Tema i dag:hus, heim og hage

2 NordfjordsamkøyriNga mai 2014

To ar tar: Van leg stor bla da ba si li kum (t.v.) veks sna ra re enn den små bla da ar ten (t.h.) som skal bli til ei busk.

I vekst: Sig run Vev le Got te berg vel å dyr ke flat bla da per sil le fram for van leg per sil le.

I pot ter: Små plan tar som skal bli sto re, frå v. små bla da ba si li kum, ti mi an og må nads jord bær.

Jordbærplantane som Sig run Vev le Got te berg snart skal plan te ut er dyr ka fram med tan ke på bar ne bar na.

– Des se har eg sådd for at bar ne bar na skal få kose seg med jord bær i som mar. Dei hei ter må nads jord bær og eg er vel dig spent på sma ken. Eg rek nar med at dei er søte slik

jord bær skal vere, sei er Sig run Vev le Got te berg.

Det er første gang hob by dyr­ka ren prø ver seg på jordbær­plantar, og dei har fått stå inne i kjel la ren un der lys for å få ein god start. Der ligg tem pe ra tu­ren på om lag 20 gra der.

– Det ser lo van de ut så langt, mei ner ho.

Pla nen er snart å plas se re jordbærplantane ut på kan ten av eit bed fram for nokre blo­mar. Der vil dei vere de ko ra ti­ve og dei får stå slik at dei får lys. Jord bær er både var me­ og lys krev jan de.

jord bær for første gang Som mar­bær: Jordbær-plantane skal ha my kje lys og var me.

hus, heim og hage

Det er man ge smak ful­le ur ter du kan dyr ke sjølv. Sig run Vev le Got­te berg prø ver seg fram med sta dig nye sor tar.

• Siri Kol sethnordfj@fjt.no

Med nytt driv hus på plass i ha­gen på Halnes ved Mål øy er Sig­run Vev le Got te berg i god pro duk sjon med flei re ur ter som skal bli fine smakstilsettin­gar når dei vek s seg litt stør re.

Snart er det tid for å ta dei små plan ta ne ut av driv hu set og plan te dei i kruk ker på ein lun plass utan for hu set.

To ba si li kum– Det finst vel dig man ge ar tar av ba si li kum, sei er Sig run, og vi­ser fram dei to ho har sådd i år.

Den eine er ein stor bla da ba­si li kum, og det er den van le ge som du får kjøpt i bu tik kar. Den and re ar ten som veks i det nye driv hu set er ein små bla da ba si­li kum som skal bli til ei lita busk, og som er ny for hob by­dyr ka ren.

– Ba si li kum li kar eg vel dig godt, og eg bru kar han my kje i sa la tar. Han er òg vel dig god i lag med to mat. Det er my kje smak i ba si li kum og så luk tar han så godt. No er eg nys gjer rig på kor leis den små bla da kan bru kast, og han blir nok de ko­ra tiv på ein an nan måte enn den stor bla da, sei er Vev le Got­te berg.

Beg ge ba si li kum ar ta ne vart såd de på same tid i slut ten av feb ru ar. Men den stor bla da vart my kje tid le ga re stor enn den små bla da. Så dei som vil så ba si li kum så seint som i mai, må nok helst sat se på den van­le ge sor ten.

El les har hob by dyr ka ren er­fart at ba si li kum er ein in ne­plan te.

– Han er vel dig kjens le var for kul de. Det er sjel dan at vi har vêr for hold for å ha ba si li kum stå an de ute, sei er Sig run.

Per sil le og ti mi anFlatblada per sil le er ei anna urt som Sig run har dyr ka fram i vår. Den skal plan tast ut i kruk­ker til liks med timianplantane.

– Det te er plan tar som veks seint, og så langt som vi er

Har fått sma ken på ur te­dyr king

kom ne på vå ren, vil le eg nok ha kjøpt sli ke plan tar på eit ha ge­sen ter, sei er Sig run.

Ho har valt seg flat bla da per­sil le fram for van leg per sil le for di han gjev my kje meir smak. Men det er første gang at ho prø ver å dyr ke den ne sor ten. Om dyr kin­ga blir vel luk ka, skal per sil len haus tast og leggast i fry sa ren, og vere til mat la ging ko man de vin­ter.

– Du tar av stil ken og hak kar bla da fint før du frys dei ned, er kjøk ken tip set.

Over i pot terFor dei som vil så frø til urte­plantar, er det van le ge rå det at du star tar med å fyl le ein plast­boks el ler ein an nan be hal dar med såjord. Over den strør du lett med frø, og har litt jord over.

Kor djupt frø et skal lig ge i jor da står på frø po sen.

Når det er kome nok re få blad på plan ten, tar du tak i stil ken på han, og løf tar han ut av jor da. Det blir då med ein klump med jord rundt rota, og den plas se rer du i ei pot te som er fylt med meir næ rings rik jord. No skal urta vek se.

­Det pas sar å bru ke kruk ke­jord el ler gart nar jord, anbefaler Sig run.

Sol og var meDet sis te ste get blir å flyt te plan­ten ut i ei kruk ke el ler plan te han ut på fri land ein gang i mai. Før ut plan ting er det lurt å set te plan ten ut nok re ti mar kvar dag, og ta han inn om nat ta, slik at han blir tilvend å vere ute.

