FZC 11 OKTOMVRI AD - Kumanovo 1

GODI[EN IZVE[TAJ ZA RABOTATA NA

FZC 11 OKTOMVRI A.D. KUMANOVO

ZA DELOVNATA 2018 GODINA

FZC 11 OKTOMVRI AD - Kumanovo 2

SODR@INA

Strana

- Voved, op{ti karakteristiki, opkru`uvawe i potencijal Na FZC 11 Oktomvri A.D. Kumanovo 3

- Osnovni pokazateli vo fizi~ki obem за остварено производство и остварена реализација 7

- Pregled na ostvareni ekonomsko finansiski rezultati 10 vo 2017 i 2018 godina

- Pokazateli na finansiskata stabilnost za 2018 godina 12

FZC 11 OKTOMVRI AD - Kumanovo 3

- Voved, op{ti karakteristiki, opkru`uvawe i potencijal нa FZC 11 Oktomvri A.D. Kumanovo

- FZC 11 Oktomvri osnovana e vo dale~nata 1953 godina, a prvite iskustva vo

oblasta na proizvodstvoto na cevki od ~eli~en lim gi bele`i vo 1956 godina.

Po~etniot proizvoden program go so~inuva{e {irok asortiman na raznovidni

proizvodi, kade {to pokraj zavareni ~eli~ni cevki se proizveduvaa i limeni konstrukcii, proizvodi za doma}instvo, ugostitelstvo i.t.n.

Me|utoa, nabrgu od 1958 godina Fabrikata ja sogleda potrebata za specijalizirano

proizvodstvo, koe od toga{ e naso~eno kon visoko serisko avtomatizirano proizvodstvo na zavareni ~eli~ni cevki i profilи od site vidovi i dimenzii.

Denes FZC 11 Oktomvri AD Kumanovo pretstavuva gigant ne samo na ovie prostori

tuku и mnogu po{iroko, so prepoznatlivi proizvodi od priznaen kvalitet prema najnovite nacionalni, evropski и svetski standardi (DIN, BS, NF, UNI, GOST, EN, ISO, API, ASTM и.т.н.).

Разновидноста на формите и можноста за избор на челикот, отворија нови домени на примена, овозможувајќи им дури и на малите корисници да пристапат кон нивната употреба. Развојот во транспортот на флуиди и примена на цевоводи со цементна, епокси и полиетиленска заштита, ја диктираше експанзијата во областа на спроводни цевки. Истовремено, високата градба, индустриските, аграрните и спортските објекти, индустријата за транспортни средства, градежната браварија и изградба на сообраќајници, се само некои од можностите за употреба на цевки и профили како конструкциони елементи.

Иако најголемиот дел од производите се извозно ориентирани на пазарите во

Западна Европа, во последната деценија во услови на големи политички, економски и социјални промени и трансформации, како и воени кризи и конфликти, Фабриката успеа не само да го задржи стекнатото реноме, туку и да постигне значителни резултати во обезбедување со квалитет, што се огледа во бројни сертификати од реномирани контролни институции ( ISO 9001, API, TUF, U. BIREAU VERITAS, Germanischer Lloyd и.т.н.).

Фабриката е организирана во 10 ( десет ) организациони еденици и тоа:

- Кабинет - Производство 1 - Одржување и изработка на резервни делови - Производство 2 - Управување со квалитет

FZC 11 OKTOMVRI AD - Kumanovo 4

- Развој и подготовка - Комерцијала - Економика и финансии - Електронска обработка на податоци - Човечки ресурси

Управувањето во Фабриката е организирано според едностепен систем, и со неа

управува Одбор на директори. Истиот се состои од 5 члена, од кои што 2 члена се извршни директори а 3 члена се неизвршни директори.

