1

HOTUBA YA WAZIRI WA ARDHI, NYUMBA, MAJI NA NISHATI

MHESHIMIWA SALAMA ABOUD TALIB (MBM) KUHUSU MAKADIRIO

YA MAPATO NA MATUMIZI KWA MWAKA WA FEDHA 2020/2021

KATIKA BARAZA LA WAWAKILISHI

ZANZIBAR

UTANGULIZI

1. Mheshimiwa Spika, kwa ruhusa yako, naomba kutoa hoja kwamba Baraza lako Tukufu sasa

likae kama Kamati ya Matumizi ili niweze kutoa maelezo kuhusu shabaha na malengo

yaliomo katika Makadirio ya Mapato na Matumizi ya Wizara ya Ardhi, Nyumba, Maji na

Nishati kwa Mwaka wa Fedha 2020/2021.

2. Mheshimiwa Spika, awali ya yote, naomba nichukuwe nafasi hii kumshukuru Mwenyezi

Mungu (S.W) kwa kutujaalia afya njema na uzima na kwa kuniwezesha kuwasilisha hotuba

ya Wizara hii mbele ya Baraza lako Tukufu.

3. Mheshimiwa Spika, vilevile, naomba kuchukuwa fursa hii kutoa shukurani za dhati kwa

Mheshimiwa Rais wa Zanzibar na Mwenyekiti wa Baraza la Mapinduzi Dokta Ali Mohamed

Shein pamoja na Mheshimiwa Makamo wa Pili wa Rais Balozi Seif Ali Iddi kwa kuendelea

kutupa miongozo, ushauri na nasaha katika kuhakikisha kwamba Wizara ninayoiongoza

inatoa huduma za msingi kwa Wananchi kwa ufanisi na wakati muafaka.

4. Mheshimiwa Spika, kwa namna ya pekee napenda kukupongeza kwa dhati wewe binafsi

pamoja na wasaidizi wako kwa busara na hekima unayotumia kwa kuliongoza Baraza hili,

namuomba Mwenyezi Mungu akuzidishie moyo huo.

5. Mheshimiwa Spika, naomba pia nimshukuru Mheshimiwa Hamza Hassan Juma

Mwenyekiti wa Kamati ya Ardhi na Mawasiliano pamoja na Wajumbe wake kwa

mashirikiano ya pamoja katika kufanikisha kazi za Wizara yangu.

2

6. Mheshimiwa Spika, naomba sasa uniruhusu kuelezea utekelezaji wa kazi za Kawaida na za

Maendeleo kwa kipindi cha Mwaka wa Fedha 2019/2020 na muelekeo kwa Mwaka wa

Fedha 2020/2021.

MAPATO NA MATUMIZI

7. Mheshimiwa Spika, Wizara yangu katika Mwaka wa Fedha 2019/2020 ilipangiwa

kukusanya jumla ya TZS Bilioni 9.445 kutokana na vyanzo mbali mbali vya Taasisi zake.

Hadi kufikia tarehe 31 Machi 2020 jumla ya TZS Bilioni 6.735 zimekusanywa. Kiwango

hichi ni sawa na asilimia 71.3 ya makadirio.

Kwa ufafanuzi zaidi naomba angalia kiambatisho “A”.

8. Mheshimiwa Spika, kwa upande wa matumizi ya Mwaka wa Fedha 2019/2020, Wizara

yangu imepangiwa kutumia jumla ya TZS Bilioni 156.582. Kati ya Fedha hizo, TZS Bilioni

12.505 ni kwa ajili ya kazi za kawaida na mishahara na TZS Bilioni 144.077 kwa kazi za

maendeleo. Hadi kufikia tarehe 31 Machi 2020 Wizara yangu ilikwishapatiwa TZS Bilioni

9.334 kwa kazi za kawaida na mishahara ambazo ni sawa na asilimia 74 na TZS Bilioni

19.592 kwa kazi za Maendeleo sawa na asilimia 13.6 ya makadirio. Hivyo kufanya jumla ya

fedha zote tulizozipata kuwa ni TZS Bilioni 28.927 sawa na asilimia 18 ya makadirio.

Kwa ufafanuzi zaidi angalia kiambatisho“B1 na B2 ”

9. Mheshimiwa Spika, kwa upande wa utekelezaji wa shughuli za Wizara, kwa Mwaka wa

Fedha 2019/2020 Wizara yangu ilifanikiwa kutekeleza majukumu yake kupitia Programu kuu

tatu zifuatazo:

Programu PN0101: Uendeshaji na Uratibu wa Wizara ya Ardhi.

Programu PN0102: Usimamizi wa Ardhi na Makaazi

Programu PN0105: Usimamizi wa Huduma za Maji na Nishati.

PROGRAMU KUU PN0101: UENDESHAJI NA URATIBU WA WIZARA YA ARDHI

10. Mheshimiwa Spika, Programu hii ina jukumu la uratibu katika utekelezaji wa kazi za

Wizara na inajumuisha Programu ndogo tatu ambazo zinatekelezwa na Idara ya Mipango,

3

Sera na Utafiti, Idara ya Utumishi na Uendeshaji, na Afisi Kuu Pemba ambapo kwa kipindi

cha Mwaka wa Fedha 2019/ 2020 utekelezaji wa huduma za Programu hii ulikuwa kama

ifuatavyo: -

PROGRAMU NDOGO YA URATIBU WA MIPANGO, SERA NA TAFITI ZA

WIZARA.

11. Mheshimiwa Spika, katika Mwaka wa Fedha 2019/2020 utekelezaji wa Programu hii ndogo

ulilenga kutekeleza shughuli za kuratibu/ kuandaa Mipango na Miongozo ya Kisera ya

utekelezaji wa kazi za Wizara, kuratibu uandaaji na mapitio ya Sheria zilizochini ya Wizara,

kuratibu, kufuatilia na kutathmini utekelezaji wa Programu na miradi ya Wizara pamoja na

kuendeleza tafiti kwa ajili ya kuimarisha utoaji wa huduma katika Sekta za Wizara.

12. Mheshimiwa Spika, hadi kufikia mwezi wa Machi 2020 Idara ya Mipango, Sera na Utafiti

imefanikiwa kutekeleza mambo yafuatayo:

i. Ufuatiliaji na Kutathmini Miradi ya Maendeleo

Idara imesimamia Uratibu na Utekelezaji wa Miradi ya maendeleo ya Wizara kwa kufanya

kazi za Ufuatiliaji na Tathmini ya Utekelezaji (Monitoring and Evaluation) kwa lengo la

kuhakikisha kwamba miradi hiyo inatekelezwa kwa ufanisi na kufikia malengo

yaliyokusudiwa. Miradi iliyosimamiwa Kiuratibu na Ufuatiliaji na Idara hii ni kama

ifuatavyo:

a) Usambazaji Umeme Vijijini.

b) Uimarishaji wa Miundombinu ya Umeme na Kulijengea Uwezo Shirika

(NORAD)

c) Uendelezaji wa visima vya Ras al- khaimah

d) Maji Safi na Usafi wa Mazingira wa Mkoa wa Mjini Magharibi (ADF 12).

e) Uimarishaji wa Miundombinu ya Maji Mkoa wa Mjini Magharibi (JICA)

f) Uhuishaji wa Mfumo wa Usambazaji Maji Zanzibar (INDIA)

g) Uhuishaji wa Huduma za Usambazaji Maji na Usafi wa Mazingira – Miji 25

(INDIA)

h) Uchimbaji wa Visima na Usambazaji Maji - Bandamaji (CHINA).

4

i) Utekelezaji wa Sera ya Nishati (SIDA)

ii. Kusimamia Maandalizi na Utekelezaji Wa Sera za Wizara na Kuratibu Mapitio

ya Sheria Mbalimbali za Wizara

13. Mheshimiwa Spika, katika uandaaji wa miongozo ya Kisera na Kisheria, Wizara

imekamilisha rasimu ya Sera ya Nishati na Sera ya Ujenzi. Sera hizo zimewasilishwa kwa

Kamati ya Makatibu Wakuu kwa ajili ya kupatiwa maoni na Wizara kwa inakamilisha

marekebisho kwa mujibu wa maoni na michango ya Wajumbe wa Kamati ya Makatibu

Wakuu. Wizara pia imeanza kuandaa Sera ya Mipango Miji na Sera ya Madini ambapo kazi

inayondelea ni ukusanyaji wa taarifa muhimu (situation analysis) zitakazotumika katika

utayarishaji wa Sera hizo.

iii. Kuimarisha Mahusiano na Washirika wa Maendeleo

14. Mheshimiwa Spika, Idara imeendeleza mashirikiano na Shirika la Misaada la Kimatifa la

Japan (JICA) katika maandilizi ya utekelezaji wa Mradi wa Uimarishaji wa Miundobinu ya

Maji Mjini Magharibi. Kupitia Mshauri wa Wizara wa Sekta ya Maji kutoka JICA, Idara

imeendesha Warsha sita (6) za usimamizi wa rasilimali maji na warsha nane (8) za ufuatiliaji

wa miradi ya maji. Warsha hizo zimewashirikisha watendaji wa Idara ya Mipango, ZAWA,

ZURA, ZEMA, Wizara ya Fedha na Tume ya Mipango.

Kwa upande mwengine Idara imeendelea kuimarisha uhusiano baina ya Wizara yetu na

Wizara ya Nishati; Wazara ya Ardhi Nyumba na Maendeleo ya Makaazi na Wizara ya

Madini za Serikali ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania ambapo miongoni mwa mambo

yaliyojadiliwa ni Mkataba wa Mauziano ya Umeme baina ya ZECO na TANESCO pamoja

na kubalidilishana uzoefu na utaalamu katika utekelezaji wa majukumu yanayofanana kwa

Wizara hizi.

15. Mheshimiwa Spika, katika Mwaka wa Fedha 2019/2020, katika kutekeleza Programu ndogo

ya Uratibu wa Mipango, Sera na Tafiti za Wizara jumla ya TZS Milioni 305.351

ziliidhinishwa kutumika. Hadi kufikia Machi 2020, fedha zilizoingizwa ni TZS Milioni

200.174 sawa na asilimia 65.6 ya makadirio.

5

PROGRAMU NDOGO YA UTAWALA NA UENDESHAJI

16. Mheshimiwa Spika, Programu hii inajukumu la kusimamia uendeshaji wa shughuli za kila

siku za Wizara pamoja na uendelezaji wa Rasilimali Watu kwa kuandaa mipango ya kujenga

uwezo wa Watumishi, kushughulikia haki na stahiki za Watumishi waliopo na

waliohitimisha Utumishi wao kwa sababu mbalimbali, kuhakikisha kuwepo kwa watendaji

wa kutosha na wenye sifa na kusimamia nidhamu ya Watumishi

17. Mheshimiwa Spika, hadi kufikia Machi 2020, Idara ya Uendeshaji na Utumishi ilitekeleza

mambo yafuatayo:

i. Kufanya malipo kwa kazi za uendeshaji wa Afisi kwa kulipa huduma za umeme,

mtandao, vifaa vya kuandikia, ununuzi wa samani, matengenezo ya vifaa vya afisi,

matengenezo ya kawaida kwa vipando 9 pamoja na kulipia bima gari 3 za Wizara.

ii. Kuratibu mafunzo ya muda mfupi kwa wafanyakazi 564 na muda mrefu kwa

wafanyakazi 32. Mafunzo hayo yalifanyika ndani na nje ya nchi kwa gaharama za

Serikali na Washirika wa Maendeleo. Kwa ufafanuzi zaidi naomba angalia

kiambatisho “C1 na C2”.

iii. Kulipa stahiki kwa wafanyakazi ikiwemo malipo ya baada ya saa za kazi kwa

wafanyakazi 34, posho la likizo kwa wafanyakazi 13 ambao walistahiki kwa mujibu

wa sheria, ubani wa kufiwa kwa wafanyakazi watano (5).

iv. Idara iliandaa na kuratibu mpango wa Rasilimali watu wa Mwaka wa Fedha

2019/2020, kuratibu uajiri wa wafanyakazi 103 kwa ajili ya kujaza nafasi tupu na

mpya zilizokuwepo kwa sababu mbalimbali na pia ilikabidhi majukumu ya kazi (job

description) kwa wafanyakazi ili kurahisisha kujua majukumu yao na kujiandaa na

tathmini ya utekelezaji.

18. Mheshimiwa Spika, katika Mwaka wa Fedha 2019/2020, Programu hii iliidhinishiwa jumla

ya TZS Bilioni 1.727 kwa ajili ya kufanikisha shughuli za Uendeshaji na Utumishi. Hadi

kufikia Machi, 2020, fedha zilizoingizwa ni TZS Bilioni 1.419 ambazo sawa na asilimia 82

ya makadirio.

6

PROGRAMU NDOGO YA URATIBU NA UTEKELEZAJI WA SHUGHULI ZA

WIZARA PEMBA

19. Mheshimiwa Spika, Programu hii ndogo inatekelezwa na Afisi Kuu Pemba na inajukumu la

uratibu na usimamizi wa kazi za Wizara zinatekelezwa Pemba ikiwemo Programu na Miradi

ya Maendeleo. Hadi kufika Machi 2020 programu hii imetekeleza kazi zifuatazo:-

i. Kusimamia shughuli za uendeshaji za kila siku kwa kulipa gharama za ununuzi wa

gari moja ya ufuatiliaji wa kazi za Wizara Pemba, ununuzi wa vifaa, malipo ya

huduma za umeme, mtandao, simu, gharama za posta na matengenezo ya vyombo

vya usafiri.

ii. Kusimamia maslahi ya wafanyakazi kwa kuwapatia malipo ya baada ya saa kazi

(Overtime) wafanyakazi kumi na nane (18) na stahiki za likizo wafanyakazi kumi na

mbili (12).

iii. Kuwajengea uwezo wafanyakazi ambapo wafanyakazi wawili (2) wamepatiwa

masomo ya muda mrefu na wafanyakazi watano (5) mafunzo ya muda mfupi

(Induction Course).

iv. Kusimamia utekelezaji wa kazi za kawaida zikiwemo upimaji wa viwanja,

utayarishaji na utoaji wa Hati za Matumizi ya Ardhi, utambuzi na usajili wa Ardhi,

utatuzi wa migogoro ya ardhi, usambazaji wa huduma za maji safi na salama na

usambazaji na uimarishaji wa huduma ya umeme.

v. Kufuatilia utekekelezaji wa Miradi ya Maendeleo ambayo ni miradi ya maji katika

maeneo ya Wambaa, Chanjaani, Gombani-Mchuya, Matuleni, Kilindi, Ukutini,

Kilindini, Kwale Gongo Micheweni Fundo na Uvinje ni miradi ya Umeme katika

vijiji vya Mteng’ombe, Chozi Minyenyeni, Mtambwe-Uondwe, na Kwale Mpona.

