GRAM Sept 2011

JAARGANG 101 | NUMMER 9 | SEPTEMBER 2011

Hoe doen zij dat met plaagdierbestrijding? | GRAM in gesprek met Joop Atsma over de Afvalbrief | Milieuwinst bij apart inzamelen en recyclen van afval | Arbocatalogus voor de afvalbranche gereed

GRAM | september 2011 3

Officieel vakbladvan de NVRD inhoudsopgave

6

10

14

Hoe doen zij dat? Deze maand: ongediertebestrijding In dit benchmarkartikel leggen vier personen van verschillende organisaties uit hoe zij

invulling geven aan ongediertebestrijding. Ze lichten hun keuzes toe en benoemen de

voor- en nadelen.

Afvalbrief: recycling tandje hoger Interview met staatsecretaris Atsma over zijn Afvalbrief

Drankenkartons beter scheiden De wens om kartonnen drankverpakkingen te gaan inzamelen en recyclen staat

hernieuwd op de politieke agenda.

Werken naar vermogen in de branche: zinvol of werkverschaffi ng? Welke rol vervult de afvalbranche?

Tweespalt rond statiegeldsysteem Niet iedereen vindt het einde van de statiegeldfl es wenselijk.

Foto voorplaat Lubberdink / Nationale

Beeldbank, lees verder op pagina 6

5 Bezem

Ryck; afval loont

Oproep; stem mee

9 Beleidshandreiking plaagdier-

management

13 Reactie NVRD op afvalbrief Atsma

17 Sita’s sorteerinstallatie

voor kunststof afval

26 Inzamelproef met meerdere

reststromen in één container

29 Alle kinderboerderijen Duurzaam

30 Afval & Recycling belangrijk

op nationale milieubeurs

31 NVRD Nieuws

32 Wat doe jij met je Peuk?

35 Arbocatalogus voor de afvalbranche

gereed

37 Gemengde berichten afval & milieu

18

40 Kansen in Marokko

43 Nieuws op de markt

• Van Werven

• GetPak

• PieterBas Automatisering

• BWaste

46 Agenda

22

Zout verdienen per m2

Voor vragen: [email protected] informatie: www.wegenzout.nl

Het is tijd voor meer met minder!

Vacuümzout van AkzoNobel is relatief vochtig en heeft een fi jne korrelverdeling. Daardoor plakt het beter aan de weg dan andere soorten zout. Ofwel: per m² minder strooien voor hetzelfde resultaat. Ook heeft vacuümzout van AkzoNobel een grotere korreldichtheid dan grof zout. Daardoor gaan er in één kubieke meter meer kilo’s wegenzout. Met een volle strooiwagen AkzoNobel vacuümzout neemt u dus méér zout mee dan met een volle strooiwagen grof wegenzout. Gevolg: effi ciëntere strooiacties. Er is immers minder zout nodig per m² voor het gewenste resultaat en bovendien rijdt u met één strooiwagen méér kilometers. Kortom: met

AkzoNobel vacuümzout lagere kosten per m².

BEZEMDe briefWe hebben lang op de brief van de staatssecretaris uit Surhuister-veen moeten wachten. Hoe langer we op de brief van Atsma moesten wachten hoe hoger de verwachtingen werden. Het deed mij denken aan het verlangen naar post uit Nederland in de jaren dat ik in Afrika verbleef. De mobiele telefoon was nog niet uitgevonden, dus werd ik met brieven vanuit het thuisfront op de hoogte gehouden van wat er zoal speelde. Zo werd er eens in een brief tot in detail beschreven hoe het toilet was vernieuwd. Daar zat ik nou niet echt op te wachten, maar toch.

Mij viel de brief van het ministerie van Infrastructuur en Milieu uitein-delijk tegen. Alles wordt erbij gehaald maar de cruciale vraag; ‘Hoe nu verder met het verpakkingenbeleid?’ wordt niet beantwoord. Wie er uiteindelijk verantwoordelijk wordt voor het verpakkingsmateriaal blijft in de lucht hangen. Als je maar liefst drie en vijftig bladzijden nodig hebt om je boodschap over te brengen, is er iets mis. Blijkbaar heeft elke ambtenaar op het ministerie opdracht gekregen om alle onderwerpen waar hij mee bezig was aan te leveren, als vulling voor de brief van de staatssecretaris.

Het ziet er dan ook naar uit dat de gemeenten weer de klos zijn en voor de milieukosten op gaan draaien. Men maakt heel slim gebruik van het feit dat er geen gemeente in Nederland is die als eerste durft te stoppen met de kunststofi nzameling. Het fenomeen ‘grondstoffenrotonde’ is ook in de brief terecht geko-men. Ik weet niet wat er precies mee bedoeld wordt: iets met infra-structuur misschien? In mijn woonplaats zijn inmiddels alle gevaarlijke kruispunten, op één na, omgezet in rotondes. Dat is veiliger zegt men. Bij dat ene kruispunt heeft de raad anders beslist, het kruispunt werd politiek, vandaar. De rotondes sluiten prima aan op de zwaar gesubsidieerde 30 kilometer zones. De provincie had toen nog geld genoeg en verplichtte de gemeenten om binnen een bepaalde ter-mijn de rotondes aan te leggen. Wat een snelle besluitvorming, zeker in vergelijking met de brief van het ministerie. Het nadeel nu is dat ik op mijn racefi ets niet meer snel door de woonwijk mag fi etsen. Als gewezen wielerfanaat zou je toch denken dat de staatssecretaris weet wat doorpakken is.


Ryck: geld voor afvalSinds 17 september krijgen inwoners van Pijnacker-

Nootdorp geld voor hun afval. De inwoners kunnen

hun gescheiden afvalstromen van plastic, papier, kle-

ding en kleine elektrische apparaten inleveren bij 1 van

de 6 fi lialen van Ryck die op diverse toegankelijke loca-

ties in Pijnacker-Nootdorp zijn neergezet. In de fi lialen

wordt het afval gewogen en wordt het gewicht in geld

digitaal bijgeboekt op de rekening via de persoons-

gebonden Ryckaart. De spaarder kan kiezen of hij het

geld zelf houdt of over maakt naar een vereniging of

goed doel. Afvalinzamelaar Avalex haalt het geschei-

den afval op bij de fi lialen en zorgt er voor dat het

afval als grondstof voor recycling wordt aangeleverd

bij de afvalverwerkers. Iedereen komt in aanmerking

voor de Ryckaart; jong en oud. Bedrijven zijn voorals-

nog uitgesloten.

Met dit innovatieve en revolutionaire initiatief zet Ryck

de afvalwereld op zijn kop. Waar inwoners normaal ge-

sproken betalen voor hun afval middels belastingen,

krijgen ze er nu juist geld voor. Daarmee verandert afval

in Pijnacker-Nootdorp van waardeloos naar waardevol.

Dit nieuwe initiatief is een samenwerking tussen de ge-

meente Pijnacker-Nootdorp, afvalinzamelaar Avalex en

Ryck, de Nederlandse Recycle Bank.

Stem meeEr is voldoende werk voor mensen uit de

sociale werkvoorziening binnen de afval- en

reinigingsbranche

Eens

Oneens

Reageren? Ga naar www.nvrd.nl

Uitslag van de poll juli / augustus

Communicatiecampagnes hebben te weinig eff ect

eens: 40% oneens: 60%

Verder discussiëren over dit onderwerp?

Sluit u aan bij de GRAM lezersgroep op LinkedIn.

6 GRAM | september 2011

dingen bij de gemeente binnen komen.

Veel mensen bellen meteen naar een be-

strijdingsbedrijf, omdat ze weten dat ze

daar toch moeten zijn.

Wat gebeurt er zodra er een mel-

ding binnenkomt?

Dan hoor ik aan wat het probleem is en

verwijs ik ze door naar het betreff ende

bestrijdingsbedrijf. Daar moeten ze zelf

contact mee opnemen. Ook moeten ze

de kosten zelf betalen.

Preventie?

We attenderen mensen erop dat ze niet te

veel brood in de bomen moeten hangen,

‘s winters. Dat doen ze om de vogels te

voeren. Maar daar komen natuurlijk ook

ratten en muizen op af. Ook adviseren

we ze om korven en bakken met vogel-

of konijnenvoer goed af te sluiten. Gaat

het om marters op zolder, dan kun je met

werend gaas een en ander voorkomen.

Houdt uw dienst rekening met

dierenwelzijn?

Daar hebben we geen zicht of controle

op.

Bijzonderheden?

Soms melden mensen overlast van vleer-

muizen, marters of andere beschermde

diersoorten. Dan leg ik ze uit dat die die-

ren niet bestreden mogen worden. Ook

gaat het wel eens om een onbekende

diersoort. Mensen mogen dan bij mij een

monster aanleveren, dat ik opstuur naar

een Kenniscentrum Dierplagen (KAD) in

Wageningen.

Tips?

Blijf goed voorlichting en uitleg geven.

Permanent, want er gaan steeds weer

nieuwe jongeren zelfstandig wonen. Die

moeten ook op de hoogte blijven.

GroningenEigen dienst of uitbesteed?

Eigen dienst, die werkt voor de hele pro-

vincie. We hebben twee vaste krachten

en twee oproepkrachten. Ze zijn alle-

maal gecertifi ceerd via het KAD; de vaste

krachten zijn experts, zij hebben tal van

extra opleidingen gevolgd.

Aantal en aard meldingen?

Dat is heel verschillend. Op een rustige

dag krijgen we tien tot vijftien meldingen

binnen, in drukke tijden zijn het er vijftig

per dag. In de vroege zomer gaat het voor-

namelijk over bijen, dat verschuift later in

het seizoen naar wespen. In de winter gaat

het voornamelijk over muizen en ratten.

Hoe zit het met de kosten?

Particulieren betalen een bijdrage in de

kosten. Met bedrijven, woning coöperaties

en dergelijke sluiten we vaak contracten

af. Overlast in de openbare ruimte lossen

we zelf op, zoals een wespennest in een

park.

HOE DOEN ZIJ DAT ?

Coeno van Houten,

planner ongediertebestrijding gemeente

Groningen, verzorgingsgebied: hele pro-

vincie Groningen (577.000 inwoners).

Contact: [email protected]

plaagdierbestrijdingDEZE MAAND:

Teun van Grinsven,

beleidsmedewerkers openbare werken

Millingen a/d Rijn (5500 inwoners). Voor

plaagdierbestrijding werkt Van Grinsven

ook voor Groesbeek (18.800 inwoners),

contact [email protected]

Millingen a/d Rijn/ GroesbeekEigen dienst of uitbesteed?

Millingen had tot en met vorig jaar een

eigen bestrijder. Die taak is afgestoten;

de gemeenteraad vond plaagdierbestrij-

ding geen kerntaak. Zowel Groesbeek als

Millingen hebben nu alles uitbesteed aan

een particulier bedrijf.


Millingen krijgt er rond de twintig per

jaar, Groesbeek rond de tien. Het gaat

meestal om muizen en ratten.


De burger betaalt doorgaans het bestrij-

dingsbedrijf. Als de volksgezondheid

echt in gevaar is, treden we zelf op. Zo

hadden we een keer een zwarte ratten-

plaag bij twaalf huizen. Ze zaten in het

rioolstelsel, in de tuinen. Die hebben we

als gemeente zelf bestreden, op onze ei-

gen kosten.

Is het soort dieren veranderd de

laatste jaren?

Niets van gemerkt. Maar ik heb geen

goed overzicht, omdat lang niet alle mel-



laatste jaren?

Niet echt. Je merkt wel dat er vanuit

studentenhuizen en oude panden meer

klachten komen over muizen. Dat heeft

vaak te maken met achterstallig onder-

houd. Ook de steenmarter wordt steeds

actiever, maar dat is een beschermd dier.

Wat gebeurt er zodra er een mel-

ding binnenkomt?

We stellen eerst vragen om de situatie

juist in beeld te krijgen. Vervolgens prik-

ken we een datum die ook de klant goed

uit komt en dan sturen we een bestrijder

die kant op. De historie van de bestrij-

ding slaan we op, zodat we goed geïnfor-

meerd zijn als er een volgende melding

van hetzelfde adres binnenkomt.

Preventie?

We geven mensen advies over allerlei we-

ringmaatregelen en brengen die zonodig

ook zelf aan. Zoals netten die over bal-

kons gespannen kunnen worden tegen

duivenoverlast.

Houdt uw dienst rekening met die-

renwelzijn?

Altijd. Als het om honingbijen gaat bij-

voorbeeld, schakelen we een imker in.

Heeft iemand last van hommels, dan

proberen we de melder te overtuigen

dat dat nuttige dieren zijn waar je niets

van te vrezen hebt. Bij de bestrijding van

muizen en ratten werken we zo veel mo-

gelijk met vallen en klemmen, in plaats

van gif. We proberen altijd de meest ef-

fectieve middelen te gebruiken, waar de

dieren het minst van lijden.

Bijzonderheden?

Geen.

Tips?

Probeer eens te denken zoals een dier. Zit

er een kier van drie centimeter onder je

voordeur, dan weet je dat muizen daar met

gemak onder door gaan. Binnen is de at-

mosfeer prettig en constant, niet afgeslo-

ten voedsel is aantrekkelijk. Met een klein

stukje wering, zoals die kier dichtmaken,

voorkom je vaak al een hoop ellende.

RotebEigen dienst of uitbesteed?

Eigen dienst, met zo’n achttien gediplo-

meerde plaagdierbestrijders.


Een paar duizend per jaar. Het soort plaag-

dieren is seizoensgebonden. In de zomer

gaat het vaak om wespen, vlooien, mieren.

Ratten, muizen en kakkerlakken komen

het hele jaar voor, zomer en winter.


Ratten bij particulieren en op de open-

bare weg bestrijden we gratis. Vanwege

de volksgezondheid. Bedrijven moeten

voor alle soorten ongediertebestrijding

betalen.


laatste jaren?

De bedwantsen en de papiervisjes komen

opzetten. De bedwants was een tijdje bij-

na weg maar is nu weer terug. Misschien

komt dat omdat mensen vaker op vakan-

tie gaan. Die beestjes neem je vaak mee

van het ene bed naar het andere.

Wat gebeurt er zodra er een melding

binnenkomt?

Betreft het een bedrijf, dan gaat er een

accountmanager naar toe. Bij particulie-

ren plannen we meteen een bestrijder in.

Die inventariseert de klacht en maakt een

plan van aanpak.

Preventie?

Onze afdeling heeft een eigen voorlichter,

die is erg actief. We werken met folder-

materiaal, geven voorlichting op scholen

enzovoort.


dierenwelzijn?

Ja, we werken volgens de standaard In-

tegrated Pest Management, IPM. Dat be-

tekent dat we geen bestrijdingsmiddelen

gebruiken als het niet nodig is. Ook zijn

er mogelijkheden om plaagdieren te we-

ren, zoals de bijenbekjes in spouwmuren.

Dat zijn een soort ijzertjes die voorkomen

dat wespen in spouwmuren gaan zitten.

Bijzonderheden?

Het is een heel mooi vak. Ik doe het al 34

jaar, ongedierte bestrijden. Je leert iedere

dag en mensen zijn altijd gelukkig als je

geweest bent.

Tips?

Houd de boel lekker schoon. Tegen bedrij-

ven zou ik willen zeggen prop de boel niet

te vol, plaats die pallets niet te dicht op el-

kaar. Zo voorkom je schuilmogelijkheden

voor plaagdieren en kan de bestrijder zijn

werk beter doen.

IradoEigen dienst of uitbesteed?

Een eigen dienst met drie bestrijders en

mijzelf.


Enkele honderden per jaar. Meestal gaat

het om ratten, muizen, kakkerlakken. En

wespen in de zomer.


Ratten doen we gratis. Blijken het bijen te

zijn in plaats van wespen, dan sturen we

een imker.

In dit benchmarkartikel leggen vier verschillende organisaties uit hoe zij de plaagdierbestrijding organiseren. De organisaties lichten deze keuze toe en benoemen de voor- en nadelen.

Willem van Scheers,sectorchef ongediertebestrijding Roteb. Verzorgingsgebied: gemeente Rotterdam en omgeving. Contact: [email protected]

tekst: Hetty Dekkers


laatste jaren?

We zien een kleine toename in bedwant-

sen.

HOE DOEN ZIJ DAT ?

Jan van Meel,

teammanager Irado, verzorgingsgebied

voornamelijk Schiedam en Vlaardingen,

samen 160.000 inwoners. Contact:

[email protected]

Wat gebeurt er zodra er een melding

binnenkomt?

De meldingen worden direct verdeeld on-

der de bestrijders. We proberen dezelfde

dag nog contact op te nemen met de mel-

der. Betreft het inderdaad een plaagdier,

dan staat er hoogstens een dag later een

bestrijder bij de melder thuis om zijn

werk te doen.

Preventie?

In wijken waar veel overlast is van ratten,

werken we met een rattenbox. Dat is een

betonnen gevaarte van 75 kilo dat we zelf

hebben laten maken. Een reusachtige rat-

tenval is het, waarin de dieren gevangen

en snel vergiftigd worden. Voor het ove-

rige hebben we een voorlichtingsdienst,

die regelmatig artikelen laat plaatsen in

regionale kranten.


dierenwelzijn?

Ja, bijvoorbeeld met het afvangen van

duiven. Daarvoor gebruiken we een spe-

ciaal gas, waarmee de dieren snel en pijn-

loos overlijden.

Bijzonderheden?

Geen.

Tips?

Goed communiceren is belangrijk. Men-

sen denken vaak dat het probleem met-

een is opgelost, als de bestrijder is langs

geweest. Maar bij wespen bijvoorbeeld

spuiten we een middel in waardoor het

zenuwgestel van de koningin wordt aan-

getast. Dat duurt een paar dagen. Wat

mensen zeker niet moeten doen, is de in-

gang naar een wespennest dichtstoppen.

Daar los je helemaal niets mee op.


scholing van gemeenteambtenaren op het gebied van

plaagdieren is dan ook essentieel.

Het gevaar van plaagdierenPlaagdieren zijn dieren met eigenschappen die door

mensen als beschadigend, ongewenst en hinderlijk

worden gezien. De defi nitie plaagdieren omvat een

brede groep dieren: vogels, zoogdieren en geleed-

potigen. Het grootste gevaar van plaagdieren is de

overdracht van ziekten op mens en dier. De meest

voorkomende ziekten die plaagdieren overdragen zijn

het Hantavirus, door rosse woelmuizen, en de ziekte

van Weil (Leptospirose), overgedragen door de bruine

rat. Deze ziekten kunnen nierfunctiestoornissen ver-

oorzaken en kosten jaarlijks een aantal mensen het

leven. Mensen kunnen ook besmet worden met een

ziekte door voedsel dat is vervuild door ontlasting

van plaagdieren. De ontlasting kan namelijk diverse

bacteriën zoals Salmonella, Escherichia coli (E. coli) en

Campylobacter bevatten. Deze bacteriën kunnen onder

andere voor heftige buikkrampen en bloederige diarree

zorgen. Bij ernstige vormen kan Salmonella longontste-

king en bloedvergiftiging veroorzaken, terwijl E. coli

kan leiden tot darmbloedingen en buikvliesontsteking.

