Upload
ecremy
View
225
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
1/38
Hyrje ne Ekonomi
Don1
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
2/38
Ekonomia
Cka eshte Ekonomia
Cka studion Ekonomia
Pse e studiojme Ekonomine Si ndahet Ekonomia
a. Makroekonomia
b. Mikroekonomia
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
3/38
Makroekonomia
Cka eshte Makroekonomia
Cka Studion teoria makroekonomia
Rritjet dhe reniet e Ciklit te biznesitProduktin total te mallrave dhe sherbimeve
Papunesine
Bilancin e pagesave
Kurset e kembimit
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
4/38
Dallimi ne mes Makroekonomise
dhe Mikroekonomise
Ekonomine ne teresi
Agregatve ekonomik
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
5/38
Shkollat e mendimit ekonomik
Shkolla Klasike
- veprimi spontan I mekanizimit te tregut
Shkolla Kejnsiane
- intervenimi I shtetit ne ekonomi
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
6/38
Konceptet kryesore makroekonomike
Podukti i brendshem bruto GDP
Rritja ekonomike
Punezenia dhe Papunesia Ciklet e biznesit
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
7/38
Objektivat makroekonomike
Punezenia e Plote
punesim te plote te resureve humanedhe natyrore
Qendrushmeria e Cmimeve
stabilitet te cmimeve
Ritme te pershtatshme te rritjes afatgjate
Zhvillimim i balancuar rajonal
Bilanc i ekuilibruar i pagesave
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
8/38
Instrumentet e politikes
makroekonomike
Politika Fiskale
taksat
shpenzimet qeveritare
Politika Monetare
Instrumetet e politikes monetare
Politika e te ardhurave
page- cmim
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
9/38
Politika e marredhenie ekonomike
me jashte
1. Politika Tregtare
mjetet tarifore dhe jo tarifore
2. Politika Valutore
regjimet valutore
3. Kordinimi I poltikave te brendeshmemakroek te vendeve te vecanat
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
10/38
Instrumentet kryesore te analizes
makroekonomike
Kerkesa Agregate Ad
Oferta Agregate As
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
11/38
Te ardhurat dhe Shpenzimet
Per ekonomine ne teresi , e ardhura duhet
te jete barabarte me shpenzimetsepse
Cdo transaksion ka nje bleres dhe shites
Cdo euro e shpenzuar nga nje bleres eshte
e ardhur per nje shites.
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
12/38
MATJA E GDP
Barazia e te ardhurave dhe shpenzimeve
mund shpjegohet me diagramin rrjedhjes
qarkore
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
13/38
Diagrami rrjedhjes qarkore
ShpenzimetMallra dhesherbimete blera
E ArdhuraeMalleatdhe serbimetshitura
Puna, Toka,Dhe KapitaliE ardhura
= Rrjedha e inputit
Dhe outputit= rrjedha e euros
Faktoret eprodhimitn
Paga, Qiraja,dhe Profit
FIIRMATProdhojne dhe shesinMallra dhe sherbime
Punesojne dhe perdorin faktorite prodhimit
Blejne dhe konsumojne
Mallra dhe SherbimesZoterojn dhe Shesin faktore
te prodhimit
FAMILJET
Familjet shesinFirmat blejne
TREGJETPER
FAKTORET E PRODHIMIT
FIRMAT SHESINFA MILJET BLEJNE
TREGJETPERMALLRA DHE SHERBIME
Copyright 2004 South-Western
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
14/38
Matja e GDP
GDP eshte vlera tregut te gjitha mallrave
dhe sherbimeve te prodhura brenda nje
vendi ne nje periudhe te dhene kohere.
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
15/38
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
16/38
Matja e GDP
. . . Prodhuara . . .
GDP pershin mallrat dhe sherbimet aktualisht
te prodhuara, e jo transaksionet e perfshira
ne prodhimin e mallrave ne te kaluaren
. . . Brenda Vendit . . .
GDP mat vleren e prodhimit brenda kufijeve
gjeografike te nje vendi.
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
17/38
Matja e GDP
. . . Ne nje periudhe te dhene kohore.
GDP mat vleren e prodhimit qe realizohet
brenda nje interval vecante te kohes,
zakonisht nje vit apo nje tremujore .
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
18/38
KOMPONETE E GDP
GDP perfshine te gjitha mallrat e
prodhuara dhe te shitura legalisht ne
tregjet e nje ekonomie
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
19/38
Komponetet e GDP
Cka nuk eshte llogaritur (perfshire) ne
GDP?
GDP perjashton shume mallra qe jane
prodhuar dhe konsumuar ne familje dhe qeasnjehere nuk kane hyre ne treg.
GDP perjashton mallrat prodhuara dhe
shitura ne menyre jashteligjore , p.sh shitja edroges .
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
20/38
Komponetet e GDP
GDP (Y) eshte shuma e parametarve ne
vijim:
Konsumi (C)
Investimet(I)
Shpenzimet qeveritare (G)
Ekspori Neto (NX)
Y = C + I + G + NX
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
21/38
THE KOMPONENT OF GDP
Konsumi(C):
Shpenzimet nga familjet ne mallra dhe
sherbime, duke hequr dore nga blerja e nje
shtepie te re .
