HEBREOS - World English Bible · HEBREOS1:1 1 HEBREOS1:3 HEBREOS DioshahabladopormediodesuHijo 1 Bàaluité Dios imàacacaté yàasunái wenàiwica profetanái icàlidaca tàacáisi

HEBREOS 1:1 1 HEBREOS 1:3

HEBREOSDios ha hablado por medio de su Hijo

1 Bàaluité Dios imàacacaté yàasunái wenàiwicaprofetanái icàlidaca tàacáisi inùmalìcuíse judíonáiyàawirináimi irí. Profetanái icàlidacaté Dios itàacáimadécaná yàawiría idécanáamité néemìaca itàacáináamacani irìcuísewa, yéenáiwanási nacáiri irìcuísenacái. Néeseté nacàlidaca Dios itàacái wàawirináimiirí, wía judíoca. Càité Dios itàanícaté wàawirináimiyáapicha icàlidacaténá nalí máisibáawanáita wawàsi ìwaliDios imàníiripinácaté. 2 Quéwa siùca ipíchawáise èeriimáalàacawa, Dios idéca ichùulìaca Iiriwa icàlidáanápináwalí tàacáisi Dios inùmalìcuíse, yáasáidacaténá walíDios íiwitáise càinácaalíté Dios íináidáaná imàníinápináwalí. Bàaluité Dios ichùulìaca Iiriwa idàbáanápinátémacái wawàsi. Néese Dios imàacaca Iiri icùanápinámacáita. 3 Dios Iiri icànaca Dios icamaláná mèlumèluíriiyú, cachàiníiri íiwitáise nacái càide iyúwa Dios ìyáaná.Macáita yái Dios Iiri íiwitáise, yá nacái macáita yái DiosIiri imàníirica yáasáidaca walí Dios íiwitáise. Iná yéewawáalíacawa báisíiri iyú, Dioscani, yái Dios Iirica, yáiicuèrica, ichùulièrica nacái macái wawàsi itàacái máiníiricachàini iyúwa, macáita yái ìyéerica chái èeri irìcu,chènuniré nacái. Dios Iiri yéetácatéwa wáichawalínámasacàacaténá imànica wáiwitáise wabáyawaná íichawa,yéewanápiná cayábaca wáapicha Dios nacái. Néesetéimichàacawa chènuniré, yá idéca yáawinacawa Diosyéewápuwáise icùacaténá macáita cáimiétacanéeri iyúDios yáapicha.

El Hijo de Dios es superior a los ángeles

HEBREOS 1:4 2 HEBREOS 1:104 Yái Dios Iiri máiní cachàiníirica íiwitáise náicha

macái ángelnái. Cài wáalíacawa Dioscáiná idéca imàacacaIiri icùaca macáita, icùa nacái ángelnái. Néese càmitaDios imàaca ángelnái icùaca macáita. 5 Canácáiná Diosicàlidáaná ángel irí “Nuìrica pía”, ibatàa abéeri piná.Néese Dios idéca íimaca Jesús irí:“Nuìrica pía, siùca èeri nudéca numàacaca macáita

náalíacawa Nuìrica pía”,íimaca yái Diosca. Càita nacái canáca Dios icàlidáanáángel ìwali “Nuìricani”, ibatàa abéeri piná. Néese Diosidéca íimaca Jesús ìwali càiri tàacáisi. Dios íimacaté:“Núacata Yáaniri, yácata nacái Nuìri”,íimaca yái Diosca. 6 Quéwa Dios ibànùacaalíté yáiidàbáanéeri Iiricawa aléi èeri irìculé, yáté Dios íimacayàasu ángelnái iríwa:“Pìacué Nuìri icàaluíniná, macáita píacué nùasu ángelca”,íimaca yái Diosca. 7 Cài Dios íimaca yàasu ángelnáiiináwaná ìwaliwa:“Nudàbaca nùasu wenàiwicawa ángelnáiwa

náibaidacaténá nulí, natécaténá tàacáisicaquialénamata càide iyúwa cáuli ipìanáwa;nùasu ángelnái íibaidéeyéica nulí, càica níadeiyúwa quichái ipèrùa”,

íimaca yái Diosca. 8Quéwa Dios íimaca Iiri iríwa:“Pía Dios, picùapiná macáita càiripináta, picùapiná nía

cayába, machacàníiri iyú nacái.9 Casíimáica pimànica abéerita cayábéeri. Báawa nacái

piicáca báawéeri. Iná núa Picuèriná Dios numàa-capiná picùacamacáita casíimáiri iyúnáicha caná-nama píapichéeyéica”,

íimaca yái Diosca. 10Dios íimaca nacái Iiri iríwa:“Pía, Nuíwacali, bàaluité pidàbacaté yái èeriquéi; píacata

imàníiricaté macáita ìyéerica chènuniré.

HEBREOS 1:11 3 HEBREOS 2:211 Yá macáita yái wawàsica namáalàapinácawa macáita,

quéwa pìyapiná càiripináta. Macáita isíamipinácanía càide iyúwa bàlesi.

12 ¡Càide iyúwa wenàiwica ituwìacaalí ibàlewa, yápituwìapiná yái pidàbacaléca, chái èeriquéi,chènuníise nacái, pimàníinápiná áibaàniwa wàlisài iyú! Quéwa pía, canácatáitapiwènúadapiná píiwitáisewa áiba íiwitáisesi ìwali.Néese pìyapiná càiripinátawa, càmíiripinátaimáalàawa”,

íimaca yái Diosca. 13 Canácatáita Dios imàacaté ángelicùaca yáapicha macáita, ibatàa abéeri piná. Quéwa Diosidéca íimaca Iiri iríwa:“Píawinawa núapicha nuéwápuwáise picùacaténá

núapicha macáita idècunitàacá numawènìadacapíicha macái piùwidenái”,

íimaca yái Diosca. 14 Iná cachàinica Dios Iiri íi-witáise náicha ángelnái canánama, níacáiná ángelca, Diosyàasu wenàiwicaca nía meedá, íibaidéeyéica irí. Cáulinacáiyéica nía macáita, càmíiyéica yéewa waicáca watuíiyúwa. Dios ibànùaca nía aléi èeri irìculé nayúudàa-caténá wía, wía Jesucristo iwasèeyéipináca Dios yàasuyùuwichàacáisi íicha.

2No hay que descuidar la salvación

1 Dios idéca itàaníca walí Iiri itàacái irìcubàawa,yái cachàiníiri íiwitáiseca náicha ángelnái canánama,íná iwàwacutá weebáidaca cayábani, cáalíacáiri iyúnacái yái tàacáisi Dios Iiri icàlidéerica walí ipíchanáwawènúadaca íicha wáiwitáisewa. 2 Bàaluité Diosibànùaca itàacáiwa ángelnái yáapicha, yái tàacáisiDios imàaquéericaté profeta Moisés irí icàlidacaténáté

HEBREOS 2:3 4 HEBREOS 2:7wàawirináimi israelitanái irí càinácaalíté iwàwacutáanánàyaca machacàníiri iyú càide iyúwaté Dios iwàwáaná.Cawinácaalíté imàníirica ibáyawanáwa, càmíirica nacáiyeebáida yái tàacáisica, yáté nàuwichàidacani ráunamáitacàide iyúwaté Dios itàacái íimáaná. 3 Càmicáináténáalimá namusúacawa yùuwichàacáisi íicha, ínáyéewa wáalíacawa càmita wáalimá wachúuliacawaDios yàasu yùuwichàacáisi íicha wawènúadacaalíwáiwitáisewa Jesucristo íicha, yái imàníirica walí càiricayábéeri manuísíwata iwasàanápiná wía Dios yàasuyùuwichàacáisi íicha. Yái Wáiwacali, yácata idàbéericatéicàlidaca yái tàacáisica íiméerica Jesucristo iwàwacaiwasàaca wenàiwica Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha.Néese níái yéemièyéicaté icàlidaca nalíni, nacàlidacatéwalíni. 4 Càita nacái Dios idéca yáasáidaca walíbáisíiricani yái tàacáisica imàacacáináté ichàiniwa yàasuwenàiwicanái iríwa namànicaténá macái íiwitáanátacachàiníiri wawàsi càmíirica áibanái idé imànica.Wáalíacawa báisíiricani yái tàacáisica Dioscáiná idécaibànùaca Espíritu Santo wawàwalìculé, yái imàaquéericawalí chàinisi wáalimáwanama càide iyúwa iwàwáaná,wáibaidacaténá Dios irípiná.

Jesucristo, hecho como sus hermanos5 Dios càmita imàacapiná ángelnái icùaca wàlisài

èeri wacàlidéerica iináwaná ìwali, yái wàlisài èeri Diosimàníiripináca wàlisài iyú. Néese imàacapiná wenài-wicanái icùaca yái èerica. 6 Càita íimaca Dios itàacáiprofeta itànèericaté:“Pía Dios, éwita máinícáaníta cachàinica píiwitáise,

càicáaníta pidéca picùaca wenàiwicanái, pidécanacái piicáca wapualé, wía càmíiyéica cachàini.

7 Pidéca pidàbaca wía, yá siùcade machawàacaca wíaángelnái íicha achúma èeríinapináta; quéwa áiba

HEBREOS 2:8 5 HEBREOS 2:12èeriwa pimàacapiná máiníiyéi cachàinica wíawacamaláná mèlumèluíri irìcuwa, wacùacaténámacáita yái pidàbacaléca;

8 yá pimàacapiná wachùulìaca macáita”,íimacaté yái profetaca, nàwali níái yeebáidéeyéica Dios.Càita Dios idéca íináidacawa imàacáanápiná wacùacamacáita. Canácata áiba wawàsi càmíiripiná wacùa, wíayeebáidéeyéica itàacái. Quéwa càmitàacáwa wacùamacáita siùcade. 9 Néese wadéca wáalíacawa Jesúsiináwaná ìwali idéca yàanàaca aléi èeri irìculé, yái Diosimàaquéericaté ìyaca iyúwa machawàaquéeri ángelnáiíicha achúma èeríinaté. Cáinináca Dios iicáca wenàiwicaínáté iwàwaca Jesús yéetácawa macái wenàiwicaíichawalíná. Jesús yùuwichàacaté yái yéetácáisica,íná Dios idéca imàacaca máiníiri cachàinica Jesús,mèlumèluíri icamaláná yáapichawa icùacaténá macáitachènuníise.

10 Macáita yái wawàsi ìyéerica ìyaca Dios irípiná,bàaluité nacái Dios idàbacaté macáita. Dios iwàwacayéenibe macáita nàyaca cáimiétacanéeri iyú Diosyáapicha chènuniré, icamaláná mèlumèluíri irìcu. Inátéiwàwacutá Dios imàacaca Jesucristo yùuwichàacawacruz ìwali, yéewacaténáté Jesucristo imànica macáitamachacàníiri iyú càide iyúwaté Dios íináidáanáwa.Iná Jesucristo idéca imànica macáita yéewanápináWáiwitápuca yàacawa, iwasàacaténá wía Diosyàasu yùuwichàacáisi íicha, wía Dios yéenibeca.11 Jesucristoquéi masaquèerica imànica wáiwitáisewabáyawaná íichawa, imàacacaténá Dios yàasuwenàiwicaca wía íibaidéeyéipiná Dios irípiná. Iná yéewaDios Iiri, wía nacái Dios yéenibeca wadènìaca Wáaniriwaabéerita, yái Diosca. Iná càmita bái Dios Iiri icàlidacawaináwaná ìwali, yéenánáica wía. 12 Càité Dios Iiri

HEBREOS 2:13 6 HEBREOS 2:17íimaca Yáaniri Dios iríwa. Abéeri profeta itànàacaté yáitàacáisica Dios Iiri inùmalìcuíse. Dios Iiri íimacaté:“Nucàlidapiná piináwaná ìwali nuénánái iríwa,

nucántàapiná nacái himnos nàacuésemi níáiyeebáidéeyéica pitàacái”,

íimacaté yái Dios Iirica. 13 Iimacaté nacái:“Nuebáidapiná Dios itàacái”,íimacaté yái Dios Iirica. Iimacaté nacái àniwa:“Cháta nùyaca, náapicha níái nuiquéeyéica càiyéide

iyúwa nuénibewa, níái wenàiwicaca Dios yèeyéicanulí nucuèyéipiná”,

íimacaté yái Dios Iirica.14Wía Dios yéenibeca, èeri mìnanáica wía, idènièyéica

iináwa, íiraná nacáiwa. Càita nacái Jesús yàanàacaalítéaléi èeri irìculé, imusúaca iicá èeri, idènìacaté iináwa,íiraná nacáiwa càide iyúwa macái èeri mìnanái. Jesúsìyacaté chái èeri irìcu iyúwa èeri mìnali, néeseté nanúa-cani. Càité Jesús yéetácawa wáichawalíná imawènìada-caténáté yái icháawàidéerica waináwaná ìwali, yái Sa-tanásca, idènièricaté ichàiniwa inúacaténáté wenàiwica.15 Jesús yéetácatéwawáichawalíná, íná idéca iwasàacawíawacalùni íichawa, wía ìyéeyéicaté mamáalàacata iyúwapresoíyéi wacalùni iyúwa idacuèricaté wía, máinícáinácáalucaté waicáca wéetáanápinátéwa. Siùcáisede càmitaiwàwacutá cáaluca waicáca yéetácáisi. 16 Jesús càmi-taté yàanàa aléi èeri irìculé iyúudàacaténáté ángelnáita,néese yàanàacaté chènuníise iyúudàacaténá wía yee-báidéeyéica Dios itàacái, Dios iiquéeyéica càiyéide iyúwaAbraham itaquénáinámi. 17 Ináté iwàwacutá Jesús ìyacachái èeri irìcu càide iyúwa èeri mìnalisíwa, yéewanápináibàlùacawa Dios íipunita íibaidacaténá Dios irípiná càideiyúwa sacerdote íiwacaliná, itàaníirica wawicáu Diosyáapicha, imàníirica macáita machacàníiri iyú càide

HEBREOS 2:18 7 HEBREOS 3:3iyúwaDios iwàwáaná, iiquéericawía nacái catúulécanéeriiyú, wía yeebáidéeyéica itàacái. Jesús íibaidaca ìyacaDios irípiná càide iyúwa sacerdote íiwacaliná imànicaténáwalí yái cayábéerica: Itàaníca wawicáu Dios yáapichaisutácaténá Dios íicha wawàsi imàacáanápiná iwàwawawabáyawaná íicha. Jesús yáalimá cài isutáca Diosíicha wawàsi Jesús yéetácáinátéwa wáichawalíná iyúwasacrificio wabáyawaná ìwalíise, yùuwichàacaténátéwaDios yàasu yùuwichàacáisi iyú wáichawalíná. 18 Jesúsyùuwichàacatéwa manuísíwata càide iyúwa èeri mì-nali, Satanás nacái yáalimáidacaté Jesús cachàiníiri iyúimàníinápináté ibáyawanáwa càide iyúwa Satanás yáal-imáidáaná macái èeri mìnanái, íná siùcáisede Jesús yáal-imá iyúudàacawía, macái imanùbaca Satanás yáalimáida-caalí wía.

3Jesús es superior a Moisés

1 Iná píacué nuénánáica, Dios yàasu wenàiwicanái, Diosidéca imáidacuéca pía yàasunáicaténá pía. Iná iwàwa-cutácuépíináidacawa cáalíacáiri iyúCristo Jesús ìwali. YáiCristo Jesús, yácata Dios yàasu apóstol cayábéeri náichacanánama, Dios ibànuèrica chènuníise icàlidacaténá walíDios itàacái. Yácata nacái Dios yàasu sacerdote íiwacalináitàaníirica wawicáu Dios yáapicha isutácaténá Dios íichawawàsi imàacáanápiná iwàwawa wabáyawaná íicha, yáiCristo Jesús weebáidéerica itàacái. 2 Jesús idéca imànicamacáita cayábéeri iyú,machacàníiri iyú nacái càide iyúwaDios ichùulìaná imànica, càide iyúwaté profeta Moisésíibaidáanáté cayába Dios irí icùacaténáté Dios yàasunáiwenàiwica israelitanái, càide iyúwa wenàiwica icùacaalíáiba wenàiwica icapèe. 3Quéwa iwàwacutá waicáca Jesúscáimiétaquéeri iyú Moisés íicha, càide iyúwa cawinácaalí

HEBREOS 3:4 8 HEBREOS 3:10imàníirica capìi, cáimiétacanéericani capìi íicha. 4Macáicapìi ìyéerica, idéca áiba wenàiwica imànicani, quéwaDios idàbacaté macái wawàsi ìyéerica chái èeri irìcu,chènuniré nacái. 5 Càité nacái Moisés, yái Dios yàasuwenàiwicaca, íibaidacaté cayába Dios irípiná icùacaténátéDios yàasunái wenàiwica israelitanái. IwàwacutácatéMoisés icàlidaca tàacáisi Dios inùmalìcuíse israelitanái irícàinácaalíté Dios íimáanápináté wenàiwicanái irí Moisésidénáami. 6 Quéwa Cristo, yái Dios Iirica, icùaca Diosicapèe cayábéeri iyú, càide iyúwa iwàwacutáaná capìiíiwacali ìiri icùaca yáaniri icapèewa. Càica wíade iyúwayái Dios icapèeca, wíacáiná yeebáidéeyéica Dios itàacái,Dios iicáca wía càiride iyúwa icapèewa, weebáidacaalíitàacái mamáalàacata tài íiméeri iyú, casíimáiri iyú nacáiàta wéetácatalétawa, wacùacaténá Dios imànica walícayábéeri càide iyúwa íimáaná walí.

Reposo del pueblo de Dios7 Iná iwàwacutá weebáidaca Cristo itàacái, càide

iyúwaté profeta itànàaná Dios itàacái Espíritu Santo in-ùmalìcuíse. Iimacaté:“Siùcade péemìacaalícué yái tàacáisi Dios íiméerica pirí,8 picácué piwènúada píiwitáisewa Dios íicha càide

iyúwaté pìawirináimi israelitanái imàníinánàuwidecaalíté namànica Dios bàaluité,iyúwa nacái náalimáidáanáté naicáwa Diosnèepunícaalítéwa manacúali yùucubàacàináwàiri.

9 Pìawirináimicué yáalimáidacaté iicáwa núa, éwitaténaicácáaníta madécaná cayábéeri numàníiricanalí nuíwitáise cachàiníiri iyúwa cuarenta camuíbàaluité.

10 Ináté máiní báawaca nuicácaté náiwitáise níara wenài-wicaca, yáté núumaca nàwali: ‘Máiní nawàwanaméeràacawanuícha càiripináta, càmita nawàwa

HEBREOS 3:11 9 HEBREOS 3:16nucùaca nía, càmita nacái nawàwa náalíacawanutàacái ìwali nàyacaténá machacàníiri iyú càideiyúwa nuchùulìaná nía’, càité núumaca.