Bij bedrijven richten plaagdieren vooral economische

schade aan. Meestal is dat knaagschade door ratten en

muizen. Er zijn voorbeelden bekend van stalbranden

waarvan knaagschade aan kabels de oorzaak is. Ook

vreten plaagdieren voedselvoorraden aan en bevuilen

en besmetten zij deze voorraden.

Praktijk- en literatuuronderzoekDe input voor de handreiking komt uit praktijken

literatuuronderzoek, dat is uitgevoerd door studenten

van de Hogere Agrarische School (HAS) in ’s-Hertogen-

bosch.

De NVRD heeft de handreiking gepresenteerd tijdens de

Themadag Integraal beheer van de openbare ruimte op

21 september. Geïnteresseerde leden kunnen de hand-

reiking downloaden van het ledennet, via www.nvrd.nl.

De handreiking is ook op te vragen bij het bureau van

de NVRD. Dat kan via [email protected] of telefoon (026)

37 71 333. ■

Gemeenten hebben een belangrijke taak op het gebied

van plaagdiermanagement. Niet alle gemeenten zijn

zich echter bewust van de wettelijke verplichtingen die

hier bij horen. De Nederlandse wet omschrijft namelijk

niet duidelijk hoe een gemeente moet handelen in ge-

val van plaagdieren. De wetten zijn globaal beschreven

en de voorschriften die gelden bij dierplagen zijn door

elke gemeente anders te interpreteren.

Te weinig kennis in huisVeel gemeenten hebben het plaagdiermanagement

uitbesteed aan professionele ongediertebestrijding-

bedrijven. Deze bedrijven koppelen het probleem en

de aanpak niet altijd terug, waardoor de kennis over

deze problematiek niet of nauwelijks bij de gemeen-

ten terechtkomt. Bovendien is er tot nu toe nauwelijks

samenwerking tussen gemeenten, bedrijven en andere

partijen die zich bezighouden met plaagdiermanage-

ment. Hierdoor is er geen duidelijk overzicht van waar

en wanneer de problemen met plaagdieren zich afspe-

len en wat de beste aanpak daarin is. Samenwerking,

overleg en kennisuitwisseling tussen gemeenten en

diverse instanties zou uitkomst kunnen bieden in de

plaagdierproblematiek. Met de handreiking doet de

NVRD een belangrijke eerste aanzet. De NVRD pleit ook

voor een landelijke database, waarin bijgehouden wel-

ke plaagdieren waar voorkomen, de oorzaak of bron

van een bepaalde melding en welke schade het dier

(heeft) veroorzaakt. Een dergelijk overzicht bestaat nu

niet, terwijl dit wel een belangrijke voorwaarde is voor

eff ectief plaagdiermanagement. Ook weten inwoners

van een gemeente vaak niet waar ze terecht kunnen

voor hulp. Een centraal meldpunt voor inwoners kan

hier uitkomst bieden. Op deze manier kan een plaag-

dierprobleem eff ectief en snel aangepakt worden.

Meer scholing en voorlichting In de handreiking adviseert de NVRD gemeenten ook

om hun inwoners voor te lichten over plaagdieren en

de bestrijding daarvan. Mensen zijn zich vaak niet

bewust van het feit dat ze vaak zelf plaagdieren aan-

trekken en een ideale leefomgeving voor hen creëren.

Bestrijdingsmiddelen worden vaak verkeerd gebruikt,

wat mede bijdraagt aan de plaagdierproblematiek. Bij-

Auteurs: Tim Kuijs, Michelle Nijenhuis, Ellen Schroijen van de HAS ’s-Hertogenbosch.

Bestrijding van plaagdieren is voor teveel gemeenten onbekend terrein

De NVRD heeft een beleidshandreiking over plaagdiermanagement uitgebracht. Deze handreiking biedt

gemeenten meer inzicht in hun verantwoordelijkheden op het gebied van plaagdiermanagement. Naast

een juridisch kader geeft de handreiking een overzicht van verschillende bestrijdingsmethoden die er

in de markt zijn en de consequenties en mogelijkheden daarvan.

BELEIDSHANDREIKING PLAAGDIERMANAGEMENT NVRD NU VERKRIJGBAAR


door Pieter van den Brand

Afvalbrief: recycling tandje hoger

Joop Atsma heeft zijn ‘ei’ gelegd. Eind augustus presenteerde de staatssecretaris zijn lang verwachte

Afvalbrief. Welgeteld 47 actiepunten moeten de recycling in ons land opschroeven. Heikele thema’s,

zoals de toekomstige fi nanciering van de kunststoff eninzameling of statiegeld op petfl esjes, worden

vermeden. Kort na de presentatie kreeg GRAM de kans voor een interview.

INITIATIEVEN MOETEN VOORAL VAN BEDRIJFSLEVEN KOMEN

Bijna chronisch was de klaagzang van de Tweede

Kamer over het grote gemis aan visie bij staatssecreta-

ris Atsma. Nu laat de CDA-politicus eindelijk zijn aan-

pak van het afvaldossier zien. De eigenlijk nog vóór de

zomer geplande beleidsbrief is een 53 pagina’s tellende

mini-beleidsnota geworden. Om er een passend boek-

werkje van te maken, is een snelle pen aan het werk

geweest, die de loftrompet steekt over het hoge niveau

van de Nederlandse afvalverwerking, gelardeerd met

jubelende cijfers. Met een sector waar jaarlijks zes mil-

jard euro in omgaat en zo’n 30 duizend mensen een

baan vinden, is ons land koploper in afvalbeheer. Op

dit moment krijgt 96 procent van ons afval een nut-

tige bestemming. “De vaart zit erin, we moeten vooral

doorgaan”, zegt Atsma.

Het onderliggende drieluik van zijn Afvalagenda, zoals

Atsma het beleidsdocument zelf noemt, heet ‘minder

afval, meer recyclen en minder storten’. “We storten al

tien keer minder dan het gemiddelde EU-land, maar de

vier procent afval die nu nog naar de stortplaats gaat

wil ik verder terugdringen.” De lijst van stortverboden

wordt hiervoor uitgebreid met veertien afvalstoff en,

waaronder grond (tenzij er het etiket ‘niet-reinigbaar’

aan kleeft) en bodemassen uit de afvalovens. Centraal

staat de ambitie om in 2015 van 80 naar 83 procent

afval recycling te gaan. Getalsmatig betekent dit zo’n

anderhalf tot twee miljoen ton minder verbrandings-

afval en 250 duizend ton minder afval op de stort-

plaats. “Andere landen zeggen: dat is onmogelijk”, ver-

woordt Atsma de reacties die hij van zijn collega’s in

het Europese circuit kreeg. “Toch ga ik ervoor.”

Atsma wil meer uit het huishoudelijk afval halen, waar

nu nog slechts de helft van wordt gerecycled. Zo wordt

van afgedankt textiel slechts vijftig procent opnieuw

gebruikt. Daarom wil de staatssecretaris gemeenten

aansporen te gaan onderzoeken hoe ze meer kleding

en textiel in kunnen zamelen voor recycling. “Daarmee

kunnen we twintig procent milieuwinst boeken.” Minder

geestdrift valt er bij Atsma te bespeuren bij een andere

afvalstroom uit de grijze afvalbak: dranken kartons.

Aan de gescheiden inzameling daarvan wil Atsma zijn

vingers niet branden (zie het achtergrondartikel over

drankenkartons elders in deze uitgave). “We gaan daar

niet extra voor betalen.”

Petfl esjesIn de Afvalbrief is niets terug te vinden over een even-

tuele statiegeldplicht voor petfl esjes. Desgevraagd

wil Atsma daar het volgende kwijt: “Ik ben daar niet

happig op. Het levert extra werk en lasten op voor het

bedrijfsleven en het vergt veel extra inspanningen.”

De wettelijke verplichting tot een statiegeldsysteem,

merkt Atsma op, is volgens de kamerbreed aangeno-

men motie die voormalig Kamerlid Jan Boelhouwer een

aantal jaren geleden indiende, pas aan de orde als er

te weinig petfl esjes worden ingezameld, “en dat is niet

het geval”, stelt hij.

Atsma wil gemeenten keuzevrijheid geven als het gaat

om voor- of nascheiding van kunststof verpakkings-

afval. “Als nascheiding net zo effi ciënt is als scheiding

aan de bron en dus aantoonbaar hetzelfde resultaat

oplevert, en daar ziet het naar uit, dan ben ik de laat-

ste om te zeggen dat nascheiden niet mag.” Atsma’s

zorg is eerder de volgend jaar afl opende Raamovereen-

komst verpakkingen en zwerfafval tussen gemeenten

en verpakkend bedrijfsleven. Ook stopt het rijk met de

fi nanciering van de kunststoff enscheiding. “Uiterlijk in

december wil ik duidelijkheid hebben van gemeenten

en verpakkend bedrijfsleven over het vervolg van dit

dossier. De twee partijen hebben gezegd meer tijd no-

dig te hebben.” Ook over de positie van nascheiding

moet dan duidelijkheid zijn.

Vanaf 2013 wil het kabinet niet langer een bijdrage

leveren aan het Afvalfonds, dat gemeenten nu vergoe-

dingen toekent voor ingezameld verpakkingsmateriaal.

Dit fonds wordt jaarlijks gevoed met 115 miljoen euro

uit de Verpakkingenbelasting. Met gemeenten en be-

drijfsleven is Atsma in gesprek over een nieuwe fi -

nancieringsvorm en een sluitend registratiesysteem.

“Brussel heeft ons verplicht te monitoren en dat doen

we nu via de Verpakkingenbelasting.” Het liefst wil het

kabinet ook daar vanaf. Maar Atsma wil daar niet aan,


zolang er geen alternatief is. “Dan gooien we het kind

met het badwater weg.” Gemeenten willen graag door-

gaan met de kunststoff eninzameling, maar willen hun

kosten wel volledig vergoed zien. In feite ligt de bal bij

het bedrijfsleven. Als de twee er niet uitkomen, zegt

Atsma met aanvullende regelgeving te zullen komen. In

evaluaties van het instrument producentenverantwoor-

delijkheid en van het Verpakkingenbesluit kreeg Atsma

het advies aangereikt om de verantwoordelijkheden en

taken van de spelers in de afvalketen duidelijker te om-

schrijven en in de regelgeving toe te bedelen. Dit zou

confl icten kunnen voorkomen. Daar heeft Atsma nog

niets mee gedaan. Maar nog vóór het einde van 2011

wil hij nagaan welke lessen uit de evaluaties getrokken

kunnen worden.

BusinessmodellenDe locatie voor de persconferentie was goed gekozen:

een werkbezoek in Eindhoven aan recycler SIMS van

afgedankte elektronische apparatuur (Atsma bood de

directeur van het bedrijf bij binnenkomst een kapotte

tv aan die al jaren in zijn schuur stond). Voor het ge-

recyclede ABS krijgt de recycler vandaag de dag zo’n

300 euro per ton. Als het bedrijf de zuiverheidsgraad

van het gerecyclede kunststof opvoert tot 98 procent,

is de prijs nog vele malen hoger. Bedrijven als SIMS zijn

Atsma’s inspiratiebron voor zijn nieuwe beleid. Atsma

vertrouwt op de businessmodellen van het bedrijfsle-

ven. Deze staatssecretaris zal bedrijven ook geen stro-

breed in de weg leggen. Een volledig hoofdstuk in zijn

beleidsbrief is gewijd aan plannen om de administra-

tieve lastendruk terug te brengen. Zo moet het versoe-

pelen van de registratieplicht afvalbedrijven jaarlijks

twee miljoen euro opleveren. Naast metaalschroot wil

de bewindsman ook voor (oud) koper, papier en glas

heldere criteria gaan opstellen wanneer deze materi-

alen wel of geen afval zijn. Ook wil hij de tijdrovende

vergunningverlening aan gaan pakken, die door bedrij-

ven als hoogst irritant wordt ervaren. “Dat staat inno-

vatie in de weg.”

Tijdens zijn optredens in het openbaar keren twee on-

derwerpen steevast terug. Atsma noemt de ergernis die

hij heeft over al die plasticjes die hij thuis van zijn tijd-

schriften moet halen en hij haalt zijn iPhone uit zijn bin-

nenzak om duidelijk te maken dat het de hoogste tijd

is om de steeds schaarsere metalen en andere kostbare

materialen in zijn mobiel te recyclen. “Ons afval is goud

waard”, zegt hij dan. Met de uitgevers van bladen is hij

inmiddels in gesprek over een minder milieu belastend

alternatief, maar nog in een pril stadium, fl uisterde

een van zijn ambtenaren toe. Voor het recyclen van

waardevolle materialen zet de bewindsman in op de

grondstoff enrotonde. Met zijn kennis en professione-

le recyclingsector is Nederland een ideaal knooppunt

voor het verwerken van afval tot nieuwe grondstoff en.

Atsma: “Voor een groot aantal stromen zijn we dat al,

want we recyclen al tachtig procent. Maar er kan nog

meer, bijvoorbeeld bij textiel, kunststoff en, elektronica

en fosfaat. Het inzamelen en verwerken van kunststof-

fen is nu nog niet rendabel, maar dat wil niet zeggen

dat dit in de toekomst nooit het geval zal zijn.” Een van

de wensen van de Kamer en de afvalsector, namelijk

een Kennis centrum om de kennis over grondstoff en bij

bedrijven en wetenschap te bundelen, wordt niet inge-

willigd. “Ik heb de Kamer al eerder laten weten geen zo-

veelste institutie op te willen tuigen naast de tientallen

gremia die al rond afval actief zijn.” ■

Joop Atsma, staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu.

Joop Atsma: “Als nascheiding

net zo effi ciënt is als scheiding

aan de bron en dus aantoonbaar

hetzelfde resultaat oplevert,

ben ik de laatste om te zeggen

dat nascheiden niet mag.”

TENNANT NV • Industrielaan 6, 5405 AB Uden • P.O. Box 6, 5400 AA UdenTel: 0413 241 241 • Fax: 0413 241 222 • E-mail: [email protected]

Krachtig Elektrisch Geluidsarm

• Geen luchtverontreiniging

• Uitstekende veegresultaten

• Minder hinder ‘s ochtends

vroeg of ‘s avonds laat

* Vraag naar referenties, onze overige veegmachines en maak een afspraak voor uw demonstratie.

OPTIMAALZICHT VOLGENSDE REGELS.

Een veilig en effectief wagenpark wat voldoet aan de laatste normerin-gen en regelgeving is uw doel en Orlaco helpt u daarbij met onze zicht-systemen. U kunt bij ons terecht voor al uw vragen op het gebied van camera’s en displays die voldoen aan bijvoorbeeld de NEN ISO 1501 norm voor vuilnisauto’s. Daarnaast hebben wij voor u TNO-rapporten beschikbaar over optimale veiligheid en werkwijze rondom zijladers.

Ook geven wij u handleidingen voor optimale ergonomische posities van monitoren in cabines, uw mensen werken hier tenslotte de hele dag mee. Ook worden de eisen rondom elektromagnetische straling voortdurend aangepast aan de snel veranderende omgeving met meer en meer elektronica, ook op dit gebied kunt u bij ons de laatste info verkrijgen. Ook de recent gewijzigde wetgeving rondom front camera’s kan interessant voor u zijn.

Reden genoeg om eens een kijkje te nemen op onze website:www.orlaco.nl, bellen of mailen kan ook altijd:0342 - 404 555, [email protected]

See more. Work more.

ORLACO_ADV_V4.indd 1 10/22/09 9:58 AM

Afvalbrief Atsma teleurstellend

De NVRD is teleurgesteld in de Afvalbrief ‘Meer waarde

uit Afval’ die staatsecretaris Atsma op 25 augustus

heeft gepubliceerd en heeft hierover gelijk na het ver-

schijnen van de brief een persbericht uitgebracht. De

NVRD onderschrijft de ambities voor meer afvalpreven-

tie en – recycling en minder verwijdering die centraal

staan in de brief. De wijze waarop dit door de heer

Atsma wordt ingevuld, is echter te weinig concreet en

niet vernieuwend. Een groot deel van de aangekondig-

de acties bestaan uit lopend beleid. Een gemiste kans is

dat staatsecretaris Atsma er niet in is geslaagd één sa-

menhangende beleidsvisie te presenteren waarin afval

en grondstoff en worden geïntegreerd. Teleurstellend is

dat Atsma dringende vragen over de fi nan ciering van

het verpakkingenbeleid en de verantwoordelijkheids-

verdeling nog steeds onbeantwoord laat. Dit ondanks

de heldere adviezen die hij heeft gekregen in de eva-

luaties Besluit verpakkingen en Producentenverant-

woordelijkheid. Ondanks deze kritiek zullen de NVRD

en haar leden graag een bijdrage leveren aan de in de

brief gestelde doelstellingen.

Het persbericht en een meer inhoudelijke reactie op de

Afvalbrief zijn te vinden op www.nvrd.nl ■

REACTIE NVRD

De vakantie in Bretagne lijkt alweer ver weg. Maar niet

de herinnering aan het gemak waarmee de lege drank-

verpakkingen bij het kunststof- en papierafval in de

‘sac jaune’ glijdt om het afval gescheiden aan te bieden

in het milieuparkje op straat. Hoe anders is dat in ons

land, waar drankenkartons nog steeds in het restafval

belanden. Met een inzamelpercentage van drie procent

is Nederland hekkensluiter in de EU. Het gemiddelde is

35 procent. De Belgen staan aan kop met maar liefst

82 procent. Waarom gaan onze drankenkartons dan

niet naar de recycling, net als sinds kort het kunststof

verpakkingsafval van huishoudens? Dat is in elk geval

de gedachte van CU-kamerlid Esmé Wiegman. In 2009

diende ze een door een Kamermeerderheid gesteunde

motie in, om drankenkartons als afzonderlijke cate-

gorie verpakkingsafval te benoemen in het Landelijk

Afvalbeheerplan. Een directe invoering, besefte ze des-

tijds, was een brug te ver. Daarom riep de CU-politica

het toenmalige VROM op de milieueff ecten en de kos-

ten van het inzamelen en verwerken van drankenkar-

tons te gaan onderzoeken, inclusief de mogelijkheid

van een wettelijke scheidingsplicht. “We moeten vol-

ledig materiaalhergebruik niet schuwen. De ambitie

moet zijn voorop te lopen in Europa.”

De resultaten van dit onderzoek zijn uiteindelijk dit

voorjaar verschenen. Op basis van een levenscyclus-

analyse concludeert onderzoeksbureau CE Delft dat

brongescheiden inzameling tot een aanzienlijke reduc-

tie van de overall milieubelasting leidt. Bijstoken met


MILIEUWINST BIJ APART INZAMELEN EN RECYCLEN VAN AFVAL

Drankenkartons beter scheidenDe wens om kartonnen drankverpakkingen te gaan inzamelen en recyclen staat hernieuwd op de politieke

agenda. Ditmaal gesteund door een positieve haalbaarheidsstudie. Waarom niet? Andere Europese landen re-

aliseren stevige inzamelpercentages, maar in Nederland verdwijnen drankenkartons massaal in het restafval.

door Pieter van den Brand

energiewinst in een cementoven of kolencentrale geeft

een milieuwinst van zo’n dertig procent tegenover ver-

branden in een afvaloven. Met materiaalhergebruik

van het kartondeel loopt de winst zelfs op tot 65 pro-

cent. Het inzamelen van één ton drankenkartons kost

netto welgeteld 291 euro. Als de inzameling mee kan

lopen met die van het kunststof van huishoudens gaan

die kosten substantieel omlaag naar 57 euro per ton.

