1438
HAYAT DERGİSİNDEKİ DİL VE EDEBİYAT YAZILARININ İNCELENMESİ Hazırlayan: Ece AVCI Danışman: Doç. Dr. Recep DUYMAZ Lisansüstü Eğitim, Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinin Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Türk Edebiyatı Bilim Dalı için öngördüğü YÜKSEK LİSANS TEZİ olarak hazırlanmıştır. Edirne Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ekim, 2005

HAYAT DERGİSİNDEKİ - Universitydocs.neu.edu.tr/.../TEZLER_YOK_GOV_TR/206831.pdf · Edebiyat tarihi, bir ulusun yüzyıllar boyunca meydana getirdiği eserleri inceleyerek duyuş,

  • Upload
    others

  • View
    22

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • 1

    HAYAT DERGİSİNDEKİ

    DİL VE EDEBİYAT YAZILARININ

    İNCELENMESİ

    Hazırlayan: Ece AVCI

    Danışman: Doç. Dr. Recep DUYMAZ

    Lisansüstü Eğitim, Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinin Eğitim Bilimleri Anabilim

    Dalı, Türk Edebiyatı Bilim Dalı için öngördüğü YÜKSEK LİSANS TEZİ olarak

    hazırlanmıştır.

    Edirne

    Trakya Üniversitesi

    Sosyal Bilimler Enstitüsü

    Ekim, 2005

  • 2

  • 3

  • i

    ÖNSÖZ

    Edebiyat tarihi, bir ulusun yüzyıllar boyunca meydana getirdiği eserleri

    inceleyerek duyuş, düşünüş ve yaratıcılıkta izlediği gelişme yolunu ve geçirdiği

    aşamalarını gösteren bir bilim dalıdır.

    Edebiyat tarihinin temeli, edebî eserler ile onları yaratan ve ortaya koyan

    kişilerdir. Bu edebî eserler içerisinde dergiler de önemli bir yere sahiptir. Bizim

    edebiyat tarihimizde bazı dergiler ayrıca önemlidir. Bunların başında Servet-i Fünun,

    Dergisi gelir. Servet-i Fünun, edebiyatımızın uzun ömürlü dergilerinden birisidir.

    Tevfik Fikret’in derginin başına geçmesiyle kısa bir süre sonra Servet-i Fünun,

    -memleketin sadece en büyük sanat ve edebiyat dergisi olmakla kalmayarak- Türk

    edebiyatının modernleşmesinde çok mühim hizmeti bulunan bir yayın organı haline

    gelmiştir.

    Milli Edebiyat dönemine baktığımızda ise karşımıza Genç Kalemler

    Dergisi çıkar. 1911 yılında Selanik’te çıkmaya başlayan bu dergi ile, edebiyat

    tarihimizde Milli Edebiyat dönemi başladı. Ömer Seyfettin, Ali Canip, Âkil Koyuncu

    gibi gençlerin çıkardıkları bu dergi, “Milli Edebiyat” deyimini ilk defa ortaya atarak

    böyle bir edebiyat yaratma görevini de üzerine alırlar. Genç Kalemler’deki yazarlar,

    hedeflediklerine zamanla büyük oranda ulaşırlar.

    Cumhuriyet döneminde, edebiyatımızda çığır açıcı bu tür dergilere

    benzer başka dergiler de ortaya çıkmıştır. Hayat Dergisi bu dergilerin en

    önemlilerinden birisidir. Hayat, Cumhuriyet’in ilanından üç yıl sonra, 2 Aralık 1926’da

    neşir hayatına girmiş bir fikir, edebiyat ve sanat dergisidir. Maarif Vekaleti’nin maddi

    ve manevi desteğini gören ve geniş bir aydın zümresine hitap eden dergi, yayımlandığı

    süre boyunca Cumhuriyet inkılâplarının ve Cumhuriyet rejiminin dayandığı fikrî ve

    kültürel temellerin oluşturulmasında ve bunların okur yazar kitlesi tarafından

    benimsenmesinde önemli bir rol oynamış, dergideki yazılar hep bu çerçeve içinde

    yazılmıştır.

    Dergi; Cumhuriyet döneminin ilk yıllarındaki dil, edebiyat, sanat ve

    düşünce hayatını yakından tanımak isteyenler için vazgeçilmez bir kaynaktır. Ayrıca

    kültür ve fikir hayatımız açısından da önemli yere sahiptir.

    Tespitlerimize göre, dergideki dil ve edebiyat yazıları üzerinde bugüne

    kadar detaylı, müstakil bir çalışma yapılmamıştır. Halbuki az yukarıda belirttiğimiz

    sebeplerle bu dergi, Cumhuriyet’in ilk yıllarındaki dil, edebiyat, sanat ve kültür

  • ii

    çalışmalarını yakından tanımak isteyen araştırmacılar için vazgeçilmez bir kaynaktır.

    Bu noktayı göz önünde bulundurarak Hayat Dergisi’ni tez konusu olarak seçtik.

    Konumuzu seçtikten sonra ilk iş olarak Hayat Dergisi’nin tamamını elde

    etme yoluna gittik. Hayat Dergisi, üç yılı dolduran yayın hayatına haftalık olarak

    başlamış, 135. sayısından sonra yayınında düzensizlik ve gecikmeler görülmeye

    başlayarak 146 sayı çıkmıştır. Çalışmamızın bir Yüksek Lisans tezi olduğunu göz

    önünde bulundurarak dergideki dil ve edebiyat yazılarıyla sınırlandırdık.

    Çalışmamızı önsöz ve girişten sonra 8 bölüm olarak düzenledik. Girişte

    dergi hakkında bilgi verdik ve Hayat Dergisi’ne gelinceye kadar bizde çıkmış olan bazı

    dergileri kısaca tanıttık. Bu arada Hayat Dergisi’ni de uzunca bir şekilde ele

    aldık.Ayrıca bizden önce yapılmış olan, bu dergi ile ilgili çalışmaları tanıttık. Daha

    sonra bu dergideki metinleri içeriklerine göre gruplandırdık. Dergideki yazıları bu

    gruplardan birisine alırken öncelikli olarak konusuna baktık. Böylelikle çalışmamız;

    Birinci bölüm: Manzumeler; İkinci bölüm: Hikayeler; Üçüncü bölüm: Denemeler;

    Dördüncü bölüm: Tenkit Yazıları; Beşinci bölüm: Sanat Yazıları; Altıncı bölüm: Dil

    Yazıları; Yedinci bölüm: Biyografiler; Sekizinci bölüm: Eser Tanıtmalar başlıklarını

    taşıyan sekiz ayrı kısmın bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş oldu. Metinleri

    gruplandırdıktan sonra günümüz Türkçesiyle yazdık. Ardından “İnceleme” başlığı

    altında dokuzuncu bir bölüm oluşturduk.