11 Máinícáináté báawaca nuicáca náiwitáise, ínáté núu-maca nàwali cáimiétacanéeri iyú, càmíinápináténawàlùawa íinatalé yái cálica nuchùnièrica nùa-sunái irípináwa”,

íimacaté yái Espíritu Santoca.12 Píacué nuénánáica, piicácué píichawa

cayába báawacáichacué piwàwa cáuri Dios íicha,piùwidecáichacué pimànica Dios càmicáinácuépeebáida itàacái cayába. 13 Néese pimichàidacuépíiwitáisewáaca èeri imanùbaca, cachàinicaténácuépíiwitáise peebáidáanápinácué Jesucristo itàacáiidècunitàacá wàyaca chái èeri irìcu siùcade càide iyúwatàacáisi íimáaná profeta itànèericaté Dios inùmalìcuíse.Pimichàidacué píiwitáisewáaca ipíchanácué pibáyawanáichìwáidaca pía, ipíchaná nacái piùwide pimànicaDios. 14 Weebáidacaalí Cristo itàacái tài íiméeriiyú mamáalàacata àta wéetácatalétawa càide iyúwaweebáidáanáté quéechatécáwa, yásí wadènìaca nacáicayábéeri Cristo yáapichawa, yái cawèníirica Diosimàaquéeripináca Cristo irí.

15 Iná cài Dios itàacái yàalàaca wía:“Siùcade, péemìacaalícué yái tàacáisica Dios íiméerica

pirí, picácué piwènúada píiwitáisewa Dios íichacàide iyúwaté pìawirináimi israelitanái imàníinánàuwidecaalíté namànica Dios bàaluité”,

cài íimaca. 16 Píalíacuéwa profeta Moisés itécatéisraelitanái yàawirináimi Egipto yàasu cáli íicha. Néesetémacáita néemìaca Dios itàacái icàlidacáináté nalíitàacáiwa càinácaalíté iwàwáaná nàyaca machacàníiriiyú, quéwa nàuwidecaté namànica Dios, níaramanùbéeyéica, càmitaté nawàwa namànica càide iyúwa

HEBREOS 3:17 10 HEBREOS 4:3Dios ichùulìaná nía. 17 Ináté máiní báawaca Dios iicácanáiwitáise cuarenta camuí bàaluité, níái imàníiyéicatéyàacawa ibáyawanáwa. Yáté néetácawa manacúaliyùucubàa càináwàiri. 18 Níái càmíiyéicaté imànicàide iyúwaté Dios ichùulìaná, Dios icàlidacaté nàwalicáimiétacanéeri iyú càmíinápináté nawàlùawa íinataléyái cáli íipidenácataléca Canaán Dios ichùnièricatéyàasunái irípináwa. 19 Iná wáalíacawa naináwaná ìwalicàmitaté nawàlùawa càmicáináté neebáida Dios itàacái.

41 Dios idéca icàlidaca walíni wáalíacaténáwa báisíiri

iyú imàacáanápiná wawàlùacawa irìculé yái wayamáida-catalécawa wàyacaténá Dios yáapicha chènuniré, quéwaiwàwacutá waicáca wáichawa cayába ipíchanácué abé-naméeyéi péená càmita náalimápiná nawàlùacawa néréìwalíise yái càmíináca neebáida. 2 Iwàwacutá weebáidacawéemìacáináté nacái yái tàacáisi cayábéerica íiméericaDios iwasàaca wenàiwica yàasu yùuwichàacáisi íichawa,càide iyúwaté israelitanái yéemìanáté, níara wenàiwicacaprofeta Moisés yáapichéeyéicaté. Quéwaté yái tàacáisica,càmitaté iyúudàa nía, càmicáináté neebáida càide iyúwaáibanái yeebáidáanáté. 3 Quéwa wía yeebáidéeyéica Je-sucristo itàacái, wawàlùapinácawa irìculé yái wayamái-dacatalépinácawa, wàyacaténá Dios yáapicha chènuniré.Càité Dios íimaca ìwali yái wenàiwicanái iyamáidacatalé-cawa Dios yáapicha. Dios íimacaté:“Máinícáináté báawaca nuicáca náiwitáise, ínáté núu-

maca nàwali cáimiétacanéeri iyú càmíinápináténawàlùawa irìculé yái wenàiwicanái iyamáida-catalécawa núapicha chènuniré”,

càité íimaca yái Diosca, éwitaté ichùnìacáaníta yáinayamáidacatalépinácatéwa. WáalíacawaDios imáalàida-caté imànicamacáita íibaidacaléwa idécanáamité idàbaca

HEBREOS 4:4 11 HEBREOS 4:9yái èeriquéi, chènuníise nacái. 4 Aiba profeta itànàa-caté càiri tàacáisi Dios inùmalìcuíse sietená èeri ìwali.Iimacaté:“Dios iyamáidacatéwa macái íibaidacalé íichawa sietená

èeri irìcu”,íimaca. 5 Quéwa, càmitaté nawàlùawa, càmicáináté nee-báida Dios itàacái, càide iyúwaté áiba profeta itànàanátàacáisi Dios inùmalìcuíse. Dios íimacaté:“Càmita nawàlùapináwa irìculé yái wenàiwicanái iyamái-

dacatalécawa núapicha chènuniré”,íimacaté yái Diosca. 6 Néese áibanái iwàlùapinácawairìculé yái nayamáidacatalécawa Dios yáapicha chènuniréquéwa càmita níái idàbáanéeyéicaté yéemìaca yái tàacáisiicàlidéerica Jesucristo iwasàaca wenàiwica Dios yàasuyùuwichàacáisi íicha càmicáináté neebáida Dios itàacái.7 Iná Dios idéca imàacaca áiba wéenáiwanápiná, yá-cata siùca èeri yéewacaténá wenàiwicanái iwàlùacawa.Dios imàacacaté rey David icàlidaca tàacáisi inùmalìcuísewáalíacaténáwa wéenáiwaná ìwaliwa. Rey David itànàa-caté tàacáisi Dios inùmalìcuíse madécaná camuí idé-canáamité profeta Moisés yáapichéeyéi yéetácawa. CàitéDavid itànàacaté Dios itàacái càide iyúwa núumáanácuépirí siùca tàacáwa chái cuyàluta irìcu. David íimacaté:“Siùcade péemìacaalícué yái tàacáisica Dios íiméerica

pirí, picácué piwènúada píiwitáisewa Dios íicha”,íimacaté. 8 Idécanáamité profeta Moisés yéetácawa,yáté Josué icùacaté israelitanái Moisés yáamirìcubàami.Yá Josué itécaté israelitanái Canaán yàasu cáliíinatalé. Quéwa madécaná camuí Josué idénáami,yáté Dios yèepùacaté itàaníca áiba néenáiwanáìwali yàasu wenàiwicanái iwàlùacatalépinácatéwairìculé yái nayamáidacatalécawa Dios yáapicha. Càitawáalíacawa càmíirita wayamáidacatalépináwa yái cáliCanaán. 9 Néese Dios icùaca ìyaca mamáalàacatani,

HEBREOS 4:10 12 HEBREOS 4:14yái wayamáidacatalépinácawa chènuniré wàyacaténáDios yáapicha, wía yàasu wenàiwicaca. 10 Níacáináiwàluèyéipinácawa néré nàyacaténá Dios yáapicha,nayamáidapinácawa náibaidacalé íichawa, nàuwichàacáiíicha nacáiwa càide iyúwaté Dios iyamáidáanáwaíibaidacalé íichawa, idécanáamité idàbaca macáitayái èeriquéi, chènuníise nacái. 11 Iná iwàwacutáweebáidaca Dios itàacái mamáalàacata macáiwachàini iyúwa yéewacaténá wawàlùacawa irìculé yáiwayamáidacatalépinácawa Dios yáapicha chènuniréipíchaná wamànica càide iyúwaté níái Moisésyáapichéeyéimica càmíináté neebáida Dios.

12 Dios itàacái idènìacáiná cáuri Dios ichàini. Máinícachàiníirica yái Dios itàacáica, càide iyúwa espadamachete nacáiri báipunitácanaméeri caserùnica. Quéwaespada yáalimácáita íiríadaca iinási, yáapi nacái, néesecachàiníirica Dios itàacáimacái espada íicha yáalimácáináiwàlùacawa depuíwalé wawàwalìculé, yáalimá nacáiiwàlùacawa irìculé yái wáiwitáisewabèerica áibanái íicha,yá Dios itàacái yáasáidaca asáisí cayábacaalí wáiwitáise,càita nacái báawacaalí wáiwitáise, yái wáináidáanácawawawàwalìcuísewa càmíirica áibanái yáalíawa ìwali.13 Canácata wéená yáaliméeri ibàacawa Dios íicha, wíaDios idàbéeyéicaté, macái wawàsi nacái Dios idàbéericaté.Dios yáalíaca iicácawáiwitáisemacáita amaláwaca. Néeseáibaalípiná iwàwacutápiná wabàlùacawa Dios íipunitawacàlidáanápiná irí waináwanáwa.

Jesús es el gran sumo sacerdote14 Yái Jesús, yái Dios Iirica, yácata sacerdote íiwa-

caliná cachàiníiri íiwitáise. Jesús ichàbacatéwa macáicáli ìyéeyéica chènuniré àta iwàlùacatalétawa aléera Diosyàatalé chènuníiséerica. Dios Iiri iwàlùacatéwa néréiyúudàacaténá wía, itàanícaténá wawicáu Dios yáapicha.

HEBREOS 4:15 13 HEBREOS 5:4Iná weebáidacué Jesús itàacái tài íiméeri iyú mamáalàa-cata. 15 Yái Jesús, yácata sacerdote íiwacaliná itàaníir-ica wawicáu Dios yáapicha, yáaliméerica iicáca watúulé-caná, wía càmíiyéica cachàini, Jesús yùuwichàacáinátéwacàide iyúwa wàuwichàanáwa. Jesús yùuwichàacatéwaSatanás yáalimáidacaalíténi quéwa càmitaté Jesús imàniibáyawanáwa. 16 Iná wamawiénidacué Dios wáiwitáiseiyúwa macàaluínináwaca wasutácaténá Wacuèriná Diosíichawa, yái cáininéerica iicáca wía. Wasutácué Diosíicha iicáanápiná wapualé, imàníinápiná nacái walícayábéeri mawèníiri iyú iyúudàacaténá wía chácaalíná-caalí wawàwacutá iyúudàaca wía.

51 Píalíacuéwa judíonái needácaté nèewíisewa abéeri

néenáwa sacerdote íiwacalinápiná íibaidacaténáté Diosirípiná. Yáté sacerdote íiwacaliná itàanícaté nawicáuDios yáapicha, imàacacaté nacái ofrenda, inúacaté nacáipìrái iyúwa sacrificio judíonái ibáyawaná ìwalíise, isutá-caténáté Dios íicha wawàsi imàacáanápiná iwàwawanabáyawaná íicha. 2 Aibaalíté sacerdote íiwacalináimànicaté ibáyawanáwa, wenàiwicacáiná meedáni càideiyúwa wía macáita. Ináté yéewa yàalàaca wenàiwicanáiéeréeri iyú namànicaalíté nabáyawanáwa níái càmíiyéicayáalíawa. 3 Sacerdote íiwacaliná imànicáináté ibáyawanánacáiwa, ínáté iwàwacutáca inúaca pìrái iyúwa sacrifi-cio ibáyawaná ìwalíisewa, càide iyúwaté iwàwacutáanánacái imànica sacrificio Dios irí macái judíonái ibáyawanáìwalíise, isutácaténáté Dios íicha wawàsi imàacáanápináiwàwawa nabáyawaná íicha macáita. 4 Canácaté yáal-iméeri ibàlùadaca yáawawa iyúwa sacerdote íiwacaliná,wenàiwicanái iicácaténáni cáimiétaquéeri iyú, néesetéiwàwacutá Dios imáidacani íibaidacaténáté Dios irí càide

HEBREOS 5:5 14 HEBREOS 5:10iyúwaté Dios imáidáanáté Aarón, yái idàbáanéerité sac-erdote íiwacalináca. 5 Càita nacái Cristo. CàmitatéCristo idé ibàlùadaca yáawawa iyúwa sacerdote íiwacalináitàanícaténá wawicáu Dios yáapicha, néese Dioscata yáicài imàaquéericaté Cristo sacerdote íiwacalinásíwapiná,itàaníirica wawicáu Dios yáapicha, yái Cristo waiquéericacáimiétaquéeri iyú. Wáalíacawa Dios idéca imànica cài,Dios íimacáináté Cristo ìwali:“Nuìrica pía, siùca èeri nudéca numàacaca macáita

náalíacawa Nuìrica pía”,íimacaté yái Diosca. 6 Càité nacái profeta itànàacaté áibatàacáisi Dios íiméericaté Cristo irí. Dios íimacaté:“Sacerdoteca pía càiripináta, íibaidéerica nulípiná,

itàaníirica núapicha nùasu wenàiwicanái iwicáucàide iyúwaté sacerdoteMelquisedec íibaidáanáténulípiná”,

íimaca yái Diosca. 7 Idècunitàacá Cristo ìyacaté chái èeriirìcu, yáté isutáca yáawawa Dios íicha manuísíwata àtaituíyáa imusúacatalétatéwa ituí íicha. Càité Jesús isutácayáawawa Dios íicha, yái Dios yáaliméericaté iwasàacaniyéetácáisi íicha, ipíchanáté Jesús yéetácawa ipíchawáiseténatàtàacani cruz ìwali. Yáté Dios yéemìaca Cristoisutáaná, Cristo yàacáináté Dios iyéininá, yeebáidaténacái Dios itàacái. 8 Càité Cristo, éwitaté Dios Iiricáaní-tani, càicáaníta yùuwichàacatéwa yéewáidacaténátéwayeebáidaca Dios itàacái. 9 Cristo imànicáináté macáitacàide iyúwaté Dios ichùulìanáni, íná yéewa Cristo yáalimáiwasàaca wenàiwicanái Dios yàasu yùuwichàacáisi íichacàiripináta, macáita yeebáidéeyéica Cristo itàacái. 10YátéDios imàacaca Cristo sacerdote íiwacalinápináca, itàaní-caténá wawicáu Dios yáapicha càide iyúwa sacerdoteMelquisedec imàníináté bàaluité.

Peligro de renunciar a la fe

HEBREOS 5:11 15 HEBREOS 6:1-211 Nuwàwaca nucàlidacuéca pirí madécaná tàacáisi

Cristo ìwali yái itàaníirica wawicáu Dios yáapicha. Quéwamáinícué càulenáca nucàlidaca piríni càmicáinácuépiwàwa píalíaca péemìacani, càinácaalí íimáaná.12 Pidécuéca peebáidaca Jesucristo itàacái madécanácamuí, íná iwàwacutácué péewáidaca áibanái wenàiwicaquéechacáwatá. Quéwa càmitàacá péewáidacué áibanái.Néese iwàwacutá mamáalàacata wéewáidacuécapía iyú yái wawàsi màulenéerica yáwanáica Diositàacái yéewáidéerica iyú wía. Pidécuéca pèepùacawamachawàacaca píináidacawa iyúwa sùmài. Iwàwacutáwéewáidacuéca pía màulenéeri tàacáisi iyú càide iyúwaquìrasìi ìiracaalí ìinisi càmicáiná idé iyáaca dàaléeri iinási.Càicuéca píade càmicáiná píalía péemìaca càinácaalííimáaná yái càulenéeri tàacáisica. 13 Cawinácaalícàmíiyéica yáalía yéemìaca càinácaalí íimáaná yáicàulenéeri tàacáisica, càica níade iyúwa quìrasìi ìiréeyéiìinisi. Càmita náalía cayába macái càulenéeri tàacáisiìwali Dios íiméerica walí, càmita nacái náalía cayábéeriìwali báawéeri íichaná, càide iyúwa quìrasìi càmíináidé iyáaca iinási. 14 Quéwa cawinácaalí yáaliéricayéemìaca càinácaalí íimáaná yái càulenéeri tàacáisicaDios íiméerica walí, càica níade iyúwa béeyéi yáaliéyéicaiyáaca dàaléeri yàacàsi. Nadéca namànica cayábéerimadécaná yàawiría, íná náináidacawa cayába, náalíanacái cayábéeri ìwali báawéeri íichaná.

61-2 Iwàwacutá wéewáidacawa wáináidacaténáwa Dios

itàacái ìwali iyúwa béeyéi íiwitáise. Bàaluité wadàba-caté weebáidaca Cristo itàacái, yá wéewáidacatéwaidàbáanéeri tàacáisi ìwali, yái tàacáisi wéemièricaténacàlidáaná walí. Nacàlidacaté walí iwàwacutáanáwawènúadacawáiwitáisewaDios irípiná, iwàwacutá nacái

HEBREOS 6:3 16 HEBREOS 6:7wayamáidaca wamànica wabáyawanáwa, itéericaté yàa-cawa wía yéetácáisi irìculé, iwàwacutá nacái weebáidacaDios itàacái. Nacàlidacaté walí nacái cáná yéewanáiwàwacutáca wabautizácawa. Nacàlidacaté walí nacáiancianonái namàacaca nacáapiwa wáiwita ìwali wadàba-caalíté weebáidaca Jesucristo itàacái nasutácaténá walíDios áibanái yàacuésemi. Bàaluité nacái nacàlidacaté walíDios imichàidáanápiná yéetéeyéimiwa, yùuwichàidapinánacái macái báawéeyéi wenàiwica càiripináta. Bàaluitéwéemìaca cayába yái idàbáanéeri tàacáisica. Iwàwacutácàmita waimáicha yái tàacáisi màulenéerica wéemièri-caté quéechatécáwa, quéwa iwàwacutá wachàbacanisiùcade wéewáidacaténáwa quiríta càulenéeri tàacáisiìwali. 3 Siùcade wéewáidacuéwa càulenéeri tàacáisi ìwaliwadàwinàidacaténá wáiwitáisewa cáalíacáiri iyú Diosimàacacaalí wamànica cài.

