1

hoav

Nhiều NHTM tiếp tục báo lãi tăng trưởng đột

biến so với cùng kỳ 2017, dù năm qua đã tạo

kết quả khởi sắc. Những so sánh cơ bản cho

thấy sự bắt nhịp từ các lực đẩy đang được rút

ngắn. Bắt nhịp các lực đẩy từ quy mô nền kinh

tế, quy mô mở rộng thị trường, dịch chuyển và

mở rộng nhanh dịch vụ, lợi nhuận các ngân

hàng nói chung tăng trưởng mạnh hơn và quan

trọng hơn là tăng tính bền vững thay vì chủ

yếu dựa vào tín dụng mà tiềm ẩn rủi ro nợ xấu

như trước đây. Tuy nhiên, trong sự bắt nhịp

này, yếu điểm đang ngày càng bộc lộ: quy mô

vốn của hệ thống, đặc biệt ở các ngân hàng

thương mại có tỷ lệ sở hữu Nhà nước chi phối,

đang dần hụt hơi. Rủi ro hoạt động ngày càng

tăng cao khi đon bẩy lớn, trong khi khả năng

chống chịu không thật sự tốt.

Tin nổi bật

Lợi nhuận ngân hàng đến giai đoạn bắt nhịp

lực đẩy

Tháng cao điểm ra tiền, lãi suất liên ngân

hàng thu hẹp chênh lệch

Tổng tài sản các doanh nghiệp bảo hiểm

tăng 27%

Bức tranh FDI 6th đầu năm 2018

Xuất siêu lập kỷ lục 3,37 tỷ USD

FED sẽ tiếp tục lộ trình nâng lãi suất từ từ

BẢNG CHỈ SỐ

Chứng khoán (ngày 13/07)

VN - Index 909,72 1,25%

HNX - Index 102,51 2,07%

D.JONES CK Mỹ 25.019,41 0,38%

STOXX CK C.Âu 3.454,54 0,26%

CSI 300 CK TQ 3.492,69 0,33%

Vàng (SJC cập nhật 08h30 ngày 16/07)

SJC Ng.đ/L 37.010 0,08%

Quốc tế USD/Oz 1.244,32 0,38%

Tỷ giá

USD/VND BQ LNH 22.653 0,02%

EUR/USD 1.1684 0,12%

Dầu

WTI USD/th 70,76 2,12%

6

Thứ Hai, ngày 16/07/2018

BP.NGHIÊN CỨU & PHÁT TRIỂN – PHÒNG KẾ HOẠCH

[a] 266-268 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường 8, Quận 3, TP.HCM

