmak

üzere iki başlık halinde incelenecek ve değerlendirilecektir. Bu kapsamda faaliyetin çevresel etkileri; atıksu, katı atık, hafriyat atıkları, gürültü, toz-gaz emisyonları gibi çeşitli başlıklar halinde olacaktır.

Proje kapsamında ortaya çıkacak olan atıklar (katı atık, tehlikeli atık, atık yağ,

hafriyat atığı) öncelikli olarak minimum atık üretecek şekli ile teknoloji seçimine dikkat edilecektir. Oluşması muhtemel atıklar ise ilk olarak kaynağında ayrı olarak diğer atıklardan ayrı olarak tesisler bazında toplanacak ve ilgili mevzuatlar çerçevesinde biriktirilecek ve geçici olarak depolanacaktır. Atıkların bertaraf edilmesinde ise ilgili bakanlık tarafından yetkilendirilmiş lisanslı firmalar kullanılacaktır.


40

Proje kapsamında çalışacak personelin, inşaat ve işletme aşamalarında, işçi sağlığı ve iş güvenliğini sağlamak amacıyla 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine uyulacak olup 11.01.1974 Tarih ve 14765 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü kapsamında çalışanlara her türlü kişisel korunma amacı verilecek ve kullanmaları sağlanacaktır.

Proje sahasında çalışacak makinelerin idari bölmesi kabinli durumda olacak,

operatörün toz ve gürültüden asgari düzeyde etkilenmesi sağlanacaktır. İşçi sağlığı ve iş güvenliği açısından çalışan personele baret, eldiven, toz maskesi, dizlik, ayakkabı gibi malzemeler faaliyet sahibi tarafından karşılanacak ve bunların kullanılması sağlanacaktır.

Planlanan atık depolama tesisinin arazi hazırlama ve inşaat çalışmalarından

kaynaklanacak tüm emisyonlar için USEPA ISCST3 modeli ile hava kalitesi modelleme çalışması yapılacak ve modelleme sonuçları “Sanayi kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği ve Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği” sınır değerleri ile karşılaştırılarak değerlendirmeler yapılarak ÇED Raporu’nda sunulacaktır.


BBÖÖLLÜÜMM VV

HHAALLKKIINN KKAATTIILLIIMMII


41

BÖLÜM V: HALKIN KATILIMI V.1. Projeden Etkilenmesi Muhtemel Halkın Belirlenmesi ve Halkın

Görüşlerinin Çevresel Etki Değerlendirmesi Çalışmasına Yansıtılması için Önerilen Yöntemler

Proje kapsamında birinci derece etkilenecek kesim, proje alanına yakın yerleşim

yerlerinde yaşamını sürdüren yerel halktır. Projeden yörede yaşayan ve yöreden geçimini sağlayan yerel halk öncelikli olarak etkilenecektir. Bunların yanı sıra, yakın çevredeki köylerde yaşayan bölge halkı dolaylı olarak etkilenecektir. Bölüm II’de proje alanı ve yakın çevresinde yer alan yerleşim birimlerinin proje ünitelerine olan uzaklıkları ayrıntılı olarak verilmiştir.

Proje ile ilgili ÇED çalışmaları başlamış olup, bu çalışmalar kapsamında çalışma

grubunca yöre birçok defa ziyaret edilmekte, arazi etütleri ve mahallinde incelemeler yapılmaktadır. Bu ziyaretlerde mümkün olduğunca yöre halkı proje ile ilgili olarak bilgilendirilmekte ve yöre halkının konuya ilişkin düşünce ve görüşleri alınmaya çalışılmaktadır.

Proje ile ilgili ÇED çalışmaları, 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı Resmi Gazete’de

yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirme Yönetmeliği’ne uygun olarak yürütülmektedir. Bu kapsamda yönetmeliğin 9. Maddesi gereği, kapsam ve özel format belirleme toplantısından önce, halkı yatırım hakkında bilgilendirmek, projeye ilişkin görüş ve önerilerini almak üzere Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenecek tarihte Halkın Katılım Toplantısı yapılacaktır.

