Date Printed: 06/16/2009

JTS Box Number:

Tab Number:

Document Title:

Document Date:

Document Country:

Document Language:

IFES IO:

IFES 75

20

Voter information booklet

1996

United States California Vietnamese

CE02048

~~ II~II~ ~I m~ - E 8 9 3 - 4 A 8 - A E E

San l05e meftuflJ New5 1 800 870 6397

tham gia ph\lc V\I cqng dong

-, /\. / /\. ?

TAl LIEU HlfONG DAN CUTRI . DU'OC VIET CHO DE DOC

•

BAu cu ngay 5 thang 11 nam 1996

Ben trong gam co: Cae dang pMi chinh tIi t~i California ..................................... . . .............................................................. 3-4

Ai dang U'ng cit T6ng Th6ng ........ ................... . . ........................................................... 5-8

NhGng dV lu~t ella California ............................. . . ............................... 9-15

Uri khuyen danh cho Uln cit tri: 16

HAY DI BAU VAO NGAY 5 THiNG 11!

Quy vi da d~ng ky di bllu chua?

• Hay Illy phi!!u dang kY cit tri ~i thu vi¢n, buu di¢n, nha Ie) v~, ho~c gQi s6 1-800-345-8683 .

• D~ng ky di bllu khOng t6n phi gl. Quy vi c6 thl! dugc giup do khi dien don n!!u mu6n, ,Oi chi c'an kY ten va girl di.

NGA V CU6I CUNG DANG KY BAU CU LA NGAV 7 THANG 10.

Voter Involvement Project

Tai li~u hUllng dan cll Iri duQC viel cho dA dllC khong Iheo m¢1 dang pMi nao, dUQc biAn so;;tn

bai Ihe Key 10 Ihe Community VOler Involvemenl Projecl, dUQc huang dan bai nhOng hQc sinh

nguili Ion luOi hllC I~p· dllC IrAn khllp li':;u bang California. Cong vi~c biAn so;;tn nay dUQc lai IrQ

bai ng1ln quy Thu vi~n li;;u bang California cho Chuang Trinh T~ f)llc cua Thu Vi~n Qu~n H;;tl

Sanla Clara, cling hQp lac vai Trung T1Im Phal Tri':;n KM Nang f)IlC va Viel.

ThOng lin v~ bllu cll c6 Ih~ Ian 19n va kh6 hi':;u. T~p lai Ii~u huong dan nay dA dllC han va giai

Ihfch mlli va'n de mc)l cach rO rang. NhOng Illi luyAn b6 tU cac dang chfnh Ir! va tU cac !lng cll

visn la nhOng c1\u Ira Illi cho nhOng Ihac mllc cua chung la. Chung loi viel phlln con l;;ti. Chung

loi hy vQng rAng I~p lai Ii~u huOng dan nay sa giup quy v! di bllu dung han.

Nhung thuit ngu can biet

Th chinh an M¢t sl! thay ddi hay bd sung vao mOt sll thoa thu~.

Philu bllu .............................. Phie'u danh d~u vao khi quy vi di b'Au.

Trai philu

Qu6c h¢i ...

.. M¢t cach gAy quy cho obiing dl! an cOng c¢ng; chiob quy'en ban trai phie'u va ioi phili tra I~i tien trai phie'u

Ian tien lai.

MQt b¢ ph~ cua chinh phu qu6c gia ho~c lien bang cua chUng ta 10 vi~c bien so~ lu~t. C6 hai b¢ ph~n: H~

Vi~n va Thuqng Vi~n.

.... Van ki~n quy diob b¢ khung can ban cua chinh quy'en; chUng ta c6 hien phAp Hoa Ky va hien phAp titu bang .

... Vi~c t~g ho~c m6n qua b~ng tien, c6 the cho mOt cu¢< v~ dOng chiob trj.

Hiln phap

SIl dong gop

SII ky th! .... ............ SI! dOi xu bAt cOng va blft blnh dang dl!a vao chUng tQc, mau da, gi6'i tinh hay nhiing ye'u to khAc.

Nhlt lao ................... .. . ..... Nhieu 10," nba tii khac obau.

Lien bang .............................. Lien quan den chiob phu quOc gia.

Gian I~n ................................. N6i dOi ho~c lila mQt ngum nao d6 v'e mQt van d'e gl d6.

Nong n6i ................................. It quan trQng, khOng dl!a vao Iy do chiob dang.

Gi6'i tinh.. .. ................. Nam hay nil.

Sang ki€n ............................... M¢t kitu dl! lu~t duqc d'e nghi boo nhAn dan chu khOng phai quOc hQi dua fa Mu.

Qu6c hC)i ti~u bang ............ M¢t ph'An cua chinh quyen tieu bang, 10 vi~c so~ lu~t. C6 hai ph'An: H~ vi¢n quOc hQi tieu bang vit thuqng

vi~n quOc hOi tieu bang.

Ngum v~n dC)ng chinh

Ir! hanh lang .................. Mot ngum nito d6 duqc tra tien de gay anh huimg den van d'e lu~t I¢ nao du<!C thOng qua.

Loi thoat, cach tranh.. .. M¢t each tranh quy dinh hay lu~t I~.

Phi dimg phai ............ KhOng lien h~ vao bAt cu dang chinh trj nao ho~c chinh kie'n nao.

Dang chinh tr! ........... MQt nh6m ngum chia xe cung quan diem v'e chinh phU vit litm vi¢c v6'i nhau de th~ng cu.

Nhilng tru lien .. Nhiing chQn Il!a v'e nhiing gl iii quan trQng nh!t.

D., lu~t .. . .................... Lu~t I¢ duqc d'e nghi rna cOng chUng di b'au. DI! lu~t c6 the lit dl! lu~t tii!u bang hay dl! lu~t dia phuong.

Tieu chuAn clln thiel.. Nhiing nang khie'u va nhiing kha nang de litm mot cOng vi~c ho~c giil mot chuc v9.

Dan bi~u, d~i di~n .............. M¢t ngum nito d6 quy vi chQn de trOng coi quy'en lqi cua quy vi ne'u quy vi khOng c6 m~t t~i d6; chung ta c6

hlob thuc chiob quy'en dan bieu.

Nhung CO quan he> trq Nhi'eu ng.roi d1i giup do bien SOan cuOn hu6ng dan nay. M¢t uy ban cUa HOi DlIng Bay Area New Readers da hlnh thaob noi dung tdng quat:

Gloria Ashford. Claude Jones, Sherries Oakmon vit Jean Shields. Nhiing !hanh vien khac cUa HQi Dllng va ban ph9 trach phat trien dQC va viet

t""i lhu vi¢n cung da g6p phlln vao t~p tAi li¢u nay: Al Bannen, Bonnie Bjerre. Carey Can, Darlene Garcia. Water Miles. Enrique Ramirez, John

Sbarbarro. Bertha Van Dusen va John Zickefoose.

Cam an d~c bi¢t: Cathy Mitchell va Dawn Mehlhaff t~i Secretary of State's Office, Mac Taylor va Hadley Johnson t~i Legislative Analyst's

Office, Carole Talan, State Literacy Resource Center, Barbara Neder, Los Angeles Times.

Tai li¢u Hu6ng D~n Cit Tri Du,!,c Vi~t Cho De DQC nay duqc bien so~n hOi The Cenler for Vivie Lileracy do Susan Clark litm Giam d6c (415

4546500). Triob bay boo J. Fay Design. Rodger Faulkner phan pMi. T~p tai Ii¢u nay lit mQt ph'An cua chuang trinh Key to Community Project,

duvc t~o ra nhhm dua dl'mg dao qu'An chung tham d\l vao ti~n trlnh doln chll, duqc bao trq bOi Quy thu vi¢n clla tieu bang cho ChU'C1l1g Trlnh DQc

Sach cua!hu vi¢n qu~n h~t Santa Clara. do Taylor Willingham lam GiAm d6c va Mara Wold lam PhOi tr! vien chuong tfinh (408 294 5175).

T~p till Ji¢u nay duqe BI) Giao Dl,!e Hoa Ky ung hQ mQt ph'a.n theo nhOng d~u khoan ella D'.lo lu~t XAy d\ffig va nhOng djeh vI,! thu vi¢n. duqe quan tri ~i California bOi 11m Vi¢n 1i~u Bang California. Tuy nhitn. nhOng y kiln duQC lrlnh bay a dAy khOng nMt trult phan anh I~p trutmg va duffilg 16i eua B., Gilio D\le Hoa Ky ho~c Thu Vi~n eua ti~u bang California va cOng khOng hWn y e6 duqe s\1' eMp thu:).n ehfnh thUe. @ 1996 Thu vi~n qu~ h'.lt Santa Clara. Tw li¢u nay khOng duqe in I~i rna khOng e6 y kiln eho phep.

2

I'

Cae Dang Chinh Tri

Khi quy vi dling ky di bl1u. quy vi chQn I"" c6 nen Iham dl! mOl dang ph:l.i chinh tri nao kbOng. M()I dang chinh lri la m()1 nh6m

ngu"i cung chia xC; nhiing quan diem gi6ng nhau v~ vlfu & chinh phu nen dugc dieu hOOh nhu 1M nao va chinh phU nen lam g1. T~i

California. c6 8 dang phAi chinh lri. Chung IOi d. hoi mOi dang cho biel hQ IUgog lrUng cho di~u gl vii nhiing uu lien cua hQ Iii g1.

D(\e L~p Hoa Ky

DAn Chu

*

Xanh

Ngum II! do

Dang D()c ~p Hoa Ky lugng tnmg cho nhUng + Chain dill Ihue 19i luc cua lien bang.

gi~ tri d~o dUe lruy~n th6ng va quy~n cua cuQc + X6a bO BO Ngan Kh6 vI BO nay lam gia lJIng

s6ng dugc Thuqng De" ban cho. quy~n II! do va nQ cua qu6c gia.

quy~n mUll chu h~nh phuc. Dang nay tin lltOng + Dem l~i 51! ki~m s03t ella phI} huynh va dia

chrnh quy~n nen h6 Ill! Hien Phap Hoa Ky.

bao gOm quy~n bao v¢ dm s6ng va lai san va

m¢l n'en qu6c phong hung ml,lnh.

Dang Dnn Chu tin vao sl.! ph1,lc hung ella n~n

kinh t€. va Sl! h6 trQ c~c gia dinh Hoa Ky bhng

each lam giam tOi ~c. c:ii thi¢n h¢ th6ng gi~o

phuong v'e sl! giao dl}c con cai.

Dang nay c6 khoang 255,000 dang vien t."i

California. Mu6n biel lhem chi tie"t. hay gQi s6

909 345 4224.