20. Mheshimiwa Spika, katika Mwaka wa Fedha 2019/2020, Programu hii ilipangiwa matumizi

ya TZS Milioni 724.664 kwa ajili ya kufanikisha utekelezaji wake. Hadi kufikia Machi,

2020, fedha zilizoingizwa ni TZS Milioni 614.700 ambazo sawa na asilimia 84 ya

makadirio.

7

PROGRAMU KUU PN0102: USIMAMIZI WA ARDHI NA MAKAAZI

21. Mheshimiwa Spika, Programu hii inajukumu la kuhakikisha usalama wa matumizi ya ardhi

na huduma za makaazi bora kwa Wananchi na inajumuisha Programu ndogo tatu kama

ifuatavyo:-

PROGRAMU NDOGO YA UTATUZI WA MIGOGORO YA ARDHI

22. Mheshimiwa Spika, Mahakama ya Ardhi ina jukumu la kupokea, kusikiliza na kuamua kesi

za migogoro ya ardhi zinazowasilishwa na wananchi pamoja na Taasisi mbali mbali. Katika

Mwaka wa Fedha 2019/2020 Mahakama ya Ardhi kupitia Programu hii ndogo ya utatuzi wa

migogoro ya ardhi imetekeleza shughuli zifuatazo:-

i. Kutatua migogoro ya ardhi:

23. Mheshimiwa Spika, katika Mwaka wa Fedha 2019/2020 Mahakama ya Ardhi ilipanga

kuzitolea maamuzi kesi 260. Kwa kipindi hicho, kesi mpya 124 zimefunguliwa Unguja na

Pemba. Mahakama imeendelea kuendesha kesi mbali mbali ziliopo Mahakamani ambapo

jumla ya kesi 157 zimetolewa uamuzi sawa na asilimia 60 ya lengo la mwaka kwa

mchanganuo ufuatao:-

Jaduweli nambari 1: Mchanganuo wa Migogoro ya Ardhi iliyopokelewa

sn MKOA KESI MPYA

ZILIZOFUNGULIWA

KESI

ZILITOLEWA

MAAMUZI

KESI

ZINAZOENDELEA

1 Kaskazini Unguja 28 13 47

2 Mjini Magharibi 34 69 74

3 Kusini Unguja 16 21 24

4 Kaskazini Pemba 21 22 22

5 Kusini Pemba 25 32 22

8

24. Mheshimiwa Spika, Hadi kufikia tarehe 31 Machi, 2020 Mahakama ya Ardhi ina jumla ya

kesi 189 zilizopo katika Mahakama zetu Unguja na Pemba ambapo Unguja ina jumla ya kesi

145 na Pemba ina jumla ya kesi 44.

ii. Matengenezo ya majengo ya Mahkama za Ardhi:

25. Mheshimiwa Spika, Mahakama ya Ardhi imeweza kuifanyia matengenezo Mahakama ya

Ardhi Mkoa wa Kusini Pemba kwa kufanya utanuzi wa jengo (extension), ujenzi huo

umekamilika na kupunguza ufinyu wa nafasi kwa wafanyakazi.

iii. Kutoa elimu kwa jamii:

26. Mheshimiwa Spika, Mahakama ya Ardhi imeendelea kutoa elimu kwa jamii juu ya

umuhimu wa kufuata Sheria mbali mbali za ardhi, ujenzi na mazingira kwa kushiriki katika

maonesho ya maadhimisho ya Siku ya Sheria Duniani (Law Day).

27. Mheshimiwa Spika, kwa Mwaka wa Fedha 2019/2020, katika kutekeleza Programu ndogo

ya Utatuzi wa Migogoro ya Ardhi jumla ya TZS Milioni 594.732 ziliidhinishwa kutumika.

Hadi kufikia Machi 2020, fedha zilizoingizwa ni TZS Milioni 344.007 sawa na asilimia 57.8

ya makadirio.

PROGRAMU NDOGO YA UTHAMINI WA RASILIMALI

28. Mheshimiwa Spika, Programu hii inatekelezwa na Ofisi ya Mthamini Mkuu wa Serikali

ambapo dhumuni lake ni kuhakikisha usimamizi mzuri wa kazi za uthamini kwa Serikali,

Sekta binafsi na wananchi kwa ujumla. Kwa Mwaka wa Fedha 2019/2020 Ofisi ya Mthamini

Mkuu wa Serikali ilitekeleza kazi zifuatazo:-

i. Kupitisha na kuthibitisha ripoti za uthamini wa rasilimali kwa madhumuni

mbalimbali.

29. Mheshimiwa Spika, jumla ya ripoti 205 zimethibitishwa kwa Mwaka wa Fedha 2019/2020

ambapo kati ya hizo 179 ni ripoti za uthamini kwa ajili mikopo (Morgage purpose), 4 ripoti

za uthamini kwa ajili ya thamani (Book value), 10 ripoti za uthamini kwa ajili ya mirathi

9

(Inheritance purpose) na 12 ripoti ya uthamini kwa ajili ya fidia (Compensation purpose).

Utekelezaji wa Shughuli hii hutegemea maombi yanayowasilishwa.

ii. Kutayarisha Ripoti ya Shughuli za Uthamini Kwa Kila Robo Mwaka.

30. Mheshimiwa Spika, Ofisi ya Mthamini Mkuu wa Serikali imetoa Ripoti ya Shughuli zote za

uthamini kwa kila robo Mwaka. Ripoti hiyo inaonyesha kazi ambazo Ofisi ya Mthamini

Mkuu wa Serikali imezifanya kwa kipindi cha robo husika pamoja na Changamoto zake.

iii. Kutayarisha na Kuingiza Taarifa za Mali Zilizofanyiwa Uthamini Katika

Mfumo wa Kieletroniki.

31. Mheshimiwa Spika, Ofisi ya Mthamini Mkuu wa Serikali tayari imeandaa mfumo wa

kieletronik unaotumika kuweka taarifa za mali zinazofanyiwa uthamini. Mfumo huo bado

upo katika majaribio ya uingizaji taarifa kwa sasa.

iv. Kufanya Mikutano na Taasisi za Serikali.

32. Mheshimiwa Spika, Ofisi ya Mthamini Mkuu wa Serikali imejitambulisha uwepo wake na

majukumu yake kwa Taasisi za Umma ambapo kwa Mwaka wa Fedha 2019/2020 imekutana

na Wizara 7 za Serikali ya Mapinduzi ya Zanzibar pamoja na Taasisi zake ambapo ilitoa

elimu kwa taasisi hizo kuhusu kazi za uthamini inazozifanya kwa mujibu wa Sheria.

v. Kutoa Elimu Kuhusu Kazi ya Uthamini kwa Masheha na Wakuu wa Wilaya

33. Mheshimiwa Spika, Ofisi ya Mthamini Mkuu wa Serikali imefanya Semina kwa Wakuu wa

Wilaya na Masheha katika Ofisi za Wakuu wa Wilaya husika kuwapa uelewa kuhusu

uthamini na kazi ambazo Ofisi inazifanya kwa mujibu wa Sheria, Aidha Ofisi imekutana na

Wakurugenzi wa Halmashauri na Manispaa za Unguja pamoja na watendaji wao kwa lengo

hilo la kutoa elimu kuhusu Ofisi ya Mthamini Mkuu wa Serikali na Kazi zake inazozifanya.

34. Mheshimiwa Spika, kwa Mwaka wa Fedha 2019/2020, katika kutekeleza Programu ndogo

ya Uthamini wa Rasilimali jumla ya TZS Milioni 135.00 ziliidhinishwa kutumika. Hadi

kufikia Machi 2020, fedha zilizoingizwa ni TZS Milioni 53.318 sawa na asilimia 39 ya

makadirio.

10

PROGRAMU NDOGO YA UTAWALA WA ARDHI NYUMBA NA MAKAAZI

35. Mheshimiwa Spika, katika Mwaka wa Fedha 2019/2020 utekelezaji wa Programu hii ndogo

ulilenga katika kuhakikisha usalama wa umiliki wa Ardhi na uimarishaji wa huduma za

makaazi kupitia upimaji wa ardhi, utambuzi na usajili wa ardhi, mipango ya miji na matumizi

ya ardhi, ukarabati wa nyumba za maendeleo na majengo ya kihistoria.

KAMISHENI YA ARDHI

36. Mheshimiwa Spika, hadi kufikia Machi 2020, Kamisheni ya Ardhi imetekeleza kazi

zifuatazo:-

i. Utawala na Uendeshaji

a) Kuwajengea uwezo wafanyakazi ambapo jumla ya wafanyakazi 22 wamepatiwa

mafunzo ya ndani yanayohusu utayarishaji wa Hati za Ardhi na wafanyakazi 26

wamepatiwa mafunzo tofauti ya utendaji wa majukumu yao.

b) Kusimamia maslahi ya Wafanyakazi ambapo stahiki zimetolewa kwa

wafanyakazi 35 ikiwemo likizo na malipo baada ya saa za kazi.

ii. Ugawaji na Usimamizi wa Ardhi

a) Kutayarisha Hati 1,188 ambapo Hati 1,004 kwa Unguja na Hati 184 Kwa Pemba.

b) Kutayarisha Mikataba ya Ukodishaji Ardhi 74 ambapo Mikataba 41 kwa Unguja

na Mikataba 5 kwa Pemba.

c) Kufanya ukaguzi wa maeneo 52 ya Ardhi za Eka Tatu na maeneo 38 ya Ardhi za

Ukodishwaji.

d) Kutayarisha Vitambulisho 20 vya Matumizi ya Ardhi ya Eka Tatu.

e) Jumla ya kazi za uthamini 167 zilifanywa, 146 kwa Unguja na 21 Kwa Pemba.

Kazi hii hutegemea idadi ya maombi yaliyowasilishwa ya kutaka kufanyiwa kazi

kwa madhumuni mbalimbali yakiwemo ya mirathi, kujua thamani ya mali na

ulipaji fidia.

f) Kufanya utambuzi wa maeneo 472, maeneo 26 Unguja na 446 kwa upande wa

Pemba. Kazi hii iliendelea kwa kufanya zoezi la uhakiki wa taarifa za maeneo 6

yaliyokwisha tambuliwa.

11

iii. Kuratibu na kusimamia Usajili wa Ardhi

a) kuhakiki maeneo 395 ambapo kwa Unguja ni maeneo 206 na kwa Pemba maeneo

189. Maeneo hayo ni kwa Wilaya za Mjini, Magharibi B, Chake Chake, Wete na

Mkoani.

b) Kusajili maeneo (parcels) 269 ambapo maeneo 123 kwa Unguja na 146 kwa

Pemba. Maeneo hayo yaliyosajiliwa ni kwa Wilaya za Mjini, Magharibi B, Chake

Chake, Wete, Mkoani na Micheweni.

c) Kuweka taarifa za mabadiliko ya umiliki wa matumizi ya ardhi kwa ardhi

zilizosajiliwa. Afisi ya Mrajis wa Ardhi imeweza kusajili maeneo 14 kati ya

maeneo 25 iliyojipangia. Kwa Unguja ni maeneo 13 na kwa Pemba ni eneo 1.

Maeneo hayo ni Mchangani, Kikwajuni Bondeni, Mlandege, Vikokotoni,

Funguni, Kajificheni, Mwembeladu, Vikokotoni, Mwembetanga, Gulioni,

Malindi, Kiponda, Mkunazini (Unguja) na Selem (Pemba).

d) Jumla ya kadi za usajili wa ardhi 416 zimetengezwa ambapo kwa Unguja ni kadi

349 na Pemba ni kadi 67.

e) Kutayarisha Marejista 4 katika maeneo yaliyosajiliwa katika Shehia Jang’ombe

(Unguja), Selem, Limbani na Kiungoni (Pemba).

f) Kutoa elimu ya uhamasishaji wa Usajili wa Ardhi. Jumla ya mikutano 11

imefanyika ambapo 9 ni kwa Unguja na 2 ni Pemba. Uhamasishaji umefanyika

katika vituo vya Kikwajuni Juu, Kikwajuni Bondeni, Mchangani, Kidutani,

Matarumbeta, Jang'ombe, Mpendae, Wete, Selem na Limbani.

g) Semina 13 za mafunzo kwa wafanyakazi zimeendeshwa. Mafunzo hayo ni kuhusu

usajili wa ardhi kwa kutumia njia za elektroniki, Sera ya Miji, utawala wa sheria,

utambuzi, utayarishaji wa hati, usajili wa nje ya mpangilio (sporadic), fedha,

hifadhi ya Mji Mkongwe.

h) Kusajili ardhi kwa ajili ya mirathi ambapo maeneo 13 yamesajiliwa.

i) Makala 12 zimetayarishwa kwa ajili ya kuchapishwa katika Jarida la ARDHI

toleo la tano.

12

iv. Upimaji na Utoaji wa Ramani za Ardhi

a) Jumla ya viwanja 1,171 vimepimwa kwa upande wa Unguja na 441 Kwa upande

wa Pemba kwa ajili ya matumizi mbalimbali.

b) Kuweka alama za Upimaji (control points) 472 katika mfumo wa komputa.

c) Jumla ya ramani za ardhi 839 zimetayarishwa kwa Unguja na140 kwa Pemba.

v. Upangaji wa Miji na Matumizi ya Ardhi

a) Kutekeleza Mpango wa Maendeleo wa kitovu cha Mji wa Zanzibar (Zanzibar

City Centre-Local Area Plan) kwa kusimamia mradi wa “Green-Corridor”.

b) Kupanga maeneo ya wazi (Open space) manne (4) ambayo ni Kibanda Maiti,

Daraja Bovu, na eneo la Kiembe samaki kwa Unguja na Madungu

(Mwanamashungi) kwa Pemba.

c) Kuendelea na hatua za utayarishaji wa Sera, Sheria na Kanuni mpya za Mipango

Miji na Maendeleo ya Ardhi ambapo Idara imekutana na wananchi katika ngazi

za Halmashauri na Mikoa ili kupata maoni yao.

37. Mheshimiwa Spika, katika Mwaka wa Fedha 2019/2020 jumla ya TZS Bilion 2.111

ziliidhinishwa kutumika ikiwa ni ruzuku ya matumizi ya kawaida na Mishahara. Hadi kufikia

Machi, 2019 fedha zilizoingizwa ni TZS Bilion 1.707 sawa na asilimia 80.9 ya makadirio.

