20
Хоол тэжээлийн байдлыг үнэлэх

Hool lecture 4

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Hool lecture 4

Хоол тэжээлийн байдлыг үнэлэх

Page 2: Hool lecture 4

Эрүүл хэвийн хүний байдал

Хэвийн байх Өндөр жин насанд тохирсон Шүдний хөгжил хэвийн, буйл эрүүл, салст

бүрхэвч хэвийн Хоолны дуршил хэвийн Шээс, өтгөний ялгаралт хэвийн Нойр хэвийн Гемоглобин, эритроцит, уураг хэвийн

хэмжээнд байх

Page 3: Hool lecture 4

Эрүүл хүн

Идэвхитэй, анхаарал төвлөрсөн Эрүүл арьстай, нүд нь тунгалаг Биеийн байдал тэгш, эгцхэн Булчингийн хөгжил хэвийн Хоол тэжээлийн холбоотой эмгэггүй

байх

Page 4: Hool lecture 4

Өвчтөн хоол тэжээлийн эрсдэлтэй байх гэдэг нь:

1. 6 сарын дотор жингийнхээ 10 ба түүнээс дээш хувийг алдсан эсвэл 1 сарын дотор 5%-аас их хэмжээгээр жин буурах

2. 5 буюу түүнээс дээш хоног хангалтгүй хооллосон

3. Цусны сийвэнгийн уураг 3.4 г/дл-ээс бага

4. Өндөртэй харьцуулсан стандарт жин 90%-аас бага

Үйлчлүүлэгчийн хоололтонд үнэлгээ өгөх

Page 5: Hool lecture 4

Идэж уухад нөлөөлдөг хүчин зүйлүүд

1. Амны хөндийн байдал Төрөлхийн гаж хөгжил Шүдлэлтийн байдал Амны хөндийн эрүүл мэнд Мэдрэхүйн өөрчлөлт

2. Зажлах, залгихад бэрхшээлтэй байдал Нас Шүдний байдал Дисфаги

Page 6: Hool lecture 4

Идэж уухад нөлөөлдөг хүчин зүйлүүд

3. Хөдөлгөөн Мэдрэхүйн өөрчлөлт Дээд мөчний үйл ажиллагаа Хөдөлгөөний идэвхи Байрлал

4. Бусад хүчин зүйл Диспноэ ба бусад архаг өвчлөлүүд Өвдөлт Эм тариа Архи

Page 7: Hool lecture 4

Идэж уухад нөлөөлдөг хүчин зүйлүүд

5. Сэтгэц нийгмийн хүчин зүйл Идэж байгаагүй хоол Мотиваци бага байх Хоолны үнэр харагдах байдал Хамт хооллож байгаа хүмүүс Ухаан санаа муу байх Ярих Бусдын дэмжлэгтэйгээр хооллох

Page 8: Hool lecture 4

6. Орчны хүчин зүйлүүд Орондоо идэх Хооллож байгаа өрөө Бие засах газар ойрхон байх Өөр өвчтөний үнэр, дуу чимээ

7. Эдийн засаг, соёлын хүчин зүйл Санхүү /худалдан авах чадвар/ Сонголт /соёлын шашны хувийн/

Идэж уухад нөлөөлдөг хүчин зүйлүүд

Page 9: Hool lecture 4

Объектив мэдээлэл

Бүх биеийн үзлэг /ялангуяа амны хөндий, хоолой/

Хоол ундны хэрэглээг ажиглах Биохимийн үзүүлэлтийг тодорхойлох Антропометрийн хэмжилтүүд

Page 10: Hool lecture 4

Хооллолтын дадал, заншлыг үнэлэх

Өвчтөний хооллолтын байдлыг үнэлэхдээ түүний хэрхэн хооллодог талаар заавал асууж, анхаарал хандуулах хэрэгтэй.

1. Хооллоход бие махбодийн талаас гарах өөрчлөлтүүд, үргэлжлэх хугацаа болон хир хэмжээ

2. Хооллох дур буурдаг бол нөлөөлж байгаа хүчин зүйлсийг нарийвчлан судлах

• Хоол залгихад саадтай эсэх

• Бөөлжис цутгах, огих

• Суулгах

Page 11: Hool lecture 4

Хооллолтын дадал, заншлыг үнэлэх

• Хоолны шингэц ямар байгаа

• Тодорхой хүнс, хоолны зүйлээс харшил өгөх, дургүйцэх, хүнсний ямар нэгэн бодист тэсвэргүй болох

• Зажлахад саадтай эсэх

3. Өмнө нь хоолны дэглэмд өөрчлөлт орж байсан эсэх, нэмэлт ямар хоол хэрэглэж байсан эсвэл түрүүчийн хүнс, хоолыг амаар болон судсаар хооллох зэрэг тусгай хооллолт байсан эсэх