+ Hi bllu T6ng Th6ng Bill Clinton va Ph6

T6ng Th6ng Al Gore.

+ Tro thanh da 56 trong Hl,l vi~n tieu bang va

d\lC cOng to-P. baD v~ nhilng cOng dnn Ian tu6i H", Vi~n Hoa Ky tro I",i.

eua qu6c gia va baa ve quy'en chQn it!a ella phl) + H6 trg t~l ca cae (mg cil vitn d<1n chu eua

nU. Dang nay tin vai tro ella chfoh phil phai chung tao

mang l~i tr~t tl!, an to~m, giao dlle, h~ thng co Dang nay e6 khoang 6.8 tri¢u dang vien t~i

sa va mOt nh kinh te' rna rOng cho nbUng cOng California.

d~n. Mu6n biet them chi tiet. gQi s6 2138483700

Dang Xanh tuqng tnmg cho I ° gi~ tri chrnh + Gi~o d~c cho ngulli dAn rhog t~t c:i sv s6ng

yeu: bao v¢ m()i truang, dAn ehll, eOng b~ng, tren hanh (inh ~u e6 quan h¢ lien d6'i v6'i

b:ft b~o I!!C, t~o eho ehinh phu mang tinh dia nhau.

phltOng han, blnh dang. tOn trQng sl! da <4ng, + ChUng t6 rhng h\lP t~c quan trQng cho sl!

~ch nhi¢m. n~n kinh te d\13 vao cOng dOng va giau c6 han la c~h tranh.

hu(mg v~ tuang lai. Dang nay c6 khoang 84.000 dang vi!n t~i

Dang nay lin ..hng vai tro ella ehfnh phu Iii ung California.

hO nhUng gia tri nay. Mu6n biet them chi tiet. gQi s6 916 4483437.

Dang Ngulli tl! do tugng tnmg cho tV do. C~i gl + Chain dill lu~t I¢ ngAn ch$n thltOng m~i ph~t

eua h<.m III ella b~n, chi lieu, de danh, ho~e eho trien.

di. Hay tv 10 I~y b~n va khOng 111m thltOng t6n + Hay d~ mQi ngum den day s6ng va lam vi¢c.

de'n nguCIi khac. S6ng va hay s6ng. Dang nay + B6 hay bAn di hllu het cae co quan chrnh phu

tin rung chrnh phu chi can thi¢p khi mOt ngum va cham dill thue" 19i tlie.

nho d6 c6 dung sUe m~nh M lay di mOl cai gl Dang nay c6 khoang 70,000 dang vi!n t~i

d6 cua b~, du cho ngum d6 chrnh la chfnh California.

phu. Mu6n biet them chi tiel. gQi I 800 637 1776.

3

Cae Dang Chinh Tri

Lu~t TJ! Nh;~n

Hba Blnh va TJ! Do

Cll; Cach

C~ng Hba

Dang LU~I W Nhien llI<!Ilg tnmg rling chinh + Giam thi!!u I¢i ac vm nhiing chuang trinh

phu so giAi quye'l v~n dt hOm nay v~ ngan ch~ th~1 s\l c6 tac d~ng.

v~n dt luang lai !rUm: khi xay ra. Dang n~y lin + C41 giam cac chi phi cham s6c y Ie' bAng

r~ng chinh phu so d\l" v~o nguyen Iy chung v~ cach khuye'n khfch chuang trinh sac khbe 161.

cd vii cho nhiing chuang trinh m~ nhiing + CM lie'n giao d~c vm nhiing phuang phiip

chuang trinh n~y so 1\1 Illc v"/; tAi cbanh. Dang I~m lang kha nang hQC cua hQC sinh.

n~y chu truang m¢1 luang lai hanh phllc han, Dang n~y c6 khoang 100,000 dang vien tai

m'.lnh khoe han, thAnh cOng hon cho ta:t ca mQi California.

ngum My. Mu6n bie'l them chi lie'I, gqi I SOO 515 lOOS.

Dang Hoa 81nh v~ T\I Do lugng tnmg cho dan + COng vi¢c I~m cho mqi ngum vm luang 16i

chu, s\l h<!p lac v~ chia xe. Hq mu6n Id chac v~ thi!!u I~ 10 My kim mOl gio.

giao d~c cOng chung I~m vi¢c v<'li nhau nham + Bao v¢ lu~1 hanh dong khAng dinh.

thoa man nhu du eua con ngum. Dang nay tin + C:1t giam chi phi quAn dQi, danh thu! ngtroi

vai lro cua chioh phil phai bac dam rb.ng mQi gitm de tai trQ y tl!. Nha 6 va giao d1,lc danh

nguai <feu c6 cOng An vi~c lam, nha 0, giao d1,lc cho mQi nguOi.

v~ quy~n blnh dAng. Dang n~y c6 khoang 71,000 dang vien lai

CaJifomia.

Dang Cai Cach llI<!Ilg tnmg cho s\l phal trien

kinh t€ va nhUng cai each chlnh tJi c'an thi!t Iii

phai ph~c hl)i Gi~c Mcr Hoa Ky cho I~I cit mQi

ngucri My. Dang nay lin rang vai tro cua chinh

phu la phai clAp ling Y mu6n cua ngum dan va

bao v¢ quy"/;n 19i cua ngum dan.

Chung tOi ttrgng tnntg cho m(H chfnh phil gQn

han, Ihue' th~p han, hlnh phal nghiem kh4c han

Mu6n bi€1 them chi lie'I, gqi 213 737 1995.

+ ThOng qua IU~1 kii!m soal chi phi v~ dQng

b'a.u cu. + M6 TOng n~n kinh te' eua California va l'.LO

them vi¢c lam cho nguoi California.

+ Lam cho ngub'i d:1n California li~n quan

nhil!u han trong qua trinh chfnh trio

Dang nay c6 khoang IIS,ooo dang vien lai

California.

Mu6n bie'l them chi lie'I, gqi 310 726 9422.

+ Gi<im thue' giai c~p trung hru.

+ Chilm dllt di cu b~1 h<!p phap.

cho nhiing lay IQi pham nha ngh~, va chilm dllt + D~u tranh v<'li nhiing lay IOi pham nM ngh~

Ilnh trang di cu MI h<!p phap. Chung IOi Mu qua lu~1 "B~I Qua Tam".

tranh de chilm dllt Ilnh !rang chi lieu (quolas) Dang n~y c6 khoang 5.4 Iri¢u dang vien lai

va uu lien VI chung lQc. Chung tOi tin r~g California.

chfnh phu chi nen lam nhiing vi¢c m~ cac thanh Mu6n bie'l them chi lie'I, gqi SIS S41 5210.

ph~n kinh Ie' IU nhan khOng Ih~ lilm 161 han.

Chfnh quy~n nen I~ chO d\la vao cu6i ci)ng, cM

khOng phii la chO ~u lien.

4

Ung eli' Vien Tong Thong

Ong Cll vien TOng Th6ng va Ph6 TOng Th6ng iing clI nhu la m¢t nh6m. HQ dugc bllu cho m¢t nhi~m ky b6n nam.

TOng Th6ng: Ph6 T6ng Th6ng:

• TrOng coi hllu he't ck bQ va co quan lien bang. • Thita ke' chfnh quy"en ne'u m¢t chuy~n gl d6 xity ra cho

• PM chu:ln hay phim bac nhiing lu~t mm. TOng Th6ng.

• Trinh bay ngan sach Mng nam cho qu6c h¢i. • Oi"eu hanh ck cuQc hQp cua nghi vi~n Hoa Ky.

• Chiu trach nhi~m ngo!)i giao va quan dQi. • D\l nhiing phien hQp quan IrQng cho TOng TMng.

• Oitm nh~ nhiing nhi~m v\l khk do TOng Th6ng chQn I.,..

Chung tOi dii yeu cllu nhiing iing cu vien TOng Th6ng cho chung tOi bie't Il!i sao hQ ra iing cu, di"eu ki~n tieu chu:ln cua hQ va nhiing

tru ti~n ella hQ. Ghi chu: Thu II! /Lng eu viin sau ddy dlfa theo stf ddng viin t{li

DANG DAN CHU ---------------------------ling cit vlen: Bill Clinton.

Th6i: 50.

Nghl! nghi~p: TOng Th6ng Hoa Ky.

Sinh s6ng I~i: Little Rock, AK.

mu6n xay dl!Dg chie'c cllu vilo the' kY t6i,

bao v~ nhiing gia tIi co h¢i, tinh trach nhi~m vii tinh cQng OOng

cua ngum My. TOi dang lilm vi~c de giup ttlt cil ngum My vUgl

qua nhiing thu thach cua hQ vii xay dl!Dg dm s6ng t6t dl'P hon.

Chinh sach kinh te' cua tOi III dt giitm tham thung ngan sach

khoimg 60% vii t~o ra 10.2 tri~u cOng vi~c mm. TOi quye't tam

quan blnh ngan sach lien bang trong luc d6 vim bilO v~

Medicare, Medicade, giao d\lC va mOi trulmg.

DANG CQNG HilA

ling cit vien: Bob Dole.

Th6i: 72.

Nghe nghi~p: C\fU nghi si Hoa Ky.

B9n cung tranh cit: AI Gore.

Th6i: 48.

Nghl! nghi~p: Ph6 TOng Th6ng Hoa Ky.

Sinh s6ng I~i: Carthage, TN

Nhiing un lien:

• Tie'p t\lc nhiing chfnh sach kinh te" c6 trach nhi~m mil nhiing

chanh sach d6 rna r¢ng n"en kinh te" va t~o ra cOng vi~c m~.

• Ma r¢ng co h¢i giao d\lc vm ph! tOn rna mQi nguai My c6 th~

10 dugc.

• PMt trien gia dlnh bOOg each lrao cho ph\l huynh nhiing cOng

C\l hQ clln de 10 cho con em cua hQ.

B9n cung tranh cit: .Jack Kemp.

Th6i: 61.

Nghl! nghi~p: O"Ong sang I~p vien cua

Sinh s6ng ~i: Russell, KS. Empower America.

Sinh s6ng I~i: Bethesda, MD.

iing cu TOng Th6ng VI tOi tin rOOg Hoa

Ky c6 the d~t dugc t6t hon. TOi mu6n giup nhan dan My hieu Nhiing un lien:

ro ni"em hy vQng va u6c mO cua hQ trong the' ky mm dlIy nhiing • Nhi"eu co hQi hon: Oem l!)i muc thue'thtlp hon, cOng vi~c t6t

kh:\ nang vO t~. hon va OOng luong cao hon.

