Upload
others
View
26
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ
SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ
HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ
2018-2019 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI
HEMŞİRELİKTE YÖNETİM DERS KİTAPÇIĞI
DERSTEN SORUMLU ÖĞRETİM ELAMANLARI
Dr. Öğr. Üyesi Nihal ÜNALDI BAYDIN
Araş. Gör. Gamze TUNÇER ÜNVER
SAMSUN
2019
İÇİNDEKİLER
1. Hemşirelikte Yönetim Dersi
1.1. Dersin Tanımı ve Amacı ...................................................................................................................3
1.2. Dersin Genel Hedefleri ......................................................................................................................3
1.3. Dersin Programdaki Yeri ...................................................................................................................4
1.4. Dersin Öğretim Yöntem ve Teknikleri ..............................................................................................4
1.5. Dersin Değerlendirmesi .....................................................................................................................4
2. Haftalık Ders Programı
2.1. Hemşirelikte Yönetim Dersi Haftalık Ders Programı .......................................................................5
3. Uygulama Rehberi
3.1. Klinik Uygulama Rehberi .................................................................................................................8
4. Klinik Çalışma İlkeleri…………………………………………………………………………….49
5. Formlar
5.1. Öğrenci Klinik Uygulama Değerlendirme Formu (Öğretim Elemanı) ...........................................50
5.2. Hemşirelikte Yönetim Dersi Uygulama Rehberi Değerlendirme Formu…………………………51
5.3. Öğrenci Klinik Uygulama Değerlendirme Formu (Sorumlu Hemşire)………………………….. 52
5.4. Öğrenci Klinik Uygulama Değerlendirme Formu (Genel Değerlendirme)……………………….53
5. Hemşirelikte Yönetim Dersi Kaynak Listesi ..................................................................................54
3
ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ
SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ
2018–2019 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI
HEMŞİRELİKTE YÖNETİM DERSİ
1. HEMŞİRELİKTE YÖNETİM DERSİ
1.1. Dersin Tanımı ve Amacı
Dersin kısa tanımı: Bu ders; yönetim ve hemşirelik hizmetleri yönetimi ile ilgili temel kavram ve
kuramlar doğrultusunda hemşirelere liderlik yapabilmek için gerekli olan bilgi ve becerileri içerir.
Bu dersin amacı;
Öğrenciye hemşirelik hizmetleri yönetimi ve organizasyonu ile ilgili temel kavramları, kuram ve
ilkeleri inceleyerek bilgi, beceri, tutum ve davranışların kazanılmasını ve bunları ülkemizdeki
sağlık hizmetleri yönetimi alanında görülen gereksinimler doğrultusunda değerlendirebilecek,
Mezun olduktan sonra çalışacakları birinci, ikinci, üçüncü basamak sağlık hizmeti veren
kamu/özel sektöre bağlı sağlık kurum ve kuruluşlarında hemşirelik hizmetlerini mesleki etik
değerler paralelinde hemşirenin yönetici rolünü benimseyip yönetebilecek, eleştirel düşünebilen,
sağlık ekibinin diğer üyeleriyle iletişim ve işbirliğine önem veren, hemşirelik hizmetleri
yönetiminde var olan/olası sorunları bilimsel sorun çözme yaklaşımı ile etkili karar verme ile
çözebilecek, kaliteli bir hemşirelik bakımının sunulmasında kanıta dayalı uygulamalar ile olumlu
değişimler yapabilecek, hemşirelerin hak ve hukuki sorumluluklarının bilincinde hareket eden
çağdaş liderlik yaklaşımları sergileyebilen hemşireler olarak yetiştirilmesi amaçlanmaktadır.
1.2. Dersin Genel Hedefleri
Bu derste öğrencinin;
Hastane ve hemşirelik hizmetleri organizasyon yapılarını, organizasyon ilkeleri doğrultusunda
yorumlayabilmesi,
Sağlık ve hemşirelik hizmetlerinde gerçekleşen kalite çalışmalarını hemşirelik uygulamalarına
yansıtabilmesi,
Sağlık ve hemşirelikle ilgili yasa, mevzuat ve yönetmelikleri bilip günümüz koşulları ve
uygulamalarıyla uygunluğunu tartışabilmesi,
Birey, toplum ve sağlık ekibinin tüm üyeleriyle sağlıklı ve etkili iletişim tekniklerini
kullanabilme ve hizmet sunumunda ekip çalışmasına önem verme ve ekip içerisindeki
çatışmaları, nedenlerini ve çözüm yollarını tartışabilmesi,
4
Hemşirelik hizmetleri ilgili sorunların çözümünde bilimsel sorun çözme yaklaşımlarını
kullanabilmesi,
Değişim önderliği rolünü kavrama ve bakım uygulamalarına ilişkin sorunlara yönelik değişim
planı hazırlayabilmesi,
Yaşam boyu öğrenme ve kanıta dayalı uygulamaları hemşirelik uygulamalarına yansıtarak
diğer hemşirelere liderlik yapabilmesi hedeflenmektedir.
1.3. Dersin Programdaki Yeri
Bu ders “Hemşirelik Lisans Programı” içinde, 3. Sınıf Bahar döneminde açılan 6 AKTS değerinde
bir ders olup, haftada 4 saat teorik, 4 saat uygulama şeklinde programda yer alır. Dersler teorik ve
uygulamalar şeklinde sırasıyla blok olarak yapılır. Bu doğrultuda ilk 6 (altı) hafta teorik dersler
ağırlıklı olarak verilir. Bu dönemde yapılan devamsızlıklar dersin teorisinden yapılmış kabul edilir.
Uygulamaya başladıktan sonra yapılan tüm devamsızlıklar ise uygulamadan sayılır.
Dersin teori ve uygulamasına devam zorunludur. Teorik ders saatinin %30’undan ve uygulamanın
%20’sinden fazlasına devam etmeyen öğrenci dönem sonu final sınavına giremez ve öğrenci dersten
başarısız kabul edilir.
1.4. Dersin Öğretim Yöntem ve Teknikleri
Dersler sınıf ve uygulama ortamında güncel kaynaklar ve klinik alandan zengin örneklerle düz
anlatım, beyin fırtınası, vaka tartışması, rol-play, örnek olay, grup çalışması, soru cevap gibi değişik
eğitim yöntemleri kullanılarak verilmektedir. Ayrıca ders içeriğinde yer alan bazı konularda klinik
alanda çalışan yönetici hemşirelerin sunumları ve deneyimlerinden yararlanılabilmektedir.
1.5. Dersin Değerlendirmesi
Dersin teori ve uygulamasına devam zorunludur. Teorik derslerin % 30’undan ve uygulamalı
derslerin % 20’sinden fazlasına devam etmeyen öğrenci final sınavına alınmaz. Dersin
değerlendirmesi en az bir ara sınav, bir final sınavı ve klinik uygulama notu ile yapılır. Dersin
değerlendirilmesinde, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sınav Yönetmeliği ve Ondokuz Mayıs
Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü Uygulamalı Dersler İlke ve Esasları
uygulanır.