Halkın Katılım Toplantısının projeden en çok etkilenecek ve tüm yerleşim yerlerinden

yöre halkının kolayca ulaşabileceği yerleşim yerinde yapılmasına özen gösterilecektir. Halkın Katılım Toplantısı için, projeden etkilenmesi muhtemel yerleşim yerlerinde

duyurular yapılacak ve toplantının içeriği, tarih ve saatinin yer aldığı duyuru metni, ulusal ve yerel düzeyde yayın yapan gazetelerde yayınlanarak çok sayıda ilgilinin katılması çalışılacaktır. Böylece yöre halkının faaliyetle ilgili görüş ve önerilerini bildirmeleri mümkün olacaktır. Ayrıca halkın proje ile ilgili bilgilendirilmesi amacıyla; proje hakkında kısa görsel sunumlar yapılacak ve proje hakkında bilgiler verilecektir.

V.2. Görüşlerine Başvurulması Öngörülen Diğer Taraflar Proje alanının bulunduğu yer ile ilgili gerekli izinler Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

tarafından oluşturulan komisyon tarafından talep edilmesi halinde, yürürlükte olan yönetmelikler gereğince ilgili kurumlardan alınacaktır.

V.3. Bu Konuda Verebileceği Diğer Bilgi ve Belgeler Konu ile ilgili olarak bu aşamada, verilebilecek diğer bilgi ve belgeler

bulunmamaktadır.


BBÖÖLLÜÜMM VVII

YYUUKKAARRIIDDAA VVEERRİİLLEENN BBAAŞŞLLIIKKLLAARRAA GGÖÖRREE TTEEMMİİNN EEDDİİLLEENN BBİİLLGGİİLLEERRİİNN TTEEKKNNİİKK

OOLLMMAAYYAANN BBİİRR ÖÖZZEETTİİ


42

BÖLÜM VI: YUKARIDA VERİLEN BAŞLIKLARA GÖRE TEMİN EDİLEN BİLGİLERİN TEKNİK OLMAYAN BİR ÖZETİ

Gönen Yenilenebilir Enerji Üretim A.Ş. tarafından Balıkesir ili, Gönen İlçesi, Koru



bertarafını yaparak saatte 647,983 kg Catliq Oil (sentetik sıvı yakıt) ve saatte 1.051,645 kg kompoze gübre hammaddesi üretimi için “ÇED Gerekli Değildir” kararı almıştır. Yapılan ar-ge çalışmaları ve prosesin elverişli şartları göz önünde bulundurularak proje kapsamında kapasite artışı gerçekleştirilmesi planlanmıştır. Kapasite artışına bağlı olarak tek vardiyadaki aynı üretim kapasitesi ile günde 3 vardiya çalışılması öngörülmüştür. Bu kapsamda yeni kapasite 192 ton/gün olarak belirlenmiş olup, saatte 1.943,814 kg Catliq Oil (sentetik sıvı yakıt) ve saatte 3.154,935 kg kompoze gübre hammaddesi üretiminin gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.

Kapasite artışı yapılması planlanan proje kapsamında; Gönen Atık Bertaraf Catliq®

Demo Tesisi’ne gelecek olan organik içerikli ıslak atıklar CatLiq (Catalytic Liquifaction) prosesi ile su ve bazı katalizörler varlığında, süperkritik şartlarda bertaraf edilerek direkt olarak sentetik sıvı yakıta ve kompoze gübre hammaddesine çevrilecektir. Tesiste hammadde olarak tesisin bitişiğinde yer alan ve Balıkesir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün 21.12.2012 tarih ve 13557 sayılı görüş yazısında belirtildiği üzere kapasite itibarı ile ÇED Yönetmeliği Ek-1 ve Ek-2 Listelerinde yer almayan “Gönen Biyogaz Tesisi”nin biyogaz reaktör çıkışı atıkları kullanılacaktır (Bkz. Ek-9/Resmi Yazılar).