TOi dii tUng ph\lc V\l Hoa Ky v6i tu cach la O~i Oy quan dQi, • B¢ may chinh quy"en gQn hon: Quan blnh ngan sach, cha:m dlh

Dan bieu qu6c h¢i, Nghj Si vii Nguai lanh d~o nh6m da s6 t~i chi tieu liing phi, thay the'trg CtlP xii hQi bOOg cOng vi~c lilm.

Thugng Vi~n. TOi tin tOi c6 khi nang liinh d~o, c6 vien kie'n va • Nhiing gia dinh m~ hon va an toOO hon: Oem I~i s\l giitm

tinh chan th~t, ngay thang de giup qu6c gia cua cMng ta vUgl thue", s\l chQn l\la trong giao d\lc, giitm muc su d\lng rna tuy

qua nhiing thu thach cua the' ky Hoa Ky s~p tm. va tQi ac bOOg b~o l\lc.

5

ling eu Vien Tong Thong

DANG DQC L~P MY

ling eli' vien: Howard Phillips.

Thlli: 55.

Nghe nghi~p: Chu tich cua Conservative

Causus.

Sinh song t~i: Vienna, VA.

TOi mu6n gi6i h'!Jl chlnh phu lien bang V110 nhilng gim h'!Jl hi€n dinh

dii dugc phan chia va li¢t ke va viln hl)i h¢ th6ng pMp 19 Hoa Ky thea

nhilng d~ ph6ng nhu trong Kinh ThAnh. LA ngum dilng dlI.u cua van

Phong Co HQi Kinh Te' cua Hoa Ky, tOi diI thu th~p dugc kinh nghi¢m

tn!e ti~p li~n quan d~n each thue va phuang ti~n nhhm IOi;li 00 nhUng

chi tieu cua lien bang vila phi hie'n vila lang ph!.

DANG cAl CACH

ling eli' vien: Ross Perot.

Thlli: 66.

Nghe nghi~p: ThU<1ng gia.

Sinh song t~i: Dallas, Texas.

muOn de lo;li m¢t quo'c gia tum sang hem eho

gia hung cu1rng v~ kinh te'va t6t v~ d~o duc. TOi

mu6n bao dam rhng chfnh quy'en eua chung tOi dap U'ng nbog h~u v6i

nMn dan, chd khOng phai vm d~c 19i. TOi dii chuAn bi 40 nam qua cho

cOng vi¢c nay. TOi truimg tMnh trong vi¢c quan I)' tAi chanh cAn th~.

TOi la mQt s~ thanh cOng trong nganh ky ngh¢ rna trong d6 tOi dii t~o

ra nhilng h¢ th6ng ra't phdc ll)p v~n hanh thea Ie 16i ra't hi¢u qua v~ chi

ph!.

DANG LU~T W NHIEN

ling eli' vien: .John Hagelin.

Thlli: 49.

Nghe nghi~p: Khoa h\lc gia nghien Clru

Sinh song t~i: Fairfield, lA.

B"n cling tranh eli':

Herbert Titus.

Thlli: 59.

Nghe nghi~p: Gi~o sU lu~t.

Sinh song tl)i: Chesapeake, VA.

Nhilng uu tien:

• Cha'm dtlt pM thai hgp philp.

• Ph~c hl)i tnlch nhi¢m chlnh trj.

• Huy bO thue' ~ tie'p d6i v6i ngum My, gl)m thue'lgi tac, an sinh xii

hQi, Igi nhu~n til vi¢c han dlI.u tu hay tai san, tai san thila ke' va ho~t

dQng doanh thuang.

Nhiing uu tien:

B"n cling tranh eli':

Pat Choate

Thlli: 55

Nghe Nghi~p: Kinh te' gia

• Quan blnh ngan sach va lo~i bO ng qu6c gia nh1lnl dua can nM tAi

chanh eua qu6c gia trO l~i tr4t U!.

• T~o ra nhilng quan h¢ thuang m~i t6t han nhAm mang v~ Hoa Ky

nhreu COng an vi¢c 11lnl.

• Giao d~c I~ lugng lao dQng cua chung ta cho the' ky 21, tal I~p s~

ki~m soat cua dia phuang va s~ quan h¢ cua ph~ huynh VaG trong nM

tru1rng.

B"n cling tranh eli':

Mike Tompkins.

Th6i: 47.

Nghe nghi~p: Khoa h\lc gia

ra't quye't tam giai quye't cac van dlI. cua Hoa Nhilng uu tien:

LA mQt khoa hQc gia, tOi bie't c6 nhilng chuang • CM giam thue' nhi~u va c6 trach nhi¢m trong 16c

lr'inh fl t6n kern, chiing minh duQC rna nhUng chuang trlnh d6 c6 the giai nga.n 53ch v6i nhUng giai phap it 16n phf.

quye't cac van dlI. nghiem trQng nhu tQi ac dang gia tang, chi phi y te'tang • Nhilng chuang trlnh y te' t~ nhien nhAm ngila b¢nh, gia tang sac khl>e,

cao, 0 nhi~m, gio1o dl}c suy dbi va n"en kinh tt! trl tr¢. TOi da lam vi~c v6i va dt ghim chi phi cham s6c y t! xu6ng 50%.

chfnh phu trong 12 nam nhttm dua ra nhiing chU'l1l1g trlnh it t6n phf d~ • Cac chU'Ollg lrinh giao d\lc dlIQ'c chUng minh nhOOn phat lri~n tAi nang

c6 thi! gilii quye't cac v~n dlI. va ngan ch4n cac v~n d'e m6i pMt sinh. trem tang cua sinh vien.

6

I •

Ung eli Vien Tong Thong

DANG XANH

Ung cu vliln: Ralph Nader.

Th6i: 62.

Nghe nghi~p: Nguai bao v~ quy~n cOng dan.

Sinh sling t~i: Winstead, cr .

ChUng tOi phai ph~ v1J !lnh ~g dQe quy~n lu1Jng dang a d~t nu6c n~y.

Dan chung triJ nen xa dch vai sv dQc quy~n n~y. ChUng tOi c'an rna r(lng

chuang trlnh l~m viec vlt tAi dt,rng n~n dAn chis eua chung 13 thoat khoi 51!

ki~m s04t cua dc ~ong ty. Ralph Nader c6 sv eMn th~1. Ong ta bi!t ehinh

quy'en phlii lam vi¢c the" ntto. La mOt nguai bao v¢ quy~n cOng dan, Ong

ta III mQt trong nhilng ngum e6 sllc 4nh huiJng m~nh v~ duqc kinh lrQng

nh~t trong tM ky n~y.

DANG HilA BiNH vA W DO )

ling cu viiln: Marsha Feinland.

Th6i: 47.

Nghe nghi~p: Giao vien.

Sinh sling t~i: Berkeley, CA.

Bon cung tranh cit:

Winona LaDuke.

Th6i: 37.

Nghe nghi~p: Nha t6 chm:.

Nhilng tru lien:

• Xay dvng nh dan ehil kinh t! v~ ehinh tri:

dch ll\i ch4nh v~ dQng tranh cu, ti!p xuc cu tri a tat eli dc ti~u

bang, thm gian lrUy~n thOng bang nhau v~ mi~n ph[ cho ilng cu vien.

• Cham dUt 51! trQ cAp cho cOng ty vA e4t giam ngAn SIkh quA" dOi.

• Khich I¢ con ngum v~ mOi lrUiJng IIDh m~nh: Cham s6e y t! phd

c~p v~ ngu?)n nang luqng t~i sinh.

Bon cung tranh cit:

Kate McClatchy.

ThlSi: 35.

Nghe nghi~p: Gi.o vien/nguai xay nha.

Sinh sling ~i: Shelburne, MA.

Dii dung luc chfut dill vi¢c dd 16i eho ngum di dan Nhilng tru tien:

va nhilng ngooi th~ huiJng trq c~p xii hQi v~ nhilng vw ~ cua chung la. • Cung e~p thvc ph:!m bd du1Jng, nM a, cham s6c y te' v~ lrUiJng hQC.

Ngui'li dan thuiJng cbn phai hqp qulln I~i va; nhau. Chung tOi c6 th~ su Bao dam mQi ngum ~u c6 vi¢c I~ ho~e c6 thu nh~p n!u hQ khOng

d~ng 51! giau c6 ella qu6c gia de! dj,p IIDg nhu c'Au con nguai va t~o dm the! lrun vi¢c.

s6ng 11M d~p han cho mQi ngum. La mQt gi~o vien, tOi giup t~t cO cac em • Chfut dill cho t;en thu! cho c~c cOng ty lan, ngan hIDg v~ quan

hQc hanh. La mQI nguai dugc blu vao ban quan trj thu~ Dha, tOi giup ngum dQi.

di thue nM gi~ duqc t;en thue nM iJ vai gi~ th~p v~ nhil cUa IrOng sv tu • Bao v¢ thien nhien. Gi~ khOng khi vii nu6c trong lanh IrOng khu

slia (6( d<;p. TOi khOng giup ngum gam tra n~n giau han. ph6 cua rnQi ngum.

-------------------------------DANG NGUill W DO

ling cit viiln: Harry Browne.

, Th6i: 63.

Ngh~ nghi~p: Nha van/nhil cll vitn dllu tu.

Sinh sling t~i: Nashville, TN.

Ch[nh phil khOng ho~t dQng. Trong nam dbu tien, tOi

c4t giam ch[nh phil 50%, cMm dill thu! Iqi tile v~

IRS. TOi so I~y an sinh xii hQi ra kh6i Mn lay eMnh phil vii k!t thuc cuQc

chie'n (ranh di~n rb v~ rna (uy. TOi la ling ell vi~n duy nhlft tr~n loan qu6c

quy!t tam c4t giam t;en thu! mOt each dang k~. c4t giam chi tieu d4ng k~

vii blnh quan ngan s~ch. TOi I~ ilng cu vien duy nMt so thu nh6 chinh phil

lien bang xu6ng Mn mllc m~ Hi!n Pbap cho phep.

7

B"n cung tranh cit:

.Jo .Jorgensen.

Th6i: 39.

Ngh'O nghi~p: Chi! nhan cOng ty nhu

Sinh sling ~i: Greenville, SC.

Nhilng tru tien:

• Chfut dill thu! lqi tile vii c4t chfnh phil 50% trong nam dbu lien

cua tOi.

• Dm an sinh xa hQi ra kh6i tay chfnh phu, Slt dyng l~n ban tai san

M mua chuang mnh dbu tu cho tudi v~ hun.

• Ch:!m dill cuQc chi!n tranh dien ril vl! rna tuy ngay I~p tile.