Evropskata ekonomija, od koja zavisat izvoznite rezultati na makedonskite

kompanii, vo tekot na izminative nekolku godini se soo~i so golemi finansiski problemi kaj nekoi nejzini ~lenki, Italija, [panija, Portugalija, Irska, Grcija i drugi. Seto toa vo golem del vlijae{e vrz namaluvawe na nara~kite kaj na{ite trgovski partneri i pad na proizvodstvoto vo oddelni sektori na metaloprerabotuva~kata industrija vo Makedonija. Ako vo tekot na izminative godini SAD i Evropa тешко se spravуваат so krizata i pokraj ogromnite sreдstva {to gi potro{ija za zazdravuvawe na svoite ekonomii, toga{ {to mo`eme da o~ekuvame od metalskata industrija vo Makedonija ~ii glavni negativni karakteristiki, koi se odnesuvaat i na Fabrikata se:

- Surovinska zavisnost od uvoz - Relativno zastarena oprema i poniska produktivnost - Retki novi investicii i nedovolno investirawe vo modernizacija na

opremata i pred se - Golemo vlijanie na globalnite pazarni dvi`ewa poradi zavisnosta od uvoz i

prete`nata izvozna orientiranost Seto ova ka`uva deka mora mnogu pove}e da se raboti na nadminuvawe na slabostite

vo metaloprerabotuva~kata industrija za da istata se izdigne na povisoko nivo. Fabrikata ima udel vo me{ovitoto pretprijatije vo Komotini-Grcija. Spored

Re{enie od Ministerstvo za nadvore{ni raboti na RM pra{aweto okolu legalna rabota na na{ite rabotnici tamu i ponatamu ostanuva otvoreno.

Vo odnos na politikata na vlo`uvawa za odr`uvawe i za podr{ka na uspe{nosta vo

raboteweto na dru{tvoto mo`eme da ka`eme deka vo tekot na 2018 godina Fabrikata ima vlo`eno 9.591.138,00 denari. Pogolem del od ovoj iznos e vlo`en vo nabavka na oprema za redovno odr`uvawe i normalno odvivawe na procesot na proizvodstvo, и toa: виљушкари, спектрометар, кран , утоварувач на отпад и др.

So ogled na pove}egodi{nite nepovolni uslovi na stopanisuvawe vo zemjata i na{eto opkru`uvawe, koga ostvarenoto proizvodstvo i realizacija se na granica na

FZC 11 OKTOMVRI AD - Kumanovo 5

opstanok na Fabrikata, ne postoe{e ekonomska i pred se finansiska mo`nost za pogolemi vlo`uvawa vo doopremuvawe i modernizacija na procesot na proizvodstvoto.

Во првиот квартал од 2019 год. има вложено околу 400,000 еур за набавка на ултразвучна опрема и се очекува вложување и во друга опрема, и веќе се прават напори за изнаоѓање на извори на финансирање .

Pogolema investicija poslednive godini be{e nabavka na oprema za za{tita na `ivotna sredina zaradi dobivawe na integrirana ekolo{ka dozvola A i na baza na toa e dobien sertifikat ISO 14001.

Vo uslovi koga so godini nanazad neraspredelenata dobivka vo Fabrikata be{e na

minimalno nivo, и кога ~etiri godini по ред до 2015 година , како и оваа тековна година, Fabrikata poka`a zaguba, koja {to treba da se pokrie od dobivkata ostvarena и во наредните години , toga{ ne ostanuva mnogu prostor za nekoi pokonkretni re{enija vo politikata na dividendi. Koga }e se promenat uslovite koi se javuvaat kako ograni~uva~ki faktor za pogolema uspe{nost vo raboteweto na Fabrikata toga{ mnogu pove}e }e mo`eme da zboruvame za politikata na dividendi.

Za razlika od izminative godini koga Fabrikata vo najgolem del rabote{e so

sopstveni izvori na sredstva, poslednive godini, poradi pote{kotii vo odr`uvawe na likvidnosta primorani sme da rabotime i so kratkoro~ni i dolgoro~ni zadol`uvawa.

Potrebite za nabavka na osnovniot repromaterijal gi pokriva delovnata banka so

izdavawe на акредитиви na osnov hipoteka и залог dadenи na del od osnovni sredstva za odobren ramkoven kredit od cirka 14.200.000 EVRA.

[to se odnesuva do politikata na odnosot na dolgoro~niot dolg sprema osnovnata

glavnina mo`eme da ka`eme deka Fabrikata, zaradi odr`uvawe na likvidnosta i nabavka na osnoven repromaterijal ima i dolgoro~ni zadol`uvawa.