    Birinci bölümde, dergide en çok karşımıza çıkan şiirleri kronolojik

    olarak ele aldık. Diğer bölümlerdeki yazılarımızı da aynı şekilde kronolojik olarak

    sıraladık. Böylelikle bilimsel çalışmalarda kullanmaya elverişli sahih metinler

    oluşturmaya çalıştık.

    Çalışmamızın “İnceleme” adını taşıyan dokuzuncu bölümünde, dergide

    tespit ettiğimiz dil ve edebiyat yazılarını değişik açılardan bakmak suretiyle bir

    incelemeye tabi tuttuk. Bu bölüm, çalışmanın en önemli bölümü olma özelliğine de

    sahiptir. Sonuç bölümünde, çalışmanın başından itibaren elde edilen bilgiler, plana

    uygun yapılan uygulamalar göz önünde bulundurularak çeşitli tespitlerde bulunduk ve

    bir sonuca vardık.

    Çalışmamızın sonunda yararlandığımız eserleri Kaynakça bölümünde

    yazarların soyadlarına göre alfabetik olarak belirttik.

  • iii

    Bu çalışmamda kıymetli zamanlarını ayırıp ilk önce tezin konusunu

    belirleyerek bana yardımcı olan ve yol gösteren danışman Hocam Doç. Dr. Recep

    DUYMAZ’a teşekkürlerimi sunarım. Çalışmam esnasında karşılaştığım çeşitli

    güçlüklerin ve sıkıntıların çözümlenmesinde sabırla yol gösteren ve değerli zamanlarını

    bana ayıran değerli Hocam Yrd. Doç. Dr. Özcan AYGÜN’e, çalışma süresi boyunca

    bilgilerine başvurduğum değerli Hocam Yrd. Doç. Dr. Ali İhsan ÖBEK’e ayrı ayrı

    teşekkürlerimi sunarım. Çalışmamım bilgisayara aktarılmasında büyük yardımlarını

    gördüğüm annem Sevinç YILDIRIM’a, teyzem Gülengül ÇÖPOĞLU’na ve en çok da

    Burak DOLAŞKAN’a teşekkürlerimi sunarım. Yardımlarını hiçbir zaman esirgemeyen

    eşim Yücel AVCI’ya ve sabırla çalışmanın bitmesini bekleyen biricik oğlum Emir

    Mirza AVCI’ya ise ayrıca teşekkürler...

    Edirne, 2005 Ece AVCI

  • iv

    Tezin Adı: Hayat Dergisi’ndeki Dil ve Edebiyat Yazılarının İncelenmesi

    Hazırlayan: Ece AVCI

    ÖZET

    Hayat Dergisi, Cumhuriyet’in ilânından üç yıl sonra, 2 Aralık 1926’dan

    30 Aralık 1929’a kadar çıkmıştır. İlk iki yıl eski harflerle yayımlanıp Latin alfabesinin

    kabulü üzerine 1928 Ağustos ayından itibaren okuyucusunu yavaş yavaş bu harflere

    alıştırdıktan sonra 29 Kasım’dan itibaren de tamamen yeni harflerle basılmıştır.

    Maarif Vekâleti’nin maddî ve manevî yardımıyla ve Yeni Mecmua’nın

    bıraktığı boşluğu doldurmak amacıyla çıkarılan dergi 3 Mayıs 1928’e kadar Mehmet

    Emin’in (Erişirgil), ardından Nafi Atuf’un (Kansu) birkaç sayı süren mesul

    müdürlüğünden sonra kapanıncaya kadar Faruk Nafiz’in (Çamlıbel) idaresi altında

    çıkmıştır.

    Dergide edebiyatımızda önemli yere sahip şair ve yazarların yazıları

    yayınlanmıştır. Bu yazarlardan bazıları Ali Canip, Mehmet Fuat, Nahit Sırrı, Ziyaettin

    Fahri, Necip Fazıl, Faruk Nafiz, Mustafa Nihat...’tır.

    Çalışma; Önsöz, Giriş, Metin, İnceleme, Sonuç Kaynaklar şeklinde

    oluşturulmuştur.

    Dergideki dil ve edebiyat yazıları önsöz ve girişten sonra sekiz bölüm

    halinde düzenlenmiştir. Önsözde bu konunun neden seçildiği anlatılmıştır. Giriş

    bölümünde dergi üzerinde durulmuştur. Dergideki dil ve edebiyat yazıları Birinci

    Bölüm: Manzumeler, İkinci Bölüm: Hikayeler, Üçüncü Bölüm: Denemeler, Dördüncü

    Bölüm: Tenkit Yazıları, Beşinci Bölüm: Sanat Yazıları, Altıncı Bölüm: Dil Yazıları,

    Yedinci Bölüm: Biyografiler, Sekizinci Bölüm: Eser Tanıtmalar şeklinde tasnif

    edilmiş, ardından metinler üzerinde bir inceleme yapılmıştır.

    Anahtar Kelimeler:

    1)Hayat Dergisi

    2)Cumhuriyet

    3)Dil ve Edebiyatı

    4)Harf İnkılâbı

    5)Kadın

  • v

    Title of the thesis:The Examination of Language and Literature Writings in Hayat

    Magazine

    Submitted by:Ece AVCI

    SUMMARY

    Hayat Magazine had been published three years after the declaration of the

    Republic, from December 2, 1926 until December 30, 1929. It was published in the old

    alphabet during the first two years and after the adoption of the Latin alphabet, it was

    published in new alphabet by familiarizing its audience to these letters since 29

    November 1928.