4 Aibanáicáiná abénaméeyéi wenàiwica nadécanéemìaca báisíiri tàacáisi. Náalíacawa Dios imànicacayábéeri mawèníiri iyú imàacáaná iwàwawawenàiwicanái ibáyawaná íicha. Nadéca naicácacàinácaalí iyú Espíritu Santo icùaca wenàiwicaíiwitáise namànicaténá cayábéeri. 5 Náalíaca nacáiwacayábéericani yái Dios itàacáica, náalíaca nacáiwa Diosyáasáidáanápiná ichàiniwa áibaalípiná iwàlisàidacaalíyái èeriquéi. 6 Néese nawènúadacaalí náiwitáisewaJesucristo íicha nèepùacaténá nacaláacawa Dios íicha, yácàmita náalimá nèepùacawa nawènúadaca náiwitáisewaDios irípiná àniwa, namànicáiná báawéeri Dios Iiri iríàniwa náucacaténá náichawani, càide iyúwa nadécanacáicaalí natàtàacani cruz ìwali àniwa, namàacacaténááibanái iicáaníca Dios Iiri iquíniná àniwa. Abédanamatanamànica náiwitáisewa báawéeyéi yáapicha inuéyéicatéDios Iiri. 7 Càica níade iyúwa waicáaná cáli ìiracaalí uníayúuwàacaalíwa cáli ìwali, Dios imànicáiná cáli irí yái


cayábéerica, quéwa cáli idàwinàida báawéeri bànacalémeedá. Péemìacué comparación: Cáli idàwinàidacaalíbànacalé cayába nalí níái ibànéeyéicani, yásí nacùacacayábani, yái cálica. Càita nacái Dios imànica cayábéerimawèníiri iyú wenàiwicanái irí. Neebáidacaalí itàacái,namànicaalí cayábéeri càide iyúwa iwàwáaná, yásí Diosimàaca nalí cayábéeri manuísíwata cachàiníwanáimamáalàacata. 8 Quéwa áiba cáli idàwinàidacaalíbáawéeri tuíri canéerica iwèni meedá, áwa yúubanacái, yásí caná iwèni cáli íiwacali iicáca yái cálica, yáyeemáca meedá yái báawéerimica. Càita nacái wenàiwicacàmíiyéica yeebáida Dios itàacái: Dios íináidapinácawaimáalàidáanápiná nía, yásí mesúnamáita neemápinácawaquichái iyú.

La esperanza que nos mantiene firmes9 Píacué nuénánái cáininéeyéica nuicáca, éwitacué

cài nùalàaca pía, càicáaníta càmitacué cài nuínáidacawapìwali, néese núalíacawa peebáidáanácuéca Jesucristoitàacái iwasàacaténácué pía Dios yàasu yùuwichàacáisiíicha. 10 Dios icùacáiná wenàiwica machacàníiri iyú,íná càmita iimáichapiná yái cayábéerica pimàníiricuéca.Càmita iimáicha nacái yái piyúudàanácuéca áibanáiyeebáidéeyéica Jesucristo itàacái píasáidacaténá cáin-ináca piicáca Dios, càide iyúwacué piyúudàaná pìacawanía mamáalàacata nacái. 11 Quéwa máiní nuwàwacamacáita cáininácuéca piicáca áibanái mamáalàacata àtaimáalàacatalétawa yái èeriquéi, yéewacaténácué peedácapiríwa pìasu cawèníiriwa macáita, yái cayábéerica Diosimàaquéeripinácuéca piríwa. 12 Càmitacué nuwàwapèepùa ínucuéca pía àniwa, néese nuwàwa pìyacuécacàide iyúwaníara ìyéeyéica siùcaDios yáapicha chènuniréyeedéeyéica iríwa yái cawèníirica Dios icàlidéericaté nalí

HEBREOS 6:13 18 HEBREOS 6:17ìwali cáimiétacanéeri iyú imàacáanápináté nalíni neebái-dacáináté itàacái mamáalàacata tài íiméeri iyú.

13 Bàaluité Dios icàlidacaté Abraham irí ìwali yáiimàníinápinácaté Abraham irí cayábéeri, yásí Diosicàlidacaténi íipidená yáapichawa, cáimiétacanéeri iyúnacái, yéewacaténáté Abraham yáalíacawa Dioscatayái imàníiripinácaté irí yái cayábéerica. Càita Diosicàlidacaté Abraham iríni íipidená yáapichawa canácáinááiba cachàiníiri Dios íicha, canáca nacái áiba yáaliméeriimànica càide iyúwa Dios imàníiná. 14 Yáté Dios íimacaAbraham irí: “Báisíiricata núuma pirí, numànipinápiríwa cayábéeri manuísíwata. Numàacapiná nacáimanùbéeyéipiná níara pitaquénáiná”, íimacaté yáiDiosca. 15 Dios icàlidacáináté cài Abraham iríni,íná Abraham icùacaté mamáalàacata matuíbanáiriiyú. Néese càité Dios imànica iríni, imàacacatéquéenibeca yái Abrahamca; yá Abraham idènìacatéìiriwa íipidenéericaté Isaac, càide iyúwaté Dios íimáanáAbraham irí cáimiétacanéeri iyú. 16 Péemìacuécomparación: Aiba wenàiwica báawéeri íiwitáiseiwàwacaalí áibanái yeebáidaca itàacái, yá icàlidacanalíni Dios íipidená yáapicha, cachàinicáiná wenàiwicaíichani, yái Diosca. Néese idécanáami cài icàlidacani,yásí áibanái càmita nawàwa náimaca càmíinápinábáisí itàacái náimacáiná Dios yùuwichàidapinácasa nía.17 Quéwa Dios càmita imàni càide iyúwa wenàiwicaimàníiná. Néese Dios iwàwacaté yáasáidaca amaléeriiyúni yéenibe iríwa báisíiricani yái itàacáica, wíayàasu wenàiwicaca Dios imàaquéeyéipináca irí yáicawèníirica càide iyúwaté icàlidáanáwalí cáimiétacanéeriiyúni. Dios iwàwacaté yáasáidaca amaléeri iyú walíni,imàníinápiná walí macáita machacàníiri iyú, càideiyúwaté íimáaná wáalíacaténáwa càmíiripiná iwènúada

HEBREOS 6:18 19 HEBREOS 6:20íiwitáisewa íicha yái wawàsi imàníiricaté wáapicha.Ináté Dios icàlidacaténi íipidená yáapichawa Abraham irícáimiétacanéeri iyú, Abraham yáalíacaténátéwa báisíiriiyúcani Dioscata yái imàníiripinácaté irí cayábéeri.18 Iná Dios idéca yáasáidaca walíni pucháiba wawàsiiyú, níái pucháiba wawàsi càmíiyéica idé iwènúacawa,yái Dios itàacáica, yá nacái Dios íipidenáca. Wáalíacanacái Dios, yái cachàiníirica íiwitáise, càmíiri yéewacachìwa itàacái ìwaliwa, íipidená ìwali nacáiwa. Iná yéewawáalimá manuíca wáináidaca wawàwawa Dios ìwali tàiíiméeri iyú, yái ichàiniadéerica wawàwa, wía isutéeyéicayáawawa Dios íicha icùanápiná wía yàasu yùuwichàacáisiíichawa. Yá wadéca weebáidaca itàacái, wáalíaca nacáiwabáisíiri iyú iwasàanápiná wía yàasu yùuwichàacáisiíichawa. 19 Néese wáalíacáináwa báisíiri iyú Diosiwasàanápiná wía yàasu yùuwichàacáisi íichawa, ínáyéewa cachàinica wáiwitáise weebáidáanápiná Jesucristoitàacái mamáalàacata. Péemìacué comparación: Càicawíade iyúwa nave lancha nacáiri yèericawa manuíri úniyáacubàa. Yái naveca idènìaca yàasu ancla imiériwayéenúlusi ìwalíiri úni yáaculé ipíchaná nave iméeràacawacáuli iyú, màladàca ichàini iyú nacái. Càita wíanacái. Càmita waméeràawa Dios íicha, wàyacáináabédanamata Jesús yáapicha, yái iwàluèricatéwa Diosyàatalé, aléera yáawàaná íinatawáise ìyéerica temploirìcu chènuníiséerica. 20 Jesús iwàlùacatéwa néréyàacùacaténá walí wawàlùanápináwa néré Dios yàatalé,Dios imàacacáináté Jesús sacerdote íiwacaliná càiripinátaitàaníiri wawicáu Dios yáapicha càide iyúwaté sacerdoteMelquisedec íibaidáanáté Dios irí bàaluité.

7Jesús, sacerdote de la misma clase que Melquisedec

HEBREOS 7:1 20 HEBREOS 7:41 Bàaluité Melquisedec, yácata Salem ìyacàlená

icuèrináca, sacerdote nacáicani íibaidéericaté Diosirípiná, yái Dios chènuníiséerica, itàanícaténátéDios yáapicha wenàiwicanái iwicáu. NéenialítéAbraham imànica ùwicái áiba yàcalé icuèrinánáiíipunita iwasàacaténá náicha ìirináwa íipidenéericatéLot. Néeseté idécanáamité Abraham imawènìadacanacuèrinánái, yásí Abraham yèepùacawa ùwicái íicha.Yáté Melquisedec yàaca íipunitáidaca Abraham,itàidacaténáténi. Melquisedec isutácaté Diosíicha imàníinápiná cayábéeri Abraham irí. 2 Diosiyúudàacaté Abraham, ínáté Abraham imàacacacawèníiri yàasusi ofrenda iyú Melquisedec irí. Abrahamyèepùadacaté madécaná cawèníiri nacuèrinánáiíicha, níái nacuèrinánái íibèeyéicaté Abraham ìirináimanùbacanái yáapicha. Néese macái néená níáidiéyéica cawèníiyéi yàasusica, Abraham imàacacatéabéerinama néená Melquisedec irí ofrenda iyú, Diosiyúudàacáináté Abraham. Melquisedec íipidenáíimáanáca “Yái Wacuèriná mabáyawanéerica, icuèricawía machacàníiri iyú”, íimáanáca. Salem ìyacàlenáíipidená íimáanáquéi “Matuíbanái”; íná Melquisedecicuèricáináté Salem ìyacàlená, íná yéewa íimáanáquéinacái “Yái Wacuèrináca, wía ìyéeyéica matuíbanáiri iyú,cayábacáiná wáapicha Dios”, íimáanáquéi. 3 Profetanáicàmitaté nacàlida walí Melquisedec yáanirimi ìwali,yáatúami nacái, yàawirináimi nacái. Càmitaté nacàlidawalí càicaalínácaalíté Melquisedec imusúa iicá èeri,càita nacái càicaalínácaalíté yéetáwa. Iná yéewayái Melquisedec càicanide iyúwa Dios Iiri, abéerisacerdote ìyéerica càiripináta, itàaníirica Dios yáapichawenàiwicanái iwicáu.

4 Iná píináidacuéwa cayába ìwali yái Melquisedec,

HEBREOS 7:5 21 HEBREOS 7:8cachàiníiricani macái wenàiwica íicha bàaluité.Cachàinicaté Melquisedec wàawirimi Abraham íicha,ínáté Abraham imàacaca cawèníiri yàasusi ofrendaiyú Melquisedec irí. Macái néená níái diéyéicayàasusica cawèníiyéica, Abraham imàacacaté abéerinamanéená Melquisedec irí, yái cawèníiri yàasusi Abrahamyèepùadéericaté náicha níái nacuèrinánáica Abrahamimàníiyéicaté íipunita ùwicái. 5 Píalíacuéwa Dios itàacáiìwali profeta Moisés itànèericaté. Yái tàacáisi icàlidacaLeví itaquénáinámi ìwali níacata iwàwacutéeyéicatéíibaidaca Dios irí iyúwa sacerdotenái. Dios imàacacatésacerdotenái yeedáca cawèníiri yàasusi ofrenda pinánéenánái íichawa, níái israelitaca. Macái néená níáidiéyéica yàasusica israelitanái yeedéeyéicaté iríwa,sacerdotenái yeedácaté náicha abéerinama néená iyúwaofrenda Dios irípiná. Càité sacerdotenái icobraca nía,éwita néenánáicáaníta nía, nadènìacáanítaté nacáinàawirimiwa abéerita, yái Abrahamca. 6 Quéwa yáiMelquisedec éwitaté càmicáaníta Leví itaquérinámini,càicáanítaté yeedáca ofrendaAbraham íicha; macái néenáníái diéyéica yàasusica Abraham idènièricaté, Abrahamimàacacaté abéerinama néená Melquisedec irí ofrendaiyú, cachàinicáináté Melquisedec Abraham íicha éwitatéDios icàlidacáanítaté Abraham irí cáimiétacanéeri iyúimàníinápináté Abraham irí cayábéeri. Melquisedecnacái icàlidacaté cayábéeri tàacáisi Abraham íipidenáìwali yéewacaténáté Dios imànica Abraham irí cayábéeri,Melquisedec yáalimácáináté itàaníca Dios inùmalìcuíse.7 Iná yéewamacáitawáalíacawa cachàinicatéMelquisedecAbraham íicha, yácáináté Melquisedec yáalimácatéicàlidaca cayábéeri tàacáisi Abraham íipidená ìwaliyéewacaténáté Dios imànica cayábéeri cachàiníwanáiAbraham irí. 8 Chái èeri irìcu israelitanái yèewi

HEBREOS 7:9-10 22 HEBREOS 7:11sacerdotenái yeedáca ofrenda néenánái israelitaíichawa; macái néená níái diéyéica yàasusica wenàiwicayeedéerica iríwa, sacerdotenái yeedáca abéerinamanéená iyúwa ofrenda Dios irípiná. Quéwa idécanáamitébéeyéica níái sacerdoteca, yáté néetácawa, quéwaprofetanái natànàacaté tàacáisi Dios inùmalìcuíseMelquisedec ìwali càide iyúwa Melquisedec ìyacanacáicaalí siùcáisede mamáalàacata càiripináta. Ináyéewa wáalíacawa cachàiníirica Melquisedec áibanáisacerdote íicha canánama. 9-10 Bàaluité Abrahamimàacacaalíté cawèníiri yàasusi ofrenda iyú Melquisedecirí, néenialíté càmitàacá imusúa iicá èeri yái Abrahamitaquérinápinácaté íipidenéericaté Leví, yái macáisacerdotenái yàawirimica. Siùca sacerdotenáica níáiLeví itaquénáinámi, yá needáca ofrenda israelitanáiíicha; macái néená níái diéyéica yàasusi israelitanáiyeedéerica iríwa, Leví itaquénáinámi yeedáca abéerinamanéená iyúwa ofrenda. Bàaluité Abraham idènìatàacáwanía iiná irìcuwa, níara Leví itaquénáinámi, Leví nacái,Melquisedec yàacaalíté íipunitáidaca Abraham. Ináyéewa wáalimá wáimaca nàwali níái sacerdoteca, Levíitaquénáinámica, namàacacaté ofrenda Melquisedecirí, yácáináté nàawirimi Abraham imàacacaté cawèníiriyàasusi ofrenda iyú Melquisedec irí madécaná camuíipíchawáiseté namusúa naicá èeri. Càica wáalíacawacachàiníirica Melquisedec macái sacerdotenái íichacanánama, níái Leví itaquénáinámica.

11 Néeseté madécaná camuí Abraham idénáamité,Dios imàacacaté itàacáiwa Israel itaquénáinámi irí.Yáté Dios yeedáca Leví itaquérinámi íipidenéericatéAarón, yéenibe yáapichawa náibaidacaténáté Dios iríiyúwa sacerdotenái, itàaníiyéipinácaté Dios yáapichawenàiwicanái iwicáu. Quéwa càmitaté yéewa Aarón

HEBREOS 7:12 23 HEBREOS 7:17itaquénáinámi iwasàaca wenàiwicanái Dios yàasuyùuwichàacáisi íicha càmicáináté sacerdotenáiyáalimá mabáyawanáca imànica wenàiwicanái. Inátéiwàwacutáca Dios ibànùaca Cristo, yái áiba íiwitáanásacerdote Aarón itaquénáinámi íicha, yái Cristoìyéerica càide iyúwaté Melquisedec ìyáanáté. 12 Diosimàacacáiná walí wàlisài íiwitáaná sacerdote, yáiCristoca, íná iwàwacutá ìyaca áiba wàlisài tàacáisisacerdote ìwali, áiba íiwitáaná tàacáisi profeta Moisésyàasu tàacáisi íicha, yái tàacáisi Moisés itànèericaté Diosinùmalìcuíse. 13 Wáalíacawa iwàwacutáca ìyaca wàlisàitàacáisi càmicáiná Leví itaquérinámi yái Wáiwacalica,yái Dios itàacái icàlidéerica walí ìwali. Wáiwacaliidènìaca áibata yàawiríawa náicha níái sacerdoteyàawiríaca. Canácatáita Wáiwacali yàawiría yéenáíibaidaté Dios irí iyúwa sacerdote. 14 Wáalíacawa Judáitaquérinámicani yái Wáiwacalica. Bàaluité Dios íimacatéabéeri Judá itaquérinámi icùanápináté israelitanái.Càmitaté Dios ichùulìa profeta Moisés yeedáanápinátéJudá itaquénáinámi náibaidacaténáté Dios irí iyúwasacerdotenái itàaníiyéipináté Dios yáapicha wenàiwicaiwicáu.

15 Iná wáalíacawa amaléeri iyú ìyaca áiba wàlisài sacer-dote íiwitáaná, yácáiná Cristo, yácata wàlisài sacerdotecaíibaidéerica Dios irípiná càide iyúwaté Melquisedecìyáanáté, itàanícaténá wawicáu Dios yáapicha. 16BàaluitéDios yeedáca Leví itaquénáinámi sacerdotenáipináté níaíibaidéeyéipiná irí. Quéwa càmita Dios imàaca walí Cristosacerdotepiná yàawiría ìwalíisewa, néese Dios imàacacasacerdotecani yái Cristoca, Cristo idènìacáiná icáucacachàiníiriwa yái càmíirica imáalàawa, càmíirica nacáiáiba yáaliméeri imáalàidaca. 17 Wáalíacawa báisíiricaniDioscáiná idéca cài íimaca Wáiwacali irí:

HEBREOS 7:18 24 HEBREOS 7:21“Sacerdoteca pía càiripináta, íibaidéerica nulípiná,

itàaníirica núapicha nùasu wenàiwicanái iwicáucàide iyúwaté sacerdoteMelquisedec íibaidáanáténulípiná”,

íimaca yái Diosca. 18 Yái quéechéericaté tàacáisicaDios imàaquéericaté profeta Moisés irí icàlidacaté nalínicàinácaalíté iyú sacerdotenái iwàwacutáaná íibaidacaDios irí, àta Wáiwacali yàanàacatalétaté. Dios idécaiwènúacawa íicha yái quéechéeri tàacáisimica sacer-dotenái ìwalíirica, machawàacacáináté nía, níái sac-erdoteca, càmíiyéicaté yáalimá iwasàaca wenàiwicanáiDios yàasu yùuwichàacáisi íicha. 19 Níái sacerdotecanáibaidacaté Dios irí càide iyúwaté Dios ichùulìaná pro-fetaMoisés icàlidáanápináté nalíni. Quéwa càmitaté náal-imá mabáyawanáca namànica wenàiwica Dios iicá. Néesesiùcade wadènìaca Cristo, yái cayábéeri náicha canánamasacerdoteca, mabáyawanéerica imànica wía Dios iicápiná,imàaquéeri nacái wamawiénidaca Dios wáiwitáise iyúwa.