Die veel lagere kosten, nuanceert onderzoeker Geert

Bergsma van CE Delft, gelden alleen als er overcapa-

citeit is bij de inzameling van kunststof. “Dat zal maar

in een deel van de gemeenten gelden.” Bij combinatie

met de kunststoff eninzameling bedragen de kosten

landelijk gezien jaarlijks 6,3 miljoen euro bij een in-

zamelrespons van dertig procent en 14,7 miljoen euro

bij een respons van zeventig procent. Bergsma: “De in-

zameling van drankenkartons is zelfs goedkoper dan

die van kunststof uit huishoudens vanwege de grote

hoeveelheid papiervezel van uitstekende kwaliteit. Je

haalt dan meer milieuwinst uit je ‘inzameleuro’.”

VervuilingHet uitbreiden van de inzameling van plasticafval met

drankenkartons ligt voor de hand, concludeert Bergsma.

“In het buitenland, onder meer in Duitsland en België, is

daar al veel ervaring mee.” De materialen lijken qua toe-

passing op elkaar, wat ook geldt voor het type vervuiling

(denk aan resten vla of yoghurt) dat aan beide verpak-

kingsmaterialen kan kleven. Bergsma: “De inzameling

van kunststof verloopt goed. De consument is enthou-

siast. Waarom zou hij dat niet zijn over het gescheiden

aanbieden van drankenkartons?” De vervuiling valt in de

praktijk mee, weet de onderzoeker. “Van het veertigtal

gemeenten dat nu al drankenkartons inzamelt, worden

vrijwel alle partijen door het recycling bedrijf geaccep-

teerd.”

Martin van Nieuwenhoven, Agentschap NL be-

geleidt een aantal projecten die de milieudruk in de

papierketens verlagen. In de hieraan voorafgaande ‘ke-

Met een inzamelpercentage van drie

procent is Nederland hekkensluiter in

de EU. Het gemiddelde is 35 procent.


tenbijeenkomsten’ gaven tal van papierfabrikanten al

snel blijk van hun interesse in het recyclen van dran-

kenkartons. “Ze zijn enthousiast over de hoogwaardige

kwaliteit van de papiervezel. De conclusies van het CE-

onderzoek zijn eenduidig: het is beter voor het milieu.

Als de kosten gedekt kunnen worden, staat niets de

recycling van drankenkartons in de weg.”

CU-Kamerlid Wiegman voelt zich gesteund door het

CE-onderzoek. “Het is een interessante studie die goe-

de informatie oplevert. Dat een scheidingsplicht niet

is bekeken, is wel jammer”, zegt ze. “Dat is inderdaad

niet onderzocht”, reageert Bergsma. “Het scenario van

zeventig procent inzamelen dat is doorgerekend qua

kosten, lijkt daar wel heel veel op. Dat is het percenta-

ge dat in het buitenland gehaald wordt, als gemeenten

drankenkartons verplicht apart moeten inzamelen.”

RaamovereenkomstDrankenkartons vallen net als petfl essen, blikjes en

andere drankverpakkingen onder de zogeheten Raam-

overeenkomst verpakkingen en zwerfafval tussen rijk,

gemeenten en verpakkend bedrijfsleven. De producen-

ten die dranken en zuivelproducten in drankenkartons

op de markt brengen, betalen ook Verpakkingenbelas-

ting waarmee het Afvalfonds gevuld wordt. Hamvraag

hiermee is of de partijen in de Raamovereenkomst be-

reid zijn geld uit het Afvalfonds aan het recyclen van

drankenkartons te geven.

Staatssecretaris Atsma heeft zijn standpunt al be-

paald. In de Kamerbrief waarmee hij de CE-studie medio

april naar het Parlement zond, reageerde hij meteen op

de uitkomsten van het onderzoek. De strekking hier-

van: het gaat om extra kosten, dus dit gaan we niet

doen. De kosten kunnen niet uit de vermarkting van

de ingezamelde drankenkartons worden gedekt. Het

opleggen van een scheidingsplicht ziet de bewinds-

man helemaal niet zitten. Tijdens de presentatie van

zijn Afvalbrief eind augustus blijkt Atsma niet van me-

ning veranderd. Wel is het volgens hem een optie het

onderwerp in de onderhandelingen voor een volgende

Raamovereenkomst na 2012 mee te nemen. “Maar dat

is misschien helemaal niet nodig. Ik verwacht namelijk

dat het bedrijfsleven wegen zal bedenken om de in-

zameling en recycling van drankenkartons renderend

te maken”, zegt Atsma. Verder vindt hij het uitbreiden

van de kunststofi nzameling niet opportuun. “De infra-

structuur hiervoor is nog niet in het hele land op orde.”

Volgens CE Delft-onderzoeker Bergsma is de gecom-

bineerde inzameling organisatorisch wel degelijk op

korte termijn mogelijk. “Als er voldoende ervaring is

opgedaan met de inzameling van kunststof, zou uit-

breiding vanaf 2013 mogelijk moeten zijn.”

GemeentenAan de gemeenten zal het volgens woordvoerder Liane

ter Maat van de Vereniging van Nederlandse

Gemeenten (VNG) niet liggen. “De kunststofi nzame-

ling is goed op dreef. Het gaat uitstekend. Er zijn tech-

nisch gezien geen belemmeringen om drankenkartons

mee te laten liften. Wij maken ons alleen zorgen om de

toekomstige fi nanciering, als de rijksbijdrage aan het

Afvalfonds is stopgezet. Wij zijn daar niet de leidende

partij in.” De grootste wens van gemeenten is dat de

kunststoff eninzameling op dezelfde voortvarende wijze

door kan gaan, zegt Ter Maat. “Wij kunnen niet zomaar

14,7 miljoen euro extra uit onze achterzak halen, om

de drankenkartons ook mee te laten nemen. Als het

bedrijfsleven manieren vindt om de inzameling en re-

cycling daarvan rendabel te maken en er een dekkende

vergoeding voor gemeenten meekomt, zijn wij de laat-

sten om bezwaar te maken. Voor het milieu is dit beter

dan verbranden.”

Kamerlid Wiegman raadt in elk geval niet aan er blind

op te vertrouwen dat het bedrijfsleven de inzame-

ling en recycling automatisch oppakt. “Dat is nu niet


ten voelen burgers dat helemaal in hun portemonnee.

Ook bij gemeenten groeit het bewustzijn. Nu al zame-

len zo’n veertig gemeenten apart drankenkartons in.”

Niet relevantDirecteur Philip den Ouden van de Federatie

Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI) re-

ageert fel op de discussie. “Drankenkartons zijn niet

relevant binnen de Raamovereenkomst noch binnen

het Verpakkingenbesluit. Er wordt namelijk gespro-

ken over materialen, niet over soorten verpakkingen.

Dranken kartons bestaan grotendeels uit papier. De her-

gebruiksdoelen voor papier worden ruim gehaald.” Het

heeft dan ook geen enkel nut, redeneert Den Ouden, om

drankenkartons in een volgende Raamovereenkomst op

te nemen. “Het verpakkend bedrijfsleven vult zelf haar

producentenverantwoordelijkheid in. De overheid stelt

de hergebruikspercentages op. Wij regelen zelf hoe we

deze doelen realiseren. De politiek moet hier verre van

blijven en zich niet met onze keuzes bemoeien. Ik heb

overigens altijd begrepen dat de papierindustrie niet

staat te springen om drankenkartons.”

Volgens directeur Wienus van Oosterum van Papier

Recycling Nederland (PRN) heeft Den Ouden gelijk,

indien de drankenkartons in de oud papierbak terecht

zouden komen. “Dat willen we zeer zeker niet. Dran-

kenkartons zijn in de reguliere oud papierstroom tech-

nisch gezien niet te verwerken vanwege het kunststof-

aandeel en de vervuilingsresten.” De lange, primaire

papiervezels (voor het eerst gebruikt ‘na de boom’)

uit drankenkartons wil de papierindustrie echter heel

graag hebben. De combinatie met de kunststofi nzame-

ling levert volgens Van Oosterum technisch geen enkel

sorteerprobleem op. “Bovendien dringen we hiermee de

vervuiling van het oud papier terug, die voor een groot

deel door vloeistofdichte verpakkingen, dus dranken-

kartons, ontstaat.” Financieel gezien is er volop ruimte,

rekent de PRN-directeur voor. “De inkomsten afkomstig

van papieren en kartonnen verpakkingen beslaan 24

procent van de Verpakkingenbelasting. Vertaald naar

het Afvalfonds gaat het om een bedrag van circa 24

miljoen euro. De oud papier-gerelateerde vergoeding

voor gemeenten uit het Afvalfonds bedraagt 1,7 mil-

joen euro. Dus is de fi nanciering van de inzameling

van drankenkartons samen met het kunststofafval, als

daarvoor overeenkomstig de CE-studie een bedrag van

rond de vijftien miljoen euro nodig is, geen enkel pro-

bleem.”

Volgens Van Oosterum gaat er nu relatief veel geld uit

het Afvalfonds naar de kunststofi nzameling, dat mede

opgebracht wordt door papieren en kartonnen verpak-

kingen. “Wat is er tegen om de komende jaren meer

geld te reserveren voor de inzameling van een andere

afvalstroom, namelijk drankenkartons, als we daarmee

het milieu dienen?” ■

Feiten: Veertig gemeenten zamelen al drankenkartons in

De afvalberg drankenkartons in ons land om-vat jaarlijks zo’n 70 duizend ton. Vergeleken met andere Europese landen is het aandeel dranken-kartons in Nederland relatief groot. In het buiten-land kiest men voor kunststof (PET). Omgerekend gooit de Nederlander gemiddeld 4,3 kilo aan dranken kartons weg. Op dit moment, zo becijfer-den de onderzoekers van CE, wordt 3.500 ton aan drankenkartons ingezameld voor recycling. Dat ge-beurt in een veertigtal gemeenten, waarvan Apel-doorn, Helmond, Maastricht en Venlo de grootste zijn. Verschillende systemen zijn in zwang. Burgers brengen hun lege drankverpakkingen naar wijkcon-tainer, milieu straat of Retourette of ze worden huis aan huis opgehaald in een eigen milieuzak. In vijf gemeenten worden de drankenkartons samen met het oud papier ingezameld (tegen de zin van de papierrecyclers). Alles overziend zijn de resultaten goed, de inzamelpercentages schommelen tussen veertig en zeventig procent.

interessant.” Atsma moet daarom duidelijke normen

stellen, anders gaat er niets gebeuren. “Ik vind dat de

staatssecretaris een wettelijke scheidingsplicht serieus

zou moeten overwegen. De tijd is er rijp voor.”

MilieuverantwoordelijkheidOok directeur Inge Eggermont van stichting Hedra

is voor een wettelijke scheidingsplicht. “Dat is de eni-

ge manier om tegemoet te komen aan gemeenten en

burgers.” De stichting, waarin de leveranciers Elopak,

TetraPak en SIG Combibloc vertegenwoordigd zijn, be-

hartigt de milieubelangen van drankenkartons en zorgt

ervoor dat in ons land ingezamelde drankverpakkin-

gen getransporteerd worden naar de Duitse recycler

Niederauer Papier Mühle in Kreuzau bij Aken. Daar

wordt de papiervezel teruggewonnen en in de papier-

industrie ingezet voor nieuwe verpakkingen (niet voor

direct contact met levensmiddelen). Kunststof en alumi-

nium gaan als brandstof naar kolencentrales en cement-

ovens. Zolang er in Nederland geen fi nanciële structuur

is voor inzameling en verwerking van drankenkartons

betalen de fabrikanten (via Hedra) het transport naar

de recyclingfabriek uit eigen zak. Eggermont: “We ne-

men onze milieuverantwoordelijkheid.” Daartoe mede

aangezet, licht ze toe, door telefoontjes en mailtjes van

milieubewuste burgers. “De verpakkende industrie, die

Verpakkingenbelasting betaalt, berekent deze door in

de consumentenprijs. Dus in feite draait de burger hier-

voor op. Sommige burgers zijn zich hier zeer bewust

van. Waarom worden drankenkartons niet apart ingeza-

meld en verwerkt, vragen ze zich af? In diftar-gemeen-

Hoe kunt u net als gemeente Udenervoor zorgen dat de opbrengstvan uw textielinzamelingbij lokale doelen terecht komt?Met Stichting KICI. Specialist in inzameling en hergebruik van textiel.De gehele opbrengst doneert KICI aan goede doelen in binnen- en buitenland.

www.kici.nl

“Hoe beter de scheiding, hoe sneller statiegeld wordt afgeschaft”Een opmerkelijke uitspraak van staats-

secretaris Joop Atsma bij de opening van

de kunststofsorteerinstallatie van Sita in

Rotterdam. De toon voor de toekomst

van het kunststofdossier was gezet en

bevestigde de vermoedens van vele aan-

wezigen. Maar eerst werd stilgestaan bij

de opening van de nieuwe, technologisch

meest geavanceerde installatie in Europa.

Maar liefst 300 mensen kwamen af op de

opening van de machines die werken voor

opdrachtgever Nedvang. De instal latie in

Rotterdam gaat circa een kwart van het in

Nederland gescheiden ingezamelde ma-

teriaal sorteren. Het materiaal wordt in

vijf stromen kunststof gesorteerd en voor

hergebruik geschikt gemaakt. Wat voor-

heen in Duitsland gebeurde, kan nu dus

in Rotterdam. Of zoals iemand opmerkte:

“Kunststof afval hoeft niet meer op trans-

port naar Duitsland”. Dat is winst. In ver-

schillende fracties verlaat het nu Rotter-

dam om elders in Nederland verwerkt te

worden tot kleinere fracties.

Een goed ondernemersinitiatief op Neder-

landse bodem. Jammer was dat we niet

te horen kregen wat de resultaten van

2010 waren. Uiteraard weet iedereen dat

het goed gaat, de gemeenten weten dat

als geen ander, maar er moet nog naar de

cijfers gekeken worden. We wachten af.

Het gaat zo goed dat een sorteerinstallatie

zeker in een behoefte voorziet. En zal blij-

ven voorzien, gelet op de uitspraak van de

staatssecretaris. Als Sita ook nog aangeeft

dat statiegeld niet nodig is, waait het tipje

van de sluier op en krijgen we een goede

kijk op de toekomst. Kortom er is weer

een nieuwe stap gezet in het bewogen

kunststofverpakkingendossier. ■

Tekst: Marc Veenhuizen

OPENING KUNSTSTOFSORTEERINSTALLATIE SITA

Staatssecretaris Joop Atsma (midden) opende

met een druk op de knop de nieuwe sorteer-

installatie voor kunststofverpakkingsafval van

SITA. Dat deed hij in bijzijn van Adriaan Visser,

CEO SITA Nederland (rechts) en algemeen

directeur Jan Storm van Nedvang (links).


NIEUWE WET VOOR ONDERKANT ARBEIDSMARKT

Werken naar vermogen in de branche:

zinvol of werkverschaffi ng?

In 2013 gaat de Wet Werken naar Vermogen in (WWNV). Met deze nieuwe regeling wil het kabinet be-

reiken dat iedereen gaat werken naar vermogen. Alleen de allerzwaksten op de arbeidsmarkt mogen

straks ‘beschut’ werken in de sociale voorziening. De rest moet bij een gewone werkgever aan de slag.

Gemeenten worden verantwoordelijk voor de uitvoering van de WWNV; zij moeten mensen met een

arbeids beperking begeleiden naar werk. Is er voor deze groep zinvol werk te vinden binnen de afval-

en reinigingsbranche? En hoe gaan gemeenten dit, samen met hun SW-bedrijven, organiseren?

door Karin Giesen

De WWNV voegt drie bestaande regelingen samen:

de Wet Werk en Bijstand (WWB), de Wajong en de Wet

Investeren in Jongeren (WIJ) voor jong gehandicapten

en de Wet Sociale Werkplaatsen (de WSW). De nieuwe

regeling moet niet alleen meer overzicht en eenvoud

brengen aan de ‘onderkant van de arbeidsmarkt’, maar

heeft ook een bezuinigingsdoelstelling van maar liefst

1,8 miljard euro. Onderdeel hiervan is de bezuiniging

van 700 miljoen op de sociale werkplaatsen, door daar

minder mensen toe te laten en de subsidies voor deze

arbeidsplaatsen te beperken. Het aantal SW’ers moet in

vijf jaar terug van 102.000 naar 30.000. Een groot deel

van hen moet straks, samen met andere WWNV-ers,

inte greren in het reguliere arbeidsproces. Iedereen met

een verdiencapaciteit (het percentage dat iemand nog

geschikt wordt gevonden voor werk) van meer dan 20

procent van het minimumloon moet, als het even kan,

gewoon aan het werk. Gemeenten moeten de resteren-

de verdiencapaciteit van de WWNV-doelgroep aanvul-

len tot -net iets onder- minimumloon. De vergoedingen

die ze daarvoor vanuit het rijk krijgen gaan omlaag.

Gemeenten zijn dus bij gebaat deze aanvulling zoveel

mogelijk in de vorm van loon in plaats van in uitkerin-

gen te kunnen doen.

Taakverschuiving De wetsverandering betekent ook een verschuiving in

de activiteiten van SW-bedrijven. Hun klassieke doel-

groep in de sociale werkvoorziening wordt kleiner, ter-

wijl de totale doelgroep waarvoor -regulier- werk gevon-

den moet worden, groter wordt. Voor de begeleiding

daarvan, en het verleiden van werkgevers om mensen

met een arbeidsbeperking in dienst te nemen, hebben

ze straks een aanzienlijk lager budget. Gemeenten en

hun SW-bedrijven doen er dan ook verstandig aan ge-

zamenlijk strategische keuzes te maken over hoe zij de

groep WWNV-ers laten doorstromen naar werk.

Sjoerd van het Erve, directeur van de sociale

werkvoorziening Weener Groep in ’s-Hertogen-

bosch, ziet in de nieuwe ontwikkeling ook kansen. “We

zullen ons samen met de gemeentelijke sociale dienst

moeten oriënteren op een andere benadering van de

nieuwe brede doelgroep. SW-bedrijven hebben veel

kennis en kunde in het diagnosticeren en begeleiden

van mensen met een arbeidshandicap. Daarnaast is er

een sterke associatie met maatschappelijk verantwoord

ondernemen voor regionale ondernemers. Die sterke

punten kunnen breder benut worden. Als er inderdaad

wordt gekozen voor plaatsing in een dienstverband bij

een reguliere werkgever met een loonkostensubsidie,

kunnen wij de diagnose, bemiddeling en zelfs jobcoa-

ching op ons nemen.”