[t] (028) 38 469 516 (1813/1819) – [e] kehoach@sacombank.com

2

Lợi nhuận ngân hàng đến giai

đoạn bắt nhịp lực đẩy

Thời điểm này, nhiều NHTM tiếp tục báo lãi tăng trưởng đột biến sv

cùng kỳ 2017, dù năm qua đã tạo kết quả khởi sắc. Những so sánh cơ

bản cho thấy sự bắt nhịp từ các lực đẩy đang được rút ngắn. Trước giai

đoạn này, 2011 là năm đánh dấu cao điểm LN các NH VN. Sau đó là

sự thoái trào, nợ xấu nổi lên và trở thành gánh nặng lớn níu kéo LN,

thậm chí đè bẹp nhiều thành viên… Nay, tham khảo số liệu thống kê

trên Cổng thông tin NHNN, có thể "giật mình" với tỷ lệ nợ xấu cập nhật

gần nhất đến cuối Q.IV/2017 chỉ ở mức 1,99%. Tỷ lệ này được ngầm

hiểu tổng hợp từ báo cáo của các TCTD, chưa bao gồm nợ xấu đã bán

sang VAMC và nợ tiềm ẩn thành nợ xấu. Dù vậy, tỷ lệ rất thấp trong

hàng chục năm qua đó cũng phản ánh một thực tế nợ xấu của hệ thống

đã có kết quả xử lý, đã giảm bớt gánh nặng lên các thành viên nói

chung. Và theo đó, LN của họ đi lên nhẹ nhàng hơn… Đúng hơn, tốc độ

tăng lãi của các NH từ 2017 và nửa đầu 2018 thể hiện hướng bắt nhịp

trong những so sánh thúc đẩy, sau những năm chùng xuống tái cơ cấu

và nặng gánh nợ xấu. Trước hết, tăng trưởng KT với tốc độ cao đã trở

lại. Điều này không vĩ mô với các NHTM, mà tạo động lực rất cụ thể vào

LN của họ. Song song, hoạt động DV cũng tạo lực đẩy rất lớn cho LN

NH, trong một nền KT ngày một hiện đại hơn, một thị trường ngày càng

mở rộng hơn… Trong quy mô bội lên từ nền KT như vậy, hoạt động NH

cũng đã linh hoạt hơn, tạo những dịch chuyển để khai thác tốt hơn các

lực đẩy. NH bán lẻ đã bùng nổ. Thay vì các lễ ký kết đình đám cấp vốn

hàng ngàn tỷ cho một vài "ông lớn" nào đó như trước đây, báo cáo

nhiều thành viên đã chú trọng so sánh mức độ sử dụng DV của mỗi

khách hàng, thị phần bán lẻ đứng ở đâu và tỷ trọng thu DV tăng lên

được bao nhiêu… Năm 2017 và nửa đầu 2018 cho thấy, những NH báo

lãi ấn tượng nhất cũng chính những thành viên bán lẻ mạnh nhất, hoặc

đang tạo dịch chuyển cơ cấu LN sang bán lẻ mạnh nhất. Bắt nhịp các

lực đẩy từ quy mô nền KT, quy mô mở rộng thị trường, dịch chuyển và

mở rộng nhanh DV, LN các NH nói chung tăng trưởng mạnh hơn và

quan trọng hơn là tăng tính bền vững thay vì chủ yếu dựa vào tín dụng

mà tiềm ẩn rủi ro nợ xấu như trước đây. Tuy nhiên, trong sự bắt nhịp

Tài chính – Ngân hàng

3

này, yếu điểm đang ngày càng bộc lộ: quy mô vốn của hệ thống, đặc

biệt ở các NHTM có tỷ lệ sở hữu Nhà nước chi phối, đang dần hụt hơi.

Số liệu thống kê của NHNN cho thấy, trong khi tốc độ tăng TTS toàn hệ

thống liên tục giữ nhịp mức độ 2 con số những năm gần đây, thì tốc độ

tăng VĐL tương ứng chỉ bằng khoảng 1/3 mà thôi.