Bahse konu CatLiq prosesinde hammadde olarak tesise çok yakın mesafede

bulunan ve Gönen Biyogaz Tesisi’ne ait atıksu arıtma tesisinden oluşacak arıtma çamurları ve tesis bitişiğinde yer alan besi çiftliklerinden kaynaklanacak hayvansal atıklar kullanılacaktır. Bu kapsamda proseste hammadde olarak, ayrıca tarım atıkları, orman atıkları ile evsel ve endüstriyel organik içerikli atıklar da kullanılabilmektedir.

CatLiq prosesinin geliştirilmesi ile ilgili çalışmalar, teknolojinin sahibi olan Altaca

Çevre Teknolojileri ve Enerji Üretim A.Ş. firmasının Gebze Organize Sanayi Bölgesi (GOSB) Teknopark’ta kurulu olan pilot tesisinde sürdürülmektedir. Altaca firması CatLiq teknolojisinin endüstriyel boyuta taşınması amacı ile Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı’na (TEYDEB) 31.01.2012 tarihinde proje başvurusunda bulunmuştur. Söz konusu başvuru 15.04.2012 tarihinde TÜBİTAK TEYDEB tarafından uygun bulunarak destek kapsamına alınmıştır.

Bu çerçevede Altaca firmasının TÜBİTAK TEYDEB ile yapmış olduğu “Organik

Atıklar ve Biyokütleden Endüstriyel Ölçekte Ekonomik Uygunluğa Sahip Sentetik Petrol Üretim Teknolojisinin Geliştirilmesi: CatLiq” Başlıklı ve “3120081” Numaralı proje sözleşmesi Ek-5’de sunulmuştur. Bu proje kapsamında TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü ve Çevre Enstitüsü mühendislik, analiz ve teknik destek hizmetleri vermektedir. Ayrıca Boğaziçi Üniversitesi de Makine Mühendisliği ve Kimya Mühendisliği öğretim üyeleri vasıtası ile de projeye katkı sağlanmaktadır.


43

Planlanan proje kapsamında; Gönen Atık Bertaraf Catliq® Demo Tesisi’ne gelecek olan organik içerikli atıklar CatLiq (Catalytic Liquifaction) prosesi ile su ve bazı katalizörler varlığında, süperkritik şartlarda direkt olarak sentetik sıvı yakıta ve kompoze gübre hammaddesine çevrilecektir. Tesiste hammadde olarak tesisin bitişiğinde yer alan “Gönen Biyogaz Tesisi”nin atıkları kullanılacaktır.

Bahse konu CatLiq prosesinde hammadde olarak ayrıca arıtma çamurları, hayvansal

atıklar, tarım atıkları, orman atıkları ile evsel ve endüstriyel organik içerikli atıklar da kullanılabilmektedir. Bu kapsamda proseste hammadde olarak tesise çok yakın mesafede bulunan ve Gönen Biyogaz Tesisi’ne ait atıksu arıtma tesisinden oluşacak arıtma çamurları ve tesis bitişiğinde yer alan besi çiftliklerinden kaynaklanacak hayvansal atıklar da kullanılacaktır.

Proje alanı 103 ada, 1 parselin “Büyükbaş Hayvancılık Tesisi, Tarımsal Depo,

Biyogaz Tesisi” olarak planlanan kısmında yer almaktadır (Bkz. Ek-1 Yer Bulduru Haritası, Ek-2 Tesis Yerleşim Planı). Proje alanının imar durumunu açıklar “Mevzii Uygulama İmar Planı Açıklama Raporu” ve proje alanına ait 1/1.000 ölçekli Mevzii Uygulama İmar Planları ise Ek-4’te sunulmuştur. Tesis alanına ait 1/25.000 ölçekli topografik harita da Ek-3’te verilmiştir.


Bu kapsamda Balıkesir Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü’nün 12.12.2011 tarih ve 21049 sayılı görüş yazısında 103 ada, 1 parselin ruhsatlı fabrika alanı dışında kalan, toplamı 38.382,35 m2 yüzölçümlü kısmı için “Büyükbaş Hayvancılık Tesisi, Tarımsal Depo, Biyogaz Tesisi” amaçlı 1/1000 ölçekli Mevzi İmar Planı yapılması uygun görülmüştür. Bahse konu görüş yazısı Ek-9/Resmi Yazılar başlığı altında sunulmuştur.