Nhung Chue Nhi~m Khae Du'qe Bau CLi

C6 nhi'eu Ilng cit vien kMc mil quy vi so bAu trong fan bAu cit nily. Mc)t so so <4li di~n cho quy vi t:p Qu6c hc)i, I~p philp titu bang

vii chinh quy'en dia phuong clla quy vi. Nhiing Ilng cit vien cho khu VI!C clla b'!ll so dugc li~t ke trong Phie'u bAu mllu so dugc Van

Phong BAu Cit Qu~ H~t gm Mn tltt ca cit tri c6 dang ky bAu cit.

DAn biiu Hoa Ky: Ti~u bang California c6 tm 52 dan bi~u trong Qu6c H()i Hoa Ky -mOi m()t dan bitu

dugc blIu ra ti:! mc)t khu VI!C bAu cit dia phuong. H\lIo v'e Iu~t I~ mm, ngan sAch quoc

gia vii d~i di~n quy'en Igi clla dia phmmg tl!i Hoa Thinh D6n. H\l ding c6 tM dugc g\li

Iii nam hay nil dan bi~u. H\l ph~c v~ nhi~m ky 2 nam.

Nghl Si tliu bang Califomia: C6 40 Nghj Si til!u bang t:p California, mOi nghj Sl dugc bAu ti:! m()t khu vI!" bo phie'u.

D6 Iii mc)t phlln clla ngilnh I~p pMp ti~u bang t:p Sacramento (dan bi~u tieu bang Iii

phlln khAc). Nhiing Nghi Si ti~u bang dl!i di~n cho 750,000 ngUt'ri trong khu bAu cit

clla h\l. H\lIo v'e Iu~t ti~u bang vii ngan sAch ti~u bang. H\l ph~c v~ nhi~m kY 4 nam.

Dan Biiu tiiu bang California: C6 Mn 80 khu bAu cit dan bieu tieu bang tl!i California. Nhiing dan bieu tieu bang d~i

di~n cho 375,000 nguOi trong khu bAu cit clla h\l. H\lIo v'e Iu~t ti~u bang vii ngan sAch

ti~u bang. H\l ph~c v~ nhi~m kY 2 nam.

Quy vi se bliu eho cae ehue nhi~m khae eua quoe gia va ti~u bang trong phlin in d~m ella SCI d'll nay:

Chinh phli Tang Thong va 2 Nghl Si Hoa Ky 52 Dan biiu Hoa

lien bang Ph6 Tang Thong (bau nam 98) Ky tl,!Ii Quoc H91

Chinh phli Thong Doc 40 Nghl Si tliu bang 80 dan bliu tliu bang tliu bang (bau nam 98)

(112 bll.u vaa Ill.n nay 1/2 bll.u vaa n1lm 98)

Ne'u quy vi muon tim ra ai Iii dan bieu lien bang, nghi Sl tieu bang vii dan bieu tieu bang, hay hoi thu vi¢n, g\li Van Phong BAu Cit

Qu~ H~t Dia Phuong ho~c Lien Dean Nil Cit Tri. Ht d. nhiing gl mil h\l clln bie't chi Iii dia chi clla quy vi de cho quy vi bie't quy

vi thuc)c khu blIu cit nilo. H\l cGng c6 th~ cho b'!ll so di¢n thol!i dia phmmg M g\lL Khi mQt nguOi nilo d6 dugc bAu ra de dl!i di~n

cho chUng ta, quy'en clla chUng ta Iii cho h\l bie't chung ta cam tha'y the' nao.

Du'Luat . . DI! lu~t (ballot measures) Iii nhiing Iu~t mm mil cOng chUng phili bo phie'u bliu ch\ln. DI! Iu~t con dugc gQi Iii propositions. Tai

li~u huang dlin nily so d'e c~p Mn nhiing dl! Iu~t rna nhiing dl! Iu~t nay so !hay dOi Iu~t clla tieu bang. CGng c6 nhiing dl! Iu~t cha

dia phuong clla quy vi. Quy vi khOng nhltt thie't phili bO phi!!'u cho mQi dl! Iu~t. Quy vi c6 th~ chi bO phi!!'u cho nhiing dl! Iu~t rna

doi vai quy vi Ia quan trQng .

• DI! Iu~t 204 d!!'n 206 la nhiing dl! Iu~t trai phie'u do Quoc Hc)i tieu bang dua ra bO phi!!,u. Ban trai phi!!'u Ia mQt cach de ti~u bang

gay quy cho nhiing dl! an mm nhung tieu bang ph,;i tm ti'en Iiii clla trill phi!!'u. Tien thue' Igi tuc va thu!!' buOn ban giup tra cho

ti'en trill phie'u va cil tien Iiii .

• DI! Iu~t 207 Mn 218 Ia initiatives. Di'eu nay c6 nghla Ia nhiing initiatives nay dugc dua ra bo phi!!'u do don thinh nguy¢n. Di'eu

nay c6 nghla Iii nguai dan thu th~p chil kyo

8

Du Luat . . 1'. DV Lu4T 204: TRAI PHIEU CHO DV AN NGUDN CUNG cfiPlNy,g]1

Danh hleu: D~o lu31 ngulin efp nUde dang tin, trong s~eh va an loan TInh hlnh hi~n nay: Trong qu~ kM. ti~u bang dii cung ca'p nhiing ngAn !<hoan cho nhiing d~ ~ nhhm cai thi¢n ph~m cha't nwc va nguOn cung

ca'p nwc. Hllu h!t slI hln c6 duqc til b~ nhiing tr~i phi!u tru6c dAy cho d~ ~ ntroc dii duqc chi tieu h!1.

0., lu$t 204 so lam gl: Cho pMp ti~u bangban ra 995 tri¢u My kim tien lI1Ii phi!u ~ !Ai trq cho nhieu'd~ ~n kMc nhau nhhm cai thi¢n ph~

cha't ntroc. Hllu h!t d~ ~n nhm trong vilng vjnh San Francisco va khu v~ Delta. NguOn nu6c nay dug<: dilng ~ tum cho hllu h!t nhiing mila mang

cua ti~u bang va nu6c u6ng cho 22 tri¢u ngum dan California. Nhiing lI1Ii phi!u nay la mQt phlln cua mQt k! ho~ch diii h~ han rna k! ho~ch nay

cUng so dilng tien cua lien bang.