5
2. HAFTALIK DERS PROGRAMI
2018-2019 BAHAR DÖNEMİ HEMŞİRELİKTE YÖNETİM LİSANS DERS PROGRAMI
TARİH
SAAT
KONU KAVRAMSAL İÇERİK ÖĞRETİM ELEMANLARI
1. 14.02.2019
08.15-12.00
13.15-17.00
Yönetim ve ilgili Kavramlar
Yönetim Süreci
Organizasyon ilkeleri
Organizasyon teorileri
Genel Sağlık Sistemi
Dersin ve öğretim elemanlarının tanıtımı
Yönetimle İlgili Kavramlar
Yönetim Süreci (Hemşirelik Hizmetleri
Yönetim Süreci
Sağlık Kurumunun ve Hemşirelik Hizmetlerinin
Planlaması ve Organizasyonu)
Organizasyon İlkeleri
Organizasyon Teorileri
Klasik Organizasyon Teorileri
Neoklasik Organizasyon Teorileri
Postmodern Organizasyon Teorileri
Genel Sağlık Sistemi ve Hastanelerin
Organizasyon Yapısı
Ulusal Sağlık Sistemi ve Sağlık Politikaları
Dr. Öğr. Üyesi Nihal ÜNALDI
BAYDIN
Araş. Gör. Gamze TUNÇER
ÜNVER
2. 21.02.2019
08.15-12.00
13.15-17.00
Sağlık politikaları ve hemşireliği
ilgilendiren sağlık mevzuatı
Kalite Yönetimi
İletişim
Çatışma Yönetimi
Hemşireliği İlgilendiren Yasal Düzenlemeler
Hemşirelik Kanunu, Hemşirelik Yönetmeliği
Dernekler, Birlikler, Sendikalar
Kalite Yönetimi/ Kalite İle İlişkili Kavramlar
Kalite Yönetim Süreci
Hemşirelik Hizmetlerinde Kalite Yönetimi
İletişim
Çatışma Yönetimi
Dr. Öğr. Üyesi Nihal ÜNALDI
BAYDIN
Araş. Gör. Gamze TUNÇER
ÜNVER
6
3. 28.02.2019
08.15-12.00
13.15-17.00
Ekip Çalışması
Problem Çözme ve Karar Verme
Değişimin Yönetimi
Ekip Çalışması
Problem Çözme ve Karar Verme
Değişimin Yönetimi
Dr. Öğr. Üyesi Nihal ÜNALDI
BAYDIN
Araş. Gör. Gamze TUNÇER
ÜNVER
4. 07.03.2019
08.15-12.00
13.15-17.00
Hemşire Görevlendirme Sistemleri
Bakım Ünitesinin Yönetimi
İnsan Kaynakları Yönetimi
Hemşire Görevlendirme Sistemleri
Bakım Ünitesinin Yönetimi
Hasta Sınıflandırma
İnsan gücü Planlama
Çalışma Çizelgeleri
İnsan Kaynakları Yönetimi
İş Analizi
İş Tanımları
Dr. Öğr. Üyesi Nihal ÜNALDI
BAYDIN
Araş. Gör. Gamze TUNÇER
ÜNVER
5. 14.03.2019
08.15-12.00
13.15-17.00
Motivasyon
Güç, Otorite, Etkileme
Hemşirelikte Liderlik
Motivasyon
Güç, Otorite, Etkileme
Hemşirelikte Liderlik
Dr. Öğr. Üyesi Nihal ÜNALDI
BAYDIN
Araş. Gör. Gamze TUNÇER
ÜNVER
6. 21.03.2019
08.15-12.00
13.15-17.00
Performans Değerlendirme
Kariyer Yönetimi
Toplantı ve Zaman Yönetimi
Performans Değerlendirme
Kariyer Yönetimi
Toplantı ve Zaman Yönetimi
Dr. Öğr. Üyesi Nihal ÜNALDI
BAYDIN
Araş. Gör. Gamze TUNÇER
ÜNVER
7
7. 28.03.2019 1. HAFTA UYGULAMA
8. 04.04.2019 2. HAFTA UYGULAMA
9. 06.04.2019-14.04.2019 ARA SINAV HAFTASI
10. 18.04.2019 3. HAFTA UYGULAMA
11. 25.04.2019 4. HAFTA UYGULAMA
12. 02.05.2019 5. HAFTA UYGULAMA
13. 09.05.2019 6. HAFTA UYGULAMA
14. 16.05.2019 7. HAFTA UYGULAMA
20.05.2019– 02.06.2019 BİTİRME SINAVI HAFTASI
Uygulama Rehberlerinin Toplanması
12.06.2019- 21.06.2019 BÜTÜNLEME SINAVI HAFTASI
8
3. KLİNİK UYGULAMA REHBERİ
ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ
SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ
HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ
HEMŞİRELİKTE YÖNETİM ANABİLİM DALI
HEMŞİRELİKTE YÖNETİM DERSİ
ÖĞRENCİ UYGULAMA REHBERİ
Dr. Öğr. Üye. Nihal ÜNALDI BAYDIN
Arş. Gör. Gamze TUNÇER ÜNVER
2019
9
Uygulamadan Sorumlu Öğretim Elemanlarına Ait Bilgiler
Adı – Soyadı İletişim Bilgileri
Dr. Öğr. Üye. Nihal ÜNALDI BAYDIN 0532 371 95 32
Arş. Gör. Gamze TUNÇER ÜNVER 0553 395 64 31
Uygulamaya Katılan Öğrencinin Adı-Soyadı:
Uygulamalı Eğitimin Yapıldığı Kurumun Adı:
Uygulamalı Eğitimin Yapıldığı Birimin Adı:
Sorumlu Yöneticinin Adı-Soyadı-Telefonu:
10
1. ORGANİZASYON
Organizasyon haftasında kurumun; birimin ve hemşirelik hizmetlerinin yönetsel ve organizasyonel
yapısı, işleyişi ve etkinliği sorgulanmaktadır.
Kurumun tarihçesinin bir kopyasını inceleyerek kısa bir özetini kendi cümlelerinizle yazınız.
Kurumda var olan bölümleri yazınız.
Kurumun misyon ve vizyonunu yazınız.
Hemşirelik hizmetlerine yönelik oluşturulmuş misyon ve vizyon var mı? Varsa yazınız, yok ise
kurumun hemşirelik hizmetlerine yönelik bir misyon ve vizyon tanımı yapınız.
Kurumdaki toplam yatak sayısı ve hemşire sayısını yazınız.
Klinik uygulamaya çıktığınız birimin yatak sayısı, hemşire sayısı yazınız.
Birimde çalışan hemşirelerin niteliklerinin uygunluğunu eğitim ve deneyimlerini göz önünde
bulundurarak değerlendiriniz.
11
Hemşirelik hizmetleri organizasyonundaki yapıyı (şemayı) ve mevcut işleyişi dikkate alarak, etkin
organizasyon ilkelerine göre yorumlayınız.
VAR YOK ÖRNEK DURUM
(Gözlemlerinizi açıklayınız).
Amaç Birliği İlkesi
Yönetim Alanı İlkesi
Hiyerarşi İlkesi
Emir-Komuta Birliği İlkesi
Yetki Göçerme İlkesi
Sorumluluk İlkesi
Yetki ve Sorumluluğun
Denkliği İlkesi
Yetki Düzeyi İlkesi
İşbölümü ve Uzmanlaşma
İlkesi
Ayrılık (İstisna) İlkesi
Denge İlkesi
Esneklik İlkesi
12
Uygulamaya çıktığınız birimin varsa krokisini inceleyerek birimin sunulan sağlık hizmetlerine
uygunluğunu kısaca değerlendiriniz.
Kurumun organizasyon şemasını inceleyerek yönetim ilişkilerini değerlendiriniz.