Söz konusu kapasite artışı projesinin çevresel etkileri arazi hazırlık ve inşaat

çalışmalarından kaynaklı ve işletmelerin faaliyete geçmeleri ile beraberde işletmeden kaynaklı olarak iki ana başlık altında gerçekleşecektir.

Projenin arazi hazırlık inşaat ve işletme aşamalarından kaynaklı önemli çevresel

etkileri raporun Bölüm I.3.’de verilmiştir. Söz konusu etkiler baz alınarak detaylı bilgiler hazırlanacak olan ÇED Raporu içerisinde verilecektir.

Projenin tüm aşamalarında uyulacak olan kanun ve yönetmelikler aşağıda

sıralanmaktadır: 2872 sayılı Çevre Kanunu ve 5491 sayılı Çevre Kanunu’nda değişiklik yapılmasına

dair kanun

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

6831 sayılı Orman Kanunu

4342 sayılı Mera Kanunu

1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve Yönetmeliği

Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği

(23.12.2003 tarih ve 25325 sayılı RG)

Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (04.06.2010 tarih

ve 27601 sayılı RG)

Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ve Yönetmelikte yapılan değişiklikler



44

Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (18.03.2004

tarih ve 25406 sayılı RG)

Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (03.07.2009 tarih ve 27277

sayılı RG)

Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına

Dair Yönetmelik (30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı RG)

Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği (06.06.2008 tarih ve 26898

sayılı RG)

Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği ve Yönetmelikte Yapılan Değişiklikler (31.12.2004

tarih ve 25687 sayılı RG) (Yönetmelikte 13.02.2008 tarih ve 26786 sayılı Resmi

Gazete’de ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmî Gazete’de yapılan

değişiklikler)

Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği

Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı RG)

Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ve yönetmelikte yapılan değişiklikler

(30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı RG) (31.07.2009 tarih ve 27305 sayılı RG ve

30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı RG ile yapılan değişiklikler)

Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği (19.04.2008 tarih ve 25791 sayılı RG)

(30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı RG ile yapılan değişiklik)

Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair

Yönetmelik (08.06. 2010 Tarih ve 27605 Sayılı RG)

Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmeliği (03.05.2007 tarih ve

26511 sayılı RG)

Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği (25.11.2006 tarih ve 26357

sayılı RG) (30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı RG ile değişiklik)

Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü Yönetmeliği (04.04.2009 tarih ve 27190 sayılı RG)

Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği (22.05.2012 tarih ve

28300 sayılı RG)

Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği ve yönetmelikte yapılan

değişiklikler (31.08.2004 tarih ve 25569 sayılı RG) (03.03.2005 tarih ve 25744

sayılı RG ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı RG ile değişiklik)

Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ve yönetmelikte yapılan değişiklikler

(14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı RG) (04.09.2009 tarih ve 27339 sayılı RG ve

30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı RG ile değişiklikler)

5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu, Tüzüğü ve Yönetmeliği

Tarımsal Kaynaklı Nitrat Kiriliğine Karşı Suların Korunması Yönetmeliği



45

Benzin Motorin Kalitesi Yönetmeliği (11.06.2004 tarih ve 25489 sayılı RG)

Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (22.07.2005 tarih ve 25883 sayılı RG)

İçme Suyu Elde Edilen veya Elde Edilmesi Planlanan Yüzeysel Suların Kalitesine

Dair Yönetmeliği (20.11.2005 tarih ve 25999 sayılı RG)

Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü

Yönetmeliği – İçme Suyu Elde Edilen veya Elde Edilmesi Planlanan Yüzeysel

Suların Kalitesine Dair Yönetmelik(20.11.2005 tarih ve 25999 sayılı RG)

(31.12.2005 tarih ve 26040 sayılı RG ile değişik)

Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği (08.01.2006 tarih ve 26047 sayılı RG)