20Dios icàlidacaté tàacáisi íipidená yáapichawa cáimié-tacanéeri iyú wáalíacaténáwa báisíiri iyú Dios idéca imàa-caca sacerdotecani càiripináta yái Wáiwacalica, itàaní-caténá wawicáu Dios yáapicha. 21 Dios càmitaté icàl-ida càiri tàacáisi áibanái sacerdote ìwali, níái Levíitaquénáinámica. Néese Dios icàlidacaté tàacáisi íipidenáyáapichawa cáimiétacanéeri iyú wáalíacaténáwa báisíiriiyú idéca imàacaca sacerdotecani càiripináta yái Wáiwa-calica. Iná cài Dios íimaca Cristo irí:“Núa, Picuèriná Dios, nucàlidacaté tàacáisi nuípidená

yáapichawa cáimiétacanéeri iyú yéewacaténámacáita náalíacawa báisíiri iyúcani, yácanácatáita nuwènúadapiná nuíwitáisewa íicha.Núumacaté pirí: ‘Sacerdoteca pía càiripináta,íibaidéerica nulípiná, itàaníirica núapicha

HEBREOS 7:22 25 HEBREOS 7:26nùasu wenàiwicanái iwicáu càide iyúwatésacerdote Melquisedec íibaidáanáté nulípiná’,càité núumaca pirí”,

íimacaté yái Diosca Wáiwacali irí. 22 Jesús ìyacáinásacerdote càiripináta itàanícaténá wawicáu Diosyáapicha, íná wáalíacawa Jesús idéca imànica walípináwàlisài wawàsi Dios yáapicha cayábéeri íicha yáibàaluisàimi wawàsica, Dios imàníiricaté israelitanáiyáapicha icùanáté nía iyúwa yàasu wenàiwicanáiwa. Yáiwàlisài wawàsi Jesús imàníirica walípiná Dios yáapichaíimáanáca Dios icùanápiná wía càiripináta, Jesús ìyacáinácàiripináta. 23 Manùbacaté níái sacerdoteca bàaluisàna,Leví itaquénáinámica, càmicáináté nadé náibaidaca Diosirípiná càiripináta néetácáinátéwa nàacawa, ínáté càmitanáalimá natàaníca Dios yáapicha wenàiwicanái iwicáucàiripináta. 24 Quéwa Jesús càmíiripiná yéetáwa, ínáyéewa íibaidaca Dios irípiná càiripináta iyúwa sacerdoteitàanícaténá wawicáu Dios yáapicha; càmíiripináJesús imàaca íichawa íibaidacaléwa áiba sacerdote irí,canásíwata. 25 Iná yéewa Jesús yáalimá iwasàaca wía Diosyàasu yùuwichàacáisi íicha báisíiri iyú càiripináta, wíayeebáidéeyéica Jesús itàacái, wamawiénidacaténá Dioswáiwitáise iyúwa Jesús ìyacáiná càiripináta isutácaténáDios íicha walípiná, itàanícaténá wawicáu Dios yáapichanacái.

26 Iná Jesús, yácata sacerdote íiwacaliná báisíiricaíibaidéerica Dios irípiná, yái wawàwacutéerica itàaní-caténá wawicáu Dios yáapicha. Yá mabáyawanéericani,càmíirica nacái yáalimá imànica ibáyawanáwa. YáiJesúsca, yácata áiba íiwitáaná wenàiwica cabáyawanéeyéiwenàiwica íicha, ìyéerica siùcáisede déeculé náicha,Dios imichàidéericaté chènuniré náicha canánamaníái cáli chènuníiséeyéica, icùacaténá macáita Dios

HEBREOS 7:27 26 HEBREOS 8:2yáapicha. 27 Càmita iwàwacutá Jesús íibaidaca càideiyúwa áibanái sacerdote íiwacanánái. Iwàwacutácaténanúaca pìrái namànicaténá sacrificio Dios irí èeriimanùbaca. Quéechacáwa nanúacaté pìrái iyúwasacrificio nabáyawaná ìwalíisewa nasutácaténáté Diosíicha wawàsi imàacáanápiná iwàwawa nabáyawanáíicha. Néeseté nanúaca áiba pìrái iyúwa sacrificioàniwa wenàiwicanái ibáyawaná ìwalíise cayábacaténáDios iicáca náiwitáise. Càmita iwàwacutá Jesúsimàni cài, néese Jesús imànicaté abéta sacrificioabé yàawiríata, cawèníirica càiripináta, imàacacatéicáucawa wáichawalíná, nanúacaténáténi cruz ìwali,yùuwichàacaténátéwa Dios yàasu yùuwichàacáisi iyúwabáyawaná ìwalíise. 28Dios ichùulìacaté profeta Moisésyeedáanápináté Aarón itaquénái náibaidacaténáté Diosirí iyúwa sacerdote íiwacanánái, itàaníiyéipinácaté Diosyáapicha wenàiwicanái iwicáu. Quéwa èeri mìnanáimeedá nía, cabáyawanéeyéica. Néeseté madécaná camuíMoisés idénáamité, Dios icàlidacaté tàacáisi íipidenáyáapichawa cáimiétacanéeri iyú wáalíacaténáwa báisíiriiyúcani idéca imàacaca sacerdote íiwacalinácani, yáiIirica mabáyawanéerica, imàníirica macáita càide iyúwaDios ichùulìaná, yéewacaténá íibaidaca Dios irípinácàiripináta iyúwa sacerdote íiwacaliná, itàaníiricawawicáu Dios yáapicha.

8Jesús, mediator de un nuevo pacto

1 Péemìacué cayába, ìyaquéi walí sacerdote íiwacaliná,yái Cristoca, itàaníirica wawicáu Dios yáapicha. Cristoidéca yáawinacawa Dios yéewápuwáise chènuniré icùa-caténá macáita Dios yáapicha. 2 Yá Cristo íibaidaca

HEBREOS 8:3 27 HEBREOS 8:5ìyaca iyúwa sacerdote báisíiri templo irìculé ìyéerica chè-nuniré,WacuèrináDios imàníiricaté, càmíiricawenàiwicaimàni.

3 Iwàwacutácaté macái sacerdote íiwacaliná imàacacawèníiri yàasusi ofrenda iyú Dios irí, iwàwacutácaténacái inúaca pìrái iyúwa sacrificio Dios irí wenàiwicanáiibáyawaná ìwalíise yéewacaténáté Dios imàacacaiwàwawa wenàiwicanái ibáyawaná íicha bàaluité. Ináiwàwacutácaté Jesucristo imàacaca cayábéeri wawàsinacái Dios irí ofrenda piná. 4 Jesucristo ìyacaalícáwasiùca chái èeri irìcutá, càmita judíonái ibatàa íibaidacaDios irí templo irìcu iyúwa sacerdotetá, càmicáiná Levíitaquérinámini, yái Jesucristoca; yá nacái judíonáinadènìaca mamáalàacata néenánáiwa sacerdoteíibaidéeyéica templo irìcu inuéyéica pìrái iyúwa sacrificiowenàiwicanái ibáyawaná ìwalíise càide iyúwaté profetaMoisés ichùulìanáté nàawirináimi, manùbacáiná níáijudíoca càmíiyéica yeebáida Jesucristo itàacái. 5 Quéwacanéerica iwèni meedáni yái náibaidacaléca siùcáisede,níái judíonái yàasu sacerdoteca, náibaidacáiná cháièeri irìcu meedá. Nàasu templo, yácata báisíiri temployéenáiwaná meedáni, yái báisíiri templo ìyéericachènuniré, Dios ìyacàle báisíirica. Càica wáalíacawabàaluitécáiná ipíchawáiseté profeta Moisés ichùulìacaisraelitanái imànica Dios yàasu capìima mabáyawanéeri,yái capìima íimamisíirica, israelitanái isutácatáipiná Diosíicha, yáté Dios íimaca Moisés irí: “Píibaida cáalíacáiriiyú. Pimànimacáita cayába càide iyúwa yái núasáidéericapirí capìima yéenáiwanápiná manuíri dúli íinataléíipidenéerica Sinaí”, íimaca yái Diosca. Càité Diosyáasáidaca Moisés irí báisíiri templo chènuníiséeriyéenáiwanápiná yéewacaténáté Moisés yáalíacawacàinácaalíté iyú iwàwacutáaná namànica Dios yàasucapìima mabáyawanéeri israelitanái isutácatáipináté

HEBREOS 8:6 28 HEBREOS 8:10Dios íicha chái èeri irìcu. 6Quéwa siùcáisede Jesucristoca,yái íibaidéerica Dios irípiná iyúwa sacerdote íiwacalináitàanícaténá wawicáu Dios yáapicha, yácata imàníiricaìyaca culto máiníiri cayába cachàiníwanái íicha yáiculto sacerdotenái imàníirica chái èeri irìcu. CàitaJesucristo idéca imàacaca wàyaca abédanamata Diosyáapicha Jesucristocáiná idéca imànica walípiná wàlisàiwawàsi Dios yáapicha, Dios icùaná wía. Yái wàlisàiwawàsi, cayábéericani bàaluisàimi wawàsi íicha Diosimàníiricaté israelitanái yáapicha, Dioscáiná idécaicàlidaca walíni cáimiétacanéeri iyú imàníinápiná walícayábéeri cachàiníwanái.

7 Yái quéechéericaté wawàsi càmita iyúudàa wenài-wicanái cayába imàacacaténá mabáyawanáca nía Diosiicápiná, íná iwàwacutácaté Dios imànica wàlisài wawàsiwenàiwicanái yáapicha. 8 Quéwa cabáyawanácaté Diosiicáca níara israelitaca namànicáináté nabáyawanáwa.Cài íimaca Dios itàacái profeta itànèericaté Dios inù-malìcuíse:“Wacuèriná Dios íimaca: Aibaalípiná numànipiná wàlisài

wawàsi náapicha níái Israel itaquénáinámica, Judáitaquénáinámi nacái, nucùanápiná nía cayábéeriiyú.

9 Yái wàlisài wawàsica càmíiripiná càide iyúwabàaluisàimi wawàsi numàníiricaté nàawirináimiyáapicha bàaluité numusúadacaalíté nía Egiptoyàasu cáli íicha càide iyúwa wenàiwica itécaalíìiriwa icáapi ìwali. Néese càmicáináté namànicàide iyúwaté nuchùulìaná nía, ínáté núucacanuíchawa nía, íimaca yái Diosca.

10 Néese Dios íimaca àniwa: Aibaalípiná ipíchawáiseèeri imáalàacawa, yá numànipiná náapichawawàsi àniwa, nucùanápiná nía, níái Israel

HEBREOS 8:11 29 HEBREOS 9:2itaquénáinámica. Càipiná numànica nalí, núaNacuèriná Diosca: Numàacapiná nuíwitáisenáiwitalìcu, náalíacaténáwa nutàacái ìwalinawàwalìcuísewa, yéewanápiná neebáidacamachacàníiri iyú càide iyúwa nuchùulìaná nía. Yánúapinácata Nacuèriná Diosca, níapinácata nacáinùasu wenàiwica cáininéeyéica nuicáca.

11 Càmita iwàwacutápiná néewáidáyacacawanáalíacaténá nùwali, níái náapichéeyéica, níanacái néenánáica, macáicáiná náalíapinácanùwali, macáita púubéeyéi, béeyéi nacái.

12 Yá numàacapináca nuwàwawa nabáyawaná íicha,càmita quirínama nuèpùa nuwàwalica yáibáawéerica namàníiricaté, íimacaté yái Diosca”,

cài íimaca yái profetaca. 13 Dios idéca icàlidaca walíyái tàacáisica wàlisài wawàsi ìwalíirica, yái wawàsi Diosimàníirica wáapicha Jesucristo ìwalíise, íná yéewawáalía-cawa Dios idéca iicáca quéechéeri wawàsi càiride iyúwaéwisàimi, yái wawàsi Dios imàníiricaté abéta israelitanáiyáapicha, Leví itaquénáinámi íibaidacaténáté Dios iríiyúwa sacerdotenái. Yá idéca imáalàacawa yái éwisàimiwawàsica sacerdotenái ìwalíirica, Dioscáiná idéca imàa-caca íichawani.

9El templo terrenal y el templo celestial

1 Quéechatécáwa Dios imànicaté wawàsi israelitanáiyáapicha, imàacacaténá Leví itaquénáinámi íibaidacairí iyúwa sacerdotenái. Yáté Dios icàlidacatéprofeta Moisés iríni, càinácaalíté iyú iwàwacutáanásacerdotenái imànica culto chái èeri irìcu Dios yàasucapìima mabáyawanéeri irìculé, yái manuíri capìimaíimamisíirica, israelitanái isutácatáipináca Dios íichabàaluité. 2 Namànicaté manuíri capìima idènièricaté

HEBREOS 9:3 30 HEBREOS 9:5imàdáanáwa pucháiba. Idènìacaté inùmawa abéeriyáawàaná. Iinatawáise yái capìima inùma wáluméericaìyacaté idàbáanéeri imàdáanáca íipidenéeritéMabáyawanéeri. Imàdáaná irìcu ìyacaté abéerilámpara, àicu cáiwináca nacáiri iicácanáwa, sietéericatéicamalá imanùbaca. Iyacaté néeni abéeri mesa nacái,nalìadéericaté íinata pan namàaquéericaté Dios iríofrenda iyú sacerdotenái iyáapiná. 3 Bamuchúamibàacapìima irìcu ìyacaté áiba yáawàaná, wáluma cáucuíri iyú.Iinatawáise yái pucháibáanáca yáawàaná, ìyacaté áibaimàdáaná capìima imáalàanáwa. Yái imàdáaná, yácataDios ichàini ìyacataléca, yái Dios mabáyawanéericanáicha canánama, ínáté imàdáaná íipidenácatéMabáyawanéeri náicha canánama. 4 Iyacaté oroírialtar mesa nacáiri ìyéericaté mawiénita pucháibáanácayáawàaná irí. Neemácaté pumèníiri isàni altar íinatanàacaténá Dios icàaluíniná. Iyacaté nacái Dios yàasuyàalusi nacáiri mabáyawanéeri nachanàidéeri macáitaíinatabàa oro iyú. Yàalusi nacáiri irìculé náawináidacatéoroíchúa catùa ipuniéchúawa maná iyú, yái pannacáirica Dios ibànuèricaté nalí chènuníise nayáapiná.Náawináidacaté nacái Aarón yàasu àicu yàalusi nacáiriirìculé, yái Aarón yàasu àicu yèepuèricaté imusúadacaíiwináwa àniwa. Nàyacaté nacái íba yàalusi nacáiriirìcu, níái pucháiba sàabadéeyéica íba Dios itànèeyéicatéìwali itàacáiwa diez namanùbaca tàacáisi israelitanáiyeebáidacaténáté iyúwa Dios ichùulìaná nía. 5 Pucháibaquerubín yéenáiwaná ángel càanabáiyéi náipunitawáacanabàlùacawa nalíwáaca yàalusi nacáiri inùmabàalé íinata,naicáidaca yàalusi inùma irí. Dios ichàini icamalánáicànacaté mèlumèluíri iyú bamuchúamibàa náicha níáiquerubín yéenáiwanáca. Querubín yàanabái ipùatayàanàacaté iwéréwáaca yàalusi nacáiri inùmabàalé

HEBREOS 9:6 31 HEBREOS 9:8iwicáulé. Yái yàalusi nacáiri inùmabàalé íipidenéericaté“Dios imàacacatái iwàwawa wabáyawaná íicha”.Sacerdote íiwacaliná idàchìadacaté pìrái íiranámi yàalusiinùmabàalé ìwali yéewacaténá Dios imàacaca iwàwawaisraelitanái ibáyawaná íicha. Quéwa canáca nulí èericayába siùcade nucàlidáanápiná macáitani ìwali yáiwawàsica.

6 Càité nachùnìaca capìima bàaluité. Sacerdotenáinawàlùacatéwa èeri imanùbaca irìculé yái capìimaimàdáanáca idàbáanéerica namànicaténá culto Diosirí càide iyúwaté Dios ichùulìanáté nía nàanápináté Diosicàaluíniná. 7 Quéwa abéericata sacerdote íiwacalináiwàlùacatéwa irìculé yái imàdáaná imáalàidáanácaabé yàawiríata camuí imanùbaca, aléera Diosichàini icamaláná mèlumèluíri ìyacatáica, yái Diosmabáyawanéerica náicha canánama. Sacerdoteíiwacaliná iwàlùacaalítéwa néré, iwàwacutácaté itécapìrái íiranámi. Itéca pìrái íiranámi yái inuéricaté iyúwasacrificio ibáyawaná ìwalíisewa, yéewacaténáté Diosimàacaca iwàwawa sacerdote íiwacaliná ibáyawanáíicha. Itécaté nacái áiba pìrái íiranámi sacerdoteinuéricaté macái israelitanái ibáyawaná ìwalíise,Dios imàacacaténáté iwàwawa nabáyawaná íicha,yái báawéerica càmíiricaté náalíawa namànicaté.8 Quéwa sacerdotenái imànicaté culto èeri imanùbacaidàbáanéeri imàdáaná irìcu nàacaténá Dios icàaluíniná.Càita Espíritu Santo yáasáidaca walí wáalíacaténáwaidècunitàacá namànicaté culto idàbáanéerica capìimaimàdáaná irìcu, yáté canáca yéewaná macái wenàiwicayàacawa mawiénita Dios irí, canácáináté áiba yáaliméerimabáyawanáca imànica nía Dios iicá. Càide iyúwacanáanáté yéewaná nawàlùacawa áiba imàdáaná irìculénaicácaténáté Dios ichàini icamaláná mèlumèluíri,càité nacái canácaté yéewaná wenàiwica nàacawa

HEBREOS 9:9 32 HEBREOS 9:11chènuniré nàyacaténá Dios yáapicha, càmitaté nacáiyéewa nàyaca abédanamata Dios yáapicha. 9 InáEspíritu Santo yéewáidaca wía siùca comparacióniyú ìwali yái capìimami bàaluisàimica, capìima yàasuwawàsi ìwali nacái. Ewitaté namàacacáaníta ofrendaDios irí, nanúacaté nacái pìrái iyúwa sacrificio Diosirí imàacacaténáté iwàwawa nabáyawaná íicha càideiyúwaté ichùulìaná nía, càicáaníta càmitaté yáalimápìrái íiranámi mabáyawanáca imànica nía Dios iicá,níái yèeyéicaté Dios icàaluíniná pìrái íiranámi iyú.10 Yái bàaluisàimi tàacáisica càmitaté idé iwàlisàidacawenàiwica íiwitáise nàyacaténáté machacàníiri iyú,néese yéewáidacáita nía meedá càiríinácaalíté yàacàsiDios imàaquéeri nayáaca, càiríinácaalí wawàsi nacái Diosimàaquéeri nàiraca, càinácaalíté iyú nacái iwàwacutáanánàapìdaca náichawa masacàacaténá Dios iicáca nía.Yái bàaluisàimi tàacáisica ichùulìacaté wenàiwicanachùnìanápináté náinatabàawa; yéewáidacaté níaDios ìwali nacái, àta yéenáiwaná yàanàacatalétatéDios ichùnìanápináté cayába wàlisài wawàsi yàasuwenàiwicanái yáapichawa Cristo ìwalíise.