Phi tOn so ra sao: 1.8 ty MY kim d~ tra h!t tien trai phi!u va tien lili trong 25 nAm.

~~~~ ~~~~:

• Ngubn cung c:!p mt6c ella ti~u bang khOng d<1p ilng kip vm 51! lAng truimg eua • NhOng ai lAm 0 nhi~m ngu'On mroc eua chUng fa s! pluU chju trt\ch nhi¢m cho

da.n 56. Chung ta cln mOl Ice' ho~ch ta.u dai cho nguOn mt6c. vi¢C lAm cho nuUc trang ~h -chu IchOng pfuli. I~ cOng chUng.

• Da.y III mQl 51}' dnu tll 161. Ngubn mIDc trong sc.u:h han va ngubn cung c:£p nOOc • 85% 56 hrqng mWc duqc nM nOng va gi6i thuung m~ Slr dl}ng. Kh:ich h~g tu

day du han se g6p ph"lm gilt cho nen kinh te ti«!'p (\Ie phal trien. gia khOng nen tn\ cho nhOng chi phi nay.

Danh hUlu: DaD luall 996 su dung Iral phUfu xa, dung nha iii dla phudng eho nhilng IlII ph am ngUillldn va Ihanh nlin . ... .. . . TInh hlnh hi~n nay: H¢ th6ng nha til qU:\n h~t giam giil nhiing .Qi ph~ chil xiI hay chil .hQ ~. Vao nAm 1995. lren 1.1 Iri¢u ngulli Ian va 50.000

thanh thi~u nien hi dua v~o nhla giam ella qu~n h~t. GAn nhu tat ca nhUng nhA til ella qu~ h~t hay d.c trung tAm giam gin thi€u nien Mo cao rb.ng

nhiing nm nay ~u bi qu~ dOng duc. Vao nAm rOi. 21,000 til nhan dil duqc tha ra sOm vi thi!u chO.

0., lu$t 20S so lam gl: Cho ph6p ti~u bang ban 700 tri¢u .ien lI1Ii phit!u nhhm sila chila. xAy d~g ho~c mua nhiing nba til mai cho ngum Ian. D~

c6 dug<: mQt s6 ngan quy nay. qu~n h~t phai c6 ke' ho~ch va chiu tr:i 25% s6 tien chi ph! cho dl! ~n.

Ph! tOn so ra sao: 1.25 ty My kim ~ tr:i h!t tien Irai phie'u va tien Iili trong 25 nAm.

Quan dMm ling hI): nnh ~g bq.o II!C trang giOi tre gia tang va IU~1 l~ "B:1i

Quli Tam" (3 Strikes) dang thIn cho nM. til ch6ng btl eM. MQt "Ira s6 qu~ ~t

ella California bi lOa lin y~u cllu ptu\i tIui ttl nhAn VI quli dOng.

Quan di~m ch6ng d6i: Xlly dl,lll8 nh~u nha giam hon kMng giup gl cho vi¢c

giam thle:u nguyen nMn ga.y ra tQi D.c. CMr:-g ta CAn b6 fa nhtlu l~n trang viec

ngan ngira han la trimg p~L

Danh hleu: D~o lu31 trill phlifu ClJU chlifn blnh 1996. TIoh hlnh hi~n nay: Chuang trlnh Cal-Vet (CJ!U chi!!n binh California) mua nM. vh nOng tr.,.i va ban l;;ti cho cl!U chie'n binh California. 56 t~n

c,," chien binh Ira hang th~g so chi tr:i lien nha da't va chi phi dieu hanh chuang trlnh.

0., IU$t 206 sO lam gl: Cho pMp 'iiu bang Mn 400 tri~u My kim tien lI1Ii phi!u cho chuang trlnh Cal-Ve •• nhil th!. them 2.000 c,," chi!n binh

kMc c6 th~ muqn duqc tien mua nba.

Phi tOn so ra sao: 700 tri~u d~ tra tien lI1Ii phi!u va tien Iili Irong vcng 25 nAm. S6 tien nay so duqc chuang trlnh Cal-Vet tr:i dlln.

Quan dl~m ung hQ:

• Chuang trlnh Cal-Vel da c6 75 nam va luOn t\l' tuc.

• DAy la c:ich d~ giup clJU chi~n binh rna ngum d6ng thue" khOng phw chiu.

9

Quan di~m ch6ng d6i:

• CaJ-Vet gi6ng nhu chuang trinh nq VA ella lien bang. Chung ta khOng chn c6

hai chuang lr'lnh d!u cung lam rnt')t chuy¢n .

• Th! trutmg dja 6c hi¢n cl$n chl,lp hon. Ne"u mt')t s6 qru chie"n binh khOng tn\

ti~n ndi. ngum tni thu~ ~ pbAi tni.

,

Du Luat • •

~il Danh hleu: Lu31 Sd. Le phi. Quyl!n thdong thao. NhiJng V\I klen khOng dAng

Cach lam hi~n nay: Lu~t su d~t ra t~n I~ phi v6i kh3ch hang cUa hQ. Lu~t su c6 th~ dUQc tr.i COng bhng gicr ho~c tren can bim "rili ron rna d~u

nay c6 nghia la hQ chi dUQC tni ti~n neu hQ thang ki~n.

Dl! lu~t 207 so lam gl: Ba:t cll sl! thay d6i 1&1 nao d6i v6i lu~t hi~n hanh cua ti~u bang v'e I~ phi cua lu~t su cflng deu phiti dUQc cOng chung bO

phieu. Cflng elm phai dua vao lu~t nhiing quy dinh cua Lu~t su doan hi~n nay v~ vi~c tinh t~n qua cao va ca nhiing hlnh ph~t toa an cho nhiing

Vu ki~n "khOng dang". Mot Vu ki~n dUQc xem la "khOng dang" neu Vu ki~n d6 khOng d.,. vao nhiing 19 do cMnh dimg ho~c dug<: xem la chi M

qua:y r~y ngum khac rna thOi. Neu toa an quyet dinh Vu ki~n la "khOng dimg", lu~t su dam tmch Vu ki~n khOng dug<: nhan bAt cll t~n I~ phi nao.

Phi t6n so ra sao: Tieu bang t6n phi khOng dang ke, tllY theo s6 Vu ki~n rna chi phi tieu bang tang len hay giam xu6ng.

Quan dit'!m ung hI):

• DIl IU~l nay chi di cho cOog chUng. chu khOng ptW nhUng ngum v~ d¢ng

hanh lang vtl. nhGng vi~n chile dAn cu. quyt't dlnh sl! tbay ddi v~ ti~n lu~t SI1.

• Se c6 nhUng lu~t I¢ nghi~m khAc han nhhm nglln ch;}.n nhOng vI,! tien "khOng

dang", nhu lA:y di li"en IU~1 suo

Quan dit'~m ch6ng d6i:

• DJ! lu~t nay dua vao nhOng lu~t Ie hien hWth v~ t~n IU*I su va lam cho kh6

khan han khi muo'n ~t ra nhilng gi6i ~ d6i voo lu~t su.

• Tieu bang phili c6 kJui nang Mo v¢ ngum dan tninh khoi nhOng IU*1 su doh

u"'!n lu~t su qmi cao.

ITIJJ [)[!;@W3l @!D GNIl ~ rmtflml[lIilim Ql!fI@_UilillUlrslJ I Danh hlQu: Nhilng glOI h@n vI! dOng gop va chi lieu cho v3n dOng Iranh cu. H@n chi! nhiJng ngdill v3n dOng hanh lang

Cach lam hi~n nay: Khi nhiing I1ng cu vien tranh cu, hQ thucrng thucrng keu gQi dAn chUng d6ng g6p t~n M giup trang trai cho phi t6n v~n dong

tranh cu. Neu hQ tranh cu vao nhiing vAn phOng qu6c gia, lu~t lien bang c6 nhiing gi6i h~n v~ s6 t~n rna ngum dan c6 the d6ng g6p. Kh6ng c6

nhiing giaj h~n t~n d6ng g6p nao cho nhiing cUOc Van d~ng tranh cil vao nhiing vAn phbng til!u bang va dia phuong.

D\llu*t 208 se lam gi: DI,l' lul).t xac l<).p SI! giai h:;m quy v~n dQng lranh elf cho cae van phong lieu bang va dja phuong. DI,t lu~t 208 se:

• Giai h~n s6 t~n d6ng g6p Mn 500 My kim hay it hon va cflng giai h~ s6 @n rna chinh I1ng cu vien c6 th~ bo ra cho cuoc v~n dong

tranh eli cho chroh mlnh.

• D~t ra nhiing giai h~n ve s6 t~n rna mot cu~c v~n dong tranh cu c6 the chi phi. Neu mot I1ng cil vien d'Ong 9 mllc t6i da nay v~ t6ng

chi phi, thi sl! d6ng g6p c6 thl! tang g~p dOi mllc cho phep (vi du, 1,000 My kim thay vi 500 My kim).

• KhOng cho nhiing nh. v~n d~ng cMnh tri banh lang d6ng g6p.

Phi t6n se ra sao: Khoang 4 tri~u My kim hang nam d~ t~o ra chll'OTlg trinh theo d5i nhiing gi6i hf:ln nay.

Quan dMm ung hI):

• Chi phf ngay dUlg gia li1ng v~ nhiing cUQc v~n dQng tranh ell' dang ~o ra

nhiing quan tAm ~ hi¢t v~ vi¢c dl.n c6 sl! ki~m soat nh~u han d6i '1m c<ic

chfnh tri gia. DI}' lu~t 208 se dlfll chroh trj gln han '1m ngum dan.

• COng chung cln thOng qua nhUng gi6i h<;l1l v~ dQng tranh eu nay bb:i VI

nhOng vi!n cMc dl1n ell khOng th~ noo I~m dugc.

• DI/ 1u41208 c6 di dugc thOng qua d~ dang hem la dJl lu~t 212 bOi VI 06 khOng

mAu thuAn vOi Hitn pMp v~ 51! gim h<;l1l t60g chi phi tranh ell' (trong luc d6

lu41 2121~i mAu thuAn).

Ghi chu:

Quan di~m ch6ng d6i:

• Quy~n eua chUng ta In SI! ung h() ba:t Cll Ung cu vien noo va v6i ba:1 cli s6o"!n

nao rna chUng ta mu6n.

• KhOng nen c6 nhOng gi6i h~ d6i v6i cOng chUng vl nhOng nh6m ngum c6

quy'en lqi ~ biet se luOn luOn tlm ra duqc nhOng cach trlinh ne.

• DII lu~t 208 khOng du cUng tiln v'e nhOng d6ng g6p va c6 nhOng giOi h~ vdn

ron qua cao, so v6i dll lu~t 212.

Nen xern qua dl! lu;)t 212, ding v'e nhihlg gim h~ tranh cu. Nlu ca hai dll lu~t duqc thOng qua, dll lu~t 212 se thay cho ~ ca cAc dJ"!u khoan c1ia dll lu~,t 208.

10

Du Luat - -'~~;'''' , ~!4:!;!;I;l,~1 ~~~~~

Danh hl,U: Cfi"m kj !h! ho~e d61 xu d~e bl't blil Ue'u bang va nhilng ell quan eOng eOng khae

Cach lam hi~n nay: Chfnh quy~n lien bang, ti~u bang va dia phuang d~u h1lnh nhUng chuang trlnh nham gia tang co hOi cho ph~ nil, vii nhUng

sdc t¢C thi~u s6 kMc. M¢t s6 nhUng chuang trlnh "h1lnh dOng khang dinh" nay dii diit ra nhUng m~c tieu cho s~ tham d~ cua ph~ nil vii cac dan

thi~u s6 trong vi¢c tuy~n d~ng Jam vi¢c cho ti~u bang, cac hgp dllng ti~u bang, va trong cac truOng d~i hQC vii cao dang. NhUng chuang trlnh khac