SHIRIKA LA NYUMBA

38. Mheshimiwa Spika, katika Mwaka wa Fedha 2019/2020 Shirika limetekeleza kazi

zifuatazo:

i. Matengenezo ya Nyumba za Shirika

a) Matengenezo ya nyumba kumi (10) za Maendeleo Madungu yanaendelea na

yamefikia asilimia sitini na tano (65%) ya kukamilika kwake.

b) Matengenezo madogo madogo ya nyumba za Shirika zikiwemo: nyumba namba

414 Hurumzi, M16 Kikwajuni, K5 Kikwajuni, 293 Kiponda na Bloki namba 2

Michenzani, nyumba namba T 1, T 14, T 17 na T 31A+B Selemu-Wete, BL.2/22

Micheweni, T-18 ChakeChake na Ofisi ya Shirika la Nyumba ChakeChake.

13

c) Kufanya matayarisho ya ujenzi wa jengo jipya la biashara Kilimatinde ikiwemo

kuandaa michoro na makisio ya ujenzi ‘BOQ’.

d) Matengenezo ya dharura kwa kuezeka mapaa ya bloki B na N Kikwajuni

yaliyoezuka kutokana na upepo.

e) Kufanya mkutano wa hadhara katika uwanja wa Alabama - Miembeni ukiwa na

lengo kuu la kutoa taarifa rasmi ya matayarisho ya matengenezo ya Nyumba za

Maendeleo yakianzia na nyumba 36 za bloki namba 1 Michenzani. Tayari

mkataba wa matengenezo hayo umesainiwa. Mkandarasi wa kazi hiyo ni Kikosi

Maalum cha Kuzuia Magendo (KMKM) na Msimamizi ni Wakala wa Majengo

Zanzibar. Kazi ya matengenezo itaanza hivi karibuni.

f) Kutayarisha michoro (existing drawings) ya nyumba No.1107-1115 Malindi

(Mabanda ya Papa), kuendelea kupima na kutayarisha michoro ‘Existing

drawings” ya nyumba No. 300, 301 na 303 Shangani na nyumba No. 366 Beit-el-

Ras.

g) Kusafisha na kuifanyia matengenezo mifumo ya maji machafu ya nyumba za

Mombasa Mchina Mpya, Bloki D Kikwajuni, Bloki namba 3,5,7,8,9 Michenzani,

Madungu, Mtemani na Mapinduzi Mkoani.

h) Kujenga shimo (soak pit) jipya kwenye nyumba za Mombasa Mchina Mpya.

ii. Kuzitambua, Kuzithamini na Kuziorodhesha Milki za Shirika

a) Shirika linaendelea na Uthamini wa nyumba zake zilizopo Mji Mkongwe.

b) Kukamilisha uwekaji wa vibati vya nambari za utambuzi kwa nyumba za Mji

Mkongwe kwenye mitaa ya Shangani, Forodhani, Gizenga, Kiponda, Mkunazini

na Hurumzi.

iii. Kuweka Mazingira Mazuri ya Kazi kwa Wafanyakazi

a) Matengenezo ya jengo la ofisi awamu ya pili yanaendelea.

b) Shirika limekamilisha zoezi la uajiri kwa wafanyakazi watatu (3) ambao tayari

wameshapangiwa kazi.

c) Wafanyakazi kumi na tano (15) wa fani tofauti wamepatiwa mafunzo ya muda

mfupi ndani ya nchi.

14

d) Shirika limenunua vespa tatu (3) kwa ajili ya kurahisisha ufanyaji kazi kwa

watendaji wake.

iv. Kuongeza Ufanisi Katika Kukusanya Mapato ya Shirika

a) Shirika linaendelea kuwafuatilia wapangaji wenye madeni makubwa ikiwemo

kuunda Kamati ya Bodi ya kufuatilia madeni, kuwaita wapangaji wenye madeni

na kujipanga kwa ajili kuwapeleka wapangaji wasiotaka kulipa kwenye Bodi ya

Kudhibiti Kodi za Nyumba.

b) Kuanzisha mfumo wa kutuma ujumbe mfupi wa simu kwa wapangaji ili

kuwakumbusha kulipa kodi.

c) Kufanya ukaguzi wa kawaida wa nyumba za Shirika ili kuwatambua wapangaji

halisi, kufuatilia madeni, mikataba ya upangishwaji na kujua changamoto

zilizopo.

d) Kutoa mikataba mipya ya ukodishaji kwa wapangaji wa nyumba za Shirika.

39. Mheshimiwa Spika, kwa Mwaka wa Fedha 2019/2020 Shirika lilikadiria kukusanya TZS

Bilioni 3,035. Hadi kufika Machi 2020 jumla ya TZS 1.815 zimekusanywa ambazo ni sawa

na asilimia 60 ya makadirio. Kwa upande wa matumizi Shirika lilikadiria kutumia jumla ya

TZS Bilioni 3.011. Hadi kufikia Machi 2020 jumla ya TZS 1.348 zimetumika ambazo ni

sawa na asilimia 45 makadirio.

MAMLAKA YA HIFADHI NA UENDELEZAJI MJI MKONGWE

40. Mheshimiwa Spika, katika Mwaka wa Fedha 2019/2020 Mamlaka imeendelea kusimamia

uhifadhi na uendelezaji wa Mji wetu wa Urithi wa Kimataifa kwa kutoa ushauri wa

kitaalamu na kusimamia miradi ya Uhifadhi wa Majengo kama ifuatavyo:-

i. Ukarabati wa Jengo la Beit-El-Ajaib

41. Mheshimiwa Spika, Mamlaka inaendelea za kusimamia ukarabati wa jengo hili ambapo

kazi zilizofanyika hadi kufikia Machi 2020 ni kutayarisha ofisi ya muda ya Meneja wa

mradi na ya Mkandarasi ambayo baadae itatumika kama ofisi ya Beit-El-Ajaib, Ujenzi wa

15

paa la dharura katika upande ambao jengo lilianguka ili kuzuia uharibifu zaidi wakati wa

mvua, Kuzungushia jukwaa la mbao mnara na uparaji wa milango na madirisha kwa ajili ya

kufanyiwa matengenezo, Kufanya uchunguzi wa vyuma (I section beam) vinavyozuia dari

za nje ili kujua uimara wake, Kutayarisha sampuli za plasta kwa ajili ya kuthibitishwa na

Meneja mradi kabla ya kuanza kazi pamoja na kuendeleza michoro kwa baadhi ya sehemu

zinazotakiwa kufanyiwa ukarabati.

ii. Makumbusho ya Kasri la Wananchi (People’s Palace Museum)

42. Mheshimiwa Spika, katika jitihada za kuliimarisha jengo hili la kihistoria, Serikali imetenga

TZS Bilioni 2.552 kwa ajili ya kulifanyia matengenezo. Gharama hizo zimetokana na

ukaguzi wa kina uliofanywa na wataalamu wa Mji Mkongwe.

iii. Ukarabati wa jengo la PBZ Malindi

43. Mheshimiwa Spika, Mamlaka imeendelea na kazi za kusimamia ujenzi mpya na ukarabati

wa jengo hili ambapo katika jengo jipya kazi inayoendelea ni kutia milango na madirisha.

Kwa upande wa jengo la zamani kazi zinazoendelea ni ukataji wa kuta za ndani (partitions)

pamoja na kutia milango na madirisha, kiujumla kazi imefikia wastani wa asilimia 78 ya

matengenezo. Jengo linatarajiwa kukabidhiwa mwezi Aprili, 2020.

iv. Ukarabati Mdogo wa Majengo

44. Mheshimiwa Spika, hadi kufikia Machi, 2020 Mamlaka imetoa vibali 151 kwa

matengenezo ya kawaida kwa nyumba mbali mbali zilizomo ndani ya eneo la uhifadhi.

Mamlaka hufanya ufuatiliaji ili kuhakikisha kwamba walopatiwa vibali hivyo hawakiuki

masharti ya ujenzi husika.

v. Ukaguzi wa Majengo Yote Yaliyomo Ndani ya Eneo la Mji Mkongwe

45. Mheshimiwa Spika, kutokana na uchakavu wa Majengo, Mamlaka ya Hifadhi na

Uendelezaji Mkongwe ilifanya ukaguzi wa majengo yote yaliyomo katika eneo la hifadhi na

kubaini kuwepo kwa majengo 1,244 yaliyo katika hali nzuri, 1,131 hali ya wastani , 250

hali mbaya na 86 hali mbaya sana. Aidha baadhi ya wananchi wameelimika baada ya

kufanyika ukaguzi wa majengo na wameanza kuchukua jitahada za ukarabati wa majengo

16

yao. Hata hivyo jitahada za makusudi zinachukuliwa na Mamlaka za kuwaita na

kuwaelimisha zaidi wamiliki wenye majengo yaliyo katika hali mbaya ili wachukue hatua za

haraka za kufanya ukarabati wa majengo yao kabla ya kutokea athari.

vi. Utekelezaji wa Mpango wa Uingiaji waVyombovya Moto

46. Mheshimiwa Spika, Mamlaka ya Hifadhi na Uendelezaji Mji Mkongwe imekamilisha

utayarishaji wa Mpango wa Uingiaji wa Vyombo vya Moto kwa kushirikiana na taasisi

nyenginezo (Baraza la Manispaa Mjini, Usalama Barabarani, Shirika la Bandari, Idara ya

Usafiri na Leseni, Idara ya Ujenzi na Utunzaji wa Barabara). Mpango huo umeshaanza

kutumika kuanzia tarehe 10/2/2020 na kuonesha mafanikio ya kupunguza msongamano kwa

kiasi kikubwa.

vii. Kuwajengea Uwezo Wafanyakazi

47. Mheshimiwa Spika, Mamlaka imewajengea uwezo wafanyakazi wake ambapo mfanyakazi

mmoja (1) anaendelea na masomo ya muda mrefu ndani ya nchi ya shahada ya tatu katika

masuala ya Upangaji wa Miji na wafanyakazi wanne (4) wamepatiwa mafunzo ya muda

mfupi nje ya nchi katika masuala ya Uhifadhi wa Mambo ya Kale na Mipango ya Miji.

Aidha wafanyakazi 58 wamepatiwa stahiki za malipo baada ya saa za kazi.

48. Mheshimiwa Spika, katika Mwaka wa Fedha 2019/2020 Mamlaka ya Hifadhi na

Uendelezaji Mji Mkongwe ilipangiwa kutumia jumla ya TZS Milioni 804.00 ikiwa ni fedha

za ruzuku ya mishahara na matumizi ya kawaida. Hadi kufikia Machi,2020 jumla ya TZS

Milioni 531.92 zimetumika ambazo ni sawa na asilimia 66 ya makadirio

WAKALA WA MAJENGO

49. Mheshimiwa Spika, katika Mwaka wa Fedha 2019/2020 Wakala wa Majengo imeendelea

kusimamia na kutoa ushauri kwa miradi ya ujenzi ya taasisi za Serikali na kama ifuatavyo:-

i. Kutoa Ushauri Elekezi (Consultancy)

a) Mradi wa nyumba za Wananchi zinazoendelea kujengwa Dundua, Bumbwini

Mkoa wa Kaskazini Unguja.

17

b) Mradi ya ujenzi wa ghala la akiba ya chakula Bandarini Unguja.

c) Mradi wa ujenzi wa chuo cha Amali kiliopo Daya Mtambwe - Pemba na

Makunduchi Unguja.

d) Kuandaa michoro na gharama za ujenzi wa Kiwanja cha Michezo kiliopo

Kitogani Mkoa wa Kusini Unguja na Mkokotoni Kaskazini Unguja.

e) Kuandaa michoro na gharama za ujenzi wa Nyumba ya Sanaa Mwanakwerekwe

f) Kuandaa michoro ya marekebisho ya utanuzi (Renovations) ya Ukumbi wa

Mikutano wa Sheikh Idrisa Abdulwakil - Kikwajuni.

g) Kuandaa michoro na gharama za ujenzi wa jengo la Ofisi ya ZAECA- Tunguu.

h) Kuandaa michoro na gharama za ujenzi wa jengo la Ofisi ya Shirika la Bima

Pemba.

i) Kuandaa ramani na gharama za ujenzi wa jengo la Ofisi za Wakala wa Majengo

Mazizini.

ii. Kusimamia Miradi ya Ujenzi (Clerk of Work)

a) Mradi wa ujenzi wa Maduka (Shopping Mall) Michenzani.

b) Mradi wa ujenzi wa jengo la Kitega Uchumi Kisonge.

c) Mradi wa ujenzi wa Mahkama Kuu Tunguu.

d) Mradi wa ujenzi wa nyumba za mji mpya wa Kwahani.

e) Mradi wa ujenzi wa Ofisi ya Rais Ikulu Chake Chake

f) Ukarabati wa Jengo la Takwimu Mazizini.

g) Matengenezo ya Afisi ya Idara ya Leseni iliopo Mwanakwerekwe

iii. Nyumba za Viongozi wa Serikali na Watumishi wa Umma

a) Kuendelea kutoa ushauri elekezi na kusimamia ujenzi wa nyumba ya Afisi ya

Makamo wa Pili wa Rais wa Zanzibar iliyoko Pagali, Chakechake Pemba

b) Kukamilisha matengenezo ya nyumba ya Serikali ilioko Migombani, Unguja

50. Mheshimiwa Spika, kwa Mwaka wa Fedha 2019/2020 Wakala wa Majengo ilipangiwa

ruzuku ya TZS Milioni 365.00 kwa kazi za kawaida. Hadi kufikia Machi 2020 jumla ya TZS

192.50 zimetumika ambazo ni sawa na asilima 52.7 ya makadirio.

18

BODI YA USAJILI WAKANDARASI

51. Mheshimiwa Spika, katika Mwaka wa Fedha 2019/2020 Bodi ya Usajili Wandarasi

imetekeleza kazi zifuatazo:-

i. Jumla ya Wakandarasi wapya thelathini na nne (34) wamesajiliwa ambapo 13 kutoka

Zanzibar, 19 kutoka Tanzania Bara na wawili (2) kutoka nje ya Tanzania.

ii. Kufanya ukaguzi kwa wakandarasi wapya ishirini (20) na thelathini na nne (34)

waliowasilisha maombi ya kusajiliwa.

iii. Kufanya ziara 83 za ukaguzi kwa Unguja na 32 kwa Pemba pamoja na kufanya vikao

51 vya kesi zinazohusiana na uvunjaji wa Sheria za ujenzi.

iv. Kuwapatia wajumbe na watendaji wa Bodi mafunzo ya muda mfupi Tanzania Bara,

kuhudhuria mikutano ya kitaalamu pamoja na kufanya mikutano ya mashirikiano na

Bodi ya Wakandarasi ya Tanzania Bara.

v. Kufanya mafunzo kwa ajili ya usalama kazini kwa wakandarasi na wadau wengine.

vi. Kufanya Mkutano Mkuu wa Wakandarasi wote na kujadili mafanikio, changamoto na

fursa kwa Wakandarasi.