11 Quéwa Cristo yàanàacaté. Siùcáisede Cristocayái sacerdote íiwacaliná íibaidéerica Dios irípiná,itàanícaténá wawicáu Dios yáapicha. Yá Cristoimànica ìyaca walí cayábéeri càmíiricaté wenàiwicayáalíawa ìwali bàaluité. Imichàacatéwa chènuniré,déeculé capìraléeri cáli íicha, càide iyúwaté sacerdoteíiwacaliná ichàbáanátéwa irìcubàa yái capìimaimàdáanáca idàbáanéerica. Yá Cristo iwàlùacatéwatemplo chènuníiséeri irìculé, yái báisíiri temploca,cayábéeri íicha, mabáyawanéeri íicha nacái yáaracapìimami bàaluisàimica. Yái templo chènuníiséerica,càmíirita wenàiwica imànicaléta, càmíirita nacái ìya

HEBREOS 9:12 33 HEBREOS 9:15chái èeri irìcu. 12 Cristo iwàlùacatéwa irìculé yáimabáyawanácataléca náicha canánama, Dios ìyacatáichènuníiséerica, quéwa càmitaté Cristo ité chivoíiranámi, pacá yéenibe íiranámi nacái; néese Cristoitécaté íiranátawa iyúwa sacrificio yéetácáinátéwamacái wenàiwica íichawalíná. Càité iwàlùacawa abéyàawiríata imànicaténáté sacrificio; càmita quirínamaiwàwacutá yèepùa imànica sacrificio àniwa. Cristo idécaiwasàaca wía Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha càiripináta.13 Bàaluité Dios ichùulìaca sacerdotenái nadàchìadacatoro íiranámi, chivo íiranámi nacái wenàiwica ìwaliníái wenàiwicaca Dios iiquéeyéicaté iiná casaquèeri iyú.Nachùchùaca becerra imenínáami wenàiwica ìwali nacáiDios iicácaténá nainá masaquèeri iyú yéewacaténáténasutáca níawawa Dios íicha àniwa. Macáita yáiwawàsica namànicáitaté wenàiwica íinatabàa meedá.14 Quéwa cawènicáináté níara wawàsi bàaluisàimicamasacàacaténáté Dios iicáca wenàiwica iiná, ¡íná yéewawáalíacawa cawènica Cristo íiraná cachàiníwanái náicha,masacàanápiná imànicawáiwitáiseDios iicápiná! YácáináCristo imàacacaté icáucawa Espíritu Santo ichàiniiyú, yái càmíirica imáalàawa. Càité Cristo yéetácawaimànicaténáté càide iyúwa Dios iwàwáaná. Yéetácatéwaiyúwa mabáyawanéeri sacrificio wabáyawaná ìwalíise.Cristo yéetácatéwa wáichawalíná, íná yéewa íiranámasacàaca imànica wáiwitáise canánama íicha yáibáawéerica wamàníirica itéericaté yàacawa wíayéetácáisi irìculé. Iná siùcáisede wáalimá wáibaidacacáuri Dios irípiná.

15 Ináté cài Jesucristo iyúudàaca wía: Yéetácatéwawáichawalíná yéewacaténá itàaníca wawicáu Diosyáapicha. Càita Jesucristo imànica walípiná wàlisàiwawàsi Dios yáapicha cayábacaténá Dios iicáca wía.Cristo yéetácáinátéwa wáichawalíná, íná Dios idéca

HEBREOS 9:16 34 HEBREOS 9:19imàacaca iwàwawa wabáyawaná íicha, yái báawéericawamàníiricaté idècunitàacá wàyacaté càide iyúwabàaluisàimi tàacáisi íimáaná. Càité Jesucristo imànicawalí yéewanápiná wía Dios imáidéeyéica weedácawalíwa yái cawèníirica càmíirica imáalàawa Diosicàlidéerica walí ìwali cáimiétacanéeri iyú yàanápináwalíni. 16 Péemìacué comparación romanonái íiwitáiseìwali: Ipíchawáise romanosàiri yéetácawa, yásí itànàacacuyàluta icàlidacaténáni càide iyúwa iwàwáaná naseríacayàasumi idécanáami yéetácawa. Quéwa canéeritàacáiwèni yái cuyàlutaca àta náalíacatalétawa báisíiriiyúcani yéetácatéwa, yái itànèericaté cuyàluta. 17 Inácàmíiritàacá cawèni yái cuyàlutaca idècunitàacá cáucaniyái itànèericani, íná canáca yéewaná áiba wenàiwicayeedáca nalíwa yàasu cawèníiri càide iyúwaté icàlidáanánalíni. Quéwa yéetácanáamiwa yái itànèericaté cuyàluta,yásí cawèníirica nalí cuyàluta, níái yeedéeyéipinácairíwa yàasumi. 18 Càité nacái Dios imànicaté quéechéeriwawàsi israelitanái yáapicha, yáté càmíiritàacá cawèniyái bàaluisàimi tàacáisica àta nanúacatalétaté pìráiiyúwa sacrificio. Ináté israelitanái inúaca pìrái iyúwasacrificio cawènicaténáté namànica nalíwa yái wawàsiDios imàníiricaté náapicha. 19 Bàaluité profeta Moisésiléecaté Dios itàacái macái israelitanái irí, yái tàacáisiDios ichùulièrica neebáidaca nàyacaténáté machacàníiriiyú Dios iicá. Néese Moisés yeedáca púubanaméerihisopo yéetaná yàana idènièrica pumèníiri ibáináwa.Yá yéepùaca hisopo yéetaná yàana quíiréeri lanaiyú. Néese íisapíadacaténi pacá yéenibe íiranámi iyú,chivo íiranámi iyú nacái, yèewìadéerica úni yèewi. Yáidàchìadacaté íiranámi cuyàluta ìwali, yái cuyàlutaidènièricaté Dios itàacái Dios ichùulièricaté israelitanáiyeebáidaca. Néese Moisés idàchìadacaté nacái pìrái

HEBREOS 9:20 35 HEBREOS 9:23íiranámi macái wenàiwica ìwali, yái pìrái íiranámiyèewìadéerimica úni yèewi, masacàacaténáté Dios iicácanía. 20 Néese Moisés íimacaté nalí: “Yácata íiranámi,yái pìráimica yéetéerimicawa pibáyawaná ìwalíisecuémasacàacaténácué Dios iicáca pía, yéewanápinácawènica yái wawàsica Dios imàníiricuéca píapicha,peebáidáanápiná iyúwa ichùulìanácué pía”, íimacaténalí yái Moisésca. 21 Moisés idàchìadacaté nacáipìrái íiranámi Dios yàasu manuíri capìima ìwali,yái nasutácatáipináca Dios íicha. Idàchìadaca pìráiíiranámi macái yàalubáisi imanùbaca ìwali nacáiìyéerica capìima irìcu, nía nacái quírápieli nacáiyéicaiwàwacutéeyéicawa nalí culto irípiná nàacaténáté Diosicàaluíniná. 22 Càide iyúwa íimáaná yái bàaluisàimitàacáisi Dios imàaquéericaté nalí, iwàwacutácaténamànica càiri culto pìrái íiranámi iyú batéwa macáiwawàsi ìwaliná masacàacaténáté namànicani Diosiicá. Canácaté Dios imàacáaná iwàwawa nabáyawanáíicha càmicaalíté nanúa napìrawa yéewanápinátépìrái íiraná imusúacawa náicha wenàiwica ibáyawanáìwalíise. Iwàwacutácaté pìrái yéetácawa wenàiwicaíichawalíná. Càita nacái càmicaalíté Jesucristo yéetáwawáichawalínátá íiranácaténá yàapìdáidaca wáiwitáisetá,yá canáca yéewaná Dios imàacaca iwàwawa wabáyawanáíichatá.

El sacrificio de Cristo quita el pecado23 Càité iwàwacutáca nanúaca pìrái iyúwa sacrifi-

cio masacàacaténá namànica manuíri capìima pìrái íi-ranámi iyú, capìima yàasu wawàsi nacái, yái capìimaíimamisíirica, nasutácatáipináca Dios íicha bàaluité. Yáicapìimaca, yácata chènuníiséeri templo yéenáiwanáca.Quéwa yái wawàsi chènuníiséericáwaca iwàwacutácaté

HEBREOS 9:24 36 HEBREOS 9:28cayábéeri íiranámi pìrái íiranámi íicha, yái pìrái íi-ranámi masaquèericaté imànica bàaluisàimi capìima cháièeri irìcu. 24 Càmicáináté Cristo iwàlùawa irìculé yáicapìima wenàiwica imàníiricaté. Yái bàaluisàimi capìi-maca yáasáidacáicata walí meedá càiride iyúwa báisíiritemploca chènuníiséeri iicácanáwa. Cristo quéwa iwàlùa-catéwa Dios yàatalé chènuniré náicha macái capìraléericáli chènuníiséeyéica. Siùca Cristo ibàlùacawa Diosíipunita itàanícaténá wawicáu Dios yáapicha. 25 Camuíimanùbaca bàaluité israelitanái yàasu sacerdote íiwa-caliná iwàlùacatéwa irìculé yái mabáyawanácatalécanáicha canánama Dios ichàini icamaláná icànacatalécacapìima imàdáaná irìcu. Ináté sacerdote íiwacalináiwàlùacawa néré madécaná yàawiríaté itécaténá pìráiíiranámi. Càmitaté sacerdote íiwacaliná ité íiranáwa.Quéwa Cristo iwàlùacatéwa chènuniré itécaténá néré íi-ranáwa, yá càmitaté Cristo imàni càide iyúwa judíonáiyàasu sacerdote íiwacaliná imàníiná. 26 IwàwacutácaalítéCristo iwàlùacawa néré camuí imanùbacatá, yásí iwàwa-cutá yéetácawa madécaná yàawiríatá èeri idàbacatáisebàaluité àta siùca nacáide. Quéwa siùca ipíchawáiseèeri imáalàacawa Cristo idéca iwàlùacawa aléi èeri irìculéimàacacaténáté yáawawa yéetácaténátéwa iyúwa sacri-ficio abé yàawiríata càiripináta. Càité ichuìdaca wáichawabáyawaná. 27 Dios icàlidacaté iwàwacutáanápinámacái wenàiwica yéetácawa abé yàawiríata, néese idé-canáami néetácawa, yá Dios yùuwichàidapiná báawéeyéiwenàiwica. 28 Càita nacái Cristo imàacacaté yáawawayéetácaténáwa iyúwa sacrificio abé yàawiríata yée-wanápináté madécaná wenàiwica ibáyawaná ìyaca ìwali.Néese yàanàapiná àniwa quéwa càmita quirínama yéetá-cawa wenàiwicanái ibáyawaná ìwalíise, néese yàanàap-iná iwasàacaténá yàasu wenàiwicawa, wía icuèyéicayàanàaca.


1 Bàaluité Dios imàacacaté itàacáiwa profeta Moisésirí icàlidacaténáté israelitanái iríni yéewanápináténáalíacawaDios iwàwaca nàyacamachacàníiri iyú. Quéwayái bàaluisàimi tàacáisi càmitaté yáasáida nalí amaléeriiyú macáita yái cayábéerica Cristo imàníiripinácatéwalí. Iná yái bàaluisàimi tàacáisica càmitaté idémabáyawanáca imànica wenàiwica Dios iicá, níáiinuéyéica pìrái iyúwa sacrificio Dios irí camuí imanùbacanabáyawaná ìwalíisewa nàacaténá Dios icàaluíniná.2 Yái bàaluisàimi tàacáisi yáalimácaalíté mabáyawanácaimànica wenàiwicatá, yá nayamáidacaté nanúaca pìráiiyúwa sacrificiotá bàaluitécáiná mabáyawanácaalíténíatá, yá càmitaté nèepùa achúmaca náináidacawanawàwawa nabáyawaná ìwaliwatá. 3Quéwa nanúacáinátépìrái iyúwa sacrificio, yáté nawàwalica nabáyawanáwacamuí imanùbaca. 4 Càmicáináté yéewa toro íiranámi,chivo íiranámi nacái imáalàida wenàiwica ibáyawaná.

5 Iná Cristo iwàlùacatéwa aléi èeri irìculé, yáté íimacaDios irí:“Pía, Dios, càmita quirínama piwàwa wenàiwicanái

inúaca pìrái iyúwa sacrificio nabáyawanáìwalíisewa, càmicáiná yéewa pìrái íiranámiimáalàidaca wenàiwica ibáyawaná, néese pidécapibànùaca núa iyúwa wenàiwica nuétácaténáwawenàiwicanái ibáyawaná ìwalíise.

6 Càmita quirínama casíimái piicáca wenàiwicanái inúacaipìrawa iyúwa sacrificio nabáyawaná ìwalíisewa,càmicáiná yéewa pìrái íiranámi imáalàidacawenàiwica ibáyawaná.

7 Iná núumacaté pirí: ‘Nudéca nùanàaca aléi èeri irìculécàide iyúwaté profetanái itànàanáté tàacáisi pinù-

HEBREOS 10:8 38 HEBREOS 10:14malìcuíse numànicaténá càide iyúwa piwàwáaná,pía Dios’ ”,

íimacaté yái Cristoca. 8 Quéechatécáwa Cristo íi-maca càmita quirínama Dios iwàwa sacrificio, càmitaquirínama nacái casíimáica iicáca wenàiwica inúacapìrái iyúwa sacrificio nabáyawaná ìwalíisewa, éwitaDios itàacái bàaluisàimi ichùulìacáanítaté namànica cài.Càmita quirínama cayába Dios iicáca nàasu sacrificio,càmicáiná yéewa pìrái íiranámi imáalàidaca wenàiwicaibáyawaná. 9 Néese Cristo íimaca Dios irí àniwa:“Nudéca nùanàaca aléi èeri irìculé numànicaténá càideiyúwa piwàwáaná, pía Dios”, íimacaté yái Cristoca. Yáitàacáisica íimáanáca Cristo imáalàidáanápináté macáitasacrificio bàaluisàna imàacacaténáté yáawawa iyúwa sac-rificio náamirìcubàa, yéetáanápinátéwa wenàiwicanáiibáyawaná ìwalíise. 10 Idéca mabáyawanáca Dios iicácawía wáibaidacaténá abéerita Dios irípiná, Jesucristoimànicáináté càide iyúwaté Dios iwàwáaná imàacacáinátéyáawawa iyúwa sacrificio yéetáanápináwa abé yàawiríatacàiripináta wenàiwicanái ibáyawaná ìwalíise.

11 Iyaca sacerdote judíosàiri inuérica pìrái iyúwasacrificio Dios irí israelitanái ibáyawaná ìwalíise èeriimanùbaca. Namànica yái sacrificio bàaluisànamicamadécaná yàawiría éwita càmicáaníta yéewa pìráiíiranámi imáalàidaca wenàiwica ibáyawaná. 12 QuéwaJesucristo imàacacaté yáawawa yéetáanápináwaiyúwa sacrificio wenàiwica ibáyawaná ìwalíisecàiripináta. Néeseté imichàacawa chènuniré, yáyáawinacatéwa Dios yéewápuwáise icùacaténá macáitaDios yáapicha. 13 Siùca Jesucristo iyamáacawa chènuniréidècunitàacá Dios imawènìadaca íicha yùuwidenái. Yásíáibaalípiná Dios imáalàidapiná imawènìadaca Jesucristoyùuwidenái. 14 Yácáiná Jesucristo imàacacaté yáawawa

HEBREOS 10:15 39 HEBREOS 10:20yéetáanápináwa wáichawalíná abé yàawiríatá, yátémabáyawanáca imànica wía Dios iicápiná càiripináta,wía Dios yeedéeyéica yàasunáipináwa wáibaidacaténáabéerita Dios irípiná. 15 Espíritu Santo nacái icàlidacawalí tàacáisi wáalíacaténáwa báisíiri iyúcani càmitaiwàwacutá Jesucristo yèepùa yéetácawa wáichawalínáàniwa. Càité Espíritu Santo íimaca:16 “Aibaalípiná ipíchawáise èeri imáalàacawa, yá

numànipiná náapicha wàlisài wawàsi àniwanucùanápiná nía, núa Nacuèriná Diosca.Càipiná numànica nalí, núa, Nacuèriná Diosca.Numàacapiná nuíwitáisewa nawàwalìculé,náalíacaténáwa nutàacái ìwali náiwitalìcuwa,yéewanápiná neebáidaca machacàníiri iyú càideiyúwa nuchùulìaná nía,

17 càmita quirínama nuèpùa nuwàwalica nabáyawaná, yáibáawéerica namàníiricaté”,

íimacaté yái Espíritu Santoca. 18 Dios idéca imàa-caca iwàwawa wabáyawaná íicha, íná càmita quirínamaiwàwacutá wanúaca pìrái iyúwa sacrificio wabáyawanáìwalíisewa.

Debemos acercarnos a Dios19 Iná píacué nuénánáica, siùcáisede manuíca

wáináidaca wawàwawa wáalimáanápiná wawàlùacawamacàaluínináta irìculé yái mabáyawanácataléca náichacanánama, Dios ìyacàle chènuníiséerica, Jesucristoyéetácáinátéwa wáichawalíná, itéenápináté néréíiranáwa, Dios imàacacaténá iwàwawa wabáyawaná íicha.Càité Jesucristo yàacùaca wáapunápiná yéewanápináwamawiénidaca Dioswáiwitáise iyúwa. 20 Jesucristo idécayàacùaca walí wàlisài àyapu cáuri wawàlùacaténáwairìculé yái Dios ìyacàleca chènuníiséerica. YáiJesucristo yácata wáapuná cáurica imàaquéerica

HEBREOS 10:21 40 HEBREOS 10:23wamawiénidaca Dios, Jesucristo yéetácáinátéwawáichawalíná, néese imichàacatéwa chènuniré déeculémacái chènuníiséeri cáli íicha. Péemìacué comparación:Bamuchúamibàa judíonái yàasu templo irìcu ìyacatémanuíri yáawàaná wáluma cáucuíri iyú ibàlièricatéDios ichàini wenàiwicanái ituí íicha. Ináté canácayéewaná wenàiwica nàacawa Dios yàatalé. Quéwaté,Jesucristo yéetácáinátéwa wáichawalíná, yáté yáimanuíri yáawàanáca icacanácatéwa bamuchúamibàacáli iwérénama, pucháibawaca yèewi, wáalíacaténáwawáalimá wàacawa Dios yàatalé siùcáisede Jesucristoyéetácái ìwalíise. Yá nacái Jesucristo iináca, càicanideiyúwa yái yáawàanámica, iwàwacutácáináté Jesucristoiiná icacanácawa cruz ìwali yéetácaténáwa wáichawalínáyéewanápináté yàacùacawalíwáapunápináwàacaténáwaDios yàatalé. 21 Iyaca walí Jesús yái sacerdote íiwacalinácachàiníirica, íibaidaca Dios irípiná, itàanícaténáwawicáu Dios yáapicha. Jesúscata yái icuèrica Diosyàasu templo chènuníiséerica, icuèrica nacái wía,wía Dios yéenibeca. 22 Iná wamawiénidacué Dioswáiwitáise iyúwa, wàacaténá icàaluíniná báisíiri iyú.Wáibàacué wawàwa nacáiwa Dios iwéré cachàiníiriiyú yeedáanápiná wía yàataléwa, yácáiná Jesúsíiraná idéca yàapìdáidaca wáiwitáise wabáyawanáíichawa, Jesús yéetácáinátéwa wáichawalíná. Inácàmita iwàwacutá achúmaca wáináidacawa wawàwawawabáyawanámi ìwaliwa, yácáiná Espíritu Santomasacàacaté imànica wáiwitáise wabautizácaalítéwaúni yáaculé. 23 Cachàinicué wáiwitáise mamáalàacataDios ìwali, picácué nacái wawènúada wáiwitáisewa Diosíicha, néese weebáidacué Jesucristo itàacái tài íiméeriiyú càide iyúwa wacàlidáaná waináwanáwa weebáidáaná,yácáiná Dios imànipiná walíwa macáita yái cayábéericacàide iyúwaté icàlidáaná walíni cáimiétacanéeri iyú.