tuyen dl}ng. trQ' giup va huA"n luy~n ph\l nO' vA c;ic de dAn thieu 56 nhhm gia tang nhung co hQi gi<io d\lC va tim kie'm vi¢c lrun.

D~ lo$t 209 so lam gl: Huy btl cac chuang trlnh "h1lnh dOng khang dinh" ho~c Mt ca s~ d6i xir d~c bi¢t nilo d~ vilo sac dan ho~c giOi Hnh, trong

cac chfnh quy~n ti~u bang vii dia phuang, va trong n~n giao d~c cOng cQng. NhUng chuang trlnh "hanh dOng khang dinh" chi c6 th~ dugc giill~i

neu dugc elln den d~ c6 ngan quy lien bang ho~c de tuan thea nhUng m¢nh I¢nh cua toa :In hi¢n c6.

Phf t6n so ra sao: Bhng s~ cham dllt cac chuang trinh "hanh dOng khang dinh" cua ti~u bang, c6 th~ tiet ki¢m dugc den mac 125 tri¢u My kim.

Kh~ng phai t4't ca 56 tien nAy se Ii'! 56 tien tilt ki¢m trl!C tiep cho chloh quy~n tie:u bang va dja phlWllg bOi vl ngan khoan tlt mQt 56 chutmg trlnh

se dugc dung van nhong chi phi khac. Trong Hinh v\l'C hgp <Rmg, cOng sf c6 sq ti!t ki¢m VI tien tie't ki¢m dtn;1c dem If.li ttl nhung hgp tfOng c6 chi

phf thj(p nh~t.

Quan dl~m ling he):

• C6 qu:i nh~u chll'011g trlnh Slt dyng slk tOe va gim tfoh nhu la mQt ph'an eua

qu4 trlnh ll!U chQn. Clich cOng bhng nMt d~ d;,lt de"n co h¢i blnh dAng 13.

khOng c6 sl! bi¢t dai.

• NhQng chuang tnnh "hllnh dQng khAng dinh" 410 ra 51! ky thj ngtlQ'c. Bl1t ctl

lo~i ky thi nao ding d!u di nglIQC leJi lu~t I¢.

• Nhllng chU'Ong tnnh nay gfly ra a:n tugng rl\ng phI,! nn va thie'u s6 khOng 1M

c;.mh tranh rna khOng c6 51! giup dO ~c bi¢t. NhQng chuung trlnh ni\y cu61

cung gay fa nh~u h~ hem la lqi.

Quan di~m ch6ng d6i:

• Chung ta chua c6 san choi bhng pMng. D~u nay c6 nghia la ta:t c:i chung ta

khOng b~t <fAu vm nhOng co hQi gi6ng nhau. NhQng chuung trlnh hanh dQng

khAng dinh da 410 fa SI:' tiln hQ. nhung vAn cbn mOt con dutmg dai ptuii di.

• NhQng chuung trlnh harth dOng khAng dinh giup phI,! nn va ngubi thie'u s6

tham gia vao nhOng co hQi tuy~n dl,!ng va gil10 dl}C rna hQ se khOng 1M c6

nlu khOng c6 nhllng chuung trlnh nay.

• DI! lu~t 209 c6 rnQt chO bO. cho phep sl! ph~ bi¢t d.,.. vao gim tCnh trong

rnQI s6 quylt djnh tuy~n dl,!ng.

Danh hl,u: Gla ling lUling t611h1e'u Cach lam hi~n nay: Lu~t lien bang va ti~u bang c6 th~ diit ra mac luang t6i thi~u cho cOng nhan trong h~u het cac lo~i vi¢c lam. Til nam 1988,

luang t6i thi~u cUa dan California la 4.25 My kim. (Jan day, qu6c hOi nang mac luang t6i thi~u trong eli nOOc len 4.75 vilo nam nay va nang tiep

len 5.15 My kim vilo nam tOi.

D~ lu~t 210 so lam gl: Nang mac luang t6i thi~u",i California len mac 5.00 My kim vilo thong 3 nam 1997 va len tiep 5.75 My kim vilo thang

3 nam 1998.

Phi t6n so ra sao: D~ lu~t nily so t~o ra mOt anh hmmg pMc hgp vilo n~n kinh te cua California vii thu nh~p cua ti~u bang. Dl\ng luang cao ",0

ra 51! tieu xi\i cao hdn vh thu nh~p tu thut! lhltdng m",i cung cao hem. M4t kMc, lU'dng cao cung se lam giam thi~u 56 cOng vi~c. Ti~u bang se phiii

c6 them 120 tri~u My kim t~n luang, I~y til t~n tiet ki~m dUQC til nhUng chuang trlnh giup do khac.

Quan di~m ling h/):

• SU'c mua cua dbng luang t6i thi~u tnr6c dAy b mll'c tha'p nMt trong 40 nAm

qua. Trong nhieu tJ'U()ng hqp. trQ' ca'p xli hOi cbn duqc tr3 cao hon la di Uun.

• Lqi tU'c Ihuung m;:ti va t~n luong cho nhllng ngum a nh6m trtn da tang l~n

nh~u. Ngum lao dQng cung xling i.Ung dl1qC tang luung.

• Chi phf s6ng ~ California cno hon, vI the' chUng In cho dbng luung t6i thieu

cno hon cl1c ti~u bang khl1c.

11

Quan di~m ch6ng d6i:

• Luong t6i thi~u mm ellU li~n bang la 5.15 My kim, mOt sl! gia tang dln 21%.

ChUng fa khOng n~n tang cao hon ngay vuo hic nay.

• Vm ~ng luong t6i thi~u cao hon, sa c6 nh~u tnroTlg hqp bi du6i vi¢<:. NhGng

cM nhan Ong ho~c U\ khOng tht chiu nt'Si chi phi ho~ hQ S~ chuytn chi phi

d6 sang chung In bhng gil1 c3. cao han.

• Se c6 It cOng vi¢c han cho nhOng cOng nhnn khOng c6 tay ngh~. Nh~u chit

nhAn se chi c6 th~ thu~ nMn cOng dUQ'c hua'n luy¢n '1m dbng hrong cao hon.

DU'Luat • •

Danh hleu: su saP lap Ie phi gliia lual sU va than chli. Glan Ian IIlu IU. Nhiing VB klen. .. .. . . . C~ch lam hi~n nay: T~n dllu tu (securities) U, nhilng dllu tu nhu cd phi~u va trlii phi(u (bond). "Oian li)n dllu tu" '" khi rna mQt nguM nao d6 dua

cho nhilng nguM dllu tu nhilng thOng tin sai I~c. Nh~u nguM c6 t~n dllu tu nhu '" mQt phlln cua k~ ho~ch ve hUll cua hQ.

DI!" lu~t 211 so lam g1: T~o d~u ki¢n de dang han cho mQt co nMn trong mQt k~ho~ch ve hUll ki¢n v~ sl!" gian I~n dllu tu, thay v1 phai clln eli mQt

k~ ho~ch v~ hUll hay mQt nh6m cilng ki¢n. DV lu~t 211 cung quy dinh t~t eli lu~t v~ ti~n lu~t su d6i va; b~t cll lo~i ki¢n tyng nao. Ba't cll sv thay

ddi nao trong lu~t I¢ v~ t~n lu~t su se phai du'!"C nhan dan Ix\ phi~u Mu.

Phi t6n so ra sao: Se c6 sV gia tang khOng dang k~ v~ an phi cua tifu bang v1 c6 nh~u vy ki¢n han v~ sV gian I~n dllu tu.

Quan di~m ung h(t:

• DI! lu~t nay rnang I<].i quy~n phap djnh m~h me han cho eli nhAn trong cae ke' ho<].ch v~ hUll.

• Se c6 nhOng h1nh phQ.t nl;i.ng n'e han dt'Si vm nhOng ai Itra dao ngl!Oi khac

m~t t~n huu tri va lien v'e huu.

Quan dMm ch6ng d6i:

• Dn c6 nhOng lu~t I¢ hOu hi~u nhhm baD v¢ ngubi dAn khoi sl! gian I~n dllu IU,

• DI! lu~t 211 Mo v¢ ti'en lu~t Sll cao va khuye'n khfch nhieu VI} ki¢n nhO han.

Danh hl~u: GI41 h~n 1I0ng gop Va chi lieu trong v.n 1I0ng tranh cil. Hliy bi nhiing gi41 h~n vI! qua va honoraria. GI41 han nhiing nhit van lIi1ng chinh trl hitnh lang. . .. .

Cach lam hi~n nay: Khi rna nhilng ilng cit vien tranh Cit, hQ thulmg keu gQi dan chung d6ng g6p t~n b~c df giup tra cho chi phi vi)n dQng tranh

cit. KhOng c6 nhilng gia; h~n d6ng g6p cho nhilng cuQc v~n d¢ng tranh cit a tifu bang va dia phuang. D6i va; nhilng cu¢< v~n dQng tren toiln

qu6c, lu~t lien bang c6 nhilng gia; h~n v~ s6 t~n d6ng g6p. Tuy nhien lu~t lien bang khOng d~t gia; h~n v~ tdng chi phi cho mQt cu¢< v~n dQng

tranh cit ho~c gi&i h~n v~ s6 t~n c6 the d6ng g6p til ben ngoili khu vvc bllu cit (district). Nhilng lo~i gi&i h~n nay bi xem '" trai va; hien phap.

DI}' lu:)t 212 se lam gl: D~ lu~t se d~t gi6'i h',m d6ng g6p tai chanh cho v~n d¢ng tranh cir vuo cae chuc VI,l eua ti~u bang va dja phuang. DIJ lu~t

212 se:

• Gim hi;ln so' tien d6ng g6p t6i da la 200 ho~c it han va gim hi;ln so' tien rna 11ng cit vien c6 the b6 ra cho cuQc v~n dQng tranh cit cho chinh minh.

• D~t gi&i h~ phap dinh rna cac ilng cit vien phai tudn hanh v~ tdng s6 ti~n mil m¢t cu¢c v~n dQng tranh cit c6 th~ chi tieu.

• Oia; h~n s6 t~n d6ng g6p til ben ngoai khu vvc b'nu cit cua ling cit vien d6 Ia 25% so v6i tdng s6 t~n.

• Chfm dm nhUng gi6i h~n v~ qua cap (con dlIQ'C gQi la honoraria) va tien l¢ phf thuy€t trinh d6i v6i nhihlg vien chac da.n cit.

• Cha:m dm Hnh tqmg cac nha v~n dQng chinh tr! hanh lang g6p tien v~n dQng tranh cit va ch:1'm dm vi¢c kh:1'u trir vao thue' nhihlg chi phi v~n

dQng cMnh tri hanh lang cua cac cOng ty.

Phi t6n se ra sao: Vao khoang 4 tri¢u My kim de I$p nhUng chlIang tdnh theo d5i nhung gi(ri hlJn nay. Tieu bang cung se dlIQ'C kho:ing 6 tri¢u

hang nam qua vi¢c cha'm dllt chuy¢n kha'u tril van thu~ nhilng chi phi v~n dQng chinh tri hanh lang.

Quan dMm ung hI'):

• Chi phi ngay clng gia tAng v~ nhOng cut)c v$n dQng tranh cu dang t;to fa

nhOng quan tam ~c bi¢t v~ vi¢c CAn c6 s\!' ki~m 50.11 nhi'!u han d6i vOi cac

chfnh IT! gia. 01}' lu~t 212 se dU-d chinh lIi g'nn han vOi ngum dan.

• COng chung CAn thOng qua nhOng giOi h~ v$n d¢ng tranh cli nay IXri vi

nhOng vien chuc dan cli khOng 1M nao lam dugc.

• 01}' lu~1 212 Ian-. giiim di sl}' anh huCmg eua nhOng quy~n Ic;:ri d1;!.c bi¢1 lit ben

ngoi1i va ~o ra nhOng giOi hi]Jl lAi chAnh m~h me han dl}' lu~t 208.