Kurumun varsa hemşirelik hizmetleri organizasyon şemasını inceleyerek yönetim ilişkilerini
değerlendiriniz.
Uygulamaya çıktığınız birimdeki yönetim tarzı ve anlayışı sizce hangi organizasyon
kuramı/kuramları ile ilişkilendirilebilir? Böyle düşünmenize neden olan gözlemlerinizden
örnekler vererek yorumlayınız.
Hastane yönetim kurulunun hangi üyelerden oluştuğunu, ne sıklıkla toplandığını, hemşirelik
hizmetleri müdürünün kurulda yer alıp almadığını öğrenerek yazınız.
Hemşirelik hizmetlerini ilgilendiren yasa, yönetmelik, tüzük ve yönergelerin isimlerini yazınız.
13
Birimdeki sağlık ekibi kimlerden oluşmaktadır? Sağlık ekibi üyelerinin faaliyetlerini gözleyerek
ekip üyeleri arasındaki ilişkiyi değerlendiriniz.
Birimde hemşireler, hekimler veya tüm ekip üyelerinin katılımı ile ortak olarak vaka tartışılan,
bakım ve tedavinin değerlendirildiği toplantılar/görüşmeler yapılıyor mu? Ortak yapılan
toplantı/görüşmelerin ekip çalışmasına etkisini değerlendiriniz.
Hemşirelik hizmetleri destek hizmetler (yemekhane, çamaşırhane, eczane vb.) tarafından
destekleniyor mu? (Hemşirelerin kendi faaliyetlerini yapabilmeleri için uygun ortam sağlanıyor
mu?)
Hastaların ve çalışanların (özellikle hemşirelik personelinin) memnuniyetleri düzenli ölçülüp
değerlendirilerek gerekli iyileştirmeler yapılıyor mu?
Hemşirelik personelinin kurumdan ayrılma oranı (devir hızı) ölçülüyor mu? Kurumda
hemşirelerin işten ayrılmalarının nedenlerini yorumlayınız.
14
Aşağıda hemşirelik hizmetleri yönetim standartlarından bazıları yer almaktadır.
Uygulamaya çıktığınız birimin hemşirelik hizmetleri yöneticisinden destek alarak, biriminizdeki
hemşirelik hizmetleri yönetimini, hemşirelik hizmetleri yönetim standartlarıyla karşılaştırarak
yorumlayınız.
o Hemşirelik hizmetleri bölümü hemşirelik uygulamalarının nitelik ve niceliğinden,
hemşirelerin tayin, terfi, denetim ve değerlendirmelerinden sorumlu ve yetkili tek otorite
midir?
o Hemşirelik hizmetleri bölümü hastanın sağlık bakımı ile ilgili tüm planlamalara ve kararlara
katılır mı?
o Hemşirelik hizmetleri bölümünün kendisine ait bir bütçesi var mı?
o Hemşirelik hizmetleri bölümü, “sürekli eğitim programları” yaparak hemşirelik bakım
personelinin gelişimine olanak sağlıyor mu? Kurumda ve birimde bu kapsamda yürütülen
eğitim programlarına örnekler veriniz.
o Hemşirelik hizmetleri bölümü; hastane, hemşire ve hastalar örnekleminde gerçekleştirilecek
araştırmalarla ilgili politika ve kararların oluşturulmasında etkili midir?
15
o Hemşirelik personeli çalıştıkları birimlerde hemşirelik bakımı ve yönetimi ile ilgili
araştırmalarda rol alıyorlar mı? Hemşirelik hizmetleri yönetimi hemşireleri bu konuda teşvik
ediyor mu?
o Hastanede yeni bölümler açılırken ya da yeni hasta bakım programları planlanırken
hemşirelik hizmetleri bölümünün bu süreçteki rolü ne olur?
16
2. KALİTE YÖNETİMİ
Bu bölüm, öğrencinin hastanede uygulanan kalite yönetimi hakkında bilgi edinmesi ve uygulamaya
çıktığı birimdeki hemşirelik hizmetleri üzerinden değerlendirme yapmasını kapsar.
Kurumun kalite politikası açıklanmış mı? Açıklanmış ise kurumun kalite politikasını verilen hizmet
ile karşılaştırarak değerlendiriniz.
Kurumda kalite yönetimi ile ilgili koordinasyonu yürüten birimi (kime bağlı olarak çalışmakta,
çalışan kişi sayısı vb.) tanımlayınız.
Hemşirelik hizmetlerini ilgilendiren dokümanlar (prosedür, talimat, liste ve formlar) ulaşılabilir
mi? İnceleyiniz. İncelediğiniz prosedürlerden birkaç tanesinin adını, içeriğinde hangi bilgilerin yer
aldığını belirtiniz.
Sorumlu hemşire ile görüşerek hemşirelik hizmetlerinde izlenen kalite göstergelerini
(indikatörlerini) (yönetim, bakım, eğitim göstergeleri vb) listeleyiniz. Kalite göstergelerinin
sonuçlarını birlikte değerlendiriniz.
[Görüşmede, kalite göstergelerinin düzenli izlenip izlenmediği, sürekli kalite iyileştirme
faaliyetlerine katılıp katılmadığı, yıllık (ya da belirli süreli) kalite hedefleri belirlenip
belirlenmediğini belirterek bu izlemlerin hemşirelik hizmetlerine faydasının etkinliğini sorgulayınız.]
17
Sorumlu hemşire ile görüşerek birim yöneticileri tarafından oluşturulan Düzeltici ve Önleyici
Faaliyetleri (DÖF) inceleyiniz. Genel olarak hangi konular hakkında DÖF açıldığını belirtiniz.
Hemşirelik bakım protokol/talimatlarından bir kaç tanesini (adını, amacını, kapsamını ve içeriğini)
inceleyerek hemşirelerin uygulamalarını protokoller doğrultusunda gerçekleştirip
gerçekleştirmediğini değerlendiriniz.
Birimdeki uygulamaları da dikkate alarak Amerikan Hemşireleri Kredilendirme Merkezi (ANCC)
tarafından verilen Magnet Recognition Program® standardı doğrultusunda kurumu
değerlendiriniz.
1. Hemşire yöneticilerin liderlik özelliği göstermesi:
2. Modern örgüt yapısı ve işleyişine sahip olması:
3. Katılımcı yönetim tarzına sahip olma:
4. Profesyonel hasta bakım modeli uygulama:
18
5. Etkin insan kaynakları politikası ve uygulamalarına sahip olma:
6. Kaliteli hasta bakımı verme:
7. Sürekli kalite geliştirme faaliyetlerini uygulaması:
8. Kurum içi ve kurum dışı kaynaklardan yararlanma:
9. Hemşirelerin profesyonel otonomiye sahip olması:
10. Olumlu hastane toplum ilişkisine sahip olma:
11. Olumlu hemşirelik imajına sahip olma:
12. Hemşirelerin hasta, ailesi ve öğrenci eğitiminde aktif olması:
13. Olumlu disiplinler arası ilişkilerin olması:
14. Profesyonel gelişimin önemsenmesi:
19
3. İLETİŞİM
İletişim haftasında, bireyler, gruplar (hasta, hasta yakınları, hemşire, yönetici hemşire) ve bölümler
arasındaki iletişimin” niçin, hangi konuda, nasıl, nerede, ne zaman gerçekleştiği, ne gibi sorunların
yaşandığı ve ne tür çözümlerin getirildiği” ele alınarak yorumlanmaktadır.