52. Mheshimiwa Spika. katika Mwaka wa Fedha 2019/2020 Bodi ya Usajili wa Wakandarasi

ilipangiwa kutumia jumla ya TZS Milioni 50.00 ikiwa ni fedha za ruzuku kwa matuymizi ya

kazi za kawaida. Hadi kufikia Machi 2020 jumla ya TZS Milioni 25.00 zimetumika ambazo

ni sawa na asilimia 50 ya makadirio.

BODI YA USAJILI WAHANDISI WASANIFU NA WAKADIRIAJI MAJENGO

53. Mheshimiwa Spika, katika Mwaka wa Fedha 2019/2020 Bodi ya Usajili Wasanifu,

Wahandisi na Wakadiriaji Majengo imetekeleza kazi zifuatazo:-

i. Kuendeleza Usajili wa Wataalamu 10 wa fani ya Ujenzi wa Majengo, Wahitimu 44,

Mafundi Sadifu watatu (3) na Makampuni ya ushauri wa Ujenzi 15 kama

ilivyoainishwa katika Sheria.

19

ii. Kuelimisha na kuwaendeleza Wataalamu wa fani ya Ujenzi kuhusu Ujenzi wa

Viwango kwa kufanya Programu tatu (3) za mafunzo ya muda mfupi (CPD).

iii. Kuwajengea uwezo wajumbe wa Bodi kwa kuwapatia mafunzo maalum ya uelewa

wa kazi za Bodi.

iv. Kufuatilia kazi za Ujenzi wa Majengo zinazofanywa na Wasanifu, Wahandisi na

Wakadiriaji Majengo katika maeneo yote ya Unguja na Pemba.

v. Kushirikiana na Taasisi za ndani na nje ya Nchi zinazofanana na Bodi kwa Lengo la

kujifunza na kubadilishana ujuzi kwa watendaji wa Bodi lengo la kuleta maendeleo

na ufanisi wa kazi za Bodi.

vi. Kuendelea na taratibu wa uwanzishwaji wa Mafunzo ya Vitendo (Structure

Apprenticeship Program) kwa kuwawezesha wahitimu waliotajwa katika Sheria ya

Bodi waweze kuwa Wataalamu bora wanaozingatia maadili na wenye uweledi katika

tasnia ya Ujenzi.

vii. Kuendelea kuhamasisha uwepo wa Jumuiya ya Wasanifu, Wahandisi na Wakadiriaji

Majengo kwa mustakbali wa Wataalamu wa fani hizo.

viii. Kuendelea na hatua za marekebisho ya Sheria namba 5 ya mwaka 2008 ya Bodi ya

Usajili Wasanifu, Wahandisi na Wakadiriaji Majengo ili iendane na wakati kwa

kujumuisha Wataalamu wengine wa Ujenzi kwa lengo la kudhibiti na kuwaendeleza

Wataalamu.

ix. Kutoa Elimu kwa Jamii na wadau wa Ujenzi juu ya ufahamu wa majukumu ya Bodi

ya Usajili Wasanifu, Wahandisi na Wakadiriaji Majengo kwa kufanya Mikutano

minne (4) pamoja na vipindi vinne vya Televisheni na Redio.

54. Mheshimiwa Spika, katika Mwaka wa Fedha 2019/2020 Bodi ya Usajili Wasanifu,

Wahandisi na Wakadiriaji Majengo ilipanga kutumia jumla ya TZS Million 50.00 ikiwa ni

ruzuku kwa matumizi ya kazi za ziada. Hadi kufikia Machi 2020 jumla ya TZS Milioni 20.8

zimetumika ambazo ni sawa na asilimia 41.6 ya makadirio

BODI YA KONDOMINIO

55. Mheshimiwa Spika, katika Mwaka wa Fedha 2019/2020 Bodi ya Kondominio imetekeleza

kazi zifuatazo:-

20

i. Kuwajengea uwezo Wajumbe wa Bodi kupitia kongamano la Kimataifa la masuala ya

Milki za Ardhi Afrika lililoandaliwa na “Africa Real Estate Society” (AfRES) Jijini

Arusha. Vilevle, Wajumbe walihudhuria Warsha ya siku moja ya Wasanifu,

Wahandisi na Wakadiriaji Majengo iliojadili Changamoto ya uhaba wa Mchanga

Zanzibar na Fursa zake.

ii. Kuandaa muongozo wa Uendeshaji na Usimamizi wa Majengo ya Kondominio

Zanzibar “Condominium Properties Administration and Management strategy”

ambao utatoa miongozo katika utendaji wa kazi za Bodi na kuanza kazi rasmi ya

usajili.

iii. Kufanya ziara ya kimafunzo katika Taasisi za Wizara ya Ardhi, Nyumba na

Maendeleo ya Mkaazi Tanzania Bara (Ofisi za Msajili wa Hati Tanzania na Shirika la

Nyumba la Taifa – NHC) kwa ajili ya kujifunza uendeshaji na uratibu wa shughuli za

Kondominio kutokana na uzoefu wa Taasisi hizo.

iv. Kuendelea na ukarabati wa Nyumba namba 130- Shangani ambayo itatumika kama

ofisi za kudumu za Bodi.

v. Kuendesha kikao kimoja cha Bodi ya Zabuni (Tender Board) kwa ajili ya ununuzi

wa Gari itakayotumika kwa shughuli za Bodi.

56. Mheshimiwa Spika, katika Mwaka wa Fedha 2019/2020 Bodi ya Kondominio ilipangiwa

kutumia TZS Milioni 185.00 kwa utekelezaji wa kazi zake. Hadi kufikia mwezi Machi

2020, fedha zilizopatikana ni TZS Milioni 100.21 ambazo ni sawa na asilimia 54.2

BODI YA KUDHIBITI KODI ZA NYUMBA

57. Mheshimiwa Spika, Bodi ya Kudhibiti Kodi za Nyumba Zanzibar imeendelea na kazi za

kupokea kusikiliza na kuamua kesi zinazohusiana na migogoro ya kodi za nyumba kama

ifuatavyo:-

i. Kutatua Migogoro ya Kodi za Nyumba

58. Mheshimiwa Spika, hadi kufikia Machi 2020, Bodi ya Kudhibiti Kodi za Nyumba imepokea

kesi mpya 42 ambazo zimefunguliwa Unguja na Pemba. Bodi imeendesha vikao vya

21

kusikiliza kesi hizo pamoja na za awali ambapo kesi 17 zimetolewa maamuzi kwa

mchanganuo ufuatao:-

Unguja: kesi mpya ni 36 na zilizotolewa maamuzi ni kesi kumi na nne (14).

Pemba: Kesi Mpya ni 6 na zilizotolewa maamuzi ni kesi tatu (3).

ii. Kufanya matengenezo ya jengo la Ofisi ya Bodi ya Kudhibiti Kodi za Nyumba

Unguja, ambapo hadi sasa Bodi hiyo haijapata Ofisi yake ya Kudumu na imepewa

jengo lakini halikaliki hadi lifanyiwe matengenezo.

iii. Kutoa Elimu kwa jamii kuhusiana na shughuli za Bodi ya Kudhibiti Kodi za Nyumba

Zanzibar kwa kushiriki maonesho ya Siku ya Sheria (Law day )

iv. Kutoa huduma za uendeshaji wa Ofisi ikiwemo Ununuzi wa Vitabu 100 vya Sheria

kwa matumizi ya Bodi.

59. Mheshimiwa Spika, katika Mwaka wa Fedha wa 2019/2020, Bodi ya Kudhibiti Kodi za

Nyumba ilipangiwa matumizi ya TZS Milioni 200.00. Hadi kufikia Machi, 2020 Fedha

zilizoingizwa ni TZS Milioni 109.97 ambazo ni sawa na asilimia 54.98 ya makadirio.

PROGRAMU KUU PN0105: USIMAMIZI WA HUDUMA ZA MAJI NA NISHATI

60. Mheshimiwa Spika, Programu hii inajukumu la kusimamia Uzalishaji na Usambazaji

Endelevu wa Huduma za Maji na Nishati Nchini na inatekelezwa na taasisi zifuatazo:

Mamlaka ya Maji (ZAWA) Idara ya Nishati na Madini, Shirika la Umeme (ZECO),

Mamlaka ya Udhibiti wa Huduma za Maji na Nishati (ZURA), Mamlaka ya Udhibiti wa

Utafutaji na Uchimbaji wa Mafuta na Gesi Asilia (ZPRA) na Kampuni ya Maendeleo ya

Mafuta na Gesi Asilia (ZPDC).

MAMLAKA YA MAJI ZANZIBAR

61. Mheshimiwa Spika, Serikali ya Mapinduzi ya Zanzibar imekuwa mstari wa mbele katika

kuhakikisha wananchi wa Zanzibar wanapata huduma ya msingi ya maji safi na salama kwa

kuzingatia mifumo na miongozo ya Malengo Endelevu ya Dunia (Sustainable Development

Goals– SDGs 2015-2030); Dira ya Taifa ya Maendeleo (2020); Mpango wa Kukuza Uchumi

na Kupunguza Umaskini Zanzibar (MKUZA III 2016-2020), Ilani ya Uchaguzi ya Chama

22

Cha Mapinduzi (2015-2020), Será ya Maji ya Taifa ya Mwaka 2004. Malengo hayo yote

yanaweka msisitizo wa upatikanaji wa huduma za maji safi na salama na usafi wa mazingira

kwa wote.

62. Mheshimiwa Spika, katika kipindi cha Mwaka wa Fedha 2019/2020 Wizara yangu kupitia

Mamlaka ya Maji ilitekeleza kazi mbalimbali kupitia miradi na kazi za kawaida kama

ifuatavyo:

i. Mradi wa Maji na Usafi wa Mazingira wa Mkoa wa Mjini Magharibi – ZUWSP

(ADF 12).

63. Mheshimiwa Spika, Mradi huu uliotekelezwa kwa pamoja kati ya Serikali ya Mapinduzi

Zanzibar na Benki ya Maendeleo ya Afrika (AfDB) umekamilika na kuwanufaisha wananchi

wa maeneo ya Mji Mkongwe na Ng’ambo ya zamani. Kazi zilizofanyika ni pamoja na:-

a) Uchimbaji wa visima vipya sita (6) vyenye uwezo wa kuzalisha wastani wa lita

150,000 kwa saa kwa kila kisima,

b) Ukarabati wa visima vikongwe ishirini na tatu (23),

c) Ujenzi wa Matangi mawili (2) yenye ujazo wa lita Milioni Mbili (2,000,000)

Saateni na Milioni Moja (1,000,000) Mnara wa Mbao,

d) Ulazaji wa mabomba yenye urefu wa kilomita 75.7, ambapo kilomita 20.6 ni

mabomba ya usafirishaji maji yaliyolazwa kutoka visimani Bumbwisudi hadi

Welezo matangini na kutoka visimani Kaburi kikombe hadi tangi la Mnara wa

mbao. Kilomita 55.1 ni mabomba ya usambazaji ya yaliyolazwa kutoka matangini

hadi kwa watumiaji.

64. Mheshimiwa Spika, Fedha zilizopangwa kwa upande wa Serikali ni TZS Bilioni 2.248 na

Muhisani TZS Bilioni 6.971. Fedha zilizopatikana kwa upande wa Serikali TZS Milioni

656.731 sawa na 30% na TZS Bilioni 8.851 sawa na 127% kwa upande wa Muhisani.

ii. Mradi Wa Uimarishaji Wa Mfumo Wa Usambazaji Maji Zanzibar (INDIA)

65. Mheshimiwa Spika, Mradi huu unagharamiwa kwa mkopo kutoka Serikali ya India kupitia

Benki ya Uagizaji na Usafirishaji ya India (Export-Import Bank of India – “EXIM Bank

India”) na mchango wa Serikali ya Mapinduzi ya Zanzibar (SMZ). Hadi kufikia Machi 2020,

23

mradi umekamilisha kazi ya kumpata Mshauri Elekezi wa mradi kwa kazi ya usimamizi na

usanifu wa mradi, tathmini ya kumpata Mkandarasi wa ujenzi na hatua inayoendelea sasa ni

kusubiri majibu ya ripoti iliyopelekwa kwa muhisani na kupewa ruhusa (no objection) kwa

ajili ya kumuajiri na kuanza ujenzi wa mradi, Aidha Serikali kupitia mradi huu imefanikiwa

kulipa fidia katika eneo linalotarajiwa kujengwa tangi Dimani.

66. Mheshimiwa Spika, Fedha zilizotengwa kwa upande wa Serikali ni TZS milioni 700 na

TZS Bilioni 88.420 kwa upande wa Muhisani. Fedha zilizopatikana kwa Upande wa

Serikali ni TZS Milioni 24.400 sawa na asilimia 5 na kwa upande wa Muhisani hakuna

fedha zilizopatikana kutokana na kuchelewa kuanza kwa kazi za ujenzi wa mradi.

iii. Mradi wa Uimarishaji wa huduma za Usambazaji Maji na Usafi wa Mazingira

Zanzibar (INDIA)

67. Mheshimiwa Spika, Mradi huu unagharamiwa kwa mkopo kutoka Serikali ya India kupitia

Benki ya Uagizaji na Usafirishaji ya India (Export-Import Bank of India – “EXIM Bank

India”) na mchango wa Serikali ya Mapinduzi ya Zanzibar. Kazi zinazotarajiwa kufanyika

ni ujenzi wa mtambo wa kusafisha maji machafu (Kisakasaka) na ulazaji wa mabomba ya

kusambazia maji katika shehia za Mji Mkongwe, Kilindi, Nungwi, Fukuchani, Kigunda,

Kendwa, Pwani Mchangani, Kiwengwa, Machui, Miwani, Kidimni, Kitumba, Kiboje,

Kwambani, Mgenihaji kwa Unguja na Taifu, Kinyasini, Wambaa, Ali Khamis Camp,

Vitongoji, Kilindini, Micheweni, Konde, Makangale, Bungumi na Machengwe kwa upande

wa Pemba.

Aidha, kwa kipindi kinachoripotiwa mradi umekamilisha tathmini na kumpata Mshauri

Mwelekezi wa mradi na tayari ameshaanza kazi.