Poliklorlu Bifenil ve Poliklorlu Terfenillerin Kontrolü Hakkında Yönetmelik

(27.12.2007 tarih ve 26739 sayılı RG) (Değişik: R.G.-30 Mart 2010 tarih ve 27537

sayı)

Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik

(29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı RG) (30.05.2009 tarih ve 27243 sayılı RG,

24.12.2009 tarih ve 27442 sayılı RG ve 24.02.2010 tarih ve 27503 sayılı RG ile

değişiklikler)

Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeği


Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik



46

EKLER: Çevresel Etki Değerlendirmesi Başvuru Dosyası Hazırlanmasında Kullanılan ve Çeşitli Kuruluşlardan Sağlanan Bilgi ve Belgeler ile Raporda Kullanılan Tekniklerden Rapor Metninde Sunulamayan Aşağıdaki Belgeler

1- Proje için Belirlenen Yer ve Alternatiflerin Varsa; Çevre Düzeni, Nazım,

Uygulama İmar Planı, Vaziyet Planı veya Plan Değişikliği Teklifleri Proje alanı Balıkesir ili, Gönen İlçesi Koru Mevkii, Hasanbey Köyü, 103 ada ve 1

no’lu parsel sınırları içerisinde tapunun H19d8c3 paftasında yer almakta olup, “Büyükbaş Hayvancılık Tesisi, Tarımsal Depo ve Biyogaz Tesisi” amaçlı kullanımı uygun görülmüştür. Proje alanına ait 1/1.000 Ölçekli Mevzi İmar Planı ve İmar Planı Açıklama Raporu Ek-4’te sunulmuştur. Proje ayrıca H19-d2 no’lu paftalarında yer almakta olup, 1/25.000 ölçekli Topoğrafik Harita Ek-3’te sunulmuştur.

2- Yatırımcı için Projesi ile İlgili Olarak Daha Önceden Alınmış İzin, Onay,

Ruhsat veya İlgili Kurumlardan Alınmış Belgeler ve benzeri. Bahse konu proje, Balıkesir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün 12.06.2013 tarih

ve 6945 sayılı “ÇED Gerekli Değildir” kararı ile inşaatına başlanılmış olan “Gönen Atık Bertaraf Catliq Tesisi” kapasitesinde kapasite artırımıdır. Bu kapsamda “Gönen Atık Bertaraf Catliq Tesisi” için verilen “ÇED Gerekli Değildir” kararı ve projenin yer aldığı alanın ilgili firma tarafından satın alınması aşamasında ilgili kurumlardan alınan görüş yazıları Ek-9/Resmi Yazılar başlığı altında sunulmuştur. Proje için TÜBİTAK TEYDEB ile yapılan “Organik Atıklar ve Biyokütleden Endüstriyel Ölçekte Ekonomik Uygunluğa Sahip Sentetik Petrol Üretim Teknolojisinin Geliştirilmesi: CatLiq” Başlıklı ve “3120081” Numaralı proje sözleşmesi de Ek-5’te sunulmuştur.

3- Proje İçin Seçilen Alana İlişkin Arazi Kullanım Durumu Planlanan faaliyetin yer alacağı alan Balıkesir Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl

Müdürlüğü’nün 12.12.2011 tarih ve 21049 sayılı görüş yazısında da belirtildiği üzere Sulu Mutlak Tarım Arazisi özelliği göstermektedir.

Bu kapsamda Balıkesir Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü 12.12.2011 tarih ve

21049 sayılı görüş yazısında da belirtildiği üzere proje alanı için “Büyükbaş Hayvancılık Tesisi, Tarımsal Depo, Biyogaz Tesisi” amaçlı 1/1.000 ölçekli Mevzi İmar Planı hazırlanmasında sakınca görülmemiştir (Bkz. Ek-9/Resmi Yazılar, Ek-4/Mevzi İmar Planı).