    This magazine, published with the help of the Ministry of National

    Education and with the aim of replacing “Yeni Mecmua”, was published under teh

    directorate of Mehmet Emin (Erişirgil) until 3 May 1928 and later under the directorate

    of Faruk Nafiz (Çamlıbel) until it was closed. A few issues of the magazine were also

    published during the directorate of Nafi Atuf (Kansu).

    In the magazine, poems and articles of thos writers and poets who have

    important roles in our literature were published. Some of the writers are Ali Canip,

    Mehmet Fuat, Nahit Sırrı, Ziyaettin Fahri, Necip Fazıl, Faruk Nafiz, Mustafa Nihat.

    This study includes Preface, Introduction, Text, Examination, Conclusion and

    References.

    Language and literature writings in the magazine were arranged in eight

    sections after preface and introduction. In Preface, the reason for choosing the subject

    was explained. In Introduction, the magazine was focused on. Language and literature

    writings in the magazine were arranged as follows and then texts were examined; First

    Section: Poems, Second Section: Stories, Third Section: Essays, Fourth Section:

    Critical Essays, Fifth Section: Art Essays, Sixth Section: Language Writings, Seventh

    Section: Biographies, Eighth Section: Introducing Works.

    Key Words:

    1)Hayat Magazine

    2)Republic

    3)Language and Literature

    4)Alphabet Revulation

    5)Women

  • vi

    İÇİNDEKİLER

    ÖNSÖZ.....................................................................................................................

    ÖZET........................................................................................................................

    SUMMARY.............................................................................................................

    İÇİNDEKİLER.......................................................................................................

    KISALTMALAR.....................................................................................................

    GİRİŞ........................................................................................................................ 1

    HAYAT DERGİSİNDEKİ DİL VE EDEBİYAT YAZILARININ İNCELENMESİ

    ( 1926 – 1930 )

    ( METİNLER )

    BİRİNCİ BÖLÜM: MANZUMELER...................................................................

    1. Yeni Hayat .........................................................................................................

    2. Çoban Çeşmesi ...................................................................................................

    3. Son Vapur Yolcuları ..........................................................................................

    4. Yanarım ..............................................................................................................

    5. Ayşe’nin Aşkı .....................................................................................................

    6. Sefillerin Ölümü .................................................................................................

    7. Gece, Bir Cam Arkasında ..................................................................................

    8. Hep O Hikaye .....................................................................................................

    9. Sanat ...................................................................................................................

    10. Vatan Destanı .....................................................................................................

    11. Fidan Boyluma ...................................................................................................

    12. Dağınık Satırlar ..................................................................................................

    13. Çocuklarımın Nefesi ..........................................................................................

    14. Uludağ ................................................................................................................

    15. Başakların İçinde ................................................................................................

    16. Tarih Dersi .........................................................................................................

    17. Sanat Bana Der Ki ..............................................................................................

    18. O Güzel Yaza Bir Mersiye .................................................................................

    19. Anadolu’muz.......................................................................................................

    i

    iv

    v

    vi

    xxv

    6

    7

    9

    11

    12

    13

    15

    16

    18

    20

    21

    23

    24

    25

    27

    29

    30

    36

    37

    39

  • vii

    20. Yurdumun Dağlarına...........................................................................................

    21. Garipler...............................................................................................................

    22. Nedâmet..............................................................................................................

    23. Memlekete Bir Bakış..........................................................................................

    24. Ali........................................................................................................................

    25. Bir Akşam Gezintisi............................................................................................

    26. Elem Ve Neşe......................................................................................................

    27. Köyümün Kızları.................................................................................................

    28. Acaba Öldü Mü?.................................................................................................

    29. Bağrına Bas Mehmet’im!....................................................................................

    30. Serenat.................................................................................................................

    31. Yangınların Işığında............................................................................................

    32. Dün Bir Kadın Ağladı.........................................................................................

    33. Sonbahar..............................................................................................................

    34. Cevap..................................................................................................................

    35. Güzel...................................................................................................................

    36. Bir Dağlı Şairin Kitabesi.....................................................................................

    37. Uzlet....................................................................................................................

    38. Aşık Edebiyatı Numunelerinden.........................................................................

    39. Tipinde Bir Yolcu...............................................................................................

    40. Şairin Yası...........................................................................................................

    41. Karlı Bir Dağ Dizinde.........................................................................................

    42. Piç........................................................................................................................

    43. Koğuş..................…............................................................................................

    44. Hayat Yolu..........................................................................................................

    45. Kar Yağarken......................................................................................................

    46. Dul.......................................................................................................................

    47. Bağ Bahçeleri......................................................................................................

    48. Telgraf Direkleri.................................................................................................

    49. Gönül...................................................................................................................

    50. Marmara’nın Meltemi.........................................................................................

    51. Lamba Ve Deniz.................................................................................................

    52. Sorgu...................................................................................................................

    41

    42

    43

    44

    45

    46

    47

    48

    50

    53

    54

    56

    58

    59

    61

    62

    63

    64

    65

    66

    68

    69

    70

    71

    72

    73

    74

    75

    76

    78

    79

    80

    81

  • viii

    53. Öksüz Kız Masalı................................................................................................

    54. Anadolu Yolculuğu.............................................................................................

    55. Bulutlar................................................................................................................

    56. Bahar Türküsü.....................................................................................................

    57. Hasret..................…............................................................................................

    58. Fatma’nın Matemi...............................................................................................

    59. Uzlet Duyguları..................….............................................................................

    60. Kır Uykusu..........................................................................................................

    61. Başım...................................................................................................................

    62. Yolcu İle Arabacı................................................................................................

    63. Çankaya..................….........................................................................................

    64. Bir Yolcuya.........................................................................................................

    65. Ney......................................................................................................................

    66. Tahassür..............................................................................................................

    67. Ay Hasan.............................................................................................................

    68. Ölü Gece..............................................................................................................

    69. Odamda Akşam...................................................................................................

    70. Kız Hüseyin’i Vurdular.......................................................................................

    71. Memleket Türküleri............................................................................................

    72. Benimle Yürü Yine.............................................................................................

    73. Boğulan Çocuklar................................................................................................

    74. Havuza.................................................................................................................

    75. Çakıl Taşları........................................................................................................

