pacilidad nga naghahatag hin serbisyo medical,

mga klinika ngan home health care services,

kauyon han regulasyon ngan balaod na

ginhahatag tikang ha DOH, kaugop an Philippine

Health Insurance Corporation (PHIC).

1. Pamasahe han mga masunod:

a. Mga dipasaheruan nga bus

b. Mga dipasaheruan nga jeep

c. Mga taxi

d. Mga dipasaheruan nga van

e. Mga shuttle

f. Mga panpubliko nga train- LRT, MRT, PNR

2. Eroplano ngan barko nga nabiyahe sulod ha

Pilipinas base han regular nga pasahe.

1. Ha restoran, an pagkaon nga ginoorder para ha

senior citizen amo la an madiskwentohan hin

byente porsyento (20%). Ang diskwento pwede

ma take out, drive thru, ngan delivery.

2. Paggamit hin pacilidad o gamit na pan sports,

lugar para ballroom dancing, yoga, badminton

courts, bowling lanes, table and lawn tennis court,

workout gyms ngan pacilidad para martial arts.

3. Bayad pagsulod hin sinehan, teatro, konsyerto,

circus, leisure/ carnival, ngan mga lugar

pankarisyohan.

Ini nga diskwento pwede ha mga order nga ginpapalit

gamit an credit card.

Diri pwede an doble nga diskwento. Para han

mga baligya ngan serbisyo na may ada promo; an

senior citizen pwede la makakuha hin usa ka

diskwento, kun hain an mas dako nga diskwento; an

promo o an 20 porsiyento nga diskwento.

1. Pagpalit hin medisina o

tambal (generics o branded) upod

an medisina hit “influenza” ngan

bakuna hit “pneumococcal,” ngan

upod pa an mga importante nga

gamit ngan ekipahe panmedikal o pantambal nga

pilion hit Department of Health (DOH).

2. Professional fees o bayad hit doctor han nga

tanan ng pribado nga ospital, medical facilities,

mga klinika ug home health care services; ngan

licesyado nga propesyonal nga nagseserbisyo ha

mga home health care nga ginendorso han mga

pribado nga hospital o empleyado hin usa nga

ahensya hin home health care.

3. Serbisyo medical ngan dental, bayad ha

pagpacheck up, ngan bayad ha pagpapalabora-

toryo ha nga tanan nga mga pribado na hospital,

Katungod Medical

.Pagpalit hin mga medesina na “over the counter drugs”

sugad han paracetamol na diri na kinahanglan han

recita tikang ha doctor, an kinahanglanun la an pag-

presentar han “Medical Booklet” kaupod han senior

citizens ID o bisan ano na valid ID na nagpapakita

edad. Usa la ka semana nga konsumo na tambal an

pwede mapalit.

Upod gihapon an pagpalit hin antipara, “hearing aid,

postiso, prosthetics, pagpaliwan hit artificial bone,

walkers, crutches, wheelchairs (manual o dekuryente),

adult diapers, ngan iba pa na mga gamit para han

senior citizen.

Transportasyon

canes/crutches eyeglasses wheelchairs

HOTEL ngan mga establisemento nga

nagpaparenta restoran, ngan mga

recreation centers, entertainment

facilities, ngan serbisyo ha lamay ngan

lubong para hit senior citizen nga

4. Minimum nga duha ka libo (P2,000.00) nga

benepisyo/ bulig ha pagkamatay nga ihahatag ha

pinakaharani nga urupod han indigent senior citi-

zen.

Exempsyon o diri pagbabayad han income tax/

buwis hiton usa nga senior citizen na

minimum it sweldo.

Diri pagbayad hin training fees para ha mga

programa na “socioeconomic”.

LIBRE na serbisyo medical ngan dental, check

-up ngan laboratoryo ha nga tanan nga

pacilidad hit gobyerno upod pero diri limitado ha

x-rays, computerised tomography scans ngan

blood tests, madepende han polisiya nga tikang ha

DOH, kaupod an koordinasyon han PhilHealth.

Libre nga injection o vaccine

kontra influenza virus ngan

pneumococcal disease para hit

mga waray kapas nga senior

citizen kondiin paghihimuon hit

DOH.

Bulig ha pag eskwela han mga senior citizen

nga gusto magpadayon han ira secondary,

tertiary, post tertiary, bokasyonal, ngan teknikal

nga pag eskwela; ngan mga short term courses ha

mga pampubliko ngan pribado nga eskwelahan

pinaagi hin paghatag han scholarship, grants,

bulig pinansyal, subsidy ngan iba pa nga bulig pa-

ra han mga kwalipikado nga senior citizen; upod

an suporta para libro, ngan mga higamit pagtuon,

ngan allowans sa uniporme.