Uygulama alanınızdaki bireyler, gruplar, bölümler arasındaki yazılı ve sözlü iletişimi aşağıdaki
açıklamayı dikkate alarak, “iletişim analiz formu” kapsamında, gözlemlediğiniz en az dört (4)
iletişim üzerinde analiz ediniz.
Birey (hasta) ile hemşire, yönetici hemşire, hekim, yardımcı personel vb arasındaki iletişim,
Bireyin (hastanın) yakını ile hemşire, yönetici hemşire, hekim, yardımcı personel vb. arasındaki
iletişim,
Hemşire ile hemşire, yönetici hemşire, hekim, yardımcı personel, laborant, diyetisyen vb
arasındaki iletişim,
Yönetici hemşire ile üstleri/amirleri, astları/hemşireler ve yardımcı personeller, eczacı-diyetisyen
sekreter vb arasındaki iletişim.
20
Çö
züm
Ön
eril
eri
İLE
TİŞ
İM A
NA
LİZ
FO
RM
U
Ya
şan
an
So
run
lar
Ner
ede?
(Y
er)
Ne
zam
an
?
Nası
l?
(Yön
tem
)
Ne
?
(Han
gi
kon
ud
a?)
Niç
in?
(Am
aç)
Kim
-Kim
e?
21
Kurum içi, kurum dışı iletişimin (sözlü, yazılı) nasıl olduğunu inceleyerek yazınız. (personelin
günlük iş bölümü, grup toplantısı, vizit raporu, servis toplantıları, ilan tahtası, rapor defteri, kod
alarmı, çağrı zili, telefon çağrı cihazı vb).
Çö
züm
Ön
eril
eri
İLE
TİŞ
İM A
NA
LİZ
FO
RM
U
Ya
şan
an
So
run
lar
Ner
ede?
(Yer
)
Ne
zam
an
?
Nası
l?
(Yön
tem
)
Ne
?
(Han
gi
kon
ud
a?)
Niç
in?
(Am
aç)
Kim
-
Kim
e?
22
Servis toplantıları (eğitsel, yönetsel ve sosyal) düzenli yapılıyor mu? Mümkünse bir toplantıya katılıp
gözlemleyiniz.
23
4. ÇATIŞMA YÖNETİMİ
Bu uygulama haftası, birimde yaşanmış bir çatışma durumunun analizi kapsamında yaşanan çatışmanın
türünün ve taraflarının belirlenmesi, çatışmaya neden olan faktörlerin ortaya konulması, çatışma
çözmeye yönelik girişimlerin ve seçilen çatışma yönetim türlerinin belirlenmesini kapsamaktadır.
Klinik uygulamaya çıktığınız birimde, gözlemleyebildiğiniz ya da geçmişte yaşanan bir
çatışmayı aşağıdaki başlıklar altında analiz ederek yorumlayınız.
Çatışma kim ya da kimler arasında
gerçekleşti?
Çatışmanın ortaya çıkmasına neden olan
faktörleri belirtiniz?
Gözlemlediğiniz bu çatışma hangi
örgütsel çatışma türüne girmektedir?
Çatışma çözümüne yönelik herhangi bir
girişimde bulunuldu mu?
Çatışma yöneticiye bildirildi mi?
Yönetici örgütsel çatışma yönetme
yollarından hangisini kullandı?
Sizce yönetici uygun bir çatışma yöntemi
seçti mi?
Siz yönetici olsaydınız hangi yöntemi
kullanırdınız?
Neden?
Çatışma çözüldü mü?
Bu çatışmanın olumlu ya da olumsuz
sonuçları olarak neleri sıralayabilirsiniz?
24
5. BAKIM ÜNİTESİNİN (BİRİMİN) YÖNETİMİ
Bu uygulama haftası, birimin kullandığı insan gücü planlama ve sunum sisteminin incelenmesini,
kuramsal bölümde açıklanan iki yönteme göre hemşire insan gücünün planlamasının yapılmasını ve
çalışma çizelgelerinin oluşturulmasını kapsamaktadır.
Bakım hasta merkezli mi? Hastanın ihtiyaçları doğrultusunda bakım planlanıyor mu?
Uygulamaya çıktığınız birimde, hemşirelik hizmetleri verilirken hangi bakım sunum yöntemi/
hemşirelik görevlendirme sistemi (primer hemşirelik, fonksiyonel yöntem, vaka yöntemi, vaka yönetimi,
modüler hemşirelik) kullanılmaktadır? Açıklayınız.
Bu birimde hangi tip ve sayıdaki hastaya, hangi nitelik ve sayıda hemşire gerektiği hangi yöntemle
saptanmaktadır? (İnsangücü planlaması yapılırken hangi yöntem kullanılmaktadır?)
25
Hemşirelik hizmetleri zamanını, enerjisini, gücünü, bütçesini hemşirelik bakımı için mi kullanıyor?
(RUSH ÜNİVERSİTESİ MODELİ)
Hasta Sınıflandırma Kriterleri
HASTA ADI/ YATAK NO
PUAN
3 Kabul edilme
2 Taburcu edilme
0 Yaşı
24 Şuursuz
18 İnkontinans
15 Oryantasyon bozuk
12 Körlük veya ileri derecede görme bozukluğu
9 İzolasyon
9 Kısmi hareketsizlik
24 Tam hareketsizlik
24 Monitöre bağlı
24 Respiratöre bağlı
24 Kapsamlı yara/ deri bakımı gerekli
6 Trakeostomi
10 Yatak istirahati
5 Yardımla kalkar
3 Yardımla banyo yapar
4 Total banyo
10 Yardımla oral beslenme
3 Kendi kendine oral beslenme
2 Örnek toplanacak
2 Aldığı-çıkardığı izle
8 Tüp bakımı
8 Yara veya deri bakımı
6 Oksijen terapi
12 2 saat arayla/ daha sık vital bulgu bak
12 IV girişimler
12 Özel eğitim gerekli
12 Özel emosyonel destek
3 Tanı testi hazırlığı
TOPLAM
Hemşirenin imzası
Sekreterin imzası
HASTA TİPİ
TOTAL PUAN
HASTA TİPİ
HASTANIN HEMŞİRELİK BAKIMINA İHTİYAÇ
DUYDUĞU SÜRE
1 0-24 1 24 saatte 0-2 saat
2 25-48 2 24 saatte 2-4 saat
3 49-120 3 24 saatte 4-10saat
4 121-Üstü 4 24 saatte 10saat veya daha fazla
Kaynak: Velioğlu,P., Oktay,S.:Sağlık Kurumları Yönetimi, Açıköğretim Fakültesi Yayınları No:251, Eskişehir,(1993) s:162
Aşağıda Rush Üniversitesi tarafından kullanılan birimde yatan hastaların hemşirelik bakımına ihtiyaç
duyduğu sürenin hesaplama yöntemi verilmiştir. Bu kriterler doğrultusunda biriminizde yatan 10 hastayı
bağımlılık durumuna göre sınıflandırınız.
26
Birimde yatan hastaların (10 hasta) toplam bakım saatini hesaplayarak birimde bir günde çalışması
gereken hemşire sayısını hesaplayınız. (Bir hemşirenin üç vardiyalı sistemde bir günde 8 saat çalıştığı
kabul edilmektedir).
Aşağıdaki formüle göre birimde çalışması gereken toplam hemşire sayısını hesaplayınız.