4. Хэрэглэж байгаа хоолны тооцоог гаргаж, түүний зохистой эсэхийг үнэлэх

Page 12: Hool lecture 4

Хооллолтын дадал, заншлыг үнэлэх

5. Биеийн жингийн байдал

• Биеийн жин хэвийн

• Биеийн жин буурсан эсвэл нэмэгдсэн хэмжээ, хэдий хугацаанд жин хасагдаж, нэмэгдсэн

6. Эмийн бодис хэрэглэдэг эсэх

7. Хоол тэжээлтэй холбоотой эмгэг

Page 13: Hool lecture 4

Биохимийн үзүүлэлтээр хооллолтын байдалд үнэлгээ өгөх

Лабора-торит

Хэвийнхэмжээ

Ямар эмгэгийн үед ториолдох

Альбу-мин

38-54 г/л Ихэсвэл: УсгүйжихБагасвал: Бөөрний дутагдал, Стресс, гэмтэл, Цус алдах, Элэгний өвчин, Түлэгдэлтийн үед

Лимфо-цитынТоо

1800-3000эс/мм3

Их: Архаг лимфолейкоз, Ясны чөмөгний олон үүсэлт хавдар, Аддисоны өвчин, Халдвар, Бага: Хоол тэжээлийн дутал, Хорт хавдар, Уушигны архаг бөглөрөл бүхий өвчин, Стресс

Үлдэгдэл азот

20-40 мг/дл

Их: Катаболизм, Бөөрний дутагдал, Чихрийн шижин, Ходоод гэдэснийзамын цус алдалт, Бага: Элэгний дутагдал, Усгүйжилт, Жирэмслэлт

Page 14: Hool lecture 4

Биохимийн үзүүлэлтээр хооллолтын байдалд үнэлгээ өгөх

Лабора-торит

Хэвийнхэмжээ

Ямар эмгэгийн үед ториолдох

Үлдэгдэл азотКреатини-ныхарьцаа

10:1 – 15:1

судасны эзэлхүүн буурсан ба бөөрний дутагдлын өмнөх үе, бөөрний дутагдлын үе

Трансфер-рин

170-370мг/дл

Их: Төмөр дутлын цусбагадалт, элэгнийүрэвсэл, усгүйжилт, архаг цус алдалтБага: Аминдэм В12, фолийн хүчлийндутлын цус багадалт, архаг халдвар, хурц катаболизм

Page 15: Hool lecture 4

Биохимийн үзүүлэлтээр хооллолтын байдалд үнэлгээ өгөх

Лабора-торит

Хэвийнхэмжээ

Ямар эмгэгийн үед ториолдох

Холестерин

<200 мг/дл(5.5 ммол/л)

Их: Таргалалт, Өөх тос ихтэй хүнс идсэний дарааБага:Элэгний өвчин, стресс, цус багадалт,цусан үжил, Хорт хавдар

Шээсэн дэхмочевин

20-35 г/24 цаг333.0-587.0ммол/л/24цагт

Багассан: Бөөрний өвчин,Элэгний дутагдлынулмаас ийлдсэнд байх NH3 ихэссэн

Page 16: Hool lecture 4

Эрсдэлт хүчин зүйлийг тодорхойлох

1. Бие махбодийн Жин алдах, ядрах, булчин сулрах Таргалалт Анорекси, дотор муухайрах, бөөлжих Дисфаги, зажлах асуудал Үүссэн бэрхшээлүүдийн үргэлжлэх

хугацаа Хоол боловсруулах архаг ба хурц өвчлөл Амин дэм дутлын шинжүүд

Page 17: Hool lecture 4

2. Нийгэм эдийн засгийн хүчин зүйлүүд

Эмийн хэрэглээ-антиацид, стеройд, инсулин, хими эмчилгээ

Архи хэрэглэх Хүнс худалдан авах бэлтгэх мөнгө

бага байх Ганц бие настай хүн

Page 18: Hool lecture 4

Сувилахуйн тусламж Өвчтөнөө үнэлэх ( хоолонд дуртай

дургүй эсэх) Хоолны байдал /аппетит, халуун нь

тохиромжтой эсэх/ Идэж, уухыг хянах Хэрэгцээг тодорхойлох Ажиглалт Бичиг баримтжуулах

Page 19: Hool lecture 4

Сувилахуйн тусламж

Их хүнд үед сувилагч Гуурсаар хооллох Судсаар хооллох замаар хооллоно.

Page 20: Hool lecture 4

Анхаарал тавьсанд баярлалаа