Benepisyo ngan prebilihiyo hiton mga

nagreretiro na tubtob hiton praktikal ngan

pwede pa, an padayon nga paghatag hin pareho

nga benepisyo ngan prebilihiyo hiton Government

Service Insurance System (GSIS), Social Security

System (SSS), ngan PAG IBIG, sa pwede nga sit-

wasyon, nga nakukuha hit aada pa ha aktuwal nga

serbisyo.

Express lanes para hiton mga senior citizens

ha nga tanan komersyal ngan gobyerno nga

buruhatan. Ngan kun waray man, angay la nga an

mga senior citizens an tagan hin prayoridad.

Utility discounts

Lima nga porsyento (5%) nga diskwento ha

binulan nga paggamit hit tubig ngan kuryente, nga

ginsusupply hit public utilities ngadto ha tagsa-

tagsa nga metro, ngan an account nakangaran

ha senior citizen nga nag uukoy hito nga balay,

ngan ang konsumo waray malapos hin 100 kilo-

watt nga kuryente ngan 30 cubico nga tubig.

Panarbahuan/Pan-empleyo

An mga senior citizens nga

mayda pa kapas o pwede pa

magtrabaho ngan gusto pa

mag-trabaho o magtrabaho utro

kay bubuligan hit Department of

Labor and Employment (DOLE)

ngan it iya partner nga ahensya

ha gobyerno; ngan an local nga

pan gobyernohan (LGU) para mahimo nga

produktibo nga miyembro hit

sosyedad.

An termino pan empleyo masunod hit balaod hit

labor code, ug iba pa nga local nga balaod ngan

regulasyon.

Benepisyo ha panlawas

1. An Department of Health (DOH), nga may

koordinasyon hit Local Government Unit (LGU),

Non-Government Organizations (NGOs), ngan

People Organizations (POs) para senior citizens,

maghihimo hin programa han panlawas tikang ha

nasyonal , nga nauupod gihapon an “National

Prevention Blindness program” nga maghahatag

hin gin urosa nga serbisyo para han kahimsug han

mga senior citizens. An DOH magtututdo hin mga

“health workers” nga matikang ha komunidad ha

mga senior citizens, ngan mga “health personnel”

nga matutok parte han geriatric care ngan

problema han panlwas han senior citizens.

III. Mga kadugangan nga mga prebilihiyo

IV. Bulig hit gobyerno

A

C

D

E

F

I. Libre nga senior citizen identification

(ID) card nga ginhahatag hit Office of

the Senior Citizen Affairs (OSCA).

II. Byente porsyento (20% ) diskwento

ngan diri pagbayad han value added tax

(VAT), para han mga masunod:

A

B

C

H

A

B

B

G

MULTA

Una nga pagtalapas: Pagkapriso hin diri maubos

ha duha (2) ka tuig pero diri malabaw ha unom

(6) ka tuig ngan multa nga diri moubos hin Php

50,000.00 pero diri malapos hin Php 100,000.00

Ha sunod nga pagtalapas: Pagkapriso hin diri

maubos ha duha (2) ka tuig pero diri malabaw ha

unom (6) ka tuig ngan multa nga diri moubos hin

Php 100,000.00 pero diri malapos hin Php

200,000.00

Mga tawo nga nag-abusar ha mga prebilihiyo:

Pagkapriso hin diri maubos sa unom (6) ka bulan

ngan multa nga diri moubos hin Php 50,000.00

pero diri malapos hin Php 100,000.00.

Mga korporasyon, partnership, organisasyon

ngan pareho nga kompanya kung diin ang ira

opisyal kay direktang api; sugad hit president,

general manager, managing partner, ngan upod

na opisyal nga mao an nagpadalagan han organ-

isasyon, amo an mabaton.

Langyaw o dayo nga salaan: ipapadeport dayon

pagkahuman ha pagbayad hit sentensya

Dungan hit pagpasa hin igo nga reklamo, ngan

human hit notisya ngan “hearing”, an sakto nga

awtoridad pwede na magkanselar ngan mag-

tanggal hin business permit, permit to operate,

franchise ngan iba pa nga pareho nga prebilihiyo

nga ginhatag ha usa ka tawo, establisemento

ngan business nga waray nagsunod ha mga

probisyon hini nga balaud.

Mandatory Philhealth Coverage o

Republic Act 10645

An tanan na mga senior citizens apil han “national

health insurance program” hit PhilHealth. An mga

local nga yunit han gobyerno kung diin naukoy an

idaran mag-alutaga hin kinahanglan nga pundo

pagsiguro nga makakaenrol an tanan na mga senior

citizens ha pagsunod han nga balaod ngan

regulasyon.

Social safety nets

An bulig han “social safety nets” amu an pag-

iban han epekto hit problema han ekonomiya ngan

mga kalamidad para ha mga senior citizens. Ini

amo an mga, pero dili limitado ha pagkaon,

medisina ngan bulig pinansyal para pag-ayad balik

han balay. Ini kukuhaon tikang ha pundo han

“calamity fund” hit lokal nga gobyernohan kung

diin naukoy an senior citizen; magdepende han

policiya nga ighahatag tikang han DSWD.