Tháng cao điểm ra tiền, lãi suất

liên ngân hàng thu hẹp chênh

lệch

Như thể hiện từ trung tuần tháng 6, với lượng tiền đồng lớn và thanh

khoản hệ thống các TCTD có biểu hiện dư thừa, LS VND trên thị trường

LNH liên tục giảm mạnh và sâu, trong khi LS USD trên cùng thị trường

tăng mạnh sau cú hích tăng LS của FED. So sánh tương đối ở các kỳ

hạn ngắn, sau diễn biến trên, LS USD đã gấp đôi LS VND trên thị

trường LNH. Chênh lệch quá lớn này kích thích việc nắm giữ hoặc đầu

tư USD, dẫn tới một trong những nguyên nhân nổi bật đẩy tỷ giá

USD/VND lên cao từ thời điểm đó đến nay. Tuy nhiên, một tuần trở lại

đây, diễn biến mới đã thể hiện: LS VND trên LNH tăng mạnh lên, thu

hẹp chênh lệch với LS USD. Điển hình ở LS qua đêm, sau khi có thời

điểm rơi sâu dưới 0,7%/năm, LS VND những phiên trong tuần này đã

bật mạnh trở lại, vượt mốc 1%/năm, đạt 1,23%/năm như trong ngày

12/7. Trong khi LS qua đêm USD đã giảm về sát 2%/năm. Chênh lệch

đã thu hẹp đáng kể. Nhưng ở một diễn biến liên quan, qua cân đối khối

lượng tín phiếu đến kỳ đáo hạn, ước tính tháng 7 này là tháng cao điểm

lượng vốn NHNN hút về thời gian qua được trả ra thị trường, #100.000

tỷ đồng… Quy mô trên đang từng bước cụ thể hóa, khi trong tuần thứ 2

của tháng 7 này số dư tín phiếu lưu hành đã giảm mạnh, đến ngày 12/7

chỉ con 106.380 tỷ đồng, trong khi mức độ hút vốn ở kênh này nửa cuối

tháng 6 có số dư lên tới quanh 150.000 tỷ đồng. Lượng vốn lớn được trả

ra thị trường, tập trung trong tháng 7 một phần do kỳ hạn của tín phiếu

hút về trước đó ngắn. Đón trước diễn biến FED tăng LS, lượng hóa

được lượng tiền đồng trả cho việc mua ngoại tệ kỳ hạn lần lượt đáo hạn,

và trước trạng thái vốn khả dụng hệ thống có dấu hiệu dư thừa, NHNN

đã đẩy mạnh hơn việc hút bớt tiền về với độ nén dài hơn. Bên cạnh các

kỳ hạn ngắn, tín phiếu phát hành đã xuất hiện kỳ hạn dài, lên tới 91

ngày - kỳ hạn chưa từng được dùng đến trong 2 năm cao điểm mua vào

ngoại tệ gần đây… Với kỳ hạn dài hơn, việc "trói" bớt tiền đồng sẽ giữ

được lâu hơn, nhất là trong bối cảnh sau nửa năm đầu tư công vẫn ứ

đọng và tiền gửi ngân sách dồn lại trên hệ thống NH. Và sau vong quay

"bơm - hút" vốn điều tiết trong hệ thống, sau tháng cao điểm tiền trả ra

4

thị trường, nếu giải ngân đầu tư công vẫn chậm, vốn vẫn ứ đọng trong

khi lạm phát gia tăng áp lực và tỷ giá USD/VND có biểu hiện biến động,

nếu NHNN tiếp tục mở rộng kỳ hạn phát hành tín phiếu thì cũng không

bất ngờ. Chỉ có điều, đi cùng với việc điều tiết trên, kỳ hạn dài hơn gắn

với LS phải trả cho việc điều tiết cao hơn. Mà đây là một cấu phần cân

đối chi phí của ngân sách và điều hành (phối hợp) chính sách.

Tổng tài sản các doanh nghiệp

bảo hiểm tăng 27%

Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm vừa có báo cáo đánh giá kết quả thực

hiện nhiệm vụ 6th đầu năm và chương trình công tác 6th cuối năm 2018

của ngành bảo hiểm. Theo đó, thị trường bảo hiểm nửa đầu năm 2018

vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định, với TTS ước đạt 336.997 tỷ

đồng, 27,33% sv cùng kỳ 2017. Sv cùng kỳ 2017, các DN bảo hiểm

đầu tư trở lại nền KT ước đạt 277.384 tỷ đồng, 27,47%; Tổng dự

phong nghiệp vụ bảo hiểm ước đạt 218.351 tỷ đồng, 36,83%; tổng

nguồn VCSH ước đạt 71.143 tỷ đồng, 27,87%; Tổng doanh thu phí

bảo hiểm nửa đầu năm 2018 ước đạt 58.656 tỷ đồng, 24,35%. Đáng

chú ý, 6th qua, các DN đã chi trả quyền lợi bảo hiểm ước đạt 16.322 tỷ

đồng, 22,43% sv cùng kỳ năm trước. Về công tác, thanh, kiểm tra các

DN, VPĐD, đã triển khai thanh tra 4/7 DN bảo hiểm. Trong 6th cuối năm

2018, sẽ tiếp tục hoàn thiện các cơ chế, chính sách theo hướng tập

trung tái cấu trúc thị trường bảo hiểm và DN với mục tiêu minh bạch, an

toàn, hiệu quả. Mặt khác, sẽ tiếp tục xem xét trình Bộ Tài chính cấp

giấy phép cho chủ đầu tư đủ điều kiện thành lập DN bảo hiểm, DN môi

giới bảo hiểm và VPĐD nước ngoài tại VN. Năm 2018, ngành bảo hiểm

đặt mục tiêu đạt doanh thu 129.246 tỷ đồng, 22,38%. Năm 2017, tổng

doanh thu toàn ngành bảo hiểm ước đạt 105.611 tỷ đồng, 21,2% và

cũng là năm thứ 4 liên tiếp đạt mức tăng trưởng từ 20% trở lên.