HEBREOS 10:24 41 HEBREOS 10:2924 Wamichàidacué wáiwitáisewáaca cáininácaténáwaicáyacacawa cachàiníwanái mamáalàacata,wamànicaténá nacái cayábéeri. 25 Picácué wayamáidawàwacáidáyacacawa wamànicaténá culto, wàaca nacáiDios icàaluíniná. Picácué wamàni càide iyúwa náiwitáiseìyáaná níara abénaméeyéi càmíiyéica ìwacáidáyacawawáapicha, néese wachàiniadacué wawàwawáaca siùcade.Iwàwacutá cài wamànica cachàiníwanái mamáalàacatawáalíacáináwa mawiénica Wáiwacali yéenáiwanáyàanàacatáipiná, èeri imáalàanápiná nacáiwa.

26 Wamànicaalí wàacawa wabáyawanáwamamáalàacata wéemìacadénáami yái báisíiri tàacáisicaJesucristo ìwali, yá canáca walí quirínama áibayéetéeripináwa iyúwa sacrificio wáichawalínáwabáyawaná ìwalíise, canácáiná áiba Jesucristo íichaDios iiquéeri càiride iyúwa cawèníiri yéetáanápináwawáichawalíná. 27 Iná wáucacaalí wáichawa Jesucristo, yáìyacawalí wapíchalépiná abéta Dios yàasu yùuwichàacáisimáiníiri caiyéinináca, cáaluíri waicáca, yá nacái manuíriquichái caluérica, ipucuéricawa ìyaca cachàiníiri iyú,yeeméeripináca Dios yùuwidenái. 28 Bàaluité áibacaalíwenàiwica càmita imàni càide iyúwa Dios itàacáiíimáaná, yái bàaluisàimi tàacáisica profeta Moisésicàlidéericaté nalí Dios inùmalìcuíse, néese ìyacaalíténacái pucháiba wenàiwica, càmicaalí máisiba nacáiicháawèeyéicani, náalíacáináté imànica ibáyawanáwa,yáté càmita nacuèrinánái iicá ipualé, néese nanúacaniráunamáita. 29 Iná píalíacuéwa nàuwichàanápinácawamanuísíwata cachàiníwanái nayamáidacaalí neebáidacaDios Iiri namànicaténá irí báawéeri, càide iyúwanabawàidaca nacáicaalíni nàabàli iyúwa; càide iyúwanacái casacàaca nacáicaalí naicáca Dios Iiri íiraná, canáiwèni naicácáiná Dios Iiri yéetáanáwa wáichawalíná;

HEBREOS 10:30 42 HEBREOS 10:35càide iyúwa nadéca nacáicaalí natàaníca nacái báawéeriiyú naquíniwa Espíritu Santo ìwali, yái cáininéerica iicácawía. Yái Dios Iiri íiranáca, yácata cawèníirica imànicawàlisài wawàsi Dios imàníirica wáapicha iwasàacaténáwía yàasu yùuwichàacáisi íichawa. Yái Jesucristoíiranáca masacàaca imànica wáiwitáise wabáyawanáíichawa Dios iicápiná. 30 Wáalíacawa Wacuèriná Diosidéca íimaca: “Núacata yái yùuwichàidéeripinácawenàiwica imàníiyéica ibáyawanáwa. Núacata yáiyèeripináca nawèni”, íimaca yái Diosca. Idéca íimacanacái: “Núa Dios, nùuwichàidapiná nùasu wenàiwicawanamànicaalí nabáyawanáwa”, íimaca yái Diosca.31 ¡Máiníiri caiyéinináca yùuwichàacáisiquéi cáuri Diosyùuwichàidacaalí wíawa!

32 Quéwa piwàwalicué càinácaalíté iyú pidàbacapéemìaca yái cayábéeri tàacáisica Jesucristo ìwali,pìidenìacatécué nacái piùwichàanáwa mamáalàacatamatuíbanáiri iyú áibanái imànicaalíté píipunitamanuíri ùwicái peebáidacáiná Jesucristo itàacái.33 Abénaméeyéicué píapichéeyéi nàuwichàacatéwamanuísíwata Wáiwacali irípiná macái wenàiwicayàacuésemi. Aibanái càmíiyéi yeebáida Wáiwacalinatàanícaté máiní báawéeri iyú nàwali, naicáanínacái naquíniná, nàuwichàidacaté nacái abénaméeyéi.Achúmacatécué piwàwa nàwali nàuwichàacáinátéwa.34Pidécuéca piicáca napualé cáininéeri iyú pitécaténácuénayáapiná, níái píapichéeyéica yùuwichèeyéicatéwapresoíyéi ibànalìcu, neebáidacáináté Jesucristo itàacái.Pìidenìacatécué nacái piùwichàanáwa casíimáiri iyúpiùwidenái imelùdacaalítécué pìasuwa píalíacáinácuéwapidènìaca áiba pìasuwa càmíiri imáalàawa chènunirécayábéeri íicha yái pìasumica chái èeri irìcuírica.35 Picácué piméyáawa, néese manuícué píináidaca

HEBREOS 10:36 43 HEBREOS 11:2piwàwawa Dios ìwali; peebáidacaalícué Dios itàacáitài íiméeri iyú mamáalàacata, yásí yàacué piríwacawèníiri manuísíwéeri chènuniré. 36 Iwàwacutácuécachàinica píiwitáise mamáalàacata pìidenìacaténácuépiùwichàanáwa matuíbanáiri iyú, pimànicaténácuécàide iyúwa Dios iwàwáaná yéewanápinácué peedácapiríwa nacái yái cawèníirica Dios icàlidéericatécué piríìwali cáimiétacanéeri iyú. 37 Iwàwacutá wàidenìacawàuwichàanáwa quiríta wacùanápiná Cristo yàacawanéese, càide iyúwa Dios itàacái íimáaná profetaitànèericaté. Cài íimacaté:“Caquialésíwata yàanàapináca yái yèeripinácawa néese,

càmíirita nacái idècunìawa càiripináta.38 Nùasu wenàiwica nuiquéerica mabáyawanéeri iyú

yeebáidacáiná núa, ìyapiná càiripináta yeebáida-caalí mamáalàacata nutàacái, quéwa iwènúada-caalí nuícha íiwitáisewa icalùni ìwalíisewa, néesecàmita cayába nuicá íiwitáise”,

íimaca yái Diosca. 39Quéwacué càmíiyéi néená wía, níaraiwènúadéeyéica íiwitáisewa Dios íicha icalùni ìwalíisewa,yásí namáalàacawa. Néese wíata yái yeebáidéeyéica Diositàacái mamáalàacata, Jesucristo iwasèeyéipináca Diosyàasu yùuwichàacáisi íicha.

11La fe

1 Báisícaalí weebáidaca Dios, yásí wáalíacawa báisíiriiyúcani wawàwalìcuísewa Dios imàníinápiná walí càideiyúwa icàlidáaná walíni; báisícaalí weebáidaca Dios, yásíwáalíacawa báisíiri iyúcani ìyaca báisíiri wawàsi càmíir-icáwa wadé waicáca watuí iyúwa. 2Cayábacaté Dios iicácaabénaméeyéi wàawirináimi israelitanái íiwitáise bàaluiténeebáidacáináté Dios.

HEBREOS 11:3 44 HEBREOS 11:73Weebáidacáiná Dios íná yéewawáalíacawa Dios idàba-

caté macáita itàacái iyúwa, macái wawàsi ìyéerica cháièeri irìcu, chènuníiséeyéi cáli íinata nacái macáita, ínáyéewa wáalíacawa Dios iwènúadacaté wawàsi càmíiricawadé waicáca imànicaténá macáita yái waiquéerica.

4 Bàaluité Abel yeebáidaca Dios ínáté imànica càideiyúwaté Dios ichùulìanáni. Abel inúacaté ipìrawa iyúwasacrificio ibáyawaná ìwalíisewa, isutácaténá Dios íichaimàacáanápiná iwàwawa Abel ibáyawaná íicha. Cayába-caté Dios iicáca yái Abel imàníináca. InámabáyawanácatéDios iicáca Abel. Quéwa Abel ibèeri íipidenéericaté Caíncàmitaté imàni càide iyúwaté Dios ichùulìaná. Néese Caínyàacáita Dios irí ibànacale ìyacanáwa meedá, càmíiricatéDios ichùulìa wenàiwicanái imàaca Dios irí nabáyawanáìwalíisewa. Ináté cayábéeri Dios iicáca Abel íiwitáise Caíníicha. Iná éwita Abel yéetácáanítatéwa madécaná camuínéese siùcade, càicáaníta siùcade wéemìaca iináwanáìwali, yásí wawàwalica càinácaalíté iyú yeebáidáaná Dios,yá wáalíacawa iwàwacutáaná weebáidaca Dios nacái.

5 Bàaluité Enoc nacái yeebáidaca Dios, yáté Diositécani chènuniré méetáanánamata icáuca yáapichawa.Càmitaté quirínama nàanàaca Enoc chái èeri irìcu Diositécáináténi. Dios itàacái profeta itànèericaté icàlidacawalí Enoc iináwaná: Ipíchawáiseté Dios itéca Enoc chè-nuniré, Enoc ìyacatémachacàníiri iyú ínáté cayábaca Diosiicáca íiwitáise. 6 Quéwa càmita wáalimá wàyaca iyúwacasíimáiná Dios iicáca càmicaalí weebáidani. Wawàwa-caalí wamawiénidaca Dios wáiwitáise iyúwa wáalíacaténáìwali, iwàwacutáca weebáidaca ìyaca cáuri Dios. Iwàwa-cutá weebáidaca nacái Dios iicáanápiná wapualé, imàacanacái iwàwawa wabáyawaná íicha, wía icutéeyéicanimanuísíwata wáalíacaténá ìwali.

7 Bàaluité Noé nacái yeebáidacaté Dios. Néese


Dios yàalàacáináté Noé yùuwichàacáisi íichaná, yáiichàbéeripinácatéwa ipíchalé, càmíiritécáwaca idé Noéiicáca, ínáté Noé yeebáidaca Dios itàacái. Noé imànicatémanuíri arca lancha nacáiri iwasàanápináté yéenánáiwaDios yàasu yùuwichàacáisi íicha, yái manuíri yéesacáicaimáalàidéeripinácaté macái èeri mìnanái. Noé yeebái-dacaté Dios, ínáté yái arca Noé imàníirica yáasáidacatécabáyawanáca macái èeri mìnanáica, iwàwacutáanáténacái néetácawa nabáyawaná ichùulìacawa. Quéwa Noéyeebáidacáináté Dios, ínáté mabáyawanáca Dios iicácaniiwasàanápináté Noé Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha.

8 Bàaluité Abraham nacái yeebáidaca Dios, ínáté Diosimáidacaalíténi, yáté Abraham yeebáidaca irí, yá yàacawayàasu cáli íichawa yàacaténátéwa áiba cáli nérépináDios yèeripinácaté irí. Abraham imusúacaalítéwayàasu cáli íichawa, càmitaté yáalíawa alénácaalí yàawa.9 Càmitaté Abraham iméyáawa, néese yeebáidacaté Diosmamáalàacata, éwitaté iwàwacutácáaníta yèepunícawaiyúwa canéeri yàasu cáli idécanáamité yàanàacaíinatalé yái cáli Dios icàlidéericaté irí iináwaná ìwalicáimiétacanéeri iyú, yàanápináté Abraham iríni.Càmitaté Abraham imàni icapèewa néenibàa, néeseyèepunícáitawa yàacawa, ìyacaté mamáalàacataíimamisíiri capìima irìcu. Càité nàyaca nacái níáiAbraham ìiri íipidenéericaté Isaac, Isaac ìiri nacáiíipidenéericaté Jacob. Ewitaté Dios càmicáanítàacáyàa nalí yái cálica càide iyúwa icàlidáanáté nalínicáimiétacanéeri iyú, càicáanítaté neebáidaca Diosmamáalàacata yàanápináté nalíni áibaalípinácáwa.10 Càité Abraham ìyaca iyúwa canéeri yàasu cáliicùacáináté yàanàanápiná áiba yàcalé íiwitáaná néré,yái cayábéeri yàcalé chènuníiséerica, ibàluèricawacachàiníiri íba íinata càmíirica imáalàawa, yái yàcalé

HEBREOS 11:11 46 HEBREOS 11:13Dios idàbéericaté.

11 Sara nacái, úái Abraham íinuca, yeebáidéechúaDios itàacái. Ewitaté càmicáaníta yéewa quéenibecaúa máinícáináté béeruca úa, Abraham nacái máiní-caté béericani, càicáanítaté Dios ichàiniadaca Abra-ham idènìanápináté ìiriwa Sara yáapicha Abraham yee-báidacáináté Dios imàníinápináté macáita machacàníiriiyú càide iyúwaté icàlidáaná Abraham iríni cáimiéta-canéeri iyú. 12 Càité Abraham idènìaca ìiriwa yáiIsaac, éwitaté máinícáaníta béericani yái Abrahamca,nayúunáidéeri yéetápinácatéwa mesúnamáita. NéesetéAbraham ìiri íipidenéericaté Isaac idènìacaté yéenibenacáiwa, itaquénái nacáiwa madécaná. Iná yéewasiùca nàyaca manùbéeyéi Abraham itaquénáinámi càideiyúwa dùlupùta imanùbaca chènuníiséeyéica, iyúwanacái imanùbaquéi manuíri úni yàasu càina imuluícacàmíirica wáalimá waputàaca.

13 Macáita níái Abrahamnáica yeebáidéeyéicaté Diositàacái, neebáidacaté Dios mamáalàacata tài íiméeriiyú àta néetácatalétawa, éwitaté càmicáanítaté needánalíwa cayábéeri wawàsi Dios icàlidéericaté nalíiináwaná ìwali cáimiétacanéeri iyú yàanápináté nalínía. Quéwa neebáidacáiná Dios tài íiméeri iyú, ínátéyéewa naicáca yái cayábéerica náiwitáise iyúwa, càmíirinatuí iyúwa, yái cayábéerica Dios imàníiripinácaténataquénáinámi irí chái èeri irìcu, chènuniré nacái.Casíimáicaté nawàwa naicácáináténi náiwitáise iyúwacàide iyúwa waicácaalí wenàiwica déecuíséericáwacawáicha, wamáidacani watàidacaténáni casíimáiri iyúidècunitàacá wàacawa wáipunitáidacani. Càité nacái níáiAbrahamnáica, casíimáiri iyúca nèepunícáitawa nàacawaiyúwa canéeyéi yàasu cáli náalíacáinátéwa napáchiacáitanèepunícawa irìcu yái èeriquéi, nadènìacáináté nàasu

HEBREOS 11:14 47 HEBREOS 11:19cálipináwa chènuniré. 14 Cawinácaalí cài icàlidéeyéicaiináwanáwa náasáidaca amaléeri iyú nacutáca nàacawanatuíyàaca nàasu cálipináwa càmíirica chái èeri irìcuíri.15 Càmitaté náináidawa ìwali yáara cáli nàacatáisecaté.Náináidacaalítéwa ìwalitá, yáté náalimá nèepùacawanérétá. 16 Quéwa nawàwacaté nàasu cálipináwacayábáwanáiri, yái Dios yàasu cáli chènuníiséerica,Dios icùacataléca macáita. Iná càmíirita bái nàwalíiseyái Diosca, néese casíimáica yéemìaca nacàlidáanánaináwanáwa nadènìaca Nacuèrináwa, yái Diosca. Càiwáalíacawa càmita bái Dios nàwalíise, Dioscáiná idécaichùnìaca nalípiná cayábéeri yàcalé chènuniré.

17 Abraham yeebáidaca Dios tài íiméeri iyú mamáalàa-cata éwitaté Dios yáalimáidacáaníta iicáwani asáisí báisí-caalí Abraham yàaca Dios iyéininá. Càité Dios yáal-imáidaca iicáwa Abraham: Ichùulìacaté Abraham in-úanápináté ìiriwa Isaac iyúwa sacrificio yàacaténáté Diosicàaluíniná. Càmita báisí Dios iwàwacawanúaca iríwenài-wica, néese càicáicaté Dios yáalimáidaca iicáwa Abra-ham. Yá Abraham iwàwacaté yeebáidaca Dios itàacái, ínáíináidacatéwa inúanápiná Isaac iyúwa sacrificio Dios irí,yái abéerita ìirica, éwitaté Dios icàlidacáaníta Abrahamiríni cáimiétacanéeri iyú imàacáanápináté Isaac idènìacamadécaná itaquénáiwa, Abraham itaquénáinámipiná.18 Càité Dios íimaca Abraham irí idècunitàacá sùmài-cani yái Isaac: “Nuicápiná iyúwa nùasunáiwa pìiri Isaacitaquénáinámi”, íimacaté yái Diosca. 19 Quéwa Abra-ham íináidacatéwa inúanápináté ìiriwa Dios irí Abrahamyeebáidacáináté Dios yáalimá imichàidacani yéetácáisiíicha, yái Isaac, Abraham yáalíacáináwa cachàiníiricayái Diosca. Achúmacaté Abraham inúa ìiriwa, càmitaimáisanìa Dios íichani, yái Isaac. Quéwa Dios imáida-caté Abraham irí ichùulìacaténáAbraham ipíchanáté inúaìiriwa. Iná Abraham yeebáidacáináté Dios, ínáté yéewa

HEBREOS 11:20 48 HEBREOS 11:23Abraham yeedáca ìiriwa cáuritàacáwa, càide iyúwa Diosidéca nacáicaalí imichàidaca Isaac yéetácáisi íicha.

20 Càité nacái Isaac yeebáidaca Dios. Iná icàlidacatétàacáisi Dios inùmalìcuíse íiméerica Dios imàníinápinátécayábéeri Jacob irí, Esaú irí nacái, níái Isaac yéenibeasìanáica.