Mnozinskiot akcioner na Fabrikata, како и менаџментот pravат maksimalni

napori politikata na upravuvawe so rizik da bide svedena na najmala mo`na merka. Vo prilog na ova e faktot {to site pogolemi zdelki Fabrikata gi re{ava vo direktna vrska so na{ite partneri a zdelkite so zainteresirana strana preku na{e u~estvo kako kooperant so drugi u~esnici na tenderi vo dr`avata i nadvor od dr`avata.

Izgledite za idniot razvoj na Fabrikata i aktivnostite vo sferata na

istra`uvaweto i razvojot me|u sebe se isprepletuvaat i nadopolnuvaat. Aktivnostite vo sferata na istra`uvaweto i razvojot se naso~eni pred se kon istra`uvawe na pazarite za iznao|awe novi mo`nosti za primena na na{ite proizvodi pa analogno na toa i izgledite za idniot razvoj se temelat na doopremuvawe na opremata i usovr{uvawe na proizvodnata programa prema barawata na pazarot.

Vo tekot na 2018 godina Fabrikata nema steknato sopstveni udeli nitu sopstveni

akcii.

FZC 11 OKTOMVRI AD - Kumanovo 6

Mese~nite primawa na Izvr{nite ~lenovi na Odborot na direktori se soglasno

Dogovorite za utvrduvawe na pravata, obvrskite, odgovornostite, platata i drugite primawa na Izvr{nite direktori i iznesuvaat 61.500,00 denari neto plata.

Na neto plata, kako i za ostanatite vraboteni, se pla}a personalen danok i

ostanati so Zakon propi{ani pridonesi i nadomestoci od plata. Izvr{nite direktori nemaat primawa vo drugi dru{tva nitu pak imaat zasnovano

raboten odnos kaj drugi rabotodava~i. Posebni bonusi za Izvr{nite direktori nema. Izvr{nite direktori nemaat posebno osiguruvawe osven kolektivnoto osiguruvawe

so koe se opfateni vrabotenite vo Fabrikata.

Mese~nite primawa na neizvr{nite ~lenovi na Odborot na direktori vo tekot na

2018 godina, se po 20.000,00 denari. Na neto primawa na neizvr{nite direktori se pla}a personalen danok spored

utvrdenite zakonski propisi.

FZC 11 OKTOMVRI AD - Kumanovo 7

Osnovni pokazateli vo fizi~ki obem за остварено производство и остварена реализација

ОПШТИ ОСНОВНИ ПОКАЗАТЕЛИ ВО ФИЗИЧКИ ОБЕМ

2018 god 2017 god indeks

1.Ostvareno proizvodstvo - 26.712 toni 36.526 toni 73

2.Ostvarena realizacija - 29.662 toni 33.890 toni 88

Od toa : Izvoz - 23.598 toni 28.168 toni 84

Doma{en pazar - 6.064 toni 5.722 toni 106

3.Rabotna sila - 551 581 95

4.Produktivnost na trudot - 48.48 62.87 77

. Po nekolkute relativno dobri godini so proizvedeni 50.000 toni cevki i profili

vo 2007 godina i 35.000 toni vo 2008 godina, poslednive godini proizvodstvoto postojano opa|a{e, no vo 2015 godina, po prezemaweto na fabrikata od strana na mnozinskiot akcioner, istoto paka`a zgolemuvawe , za da vo 2016 godina skoro go dostigna proizvodstvoto od 2008 godina, со произведени 34.490 toni цевки и профили., а сега во 2018 година се оствари производство од 26.712 тони и истото е намалено во однос на 2017 година за 27% .

OSTVARENO PROIZVODSTVO PO RE ZA 2018 GODINA VO ODNOS NA 2017 GODINA E SLEDNOVO:

Red Br.

R.E 2017 god. 2018 god.

indeks toni

% na u~estvo Toni

% na u~estvo

1 VCP 6.454 18 4.087 15 63

2 VNZC 2.381 6 638 2 27

3 VSCP 27.691 76 21.987 83 80

VKUPNO 36.526 100 26.712 100 73

Poglednato po Rabotni edinici vo vkupno ostvareno proizvodstvo od 26.712 toni RE VCP u~estvuva so 15 %, RE VNZC so 2 % i RE VSCP so 80 %.