5

Bức tranh FDI 6th đầu năm 2018

6th/2018, VN thu hút 16,2 tỷ USD vốn FDI, >4% so với cùng kỳ 2017.

Nhật Bản là quốc gia rót vốn mạnh nhất vào VN với hơn 5,5 tỷ USD

trong ½ đầu năm. Theo sau là Hàn Quốc với hơn 1,6 tỷ USD.

Xuất siêu lập kỷ lục 3,37 tỷ USD

Thông Tổng cục Hải quan, hết tháng 6, tổng trị giá kim ngạch XK cả

nước đạt gần 114,2 tỷ USD, 16,3% so với cùng kỳ 2017. 6 tháng qua,

nhiều nhóm hàng XK chủ lực đạt mức tăng trưởng khá như: Máy vi tính,

sản phẩm điện tử, điện thoại và linh kiện (4,94 tỷ USD), máy móc, thiết

bị, dụng cụ và phụ tùng 1,89 tỷ USD; hàng dệt may 1,86 tỷ USD…

Tuy nhiên, trái với đà tăng trưởng chung của cả nước và nhiều nhóm

hàng XK chủ lực như đề cập ở trên, có không ít mặt hàng XK chủ lực

trong lĩnh vực nông nghiệp bị sụt giảm. Giảm mạnh nhất là hạt tiêu khi

Kinh tế Việt Nam

6

kim ngạch chỉ đạt 452,6 triệu USD, 36,3% so với cùng kỳ 2017. Ngoài

ra, cà phê cũng bị sụt 5,1% (chỉ đạt 2 tỷ USD), hạt tiêu giảm 6,1%

(đạt gần 91,3 triệu USD) hay cao su giảm 8,1% (chỉ đạt 820,5 triệu

USD). Trong khi đó, hết tháng 6, tổng trị giá kim ngạch NK đạt gần

110,83 tỷ USD, 9,6%. Như vậy, hết tháng 6, cả nước xuất siêu 3,37 tỷ

USD. Đáng chú ý, mức xuất siêu 6 tháng đầu năm nay là con số kỷ lục

trong vong 5 năm gần đây (2014-2018), một chu kỳ có nhiều biến động

về cán cân thương mại của nước ta. Cụ thể, 6 tháng đầu năm 2014 cả

nước xuất siêu 1,7 tỷ USD, sang năm 2015 cả nước nhập siêu 3,4 tỷ

USD; 6 tháng đầu năm 2016 cả nước lại xuất siêu 1,2 tỷ USD; nhưng 6

tháng đầu năm ngoái cán cân thương mại lại bị thâm hụt 2,9 tỷ USD.

Dữ liệu trên cho thấy cán cân thương mại đã đảo chiều khá mạnh, từ

hướng nhập siêu thể hiện trong tháng 5 và ước tính trong tháng 6 theo

cập nhật ở các báo cáo tình hình nền KT 6 tháng đầu năm 2018 công

bố vừa qua. Diễn biến cân đối cán cân thương mại đến thời điểm này

trở nên đáng chú ý hơn, khi tỷ giá USD/VND trên thị trường có biến

động mạnh lên gần một tháng trở lại đây. Trong đó, cân đối xuất NK là

một cấu phần quan trọng, phản ánh cân đối nguồn và cung - cầu ngoại

tệ. Với dữ liệu trên, Việt Nam đã trở lại xuất siêu khá mạnh trong nửa

cuối tháng 6, tiếp tục tạo thêm một trong những cơ sở thuận lợi cho mục

tiêu giữ ổn định tỷ giá USD/VND một cách tương đối.