Til ute plan ting gjer Got te berg

bruk av kruk ker som ho legg le­cakuler i bot nen av og fyl ler med kruk ke jord el ler gart nar jord.

– Du må gjøds le jamleg. Eg bru kar gjer ne or ga nisk gjød sel, og mest na tur gjød sel i fly tan de form. Men det går også an å bru­ke langtidsgjødsel, sei er Sig run og legg til:

– Så er det ber re å ven te på at urta blir klar til bruk. Eg bru kar all tid å ha ur te ne stå an de på ein lun plass der det er bra med sol, for det li kar dei.

Ta kontakt for en hyggelig prat, så kan vi ta oss en tur og se på hvilken løsning som er best for deg. Gratis synfaring.

Stryn: 57 87 22 03 • Mobil: 909 90 041 / 971 55 105E-post: post@brustugun.no www.brustugun.no

Din fagblomsterbutikkNordfjordeid - Tlf. 57 86 08 44

www.hildenesgartneri.no

Alt i blomsterBusker

HekkplantarVintergrøntBærbusker

FrukttreStauderRosetre

Inspirasjonfor hus og hage

VÅRSTEMNING

Orkide2 og 3-greiner Kr. 198,-

TILBOD:Granium - BegoniaKraftige plantar - Eigen prooduksjon

Pr. stk. kr. 68,- 3 stk kr. 168,-

Hagesenteret med det store utvalet

Stemor10-pakning

Kun kr. 68,-Gartnerjord50 liter kr. 78,-3 sekker kr. 200,-

NYTT TAK I ÅR ?

VI GJØR DET ENKELT

IkkjeBa

reTak

REHA

BILITE

RING

www.brohus.no

Ved bestilling innen 30 Mai

* Prisen forutsetter at vi gjør jobben

Brohus AS, 6711 Bryggja

Tlf: 90 97 69 26

post@brohus.no

ICOPAL DECRA ISOLA POWERTEKKFra...

kr159m2 *

Fra...

kr159m2 *

Vi leverer også andre typer tak

VI HOLDER DENNE PRISEN UT HELE 2014

NordfjordsamkøyriNga mai 2014 3

Ur te dyr king: Sig run Vev le Got te berg sår frø i plast bok sar og får fram fine urteplan-tar, slik som ti mi an. alle foto: siri kol setH

Det er mange urter du kan kjøpe som små plantar og plante i krukker eller i ein kjøkkenhage.

– Nokre av dei urtene eg har kjøpt har kome igjen, seier Si­grun Vevle Gotteberg, og viser fram urtekrukker ho har ståande ute heile året.

Plantar som denne våren kjem igjen i krukker utanfor huset er

fransk estragon og mynte. Myn­ten veks så godt at han er i ferd med å sprenge heile krukka.

Likeeins trivst grasløken godt, og han er stor og fin der han står i jord saman med tulipanar. Han har vore i bruk i potetsa­lat, dippar og dressin­gar heilt sidan slutten av febru­

ar i år.– Eg har også opplevd å få

igjen rosmarin. Det trur eg var litt spesielt. Han veks som vill ved Middelhavet, men eg trudde ikkje at han ville greie seg her.

Men det var ein stor plante, seier Sigrun, som også

anbefaler oregano som ei god urt.

står ute heile året

� Eg bru­kar all tid å ha ur te ne stå an de på ein lun plass der det er bra med sol.Sigrun Vevle

Mynte: Denne mynten er

tre år gamal, og slik ser han ut tidleg

på vårparten.

4 NordfjordsamkøyriNga mai 2014

– Eg els kar gule pås­ke lil jer, smi ler Sol veig He le ne Ved vik (4 1/2)

frå Nordfjordeid, medan ho pluk kar

ein bu kett.

stor - tri vast i gult

bloms ter-hav

• In ge bjørg Nil sen Stok ke nesnordfj@fjt.no

Små knall gu le, vilt vek san de pås ke lil jer finn ein flei re stader i Nord fjord. For når vå ren kjem er sto re bak kar og mar kar dek ka av gule teppe med pås ke lil jer som veks vilt. Nok re stader er det over flod.

Gult som solaRundt Sol veig He le ne er det eit hav av des se pås ke lil je ne. Ho stor ko sar seg der ho sit, pluk­kar litt og snu sar ned i bloms ter bu ket ten. Ho er som små jen ter flest, els kar å pluk ke bloms ter.

– Eg er vel dig flink til å pluk ke bloms ter til mam ma, for tel ho.

Og så er ho vel dig glad i gult:– Des se blomst ra n e er ak ku rat som sola, og

dei luk tar som ap pel sin, mei ner 4­år in gen.

Kjent ha ge plan tePås ke lil je ne er ein av dei mest kjen de ha ge plan­ta ne om vå ren. Men dei små, vilt vek san de pås­ke lil je ne i Nord fjord er ber re rundt 25 centimeter høge, og skal tole både meir fukt og sur jord enn dei fles te and re.

Dei van le ge pås ke lil je ne stam mar frå Mel lom­ og Sør­Eu ro pa, og blei dyr ka på eit svært tid leg tids punkt. Det er der imot ein an nan teo ri om dei vilt vek san de pås ke lil je ne som det er spe si­elt my kje av i Bre man ger og i Eid. Des se kan stam me frå Eng land, der den for vil la seg på 1500­ta let. Der vaks den i så sto re meng der at bo ta ni ka ra ne trud de den var na tur leg vilt vek­san de.