Birimde çalışması gereken toplam hemşire sayısı = a x b x c
(c-d) x e
Formülüne göre birimde çalışması gereken toplam hemşire sayısını belirleyiniz.
a = Her hasta için gerekli süre (Toplam günlük hemşirelik bakım süresi/hasta sayısı)
b= Ortalama hasta sayısı
c= Yıllık gün sayısı
d= Her personelin bir yılda izinli olduğu gün sayısı (hafta izinleri, resmi tatiller, yıllık izinler
vb.)
e= Her personelin günlük çalışma saati
Elde ettiğiniz veriler doğrultusunda günlük üç vardiya sisteme göre 2 haftalık bir nöbet listesi
hazırlayıp raporunuza ekleyiniz.
27
Nöbet listesini aşağıda belirtilen ilkeleri doğrultusunda yapınız:
Yukarıda hesapladığınız birimde çalışması gereken toplam hemşire sayısı ve bir günde çalışması
gereken hemşire sayısını dikkate alınız.
Hemşirelerin çalışma süresi olarak haftalık 40 saati dikkate alınız.
Uygulamaya çıktığınız birimde hemşirelerin vardiya dağılımı ve nöbet listesi yapılırken nelere
dikkat edilmektedir?
Uygulama alanınızda nöbet teslimi nasıl (sözlü – yazılı - hasta başında - hemşire bankosunda)
yapılmaktadır? Nöbet tesliminde bir rapor kullanılıyorsa örneğini alarak, ne amaçla ve nasıl
kullanıldığını açıklayınız.
28
HEMŞİRE 1. HAFTA 2.HAFTA
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Sabah
Akşam
Gece
29
6. İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ
Mezuniyetinizi takiben iş başvurularınızda kullanabilmek üzere profesyonelce hazırlanmış
özgeçmişinizi raporunuza ekleyiniz.
Uygulamaya çıktığınız birimde hemşirelik personelinin işe alımında izlenen adımları açıklayınız.
Uygulamaya çıktığınız kurumda hemşire olarak çalışmak ister misiniz? Gerekçelerinizi
açıklayınız.
Uygulamaya çıktığınız kurumda hemşireler hangi kadrolarda istihdam edilmekte midir?
Açıklayınız.
30
Uygulamaya çıktığınız kurumda yönetici hemşire seçiminde benimsenen kriterler var mı? Bu
kriterler Hemşirelik Yönetmeliği’nin ilgili maddeleri ile uyumlu mu? Mevcut yöneticiniz bu
kriterleri karşılıyor mu? Açıklayınız.
Uygulamaya çıktığınız kurumda ücretlemede benimsenen kriterler var mı? Açıklayınız.
Uygulamaya çıktığınız kurumda hemşireler ilişkili mevzuata uygun olarak izin haklarından
yararlanabiliyorlar mı? Açıklayınız.
Uygulamaya çıktığınız kurumda, personelin kuruma ve işe oryantasyonunu sağlamak için basılı
veya elektronik ortamda çalışanların erişimine açık bir “Personel El Kitabı” var mı? İnceleyip
yorumlayınız.
Uygulama yaptığınız birimde, yönetici hemşire veya birim hemşirelerinden birinin bir vardiyada
yaptığı işin analizini, aşağıdaki örnek “İş Analiz Formu” nu kullanarak yapınız ve raporunuza
ekleyiniz.
31
İŞ ANALİZİ FORMU ÖRNEĞİ*
Aşağıdaki iş analiz formundan yararlanarak bir hemşireyi izleyiniz. Yaptığı faaliyetleri, faaliyetlerin
sıklığını ve yapılış süresini kayıt ediniz.
Analiz Edilenin;
Unvanı:
Kurumu:
Birimi:
Vardiya:
Analizi Yapan Öğrencinin Adı-Soyadı:
32
Faaliyetler (08.00-16.00 aralığında yapılan tüm iş ve işlemler) Saat aralığı Yapılış süresi
(dk)
33
İŞ ANALİZİNDE FAALİYETLERİN GRUPLANDIRILMASI İLE İLGİLİ ÖRNEK LİSTE*
BAKIM, TANI-TEDAVİ, KOORDİNASYON
Bizzat yapılan hemşirelik bakım faaliyetleri; (hasta kabul ve taburcu işlemleri, tüm bakımlar, hastanın
mobilizasyonu, psikolojik destek)
Hastaya uygulanan tüm girişimler ve bunun koordinasyonu
Tüm ilaç uygulamaları ve kaydı, (oral, IM, IV, SC…)
Pre-op, Post-op bakım, takipler ve kaydı
Vital bulgu ölçme, kaydetme ve takibi
Aldığı çıkardığı sıvı takibi
Kan alma, tüm laboratuar tetkikleri ve koordinasyonu, sonuçların alınması
Pansumanlar,
Diğer sağlık ekibi üyeleri ile hasta için kurulan iletişim ve koordinasyonu, konsültasyon, bilgi alış-
verişi (hekim vizitlerine katılma)
HEMŞİRELİK YÖNETİMİ
Çalışma çizelgesi (nöbet listesi, hasta paylaşımı ) hazırlama
Toplantılar (astlar ve üstlerle sorun çözme, idari işlemler ile ilgili rutin ve rutin olmayan toplantılar)
Hemşirelik vizitleri
Hemşirelik bakımı, tanı-tedavi işlemleri, takipleri ve kontrolü
Hasta dosyaları ve kayıtları inceleme
Personelin işe alımı ve görüşmeler
Performans değerlendirme, sicil raporları
Nöbet teslim defteri ve vardiya raporu kontrolü ve imzalanması
Depo, sarf malzemelerinin talebi, kontrolü ve sağlanması
DESTEK HİZMETLERİN YÖNETİMİ
Sekreterlik işlemleri (hekim raporları, kayıtlar, taburcu dosyası hazırlama, hasta listesi çıkarma, yemek
rotasyonu, diyet listesi hazırlama, demirbaş kaydı, telefonlara bakma vb. tıbbi sekreterlik işleri)
EĞİTİM
Öğrencilere rehberlik, eğitim ve denetim için ayrılan zaman
Hizmet içi eğitim toplantıları (hemşirelere ve yardımcı personele)
İş başı eğitimleri (hemşire ve yardımcı personele)
Yeni personelin oryantasyonu
Yeni alet ve malzeme tanıtım ve kullanımı için yapılan eğitimler (yeni teknolojiye uyum)
Sağlık eğitimi (bireye, hastaya, ailesine)
ARAŞTIRMA
Hemşirelik bakımı, yönetimi, eğitimi ile ilgili (diğer sağlık ekibi üyeleri ve meslektaşlarla
planlanmış)her türlü araştırma faaliyetlerini kapsar.
DİNLENME / ÖZEL
Yemek, çay ve sigara molaları için ayrılan süre
Özel telefon görüşmeleri, özel ziyaretçi kabulü ve sohbet için ayrılan zaman
Çalışanların kendi aralarında günlük konuşmaları (hasta ile ilgili olmayan, eğitimsel, yönetimsel veya
bir sorun çözmeye yönelik olamayan)için ayrılan süre.
34
FAALİYET BAŞLIĞI Toplam süre
(240 Dakika)
BAKIM, TANI-TEDAVİ, KOODİNASYON
HEMŞİRELİK YÖNETİMİ
DESTEK HİZMETLERİN YÖNETİMİ
EĞİTİM
ARAŞTIRMA
DİNLENME / ÖZEL
Aşağıdaki soruları, yaptığınız iş analizi sonuçları çerçevesinde değerlendirerek yanıtlayınız.