Quan diem ch6ng 461:

• Quy~n cua chUng ta III kM nMg lmg hi) Mt cu Ihlg eli vien nao, vOi bft cu sO'

ti~n nao rna chung ta mu6'n.

• KhOng nen c6 nhOng giOi hi]Jl d6'i vOi ding chUng vl nhOng nh6rn quy~n lqi

d1;!.c bi¢t se tim ra dugc mQI cach tninh ne.

• 01}' lu~t 212 se dUQc thli tbach nhula dl}' lu~t phi hitn. DI}' lu~t nay se lam vO

ghi tri nhOng cru cAch tnr6'c day bhng cAch chain dm nhOng gi6i ~ v~ qua

cap cho nhOng vien cbUc dAc cu.

Ghi chu: Tham khao dl}' IU~1 208. cling v~ nhihlg gioi h~ v$n d¢ng tranh cu. Ntu d hai dl}' I~t nay duQC thOng qua, dl}' lu~t 212 se thay the'ta't d dl}' lu~t 208.

12

Du Luiit • •

Danh hl.u: GIIII h~n vi bbllhUlJng 061 vdllOI ph~m, nhilng ngulJlltllxe khOng baD hle'm va ngUlJlltllxe say NOU. Cach hIm hi~n nay:

• N~u mOt tQi phi)lll bi thuemg !rong hlc ph~m lu~t. hQ c6 thi! ki~n n~u v1 mQt ngulri khac bat c:ln.

• N~u mQt ngulri n~o d6 bi thucmg !rong mQt tai n~n xe hoi. hQ c6 quy~n ki~n doi blli thum.g nhilng thi~t h~i lien quan. C6 hai lo~i thi~t h~i: kinh

t~ (m~t t~n lucmg. t~n thuOC men ... ) v~ phi kinh t~ (nhu dau d6n. dau khO).

DV lu~1 213 se lam gl:

• KhOng cho mOt ngulri n~o d6 bi k~t tQi dugc quy~n ki~n cao doi blli thuang nhilng thi~t h~i trong hlc ti~n h~ tQi at n~u nhilng thi~t h~i nhy

lien quan Mn sv ba:t c:ln cua mQt nglliri n~o d6. HQ c6 thi! ki~n v~ mOt v~i lo~i thucmg t~t nhll "qua n~g tay" trong Wc bi bAt.

• N~u mOt nguoi nso d6 khOng c6 bao hii!m xe ho~c bi k€t tQi lai xe !rong khi say ntQU v~o hk xily ra tai nan. hQ so khOng thi! ki¢n de doi blli

thum.g nhilng thi~t h~i phi kinh tt HQ vAn c6 thi! ki~n doi blli thuang nhilng thi~t h~i kinh t~.

Phf t6n 5e ra sao: KhOng c6 gl ca. C6 th~ ti!t ki~m dU'Q'c dOi chut VI Ct V\I ki¢n thuang !feh han.

Quan dilm ling hI):

• NhOng ngOOi Idi xe say ntQU gAy ra tai no.m khOng th~ c6 cling quy'!n ~ nhu

nhOng nguai hii xe an tOIDI.

• NhOng ngum c6 00.0 hi(!:m phw tni li~n nh~u ~ chiu chi ph! cho nhOng ngum

ldi xe kMng c6 bao hi(!:m. NhOng ngubi lill xe tu~ thea lu$t l¢ khOng phlii

chiu li'!n chi pM cho nhOng nguM. khOng tUM theo IU~ll¢.

• Ml)t vui (Oi phl,Ull da bi klt t(li kil!m u"'e:n Ill' nhOng vl,I tai n~. HQ kMng duqc

ph~p hurmg lqi lll' tQi lie ella hQ.

'rmJ

Quan dilm ch6ng d6i:

• DIJ lu~t 213 se cho phep nhOng ngum llii xe dl:u lhli. c6 boo hie:rn dyng pMi

ngum kMc khOng c6 bao hi(!:rn nhung I,," khOng phai tra tJ~n gl d6i v(ri td't c:\

nhnng thi~1 h'lli rnh hQ da gtly ra.

• DIJ lu3t nay cho phep cru: cOng ty bao hi(!:rn khOng phiU tni t~n thuong 13t rna

cac khach hang cua hQ gtly ra cho ngum kMc.

• Chi ph! bao hi(!:rn qua cao d6i vtri nhieu ngtem California. DIJ lu3t 213 khOng

giup g1 cho bAo hi(!:rn trO n~n re han.

Danb hU!u: ChAm s6c y II!'. BaD ve ngulJl oeu Ihu. . .. Cach lam hi~n nay: v~o khoilng 80% dan California c6 lo~i bilo hii!m n~o d6. Chi phi h~ng nam v~ cham s6c y t~ t~i tii!u bang Ih vho khoang

100 ti. Chi phi cham s6c y t~ dll tang nh~u. nhang nhiing chi phf n~y hi~n tang ch~m hem nhi'1 ng~nh kinh doanh cham s6c y t~ (nhll HMO's) dil

ho~t dOng de giam chi phf v~ trO nen hi~u qua hem.

DV lu~1 214 so lAm gl:

• Bao dam ngmh kinh doanh cham s6c y t~ khOng th~ ep bac Sl ho~c nhilng nhan vien y t~ khac giill~i tin tlIc hay sV cham s6c c'iln thi~t di! ti~t

ki~m t~n. Di! til chefi sv cham s6c ~nh nhan thee ~ nghj. dln phili c6 them mQt y ki~n tham khilo khac.

• D~t ra nhilng tieu chu:ln di! dOi hoi nh~u nhan vien y t~ hem de dam nh~ nh~u lo;p ti~n nghi hem.

• yeu diu dc ngilnh kinh doanh y t~ cung ca:p thOng tin tAi cMnh cho cOng chUng.

• T~o fa nhilng lu~t I~ nghiem khac han nham cbam dllt vi~c sa thili cac nhan vien y tt' m~ khOng c6 Iy do chfnh dang.

Phi IOn so ra sao: Chi phi c6 thi! tang len Mng trnm tri~u My kim do chi phf tang them Mi vai chinh quyen tii!u bang v~ dia phuemg d~ mu. v~

cung cS:p djeh VI;I y te VI nhung dieh VI} gia tAng, thue muOn tMm nhnn vien va chi phi ella nhung quy dinh maL

~-~~ ~-~~: • DIJ lu3t nhy se ngnn ch~ cAe ngmh kinh doanh y II khoi vi¢<: chU trqng vao • DIJ lu3t nay chi rnu6n gilt rnUt: nhtln vi~n coo rna dieu nay se gia tAng tJ~n bao

lqi tUt: rna Ii) ch6i slJ cham sOC y tl can thitL hi(!:rn.

• DIJ lu3t c:\i dch Y tt nay se cMm dllt tlnh tnplg nMo vi~n 10 sq va cMm dOt • C6 nhieu lang phi trong h¢ th6ng y tt cua chUng ta. Vi dy. chi rnQI mm giubng

"lu3t irn rni¢ng" (nhUng lu~t I¢ ngM cl$1 nMo vi~n n6i th4,t nhiing g1. rna hQ b¢nh cia ti(!:u bang da duqc Slr dyng trong nAm t 994.

nghi). • DIJ lu4t ,my khOng giup cho bSt cll ai chua c6 boo hi(!:rn dtCQC cham soc y ll.

• COng khui thOng tin tai chlinh S~ cho rnQi ngum bitt bao nhi~u tt~n bao hiern Thay VaG d6, dl1lul).t ,my sf lam chi phf gia tAng nhieu han rna SI}' gia ta.ng nay

y It dl1QC chi tni cho Y tl. so vOi s6 tt"'en chi phi th4t nhieu cho giOi lanh ~o se lam nhieu ngllCri rn~t di bao hiern.

va chi phf vOn phbng. 13

Du Luit • • ,

Danh hl~u: SI1 d ... ng cln sa ph ... c V\.I y Ie. Cach lam hi~n nay: Trllng va sir d~ng c'an sa VI ba:t ccr 19 do gl ciing la m¢t t¢i ac. Ban hay cho ngum khk cung Iii m¢t t¢i a~.

Dl!' lu~t 215 so lam gl: Cho phep mQi ngum bi m¢t s6 b¢nh t~t nao d6 du\IC trllng va sir d~ng c'an sa n~u c6 bac Sl khuyen. Ol! lu~t nay cung cho

phep nhiing ngulli cham s6c y t~ trllng va cho c'an sa cho ngum c6 b¢nh. Ut ca lu~t I¢ va Sl! triing ph~t v~ sI! sir d~ng c'an sa khOng mang m~c

dich y khoa vdn gi6ng nhu cu.

Ph[ t6n so ra sao: KhOng c6 anh huimg gll6n d6i va; chinh quyh dia phuong va ti~u bang.

Quan di~m ung he):

• ca.n sa c6 th~ lam giam dau va kh6 cho ngum hi henh ung thu, AIDS. va nhiing

~nh nghitm trQng kMc.

• Chi c6 hac si duqc c:{p bhng mOl c6 th~ cho toa sir d\mg clln sa.

• ChUng ta se c6 lu~t Ie nghitm kMc cMng l:;ti vi¢c sil dl;lng cln sa khOng vl

m~c dich y khaa.

Quan di~m ch6ng d61:

• C6 nh~u IO<.li ~nh t~t. MQi ngltOi se duqc phep tr?mg va Slr d\lng dln sa r.1e

d~u trj chUng CAng thAng tam 19 ho~c "nhOng ~nh ~t kMc."

• KhOng c6 h'o sa bhng gia'y tCY noo dUQc yeu d\u ca, do v~y, t~t kh6 th~ nao

pMn biet vi¢<: sir d\lng cho myc dfch y tt tlr viec sil dl;lng cho m\lc dfch khac.

• can sa khOng dU'QC c~p thuQ.n 00i FDA ho~c blft ell nh6m y tltoo kMc DaD

kMc.

Danh hi,u: Cham soc y lB. BaD v~ ngdill neu Ih .... Thue ve S!,lIAI cilu lnic cOng IV. Cach lam hi~n nay: Vao khming 80% dAn California c6 lo~i bao hifm naD d6. Chi phi hiing nAm v~ chAm s6c y t~ t~i tifu bang Iii vao khoang

100 ti. Chi phi cham s6c y te'dll tAng nhi~u. nhung nhiing chi phi nay hi¢n tAng ch~ hon nha nganh kinh doanh cham s6c y te' (nhu HMO's) dA

ho~t dQng d~ giam chi phi va. lro ntn hi¢u qua hon.

C6 hai dl! lu~t y te' tren phi~u bllu. dl! lu~t 214 va 216. Trong nh~u v~n~. hai dl! lu~t nay c6 nh~u di~m gi6ng nhau. nhung khac nhau v~ m¢t

s6 va:n ~ khac.

DI! lu~t 215 so lam gl:

• BaD dam nganh kinh doanh cham s6c y te' khOng the ep bilc Sl ho~c nhiing nhan vien y t~ khac giill~i tin tac hay sI! chAm s6c dn thie't d~ tie't

ki~m t~n. D~ til ch6i sl! chAm s6c b¢nh nhAn theo ~ nghi. dn phai c6 them m¢t 9 kie'n tham khao khk

• T<,lO ra nhung thu~ m6i d6i vai nhi'eu IO<,li ho~t dQng kinh doanh y te! khac nhau, nhtl sat nh~p VaG nhau, ban cd phieu. Nhung thuc! nay se tra cho

nhiing dich v~ y t~ cOng c¢ng ~c bi¢t.

• T<,lo ra mQI t6 cht'rc vO VI:! Igi nhhm d<,li di~n quy'en Iqi ella nhung ngu(rl titu thl.l y tt!.

• D~t ra nhiing tieu chudn d~ dbi hoi nhi!u nhM vitn y te han dt!: dim nh~ nhieu IO<,li ti¢n nghi han.

• yeu cllu cac ngmh kinh doanh y te' cung ca:p thOng tin tili chanh cho cOng chung.