Frå mun ka ne?Des se små pås ke lil je ne lik nar på Narcissis pseu­donarcissis obvallaris, og teo ri en er at dei har

BYGGER’NHJELPER DEGLYSERE TIDER

STORE PLANERGODE TILBUD

facebook.com/Byggern

Tilbudene gjelder t.o.m. lørdag3. mai. Forbehold om trykkfeil

og utsolgt.

Bygger’n Eid Bruk

Bygger’n Selje

Bygger’n Sandane

6770 Nordfjordeid Tlf. 57 88 51 20 info@eidbruk.byggern.no

6740 Selje Tlf. 57 85 62 02 info@selje.byggern.no

6823 Sandane Tlf. 57 88 46 60 info@sandane.byggern.no

TrillebåreHage. Trallnor

BOSCH Rotak 32

26508192

47412782

4607434446074344

474127822222222222222222222222222222222222222222222222

1200 W gressklipper med Powerdrive motor. Justerbare Ergofl ex håndtak. Klipper perfekt helt ut til kanten.

RKC Swing Lekestativ

Solid stativ i trykkimpregnert tre. Stige og to husker. Mulighet for rutsjebane.

BOSCH Drill PSR 18-LI-2Kraftig batteridrillfor den kresne.Leveres med 2x2,0 AH batterierog koffert

4725304247253042

hus, heim og hage

NordfjordsamkøyriNga mai 2014 5

hatt kort veg over Nord sjø en med mun kar el ler sjø folk. Dei vert ka rak te ri sert som ein av dei al ler bes te nar sis sa ne for for vil ling i eng.

På slut ten av 1500­ og star­ten av 1600­ta let gjor de ein rek kje nye løk­ og knollvekstar sitt inn tog i Nor d en. Det gjeld først og fremst tu li pa nar og kei sar kro ner, men også pås ke­lil jer, pin se lil jer, kro kus, svib lar og gladiolar.

Bloms ter hav: Sol veig He le ne Ved vik frå Nordfjordeid els kar å pluk ke bloms ter. – Des se er gule som sola og luk tar ap pel sin, sei er 4-år in gen om alle pås ke lil je ne

rundt seg. Beg ge foto: iN ge Bjørg Nil seN

stok ke Nes

Vak ker bu kett: Kan skje var det mun ka ne el ler sjø folk som tok med seg dei små gule

som i dag veks vilt flei re stader i

Nord fjord.

FOKUS PÅ KVALITET Fasadeprodukter AS Din totalleverandør innen solskjerming

FA

SADEPRODUKTER

G A R A N T

I

Screen Garasjeporter

www.fasadeprodukter.no

Alt innen solskjerming og garasjeporterFasadeprodukter AS er største norskeide leverandør av både solskjerming og garasjeporter.Vi kommer gratis hjem til deg med gode råd og løsningsforslag.RING OSS: 911 50 200

Med terrassemarkisen kan du forvandle uteplassen til et nytt trivelig hverdagsrom og forlenge utesesongen!

> GJØR DIN TERRASSE BEDRE

Utvendig screenPergolino

Plisségardiner

NYHET

MARKISER • PERSIENNERSPROSSER • GARASJEPORTER

VÅRkupp!

–30%Inntil

SOLSKJERMING – GARASJEPORTER

Din lokale breibandsleverandør

VI LEVERER

FLEIRE STADER I

NORDFJORD

FIBER

Sidan 2001 har vi jobba for at Sogn og Fjordane skal få tilgang til heile verda gjennom den mest moderne teknologien.

Lokalt breiband – lokale verdiar

Interessert i Fiber? Kontakt oss på 57 00 91 00

Nordfjord får utvida Fibertilgang

2014

���������������LES MEIR OM FIBER PÅ

Rei

n D

esig

n

Tid for rydding?Containertelefon 47 86 40 00

6 NordfjordsamkøyriNga mai 2014

Tid leg blomst ring: Al le reie i star ten av mars be gyn te dei første rhododendron med Christ mas Cheer, som Jar le og Aud Tor heim her vi ser fram, å blomst re. alle foto: iN ge bjørg Nil seN stok ke Nes

Her flo re rer det med rhododendron • In ge bjørg Nil sen Stok ke nes

nordfj@fjt.no

Med sto re flot te bloms ter ly ser den opp i ha gen om vå ren, og det

nes ten utan at du treng å gje re noko for å få

den slik. Tor heim gart ne ri i Eid har meir enn 100 slag rhodo­dendron.

– Det er ik kje my kje hokuspo­

kus for å få dei til, men ein må

vere litt på pas se leg med stell, sei er Jar le

Tor heim. Gart ne ri et er størs te plan te sku len i dist rik tet, med over 4.000 kvad rat me ter plan ter i pot­te.

– Ut va let er stør re enn no kon

gong før. Man ge kjem hit for å fin ne rhododendron ein ik kje finn i alle ha gar, sei er han.

Stor pri vat hageAl le reie i star ten av mars be gyn te dei første rhododendron med Christ mas Cheer å blomst re. Dei fles te and re ar ta ne blomst rar i mai.

– Det er eit fan tas tisk syn når alt blomst rar, for tel Tor heim opp­glødd. Han og kona har sjølv mel­lom 600 og 700 rhododendron i sin pri va te hage, halv par ten vart plan ta ut no i vår.