EEKKLLEERR


EKLER

Ek–1 Yer Bulduru Haritası

Ek–2 Tesis Yerleşim Planı

Ek–3 1/25 000 Ölçekli Topoğrafik Harita Ek–4 Mevzi 1/1000 Ölçekli İmar Planları ve Uygulama İmar Planı Açıklama

Raporu

Ek–5 Tübitak İle Firma Arasında İmzalanan Sözleşme

Ek–6 Kira Sözleşmesi

Ek–7 Tübitak MAM Tarafından Hazırlanan “Ara Rapor 3: CatLiq Prosesinde Kütle

ve Enerji Dengeleri”

Ek–8 Faaliyet Alanına Ait Fotoğraflar ve Uydu Görüntüleri Ek–9 Resmi Yazılar


EEKK--11

YYEERR BBUULLDDUURRUU HHAARRİİTTAASSII


EEKK--22

TESİS YERLEŞİM PLANI


EEKK--33

1/25.000 ÖLÇEKLİ TOPOĞRAFİK HARİTA


EEKK--44

MEVZİ 1/1000 ÖLÇEKLİ İMAR PLANLARI VE UYGULAMA İMAR PLANI AÇIKLAMA

RAPORU


EEKK--55

TÜBİTAK İLE FİRMA ARASINDA İMZALANAN SÖZLEŞME


EEKK--66

KİRA SÖZLEŞMESİ


EEKK--77

TÜBİTAK MAM TARAFINDAN HAZIRLANAN “ARA RAPOR 3: CATLİQ

PROSESİNDE KÜTLE VE ENERJİ DENGELERİ”


EEKK--88

FAALİYET ALANINA AİT FOTOĞRAFLAR VE UYDU GÖRÜNTÜLERİ


EEKK--99

RESMİ YAZILAR

• Doğasan Tarım ve Gıda Mam. San. ve Tic. A.Ş.’nin Balıkesir İl Özel İdaresi İmar ve Kentsel İyileştirme Müdürlüğü’ne 12.10.2011 Tarihli Başvuru Yazısı

• Balıkesir DSİ Genel Müdürlüğü 25. Bölge Müdürlüğü’nün 02.11.2011 Tarih ve 415718 Sayılı ve 21.06.2010 Tarih ve 101455 Sayılı Görüş Yazıları ile 09.03.2010 Tarihli “ Tesis Yeri Tespit Raporu”

• Balıkesir İl Özel İdaresi Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü’nün 28.10.2011 Tarih ve 13904 Sayılı Görüş Yazısı

• TEİAŞ 2. İletim Tesis ve İşletme Grup Müdürlüğü Balıkesir İşletme ve Bakım Müdürlüğü’nün 27.10.2011 Tarih ve 680 Sayılı Görüş Yazısı

• Balıkesir Valiliği Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü’nün 04.11.2011 Tarih ve 485 Sayılı Yazısı ve 02.01.2013 Tarih ve 2 Sayılı Görüş Yazısı

• Balıkesir Valiliği Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü’nün 12.12.2011 Tarih ve 21049 Sayılı Görüş Yazısı

• Balıkesir Karayolları Genel Müdürlüğü 14. Bölge Müdürlüğü’nün 22.12.2011 Tarih ve 51409 Sayılı Görüş Yazısı

• Balıkesir İl Müdürlüğü Erişim Planlama Müdürlüğü’nün 27.10.2011 Tarih ve 408769 Sayılı Görüş Yazısı

• Balıkesir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün 31.10.2011 Tarih ve 4993 Sayılı Görüş Yazısı, • Bandırma Kaymakamlığı Bandırma Müzesi Müdürlüğü’nün 25.10.2011 Tarih ve 932 Sayılı

Görüş Yazısı ve 2011/265 Sayılı Uzman Raporu • Bandırma Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü’nün 03.01.2012 Tarih ve 13 Sayılı Görüş

Yazısı • Balıkesir Valiliği Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü’nün 21.12.2012 Tarih ve 13557 Sayılı Gönen

Biyogaz Tesisi ÇED Uygulamaları Konulu Görüş Yazısı • Balıkesir Valiliği Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü’nün 12.06.2013 Tarih ve 6945 Sayılı Gönen