2. Ha bug-os nga Pilipinas, kinahanglan may ada

ginhihimo nga “senior citizen’s ward” ha kada

gobyerno na ospital. Ini nga ward para gudla ha

mga lagas nga kinahanglanun e-admit tungod han

problema ha panlawas. Pero ha panahon hin

‘emergency’ na situation han syudad pwede

gamitun an “senior citizen’s ward para ha publiko

pero pagkahuman han “emergency” na situation,

ibabalik an ward para han iya orihinal na katuyuan

ha pag atiman han mga idaran.

Edukasyon

An Department of Education (DepEd), an

Technical Education and Skills Development Edu-

cation (TESDA), ngan an Commission on Higher

Education (CHED), ha pakipagurusa hiton mga

non-governmental organization (NGOs) ngan Peo-

ple’s Organization para hiton mga senior citizens,

magtitikang hin mga programa nga magsisiguro

hiton pagsulod han mga senior citizens para han

pormal o diri pormal nga pag aram.

Serbisyong Sosyal

Pinakagutiay nga singkwenta porsyento (50%)

nga diskwento an ginhahatag para han paggamit

ha kuryente, tubig ngan telepono hiton mga sentro

para senior citizens ngan

urukyan o balay pag-atiman

nga ginpapadalagan hit

gobyerno, o local nga

korporasyon nga diri pan

negosyo o pan-ganansya nga

nagdudumara para

pag-tinguha han kauswagon

ngan kaupayan ha mga ginbayaan, ginpasagdan,

ngan waray balay nga mga senior citizens;

depende han policiya nga hihimuun han DSWD.

1. Serbisyo para ha kalugaringon ngan pakig-

hiusa para ha kaupayan han mga senior citizens

ngan paghatag hin oportunidad nga pakig-hiusa,

pag organisa, mga aktibidadis nga naghulagway

han mga expresyun han mga idaran ngan

kauswagan para tagsa-tagsa na kalugaringun.

2. Serbisyo ha pagbantay ngan panginano han

senior citizens nga tikang ha mga “home for the

aged” labi na gud na mayada problema

pakig-urusa balik ngadto han ira mga pamilya

ngan komunidad, diin pareho an senior citizens

ngan iya pamilya

tatagan hin pagsagdon.

3. “Neighborhood Support

Services”

Panginano ngadto han mga

masakiton, magluya, o

bedridden na mga

senior citizens.

4. “Substitute Family Care”

Ha paagi na an idaran ibutang ha mga resi-

dential care o group homes para ha mga

ginbiyaan, waray nanginano, waray pamilya

ngan waray kapas pag atiman han iya ka-

lugaringun.

Espesyal nga program para ha senior citizens

ha pagpalit ha mga basic commodities. 5 per

cent nga diskwento ha musonod nga palitonon:

Social pension

An pinaka-pobri nga senior citizens tatagan hin

binulan nga pension nga lima ka gatos

(Php 500.00) para pagbulig ngan pagdugang para

han pan adlaw-adlaw nga pangastos ngan iba pa

nga medical nga panginahanglan han senior

citizens.

V. Special services

C

D

C

B

canned sardines, tuna, evaporated filled milk; con-

densed filled milk; ngan powdered milk; coffee, bread,

white ngan brown sugar, cooking oil, instant noodles,

luncheon meat, meat loaf, corned beef, ready-to-cook

(processed) pork, beef, ngan chicken whether frozen/

refriegerated/ preserved, powdered/ liquid bar laundry,

ngan detergent soap

Para makagamit hini nga

mga

prebilihiyo:

1. ID nga ginhatag hit Office of

the Senior Citizens Affairs

(OSCA) ha lugar kun diin

naguukoy an senior citizen. Ini

hiya ginkakarawat ha bug os

nga Pilipinas.

2. Pasaporte hit senior citizen

3. Iba nga mga dokumento nga

nagpapamatuod nga an senior

citizen usa nga taga-cyudad hit

Republika ngan diri maubos

ha saisenta (60) ka tuig an

pangidaron, nga ginhatag

hiton pagtuman nga balaud

ngan regulasyon.

VI. Dugang nga bulig tikang ha gobyerno

A Funded by:

A

HelpAge International/COSE

1407 Quezon Avenue,

Brgy. West Triangle, Quezon

City 1104, Philippines

Tel: +02 722 0418

Tacloban sub-office:

Old Tinapie Bldg., Kalipayan

Road Barangay 59-B Sagka-

han District, Tacloban City

www.facebook.com/helpagecose

www.ageingasia.org

www.helpage.org

Copyright © HelpAge International/

COSE 2015

Registered charity no. 288180