– Det er som eit even tyr når det står i full blomst, sei er kona Aud.

– Når crui se ski pa køy rer for bi inn fjor den ser vi at pas sa sje ra ne står og tar bil de av oss. Det er eit syn, smi ler han, som er gans ke stolt over alle rhododendronane.

– Li vet vil le ha vore trist og tra sig

utan dei, mei ner han.

Li var oppI man ge eld re ha gar er sto re rhodo­dendron sjølvsagte bus kar, som li­var opp i halv mør ke ha ge felt. Hos Tor heim gart ne ri er far ge spek te ret stort. Frå sukkertøyrosa til uskulds­rei ne kvi te. Den stor blomst re te Fantastica er til dø mes ein draum i skarpt rosa.

– Det er så man ge sor tar rhodo­dendron, så om ein vel ut nøye, kan ein ha blomst ran de rhododendron i man ge månader et ter kvart som tid leg sor ta ne av blomst rar, for tel dei.

– Ein skal rei se langt for å få stør­re ut val enn det vil har, sei er Tor­heim. Dei gle der seg over at den nye se son gen er her.

– Se son gen har vi føre budd si dan jul, og vi sat sar på ein kjem pe fin

vår. Man ge var iv ri ge et ter å be gyn­ne plan tin ga, inn røm mer han.

Strøy mer tilOg ha ge els ka rar strøy mer til Tor­heim.

– Det er utru leg ar tig at folk kjem lang vegs frå. Heilt frå Mol de og ned til Sog ne fjor den har vi kun dar, og her er ein god del frå Skjåk­om rå­det. Dei tar ein hel ge tur, og fyl ler bi len med bus ker når dei skal heim igjen. Det er få av dei som kom men­te rer den sma le ve gen ut her. Dei er meir opptekne av å sjå på fjell og fjord og man ge får ha ke slepp når dei kjem hit, smi ler han.

Dei synest det er kjekt når Tor­heim fyllast med ha ge in te res ser te. In te res sa eks plo de rer frå rundt 1. mai til jon sok.

Flott syn: Aud og Jar le Tor heim har no 600–700 rhododendron i sin pri va te hage, noko dei er svært stol te av.

Rad på rad: 4.000 kvad rat me ter med ra der av planteri alle slags far gar kan ein fin ne på Tor heim gart ne ri.

• Tor heim gart ne ri:

• Ligg 18 ki lo me ter frå Nordfjordeid sent rum.

• Til byr alt frå rhododendron, ro ser og pryd tre til frukt tre, hekk og nå le tre.

• Le ve rer også plan tar til an leggs gart na rar på sto re an legg.

fak ta

hus, heim og hage

Ein rhododen­

dron veks seg stor og fin når den tri­

vast. Då kan den bli eit smyk ke i ha­

gen din.

NordfjordsamkøyriNga mai 2014 7

Impregnert-priser våren 2014Furu 48x98 C-24 .............................20,90 per l.m. inkl. mva.Furu 48x148 C-24 ......................... 30,90 per l.m. inkl. mva.Furu 48x198 C-24 .......................... 42,50 per l.m. inkl. mva.Furu 28x120 terr.bord .................... 15,90 per l.m. inkl. mva.Furu 21x95 terr.bord ...................... 10,90 per l.m. inkl. mva.Furu 19x148 d-fals ......................... 16,90 per l.m. inkl. mva.

For andre dimensjoner, ta kontakt – tlf. 57 85 49 00E-post: lageret@bybm.no

��� ������ � ���������� ������������ ��� ��

��� �� �������� ��������� �� �� ��� ����� ������ � ������

�� ��� ���������������� ��� ���� � ��� �

���� ��� ��� �� ������������

������ ��� ���� ������������

�� ��� ����� ��� ��� �����

Tid leg blomst ring: Al le reie i star ten av mars be gyn te dei første rhododendron med Christ mas Cheer, som Jar le og Aud Tor heim her vi ser fram, å blomst re. alle foto: iN ge bjørg Nil seN stok ke Nes

Her flo re rer det med rhododendron • Skal ha sur jord. Om du er

utrygg på kva jord du har i ha gen før du plan tar, lag eit hol som er dob belt så stor som pot ta og fyll til med na tur torv.

• Pass på med gjøds ling. Det er vik tig med jamn til før sel med næ ring, for å få mot stands dyk tig og god blomst ring.

• Gjøds le tre gon gar i året. Tid leg på vår, et ter av blomst ring og i slut ten av juni. Bruk rhododen­dronsgjødsel el ler klor fri full gjød­sel.

• Rhododendron kan godt klip­past ned et ter nok re år, for å få tet­ta re busk og my kje meir bloms ter.

• Tri vast best i halv skug ge.

• Et ter av blomst ring bør dei vis­ne blomst ra ne kni past bort.

gode råd for rhododendron:

Neste temabilag:hus, heim og interiør26./27. september

Bestill annonsa di på

57 84 90 25 / nordfj@fjt.no

8 NordfjordsamkøyriNga mai 2014

Elds te varmepumpa i Glop pen nær mar seg 14 år. Et ter ser vi cen ved ju le ti der er ho god som ny, og ei gar Rune Kjør vik har ik kje ang ra ein dag på in­ves te rin ga.