68. Mheshimiwa Spika, Mradi huu unatarajia kutumia TZS bilioni 3.68 kutoka kwa Muhisani.

Hadi kufikia Mwezi Machi 2020 hakuna fedha zilizopatikana kutokana na kuchelewa kuanza

kwa kazi za ujenzi wa mradi.

iv. Mradi wa Kuimarisha Miundombinu ya Maji ya Mkoa Wa Mjini/Magharibi –

(JICA.)

24

69. Mheshimiwa Spika, mradi huu unagharamiwa kwa pamoja kati ya Serikali ya Jamuhuri ya

Muungano wa Tanzania na Serikali ya Japan kupitia Shirika la Misaada la Japan (JICA)

ambapo jumla ya Dola za Kimarekani (USD) Milioni 100 zitatolewa na Serikali ya Japan.

Aidha, mradi unaendelea na kazi ya kuandaa na kupelekea taarifa zilizohitajika katika

kufanikisha uandaaji wa mikataba ya makubaliano ya mradi.

70. Mheshimiwa Spika, Fedha zilizotengwa kwa mwaka kwa upande wa Muhisani ni TZS

Bilioni 4.557. Hadi kufikia Machi 2019 mradi huu haujasainiwa, hivyo hakuna fedha

zilizoingizwa.

v. Mradi wa Uendelezaji wa Visima Vya Ras- Al- Khaimah

71. Mheshimiwa Spika, Wizara yangu kupitia Mamlaka ya Maji imefanikiwa kuviendeleza

visima 59 vilivyochimbwa kupitia mradi wa Ras-al-khaimah na vinatoa huduma kwa jamii.

Uendelezaji huo unafanyika kupitia Mfuko wa Miundombinu (Infrustructure Fund ) ambapo

kazi zilizokamilika ni upelekeaji wa umeme na taratibu za manunuzi ya miundombinu

mengine kwa ajili ya uendelezaji wa visima vya Ras-al-Khaimah yanaendelea.

72. Mheshimiwa Spika, Fedha zilizopangwa kwa mwaka ni TZS Bilioni 3.0 na Fedha

zilizopatikana ni TZS Bilioni 2.015 sawa na asilimia 67 ya makadirio.

vi. Uchimbaji wa Visima na Usambazaji Maji Vijijini (China).

73. Mheshimiwa Spika, mradi huu wa Uchimbaji wa Visima na Usambazaji wa huduma ya maji

safi umekamilisha kazi ya uchimbaji wa visima viwili (2) katika eneo la Donge, Ulazaji wa

bomba kwa masafa ya kilomita 6 kutoka eneo la visima Donge hadi kwenye matangi

Bandamaji, ujenzi wa matangi 2 (1 Donge na 1 Bandamaji) pamoja na ulipaji wa fidia za

mazao ya wananchi wa Donge na Banda maji.

74. Mheshimiwa Spika, Fedha zilizopangwa kwa mwaka kwa upande wa Serikali ni TZS

Milioni 863 na Muhisani ni TZS Bilioni. 5.081. Fedha zilizopatikana kwa upande wa

Serikali ni TZS Milioni 198 sawa na asilimia 23 na TZS 5.106 bilioni sawa na asilimia 100

kwa upande wa Muhisani.

25

KAZI ZA KAWAIDA

i. Mafunzo ya Wafanyakazi

75. Mheshimiwa Spika, katika Mwaka wa Fedha 2019/2020, Wizara yangu kupitia Mamlaka ya

Maji imeendelea kuwapatia mafunzo ya muda mfupi na muda mrefu ndani na nje ya nchi

Wafanyakazi kwa lengo la kuwajengea uwezo na kuongeza ufanisi katika utekelezaji wa

majukumu yao ya kazi. Hadi kufikia Machi 2020 jumla ya wafanyakazi 35 wamepatiwa

mafunzo ya muda mfupi na wafanyakazi 6 mafunzo ya muda mrefu kama inavyoonekana

katika kiambatisho “C1 na C2”.

ii. Matumizi ya Nishati ya Jua Katika Visima na Vyanzo vya Maji

76. Mheshimiwa Spika, Wizara yangu kupitia Mamlaka ya Maji imefanikiwa kufunga Mitambo

ya Nishati ya Jua katika kisima cha Chumbuni na Ukongoroni na tayari vinatoa huduma kwa

wananchi.

iii. Utanuzi na Ukarabati wa Mtandao wa Maji

77. Mheshimiwa Spika, Mamlaka ya Maji katika Mwaka wa Fedha 2019/2020 imefanikiwa

kufanya Utanuzi na Ukarabati wa Mtandao wa Maji kwa masafa ya Kilomita 10.7 katika

maeneo ya Pangeni 1km, Saateni – Kwaabasi Hussein 1km, Kijichi 5.234 km na Jumbi –

Mwera 2.0 km kwa Unguja na 1.5 km katika eneo la Mtangani kwa upande wa Pemba.

iv. Matengenezo ya Mabomba

78. Mheshimiwa Spika, Wizara yangu kupitia Mamlaka ya Maji imefanya matengenezo ya

mabomba katika maeneo 57 kwa Unguja na Pemba kama inavyoonekana katika Jaduweli

lifuatalo:

Jaduweli Nambari 2: Matengenezo ya Mabomba Unguja na Pemba

Unguja Pemba

1. Michenzani 20 Mombasa 1 Ukutini

2. Magomeni 21 Meya 2 Wingwi Mapofu

3. Gulioni 22 Shaurimoyo 3 Mchua

4. Makadara 23 Jang’ombe 4 Junguni

26

5. Muungano 24 Darajani 5 Machomane

6. Mkele 25 Maruhubi 6 Mkoroshoni

7. Sogea 26 Saateni 7 Gombani

8. Migombani 27 Vuga 8 Kiwani

9. Mombasa 28 Amani 9 Jadida

10. Mpendae 29 Kilimani 10 Vitongoji

11. Nyerere 30 Raha leo 11 Amani Road

12 Makadara 31 Kwahani 12 Bogoa

13 Nyarugusu 32 Forodhani 13 Vikunguni

14 Kwaalamsha 33 M/Mchomeke 14 Wambaa

15 M/Makumbi 34 Kianga 15 Masipa

16 Mpendae 35 Welezo 16 Chokocho

17 Mikunguni 36 Michungwa Miwili 17 Mtambwe Kusini

18 Dole 37 Uzi 18 Gombani

19 Kibele 38 Mchangani 19 Bahanasa

v. Matengenezo ya Hitilafu za Umeme

79. Mheshimiwa Spika, Mamlaka ya Maji Zanzibar katika Mwaka wa Fedha 2019/2020,

ilifanikiwa kufanya marekebisho ya hitilafu za umeme katika vituo 52 kama inavyoonekana

katika jadweli lifuatalo:

Jaduweli Nambari 3: Marekebisho ya Hitilafu za Umeme Katika Vituo Vya Maji Unguja

na Pemba

Unguja Pemba

1 Makunduchi RH 19. Kitogani 1. Bimtumwa-1

2. Mikuuni 20. Muembe Mchomeke 2. Ole Skuli

3. Kibele 21. Uzini 3. Kwapweza

4. Jendele 22. Bweleo 4. Chanjaani

5. Mtende RH 23. Jambiani 5. Amani Road

6. Chumbuni Sola 24. Makunduchi 6. Sharifuali-1

7. Mzungu Punda 26. Kijito Upele 7. Kironjo

8. Dole 27. Donge Mchina 8. Kikunguni

9. Chunga UO9 28. Mbweni 9. Masipa

10.K/Samaki Masumbani 29. Mtopepo 10. Ole Skuli

11. Kaburi Kikombe U158 30. Donge Mchina 11. Mkanyageni

12. Chumbuni (Mbunge) 31. Jambiani 12. Kilindi-1

13. Chumbuni Tasaf 32. Kiboje 13. Ole Uhanga

14. Tomondo 33. Chunga 14. Tosa

15. Msikiti Mzuri 34. Kianga 15. Chokocho

27

16. Dimani Cave 35. Kwerekwe C 16. Gombani

17. BLW 36. Bububu

18. Mombasa

vi. Matengenezo ya Pampu na Mota

80. Mheshimiwa Spika, Mamlaka ya Maji Zanzibar katika mwaka wa fedha 2019/2020,

ilifanikiwa kufanya marekebisho ya pampu na mota zilizoungua katika vituo 38 kama

inavyoonekana katika jadweli lifuatalo

Jaduweli Nambari. 4: Matengenezo ya Pampu na Mota Unguja na Pemba

Unguja Pemba

1 Hali ya Hewa 1 Kengeja 15 Shengejuu

2 Chumbuni Tasaf 2 Kwa Changawe 16 Pujini - Dodo

3 Basra 3 Manyaga 17 Sharifuali-1

4 Chwaka 4 Junguni 18 Mkanyageni

5 Jambiani Mfumbwi 5 Penjewani 19 Kangani

6 Mfenesini 6 Michenzan, 20 Konde

7 Chunga U26 7 Ulenge 21 Mlindo

8 Mtopepo 8 Chokocho Skuli 22 Kilindi-2

9 Donge Kipange 9 Kifundi 23 Kiwani-

10 Chumbuni 10 Mahuduthi 24 Shidi

11 Mbunge 11 Jojo 25 Makombeni-Darajani

12 Kiuyu - Manda 26 Mbuzini

13 Darajani 27 Bimtumwa-2

14 Tosa-1

vii. Uwekaji wa Pampu na Mota Mpya

81. Mheshimiwa Spika, Mamlaka ya Maji Zanzibar katika Mwaka wa Fedha 2019/2020,

imefanikiwa kununua na kufunga Pampu na Mota 35 katika maeneo ya Unguja na Pemba

kama inavyoonekana katika jadweli lifuatalo

Jaduweli Nambari 5: Uwekaji wa Pampu na Mota Mpya Katika Visima vya Maji Unguja

na Pemba

Unguja Pemba

1 Donge - Mwanakombo 11 Kinduni 1 Ndagoni- Kilindi 9 Kikunguni

2 Ukongoroni 12 Kandwi 2 Changuo 10 Junguni

3 K/Samaki 13 Chaani 3 Shumba Viamboni 11 Masipa

4 Dimani BH 14 Makunduchi 4 Junguni 2 12 Gombani- Mchua

28

viii. Kutoa Elimu Kwa Watumiaji wa Maji

82. Mheshimiwa Spika, Wizara yangu kupitia Mamlaka ya Maji katika Mwaka wa fedha

2019/2020, imefanikiwa kutoa elimu na kuhamasisha Jamii kwa njia ya Televisheni, redio na

mikutano juu ya Mafanikio ya Mamlaka ya Maji katika kipindi cha Miaka 56 ya Mapinduzi

Matukufu ya Zanzibar, Umuhimu wa kuchangia huduma ya maji na kutunza miundombinu

na rasilimali maji. Aidha, vipindi 15 vya Televisheni na 17 vya Redio vimefanyika.

Vilevile, jumla ya Mikutano 64 ya uhamasishaji imefanyika katika maeneo mbali mbali ya

Unguja na Pemba kama inavyoonekana katika kiambatisho “D”.

ix. Matengenezo ya Vichwa vya Visima (well–head)

83. Mheshimiwa Spika, Mamlaka ya Maji Zanzibar katika Mwaka wa Fedha 2019/2020,

ilifanikiwa kufanya matengenezoo ya wellhead katika maeneo ya Chunga U26, Mtende na

Fuoni Chunga 08 kwa Unguja na Kilindi, Fundo-Uvinje, Mtangani, Jambangome na

Kinyasini Kwale – Gongo kwa upande wa Pemba.

x. Ufungaji wa Mita na Usajili wa Wateja Wapya wa Maji

84. Mheshimiwa Spika, hadi kufikia Machi 2020 Mamlaka ya Maji imefanikiwa kusajili wateja

wapya 3,775 (2,181 Unguja na 1,594 Pemba). Aidha, Mamlaka imefanikiwa kufunga mita

1,542 (1,105 Unguja na 437 Pemba) katika maeneo ya Wilaya ya Kaskazini “A”, Kaskazini

“B”, Magharibi “A”, Magharibi “B,” Mjini, Wilaya ya Kati na Kusini kwa Unguja na Chake

Chake, Mkoani, Wete na Micheweni upande wa Pemba kwa Pemba.

xi. Uhifadhi wa Vianzio vya Maji

Ulenge

5 Donge Tinga Tinga 15 Matemwe 5 Makombeni- Mgagadu 13 Kangani 2

6 Meli nne Masumbani 16 Kibele 6 Mkanyageni-Miembeni 14 Konde-Polisi

7 Jendele 17 Fuoni Chunga 7 Ngwachani 2 15 Sharifu Ali 1&2

8 Masingini 18 Mfenesini 8 Bimtumwa 1&2

9 Kizimbani 19 Kitogani

10 Jambiani 20 Mgeni Haji

29

85. Mheshimiwa Spika, Miongoni mwa majukumu ya Mamlaka ya Maji ni usimamizi, utunzaji

na uhifadhi wa rasilimali maji katika kutekeleza hayo Mamlaka ya Maji kwa mwaka wa

fedha 2019/2020 imefanikiwa kujenga uzio katika kisima cha Bumbwini Uwandani kwa

Unguja na Mtangani, Kilindi na Amani Road kwa Pemba.

xii. Ukusanyaji wa Mapato

86. Mheshimiwa Spika, Mamlaka ya Maji kwa Mwaka wa Fedha 2019/2020 ilijipangia

kukusanya jumla ya TZS Bilioni 5.638 kutokana na mauzo ya maji na mapato mengineyo.

Hadi kufikia Machi 2020, jumla ya TZS Bilioni 2.709 zimekusanywa sawa na asilimia 48 ya

makadirio.

87. Mheshimiwa Spika, Wizara yangu kupitia Mamlaka haikuweza kufikia lengo iliojipangia

kutokana baadhi ya maeneo kuwa na upungufu wa maji na hata yale maeneo ambayo

huduma hii inapatikana vizuri wananchi walio wengi bado hawajaitikia vizuri wito wa

kuchangia huduma hii. Aidha, nitumie nafasi hii kutoa wito kwa wananchi wanaopata

huduma ya maji kuendelea kutoa ushirikiano katika kulipa ankara za maji. Ni vyema

wananchi watambue kuwa michango yao ni muhimu katika kupanua mtandao wa huduma ya

maji ili wananchi wengi zaidi waunganishwe na kupata huduma.

