Hver er framtíð innanlandsflugsins?

Dr.-Ing. Haraldur Sigþórsson19. janúar 2012

2www.hr.is

Skýrsla um framtíð innanlandsflugs

• Skýrsla kemur út fljótlega, efnisyfirlit fyrirlesturs:– Netið, farþegafjöldi, flugvellir, eldri athuganir– Skoðanakönnun, svæðaskipting, flugvöllur í Reykjavík, nýr

flugvöllur fyrir kennsluflug, sviðsmyndir

3www.hr.is

Grunnnet, áætlunarvellir

4www.hr.is

Farþegafjöldi í innanlandsflugi mun áfram vaxaath. Þetta eru bæði komur og brottfarir

Farþegafjöldi í innanlandsflugi frá 1971 til 2010 ásamt spá

y = 290587x0,3002

R2 = 0,9066

0

200.000

400.000

600.000

800.000

1.000.000

1.200.000

1971 1976 1981 1986 1991 1996 2001 2006 2011 2016 2021

Ár

Fjöl

di fa

rþeg

a

Vöxtur heildarfarþegafjölda innanlandsflugskerfisins frá 1971 til 2010 og spá.

5www.hr.is

Reykjavík ÍsafjörðurAkureyri Egilsstaðir

5

6www.hr.is

• Reykjavík: Þrjár flugbrautir, 1.567 m, 1.230 m og 960 m langar. • Heildarfjöldi farþega árið 2010 var rúmlega 401 þúsund.• Þar af voru rúmlega 41.500 í millilandaflugi og tæplega 2.000 vegna

sjúkraflugs. • Heildarfjöldi starfsmanna er rúmlega 500 talsins.• Ísafjörður: Ein flugbraut, 1.400 m löng.• Fjöldi farþega árið 2010 var 43.200, sem er 7,9% fækkun frá árinu 2009. • Þetta er um 5,4% af farþegaflutningum um innanlandsflugvelli.• Heildarfjöldi starfsmanna á flugvellinum er 14.• Akureyri: Ein flugbraut, 2.400 m að lengd.• Heildarfjöldi farþega árið 2010 voru rúmlega 203 þúsund, eða um

25,5%. • Aukning um 6,9% milli 2009 og 2010. • Af heildarfarþegafjölda voru rúmlega 15 þúsund millilandafarþegar.• Heildarfjöldi starfsmanna á flugvellinum eru um 100.• Egilsstaðir: Ein flugbraut 1.850 m að lengd með ný aðflugsljós.• Heildarfjöldi farþega árið 2010 var rúmlega 90,5 þúsund manns, sem er

fækkun um 7,1% frá 2009.• Heildarfjöldi starfsmanna er um 26. 6

Helstu flugvellir

7www.hr.is

Nokkrar niðurstöður eldri athugana

• Ein flugbraut dugar áætlunarflugi ekki. Nothæfistuðull yrði of lágur fyrir áætlunarflug. Samkvæmt tilmælum frá Alþjóðaflugmálastofnuninni, ICAO, skal fjöldi og lega flugbrauta vera þannig að flugvélar sem nota viðkomandi flugvöll geti nýtt hann í 95% tilvika, með hliðsjón af leyfilegum hliðarvindi. Nú er nýtingarhlutfall Reykjavíkurflugvallar um 98%. Við lokun á flugbraut 01/19 fer það niður fyrir 82% sem er langt undir viðmiðunarmörkum.

• Valkostir fyrir flugvallarstæði slæmir. Álftanes byggt, Löngusker dýr, veður slæmt á Hólmsheiði.

• Ýmislegt liggur fyrir um venjur flugfarþega.• Mikilvægi innanlandsflugs fyrir landsbyggðina ótvírætt.

8www.hr.is

Skoðanakönnun Einka-, kennslu- og sjúkraflug og ferðaþjónustan

• Hópar notenda:– Einkaflug, kennsluflug, ferðaþjónusta, sjúkraflug (unnið 2005)– Svarhlutfall var ekki alltaf hátt

• Mikilvægi flugvalla og lendingastaða skipt í þrennt• Almennt ekki mikill munur á svörum innan hvers hóps

• Flugvellir í grunnneti (áætlunarflugvellir):– Mikilvægastir: Reykjavík, Akureyri, Egilsstaðir og Ísafjörður– Minnst mikilvægir: Gjögur og Þingeyri

• Lendingastaðir utan grunnnets:– Mikilvægastir: Húsavík– Minnst mikilvægir: Búðardalur, Reykjanes, Nýidalur, Sprengisandur,