FZC 11 OKTOMVRI AD - Kumanovo 8

Proizvodstvoto vo RE VCP vo 2018 godina vo odnos na 2017 godina e намалено за 37

%, a vo RE VNZC намалено za 73 %. Исто така и во RE VSCP производството во 2018 година во однос на 2017 година е намалено за 20 %.. Proizvodite od ovaa RE, пред се , se nameneti za poznati kupuva~i po odnapred sklu~eni dogovori i toa vo najgolem del za zemjite od Evropskata Unija od kade {to pobaruva~kata vo tekot na izminative nekolku godini, poradi svetskata ekonomska kriza be{e mnogu namalena, kako i za proektite za gasifikacija na R.Makedonija..

OSTVARENO PROIZVODSTVO PO KVARTALI VO TEKOT NA

2018 VO ODNOS NA 2017 GODINA

2017 2018

квартал тони % Тони % Индекс

I 8.731 24 8.546 32 98 I I 10.168 28 8.666 32 85

I I I 10.285 28 3.077 12 30 IV 7.342 20 6.422 24 87

ВКУПНО : 36.526 100 26.712 100 73 Dokolku go analizirame ostvarenoto proizvodstvo po kvartali vo tekot na 2018

godina }e zabele`ime deka vo prviot kvartal e ostvareno proizvodstvo od 32 %, vo vtoriot kvartal исто 32 %, vo tretiot kvartal 12 % i vo ~etvrtiot kvartal 24 %.

Ostvarenoto proizvodstvo po kvartali vo 2018 godina покажува дека има драстичен пад во 3-тиот квартал , со тоа што во однос на 2017 година покажува намалување за дури 70%.

Ostvarenata produktivnost na trudot vo tekot na 2016 godina iznesuvaше 64,35

toni cevki i profili po rabotnik i vo sporedba so 2015 godina istata e zgolemena za 315 %, а остварената продуктивност на трудот во тек на 2017 година изнесува 62,87 тони цевки и профили по работник и во споредба со 2016 година, покажува намалување за 2 %, додека во 2018 год. остварената продуктивност на трудот изнесува 48,48 тони цевки и профили по работник и во споредба со 2017 год. покажува намалување за дури 23 %.

OSTVARENА РЕАЛИЗАЦИЈА PO RE ZA 2018 GODINA VO ODNOS NA 2017

GODINA E SLEDNOVO:

Red Br. R.E 2017 god. 2018 god.

indeks toni % na

u~estvo toni % na

u~estvo 1 VCP 7.046 21 3.326 11 47

2 VNZC 2.447 7 568 2 23

3 VSCP 22.385 66 23.493 79 105

4 ОТПАД 2.012 6 2.275 8 113

VKUPNO 33.890 100 29.662 100 88

FZC 11 OKTOMVRI AD - Kumanovo 9

Vo vkupno ostvarenata realizacija vo 2018 godina proizvodite od RE VCP

u~estvuvaat so 11 %, RE VNZC so 2 %, RE VCP so 79 % i otpad so 8 %.

OSTVARENA REALIZACIJA VO 2018 VO ODNOS NA 2017 GODINA

2017 2018

тони % тони % Индекс

Извоз 28.168 83 23.598 80 84 Домашен пазар 5.722 17 6.064 20 106

Вкупна реализација 33.890 100 29.662 100 88 Vo tekot na delovnata 2018 godina Fabrikata ostvari realizacija od 29.662 toni

cevki i profili i e za 12 % poниска od ostvarenata vo 2017 godina. Vo sporedba so ostvarenoto proizvodstvo realizacijata e повисока za 11 % {to

zna~i deka vo 2018 godina e prodadeno celosno novo ostvarenoto производство и дел од залихата.

Od vkupno ostvarena realizacija vo iznos od 29.662 toni cevki i profili, 23.598 toni ili 80 % se prodadeni na stranskiot pazar a 5.722 ton ili 17 % se prodadeni na doma{en pazar.

Vo sporedba so 2017 godina izvozot e намален za 16 % a realizacijata na doma{en

pazar e зголемена за 6 %.