IDARA YA NISHATI NA MADINI

88. Mheshimiwa Spika, kwa Mwaka wa Fedha wa 2019/2020, Idara ya Nishati na Madini

ilisimamia na kutekeleza yafuatayo:-

i. Mradi wa Kuijengea Uwezo Sekta ya Nishati (Zanzibar Energy Sector Support

Project)

89. Mheshimiwa Spika, Hadi kufikia Machi 2020, mambo yafuatayo yalitekelezwa katika mradi

huu:

30

a) Ukamilishaji wa Mfumo Mkuu wa Kuhifadhi Takwimu za Nishati-“Energy

statistics database”

90. Mheshimiwa Spika, Idara imeendelea kusajili takwimu za bidhaa za Nishati (mafuta,

umeme, kuni na mkaa) kwa kuziingiza katika tovuti ya Idara ya Nishati na Madini. Aidha,

Idara inashirikiana na Ofisi ya Mtakwimu Mkuu wa Serikali katika utekelezaji wa suala hili

ili kukidhi matakwa ya kisheria.

b) Kufanya mapitio ya Sera ya Nishati ya mwaka 2009 na utungaji wa Sheria ya

Nishati ya Zanzibar “Zanzibar Energy Act”.

91. Mheshimiwa Spika, Rasimu ya mapitio ya Sera ya Nishati iliwasilishwa kwa Kamati ya

Makatibu Wakuu mnamo mwezi Disemba 2019 ambapo maoni na maelekezo yao

yamepelekea Rasimu hiyo kufanyiwa marekebisho zaidi. Hatua inayofuatia ni kuiwasilisha

tena kwa Kamati ya Makatibu Wakuu ili kupata ridhaa ya kuiwasilisha Baraza la Mapinduzi

kwa hatua zinazofuata. Sambamba na hilo, Idara inaendelea na matayarisho ya Rasimu ya

Sheria ya Nishati ambayo inatarajiwa kukamilika baada ya kuridhiwa Sera ya Nishati.

c) Kuijengea Uwezo Idara ya Nishati na Madini, Shirika la Umeme Zanzibar

(ZECO), Mamlaka ya Udhibiti wa Huduma za Maji na Nishati (ZURA) na

Wizara

92. Mheshimiwa Spika, kazi ya kuzijengea uwezo taasisi za Nishati imeendelezwa ambapo hadi

Mwezi Machi 2020, jumla ya maafisa wawili (2) kutoka Wizara ya Ardhi, Nyumba, Maji na

Nishati, maafisa wawili (2) kutoka Idara ya Nishati, maafisa (8) kutoka ZURA na maafisa

(12) kutoka ZECO wamepatiwa mafunzo nje ya Nchi ikiwemo Africa Kusini, Kenya,

Uganda na Misri. Aidha jumla ya semina tisa (9) za mafunzo ya ndani ya Nchi

zimeendeshwa kwa maafisa tofauti kutoka katika Taasisi hizo za Nishati. Mafunzo hayo

yamesaidia kuimarisha utoaji wa huduma za Nishati hapa Zanzibar.

ii. Utekelezaji wa Kazi za Mradi wa Nishati Mbadala

31

93. Mheshimiwa Spika, katika kuhakikisha Zanzibar inazalisha umeme kwa kutumia nishati ya

jua na upepo, Serikali imeridhia wazo la kuendesha uwekezaji huu kwa ushirikiano baina ya

Serikali na Sekta Binafsi (Public Private Partnership – PPP). Hivyo, Kamati Maalum

imeundwa ambayo inashirikisha Wizara ya Ardhi Nyumba Maji na Nishati, Wizara ya Fedha

na Mipango, Tume ya Mipango na Shirika la Umeme katika kusimamia suala hili ambapo

Makampuni kadhaa yameonesha nia ya kutaka kuekeza katika eneo hili la nishati.

Aidha, Serikali kwa kushirikiana na Benki ya Dunia (World Bank) imeanza utekelezaji wa

hatua za awali kwa kuandaa mazingira yatakayowezesha uwekezaji huu ikijimuisha

utayarishaji wa maeneo ya uwekezaji, utayarishaji wa rasimu ya zabuni na matayarisho ya

ujenzi wa miundombinu ya usafirishaji , upokeaji na usambazaji wa umeme kutoka maeneo

ya uzalishaji.

iii. Kushiriki Katika Masuala ya Nishati ya Kitaifa, Kikanda, na Kimataifa.

94. Mheshimiwa Spika, Idara ya Nishati na Madini imeendelea kushiriki katika mikutano ya

pamoja kati ya Wizara ya Nishati na Wizara ya Madini ya Jamhuri ya Muungano wa

Tanzania kwa lengo la kubadilishana uzoefu katika masuala ya Nishati na Madini. Aidha

Idara imeshiriki katika Mkutano Mkuu wa 18 wa Baraza la IRENA (International Renewable

Energy Agency) uliofanyika nchini Abu Dhabi, UAE mwezi Novemba 2019.

SHIRIKA LA UMEME

95. Mheshimiwa Spika, Shirika la Umeme Zanzibar limeendeleza juhudi za kusambaza na

kuimarisha upatikanaji wa huduma ya umeme mijini na vijijini. Utekelezaji wa kazi hizo

unachangia katika kukuza ustawi wa Jamii na pato la Taifa.

Mapato na Matumizi

96. Mheshimiwa Spika, katika Mwaka wa Fedha 2019/2020, Shirika lilikadiria kukusanya TZS

Bilioni 146.576 kutokana na biashara ya kuuza umeme na huduma nyenginezo zinazotolewa

kwa wananchi. Hadi kufikia Machi 2020 Shirika limekusanya jumla ya TZS Bilioni 98.939

sawa na asilimia 67.5 ya makadirio ya mwaka.

32

Kwa upande wa matumizi, Shirika lilikadiria kutumia TZS Bilioni 145.655. Hadi kufikia

Machi 2020 Shirika limetumia TZS Bilioni 90.529 sawa na asilimia 62.1 ya Makadirio.

i. Uimarishaji wa Miundombinu ya Umeme

97. Mheshimiwa Spika, katika kuhakikisha huduma ya Umeme inapatikana kwa ubora

unaotakiwa pamoja na kupunguza upotevu wa Umeme, Shirika limeimarisha huduma ya

umeme katika maeneo 39 yaliyokuwa na umeme mdogo, kubadilisha nguzo mbovu 1,551 na

kupima transfoma 1,089 kwenye maeneo ya Mijini na Vijijini pamoja na kuzifanyia

marekebisho Transfoma zilizobainika kuwa na kasoro.

ii. Usambazaji wa Umeme Vijijini

98. Mheshimiwa Spika, kwa Mwaka wa Fedha 2019/2020, Shirika lilikadiria kupeleka huduma

ya umeme katika vijiji 45 Unguja na Pemba. Hadi kufikia Machi 2020, Shirika la Umeme

limefanikiwa kupeleka huduma hiyo katika vijiji 44 ambayo ni sawa na asilimia 98 ya lengo.

Orodha ya vijiji hivyo inaonekana katika Kiambatisho “E”.

Katika ufanikishaji wa kazi hizo, Shirika limetumia jumla ya TZS Bilioni 1.688 kwa ajili ya

ununuzi wa vifaa vya umeme vikiwemo waya, nguzo, transfoma pamoja na malipo ya fidia

za mali na mazao ya wananchi yaliyoathiriwa na utekelezaji wa kazi hizo.

iii. Mradi wa Ufungaji wa Mita za TUKUZA

99. Mheshimiwa Spika, kwa Mwaka wa Fedha 2019/2020, Shirika lilipanga kubadilisha mita

11,250 za kawaida na kufunga mita za TUKUZA. Hadi kufikia Machi 2020 Shirika

limebadilisha mita za 11,751 sawa na asilimia 104 ya utekelezaji. Lengo la mradi huu ni

kukuza ukusanyaji wa mapato ya Shirika na kupunguza malimbikizo ya madeni.

MAMLAKA YA UDHIBITI WA HUDUMA ZA MAJI NA NISHATI

100. Mheshimiwa Spika, Mamlaka ya Udhibiti wa Huduma za Maji na Nishati (ZURA)

katika Mwaka wa Fedha 2019/2020 imetekekeleza kazi zifuatazo;

i. Ujenzi wa jengo jipya litakalotumiwa na Wizara ya Ardhi, Nyumba, Maji na Nishati;

(Taasisi zinazohusika na Nishati pamoja na ZURA).

33

ii. Kuratibu mradi wa ujenzi wa Bandari na Bohari ya Mafuta Mangapwani ambapo

Upembuzi Yakinifu (feasibility study) umeshaanza na uhakiki wa kitaalamu wa

kujiridhisha (due diligence) umefanyika.

iii. Ununuzi wa Vifaa vya maabara kwa ajili ya kuchunguza ubora wa bidhaa

zinazodhibitiwa.

iv. Kukagua vituo 76 vya kuuzia Mafuta na Bohari 5 Unguja na Pemba kwa lengo la

kuhakikisha ubora wa bidhaa na huduma zinazotelewa. Aidha, ZURA imekagua

maeneo kumi na saba (17) kufuatia maombi ya ujenzi wa Vituo vipya vya mafuta

ambapo maeneo saba (7) kwa Unguja na manne (4) kwa Pemba yamekidhi vigezo na

kuruhusiwa kuendelea na hatua za ujenzi.

v. Kukamilisha taratibu zote za Udhibiti wa Gesi ya matumizi ya majumbani (Liquified

Petroleum Gas - LPG) ili kuwapa leseni waingizaji na wasambazaji wa bidhaa hiyo.

vi. Kukamilisha Taratibu za kudhibiti huduma ya Maji na Umeme ili kuanza kuzipatia

leseni taasisi za ZECO na ZAWA kwa lengo la Udhibiti.

vii. Kuajiri Mshauri Elekezi kupitia mradi unaodhaminiwa na AfDB kwa ajili ya kuunda

Mfumo wa TEHAMA utakaosimamia huduma zinazodhibitiwa kwa njia ya

elektroniki.

MAMLAKA YA UDHIBITI WA UTAFUTAJI NA UCHIMBAJI WA MAFUTA GESI

ASILIA

101. Mheshimiwa Spika, Mamlaka ya Udhibiti wa Utafutaji na Uchimbaji wa Mafuta na Gesi

Asilia ni taasisi yenye jukumu la kusimamia na kudhibiti shughuli zote za Utafutaji na

Uchimbaji wa Mafuta na Gesi Asilia hapa Zanzibar.

102. Mheshimiwa Spika, katika Mwaka wa Fedha 2019/2020, Mamlaka ya Udhibiti wa

Utafutaji na Uchimbaji wa Mafuta na Gesi Asilia imetekeleza kazi zifuatazo:-

i. Kuandaa Rasimu za Kanuni na Miongozo ya Sheria ya Mafuta na Gesi Asilia

103. Mheshimiwa Spika, Mamlaka imefanikiwa kuandaa rasimu sita (6) za Kanuni na

Miongozo kwa ajili ya Kusimamia Shughuli za Utafutaji na Uchimbaji wa Mafuta na Gesi

Asilia kati ya rasimu nane (8) zilizokusudiwa. Rasimu zilizoandaliwa ni:

34

a) Rasimu ya Kanuni ya Mgawanyo wa Vitalu (Graticulation Regulation) ambayo

imeshakamilika na kuwasilishwa kwa Afisi ya Mwanasheria Mkuu wa Serikali.

b) Rasimu ya Mpango Mkakati wa Mamlaka (Strategic Plan) ambayo imeshakamilika

na inasubiri kuwasilishwa katika kikao cha Bodi ya Mamlaka.

c) Rasimu ya Kanuni ya Fedha (Financial Regulation),

d) Rasimu ya Kanuni ya Thamani ya Wadau wa ndani (Local Content Regulation)

ambayo ipo katika hatua ya kuwasilishwa kwa wadau kwa ajili ya kupatiwa maoni.

e) Rasimu ya Kanuni ya Wafanyakazi (Staff Regulation) ambayo ipo katika hatua ya

kuwasilishwa kwa wadau kwa ajili ya kupatiwa maoni.

f) Rasimu ya Kanuni ya Utafiti wa Awali, Mitetemo na Uwasilishaji wa taarifa za

Utafiti kwa Mamlaka (Reconnaissance, Seismic and Data submission Regulation).

104. Mheshimiwa Spika, timu ya wataalamu wanane (8) pamoja na wajumbe wanne (4) wa

Bodi ya Mamlaka kwa pamoja walishiriki katika Warsha mbili tofauti zilizofanyika Mkoani

Morogoro chini ya Mshauri elekezi kutoka Norway na Wataalamu wa Mamlaka ya Mafuta

na Gesi Asilia ya Norway (Norwegian Petroleum Directorate Experts) kwa ajili ya

kuimarisha baadhi ya rasimu za Kanuni zilizoandaliwa na Mamlaka kwa lengo la kupata

ushauri wa kitaalamu katika rasimu hizo. Aidha, baada ya mashauriano ya pamoja kati ya

Mshauri Elekezi kutoka Norway na Timu kutoka Mamlaka, iliafikiwa kuwa Rasimu ya

Utafiti wa Awali wa Mafuta na Gesi Asilia, Rasimu ya Kanuni ya shughuli za Utafiti kwa

njia ya Mtetemo pamoja na Rasimu ya Kanuni ya Uwasilishaji wa Taarifa za Mafuta na Gesi

Asilia ziunganishwe pamoja na kuwa rasimu moja itakayojulikana kwa jina la Rasimu ya

Kanuni ya Utafiti wa Awali, Mitetemo na Uwasilishaji wa taarifa za Utafiti kwa Mamlaka

“Reconnaissance, Seismic and Data submission Regulation” kwa vile masuala yote matatu

yanakwenda sambamba.

ii. Kuendesha Programu za Kujenga Uelewa kwa Makundi na Wananchi

Katika Masuala mbali mbali Yanayohusiana na Mafuta na Gesi Asilia

105. Mheshimiwa Spika, Mamlaka imeendesha programu 43 za kujenga uelewa kwa

wananchi wa Unguja na Pemba kati ya Programu 100 zilizopangwa. Kati ya hizo, programu

tano (5) zilifanyika Dar es Salaam na Zanzibar kwa njia za Makongamano na Maonesho.

35

Mamlaka ilipata nafasi ya kuandaa na kushiriki kongamano kubwa hapa Zanzibar

lililowashirikisha vijana 500 kutoka asasi mbali mbali za kiraia na vyombo vya habari. Kwa

upande wa Maonesho, Mamlaka ilishiriki Maonesho ya sita ya Maadhimisho ya miaka 56 ya

Mapinduzi ya Zanzibar yaliyoshirikisha taasisi mbali mbali za Serikali, Asasi za kiraia na

wajasiriamali wa Bara na Visiwani kuanzia tarehe 02 hadi 17 Januari 2020.