Yönetici hemşirenizin yaptığı ana faaliyetler nelerdir?
Yönetici hemşirenizin en etkili sonuçlar alabileceği alanlar nelerdir?
Uygulamaya çıktığınız birimde astların yönetici hemşireden bekledikleri nelerdir?
Sizce yönetici hemşirenin yeterince vakit ayıramadığı ana faaliyet başlıkları nelerdir?
35
Sizce yönetici hemşirenin işini yapmasını engelleyen faktörler nelerdir?
Sizce yönetici hemşirenin işinin temel amacı nedir?
36
İŞ TANIMI FORMU ÖRNEĞİ*
Görev Ünvanı:
Çalıştığı Bölüm:
Bağlı Olduğu Birim:
Kime Karşı Sorumluluğu Olduğu:
Kim / Kimlerden Sorumlu Olduğu (Kendisine Bağlı Olanlar):
Gerekli Nitelikler:
Çalışma Koşulları:
İşin Özeti:
Görev- Yetki ve Sorumluluklar:
37
7. KARİYER YÖNETİMİ
Uygulamaya çıktığınız kurumda çalışanlar için kariyer planlama yapılıyor mu?
Uygulamaya çıktığınız kurumda çalışanların kendi kariyer planlamalarına ilişkin girişimleri
yönetim tarafından destekleniyor mu? Örnek vererek açıklayınız.
Uygulamaya çıktığınız kurumda çalışanlar kariyer gelişim hedeflerine yönelik
çabaları/çalışmaları sonucunda uygun pozisyonlarda istihdam ediliyorlar mı?
38
8. DEĞİŞİM YÖNETİMİ
Değişim yönetimi haftasında kurumunuzda yakın zamanda ele alınan bir değişimi ele alarak derste
anlatılan içerik doğrultusunda uygun adımların atılıp atılmadığını değerlendirmeniz beklenmektedir.
Uygulamaya çıktığınız kurumda yakın dönemde önemli bir değişim gerçekleştirilmiş mi?
Açıklayınız.
Uygulamaya çıktığınız kurumda yapılan bir değişimi düşününüz ve aşağıdaki soruları bu örneğe göre
yanıtlayınız.
o Değişimin nedeni neydi?
o Ne türden bir değişimdi (makro-mikro, zamana yayılan-ani, reaktif-proaktif, planlı-
plansız değişim, aktif-pasif, adım adım-radikal değişim)? Değişim türüne hangi kıstaslara
göre karar verdiğinizi açıklayınız?
39
o Değişimi kim başlattı (Çalışanlar, orta kademe yöneticiler, üst yöneticiler vb.)?
o Değişim hayata geçirilirken hangi değişim stratejisi/stratejileri kullanıldı? Örnek vererek
açıklayınız.
o Çalışanlar değişime direnç gösterdi mi? Açıklayınız.
40
9. MOTİVASYON
Bu uygulama haftası, klinik uygulamaya çıktığınız birimde, çalışanların motivasyonlarının
sağlanmasına yönelik hangi motivasyon araçlarının kullanıldığının belirlenmesi ve bu araçların
önemlilik derecesinin belirlenmesini kapsamaktadır.
Aşağıda motivasyona yönelik yer alan ifadeleri klinik uygulamaya çıktığınız birimde çalışanları
düşünerek yanıtlayınız.
Klinik uygulamaya çıktığınız birimde yöneticilerin çalışanların motivasyonunu sağlamaya yönelik
kullandıkları motivasyon araçların varlığını aşağıda belirtilen başlıca motivasyon araçlarına göre
sorgulayarak hangi araçların kullanıldığını yazınız.
o Ekonomik Araçlar: *Net ücret, *performans ücreti, *sosyal faydalar/yardımlar
o Psikolojik ve Sosyal Araçlar: *İşin kendisi-statü, *değerli hissettirilmesi,
*bağımsız çalışabilme, *psikolojik güvence, *öneri sistemi, *yükselme ve gelişme
olanakları, *bilimsel etkinliklere katılımın sağlanması, *sosyo-kültürel etkinlikler,
*uygun fiziki çalışma ortamı, *iyi ilişkiler, *yeterli kaynak ve malzemeler,
*birimin ve kurumun güvenlik önlemleri, *çalışma saatleri, *hastanenin kreş uygulaması,
*ulaşım için servis olanağı, *yemeklerin kalitesi
o Örgütsel ve Yönetsel Araçlar: *Kararlara katılım, *yetki devri, *eğitim ve yükselme
olanakları, *iletişim, *iş güvencesi, *katılımcı ve demokratik yönetim, *etkin liderlik,
*yöneticilerin uygun sorun çözme tarzı, *yöneticilerin adil davranması, *ekip çalışması,
*sendikalaşma, *iş tasarımı, *açık kapı politikası, *performans ve denetlemeler
hakkında geri bildirimde bulunulması
Klinik uygulamaya çıktığınız birimde çalıştığınızı düşündüğünüzde yukarıda belirtilen motivasyon
araçlarından hangisi/hangilerinin kullanılmasını istersiniz, bu araçları sizin için önem sırasına göre
sıralayarak nedenleriyle kısaca açıklayınız.
41
10. LİDERLİK
Birim liderinin (yönetici hemşirenin) özelliklerini aşağıdaki liderlik özellikleriyle karşılaştırarak,
gözlemlediğiniz örnekler üzerinden yorumlayınız
o Amaç belirleyebilme (Kişisel, mesleki, çalıştığı birime özgü, birimde birlikte çalıştığı astlarını
etkilemeye ve hasta bakımını iyileştirmeye yönelik amaçları veya hedefleri nelerdir):
o Bilgi ve beceri sahibi olma (Deneyimi, eğitim, kongre, kurs katılımları ve sertifikaları hakkında
bilgi veriniz) :
o Kendini tanıma (güçlü ve zayıf yönleri nelerdir?) :
o Güvenilir olma (Özellikle astları yöneticilerini bu konuda nasıl değerlendiriyor? Hem kişisel
hem de profesyonel özelliklerini dikkate alarak yanıtlayınız):
o Etkin iletişim becerisine sahip olma (Astları, diğer ekip üyeleri, hasta ve hasta yakınları ile
iletişimini değerlendiriniz):
o İnsanlara değer verme ve saygılı olma (Astları, hasta ve hasta yakınlarına yaklaşımlarını dikkate
alarak değerlendiriniz):
42
o Sahip olduğu güç kaynaklarının farkında olma ve gerektiğinde bunları kullanabilme (Hangi güç
kaynaklarına sahip olduğunu ve bunları nasıl kullandığını örnekleyerek açıklayınız):
o Enerjisini ve zamanını iyi kullanma (Çalışma süresi içerisinde enerjisini ve zamanını işi için
kullanıyor mu?):
o Girişimci olma (Profesyonel hemşirelik uygulamasına ilişkin konularda girişimci davranıyor
mu?):
o Yenilikçi olma ve değişim yaratabilme (Çalıştığı kurumda veya birimde iş ve işleyişle ilgili
yeni uygulamalar hayata geçiriliyor mu? Kendisi çalıştığı alanla ilgili yenilikleri takip ediyor
mu? Çalışanlarda değişim ve yenilikle ilgili inanç, heves yaratabiliyor mu?):
Uygulamaya çıktığınız birim yöneticisinin liderlik tarzını, liderlik kuramlarını göz önünde tutarak
değerlendiriniz.