Reorganisatie Samenwerking tussen gemeente en SW-bedrijven ligt

dus voor de hand. Sterker nog, een aantal gemeenten

in het land zijn al druk bezig met het vormgeven daar-

van. De gemeente Tilburg grijpt de bezuinigingen aan

om regie en uitvoering van de gemeentelijke zorg taken

zo effi ciënt mogelijk te organiseren. Tilburg legt nu de

laatste hand aan de inrichting en spelregels van een ge-

meentelijk werkbedrijf. Dit werkbedrijf gaat gemeente-

lijke zorgtaken en daaraan gerelateerd werk uitvoeren

en zet hier straks ook uitkeringsgerechtigden en men-

sen vanuit de WWNV voor in. Het werkbedrijf wordt

daartoe ondergebracht bij de Diamant-groep, de soci-

ale werkvoorziening van de gemeente Tilburg. Met het

oog op de effi ciency komt er, naast de oprichting van


het werkbedrijf, ook een nieuwe uitvoeringsorganisatie

voor het beheer en onderhoud van de openbare ruimte.

Cees Paridaans, directeur van het Brabants Afval

Team (BAT) dat verantwoordelijk is voor de gemeen-

telijke beheer- en onderhoudstaken, is hierbij nauw

betrokken: “De Diamant-groep en de afdeling Afval en

Reiniging van de dienst Bedrijven werken al jaren sa-

men. Als alles meezit voegen we per 1 januari 2012

het BAT en Groen Extra van de Diamant-groep samen.”

Deze nieuwe organisatie gaat niet alleen werken voor

de gemeente Tilburg, maar ook voor een aantal om-

liggende gemeenten. De uitvoeringsorganisatie wordt

onderdeel van het gemeentelijk werkbedrijf, maar doet

ook regulier werk in afval, reiniging en groenbeheer.

En kan dus potentieel benut worden voor de nieuwe

wetgeving. De Diamant-groep krijgt daartoe een aan-

tal taakstellingen opgelegd, om ervoor te zorgen dat

zij zoveel mogelijk mensen uit de WWNV-doelgroep

laat door- en uitstromen naar regulier werk. Paridaans:

“Overigens werken we bij de afdeling Reiniging al een

aantal jaren met taak en werkgestraften, Halt-jongeren,

dak en thuislozen en passen we ook de work-fi rst (ver-

plicht werk en scholing als onderdeel van een re-inte-

gratietraject, red.) benadering toe.”

Uit de kaartenbakOok de gemeente Sittard-Geleen anticipeert op de komst

van de WWNV. Een initiatiefgroep bereidt een nieuw ge-

meentelijk werkbedrijf voor waarin mensen met afstand

tot de arbeidsmarkt in ‘te werk gesteld’ kunnen worden.

Het is de bedoeling dat mensen, die geschikt zijn om

in de openbare ruimte te werken, werkervaring gaan

opdoen in de reiniging en daarna doorstromen naar de

reguliere arbeidsmarkt. Het werkbedrijf gaat hen daarin

begeleiden en scholen. Theo Ratering, nu teamleider

uitvoering beheer openbare ruimten, is een van de

initiatiefnemers voor de nieuwe NV. Hij ziet de komst

van het werkbedrijf als een kans voor zowel degenen

die nu niet aan het werk komen als voor de gemeente.

“Het zou al heel mooi zijn als we van de 100 mensen die

nu in de kaartenbak blijven zitten er 10 kunnen laten

doorstromen naar de reguliere arbeidsmarkt.”

Terug in de tijdOm dit streven kracht bij te zetten, wordt de Reini-

gingsdienst Westelijke Mijnstreek uitgebreid met het

werkbedrijf. Hierdoor kunnen reinigingstaken gemak-

kelijker vanuit het reinigingsbedrijf naar het werkbe-

drijf geschoven worden. Volgens Ratering zien sommi-


gen dit als een verschraling van de reinigingsdienst.

In het meest extreme geval zal men een veegmachine

moeten stilzetten om in plaats daarvan vier mensen

aan het werk te krijgen. Hierover is binnen de regio wel

een discussie gaande. Ratering: “Sommigen vinden dat

we hiermee terug in de tijd gaan. Anderen vinden dit

oké, omdat de gemeente nu eenmaal de taak heeft om

werk te zoeken voor deze doelgroep.”

Kans voor de brancheRatering wil de discussie over deze kwestie wel ge-

voerd zien. Tegelijkertijd geeft hij aan dat overheids-

genomineerde afval- en reinigingsbedrijven deze ont-

wikkeling toch niet tegen kunnen houden. “Ik zie het

ook als een kans voor de branche. Als een reinigings-

dienst deze nieuwe taak goed oppakt, is het zowel

voor de mensen goed als voor het bedrijf. Het is een

uitdaging om te laten zien dat je je zaken commercieel

kunt organiseren zonder je maatschappelijke taak uit

het oog te verliezen.”

NVRD als voortrekkerRatering vindt dat de NVRD over het ‘werken naar ver-

mogen’ binnen de branche een voortrekkersrol op zich

moet nemen. De branche zou hierin landelijk één aan-

pak moeten kiezen. Gemeenten die de reinigingstaken

zelf uitvoeren, kunnen het begeleiden naar werk straks

makkelijker zelf organiseren dan gemeenten die deze

taak helemaal hebben uitbesteed. Zij kunnen alleen via

social return eisen dat de WWNV-doelgroep aan het werk

komt binnen de branche. Via de regionale overleggen

zou de NVRD samenwerking tussen gemeenten kun-

nen organiseren en faciliteren, aldus Ratering. En kun-

nen er bijvoorbeeld gezamenlijke afspraken gemaakt

worden over welke taken als potentieel werk voor de

WWNV-doelgroep kunnen worden georganiseerd.

DetacheringEr zijn ook zorgen over de gevolgen van de WWNV. Van

het Erve van de Weener Groep, die onderdeel is van de

gemeente ’s-Hertogenbosch, stelt kanttekeningen bij de

mate waarin werkgevers bereid zijn om mensen met

een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst te nemen.

Hij pleit voor een tussenvorm, bijvoorbeeld door deta-

chering vanuit de sociale werkvoorziening of het leer/

werkbedrijf. Doordat het SW-bedrijf veel administratieve

rompslomp en mogelijk risico uit handen neemt, wordt

het voor werkgevers aantrekkelijker om mensen met

een afstand tot de arbeidsmarkt een werkplek te geven.

Daarmee zou de gemeente een mooi instrument in han-

den hebben om de WWNV-ers aan het werk te krijgen.

Zinvolle dagbestedingVan het Erve: “We maken ons ook zorgen over het deel

van de arbeidsgehandicapten dat nu via de WSW aan

het werk komt en straks net buiten die regelgeving valt.

Dit is een groep met nog altijd een erg grote afstand

tot de arbeidsmarkt. Wij moeten op zoek naar nieuwe

mogelijkheden om hen een zinvolle dag besteding te

bieden. Hetzij via een gesubsidieerde baan hetzij via

georganiseerd vrijwilligerswerk met een hoge maat-

schappelijke waarde.”

Liever een quotumTjeerd Sijtema, hoofd Beleid & Projecten van

Roteb, deelt de bezorgdheid van Van het Erve over het

ver leiden van werkgevers. Hij had dan ook graag een

landelijke quotumregeling gezien voor werkgevers,

om hen daarmee te verplichten een bepaald percen-

tage mensen vanuit de WWNV in dienst te nemen. “Nu

moeten wij werkgevers over de streep halen om dit te

doen. Gemeenten kunnen hiervoor hun eigen instru-

mentarium inzetten. Dat kunnen ze via hun inkoop-

kracht doen, bijvoorbeeld door social return op te ne-

men in bestekken. Maar dat kan ook door inbesteding

in de gemeentelijke reinigingsdiensten. Rotterdam gaat

beide doen”. De noodzaak is er in Rotterdam in ieder

geval; met kampt met grote tekorten op de uitvoerig

van de WSW en bij de dienst sociale zaken. Vooral de

salarislasten van werknemers uit de sociale werkvoor-

ziening zijn een aanslag op het beschikbare budget.

Niet vanzelfReinigingsbedrijf Roteb voert voor de gemeente Rotter-

dam de WSW uit en zet dus al jarenlang mensen uit de

verschillende doelgroepen aan de onderkant van de ar-

beidsmarkt in de afval en reiniging in. Zij werken in de

wijkreinigingsteams in de stad. Sijtema geeft daarbij

wel aan dat dit vooral medewerkers vanuit de bijstand

(WWB) en ID-banen zijn en nauwelijks de klassieke WSW-

doelgroep. Deze medewerkers komen er dus straks bij.

Sijtema: “De ervaring in Rotterdam leert dat het moge-

lijk is een goed schoonniveau te realiseren met de inzet

van mensen met een arbeidsbeperking. Tegelijkertijd

zien we dat het niet vanzelf gaat en dat er fi nanciële

compensatie, opleiding en begeleiding nodig zijn. Dat

verhoudt zich slecht met de zeer omvangrijke bezuini-

gingen op de budgetten daarvoor... “

Verder praten met branchegenoten over deze proble-

matiek? Sluit u aan bij de lezersgroep van GRAM op

LinkedIn. De NVRD organiseert binnenkort een kennis-

bijeenkomst over de WWNV. U vindt hierover snel meer

informatie op www.nvrd.nl. ■

‘In het meest extreme geval

zal men een veegmachine

moeten stilzetten om vier mensen

aan het werk te krijgen’

Minder afvalvolume én minder inzamelkosten: de Solar’Ium zorgt ervoor. Deze zelfregelende afvalbak van 120 liter gebruikt zonne-energie om zijn inhoud tot maar liefst 5 keer te verdichten. Het aantal ledigingen neemt dus tot een factor 5 af! Daar komt een milieuvoordeel bij: minder CO2-uitstoot, doordat uw voertuigen minder vaak rijden. De Solar’Ium signaleert zelf wanneer er verdicht moet worden en is gemakkelijk te plaatsen. Ontdek het zelf: deze innovatieve oplossing biedt zonnige vooruitzichten!

Zonnige vooruitzichten voor duurzaam afvalbeheer:

Solar’Ium reduceert afvalvolume en inzamelkosten

Plastic Omnium N.V., Ring Oost 14, B-9400 Ninovetel: +32 (0)54 31 31 31, fax: +32 (0)54 31 31 30Plastic Omnium B.V., Postbus 3988, 4800 DZ Breda, tel: (0800) 542 50 55, fax: (0800) 542 50 33, E-mail: [email protected]: www.plasticomnium.be (BE), www.plasticomnium.nl (NL)


Volgens het Besluit Beheer Verpakkingen en Papier en

Karton (sinds 2006) zijn bedrijven verantwoordelijk

voor de organisatie en kosten van inzameling en re-

cycling van hun verpakkingsafval. Hiertoe is stichting

Nedvang opgericht. Voor het bestrijden van zwerf afval

werkt Stichting Nederland Schoon (namens het bedrijfs-

leven) nauw samen met VNG en het Ministerie I&M in

het zogeheten Focusprogramma Zwerfafval. Stichting

Nedvang heeft de Plastic Heroes campagne opgezet, om

de inzameling van plastic afval te bevorderen. Nedvang

is fel gekant tegen statiegeld. Nederland Schoon ziet

statiegeld niet als oplossing voor de problematiek van

zwerfafval. Ook het Centraal Bureau Levensmiddelen-

handel ziet de statiegeldfl es liever gaan dan komen.

Vooral supermarkteigenaren en producenten van fris-

drank zijn tegen een systeem met statiegeld. Een groep

die in Den Haag zijn mening laat tellen.

Echte HeldIn september kwamen milieubeweging, afvalbedrijven

en gemeenten met het eigen antwoord op de sterke

politieke lobby van producenten en retailers om een

einde te maken aan het statiegeldsysteem voor grote

PET-fl essen. Onder de slogan ’Een echte held kiest sta-

tiegeld’ werd een grootschalige campagne voor behoud

én uitbreiding van het systeem gestart. Onder meer op

www.echteheld.nl kan online een petitie worden gete-

kend voor een statiegeldverplichting voor alle plastic

fl essen. De petitie zal op 11 november worden aan-

geboden aan de Tweede Kamer. Op de website wordt

het vraagstuk rond de statiegeldfl es uitgebreid uiteen

gezet, met per betrokken partij de standpunten.

Voorzitter Robbert van Duin van de organise-

rende Stichting Ons Statiegeld (tevens voorzitter

van het Recycling Netwerk) hoopt dat minimaal 50.000

mensen de petitie ondertekenen. “Uit onderzoek van

TNS-NIPO blijkt dat er veel steun is voor het idee van

statiegeld op kleine plastic fl esjes. Meer dan 70 pro-

cent van de Nederlanders is voorstander. Slechts één

op de tien is tegen. Op het laatste congres van de VNG

stemde 94 procent van de gemeenten vóór een oproep

om statiegeld op kleine fl esjes in te voeren. Wij roepen

het Kabinet op om het statiegeld op grote PET-fl essen

te behouden én het systeem uit te breiden naar kleine

plastic drankverpakkingen.”

Volgens Van Duin zijn zeker niet alle frisdrankprodu-

centen en retailers tegen het statiegeld. “De Aldi super-

markten hebben onlangs nog 500 innamenapparaten

door Ronald Schalekamp

Tweespalt rond statiegeldsysteem

Uit voorstellen van staatssecretaris Joop Atsma van Infra-

structuur en Milieu spreekt weinig enthousiasme voor het hui-

dige statiegeldsysteem voor retouremballage. De politiek wil

van het systeem af, daarin ondersteund door onder meer het

Centraal Bureau Levensmiddelenhandel en Nedvang. Een uit-

breiding van het systeem naar kleinere PET-fl essen en blikjes

wordt daarom niet voorgestaan. Maar niet iedereen vindt het

einde van de statiegeldfl es wenselijk.


aangeschaft. Dat doe je niet als je er niet in gelooft.”

Het CBL echter, is continue bezig met een aanval op het

hele systeem voor statiegeld op plastic fl essen. “Dat

is vreemd”, meent Van Duin, “tegenstanders lijken met

hun ideeën in de vorige eeuw te zijn blijven steken.

Ook als je statiegeld op plastic fl essen afschaft, heb je

innamenautomaten en dus ruimte en mankracht nodig

voor bierfl essen en -kratten. Maar men wil blijkbaar

verpakkingsvrijheid en men is zeer angstig voor statie-

geld op kleine fl esjes. Die fl esjes zorgen voor de grote

omzetten, want ze zijn in vergelijking met grotere ver-

pakking relatief duurder. Men schijnt te geloven dat er

minder wordt verkocht als er statiegeld op een klein

fl esje wordt geheven. Ik geloof dat niet en als het al zo

is, is het slechts tijdelijk én minimaal.”

Gedragsverandering belangrijkerDirecteur Uli Schnier van de Stichting Nederland

Schoon zegt dat de discussie rond afschaffi ng of uit-

breiding van statiegeld buiten zijn organisatie om gaat.

“Wij focussen op het terugdringen van álle zwerfvuil

en streven naar een gedragsverandering van mensen.

Wel constateren wij dat plastic fl essen en blikjes een

klein deel van het zwerfafval uitmaken; zo’n 5 pro-

cent.” Volgens de website van Echte Held komt Neder-

land Schoon tot dat lage cijfer doordat per stuk per m2

wordt geteld en niet in het afvalvolume. Dan zou men

tot 40 procent moeten komen. Schnier: “Dat cijfer ken

ik niet. Flessen en blikjes bestaan qua omvang voor het

grootste deel uit lucht. Zelfs als je van een hoger per-

centage uitgaat, blijft de vraag of het instellen van sta-

tiegeld een gunstig eff ect heeft op het zwerfafval. Wij

zoeken de oplossing in campagnes voor gedragsveran-

dering en in beheersoptimalisatie, zoals afvalscheiding

op evenementen.”

4.200 emballageautomatenTomra Systems BV uit Apeldoorn, specialist in auto-

maten voor retouremballage, is al bijna 40 jaar wereld-

wijd marktleider. Dagelijks gebruiken tienduizenden

klanten van alle supermarktorganisaties in Nederland

Tomra’s systemen voor het inleveren van lege fl essen

en kratten. Verspreid door Nederland zijn 4.200 embal-

lageautomaten in gebruik bij supermarkten. Volgens

operationeel directeur René Hissink van Tomra

zou het een misser zijn, wanneer het huidige systeem

simpelweg wordt afgeschaft. “Wanneer je goederen te-

rug wilt, werkt statiegeld het best. Ruim 98 procent

van de uitgegeven fl essen komt momenteel terug. Gro-

te PET-fl essen vind je zelden in de berm, kleine PET-fl es-

sen en blikjes wel. Het ontbreken van statiegeld levert

extra zwerfvuil op.” Volgens Hissink is het uitbreiden

van het statiegeldsysteem redelijk eenvoudig. “De in-

frastructuur is er al. Onze automaten kunnen heel goed

ook andere formaten fl essen en blikjes innemen. Er

zouden alleen wat extra, kleinere automaten moeten

komen voor bij benzinepompen.”

Vergoeding voor retailersOok Hissink meent dat niet iedere retailer negatief is

over het statiegeldsysteem. “Het statiegeld trekt een

stroom klanten naar je winkel toe. Het grootste pro-

bleem is volgens mij dat de producent weliswaar ver-

antwoordelijk is voor het terugnemen van PET-fl essen,

maar de uitvoering ligt bij de supermarkt. De retailer

krijgt bovendien geen enkele vergoeding.” Het huidige

systeem werkt zo, vertelt Hissink: “Statiegeldfl essen

worden door supermarkten ingenomen en per 230

stuks in een zak verpakt. De ingezamelde fl essen gaan

vervolgens terug naar één van de drie telcentra van

de Stichting Retourverpakking Nederland. Daar worden

de fl essen geteld en op basis van die telling vindt de

uitbetaling aan de supermarkt plaats. De geldstroom

gaat nu eerst van de winkel naar de producent. Men

betaalt 25 eurocent statiegeld en een VBR-toeslag van

6,25 eurocent per fl es. De consument koopt een fl es en

betaalt 25 eurocent aan de winkel. Bij de retourembal-

lage krijgt de consument die 25 eurocent terug. Na tel-

ling in een telcentrum krijgt de supermarkt 25 + 6,25

eurocent VBR terug.”

Het probleem is volgens Hissink duidelijk: “Alle voor-

delen zijn voor de producent. De fl essen die niet inge-

leverd worden komen ten goede van de producent en

ten koste van de supermarkt. De producent kan tevens

het materiaal van geretourneerde fl essen hergebrui-

ken.” PET is een kostbare grondstof. Met een vergoe-

ding voor retailers per ingenomen fl esje of blikje zou

het huidige systeem beter werken voor alle partijen,

denkt Hissink. “In Scandinavië doet men het al zo.”

Verdichten of versnipperenDat de inzameling van statiegeldfl essen de supermark-

ten veel ruimte kost is ook niet altijd waar, zegt His-

sink. “Veel supermarkten hebben de opslag buiten. Feit

is wel dat je veel lucht aan het transporteren bent.”

Door fl essen te verdichten maak je een ruimtewinst van

4:1. door te versnipperen – of fl aken zoals wij dat noe-

men maak je een ruimtewinst van 8:1. Dan heb je veel

minder zakken, ruimte en transport nodig. Mocht het

statiegeld systeem toch afgeschaft worden, dan zou vol-

gens Hissink een milieubelasting geheven moeten wor-

den op fl essen en blikjes. “Wanneer dat bijvoorbeeld 7

eurocent zou zijn en de consument krijgt 5 eurocent

retour, dan blijft er 2 eurocent over voor de supermarkt.