Atık Bertaraf Catliq Tesisi için “ÇED Gerekli Değildir” Kararı


NNOOTTLLAARR vvee KKAAYYNNAAKKLLAARR


NOTLAR ve KAYNAKLAR

T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (http://www.csb.gov.tr)

T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı-Orman Genel Müdürlüğü

(http://www.ogm.gov.tr)

T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (http://www.enerji.gov.tr)

Meteoroloji Genel Müdürlüğü (http://www.meteor.gov.tr)

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (http://www.dsi.gov.tr)

Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (http://www.mta.gov.tr)

Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu (http://www.mkek.gov.tr)

Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Deprem Araştırma Dairesi Başkanlığı,

(http://www.deprem.gov.tr)

Karayolları Genel Müdürlüğü (http://www.kgm.gov.tr)

T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (http://www.calisma.gov.tr)

T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı-İş Sağlığı ve Güvenliği Genel

Müdürlüğü (http://isggm.calisma.gov.tr/)

Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Genel Müdürlüğü (http://www.agm.gov.tr)

T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı-Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü

(http://www.milliparklar.gov.tr)

T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı - Maden İşleri Genel Müdürlüğü

(http://www.migem.gov.tr)

T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (http://www.kulturturizm.gov.tr)

T.C. Resmî Gazete (http://rega.basbakanlik.gov.tr)

T.C. Sağlık Bakanlığı (http://www.saglik.gov.tr)

Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (http://www.tigem.gov.tr)

Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü (http://www.kkgm.gov.tr)

Yayın Dairesi Başkanlığı (http://www.tb-yayin.gov.tr)

T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı (http://www.ubak.gov.tr)

Türkiye Çevre Vakfı (http://www.cevre.org)

http://www.mta.gov.tr/mta_web/kutuphane/mtadergi

http://www.milliparklar.gov.tr

Balıkesir İl Çevre Durum Raporu, 2011,2010

Demirsoy, A., 1997, Omurgalılar “Sürüngenler, Kuşlar ve Memeliler” Meteksan

A.Ş., Ankara.

Demirsoy, A., 1996, Türkiye Omurgalıları “Memeliler”, Meteksan A.Ş., Ankara.

Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü

“2011-2012 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları”

http://www.csb.gov.tr/

http://www.ogm.gov.tr/

http://www.enerji.gov.tr/

http://www.meteor.gov.tr/

http://www.dsi.gov.tr/

http://www.mta.gov.tr/

http://www.mkek.gov.tr/

http://www.deprem.gov.tr/

http://www.kgm.gov.tr/

http://www.calisma.gov.tr/

http://www.isg.gov.tr/

http://www.agm.gov.tr/

http://www.milliparklar.gov.tr/

http://www.migem.gov.tr/

http://www.kulturturizm.gov.tr/

http://rega.basbakanlik.gov.tr/

http://www.saglik.gov.tr/

http://www.tigem.gov.tr/

http://www.kkgm.gov.tr/

http://www.tb-yayin.gov.tr/

http://www.ubak.gov.tr/

http://www.cevre.org/

http://www.milliparklar.gov.tr/


Kiziroğlu, İ, 1993, The Birds of Türkiye (Species List in Red Data Book), TTKD,

Ankara.

Demirsoy, A., 1996, Türkiye Omurgalıları “Amfibiler”,

www.iucnredlist.org

“Türkçe Bitki Adları Sözlüğü”nden (Baytop T., 1994, TDK, Ankara

Ankara Üniversitesi, Türkiye Vejetasyonu Ders Notları, 2004

Ege Üniversitesi Türkiye Florası Ders Notları, 1998

TUBİVES

Kurt A., Yiğit N., Çolak E., Ketenoğlu O., Sözen M., Hamzaoğlu E., Krataş A.,

Özkurt Ş., 2002, Çevresel Etki Değerendirme – ÇED, Ankara

http://www.main-board.eu/cevre-bilimi

Türkay S. 'Kızartma İşlemi ve Kızartma Yağları', Biyoyakıt Dünyası-Mart 2007.