43
11. SORUN ÇÖZME
Sorun çözme haftasında, uygulama alanında saptanan sorunlardan biri seçilerek, balık kılçığı tekniğine
göre analiz edilmekte; çözüm önerileri ve eylem planı geliştirilerek, çözümün uygulanması için en uygun
değişim stratejileri seçilerek, sorunla ilgili gelinen nokta yorumlanmaktadır.
Uygulamanız boyunca, hemşirelik hizmetleri ile ilgili gözlemlediğiniz sorunların listesini
yazınız. Bu sorunlardan birini nedenlerini de belirterek sorumlu hemşireniz ile birlikte seçiniz.
Sorun olarak seçtiğiniz olayı kısaca açıklayınız.
Seçtiğiniz sorunu aşağıda gösterilen balık kılçığı tekniğine göre çözümleyiniz.
44
Sorun çözümüne yönelik seçeneklerinizi / çözüm önerilerinizi belirtiniz.
Sorun çözmek üzere uyguladığınız girişimlerle sorun çözüldü mü? Değerlendiriniz.
45
12. PERFORMANS DEĞERLENDİRME
Uygulamaya çıktığınız birimde çalışan hemşirelerin performans değerlendirmelerini aşağıda yer alan
sorular doğrultusunda gözlemleyerek cevaplandırınız.
Hemşireler için;
Performans değerlendirmede kullanılan yöntemler nelerdir?
Performans değerlendirme ne kadar sıklıkla yapılmaktadır?
Performans değerlendirme kimler tarafından yapılmaktadır?
Performans değerlendirme sonuçlar “değerlendirilenlerle” paylaşılmakta mıdır?
Alt Kademe Yönetici Hemşire;
Performans değerlendirmede kullanılan yöntemler nelerdir?
Performans değerlendirme ne kadar sıklıkla yapılmaktadır?
Performans değerlendirme kimler tarafından yapılmaktadır?
Performans değerlendirme sonuçlar “değerlendirilenlerle” paylaşılmakta mıdır?
46
Üst Kademe Yönetici Hemşire;
Performans değerlendirmede kullanılan yöntemler nelerdir?
Performans değerlendirme ne kadar sıklıkla yapılmaktadır?
Performans değerlendirme kimler tarafından yapılmaktadır?
Performans değerlendirme sonuçlar “değerlendirilenlerle” paylaşılmakta mıdır?
Çalışanların gelişimi açısından performans değerlendirme sonuçlarından nasıl yararlanılmaktadır?
Kurum tarafından yapılan uygulamalar nelerdir?
47
13. TOPLANTI YÖNETİMİ
Klinik uygulamaya çıktığınız birimde, gözlemleyebildiğiniz ya da geçmişte gerçekleşen bir toplantıyı
aşağıdaki başlıklar altında analiz ederek yorumlayınız.
Toplantının gerçekleşmesine neden olan faktörleri belirtiniz?
Toplantı öncesi gerçekleştirilen hazırlıkları sıralayınız?
Toplantı kimler arasında gerçekleşti?
Gözlemlediğiniz bu toplantı, hangi toplantı türüne (komisyon toplantısı, eğitici toplantılar,
yönlendirici toplantılar, sorun çözme toplantıları vb.) girmektedir?
Toplantı kim tarafından yönetildi?
Toplantı amacına uygun yönetildi mi?
48
Toplantıya katılanların rol ve sorumlarını (lider, kolaylaştırıcı, yazıcı, katkıcı, uzman vb.)
belirtiniz.
Gözlemlediğiniz bu toplantıda uygun bir karar alma yöntemi (oy çokluğu, grup mutabakatı vb.)
kullanıldı mı?
Siz toplantı yöneticisi olsaydınız hangi karar alma yöntemini kullanırdınız? Neden?
Toplantı sonrasında gerçekleştirilen faaliyetleri sıralayınız.
*Bu uygulama rehberi İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi Hemşirelikte
Yönetim AD Hemşirelikte Yönetim Dersi Uygulama Rehberi temel alınarak oluşturulmuştur.
49
4. KLİNİK ÇALIŞMA İLKELERİ
1. Uygulama sırasında “Hemşirelikte Yönetim Dersi Öğrenci Uygulama Rehberi” kullanılır.
2. Dersin klinik uygulamaları hastane hemşirelik hizmetleri yönetim birimlerinde ve klinik diğer
birimlerde gerçekleştirilecektir. Uygulamaya başlama ve bitiş saatleri 08:00-16:00’dir.
3. Uygulama devamsızlık hakkı %20’dir ve perşembe günleri uygulama saatlerinde okulda
yapılacak olan derslerin yoklaması uygulama yoklamasına dahil edilir.
4. Öğrencilerin hastanedeki poliklinik ve tedavi işlemlerini uygulama süresi dışında yapmaları
gerekmektedir.
5. Öğrencilerin uygulama alanında forma bütünlüğüne dikkat etmeleri gerekmektedir.
Uygulamada “Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü
Uygulamalı Dersler İlke ve Esasları’nda belirtilen ilkelere uygun olarak üniforma giyilmesi ve
öğrenci kimlik kartının üniforma üzerine takılması zorunludur.
6. Öğrenci “Öğrenci Klinik Uygulama Değerlendirme Formu-Öğretim Elemanı” ilk uygulama haftasını
takip eden hafta sorumlu öğretim elemanına, tüm bilgiler eksiksiz olarak doldurulmuş ve
fotoğraf yapıştırılmış olarak teslim eder.
7. Öğrencilerden;
Kliniğe ilk geldiklerinde servisin fizik ortamını, yapılan uygulamaları ve ortamı tanımaya
çalışmaları,
Hemşirelik hizmetleri yönetimini, yönetim bilimi ilke ve kuramlarına göre yorumlamasını,
Yönetici hemşirenin rol ve işlevlerini kavramaları,
Hemşirelik hizmetleri personelinin etkin şekilde yönetilmesini esaslarını kavrayarak
personel yönetimindeki eksikliklerin farkına varmaları,
Hemşirelik hizmetleri personelinin geliştirilmesindeki temel ilke ve uygulamaları
değerlendirmeleri,
Uygulama alanında mevcut ya da potansiyel sorunlara yönelik eleştirel düşünme ve sorun
çözme yaklaşımını kullanmaları,
Sağlık hizmetleri yönetiminde esas alınan yasal düzenlemeleri ve hemşirelik mevzuatını
kavrayarak, uygulama alanındaki durumu değerlendirmeleri beklenmektedir.
8. Rehberde, Organizasyon, Kalite Yönetimi, İletişim, Çatışma, Bakım Ünitesinin Yönetimi,
İnsan Kaynakları Yönetimi, Kariyer, Değişim, Motivasyon, Liderlik, Sorun Çözme,
Performans Değerlendirme, Toplantı Yönetimi olmak üzere toplamda 13 bölüm bulunmaktadır.
9. Öğrencilerin rehberdeki soruları; uygulama sırasında gözlemlediği örneklerden yola çıkarak
cevaplaması ve kendi yorumlarını eklemesi beklenmektedir.
10. Aynı birimde uygulamaya çıkan öğrenciler de dahil olmak üzere her öğrenci, rehberinin özgün
olmasına dikkat etmelidir. Birbirinin aynı veya çok benzer olan rehberlerde öğrenciler ilgili
haftalardan puan alamaz.