Vilevile , jumla ya programu 38 ziliendeshwa kupitia vyombo vya habari nchini vikiwemo

Shirika la Utangazaji Zanzibar (ZBC), Shirika la Utangazaji Tanzania (TBC), Zanzibar Cable

Television pamoja na Magazeti ya Zanzibar leo, Uhuru na Mwananchi. Lengo kuu la

programu zote hizi ni kutoa elimu ya shughuli za Utafutaji na Uchimbaji wa Mafuta na Gesi

Asilia hapa Zanzibar sambamba na kuendelea kuitambulisha Mamlaka ya Udhibiti wa

Utafutaji na Uchimbaji wa Mafuta na Gesi Asilia ikiwa ndio msimamizi mkuu wa shughuli

za Utafutaji na Uchimbaji wa Mafuta na Gesi Asili hapa Zanzibar.

iii. Kuendelea Kusimamia Zoezi la Utafutaji wa Mafuta na Gesi Asilia

106. Mheshimiwa Spika, Mamlaka imeendelea kufuatilia zoezi la Utafutaji wa Mafuta na

Gesi Asilia katika hatua za usafishaji wa taarifa zilizochukuliwa pamoja na tafsiri zake (data

processing and interpretation) kwa kitalu cha Pemba- Zanzibar. Kamati ya wataalamu wa

ZPRA, ZPDC na Kampuni ya Rak Gas imefanikiwa kujadili hatua iliyofikiwa pamoja na

changamoto zake katika zoezi hilo kufuatia ripoti ya muendelezo wa matokeo ya tafsiri ya

awali ya taarifa za mtetemo kwa Kitalu cha Pemba –Zanzibar iliyowasilishwa na Kampuni

ya Rak Gas.

Pia, Mamlaka ya Udhibiti wa Utafutaji na Uchimbaji wa Mafuta na Gesi Asilia pamoja na

Kampuni ya Maendeleo ya Mafuta na Gesi Asilia zimeendelea na vikao kupitia Timu ya

Usimamizi wa Mkataba wa PSA ya Serikali ya Mapinduzi ya Zanzibar na kujadiliana hatua

zilizofikiwa za utekelezaji wa Mkataba wa Mgawanyo (PSA), Mpango wa Ununuzi wa vifaa

vya kusomea na kutafsiri taarifa za Mafuta na Gesi Asilia pamoja na mafunzo kwa

wataalamu wa taasisi hizi mbili.

107. Mheshimiwa Spika, vile vile katika kusimamia zoezi la kusafisha na kutafsiri taarifa

zilizochukuliwa, Mamlaka imefanya ziara tatu (3) nchini Ras Al Khaimah na moja (1) nchini

Norway kwa ngazi ya maafisa watendaji. Pia, Mamlaka ilishiriki ziara moja (1)

36

iliyowakutanisha Timu ya Serikali na Mkandarasi wa Mradi huko Kualar Lumpar nchini

Malaysia ili kuangalia maendeleo na changamoto katika zoezi la usafishaji na Tafsiri ya

Taarifa kwa kitalu cha Pemba- Zanzibar.

iv. Kusimamia Zoezi la Utafiti wa Pamoja (Multi Client) wa Mafuta na Gesi

Asilia Katika Maeneo ya Kina kirefu cha Bahari ya Zanzibar.

108. Mheshimiwa Spika, katika Mwaka wa Fedha 2019/2020, Mamlaka ilipanga kukamilisha

hatua za kumpata Mkandarasi wa kufanya zoezi la Utafiti wa Pamoja wa Mafuta na Gesi

Asilia katika Maeneo ya kina kirefu cha Bahari ya Zanzibar.

Changamoto kubwa kwa Mradi huu ni kukosekana kwa Kampuni ya kupewa zabuni

kutokana na kukosa mrejesho wa ununuzi wa zabuni licha ya kujitokeza kwa kampuni saba

zilizoonesha nia ya kutaka kushiriki ushindani wa zabuni hii.

Kufuatia matokeo ya zoezi hili, Mamlaka inaendelea na utekelezaji wa agizo la Serikali ya

Mapinduzi ya Zanzibar kuhusiana na kupatiwa taarifa za Mafuta na Gesi Asilia kutoka

Shirika la Maendeleo ya Petroli la Tanzania – TPDC ambazo zilichukuliwa miaka ya 2000

katika eneo la bahari ya Zanzibar ili kufanyiwa usafishaji mwengine (re-processing). Lengo

la kuzifanyia usafishaji mwengine Taarifa hizi ni kuweza kutumika kwa ajili ya ugawaji wa

vitalu kupitia kampuni ya shughuli za utafutaji wa Mafuta na Gesi Asilia kwa masharti

yatakayoafikiwa baina yao.

v. Kuendelea Kushirikiana na Washirika wa Maendeleo Katika Kuimarisha

Taasisi na Kuwapatia Watendaji Nafasi za Mafunzo Yanayohusiana na

Usimamizi wa Mafuta na Gesi Asilia.

109. Mheshimiwa Spika, Mamlaka inaendelea kushirikiana na Serikali ya Norway kupitia

mradi wa Mafuta kwa Maendeleo (Oil for Development - OfD). Kupitia mradi huu, kampuni

ya Bridge Consultant ambayo ni Mshauri Elekezi imekamilisha ripoti ya mwisho ya Mpango

wa Uendelezaji wa Mamlaka kiutendaji ikiwa ni sehemu ya kuendeleza na kukuza

mashirikiano baina ya Mamlaka ya Mafuta na Gesi Asilia ya nchini Norway (Norwegian

Petroleum Directorate - NPD) na Mamlaka ya Udhibiti wa Utafutaji na Uchimbaji wa Mafuta

37

na Gesi Asilia. Kufuatia ripoti hiyo Mamlaka imeanza utekelezaji wa mapendekezo

yaliyowasilishwa katika ripoti hiyo.

Aidha, kupitia mradi huu, Mamlaka imefanikiwa kuajiri Mshauri Elekezi ambae ni Kampuni

ya Simonsen VogtWiig (SVW) kutoka Norway ambayo kwa mujibu wa makubaliano

yaliyofikiwa, atafanya kazi ya kutoa ushauri wa kitaalamu kwa muda wa miezi sita (6) katika

kuandaa kanuni mbali mbali za kitaalamu za Mafuta na Gesi Asilia.

110. Mheshimiwa Spika, Vile vile, Bodi ya Mamlaka pamoja na wafanyakazi wa Mamlaka

wamekuwa wakishiriki mafunzo tofauti ya muda mfupi yaliyofanyika nchini Norway katika

vipindi tofauti kupitia Mradi wa OfD kwa lengo la kujifunza usimamizi wa taarifa za Mafuta

na Gesi Asilia, Utawala bora katika masuala ya Mafuta na Gesi Asilia na Mafunzo

yanayohusiana na Uchumi wa Mafuta na Gesi Asilia.

Kimsingi, mafunzo hayo yanasaidia kujenga uwezo na kubadilishana uzoefu katika masuala

ya usimamizi na uendelezaji wa Sekta ya Mafuta na Gesi Asilia, kuitangaza Mamlaka yetu

nje ya nchi pamoja na kuwashawishi washirika wa maendeleo katika kuisaidia Zanzibar.

vi. Kushiriki katika Masuala ya Mafuta na Gesi Asilia ya Kitaifa, Kikanda, na

Kimataifa.

111. Mheshimiwa Spika, katika kutekeleza kazi hii, Mamlaka imeshiriki mikutano miwili (2)

ya Jumuiya ya Afrika Mashariki katika masuala ya Mafuta na Gesi Asilia iliyofanyika

Uganda na Sudani ya Kusini. Aidha, katika mikutano hiyo, washiriki kutoka nchi

wanachama wamekubaliana kuendelea na mashirikiano katika uendelezaji wa sekta ya

Mafuta na Gesi Asilia kwa ajili ya ukuaji wa uchumi wa nchi husika.

Mikutano hiyo imesaidia kubadilishana uzoefu katika masuala ya usimamizi na

uendelezaji wa sekta ya Mafuta na Gesi Asilia, kuitangaza nchi yetu nje ya nchi pamoja

na kuwashawishi washirika wa maendeleo katika kuisaidia Zanzibar.

vii. Kuimarisha Mazingira ya Kazi kwa Watendaji ikiwemo Ubora wa Ofisi,

Nguvu kazi pamoja na Kuwapatia Mafunzo Wafanyakazi waliopo ili Kuleta

Ufanisi zaidi wa Mamlaka.

38

112. Mheshimiwa Spika, Katika jitihada za kuhakikisha kuwa watendaji wa Mamlaka hii

wanakuwa na mazingira bora zaidi na salama ya kufanyia kazi, Mamlaka imefanikiwa

kuongeza idadi ya vitendea kazi vikiwemo ununuzi wa gari moja (1) na jenereta la

dharura. Pia, Mamlaka imefanikisha ushiriki wa wafanyakazi wake mbali mbali katika

mafunzo ya muda mrefu na mfupi ili kukabiliana na upya wa sekta ya Mafuta na Gesi

Asilia hapa Zanzibar.

Vile vile wafanyakazi wanne (4) wameshiriki katika mafunzo ya vitendo yaliyofanyika

Wilayani Meatu Mkoani Simiyu huko Tanzania Bara Mwezi Novemba 2019 kwa muda

wa siku 14 katika zoezi la Uchimbaji wa visima vifupi vya kuchukua sampuli. Lengo kuu

la mafunzo hayo ambayo yamesimamiwa na Kampuni ya Maendeleo ya Mafuta ya

Tanzania (TPDC) ni kujifunza namna ya uchukuaji wa sampuli za miamba kwa ajili wa

utafiti wa Mafuta na Gesi Asilia.

KAMPUNI YA MAENDELEO YA MAFUTA NA GESI ASILIA

113. Mheshimiwa Spika, Kampuni ya Maendeleo ya Mafuta na Gesi Asilia Zanzibar ni

Kampuni ya Serikali yenye jukumu la kushiriki katika Utafutaji na Uchimbaji wa Mafuta,

kufanya biashara katika Sekta ya Mafuta na Gesi Asilia kwa niaba ya Serikali na kulinda

maslahi ya Taifa katika Biashara ya Mafuta

114. Mheshimiwa Spika, Kampuni kwa Mwaka 2019 imetekeleza kazi zifuatazo:

i. Kuandaa Kanuni ya Wafanyakazi (Staff Regulations) pamoja na Muongozo wa Uajiri

wa Kampuni (Recruitment Guidelines).

ii. Kujenga uwezo wa wafanyakazi kwa kuendesha mafunzo ya ndani (in house training)

kuhusiana na Mafuta na Gesi pamoja na kuwapeleka watendaji wawili (2) mafunzo

ya muda mfupi nchini Malaysia kuhusiana na uchimbaji na utafutaji wa mafuta.

Kampuni pia imewapeleka Wahandisi wawili wa Mafuta (Petroleum Engineers)

Mkoa wa Simiyu Tanzania Bara kujifunza kwa vitendo uchimbaji wa visima vya

utafiti vya Mafuta na Gesi kupitia Shirika la Maendeleo ya Mafuta Tanzania (TPDC)

na Mamlaka ya Usimamizi wa Utafutaji Mafuta na Gesi Tanzania (PURA). Vilevile

Kampuni ilifanya ziara ya kimafunzo Mtwara, Songosongo na Somangafungu kuona

39

na kujifunza kuhusiana na mitambo ya uchakataji na usafirishaji wa Gesi Asilia.

Aidha, Kampuni imeshiriki makongamano matatu (3) ya Mafuta na Gesi nchini

Kenya, Uganda na Dar es Salaam, Tanzania.

iii. Kampuni imefanya vikao sita (6) na Mkandarasi (Rak Gas) kujadili maendeleo ya

utafutaji wa Mafuta na Gesi Asilia.

iv. Kusimamia utoaji wa huduma za uendeshaji wa ofisi ikiwemo mtandao, umeme,

ununuzi wa vifaa vya ofisi na vitendeakazi

115. Mheshimiwa Spika, Kwa Mwaka wa Fedha wa 2019, Kampuni ilipokea mtaji wa hisa

zenye thamani ya TZS Billioni 2.00 kutoka Serikali ya Mapinduzi ya Zanzibar ambapo

katika hizo TZS Bilioni 1.8 zilikadiriwa kutumika kwa kazi za maendeleo na uendeshaji

wa Kampuni. Hadi kufikia Disemba 2019 TZS Milioni 313.808 sawa na asilimia 19

zimetumika katika kazi za Kawaida.

MUELEKEO KWA MWAKA WA FEDHA 2020/2021

116. Mheshimiwa Spika, baada ya kutoa maelezo ya utekelezaji wa bajeti ya Wizara yangu

kwa Mwaka wa Fedha 2019/2020, sasa naomba kuwasilisha muelekeo wa Bajeti yenye

kuzingatia Programu ya Wizara ya Ardhi, Nyumba, Maji na Nishati kwa Mwaka wa

Fedha 2020/2021.

a. Programu PN0101: Uendeshaji na Uratibu wa Wizara ya Ardhi.

b. Programu PN0102: Usimamizi wa Ardhi na Makaazi

c. Programu PN0105: Usimamizi wa Huduma za Maji na Nishati.

117. Mheshimiwa Spika, jumla ya TZS Bilioni 110.057 zinatarajiwa kutumika katika

utekelezaji wa Programu hizi tatu.

118. Mheshimiwa Spika, Naomba sasa uniruhusu kutoa maelezo kuhusu Programu Kuu na

Programu ndogo zinazohusiana na Wizara yangu kama ifuatavyo:-

PROGRAMU KUU PN0101: UENDESHAJI NA URATIBU WA WIZARA YA

ARDHI

119. Mheshimiwa Spika, Programu hii inajukumu la kuimarisha uratibu katika utekelezaji wa

40

Kazi za Wizara ambapo matokeo ya muda mrefu yanayotarajiwa ni Kukuza ufanisi katika

utawala wa rasilimali pamoja na utoaji huduma za kijamii. Programu hii itasimamiwa na

Idara ya Mipango, Sera na Utafiti, Idara ya Utumishi na Uendeshaji, na Afisi Kuu Pemba

ambapo jumla ya TZS Bilioni 3.096 zinatarajiwa kutumika kwa utekelezaji wake.