Compilation of Air Pollution Emission Factors Volume I: Stationary Point and Area

Sources”, 4th ed., AP-42, U.S. EPA, Office of Air Quality Planning and Standards,

1985, with updates through September 1991. Çabukel, B., Gönül K., Yalçınkaya, T., Misir, E.; “Türkiye’de Bitkisel Yağ Sektörü

Ve Alternatif Bir Çözüm, Kanola Yağı”, İSTANBUL, 2009

http://www.geridonusum.orgp

http://www.cevreonline.com

http://www.lasder.org.tr

http://www.main-board.eu/cevre-bilimi

http://www.geridonusum.org/

http://www.cevreonline.com/

http://www.lasder.org.tr/


ÇÇEEVVRREESSEELL EETTKKİİ DDEEĞĞEERRLLEENNDDİİRRMMEESSİİ BBAAŞŞVVUURRUU DDOOSSYYAASSIINNII

HHAAZZIIRRLLAAYYAANNLLAARRIINN TTAANNIITTIIMMII


Yeterlilik Belgesi Tebliği Kapsamında ÇED Başvuru Dosyasını Hazırlayan Çalışma Grubunun Tanıtımı

Projenin Adı : GÖNEN ATIK BERTARAF CATLİQ TESİSİ KAPASİTE

ARTIŞI (192 TON/GÜN) Proje Sahibi : GÖNEN YENİLENEBİLİR ENERJİ ÜRETİM A.Ş. Projenin Mevkii : ESKİ OBA SALÇA FABRİKASI, KORU MEVKİİ, HASANBEY

KÖYÜ, 103 ADA, 1 NO’LU PARSEL GÖNEN/BALIKESİR ÇED Başvuru Dosyasını Hazırlayan Kuruluş : ALMER Çevre Denetim Müş. Müh. İş

Sağ. ve Güv. Proje Tic. Ltd. Şti. Yeterlik Belge No : 209 (Vize Tarihi: 14.09.2014)

Tebliğin İlgili Maddesi Kapsamında Çalıştırılacak

Personel Adı Soyadı Mesleği Sorumlu

Olduğu Bölüm İmzası

Çevre Mühendisi (5/1-a)

Tevfik Volkan KARABULUT

Çevre Mühendisi Oda Sicil No: 4095 Bölüm I, II, III

Yusuf PEHLİVAN

Çevre Yüksek Mühendisi

Oda Sicil No: 2580

Bölüm I, II, III, IV, V ve VI

Mühendislik ve Mimarlık Fakülteleri veya Fakülte veya Akademi veya dört yıllık yüksek okul veya Fen Edebiyat Fakültelerinin Ziraat, Fizik, Kimya, Matematik, İstatistik, Biyoloji, Bölümleri ile Jeoloji, Hidrojeoloji, Zooloji, Arkeoloji, Veteriner Hekim, Kamu Yönetimi, İşletme, Ekonomi, Maliye, Hukuk, İktisat, Ekonometri, Sosyoloji Bölümleri Mezunu Personel (5/1-b)

Yahya ÜREGEN İnşaat Mühendisi Oda Sicil No: 68870 Bölüm I

Seda YILDIZ Peyzaj Yüksek

Mimarı Oda Sicil No:3038

Bölüm II

Kapsam Belirleme ve İnceleme Değerlendirme Komisyonunca Belirlenmiş Meslek Grubundaki Personel

- - -

Rapor Koordinatörü (5/1-c)

E. Yakup ÜREGEN

Çevre Mühendisi Oda Sicil No: 2664 Tüm Rapor

(Madde 5/1-ç) Kapsamındaki Personel

Fuat BAŞ Ziraat Mühendisi Oda Sicil No: 51365 Bölüm II

Vildan KAYAR Çevre Mühendisi Oda Sicil No: 9984 Bölüm I, II, III, V

İzzet AKBULUT Çevre Mühendisi Oda Sicil No: 7611 Bölüm I

Documents

GÖNEN ATIK BERTARAF CATLİQ DEMO TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI …enerji.comu.edu.tr/raporlar/gonen_yenilenebilir_enerji... · 2013-10-08 · CatLiq prosesinin geliştirilmesi ile ilgili