• Inge Fænnnordfj@fjt.no

– Stog gar pum pa rei ser kjer­ringa på da gen, sei er Kjør vik med ein lun blenk i augo og tak kar sam stun des ser vi ce­mann Ste ve Jo han sen for at han fekk liv i pum pa då ho strei ka.

Kjør vik var ein av dei første i byg da som fekk var me pum pe i hu set.

– Leif Lote AS had de ins tal­lert ei pum pe i bu tik ken. Eg kjen de på den lune var men, og be stem te meg med det same. Hu set hei me var ga malt, dår leg iso lert og med rom i flei re eta­sjar.

Kjør vik gjor de nok re få grep då pum pa var på plass. Fjer na litt dø rer som steng de for var­men og skar også ein ven til opp til TV­sto va i and re eta sje. Det gav var me i alle rom.

– Eg bru kar vel same meng da med straum som før, men det går mind re ved. Og det bes te av alt: Det er slutt på å stå på det is kal de golvet å leg ge i om­nen. Vi har jamn tem pe ra tur i hei le hu set.

Lang le ve tidDet er klar sa man heng mel lom ef ekt, le ve tid og et ter syn.

– I dag le ve rer vi ei lis te med over syn over alt som skal gje­rast, og kun den må skri ve un­der. Han skal ik kje kome i et ter kant og seie at det had de

vi ik kje sagt noko om, sei er Jo­han sen.

Han har ik kje nøy ak ti ge tal over kor man ge hus stan dar i Glop pen som har ins tal lert var­me pum pe, men han trur at det er mel lom 70 og 80 pro sent.

– I dag er det svært van leg å ins tal le re var me pum pe i nye hus, men sta dig flei re eld re fyl­gjer et ter. Dei gler seg over at det er slutt på vedberinga, sei­er Jo han sen.

Han kan for tel je om folk som har ri ke leg til gang på ved. Dei ins tal le rer var me pum pe, og legg ve den ut for sal.

Vik tig med rein hald– In gen må star te vø ling av pum per på eiga hand, men ein kan gje re my kje med jamt rein­hald, sei er Jo han sen og op nar den de len av pum pa som Kjør­vik har inne i hu set.

– Vi er jamt over med støv su­ga ren, og vi kan også ta ut fil te­ra for rein gje ring på eiga hand, sei er hus ei ga ren medan Jo han­sen for kla rer kor leis det skal gje rast.

På ut si da er det vik tig med tak over inn ta ket og også at ein fjer nar rusk. Spe si elt om haus­ten med lauv frå trea.

Held ko ken et ter 14 år

Tru fast: Hus ei gar Rune Kjør vik (t.h.) trud de at den snart 14 år gam le var me pum pa had de talt sine da gar. Men et ter ein li ten ser vi ce frå Ste ve Jo han sen var ho god som ny. beg ge foto: iNge fæNN

Ved li ke hald: Ste ve Jo han sen i ferd med å pluk ke ned fil ter som må rein gje rast med jam ne mel lom rom.

Med gode ar­beidsinstruk­sjonar kan ein ut fø re små byggearbeid i ha gen på eiga hand. Boka Lag ha ge an legg er SIN TEF Byggforsk sin rettleiar til deg som ønskjer å gjø re meir ut av uterom­

ma. Med foto, teikningar og trinn­for­trinn­instruksjo­nar vi ser boka korleis du la­gar små støttemurar,

trap per, gangvegar, plassar og stiar, hagedammar, skjerm­

veg ger, pergola og es pa li er.– De fles te tiltaka i boka kan folk

gjø re på eiga hand, men for opp fø­ring av støttemurar med tun ge stein­material, stør re gravearbeid og komp li ser te støypearbeid, kan det

vere ak tu elt med pro fe sjo nell hjelp med eigna ut styr, fortel Jan Krohn, fag re dak tør og seniorrådgivar i SIN­TEF Bygg forsk.

Råda i Lag ha ge an legg gjer deg i stand til å sty re unna dei vanlegaste fel le ne ein gjer ne går i når ein set i gang med hageprosjekt på eiga hand.

– Det te er vel prøv de løysingar som vi har god er fa ring med, noko som gir ekst ra sikkerheit for at løysingane

fun ge rer godt i prak sis, seier Jan Krohn.

Lag ha ge an legg er ikkje berre for ha ge en tu si as ten. Også pro fe sjo nel le anleggsgartnarar, murarar, snikka­rar, arkitektar, studentar og and re vil fin ne mye nyt tig stof her. Ma te ri­a let er ba sert på do ku men ter te løy­singar i Byggforskserien frå SIN TEF Bygg forsk.

gir deg

gode tips til ha gen

hus, heim og hage

www.fenstra.nowww.fenstra.no

Skift til vedlikeholdsfrie Fenstravinduer NÅ!

Vi monterer!Velg den monteringspakken som passer deg!

Det er vanskelig å få tak i gode snekkere, så vi får stadig spørsmål om montering. Derfor har vi ansatt egne spesialmontører for å sette inn Fenstravinduer og -dører.

• Vi tar mål og gir profesjonell veiledning om vindu og riktig glasstype.

• Vi produserer vinduene dine.

� �� �������� �������� ���ferdig, inne og ute.

Rabatt 10%på alle Fenstra produkter

• Vi tar mål og gir profesjonell veiledning om vindu og riktig glasstype.

• Vi produserer vinduene dine.