21 Jacob nacái yeebáidacaté Dios, ínáté maléenácaalíirí èeri ipíchawáise yéetácawa, Jacob icàlidacaté tàacáisiDios inùmalìcuíse itaquénái íipidená ìwaliwa, níái Joséyéenibe pucháiba ùuculìiyéica. Yái tàacáisi íimacatéDios imàníinápináté nalí cayábéeri. Yá Jacob éwitatémachawàacacáanítani béecái iyú, càicáanítaté íináida-cawa cáalíacáiri iyú. Yáté imichàacawa quiríta yàasucama íichawa, yá íibàaca ichaquèewa ìipìnáaníirica ìwaliicùadáanápiná íiwitawa, yàacaténáDios icàaluíniná. CàitéJacob yeebáidaca Dios éwitaté iwàwacutácáaníta itécayéenibewa macáita Egipto yàasu cáli néré.

22 José nacái yeebáidacaté Dios, ínáté maléenácaalí iríèeri ipíchawáise yéetácawa, yá José icàlidacaté yéenánáiiríwani, níái israelitaca, namusúanápinátéwa Egiptoyàasu cáli íicha áibaalípináté. José yeebáidacaté Diosiyúudàanápináté israelitanái, íná José ichùulìacaténía natéenápináté yáapimi chácatáinápinácaalíténamusúawa Egipto yàasu cáli íicha, nabàlìacaténátéyáapimi áiba cáli néré, yái cáli Dios imàaquéericatéAbraham irí.

23 Néeseté nacái Moisés isèenái neebáidacaté Diosiyúudàanápináté nía, nía nacái néenánái israelitaca.Iná idécanáamité Moisés imusúaca iicá èeri, yá isèenáiicùacaténi ibàacanéeri iyú máisiba quéeri cayábacáináténaicáca iicácanáwa yái sùmài yáanaca càiride iyúwawenàiwica íibaidéeripináté Dios irípiná. Egipto yàasucáli icuèriná ichùulìacaté israelitanái nanúanápináté

HEBREOS 11:24 49 HEBREOS 11:28néenibewa asìanáica, quéwa càmita cáalu Moisés isèenái,ínáté càmita namàni càide iyúwaté egipcionái icuèrináichùulìaná nía.

24 Moisés nacái yeebáidacaté Dios. QuéechatécáwaEgipto yàasu cáli icuèriná íidu udàwinàacaté Moiséscàide iyúwa uìriwa. Quéwa idécanáamité béericaMoisés, càmitaté iwàwa náimaca ìwali itaquéricani,yái faraón icuèricaté Egipto yàasu cáli. 25 Néesecayába cachàiníwanái iicácaté yùuwichàanápináwa Diosyàasu wenàiwica yáapicha, níái israelitaca, íicha yáiìyáanápinácaté càasuíri iyú achúma èeríinata náapichaníái Egipto yàasu cáli íiwacanánáica, imàníiyéicatéibáyawanáwa casíimáiri iyú. 26 Moisés yáalimápinácatéidènìaca macáita cawèníiri ìyéericaté Egipto yàasu cáliicuèriná irí, naicácáináté Moisés càiride iyúwa faraón ìiri,quéwa Moisés imàacacaté íichawa macáita, cawènicáinácachàiníwanái iicácaté yái yùuwichàanápinácatéwaDios irípiná càide iyúwa Cristo yùuwichàanápinátéwaáibaalípináté. Càité Moisés íináidacawa yeebáidacáinátéDios yàanápináté cawèníiri nalí chènuniré cawinácaalíyùuwichèeyéicawa Dios irípiná neebáidacáiná itàacái.

27 Moisés yeebáidacaté Dios, ínáté yéewa itéca is-raelitanái Egipto yàasu cáli íicha, macàaluínináta reyilúa íicha, yái icuèricaté Egipto yàasu cáli. YátécachàinicaMoisés íiwitáise Dios ìwali imànicaténáté càideiyúwa Dios ichùulìanáni. Moisés imànicaté cachàiníiriiyú macàaluínináta càide iyúwa iicáidaca nacáicaalímamáalàacata Dios irí, yái Dios càmíirica yéewa waicáca.28 Moisés yeebáidacaté Dios itàacái, ínáté ichùulìaca is-raelitanái namànica idàbáanéerité Pascua yàasuná cultocàide iyúwaté Dios icàlidáaná Moisés iríni. Iná israeli-tanái nanúacaté napìrawa oveja yéenibe. Macái capìiimanùbaca irìcuíyéi iwàwacutácaté nanúaca abéeri oveja

HEBREOS 11:29 50 HEBREOS 11:33wàlisài. Néese napusúa oveja íiranámi nacapèe inùmaìwaliwa ipíchaná Dios yàasu ángel inuérica wenàiwicainúaca israelitanái idàbáanéeyéica néenibe asìanáica.

29 Càita nacái israelitanái neebáidacaté Dios, ínáténachàbacawa Mar Rojo yàasu manuíri úni ìwalìabàa. Diosyàacùaca yèewi yái única nachàbáanápináwa abéemàalé.Yáté nàacawa chuìri cáli íinatabàa. Càité Dios imàacacanapìacawa nàuwidenái íichawa níái Egipto yàasu cálinéeséeyéica. Néese egipcionái nawàwacaté nachàbacawanacái náibàacaténáté israelitanái, quéwa Dios imàacacaibàlìacawa yái única, ínáté Egipto yàasu cáli néeséeyéinàisicùmacawa.

30 Néese israelitanái neebáidacaté Dios, ínáté Diosiyúudàaca nía namànicaténáté ùwicái nàuwidenáiíipunitawa, áiba yàcalé mìnanái, íipidenácataléca Jericó.Nàipìnáaníca Jericó itéesebàa siete èeri, yái yàcaléiwáiná itéesebàa càide iyúwaté Dios íimáaná nalí, yátéiwáiná yúuwàacawa. 31 Ua nacái Rahab, Jericó ìyacàlenámìnaluca. Quéechatécáwa uimácaté asìanái yáapichaplata ìwalinápiná. Quéwa uwènúadacaté uíwitáisewaubáyawaná íichawa, yá uebáidacaté Dios itàacái. Inátépucháiba israelitanái yàanàacaalíté Jericó ìyacàlenánéré naicáanápináténi ipíchawáiseté macái israelitanáiimànica ùwicái Jericó íipunita, yáté Rahab ubàaca níaJericó ìyacàlená yàasu úwinái íicha. Uyúudàacáinátéisraelitanái, íná càmitaté nanúa úa namawènìadacaalítéJericó ìyacàlená. Yáté càmita uétáwa náapicha níái Jericóìyacàlená mìnanáica càmíiyéicaté yeebáida Dios itàacái.

32 Iyaca madécaná càiri tàacáisi nàwali áibanáica yee-báidéeyéicaté Dios. Canáca nulí cayába èeri nucàlida-caténá naináwaná ìwali macáita, níái Gedeón, Barac,Sansón, Jefté, rey David, Samuel, áibanái profeta nacái.33 Israelitanái neebáidacáináté Dios, ínáté Dios iyúudàacanamànica ùwicái Canaán yàasu cáli mìnanái íipunita

HEBREOS 11:34 51 HEBREOS 11:38needácaténáté nàasu cáli. Dios iyúudàacaté israelitaíiwacanánái nacùaca wenàiwicanái machacàníiri iyú.Dios imànicaté nalí madécaná cayábéeri càide iyúwatéíimáaná nalí cáimiétacanéeri iyú. Dios icùacaté nacáiáibanái ipíchaná león cháwi nacáiri iyáaca nía, íná yéewanabàlìacaté cháwinái inùma Dios ichàini iyú. 34 Diosicùacaté áibanái nacái manuíri quichái íicha. Aibanáineebáidacáináté Dios, íná Dios iwasàacaté nía nàuwidenáiíichawa iwàwéeyéicaté inúaca nía espadamachete nacáiriiyú. Aibanái canáca cayába nachàini, quéwa Dios yàa-caté nachàinipiná neebáidacáináté itàacái, yá namànicatéùwicái cachàiníiri iyú, yá namawènìadaca nàuwidenáiyàasu úwináiwa. 35 Inanái nacái neebáidacaté Dios, ínáDios icáucàidacaté nalí néenibe yéetácáisi íicha.

Quéwa áibanái néetácatéwa cabèesi iyú càmicáináténawènúada náiwitáisewa Dios íicha nàuwidenáinacapèedáidacaalíté nía. Càmitaté nawènúadanáiwitáisewa Dios íicha nawàwacáináté namichàacawayéetácáisi íicha áiba èeripiná nàyáanápiná cayába Diosyáapicha.

36 Aibanái nàuwichàacatéwa nàuwidenái iicáanícaalíténaquíniná, nacapèedáida nacái nía, nadacùaca nía ca-dena iyú, náucacaté nía presoíyéi ibànalìculé neebái-dacáináté Dios itàacái. 37 Aibanái nacái néetácawanàuwidenái nanúacáináté nía íba iyú, nasiéráidacaténía nacái, nanúacaté nía nacái espada machete nacáiriiyú. Níái yeebáidéeyéicaté Dios itàacái nèepunícatéwamacapèeta. Canáca nabàle cayába, nàwalica nabàlewaoveja íimami, cabra íimami nacái. Catúulécanácaté nía,naméeràacawa. Aibanái yùuwichàidacaté nía. Aibanáiimànicaté nalí báawéeri. 38 Ewitaté canácáaníta nawènièeri mìnanái iicáca nía, càicáaníta cawènica nía èerimìnanái íicha, máinícáináté báawaca èeri mìnanái íi-witáise. Nèepunícatéwa canácatalé wenàiwica manacúali

HEBREOS 11:39 52 HEBREOS 12:2yùucubàa càináwàiri, dúli yèewibàa nacái, nacutácatéutàwi nàyáanápináté cáli irìculé, íba yéecalìcubàa nacái.

39Macáita nía neebáidacaté Dios, íná mabáyawanácatéDios iicáca nía. Quéwa càmitaté needá nalíwa yáicayábéerica Dios icàlidéericaté nalí ìwali cáimiétacanéeriiyú imàacáanápináté nalíni. 40YácáináDios íináidacatéwawàwali, àta wamusúacataléta waicá èeri, imàníinápinátéwalí cayábéeri cachàiníwanái mamáalàacata náapicha,yéewanápiná Dios yàaca macáita wacáuca càmíiriimáalàawa náapicha, áibaalí èeri imáalàacaalípináwa.

12Fijemos la mirada en Jesús

1 Madécanácaté nía, níái wenàiwica ìyéeyéicaté cháièeri irìcu yeebáidéeyéicaté Dios itàacái. Siùcáisedenàyaca chènuniré, iyúwa manuíri acalèe wawicáulé,iicáidéeyéica walí naicácaténá càinácaalí wàyáaná.Wadéca wéemìaca naináwaná, íná wáalíacawa iwàwacutáweebáidaca Dios tài íiméeri iyú nacái. Péemìacuécomparación: Iwàwacutácaalí wenàiwica ipìanícawacarrera ìwali, yá imàacaca íichawa macái wawàsiimiéri, càmita nacái idacùa yàabàliwa, iwàwacáináipìanícawa cayába cachàiníiri iyú. Càita nacái wíayeebáidéeyéica Jesucristo itàacái: Wamàacacuéwáichawamacái yái càulenéerica imànica walíni, wamàacacuéwáichawa nacái wabáyawanáwa idacuèrica wía. Néesewáibaidacué cachàiníiri iyú Dios irípiná; wàidenìacuéwàuwichàanáwa mamáalàacata matuíbanáiri iyú;weebáidacué Dios nacái tài íiméeri iyú yéewanápináwàanàaca chènuniré. 2Manuícué wáináidaca wawàwawamamáalàacata Jesús ìwali. Jesús yeebáidacáináté Diostài íiméeri iyú náicha canánama, íná nacái yáalimáiyúudàaca wía weebáidacaténá Dios mamáalàacata àta

HEBREOS 12:3 53 HEBREOS 12:5wàanàacataléta chènuniré. Jesús yùuwichàacatéwa cruzìwali, càide iyúwa báawéeyéi yùuwichàanáwa máiníbáiri iyú, cáiwíiri iyú nacái namànicáiná nabáyawanáwamanuíri cachàiníwanái náicha canánama. Quéwa éwitaténawàwacáaníta nabáiniadaca Jesús nanúacaalíténi,máiní nacái cáiwíiricani, càicáaníta Jesús iicácatéyùuwichàanáwa càiride iyúwa achúméeri wawàsi meedáyáalíacáinátéwa casíimáinápináté iwàwa manuísíwatachènuniré yùuwichàacáisi idénáami. Néese idécanáamitéicáucàacawa, yá imichàacatéwa chènuniré yáawinacawaDios yéewápuwáise icùacaténá macáita Dios yáapicha.

3 Iná píináidacuéwa Jesús ìwali, yái ìidenièricatémanuíri yùuwichàacáisi cabáyawanéeyéi imànicáináté irímáiní báawéeri, nacuísáidacaté náichawani cachàiníiriiyú. Píináidacuéwa Jesús ìwali cachàinicaténácuépíiwitáise ìwali, ipíchaná chamàleca píibaidaca Diosirípiná, machawàacacáichacué nacái pía picalùniwa,Jesús yùuwichàacáinátéwa cachàiníwanáicué píicha.4 Càmitàacáwa piùwichàacuéwa manuísíwata àtapéetácatalétawa iyúwaté Jesús yéetáanáwa. Inápicácué ínu pía, néese pimànicué ùwicái manuísíwatacachàiníwanái pibáyawaná íipunitawa pimànicáichacuépibáyawanáwa. Pìidenìacué nacái piùwichàanáwamatuíbanáiri iyú càinácaalí báawéeri áibanáiimàníiricuéca pirí ìwalíise yái peebáidáanáca Jesúsitàacái. 5Picácué piimáicha càinácaalíté Dios yàalàanácuépía, Dios yéenibecáinácué pía. Cài íimaca Dios itàacáiprofeta itànèericaté:“Péemìa nulí nuìri, picá caná iwèni piicáca Wacuèriná

Dios imàacáaná piùwichàacawa yéewáidacaténápimànica cayábéeri; picá nacái máiní achúmacapiwàwa yùuwichàidacaalí pía cachàiníiri iyúpibáyawaná ìwalíisewa.

HEBREOS 12:6 54 HEBREOS 12:116YácáináWacuèriná Dios yéewáidaca wía yùuwichàacáisi

iyú wía cáininéeyéica Dios iicáca; yùuwichàidanacái wía macáita wamànicaalí wabáyawanáwa,wía Dios yeedéeyéica yéenibepináwa”,

íimaca yái Dios itàacáica. 7 Pìidenìacué piùwichàanáwaDios yùuwichàidacaalícué pía. Càicué imànicapirí yéenibecáinácué pía. Macáita wenàiwicaquéenibéeyéi néewáidaca néenibewa, nacapèedacanía nacái namànicaalí nabáyawanáwa. Càita nacáiDios imàacacué piùwichàacawa yéewáidacaténácuépìidenìaca mamáalàacatani, yùuwichàidacuéca píanacái pimànicaalícué pibáyawanáwa. 8 CàmicaalícuéDios yùuwichàida pía càide iyúwa yùuwichàidáanáyéenibewa canánama, néese càmitacué Dios yéenibesíwapía, néese canéeyéica yáaniricuéca pía meedá. 9 Càitanacái bàaluité sùmanáicaalíté wía, yáté wasèenáichái èeri irìcu néewáidacaté wía, nàuwichàidacatéwía nacái wamànicaalíté wabáyawanáwa, yáté wàacanáimiétacaná. Iná Wáaniri Dios chènuníiséeriyéewáidacaalí wía yùuwichàacáisi iyú, yá iwàwacutáweebáca cachàiníwanái, yùuwichàidacaalí wía nacáiwabáyawaná ìwalíisewa chái èeri irìcu, wadènìanápináyáapicha wacáucawa càmíiri imáalàawa. 10 Bàaluitéwasèenái chái èeri irìcuíyéica néewáidacaté wía,nàuwichàidacaté wía nacái achúma èerita càideiyúwaté nawàwáaná. Quéwa Dios yéewáidacawía yùuwichàacáisi iyú, yùuwichàidaca wía nacáiwamànicaalí wabáyawanáwa. Dios yùuwichàidaca wíaimànicaténá walí cayábéeri, iyúudàacaténá wía nacái,yéewanápiná wàyaca mabáyawanéeri iyú càide iyúwaDios ìyáaná. 11 Dios yéewáidacaalí wía yùuwichàacáisiiyú, yùuwichàidacaalí wía nacái wabáyawaná ìwalíisewa,yá achúmaca wawàwa yátaca èericani cáiwicáiná walíni.

HEBREOS 12:12 55 HEBREOS 12:16Quéwa idécanáami yùuwichàacáisi ichàbacawa, yáwéewáidacaalíwa cayába, yásí wàyaca machacàníiriiyú, matuíbanáiri iyú nacái càide iyúwa Dios iwàwáaná,cayábaca nacái wáapicha Dios.

El peligro de rechazar la voz de Dios12 Iná pimichàidacué píiwitáisewa wàlisài iyú píibaida-

caténácué Dios irípiná cachàiníiri iyú. Pichàiniadacuépiwàwawa Dios ìwali pìidenìacaténácué piùwichàanáwa.13 Pìyacué machacàníiri iyú càide iyúwa báisíiri tàacáisiíimáaná yéewanápinácué píapichéeyéi càmíiyéi máinícachàinica íiwitáise Jesús ìwali càmita nacaláawa Diosíicha, ipíchaná nacái naméeràacawa íicha nabáyawanáìwalíisewa.

14 Picutácué píalimáanáta pìyacaténácué macái wenài-wicanái yáapicha matuíbanáiri iyú. Càita nacái píal-imáidacué pìyaca mabáyawanéeri iyú, yácáiná cawiná-caalí càmíirica ìya mabáyawanéeri iyú, càmita yáal-imá ìyaca Wáiwacali yáapicha. 15 Piicácué píichawacayába ipíchaná abéeri péenácué iwènúadaca íiwitáisewaDios íicha, yái imàníirica walí cayábéeri mawèníiri iyú.Cawinácaalí iwènúadéerica íiwitáisewa Jesucristo íicha,càicanide iyúwa bànacalé idènièrica ìyacaná ipisíiriwa,iculálecáináni, inuérica wenàiwica. Càita nacái cawiná-caalí iwènúadéerica íiwitáisewa Jesucristo íicha, càmitaiwasàapiná yáawawa Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha,néese báawacameedá imànica áibanái íiwitáise Jesucristoíicha. 16 Piicácué píichawa ipíchaná abéeri péenácuéiimáca áiba yáapicha càmíirica unìrisíwa, càita nacáicàmíichúaca íinusíwa. Cayábacué nacái ipíchanácué canáiwèni piicáca yái cayábéerica Dios iwàwéericuéca imànicapirí. Picácué píináidawa iyúwaté Esaú íináidáanátéwa,yái Jacob ibèerica bàaluité. Caná iwèni Esaú iicácaté yáicayábéerica Dios iwàwéericaté imànica irí, yái Isaac ìirica

HEBREOS 12:17 56 HEBREOS 12:22idàbáanéerica. Iná abé yàawiríaté, máinícáináté máapicayái Esaúca, íná iwéndacaté íichawani yái cayábéericaDios imàníiripinácaté irí. Iwéndacani iméeréeri iríwani,yàacàsi ìwaliná. 17 Píalíacuéwa, Esaú yèepùacaalítéiwàwaca yáaniri icàlidaca cayábéeri tàacáisi Esaú íipi-dená ìwali Dios inùmalìcuíse yéewacaténáté Dios imànicacayábéeri Esaú irí idécanáamité Isaac yéetácawa, càmi-taté Isaac yeebá Esaú irí éwitaté Esaú íicháanícáanítamanuísíwata Dios imàníinápináté irí cayábéeri. Càité Diosyùuwichàidaca Esaú canácáiná iwèni Esaú iicácaté Diosimàníinápináté irí cayábéeri.