MES: Tìm ngách từ thị trường

12,6 tỷ USD

DV phát triển thị trường (MES) là DV giúp hàng hóa thâm nhập vào thị

trường mới hoặc hiện tại và đạt được thị phần mong muốn trong thời

gian nhất định. Các DV trong phát triển thị trường sẽ gồm DV nghiên

cứu thị trường và XD chiến lược, kế hoạch marketing, hậu cần (NK, kho

bãi, đóng gói, giao hàng, tài chính...), phân phối, hậu mãi (bảo hành, tư

vấn...). Đây là một ngành DV khá mới ở VN nhưng lại hấp dẫn. Theo

báo cáo của Roland Berger, từ 2 năm trước, quy mô thị trường MES

riêng mảng tiêu dùng nhanh (FMCG) của châu Á đạt 272,6 tỷ USD. VN

không lọt vào top 3 nhưng đạt mức tăng trưởng MES cao. Quy mô thị

trường MES của mảng FMCG 2016 đã đạt 7,5 tỷ USD, tức chiếm 35%

tổng giá trị toàn ngành FMCG. Đây cũng là tỉ lệ trung bình cho toàn

ASEAN. Nhưng trật tự này sẽ con thay đổi, dự đoán đến năm 2021,

quy mô thị trường MES trong riêng lĩnh vực FMCG của VN có thể đạt tới

12,6 tỷ USD. Tính ra, tăng trưởng kép của MES ở VN giai đoạn 2016-

2021 vào khoảng 10,9%/năm, sẽ chỉ đứng sau Myanmar ở ASEAN.

7

FED sẽ tiếp tục lộ trình nâng lãi

suất từ từ

Trong báo cáo bán niên trước Quốc hội, ngày 13/07, FED nhấn mạnh

tới tốc độ tăng trưởng KT mạnh mẽ của nước Mỹ trong suốt 6th đầu

năm 2018. FED cũng một lần nữa khẳng định sẽ tiếp tục lộ trình nâng

LS một cách từ từ. Thông tin chi tiết trong báo cáo cũng phù hợp với

triển vọng hiện tại của FED, vốn đã được đưa ra tại các cuộc họp chính

sách, trong đó tăng trưởng KT mạnh và tỷ lệ lạm phát thấp đoi hỏi

NHTW phải nâng LS. Tuy nhiên, việc thiếu các áp lực lạm phát khiến

họ phải nâng LS một cách từ từ. Các thị trường tài chính dường như ít

lay chuyển sau khi báo cáo này được công bố. Cụ thể: “Trong nửa đầu

năm 2018, hoạt động KT tổng hợp dường như tăng trưởng mạnh”, nền

KT Mỹ tiếp tục được hỗ trợ bằng tâm lý thuận lợi từ người tiêu dùng và

DN, việc các hộ gia đình ngày càng giàu có, tăng trưởng KT mạnh ở

nước ngoài và các điều kiện tài chính nội địa phù hợp. Với những điều

trên, kỳ vọng phương pháp nâng LS từ từ trong tương lai sẽ là hợp lý khi

tiếp tục nuôi dưỡng đà tăng trưởng KT - hiện đang là chuỗi tăng trưởng

dài thứ 2 trong lịch sử. Các gói cắt giảm thuế của chính quyền D.Trump

có khả năng giúp chi tiêu của người tiêu dùng thoát khỏi tình trạng ảm

đạm đầu năm và có thể thúc đẩy thêm cho tăng trưởng KT trong 2018.

Lào sẽ phát hành trái phiếu bằng

đồng Kip

Chính phủ Lào mới đây vừa thông báo họ sẽ phát hành trái phiếu trong

nước bằng LAK thay vì đồng ngoại tệ dựa trên kế hoạch 2 mục tiêu là

nhằm tránh những rủi ro liên quan đến tỷ giá hối đoái và thúc đẩy thị

trường vốn trong nước. Theo đó, việc trả lãi sẽ được thực hiện cho

những người nắm giữ trái phiếu trong nước với hy vọng điều này sẽ giúp

dong vốn lưu thông trong nền KT. Lào đã phát hành trái phiếu tổng trị

giá 3.300 tỷ LAK, #392 triệu USD, thông qua kho bạc để giải quyết tình

trạng thâm hụt ngân sách. Số trái phiếu được phát hành để chi trả cho

các dự án đầu tư công chiếm khoảng 2.500 tỷ LAK và số trái phiếu

được phát hành để thực hiện chương trình giải quyết nợ 3 bên (giữa

Chính phủ, công ty tư nhân và NH) là 7.800 tỷ LAK. Hầu hết trái phiếu do

Lào phát hành đều do các NHTM nắm giữ. Tính chung các số liệu này,

chiếm 14-15% tín dụng trong nền KT (55,000 tỷ LAK).