    76. Kutlu Olsun.........................................................................................................

    77. Felsefe-i Avâlim..................................................................................................

    78. Şimşek.................................................................................................................

    79. Atlar Üstünde......................................................................................................

    80. Yunus’un Mezarında Tahassüsler.......................................................................

    81. Bir Katil...............................................................................................................

    82. Nasihat.................................................................................................................

    83. Eş.........................................................................................................................

    84. İnkırâz.................................................................................................................

    85. Denizde Gurûp....................................................................................................

    82

    86

    88

    89

    90

    91

    92

    94

    96

    97

    98

    99

    100

    101

    103

    111

    112

    113

    114

    115

    117

    121

    123

    124

    125

    126

    127

    128

    130

    132

    134

    135

    136

  • ix

    86. Kopmayan Bağ....................................................................................................

    87. Gurbette Akşam Düşünceleri..............................................................................

    88. Türk.....................................................................................................................

    89. İş Başında............................................................................................................

    90. Dağlar..................................................................................................................

    91. Buse.....................................................................................................................

    92. İz..........................................................................................................................

    93. Vahşet..................................................................................................................

    94. Serserinin Ölümü................................................................................................

    95. Mefkûre Yolcuları...............................................................................................

    96. Ayrılık Çeşmesi...................................................................................................

    97. Baki’nin Ölümü...................................................................................................

    98. Derelerde Gurûb..................................................................................................

    99. Melekü’l Mevt.....................................................................................................

    100. Kuruyan Menba.................................................................................................

    101. Gurbet Yolcusu..................................................................................................

    102. Dehay-yı İnkılâba..............................................................................................

    103. Hasret.................................................................................................................

    104. Yaz Öğlesinde...................................................................................................

    105. Aynalar..............................................................................................................

    106. Şarkı...................................................................................................................

    107. Ardında..............................................................................................................

    108. Aşk.....................................................................................................................

    109. Sabah Nağmesi..................................................................................................

    110. Sılanın Toprağında............................................................................................

    111. Köy Hocası Marşı.............................................................................................

    112. Bazı....................................................................................................................

    113. Yalnızlık............................................................................................................

    114. “Yirminci Asır”a...............................................................................................

    115. Sen Ve Ben........................................................................................................

    116. Gazi Söylüyor....................................................................................................

    117. Sevmek..............................................................................................................

    118. Gece Ve Ben.....................................................................................................

    137

    138

    139

    141

    142

    144

    145

    146

    150

    152

    153

    154

    156

    157

    158

    159

    160

    161

    162

    165

    166

    167

    168

    169

    170

    171

    172

    174

    175

    176

    177

    178

    179

  • x

    119. Yıkılan Din........................................................................................................

    120. Ayşe’nin Hasreti................................................................................................

    121. İtizâr...................................................................................................................

    122. Vedada Mısralar................................................................................................

    123. Anadolu Hasreti.................................................................................................

    124. Ocağa Karşı.......................................................................................................

    125. Koşma................................................................................................................

    126. Sevgi Ve Iztırap.................................................................................................

    127. Erik Ağacı..........................................................................................................

    128. Sularda Gurûp....................................................................................................

    129. Allah’a Ismarladık.............................................................................................

    130. Türbe..................................................................................................................

    131. Yaralı.................................................................................................................

    132. Deniz Ve Aslan..................................................................................................

    133. Akşam................................................................................................................

    134. Eştim, Eştim Kum Çıktı.....................................................................................

    135. Dağlar................................................................................................................

    136. Firar...................................................................................................................

    137. Halkapınar.........................................................................................................

    138. Ağıt....................................................................................................................

    139. Yoculuk.............................................................................................................

    140. Hayat..................................................................................................................

    141. Bursa’da Akşam................................................................................................

    142. Gurbet Manileri.................................................................................................

    143. Deniz Garibi......................................................................................................

    144. Bir İthaf..............................................................................................................

    145. Rüzgar................................................................................................................

    146. Vah Ona.............................................................................................................

    147. Muamma............................................................................................................

    148. Bu Kız Kim?......................................................................................................

    149. Gurbette Tabiat..................................................................................................

    150. Kağnı Gıcırtıları.................................................................................................

    151. Mabet.................................................................................................................

    180

    181

    184

    185

    186

    187

    189

    190

    192

    193

    194

    195

    196

    197

    199

    200

    201

    202

    203

    205

    207

    208

    210

    211

    213

    214

    216

    218

    219

    220

    224

    225

    226

  • xi

    152. Mağara...............................................................................................................

    153. Eski Emellerime................................................................................................

    154. Davet..................................................................................................................

    155. Sabah.................................................................................................................

    156. Gözler Bahsi......................................................................................................

    157. Eyüp’te Saatler..................................................................................................

    158. Zindanda Sabah.................................................................................................

    159. Çoban.................................................................................................................

    160. Bugün Yoldan Geçenler....................................................................................

    161. Akşam Misafiri..................................................................................................

    162. Şefkat.................................................................................................................

    163. Tabut..................................................................................................................

    164. Melike’nin Hayali..............................................................................................

    165. Kaldırımlar I......................................................................................................

    166. Gezinti...............................................................................................................

    167. Doğru?...............................................................................................................

    168. Lanete Mahkûm I...............................................................................................

    169. Vuslat.................................................................................................................

    170. Nazım Parçaları.................................................................................................

    171. Veda Gecesi.......................................................................................................

    172. Engin Şarkısı......................................................................................................

    173. Lanete Mahkûm II.............................................................................................

    174. Adem.................................................................................................................

    175. Musa’nın Aczi...................................................................................................

    176. Beşik..................................................................................................................

    177. Gönlümle Baş Başa...........................................................................................

    178. Akşam Ve Biz....................................................................................................

    179. Tütün İşçileri......................................................................................................

    180. Yakılan Mabet...................................................................................................

    181. Beğenilmeyen Serenat.......................................................................................

    182. Üç Atlı...............................................................................................................

    183. Yaz Akşamı.......................................................................................................

    184. Aşka...................................................................................................................