Investimet(I):
Shpenzimet ne pajisje kapitale , inventories,
dhe ndertim.
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
22/38
KOMONETET E GDP
Shpenzimet Qeveritare (G):
Shpenzimet ne mallra dhe sherbime nga
Qeveria Lokale dhe Qendrore
Nuk perfshine pagesat e transferueshme
sepse ato nuk jane bere ne kembim per
prodhimin aktuale te mallrave dhe
sherbimeve. Neto Eksporti(NX):
Exporti minus importi.
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
23/38
Table 1 GDP dhe Komponetet e tij
tabela
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
24/38
GDP dhe Komponetet e tij (2001)
Konsumi69%
Shpenzimet Qeveritare18%
Neto Exporti-3 %
Investimet
16%
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
25/38
GDP REALE DHE NOMINALE
GDP Nominale vlera e prodhuar e
mallrave dhe sherbimeve me cmime
korrente .
GDP Reale vlera e prodhuar e mallrave
dhe sherbimeve me cmime baze .
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
26/38
Matja e nivelit te Cmimeve
Indeksi I Cmimit te Konsumatorit (CPI) Mat cmimet e mallrave dhe sherbime te
blera nga konsumatoret
Deflatori I GDP Mat cmimet e mallrave dhe sherbimeve
te prodhura ne Kosove.
Indeksi I cmimeve te Prodhuesit (PPI) Mat cmimet e paguara nga prodhuesitvendit per prodhimin e mallrave dhe
sherbimeve.
Dallimi ne mes te CPI dhe deflatorit
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
27/38
Dallimi ne mes te CPI dhe deflatorit
te GDP
CPI Deflatori I GDPCPI perfshin importet Deflatori I GDP perfshine vetem
mallrat dhe sherbimet vendore
CPI mat vetem prodhimet Deflatori I GDP mat gjitha
e blera nga konsumatoret mallrat dhe sherbimet
CPI eshte shporte tregu mallrash GDP deflator perfshine te
gjitha mallrat dhe sherbimet
prodhura gjate nje viti
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
28/38
Deflatori I GDP
Deflatori I GDP
GDP deflator =
Nominal GDP
Real GDP100
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
29/38
GDP DHE MIREQENIA
EKONOMIKE
GDP eshte mates me i mire I mireqenies
ekonomike te nje shoqerie .
GDP per person na tregon te ardhurat
dhe shpenzimet mesatare te nje personi
ne nje ekonomi.
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
30/38
GDP DHE MIREQENIA
EKONOMIKE
GDP me e larte per person tregon
standarte me te larte te jetes .
GDP nuk eshte nje mates perfekt i
lumturise apo Kualitetit te jetes .
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
31/38
GDP DHE MIREQENIA
EKONOMIKE
Disa gjera qe kontribojne ne mireqenje
nuk jane perfshire ne GDP.
Vlera e kohes se lire.
Vlera e ambijentit te paster
Vlera te gjitha aktiviteve qe ndhodhin jashte
tregjeve, p.sh vlera e kohes qe prinderit e
shpenzojne me femijet e tyre dhe vlera epunes vullnetare
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
32/38
Menyrat e matjes se produktit te
pergjithshem
Menyra prodhimit
Menyra e shpenzimeve Menyra e te ardhurave
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
33/38
Menyra e Prodhimit
GDP perfshin te gjitha prodhimet shitura
plus te gjitha mallrat e prodhura por jo te
shitura .
Invenatret jane stoqe te mallrave te
pashitura te firmave
Produkti kombetare
metoda e transaksionit te fundit
metoda e vleres se shtuar
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
34/38
Menyra e Shpenzimeve
Eshte shuma e shpenzimet te ndryshem
per blerjen e mallrave dhe sherbimeve
perfund
Treguesi I shpenzimeve kombetare
E= C + I + G + NX
Mallrat e pa shitura
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
35/38
Menyra e te ardhurave
Te gjitha te ardhurat e gjithe pronareve te
faktoreve te prodhimit si per prodhimin e
mallrave perfund edhe te atyre te
ndermjetem
Treguesi I te Ardhurave kombetare
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
36/38
Treguesi I te Ardhurave kombetare
Kompensimet e punonjesve
Te ardhurat e firmave jo akcionare
Te ardhurat rentore te individeve
Fitimet e kompanive
Interest neto
Te ardhura faktoriale
Tatimet indirekte mbi biznest
mos llogaritja e te ardhurave te transferuara
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
37/38
Dallimi ne mes GDP dhe GNP
(GDP) eshte vlera e te gjitha mallrave dhe sherbimeve
prdhura gjate nje periudhe te dhene, brenda kufijeve
gjeografike te nje vendi pavarsisht nga se nga kush jane
prodhuar . Mallrat dhe sherbimet qe jane prodhuar
brenda vendit. Produkti kombetare Bruto (GNP) eshte vlera e te gjitha
mallrave dhe sherbimeve perfundimatre te prodhura
gjate nje periudhe te dhene kohes nga shtetasit e nje
vendi pavarsisht se ku jetojne ata .
7/30/2019 Hyrje Ne Ekonomi Krkoni pr karakteristikat ose tiparet e udhheqsve ka qen e vazhdueshme pr shekuj me radh. Shkrimet m t mdha filozofike historis s nga Rep
38/38