Kinh tế Quốc tế

8

Tài liệu tham khảo:

Bảng chỉ số https://www.hsx.vn/Modules/Cms/Web/ViewArticle/b6d10da6-7c26-40d8-b720-20e298a4ed06

https://hnx.vn/

https://www.bloomberg.com/markets/stocks

http://www.sjc.com.vn/

https://goldprice.org/vi/index.html

https://www.sbv.gov.vn/webcenter/portal/vi/menu/rm/tg?_afrLoop=515501331129000

Tin Tài chính - NH http://cafef.vn/loi-nhuan-ngan-hang-den-giai-doan-bat-nhip-luc-day-20180715224747422.chn

https://vietstock.vn/2018/07/thang-cao-diem-ra-tien-lai-suat-lien-ngan-hang-thu-hep-chenh-lech-

757-616046.htm

http://ndh.vn/tong-tai-san-cac-doanh-nghiep-bao-hiem-tang-27--2018071507531192p4c147.news

Tin KT vĩ mô http://ndh.vn/buc-tranh-fdi-6-thang-dau-nam-2018-20180715113115465p4c145.news

http://nhipcaudautu.vn/thuong-truong/xuat-sieu-lap-ky-luc-337-ty-usd-3324906/

http://nhipcaudautu.vn/thuong-truong/mes-tim-ngach-tu-thi-truong-126-ti-usd-3324812/

Tin KT Quốc tế https://vietstock.vn/2018/07/fed-se-tiep-tuc-nang-lai-suat-tu-tu-775-616080.htm

https://vietstock.vn/2018/07/lao-se-phat-hanh-trai-phieu-bang-dong-kip-1328-616053.htm

9

Danh mục viết tắt

Bảo hiểm tiền gửi BHTG LS LS

Bảo hiểm y tế BHYT Liên ngân hàng LNH

Bảo hiểm thất nghiệp BHTN Lợi nhuận trước thuế LNTT

Bảo hiểm xã hội BHXH Lợi nhuận sau thuế LNST

Bất động sản BĐS Mua bán, sáp nhập M&A

Chi nhánh/phong giao dịch CN/PGD Ngân hàng NH

Chỉ số giá tiêu dùng CPI Ngân hàng bán lẻ NHBL

Chính sách tiền tệ CSTT Ngân hàng Nhà nước NHNN

Cơ sở hạ tầng CSHT Ngân hàng thương mại cổ phần NHTMCP

DNNN DNNN Ngân hàng thương mại Nhà nước NHTMNN

DN tư nhân DNTN Ngân hàng nước ngoài NHNNg

DN vừa và nhỏ DNVVN Ngân sách Nhà nước NSNN

DN có vốn đầu tư nước ngoài DN FDI Ngân sách trung ương NSTW

Dự án DA Nhập khẩu NK

Dự trữ bắt buộc DTBB Sản xuất KD SXKD

Đăng ký KD ĐKKD Tài sản bảo đảm TSBĐ

Đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI Tổ chức tín dụng TCTD

Giấy chứng nhận GCN Tổng tài sản TTS

Giá trị gia tăng GTGT Tổng SP quốc nội GDP

Hợp đồng tín dụng HĐTD Trung Quốc TQ

Khách hàng DN KHDN Trái phiếu Chính phủ TPCP

Khách hàng cá nhân KHCN Trái phiếu DN TPDN

KT vĩ mô KTVM Thị trường chứng khoán TTCK

Kho bạc Nhà nước KBNN VN VN

Khu vực KV Vốn điều lệ VĐL

Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia UBGSTCQT Vốn tự có VTC

Cục dự trữ liên bang Mỹ FED Xã hội XH

Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF Xuất khẩu XK

Ngân hàng TG World Bank Hiệp hội Chế biến và XK thuỷ sản VN VASEP

Ngân hàng Phát triển châu Á ADB Hiệp hội Lương thực VN VFA

Ngân hàng trung ương châu Âu ECB Hiệp hội Cà phê - Ca cao VN VICOFA

Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á ASEAN Hiệp hội Thép VN VSA

Khu vực sử dụng đồng Euro EUROZONE Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội HNX

Liên minh châu Âu EU Sở Giao dịch chứng khoán Tp.HCM HOSE

Tổ chức Nông Lương Liên Hợp Quốc FAO

Tổng cục thống kê GSO