    227

    229

    231

    232

    233

    235

    236

    237

    238

    240

    241

    244

    245

    247

    249

    250

    251

    252

    254

    255

    257

    259

    260

    261

    262

    263

    264

    265

    267

    268

    270

    271

    272

  • xii

    185. Eyüp Sırtında.....................................................................................................

    186. Kaldırımlar II.....................................................................................................

    187. Gün’ün Gecesinde Düşünceler..........................................................................

    188. Tren Yolundaki Adam.......................................................................................

    189. İlahların Ölümü..................................................................................................

    190. Rüzgarla Baş Başa.............................................................................................

    191. Denizde..............................................................................................................

    192. Akşam................................................................................................................

    193. Fahişenin Kitabesi.............................................................................................

    194. Otel Odaları.......................................................................................................

    195. Anneciğim.........................................................................................................

    196. Delinin Şarkısı...................................................................................................

    197. Yolda Mısralar...................................................................................................

    198. Aldatmayınız Beni.............................................................................................

    199. Kalyon Kürekçileri............................................................................................

    200. Dalgalar Ve Evim..............................................................................................

    201. O Kıskanç Kadın...............................................................................................

    202. Benim Yerim.....................................................................................................

    203. Suyun Üstünde Mısralar....................................................................................

    204. Akıncılar Ve Şehir.............................................................................................

    205. Anadolu Köyleri................................................................................................

    206. Dilencinin Şarkısı..............................................................................................

    207. Onlar..................................................................................................................

    208. Akşam................................................................................................................

    209. Günlerimiz.........................................................................................................

    210. Bekçinin Şarkısı.................................................................................................

    211. Bir Akşam..........................................................................................................

    212. Niçin..................................................................................................................

    213. Kır Misafirhanesi...............................................................................................

    214. Anadolu Kadınlarına..........................................................................................

    215. Kadın.................................................................................................................

    216. Kadın.................................................................................................................

    217. İhtimal................................................................................................................

    274

    275

    276

    278

    279

    280

    282

    283

    284

    285

    286

    287

    289

    290

    291

    292

    293

    294

    295

    296

    297

    299

    300

    301

    302

    303

    304

    306

    307

    308

    309

    310

    311

  • xiii

    218. Şehirde Türk Kadını..........................................................................................

    219. Ben Nasıl Aldanayım?.......................................................................................

    220. Kadın Sen Nesin?..............................................................................................

    221. Peri’nin Ölümü..................................................................................................

    222. KaldırımlarIII.....................................................................................................

    223. Alevden Mısralar...............................................................................................

    224. İstasyon..............................................................................................................

    225. Dumandan Halkalar...........................................................................................

    226. Babama..............................................................................................................

    227. Yalnızlık............................................................................................................

    228. Onu Bir Gün Görmesem....................................................................................

    229. Bir Lahza...........................................................................................................

    230. Pınarın Kederi....................................................................................................

    231. Heykel................................................................................................................

    232. Son Dilek...........................................................................................................

    233. Vatanın Öz Çocuğu...........................................................................................

    234. Deniz..................................................................................................................

    235. Şarkın Ufukları..................................................................................................

    236. Üzüntü...............................................................................................................

    237. Şairin Vasiyetnamesi.........................................................................................

    238. Saçında Düğümler.............................................................................................

    239. Yazımı Okuyanlara............................................................................................

    240. Ölüm’e Hitap.....................................................................................................

    241. Kardaşımın Hediyesi.........................................................................................

    242. Sen.....................................................................................................................

    243. Babamın Evi......................................................................................................

    244. Bir Kadın Ayrıldı...............................................................................................

    245. Çile.....................................................................................................................

    246. İntikam Şiiri.......................................................................................................

    247. Haydi Be Sen De!..............................................................................................

    248. Gözler................................................................................................................

    249. Yine Sanata........................................................................................................

    250. Yükseğe Düşmek...............................................................................................

    312

    314

    315

    317

    319

    320

    321

    322

    323

    324

    325

    326

    327

    328

    329

    330

    331

    332

    333

    334

    335

    336

    338

    340

    341

    342

    344

    345

    346

    347

    348

    349

    350

  • xiv

    251. Ay Işığında........................................................................................................

    252. Sefiller...............................................................................................................

    253. Türk’ün Kitabından...........................................................................................

    254. Nice Gün Gördüm!............................................................................................

    255. Bozma Odanı!....................................................................................................

    256. Tren Götürdü.....................................................................................................

    257. Hamlacılar.........................................................................................................

    258. Dijon..................................................................................................................

    259. Bir Hikâye..........................................................................................................

    260. Ferhat.................................................................................................................

    261. Üzüntü...............................................................................................................

    262. Ben.....................................................................................................................

    263. Zenci Kızı İle Baş Başa.....................................................................................

    264. Yanık Efe...........................................................................................................

    265. Ruh.....................................................................................................................

    266. Senden Sonra.....................................................................................................

    267. Dağ Ve Yolcu...................................................................................................

    268. Hatıra.................................................................................................................

    269. Gel!....................................................................................................................

    270. Nasıl Döneceğim!..............................................................................................

    271. Yıldız Dağı........................................................................................................

    272. Yağmur Altında.................................................................................................

    273. Hortlak...............................................................................................................

    274. Kar Ve Karanlık.................................................................................................

    275. Kâğıt Kalem.......................................................................................................

    276. Yılbaşı................................................................................................................

    277. Alevden Mısralar...............................................................................................

    278. Zincirli...............................................................................................................

    279. Aziz Necati’ye...................................................................................................

    280. Bir Genç Ölü......................................................................................................

    281. Efemin Ölümü...................................................................................................

    282. Birden Gel..........................................................................................................

    283. Kuşadası’ndan Mektup......................................................................................

    351

    352

    353

    354

    355

    356

    357

    358

    359

    360

    361

    362

    363

    364

    367

    368

    369

    370

    371

    372

    373

    374

    375

    376

    377

    378

    379

    380

    381

    382

    383

    384

    385

  • xv

    284. Opera.................................................................................................................

    285. Yeni Yıl.............................................................................................................

    286. Yatakhane ve Saatler.........................................................................................

    287. Kolsuz................................................................................................................

    288. Uyuyor...............................................................................................................

    289. Kafamda İhtilâl..................................................................................................

    290. Yağmurla Baş Başa...........................................................................................

    291. Köy Kızları........................................................................................................

    292. Yollar.................................................................................................................