• Vi monterer dine vinduer TETT UTE.

• Du isolerer, forer ut og lister ferdig inne.

Rabatt 20% på alle Fenstra produkter

• Kjøp direkte fra Fabrikken.

• Du tar mål av vinduene dine og sender oss på e-post.

• Vi gir deg svært gunstig pris.

• Vi produsere vinduene dine.

• Du henter på Fenstrafabrikken.

• Du monterer vinduene selv.

Rabatt 40%på alle Fenstra produkter

Fenstravinduet: Vedlikeholdsfritt, laget på Møre og tilpasset fremtidens klimautfordringer. Norske garantier. Lett tilgang til slitedeler. Kort leveringstid.

Sentralbord: 40 00 59 39 hverdager 9 - 16

post@kvamme.no www.kvamme.no

TIB

E Å

lesu

nd 1

3254

FULL PAKKE HALV PAKKE GJØR-DET-SELV PAKKE

Få bedre bomiljø!Jeg er Glassmester Kvamme. Jeg har mer enn 20 års erfaring og garanterer deg gode råd, bedre bomiljø og en lønnsom investering. Vi leverer vedlikeholdsfrie Fenstravinduer og balkong-dører med riktig glasstype, som gir solskjerming, reduserer varmetap, støy, falming osv.

��� ����� ���� ���������������

Bestill vedlikeholdsfrievinduer i dag!

FURENE, 6100 VOLDA

LAVPRIS- PRISAR INKL. MVA

NB! Alle bestillingar for KØYRERUTA må vere innkomne innan onsdag

22x95 Terrassebord impr. 1-sort . . . . . . . pr m kr 9,9028x95 Terrassebord impr. 1-sort . . . . . . . pr m kr 12,7048x98 just C-24 impr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . pr m kr 19,9048x148 just C-24 impr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . pr m kr 29,9048x198 just C-24 impr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . pr m kr 39,9019x148 dobbel/enkelfals. 1-sort impr. . . . pr m2 kr 139,4048x73 just impr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pr m kr 16,80Kerabitt vindsperre 2,8 x 25 . . . . . . . . . . . . pr m2 kr 16,65Knasteplast 1x20/2x20 . . . . . . . . . . . . . . . . . . pr m2 kr 41,0019x148 Dobbelfals 2. sort . . . . . . . . . . . . . . . pr m2 kr 77,0012x120 skygge 3-sort . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pr m2 kr 79,65Vi har Glava, Decra, ståltak, takstein, H-vindu, dører

Be oss om tilbod! Telefon 70 04 59 90 Fax 70 06 87 70.

OPE MANDAG – FREDAG 8 – 17. LAURDAG 9 – 14

HYTTER – SJØLVBYGGARGARASJER – ALT ITRELAST

www.koppenind.no – post@koppenind.no

1

Mandag:Førde, Florø, Jølster,

Sandane. Tysdag: Stryn og Hornindal. Onsdag: Selje, Måløy, Breman-

ger, NordfjordeidFRAKTFRITT

En ren fornøyelse i 16 år!

Selvrensende fasademaling med perfekt dekkevne og fargebestandighet.

www.trebohus.no

NordfjordsamkøyriNga mai 2014 9

Tru fast: Hus ei gar Rune Kjør vik (t.h.) trud de at den snart 14 år gam le var me pum pa had de talt sine da gar. Men et ter ein li ten ser vi ce frå Ste ve Jo han sen var ho god som ny. beg ge foto: iNge fæNN

kan spare mykje på rette val

meiner feilmonterte pumper er tikkande Co2-bomber

Det er god øko no mi i å bru ke var­me pum pe, men det er sto re skil­na der i ge vins ten.

– Kostnadene med pum pe og installe­ring kan va ri e re frå un der 10.000 til 35.000, men mitt råd er å ta skik ke leg i der som ein først be stem mer seg. Det er stor skil nad i ef ek ten mel lom dei ri me le­gas te og dei dy ras te pum pe ne. I dag har vi pum per i mark na den som er 25 pro­sent meir ener gi ef ek ti ve enn tid le ga re mo dell av same mer ke, men det vil ik kje seie at alle skal sprin ge av stad for å kjø­pe ny pum pe, sei er ser vi ce mann Ste ve Jo han sen i Leif Lote AS.

Han un der stre kar ver di en av ved li ke­hal det, og legg til at det kan blir dyrt i leng da om ein er knip ne star ten og kjø­per pum per med kort le ve tid og låg ef­fekt:

– Det va ri e rer frå pum pe til pum pe, men vi rek nar med at straum for bru ket vert re du sert med ein fjer de del om ein in ves te rer i ei god pum pe. Ein te ner inn in ves te rin ga på tre til fem år, og når ein ser at 14 år gam le pum per går for fullt, så for står ein at det te er løn samt.

– Det er stren ge krav både til mon tør og sel jar. Vi er ei nas te god kjen de verk sem da i Glop pen.

I Nord fjord er det også god kjen de leve­randørar på Nordfjordeid og i Hor nin­dal, men ik kje i Stryn, Vågs øy og Sel je, for tel ser vi ce mann Ste ve Jo han sen i Leif Lote AS på San da ne.

– Både mon tør og be drift skal vere ser­ti fi sert. Det har vore man ge «pi ra tar» i mark na den, men 1. sep tem ber i fjor var sis te frist for re gist re ring, sei er han.