Phi t6n se ra sao: Hang tram tri¢u My kim tien thue! m6i se duqc thu de tHi cho cae djch Vl,l Y tl! d~c hi¢t. Cung se c6 nhung chi phi ta.ng caD d6i

v6i chrnh quy'en ti~u bang va dja phU'OTlg, Itn dt'n hang tra.m tri¢u My kim, d~ mua va cung cA'p djch vI:! Y te VI nhung djch vl,l gia tang va thue

mu6n th!m nMn vi!n.

Quan di~m ling hI):

• DllluQ,t 216 se lam tang tMm ti~n thu!rnOi ~ tracho nhfeu ~ch V\1 y recQng

d6ng han.

• DI,I' luQ,1 ni\y se ngitn ch~ nganh y re U'Ong vi~c chU tl"Qng vao IQi t(ic rna til'

ch6i sl,I' cham soc y re eM thie't.

• COng khai thOng tin tai chanh se cha rnQi ngum bi!t baa nhieu ti~n bao hitrn

y te'duqc chi tn'! cha y te', so vm s6 ti~n chi phf th~t nh~u cho gim lanh ~o

va chi ph( vAn phong.

14

Quan di~m ch6ng d6i:

• DII lu;U nay chi rnu6n giU m(ic nhan vien cao rna. d~u nay se gia tang t.i~n

baa hit!:rn.

• C6 nh~u lang phf trong h¢ th6ng y ~ cua chUng tao Vi: dl,l, chi mOt ni:ra

giubng ~nh cua tit!:u bang dii duqc Slr d1,lng trong nAm 1994.

• DII luQ,t nay khOng giUp cho btlt cu ai chua c6 baa hitm dllqc cMm s6c y re.

Thay va.o d6, dll luQ.t nay se lam chi phi gia tang nh~u han rna sll gia tang

nay se lam nh~u ngltOi rna:t di baa hitm.

Du Luat • •

Danh hlOu: Mac lhulllOllilc cho ngUlIl gllu. SII tal phllC hili Iinh blng cli. lOllilc cho CII Quan d!a phullng. Cach lam hi~n nay: Vao dllu th~p nien 90, titu bang California khOng c6 dli tien M dieu hanh titu bang. DI! giam chi phf, titu bang d. ehuytn

mOt s6 ti~n thu! Iii san tit vi~ chi tra eho e:le dieh Vu dia phuong (nhu cOng vien, thu vi¢n va dieh Vu xii hOi) sang tra eho trulntg hue. DI! tang

thu nh~p elia titu bang, mQt mll'c thu! eao hon trong thm gian t~m thm duue dua ra vao nam 1991 ap dung vao 1% s6 ngum giau nMt elia titu

bang (mile thu! eao nMt). Tily thu¢< vao lqi tll'c, mile thu! la 10% hay II %. Mile thu! eao nay d. eMm dllt vao nam 1995 va 9.3% tr6 tMnh mll'c

thu! eao nh~t.

DI,I lu$t 217 so lam gl: Mll'c thu! eao hon nay so tra nen e6 dinh, bAt dllu tit mila thu! 96. SI,I thay dOi v~ mile thu! nay phai dll\1e ngul1i dan b6

phi!u bau. M¢t nita s6 tien til mile thu! Iqi tile eao nay so dll\1e dua sang eho ehlnh quy~n dia phuong. Titu bang so khOng tht nao ehuytn them

tien thu! tai san ra kh6i ehfnh quy~n dia phuong.

Phi t6n se ra sao: Kh(}ng c6 phf tdn gl ca. Se d1.l'Qc 19i khoang 700 tri¢u m¢t nam. MQt nira 56 I~n nAy dUQ'C chuyl!:n sang tnrOng hQC va m('Jt m'ta

con I~i duqc ehuyl!n eho ehfnh quy~n dia phuong.

Quan di~m ling M:

• N~u chUng ta chnln d1lt mU"c thue" IQi tuc cao, chUng ta se mang 1i.U cho nhUng

ngum giau c6 nMt California m6i lqi v~ thu~. trong hk 46, cdc djch VI) dia

phuong vi), truCmg hQc chn sO' tien nay.

• DIl lu~t nay se giup gilim xu6ng sO' phbng hQC qud dOng hQC sinh va tni tj~n II.li

cho nhUng dich VI,) quan trQ"g eua dja phl1011g anh hll'O'ng de"n sll an loan cua

chllng ta..

• D':1' lu~t 217 ngM chQ,n chrnh quy~n ti!u bang Slr d\mg tien thue" tAi san dia

phl1011g d! can bhng ngan sach va cho phc!:p chfnh quy~n dia phuung cung dp

nh~u djch VI;! han.

Quan dMm eh6'ng d6i:

• Nh~u vi eM nhao thlWllg rn~ nM bao cdo 1<,Ti tlk thuung rnl;li trong vi~c khai

thu!' co. nhAn cua hQ. Muc thut cao rmy se anh huang xd'u Mn ktu\ n:tng giup

~n kinh tt!' pMI trit:n.

• ChUng ta ytu clu chfnh quy'!n tie:u bang phai tra nen hi¢u qua han trong vi¢<:

chi titu t~n thu!' cua chUng ta thay vl dua hQ nh~UI.J~n han M giai quy!'t cac

van ~ ngao sdch.

• OJ! Ju~t 217 khOng bao dam v~ nhUng djch vI;! MO sl! CM dtn sO' l.J~n My. OJ!

lu~t nay c6 the: lam cho b\l rn:'i.y chfnh quy'!n trlng Itn.

Danh hlOu: SII chfp lhu3n cila cil trl vi Ihull cila chlnh Quyin d!a phu~ng. Nhilng gl~1 h~n vi 10 phi. SII d!nh gla va gla ca. Cach )jim hi~n nay: Chfnh quy~n dia phuong gay quy eho nhilng dieh Vu dia phuong bAng nhieu caeh khae nhau. C6 thu! chung eho nhilng dieh

v~ nhu dnh sat va ellu h6a. C6 nhilng I¢ phf eho nhilng dieh v~ d6i va; nhilng dia diem nh~t dinh nhu thu tien nuc'lc va rae. Nhilng ehli nMn tai

san e6 thl! bi Hnh tien "dinh gia" rna s6 ti~n nay dilng eho nhilng vi¢e di thi¢n d~e bi¢t nhu anh sang duilng pM ho~e eOng vien. Truilng hQe va

co qua" e~ng eQng kh~ng phai tra gia ca tuang lI! nhu nhung ehu lai san khae.

DI,I lu~t 218 sl! lam gl: Thay dOi hi!n phap titu bang dt yeu cbu s~ eMp thu~n elia cit tri eho cae chfnh quy~n va khu v~e bau cit dia phuong tfnh

thu! vill¢ phf dia phuong. Mile I¢ phf va gia ca nay ding so duqc thay dOi eho phil hqp va; chi phf th~t sl,l elia vi¢e eung e~p dieh v~ eho mOi ehU

nhlln lAi san. TruOng hQC vA cae co quan eOng eQng kMe eung se phii tnt ph'a.n chi phi eua nhUng djeh vI:' eai lhi~n n6i tr~n.

Phf t6n so ra sao: C:\C ehfnh quy~n dia phuong trong thl1i gian ngAn so 10 khoang I ()() tri¢u. Ngoai ra, eang so phai t6n them 10 tri¢U ho~e hon

nii"d dt tai pMn pMi tien I¢ phf va to ehll'c cae euQe bau cit. W lau dai, cae dieh Vu dia phuong so duqc giam xu6ng nhieu hon bili vlth~t la kh6

kMn M ap dung nhilng thu! dia phuong va I¢ phf maio

QuaD di~rn ung hi):

• Bo phitu quy!'t dinh chung ta bi danh thut nhu th!' nUo la quy~n cua chung

tao Ol! Ju~t 218 tninh dUQc cM ho trong dJ! lu~t 13 rna dg lu~t nay cho phc!:p

chfnh quy~n dia phuung lAng thu!' rna khOng e6 y kitn cua chUng tao

• C6 han 5.000 dia hl;lt thut d!}c bi¢t va chung ta khOng c6 sl! kie:rn so:'i.t nao

v~ vi¢c hQ da tInh l.J~n chUng ta nhU' 1M nao.

• Chfnh quy~n dia phU'O'ltg e6 1M gay qu9 cho nhilng dich V\1 quan trl;mg. HQ

chi CAn ph:U thuytt phl;!c cli tri ~ sao sO' t~n d6 duqc eM Mn.

Quan di~rn ch6ng d6i:

• DI}' lu~t 218 se dit b6 nhOng djch VI;! dia phuang nhu clmh sat. CUu hoa. lhl! vi¢n

va cOng vitn. Dg lu~t nay cung se tAng thtm nhOng chi phf m6i cho tnrCmg

cOngo vl vl)y. se Ia:y l.J~n di khoi nhOng lOp hQc.

• DI}' lu~t nay doi hoi hang ngao cu¢<: bhu cli nho va ung hQ quy~n IQi cUa cae

ngum chu eho thue nM nh~u han Ill. quy'!n IQi cua cQng dOng.

• DI}' lu1;H 218 Ill. each sai fllm de: x6a bO h¢ th6ng thu!' dia phuang cua chUng tao

DI}' lul)t My khOng ntn tnJ thanh mQt phln cua hi!'n phap tie:u bang cua chUng tao

15

Oi Bau That La De! •

1. De duqc di bau trong IcY bau cu vao ngay 5 thang 11 tm, b\ln phai dang ky di bau vao ngay

7 thang 10.

2. Khi quy vi dang ky di bau, quy vi se duqc hoi rang li¢u quy vi co mu6n chqn mQt dang

chinh trj hay kh!'mg. Gia nh~p mQt dang, quy vi se kh6ng phai chiu phi t6n gi. Ban tom ult

nhii"ng di'eu rna mi'ii dang tuqng trung duqc trinh bay nai trang 3 va 4.

3. Tmac ngay bau cu, quy vi se nh~ duqc mQt cu6n sach nho duqc gqi 1a "Phic!u bau mau"

tit Van PhOng Bau CU clla Qu~n H\lt. Cu6n sach nho nay li¢t ke Ult ca cac ling cu vien va

nhii"ng dl! lu~t rna nhii"ng dieu nay se co tren phic!u bau clla quy vi.

4. Quy vi kh6ng c'an phai bau Uft ca mqi thtl trong ngay bau cu. Chi chqn nhilng di'eu rna quy

vi quan tfun va bic!t nhi~u rna th6i.

5. Quy vi co the chqn bau cu bang thu. NQp don yeu cau "phic!u bllu vang m~t" rna don nay

co san tTOng Mau phic!u bllu. MQt ngum nao do co the giup quy vi di~n don nay nc!u quy vi

mu6n. Quy vi chi clln nhO Hi phai nQp phic!u bau vao ngay bllu cu.

6. Di bllu vao ngay bau cu, hay tim dia chi clla nai bo phic!u tren nhan dia chi clla Mau phic!u

bllu ho~c gqi Van Phong Bllu CU clla qu~n h\lt tmac ngay bau cu de hoi di dc!n dau bo phi€u.

Hay viet dia chi a chi'i dum day de san sang. Nai bo phic!u rna cua tit 7 gio sang dc!n 8 gio t6i

vao ngay bllu cu.

7. Khi di bllu, quy vi kh6ng nen cam thlly vQi va ho~c kh6ng nen sq yeu cau giup do. Di bau

chinh la quy~n clla quy vi.

Nai bO phieu cua toi:

16