    293. Ölüler.................................................................................................................

    294. Birkaç Mısra......................................................................................................

    295. Uzlet...................................................................................................................

    296. 9 Eylül................................................................................................................

    297. Azap...................................................................................................................

    298. Bacalar...............................................................................................................

    299. Mahpus..............................................................................................................

    300. Lânetlinin Şarkısı...............................................................................................

    301. İtiraf...................................................................................................................

    302. Geç Kaldım........................................................................................................

    303. Tavan.................................................................................................................

    304. Daüssıla.............................................................................................................

    305. Odalarım............................................................................................................

    306. Eski Şarkılar......................................................................................................

    307. Ruya...................................................................................................................

    308. İnme...................................................................................................................

    309. Kış Bitmeyecek Mi?..........................................................................................

    310. Bataklık Güneşleri.............................................................................................

    311. Dağ Çilekleri......................................................................................................

    312. Dağdan İnen.......................................................................................................

    313. Saat....................................................................................................................

    314. Kanal..................................................................................................................

    315. Fatma’nın Derdi.................................................................................................

    316. Ormanın Canavarları.........................................................................................

    387

    388

    390

    391

    392

    393

    394

    395

    396

    397

    398

    399

    400

    402

    403

    404

    405

    406

    407

    408

    409

    410

    411

    412

    413

    414

    415

    416

    417

    419

    420

    421

    422

  • xvi

    317. Benden Allah’a..................................................................................................

    318. Öyle Bir Sokak Ki Bu........................................................................................

    319. 24 Mart..............................................................................................................

    320. İzmir Akşamları.................................................................................................

    321. Ahenk.................................................................................................................

    322. Mezarlık Ağaçları..............................................................................................

    323. Azap...................................................................................................................

    324. Kitaplarımla.......................................................................................................

    325. Çay.....................................................................................................................

    326. Kar Altında Kalanlar.........................................................................................

    327. Yağmur..............................................................................................................

    328. Trenin Fenerleri...............................................................................................

    329. Heykelin Karşısında..........................................................................................

    330. Yıllarımla...........................................................................................................

    331. Yıldızlı Bir Gecede............................................................................................

    332. Gece...................................................................................................................

    333. Maslup...............................................................................................................

    334. Yumruğunu Isıran Adam...................................................................................

    335. Noktürn I............................................................................................................

    336. Noktürn II..........................................................................................................

    337. Öğle Sıcağı........................................................................................................

    338. Oda.....................................................................................................................

    339. Sahne.................................................................................................................

    340. Onunla Baş Başa................................................................................................

    341. Sesin ve Rengin.................................................................................................

    342. Omuzda Giden Adam........................................................................................

    343. Ses......................................................................................................................

    344. Son Hatıra..........................................................................................................

    345. Dijon Tramvayları.............................................................................................

    346. Âşık Sazı İle.......................................................................................................

    347. Kin.....................................................................................................................

    348. Son Gün Ümidi..................................................................................................

    349. Dağlar ve Dalgalar.............................................................................................

    423

    424

    425

    426

    427

    428

    429

    430

    431

    432

    433

    434

    435

    436

    437

    438

    439

    440

    441

    442

    443

    444

    446

    447

    448

    449

    451

    452

    453

    454

    455

    456

    457

  • xvii

    350. Gayyayı Gördüm...............................................................................................

    351. Şarlak.................................................................................................................

    352. Devrilen Çınar...................................................................................................

    353. İntihar.................................................................................................................

    354. Bir Cenaze Alayı...............................................................................................

    355. Frine’nin Heykeli Önünde.................................................................................

    356. Quetta Çarşısı....................................................................................................

    357. Kör Kuyu...........................................................................................................

    358. Geçen Dakikalarım............................................................................................

    359. Ey Aşk I............................................................................................................

    360. Türkçe................................................................................................................

    361. Ey Aşk II............................................................................................................

    362. Ben.....................................................................................................................

    363. Nereye................................................................................................................

    364. Tutan Kamen’in Mezarında...............................................................................

    365. Bir Gün Ki.........................................................................................................

    366. Ah Bu Issız Geceler...........................................................................................

    367. Biz Öldürdük Değil Mi?....................................................................................

    İKİNCİ BÖLÜM: HİKÂYELER..........................................................................

    368. Yağmur..............................................................................................................

    369. “Mehmetçik”ten Bir Parça.................................................................................

    370. Bomba................................................................................................................

    371. Mehmetçik İle Tavuk Hırsız..............................................................................

    372. Mualla’nın Gözleri............................................................................................

    373. Rejiye Oyun.......................................................................................................

    374. Mukaddes Hatıra................................................................................................

    375. Bir Ahiret Masalı...............................................................................................

    376. Canlı Cenaze......................................................................................................

    377. Tehdit.................................................................................................................

    378. Kaplan................................................................................................................

    379. Mefkûreci...........................................................................................................

    458

    459

    460

    461

    462

    463

    464

    465

    466

    467

    469

    470

    472

    473

    474

    475

    476

    477

    479

    480

    484

    488

    505

    511

    515

    518

    521

    525

    535

    540

    546

  • xviii

    380. “Su Bayramı”nın Hatırası.................................................................................

    381. Borç...................................................................................................................

    382. Bir Kurtuluş Hikâyesi........................................................................................

    383. Zehirden Şifa.....................................................................................................

    384. İki Rakip Artist..................................................................................................

    385. Dinmeyen Volkan..............................................................................................

    386. Ayşe Kız x Fatma Kız: Saadet...........................................................................

    387. Bir Roman Komprimesi.....................................................................................

    ÜÇÜNCÜ BÖLÜM DENEMELER.......................................................................

    388. İnkılâp ve Edebiyat............................................................................................

    389. Divan Edebiyatının Bir Cephesi........................................................................

    390. Hayat Karşısında Edebiyat................................................................................

    391. Sembolizm.........................................................................................................

    392. Klasisizm...........................................................................................................

    393. Edebiyat Meraklısı Bir Gence Mektup..............................................................

    394. Bugünkü Programın İkamet ve Sakameti..........................................................

    395. Özlediğimiz Sanat..............................................................................................