Met jaarlijks 650 miljoen grote PET-fl essen, 950 miljoen

kleine PET-fl essen en 1,5 miljard blikjes per jaar is dat

een mooi verdienmodel voor de supermarkt.” ■

Ruim 70% van de Nederlanders is voor

statiegeld op kleine plastic fl esjes

Kwaliteiten rentabiliteitBij de aankoop van kunststofafvalcontainers staat rentabiliteitvanzelfsprekend op de eerste plaatsvoor gemeentelijke en particuliereinzamelbedrijven. Het is echter nietzo gemakkelijk om deze containerste beoordelen, aangezien ze ophet eerste zicht sterk op elkaarlijken. Ook de toezeggingen vande producenten komen overeen –men spreekt er over „kwaliteit“en „duurzaamheid“ – maar dezeeigenschappen worden niet altijdschriftelijk gewaarborgd, terwijlhet wel belangrijk is om daar opte letten bij aankoop.

Om een betrouwbare leidraadvoor de rentabiliteit- en kwali-teitscontrole van kunststofafvalcontainers aan te kunnenbieden, werd meer dan tienjaar geleden het erkende RALGZ 951/1 keurmerk ingevoerd.

Het keurmerk vertegenwoordigteen gedefinieerde, constantgecontroleerde kwaliteit en waar-borgt een hoogwaardige zekerheiden rentabiliteit van de investering.Men kan slechts op de kwaliteitvan kunststof afvalcontainersvertrouwen als zij het RAL GZ951/1 keurmerk bezitten!

De GGAWB heeft het alleenrechtom het door het handelsmerkbeschermde RAL 951/1 keurmerkaan kunststof afvalcontainers toete kennen, nadat de aanvragerbewezen heeft dat de containersaan de kwaliteits- en testspecifi-caties voldoen.

De RAL, het Duits instituut voorkwaliteitszorg en certificering,heeft de kwaliteits- en testspeci-ficaties opgesteld door middelvan een erkenningsprocedure enin samenwerking met het DuitseMinisterie van EconomischeZaken, de betrokken vak- enhandelskringen en de bevoegdeautoriteiten.

Normatieve eisen enkwaliteitszorgHet verschil tussen de RAL-kwaliteitszorg en de Europesenorm is erg groot.

De EN 840-norm bepaalt de basis-eisen betreffende compatibiliteiten veiligheid. De inachtnemingvan deze richtlijnen wordt echtervolledig aan de producentenovergelaten. Het RAL-keurmerk(RAL-GZ 951/1) garandeert kopersdaarentegen dat de kunststofafvalcontainers voldoen aan dedesbetreffende normen en anderekenmerken die in Europa nietgenormaliseerd konden worden of

Kwaliteit is geen toeval –RAL-kwaliteitszorg GZ 951/1

Gütegemeinschaft Abfall- und Wertstoffbehälter e.V.Siegburger Str. 126 · 50679 Köln· Germany·Tel. +49 (0)221 94699-79 · Fax +49 (0)221 94699-81 · [email protected] · www.ggawb.de

KLAIR is een geregistreerdevereniging van producenten vankunststof afvalcontainers die zichbewust zijn van hun verantwoorde-lijkheden en zich verplicht hebbentot het onderwerpen van hun RAL951/1 gecertificeerde producten enproductcomponenten aan strengetypekeuringen, zelfcontroles enneutraal toezicht.

Dit gebeurt door middel van actueletechnische en controletechnische

methodes, voor, tijdens en na deproductie teneinde de hoogstmogelijke uniforme kwaliteit tewaarborgen.

De kwaliteitszorg beschreven inRAL GZ 951/1 waarborgt dekwaliteit en geeft een volledigoverzicht van de bruikbaarheid,terwijl de EN 840 slechtsbasiseisen aan deafvalcontainers stelt.

RAL–DeutschesInstitutfürGütesicherungundKennzeichnunge.V.

Het merkteken voor gecertificeerde,gewaarborgde en normconforme kwaliteit.

ADVERTENTIE

RAL GZ 951/1 – Gewaarborgde zekerheidKunststof afvalcontainers met het RAL-keurmerk staan symbool voor de hoogst mogelijkegebruikskwaliteit, arbeidsveiligheid, milieubescherming en conformiteit aan de normenvoor de dagelijkse industriële en gemeentelijke afvalinzameling. Medewerkers en gebruikersvan de inzameldienst worden hiervan verzekerd door de kwaliteitscertificering van de GGAWB(Gütegemeinschaft Abfall- und Wertstoffbehälter e.V.), de Duitse kwaliteitsvereniging voorkunststof afvalcontainers, in Nederland vertegenwoordigd door vereniging KLAIR.

nog niet in normen vastgelegd zijn,maar wel belangrijk zijn voorhet gebruik. De producent neemtdeze richtlijnen in acht doormiddel van een permanent,neutraal toezicht op de productie.

Noodzakelijke kwaliteitstests

Neem bijvoorbeeld de valproefvan kunststof afvalcontainers:een belangrijke test die gebrekenin het ontwerp van de containeraantoont. Desondanks wordt dezetest niet door de Europese normvereist.

Andere voorbeelden zijn de richt-lijnen en sterkteproeven voor deintegratie van een transponder inhet chipnest, zoals de uitbrei-dingshoektest van de kamopnamedie de stabiliteit van de kunststofafvalcontainers in de beladingvan de voertuigen stimuleert enverzekert.

Drie stappen richting hetkeurmerk

Om het keurmerk van de GGAWB-kwaliteitscommissie te verkrijgen,moet men drie noodzakelijkestappen doorlopen:

• een typekeuring van kunststofafvalcontainers,

• een solide documentatie vande productie en

• een constante, neutrale productieen productcontrole dooronafhankelijke, gecertificeerdetestinstituten.

Kwaliteit gegarandeerd

De kwaliteits- en testrichtlijnen,die gezamenlijk 38 controles voorelke kunststof afvalcontainersvoorschrijven, vormen de basisvoor de verwerving van hetkeurmerk.

Het merendeel van de Europeseproducenten van kunststofafvalcontainers nemen tegen-woordig reeds deel aan de RAL-kwaliteitszorg; een gevolg van devoortdurend toenemende vraagnaar RAL-gecertificeerde containersuit een groot aantal Europeselanden.

Omdat, in het geval van gebrekkigekwaliteit, de vervangingskostenvan defecte containers snel deaanschafkosten kunnen over-stijgen, rendeert de RAL-kwaliteit.

Deze duidelijk kenbare, versterktebehoefte aan een gecertificeerdekwaliteit van containers is voorons een stimulans om het RAL951/1 keurmerk tot een Europesekwaliteitsnorm te maken.

Daarom houden de GGAWB enKLAIR zich intensief bezig met denationale en Europese normalisatieen onderhouden zij nauwe

contacten met de verenigingenvan producenten van inzamel-voertuigen en andere systeem-componenten leveranciers.

Als neutraal contactpersoon vooralle technische vragen overkunststof afvalcontainers staanwij altijd tot uw dienst.

Vereniging KLAIRBrunstigerstraat 429411EL [email protected]

De kwaliteitsnormen vande kwaliteitsverenigingEerst worden de kunststof afval-containers in geaccrediteerdetestinstituten onderworpen aaneen typekeuring (completeeerste test).

Elke producent is verplicht omzijn RAL 951/1 gecertificeerdekunststof afvalcontainers aaneen permanente zelfcontrole teonderwerpen en de resultatente documenteren. De hiervoornoodzakelijke testinstitutenworden beoordeeld en krijgenvervolgens de vrijheid om zelfhet keurmerk te verstrekken.

Dit volstaat echter niet. Regel-matig wordt de productie doorde neutrale geaccrediteerdetestinstituten onaangekondigdgecontroleerd. Hierbij wordt dezelfcontrole gecheckt en wordengecertificeerde containers uitproductie genomen en volgensvaste richtlijnen nogmaalsextern getest.

De GGAWB-kwaliteitscommissiehoudt toezicht op de gehelekwaliteitszorg van de kunststofafvalcontainers.

Er wordt in totaal op 38 punten gecontroleerd voor het RAL 951/1 keurmerk. Enkelevoorbeelden zijn: • veiligheidsdeksel • rijden over stoepranden • botsproef • inspectie van dewielen • kogelvalproef • valproef • inwerking van bevochtigingsmiddelen • inspectie van de wielen.

ADVERTENTIE


door Laurent Chevalier

Inzamelproef met meerdere reststromen in één container

HVC WIL MEER HERBRUIKBARE RESTSTROMEN UIT AFVAL HALEN

in kan.” In deze projectfase gaat het voor de twee ge-

meenten waar de proef loopt om enkele tienduizenden

tonnen herbruikbare fracties per jaar.

Moderne grondstoff enwinning Op de vraag of de beoogde fracties niet beter via na-

scheiding uit het afval kunnen worden gehaald, zodat

je meteen ook niet afhankelijk bent van de luimen van

de consument zegt Schouwe: “Het probleem van na-

scheiden is dat de herbruikbare fracties, doordat ze

gemengd met ander afval worden ingezameld, te nat

worden. Dat geeft weer te veel vervuiling, waardoor

bepaalde stromen niet meer optimaal herbruikbaar

zijn en dan toch moeten worden verbrand. Het voor-

deel van scheiden aan de bron is dat de diverse frac-

ties relatief schoon blijven, waardoor je een veel beter

product krijgt.” Schouwe is er niet bang voor dat hij

zich met bronscheiding te veel afhankelijk maakt van

de goede wil van de consument. Het is toch niet voor

niets dat je nogal eens hoort dat zwerfafval, ondanks

alle voorlichtingscampagnes, nog steeds ongecontro-

leerd alle kanten op vliegt. “Als je de milieuvoordelen

van bronscheiding duidelijk communiceert, ben ik er

niet zo bang voor dat de consument afhaakt. Het is

onze ervaring dat de consumenten best wel willen, als

je het ze maar goed uitlegt en vooral ook niet te moei-

lijk maakt met een hele batterij afvalbakken.”

Over het doel van de proef zegt Schouwe: “HVC be-

schouwt dit als een moderne vorm van grondstoff en-

herwinning. Als een manier om waardevolle grondstof-

fen een tweede, derde en zo mogelijk een vierde leven

te geven.” Om goed vergelijkingsmateriaal te krijgen,

heeft HVC bewust gekozen voor een proef in zowel

Emmel oord als in Sliedrecht. De proef in beide plaatsen

loopt tot juni volgend jaar. “We sturen er echter op om

al in maart van dat jaar defi nitieve resultaten op tafel

te hebben, zodat we in de periode tot juni kunnen on-

derzoeken of we de proef moeten afbouwen of dat we

HVC hoopt met deze aanpak het nuttig hergebruik van

restmaterialen stevig op te schroeven. Dirk Schouwe,

senior-adviseur strategie en beleid bij HVC, spreekt

over een mooi, leuk en duurzaam project. “Wij spelen

hiermee in op LAP-2, waarin ketenbeheer het leidend

beginsel is. Als afvalverwerker onderschrijven wij de

gedachte van ketenbeheer en Cradle to Cradle. Om het

niet alleen bij woorden te laten, hebben wij dit unieke

project ontwikkeld.” De opzet van het project draait

om de vraag of het mogelijk is om via gecombineerde

bronscheiding meer fracties uit het afval te halen dan

thans gebeurt. Naast het scheiden van papier, gft-afval

en kunststof verpakkingen kunnen ook andere fracties

als folies, harde plastics, ferro, non-ferro, hout en tex-

tiel al aan de bron gescheiden worden. Dat verhoogt de

kwaliteit van de gescheiden producten, zodat die beter

kunnen worden hergebruikt. Schouwe: “Aan de andere

kant is het voor ons natuurlijk duidelijk dat je de con-

sument niet kunt opzadelen met een container voor

iedere fractie apart, daarom hebben wij gekozen voor

de 240 liter afvalcontainer, waar alles gecombineerd

Onder de projectnaam ‘Droog en herbruikbaar’ is afvalbedrijf HVC in 2011 in delen van Emmeloord

(gemeente Noordoostpolder) en Sliedrecht begonnen met een voor Nederland unieke proef: inwoners

van laagbouw kunnen diverse soorten droge herbruikbare fracties gecombineerd in één 240 liter afval-

container kwijt. Deze container wordt om de drie weken opgehaald, waarna de diverse fracties voorals-

nog handmatig worden gescheiden.

Dirk Schouwe, HVC


er defi nitief mee verder gaan. In dat laatste geval komt

ook de bouw van een eigen specifi eke sorteerinstallatie

voor dit afval aan de orde.” In de projectopzet gaat HVC

uit van het standpunt dat de consumenten met deze

manier van afvalinzameling in ieder geval niet duurder

uit mogen zijn. Schouwe zegt daarover: “Anders wordt

het nog een moeilijke discussie. Deze nieuwe manier

van afval inzamelen moet passen binnen de huidige

bedrijfsvoering én moet kostenneutraal zijn. Wij den-

ken overigens dat dit mogelijk is doordat we besparin-

gen kunnen realiseren op de inzameling en door een

beter verkoopresultaat van de gescheiden materialen.”

Milieuvriendelijk initiatiefAls de proef slaagt, wil HVC er ook in andere gemeen-

ten mee aan de gang gaan. In eerste instantie denkt

het bedrijf dan aan uitbreiding van de huidige proef-

gebieden in de Noordoostpolder en Sliedrecht. De gro-

te vraag blijft uiteraard of de consumenten deze wijze

van afvalinzameling willen omarmen. De eerste reac-

ties zijn volgens Schouwe hoopgevend. “De respons

loopt uiteen, maar dat is in deze fase best begrijpelijk.

De mensen moeten er immers nog aan wennen dat het

afval nu om de drie weken wordt ingezameld. Dat le-

vert soms praktische problemen op, maar daar komen

we gezamenlijk zeker uit. Van verschillende kanten

hebben we al lof gekregen voor dit milieuvriendelijke

initiatief. Ik denk dat zowel voor de consumenten als

voor HVC uiteindelijk het kostenplaatje en de milieu-

winst de doorslag moeten geven. Op basis van de hui-

dige ervaringen heb ik er een goed gevoel over dat we

hier iets moois aan het ontwikkelen zijn. Het is immers

een prachtig concept met een potentieel zeer hoog mi-

lieurendement. Als het loopt, zoals wij nu denken en

hopen, gaan we deze manier van afvalinzameling ze-

ker uitbreiden naar ons hele verzorgingsgebied.”

KostenbesparingHVC weet zich bij haar plannen in ieder geval in de rug

gesteund door de gemeente Noordoostpolder. De ge-

meente telt 46.000 inwoners en is jaarlijks goed voor

circa 30.000 ton afval. Per inwoner is dit ongeveer 655

kilo per jaar, waarvan 231 kilo herbruikbare fractie.

De steun van de gemeente voor de plannen van HVC is

niet zo vreemd, want deze ‘Millenniumgemeente’ wil in

Nederland voorloper zijn op het gebied van duurzaam-

heid. Over die ambities zegt Marcel van Brussel, vakspe-

cialist afval en reiniging van de gemeente Noordoost-

polder: “In het collegeprogramma neemt duurzaamheid

een belangrijke plaats in. Met allerlei initiatieven wil de

gemeente zich daar sterk voor maken. Zo wil ze dat

in 2014 het Windpark Noordoostpolder gerealiseerd

is en biedt zij inwoners en bedrijven tal van impulsen

om duurzamer te leven en te ondernemen. Er komen

elektrische oplaadpunten, we bieden energiescans aan

en gebruiken zoveel mogelijk LED-verlichting. We ge-

ven zelf het goede voorbeeld door duurzaamheid bij

ons eigen werk centraal te stellen en te streven naar

een energieneutrale gemeentelijke organisatie in 2020.

Over vier jaar willen we nog alleen 100% duurzaam in-

kopen. Uit onderzoek is gebleken dat onze inwoners

dit duurzame beleid belangrijk vinden. We zijn daarom

blij met de resultaten die tot nu toe zijn geboekt bij het

gecombineerd inzamelen van herbruikbaar afval.”

In Emmeloord is de proef – op iets kleinere schaal- al

gestart in december 2009. Het ging toen om het ge-

combineerd inzamelen van oud papier en kunststof

verpakkingen in een drietal wijken. Na de inzameling

worden beide afvalstromen handmatig van elkaar ge-

scheiden. Het blijkt dat huishoudens in de proefwijken

meer kunststof verpakkingen aanbieden dan in de rest

van Noordoostpolder. De hoeveelheid kunststof ver-

pakkingen in het restafval is daardoor in de gehele

Noordoostpolder met 43% gedaald. “Wij waren blij met

deze positieve resultaten. Daarom doen wij nu ook mee

met de vervolgproef, waarbij veel meer fracties gecom-

bineerd worden ingezameld.” De gemeente verwacht

dat de hoeveelheid restafval sterk zal verminderen.

Volgens de woordvoerder staan de meeste bewoners

– ondanks gewenningsproblemen – achter het gecom-

bineerd inzamelen van herbruikbare afvalfracties. “Wij

verwachten dat de hoeveelheid te verbranden restaf-

val dankzij deze innovatieve aanpak sterk zal vermin-

deren. Dat bespaart de gemeente geld, waarvan onze

inwoners weer voordeel hebben.” Na de evaluatie vol-

gend jaar beslist de Noordoostpolder wat ze gaat doen

met de resultaten van het gecombineerd inzamelen

van herbruikbare reststromen. ■

Dirk Schouwe, HVC:

“Het voordeel van scheiden aan

de bron is dat de diverse fracties

relatief schoon blijven, waardoor je

een veel beter product krijgt.”

S y s t e m s B . V .

Tanken met voertuigherkenninggeen kaartjes, geen sleutels, geen PIN· Geschikt voor Ginaf tot RAVO

· Automatisch kilometrage of draaiuren

· Alleen het voertuig krijgt brandstof

· Niet meer fout tanken (verkeerde brandstof)

· Websoftware voor rapportage

· Altijd juiste verbruikcijfers

· Altijd juiste informatie wagenparkbeheer

· Flexibele export/import

· Overzicht per kosten/beheer plaats

· Geen bonnetjes om te administreren

· Tanken wordt weer beheersbaar en controleerbaar.

Vakbeurs MilieuBrabanthallen

Den Bosch4 oktober – 6 oktober 2011www.milieuvakbeurs.nl

GetPak Systems BVDraaibrugweg 12 – 1332 AD Almere

Tel.: 036-5491280 Email: [email protected]

www.getpak.nl

Voor informatie:

Roteb Lease is gespecialiseerd in reparatie, onderhoud en beheer van bijzondere voertuigen.Het accent ligt op afvalinzamel-voertuigen, veegmachines, riool-reinigingsvoertuigen, hoogwer-kers, containerauto's, ambulances en brandweervoertuigen. Roteb Lease staat voor klantgerichte mobiliteitsservice.