Programu hii imegawanyika katika Programu ndogo kama ifuatavyo:-

PROGRAMU NDOGO YA URATIBU WA MIPANGO, SERA NA TAFITI ZA

WIZARA.

120. Mheshimiwa Spika, dhumuni la Programu ndogo hii ni Uratibu wa Shughuli na Kazi

za Wizara kwa Ufanisi. Kwa Mwaka wa Fedha 2020/2021 Programu hii imepanga

Kuratibu na kuandaa Mipango na Miongozo ya Kisera ya utekelezaji wa kazi za Wizara,

Kuratibu uandaaji wa Sheria zilizo chini ya Taasisi za Wizara, Kufuatilia na kutathmini

utekelezaji wa Programu, Miradi ya Wizara na Kuandaa Tafiti kwa ajili ya kuwezesha

utoaji wa huduma bora katika sekta za Wizara.

121. Mheshimiwa Spika, ili kuiwezesha Programu hii kutekeleza majukumu yake kwa mwaka

wa fedha 2020/2021, naliomba Baraza lako Tukufu kuidhinisha jumla ya TZS Milioni

328.670

PROGRAMU NDOGO YA UTAWALA NA UENDESHAJI

122. Mheshimiwa Spika, lengo la Programu hii ni kusimamia Uendeshaji wa Wizara,

Usimamizi na Uendelezaji wa Rasilimali watu. Kwa Mwaka wa Fedha 2020/2021

Programu hii imepanga kuendeleza kutoa huduma za uendeshaji, kuhakikisha kuwepo

kwa watendaji wa kutosha na wenye sifa, kujenga uwezo wa wafanyakazi na kuwapatia

stahiki kwa mujibu wa taratibu za utumishi.

123. Mheshimiwa Spika, ili kuiwezesha Programu hii kutekeleza majukumu yake kwa

Mwaka wa Fedha 2020/2021, naliomba Baraza lako Tukufu kuidhinisha jumla ya TZS.

Bilioni 2.155

PROGRAMU NDOGO YA URATIBU NA UTEKELEZAJI WA SHUGHULI ZA

41

WIZARA PEMBA

124. Mheshimiwa Spika, dhumuni la Programu hii ni Uratibu na Utekelezaji wa shughuli za

Wizara Pemba, ambapo kwa mwaka wa fedha 2020/2021 Programu hii imepanga kuratibu

shughuli za Wizara kwa Pemba, kuimarisha kazi za usimamizi na ufuatiliaji wa Programu

na miradi ya Maendeleo ya Wizara Pemba na Kuimarisha mazingira bora ya kufanyia

kazi.

125. Mheshimiwa Spika, ili kuiwezesha Programu hii kutekeleza majukumu yake kwa mwaka

wa fedha 2020/2021, naliomba Baraza lako Tukufu kuidhinisha jumla ya TZS Milioni

612.302

PROGRAMU KUU PN0102: USIMAMIZI WA ARDHI NA MAKAAZI

126. Mheshimiwa Spika, Programu hii ina jukumu la kuhakikisha usalama wa matumizi ya

ardhi (Security of Land Tenure) na huduma za makaazi bora kwa Wananchi. Matokeo ya

muda mrefu yanayotarajiwa ni kuwa na matumizi ya ardhi yaliyobora na fanisi pamoja na

Makaazi bora. Programu hii inasimamiwa na Kamisheni ya Ardhi, Bodi ya Uhaulishaji

Ardhi, Afisi ya Mthamini Mkuu wa Serikali, Mahakama ya Ardhi, Shirika la Nyumba,

Mamlaka ya Hifadhi na Uendelezaji Mji Mkongwe, Wakala wa Majengo, Bodi ya

Wakandarasi, Bodi ya Wahandisi, Wasanifu na Wakadiriaji Majengo, Bodi ya Kudhibiti

Kodi za Nyumba na Bodi ya Kondominio ambapo jumla ya TZS Bilioni 8.138 zinatarajiwa

kutumika.

127. Mheshimiwa Spika, Programu hii imegawanyika katika Programu ndogo kama

ifuatavyo:-

PROGRAMU NDOGO YA UTAWALA WA ARDHI, NYUMBA NA MAKAAZI

128. Mheshimiwa Spika, dhumuni la Programu ndogo hii ni kuhakikisha usalama wa umiliki

wa Ardhi na upatikanaji wa makaazi bora kwa wananchi ambapo matokeo ya muda

mfupi (output) yanayotarajiwa katika utekelezaji wa Programu hii ni ugawaji na

usimamizi wa ardhi kwa matumizi mbali mbali, uthamini wa ardhi, usajili wa ardhi,

42

usimamiaji wa shughuli za upimaji na ramani, upangaji wa miji na matumizi ya ardhi,

uhifadhi na uendelezaji Mji Mkongwe pamoja na makaazi bora . Jumla ya TZS Bilioni

7.469 zinatarajiwa kutumika katika Programu ndogo hii.

KAMISHENI YA ARDHI

129. Mheshimiwa Spika, kwa Mwaka wa Fedha 2020/2021 Wizara ya Ardhi, Nyumba Maji

na Nishati kupitia Kamisheni ya Ardhi katika Programu hii ndogo imepanga kutekeleza

kazi zifuatazo:-

i. Kuwapatia mafunzo ya muda mfupi wafanyakazi watano (5) na muda mrefu

wafanyakazi watano (5).

ii. Kulipa stahiki kwa wafanyakazi 70 ikiwemo likizo na malipo baada ya saa za kazi.

iii. Matengenezo ya jengo la Kamisheni na Kuendelea kusimamia shughuli za

uendeshaji.

iv. Kutayarisha hati za Haki ya Matumizi ya Ardhi 1,900, Mikataba 140 ya Ukodishaji

Ardhi, na Vitambulisho 100 vya matumizi ya Ardhi za Eka Tatu pamoja na

kuingiza taarifa zake katika Mfumo wa kompyuta.

v. Kuendeleza ukaguzi wa maeneo 150 ya uwekezaji na maeneo 150 ya Eka Tatu za

Ardhi za Kilimo.

vi. Kufanya kazi za Uthamini wa Ardhi kwa maeneo 350 kwa ajili ya shughuli

mbalimbali.

vii. Kuendelea na zoezi la kuwatambua wenye Haki ya Matumizi ya Ardhi kwa viwanja

2,000.

viii. Usimamiaji wa shughuli za upimaji wa viwanja 1,625 nchini.

ix. Utayarishaji wa Ramani 1,000 za Ardhi pamoja na utoaji wa taarifa 12 za kupwa na

kujaa kwa maji ya bahari.

x. kufanya uhakiki wa maeneo ya ardhi 1,200 (Unguja maeneo 800 na kwa Pemba

maeneo 400).

xi. Kusajili maeneo ya ardhi 1,000 (Unguja ni maeneo 700 na Pemba ni maeneno 300).

xii. Idadi ya hati zitakazolipiwa na wananchi ni 440 ambapo kwa Unguja ni hati 400 na

kwa upande wa Pemba ni hati 40.

43

xiii. Idadi ya maeneo yatakayoendelezwa kiusajili ni 25 ambapo kwa Unguja ni 15 na

kwa upande wa Pemba ni 10.

xiv. Idadi ya mikutano ya uhamasishaji wa usajili wa ardhi itakaofanyika ni 20 ambapo

12 ni kwa upande wa Unguja na Pemba ni 8.

xv. Kutayarisha Marejista ya Shehia 8 (Unguja ni 4 na Pemba ni 4).

xvi. Kutayarisha kadi za usajili 1,000 (Unguja 800 na Pemba ni 200).

xvii. Kufanya semina na mafunzo kwa wafanyakazi 20 (Unguja ni 15 na Pemba 5).

xviii. Kutayarisha Makala 16 kwa ajili ya Jarida la ARDHI toleo la tano.

xix. Kuchukuwa taarifa za mji mdogo wa Konde (Pemba) na Makunduchi (Unguja).

xx. Kutoa miongozo ya ujenzi (Planning Policy Guidelines-PPG) 600 Kwa Unguja na

Pemba.

xxi. Kufanya semina na Warsha nane (8) kwa washirika wa Idara na kutoa elimu kwa

wananchi kwenye vipindi (8) vya Redio na TV.

xxii. Kuimarisha kitengo cha utafiti na mashirikiano kuendeleza tafiti 4 Unguja na

Pemba 1 juu ya Mipango Miji.

xxiii. Kuendelea na hatua za utayarishaji wa Sera, Sheria na Kanuni mpya za Mipango

Miji na Maendeleo ya Ardhi.

xxiv. Kutekeleza Mpango wa Maendeleo ya Kitovu cha Mji wa Zanzibar (Zanzibar City

Cetre- Local Area Plan) katika mradi wa “Green Corridor”.

xxv. Kupanga miji midogo ya Uroa na Pwani Mchangani.

xxvi. Kuimarisha maeneo ya miji (Upgrading Schemes) kwa maeneo saba (Unguja 4 na

Pemba 3).

130. Mheshimiwa Spika, ili kuiwezesha Kamisheni ya Ardhi kutekeleza majukumu yake kwa

Mwaka wa Fedha 2020/2021, naliomba Baraza lako Tukufu kuidhinisha jumla ya TZS

Bilion 2.776 ambazo ni ruzuku kwa kazi za Kawaida na Mishahara.

BODI YA UHAULISHAJI

131. Mheshimiwa Spika, Bodi ya Uhaulishaji inajukumu la kusimamia uhaulishaji (Transfer)

wa umiliki wa Ardhi kutoka kwa mmiliki mmoja kwenda kwa mwengine. Kwa Mwaka

wa Fedha wa 2020/2021 Bodi imepanga kutekeleza kazi zifuatazo:-

44

i. Kusimamia Uhalishaji wa ardhi kwa kujadili na kupitisha maombi 3,000 ya

uhaulishaji yatakayowasilishwa na kuendesha Vikao vya Bodi Unguja na Pemba.

ii. Kutoa Elimu ya Uhaulishaji wa ardhi kwa wananchi kwa Shehia 20 pamoja na

Masheha kuhusu Sheria, Kanuni na vigezo vya Uhaulishaji.

iii. Kuwajengea uwezo Wajumbe na Watendaji wa Bodi kwa kuwapatia mafunzo ya

muda mfupi ya ndani na nje ya nchi kwa Wajumbe na Watendaji 12 wa Bodi

Unguja na Pemba.

iv. Kuimarisha Mfumo wa Uwekaji Kumbukumbu za Uhaulishaji utakaosaidia

utaratibu bora wa upokeaji na kupitisha maombi ya uhaulishaji wa ardhi.

v. Kuendelea kufanya mapitio ya Sheria na Kanuni za Bodi ya Uhaulishaji ili ziendane

na mabadiliko ya kiuchumi na kijamii.

132. Mheshimiwa Spika, ili kuiwezesha Bodi ya Uhaulishaji kutekeleza majukumu

yaliyopangwa kwa Mwaka wa Fedha 2020/2021, naliomba Baraza lako Tukufu kuidhinisha

jumla ya TZS Bilioni 1.717 ambazo ni ruzuku kwa kazi za kawaida.

OFISI YA MTHAMINI MKUU WA SERIKALI

133. Mheshimiwa Spika, Ofisi ya Mthamini Mkuu wa Serikali inajukumu la kuhakikisha

usimamizi mzuri wa kazi za uthamini kwa Serikali, Sekta binafsi na wananchi kwa ujumla

kwa kuhakiki na kuidhinisha kazi zote za uthamini nchini. Kwa Mwaka wa Fedha

2020/2021 Ofisi ya Mthamini Mkuu wa Serikali imepanga kutekeleza kazi zifuatazo:-

i. Kuhakiki na kuidhinisha ripoti 280 za uthamini wa rasilimali kwa madhumuni

mbalimbali.

ii. Kutayarisha ripoti za shughuli za uthamini kwa kila robo mwaka zinazofanyika

Zanzibar.

iii. Kutayarisha kanuni ya viwango vya uthamini wa majengo.

iv. Kuingiza taarifa za mali zilizofanyiwa uthamini katika mfumo wa kieletroniki.

v. Kuwajengea uwezo wafanyakazi 5 kwa kuwapatia mafunzo ya muda mfupi.

45

vi. Kutoa elimu kwa Wananchi kuhusu shughuli za uthamini wa kazi za Ofisi ya

Mthamini Mkuu wa Serikali kupitia vipindi vya Televisheni (2), Redio (2) pamoja na

Mikutano kwa Taasisi za Serikali na Sekta Binafsi.

134. Mheshimiwa wa Spika, ili kuiwezesha Afisi ya Mthamini Mkuu wa Serikali kutekeleza

majukumu yake kwa Mwaka wa Fedha 2020/2021, naliomba Baraza lako Tukufu

kuidhinisha jumla ya TZS Milioni 132.00 ambazo ni ruzuku kwa kazi za kawaida.

SHIRIKA LA NYUMBA

135. Mheshimiwa Spika, kwa Mwaka wa Fedha 2020/2021 Shirika la Nyumba katika

Programu hii ndogo limepanga kutekeleza kazi zifuatazo:-

i. Kuzifanyia matengenezo nyumba 32 za Maendeleo zinazomilikiwa na Shirika;

Unguja 24 na Pemba 8.

ii. Kuanza matengenezo makubwa ya nyumba namba 1699-1705 Mnadani.

iii. Kuendelea kuzithamini na kuziorodhesha milki za Shirika.

iv. Kukuza uwezo wa kitaaluma kwa wafanyakazi wa Shirika.

v. Kuongeza ufanisi katika kukusanya mapato ya Shirika.

136. Mheshimiwa Spika, kwa Mwaka wa Fedha 2020/2021 Shirika la Nyumba linatarajia

kukusanya jumla ya TZS Bilioni 3.035 kutokana na kodi za nyumba, mikataba, dhamana,

adhabu na nyenginezo. Aidha, Shirika linatarajia kutumia jumla ya TZS Bilioni 2.855

kwa kazi za kawaida na za maendeleo.

MAMLAKA YA HIFADHI NA UENDELEZAJI MJI MKONGWE

137. Mheshimiwa Spika, kwa Mwaka wa Fedha 2020/2021 Mamlaka ya Hifadhi na

Uendelezaji Mji Mkongwe imepanga kutekeleza kazi zifuatazo:-

i. Kuendelea kutoa ushauri wa kitaalamu na kusimamia miradi ya Uhifadhi wa Majengo

na maeneo ya Mji Mkongwe.

46

ii. Kutoa taaluma kwa taasisi za Serikali, binafsi na jamii kwa ujumla kuhusiana na

umuhimu wa kuhifadhi na kuutunza Mj