    396. Edebiyat Tetkiklerinde Mecmuaların Rolü.......................................................

    397. Asrî Kütüphaneler İhtiyacı................................................................................

    398. Kâtip Çelebi’de Liberallik.................................................................................

    399. Yeni Tedrisat Devresinin Başlaması Münâsebetiyle Muadil Edebiyat

    Programındaki Bir Fıkraya Dair..........................................................................

    400. Edebiyat Tedrisatının Yeni Vechesi Çocukları Kozmopolit Yapar Mı?...........

    401. Konya Müzesindeki Kütüphane........................................................................

    402. Eski Tarihî Eserlerimizi Yakmalı Mı?...............................................................

    403. Atâ’î’nin Tuyuğları............................................................................................

    404. Muharrir ve Eser................................................................................................

    405. Romanı Bitiriş Tarzları......................................................................................

    406. Bir Çaycı Dükkanında.......................................................................................

    407. Kitap İhtiyacı.....................................................................................................

    408. Portakallar İçinde..............................................................................................

    558

    566

    572

    575

    578

    581

    584

    589

    595

    596

    599

    607

    612

    617

    624

    628

    636

    639

    644

    647

    651

    656

    659

    662

    664

    668

    669

    673

    675

    677

  • xix

    409. Neyzen ve Şiirleri.............................................................................................

    410. Ölüme Dair Satırlar...........................................................................................

    411. Edebiyatımızın Yolu.........................................................................................

    412. Aç Sanatkâr.......................................................................................................

    413. Bibliomanie.......................................................................................................

    414. Yüz Kitap..........................................................................................................

    415. İstanbul’dan Parçalar I......................................................................................

    DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: TENKİT.........................................................................

    416. Fuzûlî- Bâkî......................................................................................................

    417. Piyale................................................................................................................

    418. Ahmet Haşim ve Piyale’si................................................................................

    419. Fuzûlî’ye Ait.....................................................................................................

    420. Nesimi’ye Dair..................................................................................................

    421. Çoban Çeşmesi..................................................................................................

    422. “Hayat”taki Hayat Düşmanı Şiirler..................................................................

    423. Enis Behiç’in Miras’ı........................................................................................

    424. Edebiyat Âleminde Tazelenen Mesele..............................................................

    425. Millî Marş, İstiklâl Marşı..................................................................................

    426. Millî Marş, İstiklâl Marşı..................................................................................

    427. “Yedi Meş’ale”= Yedi İddialı Genç.................................................................

    428. “Kısa Hikaye” Hakkında..................................................................................

    429. Bir Arzu............................................................................................................

    430. Dertli Hakkında................................................................................................

    431. Bir Emir ve Bir Kitap Hakkında.......................................................................

    432. Haşim’in “Bize Göre”si....................................................................................

    433. Yeni Edebiyat İçinde Eski Estetik Zihniyet......................................................

    434. Servet-i Fünun’un Rolü.....................................................................................

    435. Edebiyat Tarihleri Hakkında Bir Makale Vesilesi...........................................

    436. Faruk Nafiz ve Sanatı........................................................................................

    437. Reşat Nuri Beyin Romanları.............................................................................

    438. Tenkit Hakkında................................................................................................

    679

    682

    683

    685

    687

    690

    693

    696

    697

    707

    710

    714

    718

    721

    728

    732

    736

    742

    746

    750

    755

    760

    762

    764

    769

    772

    776

    778

    782

    791

    795

  • xx

    439. Tenkit ve Şekilleri.............................................................................................

    BEŞİNCİ BÖLÜM: SANAT YAZILARI.............................................................

    440. Sanatta Maziyi Taklit İle Maziyi Temsil..........................................................

    441. Hangi Eserlere Muhtacız...................................................................................

    442. Sanat ve Felsefe................................................................................................

    443. Sanat-ı Temaşada Muharrir ve Temsil..............................................................

    444. Tiyatromuzun Bugünkü Hali I..........................................................................

    445. Tiyatromuzun Bugünkü Hali II.........................................................................

    446. Tiyatro Hakkında..............................................................................................

    447. Eski Edebiyatta Güzel ve Güzellik...................................................................

    448. Bizde Temaşa Sanatı.........................................................................................

    449. İki Arkadaş Arasında........................................................................................

    450. Sanatın Mahiyet ve Menşei...............................................................................

    451. Temaşada Münekkidin Vazifesi.......................................................................

    452. Tiyatromuzun Bugünkü Hali III.......................................................................

    453. Türk Sanatında Tezyinat...................................................................................

    454. Sanattan Zevk Almanın Yolu ve Asar-ı Sanatın Ehemmiyeti..........................

    455. Eflatun ve Bediiyat...........................................................................................

    456. Piyes ve Mizansen Meselesi.............................................................................

    457. Temaşa Sanatının Vatanı..................................................................................

    458. Sanat İle Atikıyât..............................................................................................

    459. İfade Kudreti, Hareketin İfadesi.......................................................................

    460. Dekor Lazım Mı, Değil Mi?.............................................................................

    461. Temsil Sanatında Heyecanların Hududu..........................................................

    462. Temsil Sanatı Hakkında Birkaç Düşünce.........................................................

    463. Temaşada “Heyecan”........................................................................................

    464. Bizde ve Fransa’da Tiyatro Tenkidi Edebiyatı.................................................

    465. Sanatta Hareket.................................................................................................

    466. İkinci Roller......................................................................................................

    467. Sanat ve Tarihî Maddecilik...............................................................................

    468. Sanatın Kuvveti.................................................................................................

    799

    801

    802

    804

    807

    809

    812

    816

    819

    823

    827

    831

    837

    841

    844

    847

    854

    860

    866

    869

    872

    878

    881

    883

    888

    891

    893

    896

    901

    903

    907

  • xxi

    469. Türk Sanatı Hakkında.......................................................................................

    470. İstikbâlin Tiyatrosu..........................................................................................

    471. Tiyatromuzun Karakteri...................................................................................

    472. Tiyatroda Yenilik.............................................................................................

    473. Figaro’nun İzdivacı..........................................................................................

    474. Temaşa Sanatının Bugünkü Vaziyeti ve Sinema Karşısındaki Zaafı...............

    475. Temaşa Sanatının Bugünkü Vaziyeti ve Sinema Karşısındaki Zaafı...............

    ALTINCI BÖLÜM: DİL YAZILARI..................................................................