Izvozot na cevki i profili vo tekot na 2018 godina vo odnos na 2017 godina

poka`uva намалување za 16 % so promena vo struktura po oddelni zemji. Na 31.12.2018 godina zaliha na gotovi proizvodi iznesuva 18.722 toni cevki i

profili, od koi RE VCP 4.174 toni, RE VNZC 499 toni i RE VSCP 14.049 toni, i istata e намалена za 771 toni vo odnos na 31.12.2017 godina

Na 31.12.2018 godina zaliha na materijali iznesuva 2.223 toni , od toa traka 1.884

toni i lim 339 toni. Posle 2 godini po red iska`ana добивка , ovaа godina po izgotvenata godi{na

smetka za 2018 godina Fabrikata iska`a загуба .

FZC 11 OKTOMVRI AD - Kumanovo 10

PREGLED NA OSTVARENI EKONOMSKO-FINANSISKI REZULTATI VO 2017 I 2018 GODINA

- 000 - den.

Ред Бр.

ЕЛЕМЕНТИ

2017 год. 2018 год. Инд.

Износ струк.% Износ струк.

% А. ПРИХОДИ

I. ПРИХОДИ ОД РАБОТЕЊЕ (1+2+3) 1.629.332 99,56 1.492.551 99.80 92

1 Приходи од продажба 1.624.791 99,29 1.484.918 99.40 91 2 Останати приходи 4.500 0,27 7.633 0,60 170

3 Капитализирани сопствени производи и услуги 41 0 0

II. ФИНАНСИСКИ ПРИХОДИ 5.443 0,44 2.178 0.20 40 ВКУПЕН ПРИХОД (I + II): 1.634.775 100 1.494.729 100 91 Б. РАСХОДИ

4 Промена на залиха на готови производи и производство во тек -251.918 -16 -75.891 -5 30

5 Трошоци за суровини и други материјали 1.365.846 85 1.193.623 75 87

6 Трошоци за вработени 227.081 14 213.558 16 94 7 Амортизација 31.040 2 30.827 2 99 8 Останати оперативни расходи 26.635 2 23.755 1 89

9 Набавна вредност на продадени стоки, материјали и услуги 146.510 9 134.861 7 92

10 Вредносно усогласување на тековни средства 7.746 1 0 0 0

11 Финанскиски расходи 47.790 3 43.487 4 91 ВКУПНИ РАСХОДИ: 1.600.730 100 1.564.220 100 98

12 Загуба /Добивка од редовно работење (A – Б)

34.045 100 -69.491 0

13 Данок на добивка - - - - -

14 Нето загуба/добивка за деловна година 34.045 100 -69.491 100 0

15 Фонд за резерви - - - - - 16 Нераспределена добивка - - - - -

Vo delovnata 2018 godina Fabrikata ostvari vkupen prihod vo iznos od 1.494.729.000,00 denari i vo sporedba so 2017 godina prihodite se намалени за 9 %.

Vo struktura na vkupniot prihod najgolemo e u~estvoto na prihodi od proda`ba so 99,40 %, i vo odnos na 2017 godina istite se помали za 9 %.

Vo tekot na delovnata 2018 godina ostvareni se rashodi vo iznos od 1.564.220.000,00 denari i vo sporedba so 2017 godina istite se помали za 2 %.

FZC 11 OKTOMVRI AD - Kumanovo 11

Vo odnos na ostvareniot vkupen prihod vkupnite rashodi se поголеми za 5 % i , Fabrikata за 2018 година оствари загуба во износ од 69.491.000,00 ден.

Vo struktura na vkupnite rashodi najgolemo u~estvo imaat tro{oci za potro{eni surovini i drugi materijali so 75 %, vraboteni (bruto plata) so 16 %, ,nabavna vrednost na prodadeni stoki, materijali и uslugi so 7 %, finansiski rashodi so 4 %, amortizacija u~estvuva so 2%, ostanati operativni rashodi so 1 % i promena na zaliha na gotovi proizvodi i proizvodstvo vo tek so - 5 %.

Potro{enite surovini i materijali vo 2018 godina se poмали za 13 % vo odnos na

istite od 2017 godina, {to proizleguva делумно od намалено proizvodstvo za 27 %, и делумно на зголемена набавна цена на репроматеријалот.

