DOĞUMLAR VE NÜFUS İLE İLGİLİ HIZLARDOĞUMLAR VE NÜFUS İLE İLGİLİ HIZLAR

Prof.Dr.İhsan HalifeoğluProf.Dr.İhsan Halifeoğlu

Ana Ölüm Hızı

Gebeliğin şekline ve süresine bakılmaksızın, gebelik,

doğum ve lohusalık nedeniyle oluşan hastalıklar ve

bunların komplikasyonları sonucunda oluşan ölümlere

ana ölümü denilmektedir. Kaza ve intihar nedeniyle olan

ölümler ana ölümü kapsamına girmez.

Anne ölüm hızı bir ülkenin sağlık düzeyini gösteren

önemli ölçütlerden biridir. Gebelik, doğum ve doğum

sonrası verilen hizmetlerin bir göstergesidir. Bir yıl

içindeki anne ölüm sayısının aynı yıl içinde canlı doğum

sayısına oranlanmasıyla bulunur.

Orantılı Ölüm Hızı

Bir bölgede-toplumda belli bir yaş grubunda veya

belli bir nedenle, bir yıl içinde meydana gelen ölüm

sayısının, aynı bölgede-toplumda, aynı yıl içinde

meydana gelen tüm ölüm sayısına oranıdır.

Orantılı ölüm hızı iki şekilde hesaplanır

1. Nedene Özel Orantılı Ölüm Hızı

2. Yaşa Özel Orantılı Ölüm Hızı

DOĞUMLAR VE NÜFUS İLE İLGİLİ HIZLAR Doğumlarla ilgili hızlar

Ana-çocuk sağlığı ve aile planlaması hizmetlerinin

örgütlenmesi, yürütülmesi ve yeniden düzenlenmesi

aşamalarının uygun bir biçimde planlanmasında doğum

verilerinden yararlanılır. Ayrıca doğumlar, nüfus artışında

rol oynayan önemli bir faktördür.

Doğumlarla ilgili hızlara fertilite hızları da denir. Doğumlar

bir bölgenin ya da ülkenin nüfus artışıyla doğrudan

ilgilidir. Nüfusu artan toplumlarda, bu toplumun doğal

artışı (+) pozitiftir. Nüfusu azalan toplumlarda ise bu

(-) negatiftir. Pozitif topluma örnek olarak Türkiye’yi,

negatif topluma örnek olarak da Almanya’yı verebiliriz.

Özel Doğurganlık Hızı:

Yaşa özel doğurganlık hızı ve evli kadınlara özel

doğurganlık hızı olmak üzere ikiye ayrılır.

1. Yaşa Özel Doğurganlık Hızı,

2. Evli Kadınlara Özel Doğurganlık Hızı

Nüfus ile ilgili hızlar

Sağlık hizmetlerinin örgütleme, yürütme ve yeniden

düzenleme aşamalarının uygun bir biçimde

planlanmasında en çok başvurulan veri, bölgenin

nüfusu ve nüfusun yapısal özellikleridir. Bu önemli

özelliği gereğince incelemeden yapılacak hizmet

planlamasının başarıya ulaşması olası değildir. Ayrıca

nüfus, istatistiksel hız ve oranların hesaplanmasında

kullanılan önemli bir veridir.

Gelecek Yıllara Yönelik Nüfus Tahminleri1. Aritmetik artış yöntemi, 2. Matematiksel Artış Yöntemi