    476. Yazı Dili...........................................................................................................

    477. Latin Harfleri “Meselesi”.................................................................................

    478. Lisanımız, Selamımız.......................................................................................

    479. İki Kafadar........................................................................................................

    480. Lisana Dair.......................................................................................................

    481. Hangi Kelimeler Türkçedir?.............................................................................

    482. Dil Kongresi.....................................................................................................

    483. “Tercüme” Meselesi.........................................................................................

    484. Irktaş Kendine Gel!..........................................................................................

    485. Harf İnkılâbı Maarif Seferberliğidir.................................................................

    486. Hayat Karilerine...............................................................................................

    487. Dil Encümeninin Raporu..................................................................................

    488. Yeni Harfler Hakkında.....................................................................................

    489. Lâhikalar Nasıl Yazılır?...................................................................................

    490. Şive Endişesi....................................................................................................

    491. Şekliyât: Umumî Fikirler.................................................................................

    492. Son Neslin Şiirinde Güzel Türkçe’nin Kuvveti...............................................

    493. Yeni Harfler ve Coğrafî İsimler.......................................................................

    494. XVI-XIX’ uncu Asırlarda Türkçe’nin Tekâmülü............................................

    495. Türkçeye Dair...................................................................................................

    496. Alfabe Tarihi....................................................................................................

    497. Öz Dilimiz İçin.................................................................................................

    498. Alfabe Tarihi II.................................................................................................

    910

    912

    917

    921

    923

    927

    932

    937

    938

    941

    948

    951

    954

    957

    960

    963

    966

    969

    971

    973

    975

    980

    983

    985

    987

    992

    995

    999

    1002

    1006

    1008

  • xxii

    499. Alfabe Tarihi III...............................................................................................

    YEDİNCİ BÖLÜM: BİYOGRAFİLER..............................................................

    500. Hoca Dehhani...................................................................................................

    501. Edebiyatımızda Matem Haftası........................................................................

    502. Son Nefesimle Kal...........................................................................................

    503. Keçeci-Zâde İzzet Molla..................................................................................

    504. Edirneli Efendi (Kâî)........................................................................................

    505. Bayburtlu Zihni................................................................................................

    506. Ömer Seyfettin.................................................................................................

    507. Seyyid Vehbî....................................................................................................

    508. İzzet Ali Pşa.....................................................................................................

    509. Çelebi-Zâde Âsım............................................................................................

    510. Ankaravî İsmail Efendi....................................................................................

    511. Süleyman Nahîfî...............................................................................................

    512. “Âşık Ömer”e Ait Bazı Notlar.........................................................................

    513. Kemal Ümmi....................................................................................................

    514. Öksüz Dede......................................................................................................

    515. Kaba Sakal Mehmet.........................................................................................

    516. Selim Efendi.....................................................................................................

    517. Şakacı Fakat Talihsiz Şair: Üsküdarlı Sırrî......................................................

    518. Harputlu Bir Şair..............................................................................................

    519. “Kul Süleyman” ve “Benli Ali”.......................................................................

    520. Bir Kızılbaş Şâiri: Pîr Sultan Abdal.................................................................

    521. İshak Hocası Ahmed Efendi.............................................................................

    522. Mirzâ-Zâde Neylî.............................................................................................

    523. Dürrî.................................................................................................................

    524. İsmail Safa........................................................................................................

    525. Bayburtlu Zihni................................................................................................

    526. Şâir ve Tabib Şifâ’i Şabân Efendi....................................................................

    527. Ankaralı Bir Şair..............................................................................................

    528. Fıtnat Hanım....................................................................................................

    1012

    1016

    1017

    1022

    1025

    1030

    1042

    1050

    1055

    1064

    1076

    1084

    1096

    1106

    1122

    1126

    1129

    1133

    1138

    1144

    1151

    1154

    1158

    1163

    1169

    1181

    1189

    1197

    1200

    1205

    1210

  • xxiii

    529. Milli Lisân ve Edebiyat Cereyanının İlk Mübeşşirlerinden Şair “Mahrem”...

    530. Seher Aptal......................................................................................................

    531. Gevheri Hakkında Yeni Vesikalar...................................................................

    532. Gevheri’ye Ait.................................................................................................

    533. Kul Oğlu..........................................................................................................

    534. Kamil...............................................................................................................

    535. Kul Mehmet.....................................................................................................

    SEKİZİNCİ BÖLÜM: ESER TANITIMLARI..................................................

    536. Faust Hakkında Bir İki Söz..............................................................................

    537. Halk Edebiyatına Ait Bir Eser.........................................................................

    538. Güneş...............................................................................................................

    539. Latifî ve Tezkiresi............................................................................................

    540. Latifî Tezkeresi................................................................................................

    541. Mecmua-i Mevlânâ..........................................................................................

    542. Halk Şairleri.....................................................................................................

    543. “Şeytan Diyor Ki” ye Dâir...............................................................................

    544. Heratlı “Fahri” ve Tezkiresi.............................................................................

    545. “Bahar ve Kelebekler”e Dâir...........................................................................

    546. “Sam Mirza” ve Tezkiresi...............................................................................

    547. Râmiz Efendi ve Eseri.....................................................................................

    548. Menâkıb-ı Hünerverân’a Dâir..........................................................................

    549. Muharrir Bu Ya................................................................................................

    550. Bir Kadın Düşmanı..........................................................................................

    551. Bazı Mecmualara Dâir.....................................................................................

    552. Karesi Meşâhîri................................................................................................

    553. Yeni Eserler.....................................................................................................

    554. Enîsü’l Guzat...................................................................................................

    555. Miras!...............................................................................................................

    556. Goethe’nin “Muhammet”i...............................................................................

    557. Bediiyât............................................................................................................

    558. Erzurum Şâirleri...............................................................................................

    1214

    1218

    1221

    1224

    1227

    1230

    1234

    1238

    1239

    1243

    1246

    1249

    1253

    1256

    1261

    1263

    1269

    1273

    1278

    1281

    1286