11. Rehberde yer alan “kurum” kelimesi hastaneyi kastederken “birim” kelimesi ise uygulamaya
çıkılan servisi işaret etmektedir.
12. Uygulamada yaşanılan bir sorun ya da bilgi ihtiyacında uygulamaya çıktığı birimden sorumlu
öğretim elemanından yardım istenmesi gerekmektedir. Hangi klinikten hangi öğretim
elemanının sorumlu olduğu bilgisi ilgili dönem başında öğrencilerle paylaşılmaktadır.
50
5. FORMLAR
5.1.
ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ
SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ
HEMŞİRELİKTE YÖNETİM DERSİ
ÖĞRENCİ KLİNİK UYGULAMA DEĞERLENDİRME FORMU
(ÖĞRETİM ELEMANI)
Öğrencinin Adı-Soyadı:
Öğrencinin İletişim Bilgileri:
Öğrencinin Numarası:
Uygulamaya Çıkılan Birim:
Sorumlu Hemşire Adı-Soyadı:
Sorumlu Hemşire İletişim Bilgileri:
Değerlendiren Öğretim Elemanı:
Değerlendirme Kriterleri Puan Öğrencinin aldığı puan
1 Profesyonel davranışa sahip olma 5
2 Zamanlama 5
3 Araştırma, bilgiye ulaşma ve kendini geliştirme 5
4 Genel görünüm 5
5 Sorumluluk alma 5
6 Çalışma düzenine uyum 5
7 İletişim 5
8 Uygulama dosyası 65
TOPLAM PUAN 100
51
5.2.
HEMŞİRELİKTE YÖNETİM DERSİ UYGULAMA REHBERİ DEĞERLENDİRME FORMU
Değerlendirme
Kriterleri Organizasyon
Kalite
Yönetimi İletişim
Çatışma
Yönetimi Bakım
Ünitesinin
Yönetimi
İnsan
Kaynakları
Yönetimi
Kariyer Değişim
Yönetimi
Motivasyon
Liderlik Problem
Çözme Performans
Değerlendirme Toplantı
Yönetimi
Tam zamanında
uygulama (10)
Rapor düzeni
(10)
Amaca
uygunluğu (15)
Teorik bilgi
yeterliliği (10)
Ek çalışma/
yaratıcılık (10)
Öğrenimine
aktif katılımı
(10)
TOPLAM
PUAN:
(65)
52
5.3.
ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ
SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ
HEMŞİRELİKTE YÖNETİM DERSİ
ÖĞRENCİ KLİNİK UYGULAMA DEĞERLENDİRME FORMU
(SORUMLU HEMŞİRE)
Öğrencinin Adı-Soyadı:
Öğrencinin İletişim Bilgileri:
Öğrencinin Numarası:
Uygulamaya Çıkılan Birim:
Sorumlu Hemşire Adı-Soyadı:
Sorumlu Hemşire İletişim Bilgileri:
Öğrenciden Sorumlu Öğretim Elemanı:
Öğrenciden Sorumlu Öğretim Elemanı İletişim:
Değerlendirme Kriterleri Puan Öğrencinin
aldığı puan
1 Profesyonel davranış 15
2 Zamanlama 15
3 Genel görünüm 15
4 Kendine güven 10
5 Ekip içi iletişim ve ilişkiler 20
6 Birim işleyişine uyum 15
7 Girişimciliği 10
TOPLAM
100
Sorumlu Hemşire
İmza
53
5.4.
ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ
SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ
HEMŞİRELİKTE YÖNETİM DERSİ
ÖĞRENCİ KLİNİK UYGULAMA DEĞERLENDİRME FORMU
(GENEL DEĞERLENDİRME)
Öğrencinin Adı-Soyadı:
Öğrencinin İletişim Bilgileri:
Öğrencinin Numarası:
Uygulamaya Çıkılan Birim:
Sorumlu Hemşire Adı-Soyadı:
Sorumlu Hemşire İletişim Bilgileri:
Değerlendiren Öğretim Elemanı:
Değerlendirmeyi Yapanlar Öğrencinin aldığı puan
1 Öğretim Elemanı
2 Sorumlu Hemşire
TOPLAM PUAN
54
6. HEMŞİRELİKTE YÖNETİM DERSİ KAYNAK LİSTESİ
1. Tatar Baykal Ü. ve Ercan Türkmen E. (Ed.) (2014). Hemşirelik Hizmetleri Yönetimi. Akademi Basın
ve Yayıncılık, İstanbul.
2. Koçel, T. (2015). İşletme Yöneticiliği. İstanbul, Beta Yayıncılık
3. Uyer, G. ve Kocaman, G. (2016). Hemşirelik Hizmetleri Yönetimi El Kitabı.İstanbul, Koç Üniversitesi
Yayınları.
4. Ekici, D. (2016). Sağlık Hizmetinde Yönetsel Sorunların Analizi, Sim Matbaacılık, Ankara.
5. Ekici, D. (2013). Sağlık Hizmetinde Toplam Kalite Yönetimi, Sim Matbaacılık, Ankara.
6. Ekici, D. (2017). Sağlık Bakım Hizmetinin Yönetimi, 2. Baskı, Sim Matbaacılık, Ankara.
7. Bahçecik, A.N., Öztürk, H. (Eds). (2017). Hemşirelikte Liderlik Rolleri ve Yönetim İşlevleri, Nobel
Tıp Kitabevi.
8. Roussel, L.A., Thomas,P.,Harris,J. (2018). Management and Leadership for Nurse Administrators. 7th
Edition, Jones and Barlett Learning, Berlington.
9. Marquis,B.L., and Huston, C.J. (2017). Leadership Roles and Management Functions in Nursing:
Theory and Application,Wolters Kluwer.
10. Sullivan,E. (2017). Effective Leadership and Management in Nursing, 9th Edition, Pearson Pub.
11. Murray,E. (2017). Nursing Leadership and Management for Patient Safety and Quality Care. F.A.
Davis Company.
12. Yoder-Wise,P.S. (2015). Leading and Managing in Nursing. 6th Edition, Mosby Imprint.
13. Finkelman, A. (2015). Leadership and Management for Nurses: Core Competencies for Quality Care,
3rd Edition, Pearson Pub.
14. Weiss,S., Tappen, R.M. (2015). Essentials of Nursing Leadership and Management. 7th Edition, F. A.
Davis Company
15. Kelly,P., Tazbir,J. (2014). Essentials of Nursing Leadership & Management., 3rd Edition, Cengage
Learning,Canada.
16. Huber,D. (2013). Leadership and Nursing Care Management. 5th Edition, Saunders Imprint
17. Rigolosi, E.L.M. (2012). Management and Leadership in Nursing and Health Care: An Experiential
Approach, Third Edition, Springer Publishing Company.
18. Tomey, A.M. (2008). Guide to Nursing Management and Leadership. 8th Edition. Elsevier - Health
Sciences Division.
19. Swansburg R.C., Swansburg R.J. (2006). Management and Leadership for Nurse Administrators,
Fourth Edition, Jones and Bartlett Publishers,USA.
20. Roussel L, Swansburg RJ, Swansburg RC (2005) Management and leadership for nurse
administrators, Jones & Bartlett Publishers
21. Tomey A M (2004) Nursing Management and Leadership, Elsevier Health Sciences, 7th Edition.
22. Rowland HS, Rowland BL (1997). Nursing Administration Handbook, 4. Edition, An Apsen
Publication.