Bruto platite, koi se sostaven del na cenata na ~inewe na na{ite proizvodi i se

nadomestuvaat od ostvareniot vkupen prihod, vo tekot na 2018 godina vkalkulirani se vo iznos od 213.558.000,00 denari i vo odnos na 2017 godina se намалени за 6 %.

Amortizacija na osnovni sredstva e izvr{ena so primena na zakonski propi{ani

stapki i e presmetana vo iznos od 30.827.000,00 denari i kako fiksen tro{ok vo odnos na 2017 godina e помала za 1 %.

Ostanatite operativni rashodi vo iznos od 23.755.000,00 denari vo 2018 godina se помали за 11 % vo odnos na istite od 2017 godina. Vo struktura na istite se ostanati tro{oci od rabotewe vo koi spa|aat ostanati nematerijalni tro{oci, tro{oci za ishrana na rabotnici, danoci i pridonesi koi ne zavisat od rezultatot, dnevnici za slu`beni patuvawa, premii za osiguruvawe, bankarski uslugi i tro{oci za platen promet, tro{oci za reprezentacija i dr.

Nabavnata vrednost na prodadeni stoki, materijali i uslugi vo iznos od

134.861.000,00 denari vo 2018 godina se помали za 8% vo odnos na istite od 2017 godina.

Finansiski rashodi odnosno rashodi po osnov kamati i kursni razliki ostvareni se vo iznos od 43.487.000,00 denari, so u~estvo od 4 % vo vkupnite rashodi i vo odnos na 2017 godina se помали за 9 %.

Ostvareniot vkupen prihod vo iznos od 1.494.729.000,00 denari не gi pokriва

vkupno ostvarenite rashodi vo iznos od 1.564.220.000,00 denari pri {to e ostvarena

загуба vo iznos od 69.491.000,00 denarи .

Za da izve{tajot bide celosen potrebno e da ja ocenime kvalitativnata komponenta na finansiskata sostojba na Fabrikata vrz osnova na analiza na bilansot na sostojbata.

Finansiskata stabilnost na Fabrikata }e ja ocenime preku pokazatelite na finansiskata sigurnost, stepen na pokrienost na postojnite sredstva, stepen na zadol`enost i drugi pokazateli.

FZC 11 OKTOMVRI AD - Kumanovo 12

POKAZATELI NA FINANSISKA STABILNOST ZA 2018 GODINA

traen kapital 575,670,575

1. Finansiska = -------------------------------------------------- = --------------------------- = 29 % sigurnost vkupni izvori na delovni sredstva 1,988,920,857

traen kapital + dolgoro~ni obvrski 2. Stepen na pokrienost = ---------------------------------------------------------

na nemater. i mater. vlo`. nematerijalni i materijalni vlo`uvawa 586,263,909 = -------------------- = 1.27 461,212,599 Vkupen dolg h 100 1,411,709,454 h 100

3. Stepen na zadol`enost = ------------------------- = ------------------------------- = 245,23 vo odnos na traen kapital traen kapital 575,670,575

Vkupen dolg h 100 1,411,709,454 h 100

4. Stepen na zadol`enost = ------------------------- = -------------------------------- = 70,98 vo odnos na vkupni sred. vkupni sredstva 1,988,920,857 Red. Br.

P O Z I C I J A 2017

godina 2018

godina Indeks

1 Finasiska sigurnost 31 29 93

2 Stepen na pokrienost na nematerijalni i materijalni vlo`uvawa

1,40 1.27 91

3 Stepen na zadol`enost vo odnos na traen capital

208,48 245,23 117

4 Stepen na zadol`enost vo odnos na vkupni stredstva

65,41 70,98 108

Finansiskata sigurnost iznesuva 29 %, i sporedeno so 2017 godina istata e намалена

za 7. Stepenot na pokrienost na materijalni i nematerijalni vlo`uvawa so trajni i

dolgoro~ni izvori iznesuva 1.27 i vo odnos na 2017 godina e понизик za 9 %. Stepenot na zadol`enost na Fabrikata iska`an preku odnosot na vkupniot dolg i

traen kapital vo delovnata 2018 godina iznesuva 245,23 i vo odnos na 2017 godina zadol`enosta na Fabrikata e зголемена за 17%.