Det var EU som set te fo ten ned. No er kont roll sys te met un der etab le ring, og det vil fjer ne my kje av det som i dag er både ulov leg og mil jø ska de leg.

– Det går føre seg nett han del og det er folk som trur at dei kan gje re alt sjølv. Det te fø rer til feil mon te ring og eit vanvi­tig CO2­ut slepp. Ut slepp frå ei pum pe svarar til 1.760 kilo CO2, for tel Jo han sen og legg til at det kan vere di rek te far leg.

Han sei er det kan føre til frost ska dar om ein kjem i dra get av ut slep pet, og åt­va rar også mot å prø ve seg som repara­tør om pum pa skul le stog ge.

Opp skrift: En pergola kom bi nert med skjerm­vegg i ha gen kan gje ein triveleg, lun ute plass som vernar mot vind og inn syn, og utnyttar sol var men. il lust ra sjoN: siN tef bygg forsk

10 NordfjordsamkøyriNga mai 2014

Lite blomst ring: Slik ser det ut mel lom hu set til Ma ri an ne Tor heim og na bo ei ge do men i dag ... foTo: Thea Nes dal

ar ki tekt med «grø ne

fing re» • Inge Fænn

nordfj@fjt.no

– Vi har star ta nytt fir ma. Der som ha ge ei ga ren yns kjer «full pak ke» til fer dig hage, skal eg ta meg av

plan leg gin ga medan Jo han nes tek ar­

bei det med ut­plan ting. Han

kjem også med inn spel om plante­val i plan­l e g g i n g a , for tel Nes­

dal.Du o en har

valt seg hei le Nord fjord som

ar beids felt. Kun de­grup pa spen ner vidt frå

unge som skal få or den på tom ta kring nytt hus til eld re som yns kjer ved li ke hald – og også til stør re an­legg i sam ei ge.

Flei re pro sjekt– Hage er i røyn da ei eingongsin­vestering som det fyl gjer my kje triv sel med når alt står fer dig, mei­ner dei to.

Det var i fjor at Nes dal tok kon­takt med Nome. Han har gard på Står heim der han mel lom anna driv med ju le tre pro duk sjon og pyn te grønt. Gjen nom Kyr kje leg Fel les råd på Eid har han også an­svar for stell av vel 50 gra ver kring i kom mu nen.

Og no er Nes dal og Nome alt i gang med flei re fel les pro sjekt både i Eid og i Stryn. Der står land skaps­ar ki tek ten for pla na ne, medan gart na ren står for plan ting og

even tu ell oppfølging av ha ge stel let om kun den yns kjer det.

Vil ha rett lei ingSam ar beids part na ra ne mer kar at ha ge in te res sa veks i takt med at snø en ti ner, te len slepp ta ket og det kjem vår i luf ta. Ei av dei som har søkt hjelp hjå land skaps ar ki­tek ten i Ran da byg da, er hus ei gar Ma ri an ne Tor heim på Nordfjord­eid.

– No vil eg ha skik ke leg hage. Det er ik kje nok med kro kus som spi­rer langs hus veg gen, mei ner Tor­heim.

Som med lem av det lo ka le ha ge­la get vil ho stå for det mes te av plan tin ga sjølv, men ho yns kjer råd og rett lei ing frå ein land skaps­ar ki tekt når det gjeld plan leg ging og planteval.

Plan tar på skjermThea Nes dal har med mål band for å gjere den nødvendige opp måla. Ho tek bil de av om rå det, og nok re få da gar sei na re får vi sjå ha gen «fer dig» på skjer men i Ran da byg da medan ho for kla rar kor leis ho har tenkt at det skal bli når alt står i full blomst.

– Eg har delt skrå nin ga i tre med staudar lengst oppe, så ei busk­gruppe i mid ten og en ned re del med meir staudar der eg også tek om syn til å at det kan vere litt vått i ti der av året, for kla rer Nes dal.

I til legg til plan over ha gen og bil de av plan ta ne fyl gjer det med lis te med om ta le av kvar ein skild plan te. Det er også teke om syn til at det skal vere blomst ring på uli ke ti der av som mar se son gen.

Pla nar: ... og slik ten kjer land skaps ar ki tek ten det skal bli når plan tar og tre slår rot. il lUsT ra sjoN: Thea Nes dal

Ha ge ei gar: – No vil eg ha skik ke leg hage, sei er hus ei gar Ma ri an ne Tor heim på Nordfjordeid. Ho får hjelp av land skaps ar ki tekt Thea Nes dal (t.v.) og gart nar Johannes Nome. foTo: iNge fÆNN

Spi ran de vår plan tar i sam spel med stein i uli ke stor lei kar utan for inn gangs dø ra, vi ser at vi er kom ne til folk som har stør re tan kar om hage enn ei stri pe med blo mar langs mur­veg gen.– Det er ber re i byr jin ga. Eg er langt frå fer dig, smi ler Thea Nes dal, som har etab lert kon tor som land skaps­ar ki tekt hei me på gar den i Ran da­byg da.

Di a lek ten for tel at ho er aust len­

ding, men for åtte år si dan flyt te ho og man nen Ole John ny til Nord fjord. For fem år si dan tok dei over fars­gar den hans i Ran da byg da, og med tre born i hu set er det greitt med hei me kon tor når man nen er dag­pend lar til San da ne.

