Het discriminatieverbod en redelijke

aanpassingen

Annelies D’Espallier

Het gelijkheidsbeginsel

• Het gelijkheidsbeginsel schrijft voor dat: Gelijke gevallen gelijk worden behandeld + Ongelijke gevallen ongelijk worden behandeld in de mate van hun ongelijkheid

• De keerzijde: er is sprake van discriminatie wanneer:

gelijke gevallen ongelijk behandeld OFongelijke gevallen gelijk behandeld worden.

Tenzij hiervoor een rechtvaardiging bestaat.

Ongelijke behandeling t.o.v. discriminatie

1. Ongelijke behandeling: Neutraal begrip, zegt niets over het verboden/toegelaten karakter van de gedraging. Vb.

2. Discriminatie: Duidt een ontoelaatbaar onderscheid aan.Vb.

Wanneer doorstaat een ongelijke behandeling de toets? Een ongelijke behandeling is geen discriminatie wanneer

aan 3 voorwaarden is voldaan: • De ongelijke behandeling kan worden verantwoord op

basis van een rechtmatig, wettig en geoorloofd doel. (vb. veiligheid)

• De bestreden maatregel staat in verband met dat doel en het onderscheidingscriterium is relevant. Vb.

• Het beoogde doel en de ongelijke behandeling staan in een evenwichtige verhouding. Vb.

Directe discriminatie t.o.v. indirecte discriminatie

1. Directe discriminatie: Het onderscheid is gebaseerd op een differentiatiegrond die in de betreffende situatie geen relevantie heeft vb. op basis van geslacht, beperking, etniciteit etc.

2. Indirecte discriminatie: Het onderscheid is ogenschijnlijk neutraal, maar het raakt een bepaalde groep meer dan een andere

Samenleving is vaak onaangepast:

Redelijke aanpassingen: voorbeeld

Voorbeeld 2

Voorbeeld 3

Federale Antidiscriminatiewet (2007) en Gelijke Kansendecreet (2008), IVRPH:

Het weigeren van redelijke aanpassingen aan personen met handicap wordt gelijk

gesteld met discriminatie

Sancties: onder andere • Vordering tot staking (+ dwangsom)

• Schadevergoeding (1382 B.W.)

• (In sommige gevallen ook strafrechtelijke sancties. bv. openbare officieren of ambtenaren)

Doel van de aanpassingenplicht

Aanpassingen moeten ertoe leiden dat bepaalde maatschappelijke barrières worden verwijderd zodat personen met een handicap op gelijke wijze kunnen participeren.

Het botsen op barrières is een individuele ervaring.

De aanpassingenplicht is niet onbegrensd om het werkbaar te houden.

Belang van geïndividualiseerde aanpak• Zowel in het proces dat leidt tot de aanpassing:

− te goeder trouw tot een geschikte aanpassing trachten te komen,

− onderling overleg,

− openheid,

− Interactiviteit,

− betrokkenheid

Dus NIET: boven de hoofden beslissen

• Als in de aanpassing zelf:

De aanpassing is gebaseerd op de individuele beleving van de barrières en NIET op basis van cijfers, medische problemen. (medische benadering v. sociale benadering)

De aanpassing:

• Zijn er aanpassingen mogelijk die de betrokkene op doeltreffende wijze in staat stellen op evenwaardige wijze te participeren?

• Bestaan er maatregelen die de belasting bv. financieel reduceren? Zijn er aanpassingen die even doeltreffend zijn maar minder belastend voor bv. medeleerlingen?

• Dé rem op de aanpassingenplicht = onevenredige belasting: De belasting mag zwaar zijn, maar mag de betrokken aanbieder van aanpassingen niet tot het faillissement drijven.

Onevenredige belasting:

• Afweging omtrent de evenredigheid van de aanpassing met name: tussen de beschikbare middelen en de kostprijs. – Kostprijs = breed. Vb. veiligheid, financiële middelen,

organisatorische moeilijkheden, subsidies reduceren de netto-kost

– Middelen = ook breed. Vb. financieel, maar ook personeel, expertise…

– + Daarnaast moet ook gekeken worden naar de voordelen voor de persoon met een handicap en voor anderen. Vb. luchtzuiveringsinstallatie, aangeschafte toestellen, gewijzigde gewoontes etc. zijn in de toekomst misschien nuttig voor anderen of om anderen aan te trekken…

Van grote organisaties (met veel middelen) worden grotere inspanningen verwacht

• Opgepast: Het gebruik van het begrip draagkracht duidt vaak op een gebrek aan individualisering. De verschillende elementen moeten geïdentificeerd worden en in openheid worden besproken.

Aanpassingenplicht is een voortdurende plicht

• Wanneer een aanpassing leidt tot onevenredige belasting, moet men op zoek naar een minder belastende aanpassing die zo goed mogelijk voldoet aan de andere voorwaarden

• Wanneer de omstandigheden veranderen (bv meer of minder subsidies, periodes van recessie of periodes van economische bloei etc.) dan kan de aanpassing ook gewijzigd worden.

Bedankt