S p e c i a l i s t i n r e p a r a t i e , o n d e r h o u d e n b e h e e r v a n b i j z o n d e r e v o e r t u i g e n

Verkoop & Beheer:Advisering bij aanschaf AanschafcoördinatieVoertuiginstructie Assurantie en schadeafwikkeling LeasingWagenparkbeheer ManagementinformatieVerhuur

Werkplaatsen:Onderhoud, reparatie en keuringenSchadeherstelConstructiewerkBedrijfswageninrichtingServicesteunpunt voor RAVO, HIAB, Geesink, Haller,BekkerLaGram en KOKSAdrem veiligheidskeuringen

Voor een advies op maat kunt u contact opnemen met:Roteb LeaseKleinpolderplein 5Postbus 110113004 EA RotterdamTel. 010 - 267 86 00Fax. 010 - 267 85 52www.roteblease.nl [email protected]


door Connie Taheij

Alle kinderboerderijen Duurzaam

Alle kinderboerderijen duurzaam maken. Dat

is de inzet van een landelijke campagne, die

deze laagdrempelige voorziening wil gebruiken

om duurzaamheid bij een grote groep mensen

onder de aandacht te brengen.

De landelijke campagne ‘Alle kinderboerderijen Duur-

zaam!’ is een initiatief van de vereniging Gemeenten

voor Duurzame Ontwikkeling (GDO) en wordt onder-

steund door een groot aantal partijen in het land. De

ruim 500 kinderboerderijen in Nederland ontvangen

gezamenlijk jaarlijks 30 miljoen bezoeken van kinde-

ren, maar ook van hun ouders, opa’s en oma’s en leer-

krachten. Steeds meer kinderboerderijen zijn op allerlei

manieren bezig met duurzaamheid. Kinderboerderijen

worden ook vaker duurzaam gebouwd of verbouwd tot

een groene duurzame plek in de stad. Om die bewe-

ging te versnellen gaan schoolkinderen in het hele land

dit najaar onderzoeken hoe duurzaam hun kinderboer-

derij is. Tijdens de Dag van de Duurzaamheid op 11

november worden de eerste resultaten gepresenteerd

aan de wethouders.

BereikBij alleen onderzoek mag het niet blijven. De uitdaging

is om lokaal of regionaal met diverse partijen daad-

werkelijk te komen tot een duurzame kinderboerderij.

Hiermee worden kinderboerderijen voor gemeenten dé

locatie waar bezoekers in aanraking komen met be-

leidsthema’s rond duurzaamheid; van afvalscheiding,

duurzaam bouwen, energie besparen, hergebruik van

regenwater en biodiversiteit tot gezonde voeding.

NVRD-directeur Erik de Baedts was verrast door de

hoeveelheid bezoeken aan de boerderijen en het be-

reik van de boodschap over duurzaamheid die je daar

kunt meegeven. “De kinderboerderij kan een belang-

rijk communicatiemiddel zijn naar heel veel gezinnen

in Nederland,’’ constateert hij. “Afval levert een belang-

rijke bijdrage aan het milieu- en de klimaatdoelstellin-

gen. Hoe om te gaan met afval is dan ook een van de

thema’s waarop wordt ingezet bij het duurzaam maken

van de kinderboerderijen.’’ Er zijn al NVRD-leden die op

het gebied van natuur- en milieueducatie (NME) rond

afval samenwerken met NME-centra. Ook via de lan-

delijke campagne Gemeente Schoon, waarvan NVRD

partner is, wordt gewerkt aan het vergroten van het

bewustzijn over een schone, groene stad.

CompostcursussenHet NME-centrum Ulebelt in Deventer bijvoorbeeld

werkt samen met Circulus en Berkel Milieu. Gezamen-

lijk is onder meer het digitale spel Kikkie’s Game ont-

wikkeld en een lesproject rond afvalscheiding voor het

voortgezet onderwijs. “Verder hebben we lespakketten

over afval en hebben we een groot evenement gehou-

den over wat je met restproducten kunt doen, met als

inzet de afname van het restafval,’’ vertelt Kor Braams,

directeur van de Ulebelt.

Op het terrein waar ook de kinderboerderij te vinden

is, is een recycletuin die onder meer is opgetrokken uit

bouwmateriaal en er liggen verschillende soorten com-

posthopen voor het eigen afval. “We organiseren ook

compostcursussen. En wij hebben vanuit de Ulebelt

het zogenoemde Bokashi-project uitgevoerd, waarbij

inwoners een emmer kregen voor hun groenafval. Dat

werd via een fermentatieproces omgezet in organische

bemesting. Daarvoor bestond veel enthousiasme, net

als voor de luierinzameling, waarvoor wij een van de

locaties in Deventer zijn.’’

De Baedts is enthousiast over de campagne ‘Alle kin-

derboerderijen Duurzaam!’. “Het is natuurlijk aan onze

leden zelf om er iets mee te doen. Maar ik vind dit een

goed voorbeeld van hoe GDO als platform van duurzame

gemeenten en de NVRD speciaal rond dit thema elkaar

nu en mogelijk ook in de toekomst kunnen vinden.’’ ■

De Ulebelt in Deventer zet tijdens evenementen de afvalpiramide in, zodat ook in

de openbare ruimte het afval gescheiden ingezameld kan worden. (Foto De Ulebelt)

WWW.VANWERVEN.NL

Biddingringweg 23 8256 PB Biddinghuizen

Telefoon: 0321 - 33 05 [email protected]

• Afvalinzameling& Verwerking

• Energie &Grondstoffen

• Infra

Kunststof Recycling Van Werven recyclet post consumer kunststoffen tot schone herbruik bare grondstoffen voor de kunststofverwerkende industrie.

De mix aan verschillende soorten kunststoffen wordt na sortering in meerdere stappen bewerkt tot kwalitatief hoogwaardige grondstoffen welke in bigbags of bulksilo’s naar afnemers in Europa worden getransporteerd. Naast de terugwinning van grondstoffen uit afval wordt tevens een aanzienlijke CO2 besparing gerealiseerd.

Voor haar kunststofrecycling activiteiten ontving het bedrijf in februari de Flevopenning voor meest innovatie onderneming in Flevoland. Ook maakt Kunststof Recycling Van Werven deel uit van de MKB Innovatie Top 100. Hiermee behoort het bedrijf tot de groep van meeste innovatieve bedrijven van Nederland.Duurzaam en innovatief ondernemen is één van de belangrijkste speerpunten van het bedrijf.Voor meer informatie zie de website van Van Werven www.vanwerven.nl of bel met Kunststof Recycling Van Werven in Biddinghuizen via telefoonnummer 032 133 05 73.

Kunststof Recycling Van Werven B.V.

Afval & Recycling belangrijk op nationale milieubeurs Van 4 tot en met 6 oktober 2011 zal in de Brabant-

hallen ’s-Hertogenbosch de beurs Milieu plaatsvinden.

’Meer winst met schone oplossingen’ is het thema.

Naast een schonere leefomgeving leidt duurzaam

ondernemen veelal tot lagere milieukosten en extra

omzet. Duurzame producten worden immers steeds

meer gevraagd en aan leveranciers worden steeds

vaker duurzame eisen gesteld.

Vorig jaar was Milieu direct al goed voor zo’n 5.000 be-

zoekers. Afval- en recyclingoplossingen waren het meest

gevraagd en daar wordt nu dan ook fl ink op ingespeeld.

Zo is er in samenwerking met de NVRD een themaplein

met specialisten op het gebied van afvalmanagement.

Hier vindt u innovaties zoals speciale vloeistofdichte

voorzieningen, een nieuwe oplossing voor het inzame-

len van kunststofafval, een inzamelcontainer voor klein

elektronisch afval en een effi ciënte inrichting van een

milieu straat.

Op 5 oktober wordt de Afvalconferentie op de beurs

gehouden waar grondstoff en als kans voor de afval-

branche centraal staan. Met onder andere Joop Atsma.

De kracht van de beurs is haar totaalaanbod zodat

maximale synergie wordt verkregen door de combina-

tie van milieuoplossingen. Milieu 2011 geeft ook ad-

vies over hoe duurzaam in te kopen en geeft inzicht in

nieuwe regelgeving.

Milieu 2011 wordt naast de beurs Energie gehouden.

Hier vindt men alles over het besparen op energie-

verbruik en duurzame energie. Bezoekers kunnen

naar beide beurzen, samen goed voor meer dan 400

exposanten. Meer informatie en gratis toegang via

www.milieuvakbeurs.nl

Milieu 2011 is van 4 t/m 6 oktober dagelijks open van

10.00 – 18.00 uur. ■


voor de volgende bijeenkomst zijn ook

zeer welkom! Meer details volgen; volg

daarvoor ook de LinkedIn-groep NVRD

Young Professionals.

Doe mee aan de Week van de afval-

vermindering!

Van 19 tot 27 november is de Europese

Week van de Afvalvermindering. In die

week willen we de aandacht vestigen op

afvalpreventie en de mogelijkheden om

hieraan in te vullen. De NVRD roept, na-

mens het ministerie van I&M, iedereen op

deel te nemen aan deze week door een

actie te organiseren gericht op afvalpre-

ventie. Ook bestaande activiteiten kun-

nen extra aandacht genereren in deze

week.

Voor meer informa-

tie kijk op de web-

site www.nvrd.nl of

neem contact op met

Maarten Goorhuis

([email protected]).

Succesvolle startbijeenkomst Young

Professionals

Tweeëntwintig jonge enthousiastelingen

kwamen naar de Startbijeenkomst van

het NVRD Young Professionals-netwerk

op 31 augustus. NVRD-directeur Erik de

Baedts leidde de bijeenkomst in met de

opmerking dat hij het leuk vond eens de

oudste te zijn op een NVRD-bijeenkomst.

Hij schetste het belang van een netwerk

van jonge en creatieve mensen in een

sector die maatschappelijk relevant en

aan verandering onderhevig is. “Jullie

maken de toekomst!”

Die toekomst kwam aan de orde in de

toelichting van Samuel Stollman (NVRD)

– ook een Young professional! – op de

toekomstvisie van de NVRD op afval- en

grondstoff en. De groep ging door op twee

thema’s uit deze visie; de verschuiving

van de rol van afvalinzamelaar naar die

van publieke dienstverlener voor markt-

partijen en de gewenste communicatie-

boodschap naar de burger. De meningen

hierover liepen behoorlijk uiteen...

Van belader tot directeur

Voormalig NVRD-bestuurslid Sjoerd van

het Erve (tegenwoordig directeur Wee-

ner Groep ’s-Hertogenbosch) vertelde

over zijn carrière in de afvalbranche. Van

zijn vakantiebaan als belader werd hij

Sectiehoofd Inzameling bij de Afvalstof-

fendienst ’s-Hertogenbosch, om uitein-

delijk directeur van datzelfde bedrijf te

worden. Hij gaf zijn publiek een wijze les

mee: “Carrière maken is datgene doen

wat je graag wilt doen. Als je daarnaast

bereid bent jezelf te ontwikkelen, kom je

een heel eind.”

De middag werd afgesloten met een net-

werkborrel in het gezellige Stadskasteel

Oudaen in de Utrechtse binnenstad.

Pakkende naam gezocht!

Weet jij een catchy benaming voor het

Young Professionals-netwerk? Stuur je

suggestie naar Peter Kerris (kerris@nvrd.

nl). Hier kun je je ook aanmelden voor de

Young Professionals. Tips en suggesties

Bestuur

Het bestuur heeft op 15 september

vergaderd. Gesproken is uiteraard

over de Afvalbrief van staatsecre-

taris Atsma en andere ontwikkelin-

gen in de externe omgeving. Ook

is stilgestaan bij de voortgang van

het jaarplan 2011 en heeft de eerste

gedachtevorming over het jaarplan

2012 plaatsgevonden. Andere zaken

die besproken zijn: de eerste resulta-

ten van de LCA kunststofi nzameling

van de VA, de toekomst van de P90-

norm, gedragsregels voor publieke

bedrijven en de taakverbreding op

het gebied van reiniging. Tenslotte

zijn de reguliere branche en vereni-

gingszaken besproken en is de ALV

van 23 november voorbereid.

Benchmark Afvalinzameling

Op 1 september zijn de deelnemers

aan de NVRD benchmark afvalinza-

meling bij elkaar gekomen om de

eerste resultaten te bespreken. Dit

leverde interessante inzichten op.

Ook werd er gediscussieerd over de

optimale inzamelmethode per frac-

tie en is de relatie tussen afvalschei-

ding en CO2 besproken. Momenteel

worden de fi nanciële en operatio-

nele gegevens verzameld die in de

volgende benchmarkbijeenkomst op

27 oktober centraal zullen staan. De

eindrapporten worden besproken in

december.

Wilt u meer informatie over (deel-

name aan) de benchmark neem dan

contact op met Alexander Vos de

Wael ([email protected])

nieuwsTekst: Bas Peeters

NVRD Agenda

27 september Heidag redactiecommissie GRAM

28 september Commissie internationaal

29 september Commissie Markt & Overheid

29 september Bestuursvergadering regio Noord-Nederland

4-6 oktober Vakbeurs Milieu 2011

5 oktober Afvalconferentie

7 oktober Regiobijeenkomst Zuid-Nederland

12 oktober Landelijk zwerfafvalcongres

27 oktober Bijeenkomst benchmark inzameling


door Renee Uijtjens en Marc Maassen

Wat doe jij met je Peuk?Zwerfafval staat hoog in de top tien van ergernissen. Peuken zijn schadelijk voor het milieu.

Reden voor de negen gemeenten in Gooi en Vechtstreek, de Gewestelijke Afvalstoffen Dienst,

het Goois Natuurreservaat en Natuurmonumenten om de zwerfafvalproblematiek en peuken in

het bijzonder gezamenlijk aan te pakken.

Zwerfafval staat hoog in de top tien van ergernissen.

Peuken zijn schadelijk voor het milieu. Reden voor de

negen gemeenten in Gooi en Vechtstreek, de Geweste-

lijke Afvalstoff en Dienst, het Goois Natuurreservaat en

Natuurmonumenten om de zwerfafvalproblematiek en

peuken in het bijzonder gezamenlijk aan te pakken.

Ruim twee jaar loopt de samenwerking nu. Inmiddels

is er een kennisplatform en wordt er gezamenlijk ge-

communiceerd, onder andere via een speciale website:

www.schoongooienvecht.nl

Daarnaast wordt er samengewerkt door een project-

team op het gebied van hotspots, scholen, burger-

participatie en zijn er de terugkerende campagnes over

vuurwerk en de Week van Nederland Schoon. Eén van

de nieuwe onderdelen waarop wordt samengewerkt is

de bestrijding van peukenoverlast. Onder het motto:

“Wat doe jij met je peuk? Hou het leuk!”, gaat Gooi en

Vechtstreek deze vaak onderbelichte ergernis te lijf.

PeukenfeitJaarlijks worden in Nederland naar schatting 10 miljard

peuken op straat gegooid. Dat zijn zeven peuken per

roker per dag, of 2,5 kg ‘zwerfpeuken’ per roker per

jaar. De tien miljard peuken samen staan voor maar

liefst 10.000 ton zwerfafval! Het grootste deel daarvan

(80%) wordt opgeveegd door de gemeentelijke reini-

gingsdiensten, die ook voor de kosten opdraaien. De

overige 20% (ca. 2.000 ton peuken) verdwijnt in het

milieu. Niet best, want peuken zijn 100% chemisch af-

val. Bovendien duurt het 1-5 jaar voordat peuken zijn

afgebroken. Vuurtje?

CampagneUit onderzoek blijkt dat veel rokers zich niet bewust

zijn van de overlast van peuken op straat en de milieu-

schade die dit veroorzaakt. Peuken worden veelal niet

als zwerfafval gezien en de milieueff ecten van peuken

op straat zijn onbekend. Ander onderzoek geeft daar-

entegen aan dat 50% van de rokers wel bereid is het

gedrag (het lukraak weggooien en ‘wegschieten’ van

sigarettenresten op straat) te veranderen als ze meer

bewust gemaakt worden van het negatieve milieu eff ect

van sigarettenpeuken. Of het benadrukken van de ne-

gatieve milieueff ecten bijdraagt aan de bereidheid te

stoppen met roken is de vraag.

Om rokers te informeren en te prikkelen het ‘weggooi-

gedrag’ te stoppen, is in Gooi en Vechtstreek een cam-

pagne ontwikkeld. Doelgroep van de campagne is de

roker in de buitenruimte. Via vrolijke en met humor

doordrenkte posters (regiobreed zichtbaar in de open-

bare ruimte), waarbij de kern van het verkeerde weg-

gooigedrag wordt geraakt, is de doelgroep gedurende

twee weken geprikkeld. Op de posters wordt ook ver-

wezen naar de website waar achtergrondinformatie

over de peukenoverlast en zwerfafval ‘breed’ te vinden

is. Vooraf en tijdens het peukenoff ensief is er via de

lokale pers veel aandacht aan de campagne besteed. Er


is gekozen om de peukencampagne direct na de Week

van Nederland Schoon van start te laten gaan. De Week

van Nederland Schoon (WVNS) trekt in het hele land na-

melijk veel aandacht en zet het thema zwerfafval goed

in de spotlight. Mooi moment om meteen in het ver-

lengde van de WVNS de aandacht op peukenoverlast te

vestigen. Naast het onder de aandacht brengen van de

boodschap via de campagne, hebben er tijdens en in

de weken daarna een aantal gerelateerde publiciteits-

acties plaatsgevonden.

Samenwerking met bedrijvenEen aantal winkeliersverenigingen in de regio heeft

zelf het initiatief genomen en de samenwerking met

de gemeenten op het gebied van het bestrijden van

zwerf afval opgezocht. De ondernemers wilden zelf

een actieve bijdrage leveren in de aanpak. Het idee is

toen ontstaan om een folder te ontwikkelen voor on-

dernemers met tips en informatie specifi ek gericht op

peuken overlast. In gezamenlijkheid is vervolgens door

ondernemers, gemeenten en het projectteam een fol-

der ontworpen, die beschikbaar is voor alle onderne-

mers in de regio.

De folder ‘Peuken weg? Een schone zaak!’ wijst de on-

dernemers op de invloed die peukenzwerfafval op hun

onderneming heeft. Een schone entree en winkelomge-

ving geven het publiek een veilig gevoel en heeft een

goede uitstraling op de onderneming. Tevens wijst de

folder de ondernemers op hun eigen bijdrage en inzet

tegen de overlast. Naast de wettelijke verplichting om

de omgeving van je onderneming schoon te houden,

heeft de ondernemer zelf veel invloed op de vervuiling

rondom zijn zaak. Met een aantal kleine acties, zoals

het plaatsen van een asbak en het regelmatig vegen

van de winkelomgeving, kan al een grote verbeterslag

gemaakt worden. Voor gemeenten is de folder een goe-

de binnenkomer om met de ondernemers in gesprek

te gaan over de overlast en de mogelijke oplossingen.

Sommige gemeenten brengen de folders persoonlijk

langs, weer andere brengen via het Keurmerk Veilig

Ondernemen de folder onder de aandacht.

Gezamenlijk beheer asbakkenIn een aantal gemeenten in de Gooi en Vechtstreek zijn

verschillende soorten asbakken (waaronder peuken-

tegels en peukenpalen) geplaatst. Elke plaatsing van

een asbak werd met veel tromgeroff el omgeven. Een

levens grote peuk deelde zakasbakjes uit. Met deze

gadgets kan men peuken netjes opbergen tot een af-

valbak gevonden is. Een aantal asbakken is geadop-

teerd door ondernemers die voor het ledigen van de

asbakken zorgen. Stickers, met teksten als ‘Feed me’

verwijzen de roker naar de asbak.