Frå nord til sør– Jord bruks pro duk sjo nen er sau og gris, og sau en er vik tig for land­skapspleia, sei er landskapsarkitek­ten.

Ho har hei le lan det som ar beids­felt gjen nom nett si da «Enklere

hei le lan det som ar beids felt

Land­skaps ar ki tekt

Thea Nes dal i Ran­da byg da har fått gart nar Jo han nes Nome frå Står­heim med på la get. Sa­man kan dei få ha gen

din til å blomst re.

hus, heim og hage

NordfjordsamkøyriNga mai 2014 11

I hjartet av Indre Nordfjord

DybevollHyttefelt

Sølvberg Bygg AS6783 StrynTelefon: 57 87 62 00firmapost@solvberg.aswww.solvberg.as

� ���������� ������

� ��� ����� ��� �2

� ��� ��� ����

� ���� ����� ������ ������

� ���� ��� �������� ��topp preparerte løyper

� �� ��� ����� ���������� ���������������� ����� ��� ���������

NYE TOMTER

GUNNAR KJØRVIK, 6823 SANDANEMobil: 918 27 844 - e-post: gatlekj@online.no - www.isofiber.no

VI KJEM GJERNE PÅ BEFARINGVEL BLÅST!

Innblåsing av isofiber i etasjeskille, vegger og loft.Inspeksjonskamera.

Utfører også snekkerarbeid.

Etterisolering

Innblåsing av isofiber i etasjeskille vegger og loft

Etterisolering

Sjølvbyggargarasjeav høg kvalitet

� Takstolar� Prekutta byggesett 48x98

(gjeld staver, losholtar og reimer)� Vindu, vedlikeholdsfri, kvit

PVC, med isolerglas.� Dør, stål, isolert, vedlikeholdsfri,

kvit type Lobas� Leddport, stål, isolert, vedlike-

holdsfri, kvit type Lobas� Portmotor, m/ fjernkontroll

� Skarpnes takstein koksmed gavlstein

� Grøvik takrenne,sort aluminium

� Utv. kledning/listverkgrunna kvit

� 22 mm golv på loft� Fleire typar garasjar

6100 Volda, tlf. 70 04 59 90, fax 70 06 87 70www.koppenind.no – post@koppenind.no

Fritt levertMøre og RomsdalSogn og Fjordane

Hordaland

Fritt levertMøre og RomsdalSogn og Fjordane

Hordaland

7x7 33,50 dobbeltgarasje m/ frambygg

4x6 m 270enkel frå kr 76.500,- inkl.mva

6x6 m 220 dobbel frå kr 102.900,- inkl.mva

Kampanjepris

139.700,-inkl. mva

Pla nar: ... og slik ten kjer land skaps ar ki tek ten det skal bli når plan tar og tre slår rot. il lUsT ra sjoN: Thea Nes dal

Gart nar: Jo han nes Nome står for plan ting og even tu ell oppfølging av ha ge stel let om kun den yns kjer det. foTo: iNge fÆNN

hei le lan det som ar beids felt

Landsdekkjande: – Man ge vil ber re ha råd om plan tar. And re vil ha ein full sten dig plan med stein, tre og blo mar, for tel land skaps ar ki tekt Thea Nes dal. foTo: iNge fÆNN

hage».– På gra tis sida «Min hage» kan

folk leg ge inn bilde og in for ma sjon om ei gen hage og eig ne plan tar, men skal dei ha plan leg gings hjelp kos tar det litt pen gar, sei er ho og ser mot to da ta skjer mar; den eine dekt av blo mar, medan den and re med noko som skal bli ein hage litt fram i tid.

– Det som er sik kert at det er ei vek san de in te res se for å ska pe ein hage kring hu set, sei er ho.

– Det skif ter my kjeNes dal løy ner ik kje at ho har valt eit spen nan de yrke som krev både kunn skap og kre a ti vi tet. Det er mest fo kus på ha gen, men som land skaps ar ki tekt ten kjer ho hei le ute om rå de. Så langt er det ein­skild per so nar som har vore i fo­kus, men også bu retts lag kan vere in te res ser te i fel les løy sin gar. Ho er open for det mes te, og har net topp le vert ein hage til Sør lan d et. Den nes te ligg kan skje i Kir ke nes.

– Man ge vil ber re ha råd om plan tar. And re vil ha ein full sten­

dig plan med stein, tre og blo mar. Mi opp gå ve er å set je seg meg inn i for hol da på dei uli ke plas sa ne og vel je ut plan tar som hø ver for tem­pe ra tur og også jords mon. Om det er fuk tig el ler tørt. Det er my kje å ta om syn til.

– Det skif ter my kje frå lands del til lands del. Eg kan ik kje leg ge ut på rei se til dei uli ke stadene. Di for er det vik tig at kun da ne sen der mest mo ge leg in for ma sjon. Nøy ak­tig opp må ling av dei ak tu el le om­rå da og også kva yns kje dei har.

12 NordfjordsamkøyriNga mai 2014

For deg som krev dei beste Vi deler di stillingsannonse med 35.000 papirlesarar og 40.000 unike brukarar på våre nettstadar.

57 84 90 27nordfj@fjt.nonordfjordsamkoyringa.no

100%NordfjordDen enklaste vegen til35.000 avislesarar og40.000 unike digitale brukarar i Nordfjord.