18 Dios idéca imànicuéca pirí cayábéeri cachàiníwanáináicha níái israelitanái yàawirináimica. Bàaluité Diosichùulìaca nabàlùanápináwa manuíri dúli íipunita,íipidenéerica Sinaí, néemìacaténá Dios icàlidaca nalíitàacáiwa. Níái israelita naicáidacaté dúli irí ipucuéricawamanuíri quichái iyú, ibàlièrica nacáiwa catéeri iyú;cachàiníiri cáuli nacái ipùaca manuíri dúli ìwali. 19Néeseisraelitanái néemìacaté trompeta isàna máiníiri cachàini;néemìa nacái Dios itàacái idècunitàacá itàaníca nalí.Níái yéemièyéicaté Dios itàacái, nasutáca Dios íichawawàsi manuísíwata ipíchanáté itàaníca nalí àniwa,máinícáináté cáaluca néemìaca itàacái. 20 Càité nasutácaDios íicha càmicáináté náalimá nàidenìaca yái tàacáisiDios ichùulièricaté iyú nía. Cài íimaquéi tàacáisica:“Cawinácaalí wenàiwica, pìrái nacái yèericawamawiénitamanuíri dúli irí, iwàwacutácué pinúacani íba iyú,càmicaalí nacái ùlibàna iyú”, íimacaté yái Diosca.21 Máinícáiná caiyéininéerica yái naiquéericaté néeni,ínáté profeta Moisés íimaca: “Nutatácawa nucalùniwa”,íimaca yái Moisésca.

22 Quéwa píacué yeebáidéeyéica Jesucristo itàacáipidécuéca pìanàaca mawiéniré cáuri Dios ìyacàle

HEBREOS 12:23 57 HEBREOS 12:25irí, áibaalí íipidenácatalé Sión yàasu manuíri dúli,yái Dios ìyacàle íipidenéerica wàlisài Jerusalénchènuníiséeri, alé madécaná mil namanùbaca ángelnáiìwacáidáyacatalécawa nàacaténá Dios irí cayábéeri.23 Dios yéenibe nacái nadéca nàwacáidáyacacawanéenibàa idènièyéica íipidenáwa cuyàluta chènuníiséeriirìcu. Pidécuéca pìanàaca mawiéniré Dios irí yái icuèricamacáita machacàníiri iyú, yái yùuwichàidéeripinácabáawéeyéi wenàiwica. Pidécuéca pìanàaca mawiénirénalí níara wenàiwica cayábanaméeyéica íiwitáiseìyéeyéica siùcáisede Dios yáapicha mabáyawanéeriiyú. 24 Pidécuéca pìanàaca mawiéniré Jesús irí nacái,yái imàníirica walípiná wàlisài wawàsi Dios yáapicha,Dios icùanápiná wía iyúwa yéenibewa. Jesús yéetácatéwawáichawalíná, íná yéewa íiraná idéca yàapìdáidacuécapíiwitáise pibáyawaná íichawa. Yái Jesús íiranácayáasáidaca walí Dios iwàwa imànica walí cayábéerimawèníiri iyú, iwasàacaténá wía yàasu yùuwichàacáisiíichawa. Jesús íiraná càmita imàni càide iyúwa Abelíiranámi. Bàaluité Abel ibèeri íipidenéeri Caín inúacatéAbel. Caín iicácaalíté iméeréeri íiranámiwa cáli íinatabàa,yá cáaluca Caín, íináidacawa cawàwanáta áiba inúacaíipuináni, Abel ìwalíise. Caín yáalíacaté nacáiwa Diosyùuwichàidáanápináténi. Quéwa Jesús íiraná yáasáidacawalí Dios iwàwa imàacaca iwàwawa wenàiwicanáiibáyawaná íicha.

25 Iná piicácué píichawa cayába ipíchanácuépiwènúadaca píiwitáisewa Jesucristo íicha, yáiicàlidéerica walí Dios itàacái. Càmicáináté israelitanáineebáida Dios itàacái iyúwa profeta Moisés icàlidáanáténalíni chái èeri irìcu, ínáté càmita náalimánapìacawaDiosyàasu yùuwichàacáisi íicha. Iná wáalíacawa máinípinácachàiníwanái wàuwichàanápináwa wawènúadacaalí

HEBREOS 12:26 58 HEBREOS 13:2wáiwitáisewa Jesús íicha, yái chènuníiséerica icàlidéericawalí Dios itàacái siùcáisede. 26 Bàaluité nàyacaté manuíridúli itéesebàa, íipidenéeri Sinaí, yáté Dios itàacáiicusúacaté cáli cachàiníiri iyú. Quéwa Dios idéca íimacawalí: “Abé yàawiríata àniwa nucusúapiná cáli, macáicapìraléeri cáli chènuníiséeri nacái, numáalàidacaténámacáita”, íimaca yái Diosca. 27 Yái tàacáisi íiméerica“abé yàawiríata àniwa” íimáanáca Dios imáalàidapináidàbacaléwa macáita chái èeri irìcu, chènuníise nacái,yéewanápiná yáawamita wawàsi càmíirica imáalàawaiyamáapináwa. 28 Càmíiripináta imáalàawa yái wawàsiDios imàníiricaté wáapicha imàacáanápiná wacùacamacáita. Iná wàacué Dios irí cayábéeri, wàacué nacáiDios icàaluíniná báisíiri iyú càide iyúwa iwàwáanáwàaca iyéininá. 29 Yácáiná Wáaniri Dios càicanideiyúwa caiyéininéeri quichái imáalàidéerica macáita,yùuwichàidapinácáiná manuísíwata macái báawéeyéiwenàiwica càide iyúwa manuíri quichái yeemácaalímacái báawéeri.

13Como agradar a Dios

1 Píacué yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái, picácuépiyamáida cáinináca piicáyacacawa mamáalàacata càideiyúwa abémisana. 2 Picácué piimáicha pitàidaca wenài-wicanái cayábéeri iyú, peedácaténácué pìataléwa nía,cawinácaalí áibanái yeebáidéeyéica Jesucristo itàacáiyèepuníiyéicawa déecuíse icapèe íichawa. AbénaméeyéiDios yàasu wenàiwica nadéca cài namànica cayábéeri, yáneedácaté nàataléwa ángelnái Dios ibànuèyéica càiyéideiyúwa wenàiwica iicácanáwa. Ináté Dios imànica nalícayábéeri.

HEBREOS 13:3 59 HEBREOS 13:73 Catúulécanácué piicáca presoíyéi, piyúudàacué nía,

ipíchaná nàuwichàacawa máiní. Piwàwalicué nía càideiyúwa pìyaca nacáicaalí náapicha néeni, nàyacáinápresoíyéi ibànalìcu neebáidacáiná Jesucristo itàacái.Piyúudàacué wenàiwica yùuwichèeyéicawa ìwalíise yáineebáidáanáca Jesucristo itàacái. Piicácué piwènúawanáicha, áibaalícáiná cawàwanáta iwàwacutácué càipiùwichàacawa nacái.

4 Iwàwacutácué piicáca cáimiétaquéeri iyú macáitacawinácaalí idènièyéica inìriwa, íinu nacáiwa. Picácuépiimá áiba yáapicha càmíichúaca píinusíwa, càmíiricanacái pinìrisíwa. Yácáiná Dios yùuwichàidapiná macáitaimàníiyéica yáalaniwa, cawinácaalí nacái iiméeyéica áibawenàiwica yáapicha càmíichúaca íinusíwa, càmíiricanacái unìrisíwa.

5 Picácué cáininá piicáca plata. Casíimáicué piicáca yáipidènièricuéca siùca. Picácué achúma píináidáanícawapiwàwawa càinácaalícué iyú yéewanápiná peedácawawàsi pimáapuèrica. Yácáiná Dios idéca íimaca:“Càmíiripináta numàaca pía, càmita nacái núucanuíchawa píawa”, íimaca walí yái Diosca. 6 Iná yéewawáalimá wáimaca macàaluínináta:“Nuíwacali iyúudàapiná núawa; íná càmita cáalupiná

núa. Càmita cáalupiná nuicá càinácaalí báawéeriáibanái imàníiripináca nulí”,

cài wáimaca.7 Piwàwalicué níara picuèrinánáimi ancianonái

icàlidéeyéicatécué pirí Dios itàacái. Piwàwalicuécàinácaalíté nàyáaná machacàníiri iyú, àtanéetácatalétawa. Piwàwalicué neebáidáanáté Jesucristotài íiméeri iyú éwitaté áibanái inúacáaníta nía. Néesepìyacué nacái càide iyúwaté nàyáaná, neebáidáanáténacái Jesucristo itàacái.

HEBREOS 13:8 60 HEBREOS 13:128 Jesucristo canácatáita iwènúada íiwitáisewa áiba íi-

witáisesi ìwali. Càide iyúwaté íiwitáise ìyáaná bàaluité,càita nacái ìyaca siùcáisede, càiripináta nacáiwa èericàmíiri imáalàawa. 9 Iná picácué pibatàa áibanáiiméeràidacué pía méetàuculé íicha yái tàacáisi pee-báidéericuéca. Aibanái nawàwacué peebáidaca madé-caná tàacáisi yàacàsi ìwalíirica icàlidéerica walí càiríiná-caalí yàacàsi wáalimá wayáaca. Macáita yái canéericaiwèni tàacáisi yàacàsi ìwalíirica canácatáita idé iyúudàacawenàiwica náalíacaténáwaDios ìwali. Néesemacáiwenài-wica yeebáidéeyéica càiri tàacáisi, càmita cachàini nái-witáise Wáiwacali ìwali. Cayába cachàini walíni wamàa-cacaalí Dios imànicawalí cayábéerimawèníiri iyú ichàini-adáanápiná wawàwa.

10 Bàaluité sacerdotenái inúacaalíté pìrái iyúwasacrificio macái israelitanái ibáyawaná ìwalíise, yátécàmita Dios ibatàa nayáaca yái iinásica. Càita nacáisiùca, macáita inuéyéica pìrái Dios irí mamáalàacatanawàwacáiná cayábaca Dios iicáca náiwitáise, canácayéewaná náalíacawa Dios ìwali. Yácáiná Dios idécaimàacaca walí áiba sacrificio íiwitáaná, cayábéeri macáipìrái íicha. Yái Jesucristo, yéetácatéwa wáichawalínáiyúwa sacrificio cruz ìwali wabáyawaná ìwalíiseyéewacaténá Dios imàacaca iwàwawa wabáyawaná íicha.11Bàaluité sacerdote íiwacaliná itécaté pìrái íiranámi Diosyàasu manuíri capìima imàdáaná irìculé, yái israelitanáiisutácatáipináca Dios íicha. Itéca irái imàdáaná irìculé,mabáyawanácataléca náicha canánama, Dios ichàiniìyacatalécaté. Idàchìadacaté irái yàalusi nacáiri ìwali,imànicaténáté ofrenda nacáiri Dios irí, isutácaténáté Diosíicha wawàsi imàacáanápináté iwàwawa israelitanáiibáyawaná íicha. Quéwa neemácaté pìrái iinámiméetàucuta nàyacàle íichawa. 12 Càité nacái Jesús

HEBREOS 13:13 61 HEBREOS 13:17yùuwichàacawa, yéetácawa méetàucuta yàcalé íicha.Yéetácatéwa wáichawalíná, wía yàasu wenàiwicaca,yéewacaténá Dios imàacaca iwàwawa wabáyawaná íicha,Dios yeedácaténá wía yàasunáipináwa íibaidéeyéipinácaabéerita Dios irípiná. Càita Jesús yàapìdáidaca wáiwitáisewabáyawaná íichawa íiraná iyúwa, yéetácáinátéwawáichawalíná. 13 Càide iyúwa Jesús yàanátéwaméetàucuta yàcalé íicha yùuwichàacaténátéwa, càitanacái iwàwacutácué wàyaca méetàuculé èeri mìnanáiíiwitáise íicha. Càide iyúwaté Jesús yùuwichàanáwawáichawalíná, càita nacái iwàwacutá wèepunícawayáapicha, wàuwichàaca nacáiwa irípiná weebáidacáináitàacái. 14 Chái èeri irìcu canácata wàyacàle ìyéericacàiripináta. Néese wèepunícawa wàacawa nérépináyái yàcalé yàanèeripináca chènuníise áibaalípiná,yái Dios ìyacàleca, wàlisài Jerusalén. 15 Jesucristoyéetácatéwa wáichawalíná, íná wàacué Dios irí cayábéericàiripináta Jesucristo ìwali. Yái wàanáca cayábéeriDios irí, yácata wàasu sacrificio wamàaquéerica Diosirí ofrenda iyú càide iyúwa iwàwacutáaná wamàacacairíni wàacaténá icàaluíniná. ¡Iná wacàlidacué áibanáiirí Dios iináwaná ìwali cayábéeri íiwitáise! 16 Picácuépiméyáawa pimànica cayábéeri áibanái irí. Piyúudàacuéáibanái yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái pìasu iyúwacasíimáicáiná Dios iicáca wamàníiná irí càiri sacrificio,wàacaténá icàaluíniná.

17 Peebáidacué natàacái níara picuèrinánáicuéca an-cianonáica. Pimànicué nacái càide iyúwa náimáanánacùacáinácué pía. Nawàwa nacùacuéca pía cayábanáalíacáináwa iwàwacutá nacàlidaca naináwanáwa Diosirí càinácaalíté iyú nacùanácuéca pía. Peebáidacaalícuénatàacái, yá casíimáica náibaidaca Dios irí. Quéwa,càmicaalícué peebáida natàacái, yá achúmaca nawàwa


náibaidacalé ìwalíisewa, yá nacái Dios yùuwichàidap-inácué píawa.

18 Pisutácué Dios íicha walípiná. Wáalíacawa wadécawáalimáidaca wamànica cayábéeri càiripináta, ínácàmita bái wía ìwalíise yái wamàníirica. 19 Nusutácuépíicha wawàsi manuísíwata pisutáanápinácué Diosíicha nulípiná imàacáanápiná nuèpùacawa pìatalécuécaquialéta.

Bendición y saludos finales20 Nusutácué Dios íicha pirípiná, yái imàaquéerica

matuíbanáica wáiwitáise, yá nacái imichàidéericaté Wái-wacali Jesús yéetácáisi íicha, yái Wacuèriná cachàiníiricaicuèrica wía cayába càide iyúwa pastor icùacaalí ipìrawaovejanái. Dios icáucàidacaté Jesús, imàacaca nacáiWacuèrinápinácani Jesús yéetácáinátéwa wáichawalíná,íná yéewa Wáiwacali Jesús íiraná cawènica imànica yáiwàlisài wawàsica Dios imàníirica wáapicha icùanápináwía càiripináta. 21 Yá nusutácué Dios íicha pirípinácuéichàiniadáanápinácué pía píalimácaténácué pimànicamacái íiwitáaná cayábéerica càide iyúwa Dios iwàwáaná.Nusutáca Dios íicha nacái imàacáanápinámacáita wàyacacàide iyúwa iwàwáaná Jesucristo íiwitáise cachàiníiri iyú.¡Wàacué cayábéeri Cristo irí, yái ìyéerica cáimiétacanéeriiyú, icànéeri nacái mèlumèluíri iyú, icuèripiná nacáimacáita càiripináta! Báisíta, amén.

22 Píacué nuénánáica, nusutácué píichapíináidáanápinácuéwa cáalíacáiri iyú ìwali yáinùalàanácuéca pía chái achúméeríina cuyàlutairìcu, nutànàacáináni nuchàiniadacaténácué piwàwamamáalàacata. 23 Nuwàwaca nucàlidacuéca nacáipirí wéenásàiri Timoteo iináwaná nadéca namàacacayèepunícawa presoíyéi ibànaná íicha. Yàanàacaalí

HEBREOS 13:24 63 HEBREOS 13:25caquialéta nùatalé, yásí nutéca núapichawani,nupáchiacaténácué píawa.

24 Nuwàwalicué macáita picuèrinánái ancianonái,macáita nacái níara Dios yàasuwenàiwica canánama. NíáiItalia yàasu cáli néeséeyéica yeebáidéeyéica Jesucristoitàacái, nawàwalicué pía.

25 Nusutácué Dios íicha pirípinácué macáitaimàníinápinácué pirí cayábéeri manuísíwata mawèníiriiyú.

64

El Nuevo Testamento de nuestro Señor Jesucristo en elidioma piapoco

New Testament in Piapococopyright © 2009 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: PiapocoTranslation by: Wycliffe Bible Translators, Inc.

PiapocopioColombia

Copyright Information© 2009, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.This translation text ismade available to you under the terms of the Creative CommonsLicense: Attribution-Noncommercial-No Derivative Works. (http:// creativecom-mons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) In addition, you have permission to port the textto different file formats, as long as you do not change any of the text or punctuationof the Bible.Youmay share, copy, distribute, transmit, and extract portions or quotations from thiswork, provided that you include the above copyright information:

You must give Attribution to the work.You do not sell this work for a profit.You do not make any derivative works that change any of the actual words or

punctuation of the Scriptures.Permissions beyond the scope of this license may be available if you contact us withyour request.The New Testamentin Piapoco

© 2009, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rightsreserved.This translation is made available to you under the terms of the Creative CommonsAttribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.Youmay share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format,provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

http://www.wycliffe.org

http://www.ethnologue.org/language/pio

http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/




65Pictures includedwith Scriptures and other documents on this site are licensed just forusewith those Scriptures and documents. For other uses, please contact the respectivecopyright owners.2014-04-30PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 22 May 2020 from source files dated 22May 202015b1335d-e064-57a2-9f7f-a5383125b741

Documents

HEBREOS - World English Bible · HEBREOS1:1 1 HEBREOS1:3 HEBREOS DioshahabladopormediodesuHijo 1 Bàaluité Dios imàacacaté yàasunái wenàiwica profetanái icàlidaca tàacáisi