Over de auteurs:

Renee Uijtjens is werkzaam als zwerfafvalcoördinator

namens de negen gemeenten en de Gewestelijke Afval-

stoff en Dienst Gooi en Vechtstreek. Marc Maassen is be-

leidscoördinator bij de Gewestelijke Afvalstoff en Dienst

en projectleider zwerfafval. ■

AFVALINZAMEL- & TRANSPORT-SYSTEMEN

Altijd een klantspecifieke oplossing!

Translift levert het complete assortiment: • Zijladers • Kettingsystemen • Containers

Translift Nederland BV | Postbus 61 | 8250 AB Dronten | T: 0321 386700 | E: [email protected] | I: www.translift.nl

Zijlader E-Maxx kam/grabber opname

Zijlader op aardgas

Plus Duo zijlader (dubbele grabber)

Schroevenpers

Zijlader E-Maxx voor ondergrondse inzameling

Zijlader met kraan voor ondergrondse containers


door Hetty Dekkers

Arbocatalogus voor de afvalbranche gereed

Het kabinet Balkenende besloot een paar jaar geleden

dat in het kader van deregulering alle sectoren hun ei-

gen arbocatalogus moesten ontwikkelen. Tot dan toe

was het gebruikelijk dat de Arbeidsinspectie op gezet-

te tijden kwam controleren en bepaalde wat er goed

of fout was. Met de arbocatalogus moet die praktijk

tot het verleden gaan behoren. De Arbeidsinspectie zal

nog weleens controles uitoefenen in de toekomst, maar

de opzet is dat de bedrijfssector zelf de regels opstelt

en de navolging daarvan controleert. De Jong denkt dat

die methode goed zal werken in de praktijk: “Mede-

werkers die merken dat er iets niet klopt, kunnen dat

aankaarten bij hun directie of eventueel de vakbond.

Ik verwacht dat daar geen problemen ontstaan. Elke

branche zou zich belachelijk maken als ze arbeidsvoor-

waarden niet naleeft die ze zelf, in goed overleg en met

veel kennis van zaken, heeft opgesteld.”

Van treeplankje tot overdruk in de cabineDe Arbocatalogus voor de afvalsector is tot stand ge-

komen door intensieve samenwerking tussen werk-

geversorganisaties (waaronder NVRD, VA, WENB, BRBS

en BVOR) en vakbonden (onder meer AbvaKabo, CNV

en het Zwarte Korps). De Jong: “Dit betekent dat alle

aspecten die je in de afvalbranche tegen kunt komen,

zoals inzameling, verwerking, rioleringswerken enzo-

voort, vertegenwoordigd zijn in de catalogus. Op zeer

gedetailleerde wijze kun je alles terug vinden, varië-

rend van veiligheidsvoorschriften voor het treeplankje

van de vuilnismannen tot en met de verplichte over-

druk in de cabine van een shovel die in een gft-instal-

latie aan het werk is. Werkelijk alles is beschreven.” Het

bestuur van de stichting buigt zich regelmatig over de

inhoud van de catalogus, om te bezien of er nieuwe

ontwikkelingen zijn die een aanpassing in de catalogus

behoeven. De Jong: “Vooral technische ontwikkelingen

kunnen snel gaan. Om te voorkomen dat de catalogus

een statisch document wordt, moet je de inhoud steeds

vernieuwen en aanpassen. Zo blijft ie up to date.”

SeminarDe Arbeidsinspectie keurde de catalogus voor de afval-

branche in juli dit jaar goed. Sinds die datum is het do-

cument in werking getreden en voor iedereen in te zien

op www.arbocatalogus.net/afval. In het najaar volgt

nog een seminar over de Arbocatalogus. Zowel private

als publieke bedrijven kunnen de catalogus bovendien

opnemen op hun eigen website, voor nog meer toegan-

kelijkheid. ■

Ruim twee jaar is er aan gewerkt. En nu ligt hij

er: de arbocatalogus voor de afvalbranche. “We

zijn er enorm trots op”, glundert Ger de Jong, be-

stuursvoorzitter van de stichting Arbocatalogus

Afvalsector. “Wij zijn de eerste sector in Neder-

land die zo’n gedegen en gedetailleerde catalo-

gus heeft samengesteld.”

Peter Kerris, beleidsmedewerker bij de NVRD, legt uit waarom de Arbocatalogus Afvalbranche zo belangrijk is.• De afspraken in de Arbocatalogus vervangen de regels die eerder

vanuit de overheid werden opgelegd. Werkgevers en werknemers hebben op eigen initiatief ingevuld hoe ze gaan voldoen aan de doelen die de overheid stelt voor gezond en veilig werken.

• De Arbocatalogus is het resultaat van een grondig proces waarbij alle partijen in de branche betrokken waren. NVRD, VA, WENb, BVOR, BRBS, Het Zwarte Corps, ABVAKABO, en CNV hebben allemaal meegewerkt aan dit ene doel. Het eindresultaat laat zien wat samenwerking kan bereiken.

• Alle voor de branche relevante risico’s en maatregelen zijn be-schreven. Arbocoördinatoren hoeven niet telkens het wiel op-nieuw uit te vinden, maar dit levende document raadplegen. De catalogus beschrijft goede praktijken, normen en praktische handleidingen voor veilig en gezond werken in de afvalbranche.

• De Arbeidsinspectie zal gaan handhaven op de afspraken die vastliggen in de Arbocatalogus.

De Arbocatalogus voor de afvalsector is een zeer gedetailleerd

document. Alle subbranches zijn vertegenwoordigd, van afval-

inzameling en -verwerking tot en met rioleringswerken.

Foto Hetty D

ekkers

1Milieu2011Meer winst met schone oplossingen

In samenwerking met de NVRD…

Wees erbij! Milieu 2011 is dé totaalbeurs op het gebied van milieu, voor bedrijven en overheden. Met specifi eke themapleinen zoals Afval & Recycling. In combinatie met de vakbeurs Energie ruim 400 exposanten. Meer info / Gratis toegang zie www.milieuvakbeurs.nl

De kortste weg

naar duurzaam

ondernemen

Pak uw kans opmeer rendement!

Dé vakbeurs voor het benutten van kansen

door duurzaam ondernemen en het

besparen op milieukosten. Van innovatieve

milieutechniek tot duurzaam produceren.

Van nieuwe regelgeving tot handhaving.

Van specifi eke oplossing tot integrale aanpak.

o.a. themaplein

Afval & Recycling

en de Afvalconferentie


AFVAL & MILIEUGEMENGDE BERICHTEN

Gescheiden glasinzameling BonaireStaatssecretaris Atsma (Infrastructuur

en Milieu) heeft op Bonaire het startsein

gegeven voor het gescheiden inzamelen

van glas op Bonaire. In totaal worden

er achttien glasbakken op het eiland

geplaatst. Voor de horeca is een apart

systeem opgezet: het glas wordt daar

opgehaald en verzameld. Alle drank,

behalve drinkwater, wordt op het eiland

geïmporteerd waardoor er elk jaar een

berg glas van 3000 m3 overblijft. Dit is

een laag van een halve meter hoog met

het oppervlak van een voetbalveld. Het is

de bedoeling dat het glas vanaf nu wordt

hergebruikt. Het glas wordt daartoe op

het eiland verwerkt waarna het gebruikt

kan worden bij het aanleggen van wegen

en bij de bouw.

BioEnergiecentrale in DelfzijlBallast Nedam begint eind 2011 met de

bouw van een Bio Energie Centrale (BEC)

in Delfzijl voor opdrachtgever Bio Ener-

gie Centrale Delfzijl. De energiecentrale

krijgt een vermogen van 49 Megawatt en

levert stroom aan 120.000 huishoudens

uit afvalhoutsnippers. De centrale wordt

in de zomer van 2013 in bedrijf geno-

men. Het hout voor de centrale komt uit

Nederland en omliggende landen. Per

jaar is circa 300 duizend ton hout nodig,

waaronder gerecycled houtafval. Verge-

leken met traditionele centrales stoot

deze BEC per jaar 250.000 ton minder

CO2 uit.

Groen gas initiatief in GelderlandDe provincie Gelderland wil met een ring-

leiding door de Achterhoek producenten

en afnemers van biogas aan elkaar kop-

pelen. De provincie hoopt de ontwikke-

ling van groen gas op deze manier te

versnellen. Om dit te realiseren heeft de

provincie een speciaal klimaatprogram-

ma geformuleerd. Voor de uitvoering

daarvan is Gelderland in gesprek met

biogasproducenten, bedrijven en ener-

gieleveranciers om ze over te halen te in-

vesteren in het biogasnet, dat het project

Biogas Infrastructuur Oost Nederland

(BION) wordt genoemd.

Green Deal met Minister Verhagen BRBS Recycling behartigt de belangen

van de belangrijkste recyclingbedrijven

in Nederland. Men verwacht binnenkort

de Green Deal Recycling te sluiten met

minister Maxime Verhagen van het Minis-

terie van Economische Zaken, Landbouw

en Innovatie (EL&I). In deze Green Deal

zijn innovatieve, duurzame en energie-

besparende ideeën van individuele le-

den van BRBS Recycling opgenomen en

afspraken met de sector als geheel. Het

kabinet wil een Green Deal sluiten met de

Nederlandse samenleving. Dat betekent

dat het Ministerie ‘aansprekende’ initia-

tieven wil steunen. De minister wil onder

meer partijen met elkaar in contact bren-

gen (regiefunctie), belemmeringen weg-

nemen en bestaande instrumenten aan-

passen. Het gaat om energie, maar ook

om duurzaam ondernemen en inkopen,

mobiliteit, afval en de lokale klimaat-

agenda. De focus ligt bij de Green Deal

Recycling op duurzaamheid, energiebe-

sparing en lokale energieopwekking.

Volume verpakkingsafval gedaald Dankzij de stijgende terugwinning en

recycling is de hoeveelheid gebruikt ver-

pakkingsmateriaal de afgelopen tien jaar

fors gedaald. Dit meldt de Europese Or-

ganisatie voor Verpakking en Milieu. Het

volume aan verpakkingsafval bedroeg in

1998 ongeveer 30 miljoen ton. In 2008

was dat al gedaald naar 17 miljoen ton,

ofwel een daling van 43%. In 2008 is een

nieuwe richtlijn opgesteld, die landen

verplicht tot een minimum recyclingper-

centage van 55%. Hieraan voldoen bijna

alle Europese landen. België, Nederland

en Duitsland hebben zelfs al meer dan

70% bereikt.

HVC in biocoalEnergie- en afvalnutsbedrijf HVC heeft een

minderheidsbelang van 25 procent geno-

men in Topell Nederland, producent van

de hoogwaardige en CO2-neutrale brand-

stof Biocoal. Het doel van beide partijen is

gezamenlijk onderzoek te doen naar een

optimaal gebruik van organisch materi-

aal (biomassa) voor warmte- en elektrici-

teitsproductie. HVC ziet deze participatie

als een opstap om ook andere biomassa

om te zetten in een hoogwaardige, uni-

forme brandstof. Het past in haar streven

om zo veel mogelijk energie uit de be-

schikbare biomassa te halen. Ook maakt

foto Joke Deul

EEN GOED VERZORGD WEGDEK, DAG EN NACHTOnze dienstverlening omvat een volledig pakket, waarmee aan al uw eisen en wensen kan worden

voldaan. Daarin is het reinigen van bedrijfsterreinen en het schoonmaken van freesvakken van

oudsher onze specialiteit. Het grondig reinigen van asfalt gebeurd voor zowel overheid en gemeenten

als voor bedrijven. Grondigheid is niet het enige kenmerk van ons werk. Ook fl exibiliteit is voor ons

een sleutelbegrip.

Verhuur van reinigingsmaterieel

Service, revisie en onderhoud

Ach

terl

ader

Kra

an-h

aak

Zijla

der

Ecopark 28, 8305 BK Emmeloord Tel: 0527 622882

[email protected] • www.awmaterieel.nl

AFVAL & MILIEUGEMENGDE BERICHTEN

het HVC fl exibel in de keuze wat te

doen met de diverse biomassa stromen.

Biocoal wordt gemaakt van houtachtig

restafval zoals boomsnippers en hout-

schors. Eén kilo van deze brandstof be-

vat vijf kWh thermische energie, wat de

brandstof een hoogwaardige, duurzame

brandstof maakt, en zeer geschikt om als

kolenvervanger te worden ingezet bij de

productie van groot schalige warmte- en

elektriciteitsproductie.

Nieuw pact tegen zwerfafval op strandenGemeente Schoon en Zwervend langs Zee

gaan intensief samenwerken om zwerf-

afval op het strand tegen te gaan. De

twee voeren met gemeenten acties voor

bewustwording onder strandbezoekers,

adviseren over de lokale aanpak en staan

gemeenten bij in de uitwisseling van er-

varingen. Het doel is ambitieus: volgend

jaar moet er 10 procent minder zwerf-

afval op de stranden terug te vinden zijn.

Jaarlijks zijn er miljoenen Nederlanders

en buitenlanders langs de Nederlandse

kust te vinden. Het strand is een be-

langrijke trekpleister. De kustgemeenten

vinden het daarom van belang hun strand

aantrekkelijk en dus schoon te houden.

De samenwerking maakt het mogelijk

kennis te delen en activiteiten samen op

te pakken tegen lagere kosten. Zo gaat in

september het ‘Sorry Zwerfafvalteam’ van

het actieprogramma Gemeente Schoon

de stranden langs om strandbezoekers

op een speelse manier aan te spreken op

het belang van schone stranden en de

mogelijkheden daar zelf iets aan te doen.

Voor de gemeenten zijn er specialisten

beschikbaar die hen van advies dienen. In

2012 wensen de deelnemende gemeen-

ten 10 procent minder afval in vergelij-

king tot 2010. Om de cijfers te kunnen

vergelijken wordt de hoeveelheid zwerf-

afval sinds 2009 gemonitord.

Tl-buizen inleveren Installateurs gooien veel afgedankte tl-

buizen en armaturen in de vuilnisbak,

terwijl deze heel goed kunnen worden ge-

recycled. Wecycle is daarom een speciale

campagne gestart om installateurs te be-

wegen tl-buizen en armaturen niet weg te

gooien maar in te leveren. Uit onderzoek

blijkt dat 80 procent van de weggooide

tl-buizen en armaturen uit de installatie-

sector komt. Per jaar komen er rond de 45

miljoen tl-buizen, spaar- en ledlampen op

de markt en zo’n 4 miljoen professionele

armaturen. In spaarlampen en tl-buizen zit

een kleine hoeveelheid kwik en armaturen

kunnen pcb-houdende condensatoren be-

vatten. Lampen en armaturen kunnen tot

meer dan 90 procent worden gerecycled.

Boot van afvalIn Taiwan is onlangs een boot in de vaart

gegaan die geheel van afval is gemaakt.

De zeven meter lange boot, die boven-

dien gebruik maakt van duurzame ener-

gie, is ontworpen om aandacht te vragen

voor de klimaatveranderingen. Voor het

maken van de boot zijn onder meer tallo-

ze plastic fl essen en oude advertentieba-

nieren gebruikt. Van die laatste hebben

de Taiwanezen een zeil gemaakt, van de

fl essen zijn plastic stenen gemaakt die

precies op elkaar aansluiten. De boot

wordt voortgedreven door windenergie.

Als er te weinig wind is, kan het vaartuig

dankzij zes zonnepanelen overschakelen

op zonne-energie.Het actieprogramma Gemeente Schoon ondersteunt (kust)gemeenten bij de aanpak van zwerfafval.

Foto: Kwintes Communicatie


Kansen in Marokko

“Er moet nog veel gebeuren, maar je ziet dat Marokko haar afvalverwerking serieus oppakt”, oordeelt

Ruurd van Schaik (VAR) tijdens een seminar over afvalmanagement en afvalverwerking in Rabat, Ma-

rokko. Dit seminar werd georganiseerd door AgentschapNL in samenwerking met twee Marokkaanse

ministeries; van Milieu en Binnenlandse Zaken. In het kader van een Governement to Government (G2G)

project ondersteunt AgentschapNL de Marokkaanse overheid met het vinden van oplossingen voor hun

afvalproblemen. Hiermee ontstaan openingen en kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven, waarmee

actief is samengewerkt.

worden, nu wordt dat nog veelal (ongecontroleerd) ge-

stort. Vooral in de grote steden, zoals Casablanca, met

zes of zeven miljoen inwoners, dreigt de afvalstroom

onbeheersbaar te worden. De urgentie om het afval

daadwerkelijk te beheren en te verwerken wordt dan

ook alom gevoeld, en Marokko ging graag in op het

aanbod van de Nederlanders om in een pilot project

vier gemeentes in het noorden van Marokko te onder-

steunen in hun afvalbeheer. Via VNG international, die

over een internationaal netwerk beschikt, werden de

contacten met de gemeenten gelegd.

In vergelijking met Nederland, produceert Marokko

slechts de helft van het afval per hoofd van de bevol-

king. Maar waar Nederland al decennialang ervaring

heeft opgebouwd in het verwerken van afval en het

hergebruik van materialen, staat Marokko nog maar

aan het begin. De bevolking groeit snel, meer dan de

helft van de ruim 33 miljoen Marokkanen is jonger dan

dertig jaar, de urbanisatie voltrekt zich in een onstuit-

baar en hoog tempo en de welvaart neemt toe. Dit zijn

de belangrijkste oorzaken voor de groeiende stroom

afval die op de een of andere manier verwerkt moet

door Sietske de Boer


Het G2G project bestond uit diverse workshops waar-

bij de gemeenten handvatten kregen om een afval-

beheerplan en actieplan te maken. AgentschapNL en

VAR boden kennis en informatie over diverse onderwer-

pen zoals gescheiden inzameling, afvalbewustwording,

geschikte verwerkingsmethoden, contractmanagement.

Ook werd de situatie ter plaatse bekeken en besproken.

Met het verstrekte format voor het maken van een afval-

beheerplan konden de gemeenten goed uit de voeten en

tussen de workshops zat voldoende tijd om deze plan-

nen stap voor stap zelf te maken. In de laatste work-

shop werd zelfs een kleine benchmark over kosten en

inzamelresultaten uitgevoerd. Een nieuwe werkvorm

voor de Marokkanen, niet alleen inhoudelijk interessant,

maar ook een manier om onderling samen te werken.

Plannen uitrollenTijdens het afsluitende seminar presenteerden de vier

gemeenten uit Noord Marokko – Nador, Al Hoceima,

Berkane en Aknoul – hun plannen aan de Marokkaanse

ministeries en aan diverse Nederlandse bedrijven en on-

dernemers. Van beide kanten was er grote belangstelling

voor het aanknopen van contacten. Zo is de gemeente

Berkane van plan op het terrein van een nieuwe, grote

markt iets buiten de stad, een afvalscheidingproject op

te zetten om haar groente- en tuinafval te composteren.

Het ontbreekt de gemeente aan kennis en ervaring om

zomaar een dergelijk project te realiseren. Dankzij net

G2G project was er gelegenheid om vraag en aanbod op

elkaar af te stemmen. Behalve ervaren Nederlandse af-

valondernemers, waren ook een paar jonge Nederlands-

Marokkaanse ondernemers op het seminar afgekomen

tot aangename verrassing van de vertegenwoordigers

van de vier Marokkaanse gemeenten.