Borgarfjörður eystri, Einholtsmelar, Hveravellir og Kerlingafjöll

9www.hr.is

Umdæmi

10www.hr.is

Innanlandsflugið er mjög mikilvægt fyrir dreifbýlið

Suðursvæði og önnur svæði - Farþegar / Íbúa

y = 0,0123x + 1,6506R2 = 0,2772

y = 0,1055x + 3,0599R2 = 0,8476

1,00

1,50

2,00

2,50

3,00

3,50

4,00

4,50

5,00

5,50

6,00

6,50

7,00

7,50

8,00

8,50

1971

1972

1973

1974

1975

1976

1977

1978

1979

1980

1981

1982

1983

1984

1985

1986

1987

1988

1989

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

Ár

Farþ

egar

/ Íb

úa

suðursvæði

önnur svæði

Samanburður á hlutfalli farþega- og íbúafjölda fyrir dreif- og þéttbýli eftir árum.

11www.hr.is

Flutningur á flugi frá Reykjavíkur til KeflavíkurÁhrif á flug og akstur

12www.hr.is

Hlutfall annars flugs en áætlunarflugs af heild

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

ár

hlut

fall

KeflavíkReykjavíkAkureyriEgilsstaðirÍsafjörðurVestmannaeyjarHornafjörðurSauðárkrókuraðrir

13www.hr.is

Hvar ætti flugvöllur fyrir kennsluflug að vera?

14www.hr.is

Sviðsmyndir

15www.hr.is

Sviðsmyndir texti

• Öryggi á oddinn lýsir kerfi með mörgum flugvöllum, en lítilli ferðatíðni. Mikið er lagt upp úr sjúkraflugi og sem stystum ferðatíma til Reykjavíkur, ef þörf er á flugi einhverra hluta vegna. Ríkið ber kostnað af öryggisneti, en gjöld farþega standa ekki undir rekstri. Sveigjanleiki er mikill og tækifæri til ferðaþjónustu á lítið notaða flugvelli með litlum fyrirvara vegna dreifingar álags.

• Sprett úr spori er tími þenslu, hreyfanleika (e. mobility), aðgengi og greiðfærni. Nóg er af ferðaframboði, áætlunarflugi og áfangastöðum. Jafn og stöðugur vöxtur fer í hönd, farþegum fjölgar og framboð vex. Tíminn er dýrmætur.

• Kjarni málsins er staða, sem kemur upp, ef horft er á arðsemi og hagkvæmni. Flugvöllum fækkar, en eftir standa þeir sem flestir farþegar sækja. Lögð er áhersla á áætlunarflug milli fárra, en stórra og vel sóttra áfangastaða. Stutt er við myndun byggðakjarna. Gjöld farþega fara langt með að standa undir rekstri. Kerfið er einfalt og í föstum skorðum.

• Dregin saman seglin þýðir samdrátt og niðurskurð. Innanlandsflugið missir mikilvægi sitt í samgöngumálum þjóðarinnar. Treyst er á aðra ferðamáta. Menn sætta sig við að ferðir taki langan tíma. Reynt er að halda uppi þjónustu með sem minnstum tilkostnaði.

16www.hr.is

Forsendur

• Farþegaspá gerð til ársins 2025• Framkvæmda- og viðhaldsáætlun til ársins 2025

– Annaðhvort er flugvöllur lokaður eða opin

• Rekstraráætlun sett upp miðað við núverandi þjónustustig og kvaðir

• Notendagjöld óbreytt – útkoman er í raun rekstrarframlag ríkisins

17www.hr.is

Sviðsmynd 1

• Núverandi kerfi– Endurnýjun og viðhald samkvæmt viðhaldsáætlun– Öllum frávikum lokað– Reglugerðum um öryggissvæði uppfyllt

• Heildarkostnaður 35 milljarðar til ársins 2025– Ríkið greiðir – Ef notendur greiði þá þurfa notendagjöld að vera 5.560

krónur á hvern farþega

18www.hr.is

Heildarframlag til flugvalla

19www.hr.is

Sviðsmynd 2

• Reykjavík, Ísafjörður, Akureyri, Grímsey, Egilsstaðir, Vestmannaeyjar

• Aðrir flugvellir og lendingarstaðir lokaðir og engin þjónusta– Verður þó hægt að lenda, þar til Flugmálastjórn lokar þeim

• Heildarkostnaður 29 milljarðar til ársins 2025

20www.hr.is

Niðurstöður

• Nauðsynlegt að setja stefnu um það, hvernig kerfi flugs innanlands á að vera til framtíðar

• Hvaða flugvellir eiga að vera starfræktir?• Hvernig á að fjármagna þá?

– Ríkisframlag– Notendagjöld

21www.hr.is

Takk fyrir