“Wat ik vooral geleerd heb, is zelf na te denken over het

management van afvalverwerking,” vertelt ir. Hassan

Metaich van de gemeente Nador, “en zelf een strategie

en een actieplan te ontwikkelen. Want alleen zo kun je

als gemeente vat krijgen op de afvalstroom.” In drie

van de vier deelnemende gemeenten is het ophalen en

verwerken van afval uitbesteed aan een buitenlands

bedrijf. Het afval wordt gestort in open afgravingen.

Aan afvalscheiding wordt nog maar nauwelijks gedaan,

en aan afvalverbranding of compostering al helemaal

niet; ziekenhuisafval wordt soms wel, soms niet in het

ziekenhuis zelf verwerkt. Op sommige stortplaatsen

struinen mensen rond in de berg stinkende en rokende

afval, op zoek naar bruikbaar materiaal om te verkopen

– de een zoekt naar hout, de ander naar metaal, of leer,

of papier. Hassan Metaich betoont zich voorstander

van het inzetten van de ‘chiff oniers’: “Als zij het afval

uitzoeken nadat het gewogen is, wordt er netto minder

afval gestort. Dat is winst. Je moet de chiff oniers een

menswaardig bestaan bieden en ze minstens honderd

dirham (iets minder dan tien euro, Red.) per dag be-

talen. Hun gesorteerde afval mogen ze zelf verkopen.

Ik ken voorbeelden van chiff oniers die zo een redelijk

inkomen verdienen. Als je ze weert uit het proces van

afvalverwerking wordt er niet alleen meer afval gestort

en minder aan recycling gedaan, maar dan komen die

mensen echt aan de rand van de samenleving terecht.

Dat moet je niet willen.”

“We zijn graag bereid deze workshop ook in andere

Marokkaanse gemeenten uit te voeren,” vertelt project-

leider Esther Veenendaal van AgentschapNL. “We heb-

ben een goed werkend concept om de gemeenten of

andere overheden te helpen een strategisch plan voor

het beheer van afval te maken van waaruit concrete

actie plannen worden ontwikkeld. “Alle gemeenten ga-

ven aan met een eenvoudige vorm van afvalscheiding

te willen starten, eerst met nascheiding en daarna

bronscheiding. Op die manier kan er begonnen worden

met compostering en recycling. Onze workshops zijn

een goed instrument om die kennis op te vijzelen, en

biedt handvatten om als goed geïnformeerde gespreks-

partner met bedrijven te kunnen onderhandelen. Het

was erg leuk werken, de mensen waren enthousiast en

leergierig. Ze staan open voor interactieve werkvormen

en we werden altijd heel hartelijk ontvangen.” ■

Over de auteur: Sietske de Boer is journaliste in Marokko

(Al Hoceima)

G2GDoel van het government-to-government (G2G) programma is buitenlandse overheden en kennisinstellingen ondersteunen bij het oplossen van knelpunten die van wederzijds belang zijn. Ook verbetering van de markttoegang en het creëren van kansen voor Nederlandse bedrijven die zaken willen doen in de betreffende lan-den vormt een doel van het programma. De milieufaciliteit van het G2G-programma fi nanciert projecten die gericht zijn op een betere uitvoering en handhaving van (internationaal) milieubeleid. Duur-zame ontwikkeling, naleving van verdragen en toetreding tot de EU zijn daarbij belangrijke thema’s. Projecten worden ingezet daar waar Nederland toegevoegde waarde heeft in de vorm van innovatieve oplossingen, kennisvoorsprong en internationaal beproefde ‘best practices’. Het Nederlandse bedrijfsleven wordt ook in de uitvoe-ring van de G2G-projecten betrokken; de milieuprojecten kunnen leiden tot interessante kansen voor bedrijven. G2G is een program-ma van de ministeries van Infrastructuur en Milieu en van Economi-sche Zaken, Landbouw en Innovatie dat wordt uitgevoerd door NL EVD Internationaal. Het G2G staat open op een aantal prioriteits-landen (en opkomende markten). Daarnaast worden ‘overheid-tot-overheid’-projecten uitgevoerd onder het 2g@there-programma. Op het gebied van afval(management) zijn er projecten uitgevoerd in diverse landen, zoals China, Bulgarije, Polen, Roemenië, Servië, Kroatië, Macedonië, Syrië, Libanon, Marokko en Turkije. Onderwer-pen waarover wordt samengewerkt zijn divers en verschillen van de sanering van stortplaatsen tot het ontwikkelen van gemeentelijke samenwerking en het opstellen van afvalbeheerplannen.

Containerwielen van Haco...

Protempo bvPostbus 21, 6500 AA NIJMEGEN NederlandTel. +31(0)24-3711711. Fax +31(0)[email protected] www.protempo.eu

103

Bel voor informatie:

... besparen u mankracht!Haco wielen maken uw containers écht mobiel.De garantie voor uitstekende rijeigenschappen.


NIEUWTJES VAN DE ZAKELIJKE MARKT NIEUWS

In Nederland wordt jaarlijks circa 40.000

ton harde kunststoff en als grof huishou-

delijk afval weggegooid. Daarvan komt

de helft terecht bij Kunststof Recycling

van Werven bv* in Biddinghuizen, waar

het wordt verwerkt tot schone herbruik-

bare grondstof. Tot de harde kunststoff en

behoren: plastic tuinmeubelen, buizen,

kratten, emmers, speelgoed, schroot-

jes, lamellen, etc. “We moeten minimaal

30.000 ton verwerken om break-even te

draaien, die resterende 20.000 ton die

nu grotendeels verdwijnt in de verbran-

dingsovens is bij ons zeer welkom”, zegt

Ton van der Giessen, algemeen directeur

Van Werven.

Het uit elkaar halen van de mix aan

binnenkomende stromen (20 soorten

plastics met allerlei verschillende afme-

tingen) zodat er een homogene schone

grondstof ontstaat, is uniek. “Daarmee

zijn wij het enige bedrijf in Noord West

Europa,” zegt Van der Giessen niet zonder

trots. De eerste sortering gebeurt hand-

matig, de medewerkers zijn opgeleid in

het herkennen van de diverse soorten.

Vervolgens gaat het proces automatisch:

wassen, wervelstroomscheiding (verwij-

dert non ferro materiaal), blazen, sor-

teren met infrarood en drijven/zinken.

Uiteindelijk resulteert dit in 20 verschil-

lende eindproducten van een constante

kwaliteit. “Ons maalgoed (stukjes van 1

bij 1 cm) heeft een zuiverheid van meer

dan 99%, het vervangt in de kunststof-

industrie het ‘virgin material’.” Europese

afnemers (in Nederland bijvoorbeeld Wa-

vin en Lankhorst Sneek) zijn goed voor

85%, 15% gaat naar China.

Twee innovatie prijzen

Het kunststof recyclingproces leverde

Van Werven in februari van dit jaar de

Flevopenning op als meest innovatieve

onderneming van Flevoland. De jury

waardeerde de gehele keten: van de inza-

meling naar verwerking, tot gebruik van

het eindproduct en het daarbij behoren-

de duurzame karakter. Daarnaast kreeg

Van Werven een erkenning in de MKB Top

100 van meest innovatieve Neder landse

bedrijven. Het bedrijf staat genomineerd

voor de European Innovation Business

Award (verkiezing 22 november in Bar-

celona).

Duurzaamheid versus fi nanciën

Het ligt mede aan de lage Nederlandse

verbrandingtarieven dat gemeenten niet

zo kien zijn op het apart houden van de

harde kunststoff en uit grof huishoudelijk

afval. Van der Giessen: “Jammer, want wat

je verbrandt, is voorgoed verloren voor

recycling. Wij importeren nu materiaal

uit België, waar de verbrandingstarieven

meer dan 100/ton bedragen. Met het re-

cyclen van 1 ton kunststoff en bespaar je

2,5 ton CO2 uitstoot ten opzichte van ver-

branden. Bij verbranden komt immers CO2

vrij. Ook bij het winnen van de oorspron-

kelijke grondstof voor kunststof wordt in

de hele keten van aardolie tot grondstof

CO2 geproduceerd. Je moet recyclen bena-

deren vanuit de duurzaamheidsgedachte,

niet uit fi nanciële motieven.”

Voorziening op milieustraat

Een groot aantal gemeenten levert al dan

niet via inzamelbedrijven harde kunst-

stoff en aan, zoals de Midwaste bedrij-

ven, Sita, Van Gansewinkel en andere

inzamelaars en transporteurs. Er blijven

jammer genoeg veel gemeenten over die

dat nog niet doen. “Hoe krijgen we die

gemeenten zo ver dat ze een aparte voor-

ziening voor deze stroom treff en op de

milieustraat. Daar moet je natuurlijk wel

de ruimte voor hebben. De kosten zijn:

overslag en het transport naar Bidding-

huizen, de afl evering is gratis.”

Inl. Kunststof Recycling van Werven B.V,

Ton van der Giessen, tel. 0525-630523 /

06-5388091, www.vanwerven.nl

* Het Noord-Veluwse familiebedrijf Van

Werven startte 65 jaar geleden met een

loonbedrijf. Van lieverlede veranderde

dat in een grondverzetbedrijf, enige tijd

later kwam daar afvalinzameling bij en

nog wat recenter composteren, hout-/

puinbreken en biomassa. Sinds 2006

verwerkt Van Werven harde kunststof-

fen uit grof huishoudelijk afval.

Tekst: Geke Wassink

Recycling harde kunststoffen gaat prima, nu de aanvoer nog

De slanke container met nieuwe gepatenteerde kanteltrommel heeft de testperiode in het centrum van Zwolle glansrijk doorstaan.

Wat is er nieuw? innovatieve inwerpzuil in modern design nieuwe gepatenteerde kanteltrommel

met grote inwerpcapaciteit van 80 L zuilafmetingen 600 x 560 x 990 mm, 25%

kleiner dan vergelijkbare inwerpzuilen

Meer weten? Neem contact met ons opT 038- 385 70 [email protected]

www.vconsyst.nl

De nieuwe Metro® M161 container met slanke inwerpzuil is er klaar voor!

De oerdegelijke strooimachines van Epoke uit Scandinavië. Maar ook sneeuwploegen, zoutoplossers en sproeimachines: Voor de winterdienst in de volle breedte, leidt de weg naar Schuitemaker. Bovendien is Schuitemaker voor u continu op zoek naar innovatieve oplossingen, zoals onze nieuwe houten opslagsilo’s. Want alleen Schuitemaker biedt kwaliteitsmerken, een gevarieerd en compleet programma, doortimmerd advies en uitstekende service. Zegt u winterdienst, denk dan aan Schuitemaker!

Schuitemaker B.V. | Morsweg 18 - 7461 AG Rijssen - Holland Tel.: +31 (0)548 - 51 41 25 | www.sr-schuitemaker.nl

Schuitemaker. Winterdienst in de volle breedte

- LEVERING EN MONTAGE VAN ROETFILTERS

- GECERTIFICEERD VOLGENS HD REGELING OF VERT

- OMZETTINGSGRAAD BOVEN 90%

- GOEDGEKEURD DOOR ARBEIDSINSPECTIE

SCHOON MILIEU, OOK VOOR MEDEWERKERS

BEL (0341) 467070WWW.BUCHLI.NL

NIEUWTJES VAN DE ZAKELIJKE MARKT NIEUWSDigitale begeleidingsbrief

Pieter Bas Automatisering introdu-

ceert een zelf ontwikkelde digitale

bege leidingsbrief waarmee afvaltrans-

porteurs en afvalverwerkers veel werk

uit handen wordt genomen. Dankzij

deze digitale begeleidingsbrief be-

hoort het arbeidsintensieve werk met

de papieren vervoersdocumenten tot

het verleden. Chauff eurs hoeven niet

meer voor elke nieuwe vracht terug

naar de ‘basis’ om een nieuwe begelei-

dingsbrief op te halen en in te (laten)

vullen. Alles gebeurt digitaal via de

boordcomputer of PDA in de vracht-

wagen. Zelfs een eenvoudige mobiele

telefoon met alleen SMS volstaat.

Inlichtingen: Pieter Bas Automati-

sering, tel. 024- 3585820, e-mail:

[email protected]

Kaartloos tanken met GetPakKaartloos tanken is mogelijk met voer-

tuigherkenning aan de pomp. De met een

chip uitgerust voertuigen worden aan

de pomp volledig automatisch herkend

en krijgen autorisatie om te tanken. De

chauff eur hoeft nog alleen maar het pi-

stool in het voertuig te hangen en daarna

gaat alles automatisch. Tijdens het tanken

kan het pistool niet uit het voertuig geno-

BWaste implementeert ‘Open Standaard’De afvalwereld heeft enige tijd gele-

den de handen ineen geslagen en een

‘Open Standaard’ opgesteld. Inzet van

dit alles is het vrij kunnen koppelen

naar fi nanciële, onderhouden beheer-

software voor afvalbeheer en uitwis-

selbaarheid van hardware (elektronica).

BWaste International BV en Pieter Bas Auto-

matisering hebben nu als eerste leveran-

ciers een koppeling geleverd op basis

van deze Open Standaard. Dit garandeert

een bedrijfszekere en probleemloze uit-

wisseling van gegevens. Met als doel de

afname van gegevens invoer, waardoor

het aantal fouten door menselijke tussen-

komst aanzienlijk zal verminderen.

Meer info over de open standaard is te

vinden op www.stosag.nl

men worden zonder dat de pomp afslaat.

Alleen het geautoriseerde voertuig krijgt

brandstof. Automatische koppelingen

naar kilometerteller en/of urenteller be-

horen tot de mogelijkheden. Ideaal voor

wagenparkbeheer, onderhouds planning

en volledige controle.

Inlichtingen: www.getpak.nl

Koopvaardijweg 15 | 4906 CV Oosterhout | [email protected] | www.reshare.nl

Leger des Heils ReShare brengt dit aandeel terug. Dit bereiken we door

slimme inzamelmethoden en technische innovaties. Maar ook door

samenwerking en onderzoek. Samen met Agentschap NL en NVRD

analyseren we de best practices van kledinginzameling in gemeenten

en delen de uitkomsten met anderen. We kijken per gemeente naar de

inzamelmethoden, de containertypes en –locaties en helpen met de

communicatie richting burgers. Ook werken we samen met kenniscentra,

mode-instituten en brancheorganisaties aan nieuwe toepassingen voor

niet-draagbare kleding. Daarbij boeken we stevige

resultaten voor een beter milieurendement en krijgen

we de textielketen sluitend. Bel 0900 - 9322 (10 ct/min)

voor een vrijblijvende afspraak en laat u verrassen door

wat de marktleider op het gebied van textielinzameling

voor u kan betekenen!

Bijna 2/3 van het particuliere textiel eindigt bij het restafval.

ColofonUitgeverNVRD, Kroonpark 2, 6831 GV ArnhemTelefoon (026) 377 13 33, fax (026) 445 01 55E-mail [email protected] www.nvrd.nl

RedactiecommissieHenk Klösters (hoofdredacteur), gemeente OosterhoutMarc Maassen, GADDrs. Bas Peeters, NVRDHerman Beerding, BMSRob Schram, RMNDrs. Andrea van de Graaf, De MeerlandenIng. Marc Veenhuizen, gemeente ApeldoornWilly Brinkbäumer, Twente Milieu

EindredactieDrs. Karin Hegeman en Karin Giesen Postbus 1218, 6801 BE Arnhemtel. (026) 377 13 33fax (026) 445 01 55e-mail: [email protected]

BladmanagementSander Retra, Retra PubliciteitsService bv

Advertentie-exploitatieRetra PubliciteitsService bvPostbus 333, 2040 AH Zandvoorttel. (023) 571 84 80, fax (023) 571 60 02e-mail: [email protected]

OpmaakBetuwe Promedia bv, Buren

DrukSpijker Drukkerij bv, Buren

Offi cieel vakblad van de NVRD

AbonnementenadministratiePostbus 333, 2040 AH Zandvoorttel. (023) 571 84 80, fax (023) 571 60 02Jaarabonnement ad € 92,50 incl. BTW. België € 120,– (Europa en buiten Europa op aanvraag). Los: € 9,50.

Beëindiging abonnementHet opzeggen van een abonnement dient schriftelijk te geschieden uiterlijk op 15 november bij Retra PubliciteitsService. Bij niet tijdige opzegging wordt het abon-nement automatisch verlengd.

ISSN 1569-0458

© NVRD

GRAM wordt gedrukt op papier met het FSC-keurmerk en verschijnt 11x per jaar.

Hoewel door de uitgever de uiterste zorgvuldigheid is betracht, wordt voor de inhoud geen aansprakelijkheid aanvaard.

Agenda4, 5 en 6 oktober 2011

Milieu 2011, Brabanthallen ’s-Hertogenbosch.

Deze milieubeurs toont besparende oplossingen op het gebied van afval, water,

lucht, bodem en geluid. Inl. www.milieuvakbeurs.nl

5 oktober 2011

Afvalconferentie ‘Grondstoff en, volop kansen voor de afvalbranche’,

Brabanthallen ’s-Hertogenbosch.

Inl. CommGres tel. 0418-637340 en www.afvalconferentie.nl

12 oktober 2011

Landelijk Zwerfafvalcongres ‘Slim Schoon’, Nieuwegein.

Inl. GemeenteSchoon, Agentschap NL tel. 088-6027979

2 november 2011

Gemeentelijk Afvalcongres ‘Gemeenten op de afvalstoff enrotonde’, Reehorst,

Ede. Inl. Congres- en Studiecentrum VNG, tel. 070-3738063

9 november

Kennisbijeenkomst plaagdierbestrijding, lokatie ‘Edda Huzid’ in Voorthuizen.

20 t/m 28 november 2011

Europese week van de afvalvermindering; Promoten van afvalvermindering in

heel Europa door het dagelijks afvalgedrag van Europeanen te veranderen.

Inl. www.ewwr.eu

Naaldwijkseweg 2, 2291 PA WateringenUitenhage Verhuur B.V.

Tel.: 0174-22.55.05 Fax.: 0174-22.55.09WWW.UITENHAGE.NL [email protected]

Verhuur van huisvuilwagens, containerwagens, autokranen, veegmachines en strooiwagens

Veelzijdig in service en inzetbaarheid...

WWW.CLEANMAT.EU [email protected]

Truckverhuur

Clean Mat Truckverhuur BV

Bezoekadres: Wageningsestraat 17 6673 DB Andelst Post: Postbus 68 6670 AB Zetten T +31 (0)488 712 600 F +31 (0)488 712 601 E [email protected] I www.cleanmat.eu

Verhuur, in- en verkoop van:

• kraakperswagens voorzien van alle typen beladingen

• inzamelvoertuigen met zijbelading

• inzamelvoertuigen voor ondergrondse containers

• alle typen containerwagens (portaal/haak/ketting/kabel), evt. met laadkraan

• containeraanhangwagens (zowel 2-assig als 3-assig)

• kolkenzuigers en combi’s

• veegmachines met kleine en grote vuiltankinhoud

• kraankippers en open/gesloten bak wagens met laadkraan c.q. laadklep

• ruime sortering reinigingsonderdelen uit voorraad

Kijk voor onze actuele handelsvoorraad op www.cleanmat.eu

Documents

GRAM Sept 2011