مﻮﺳ رﺎﻨﯿﻤﺳ یرﺎﻤﻌﻣce.sharif.edu/courses/92-93/2/ce448-1/resources/root... · 2015. 4. 6. · 1 ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ یرﺎﻤﻌﻣ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﺎﺑ

11

نخستین دوره آموزشی آشنائی با مفاهیم معماری سازمانی نخستین دوره آموزشی آشنائی با مفاهیم معماری سازمانی

))سمینار سومسمینار سوم((آشنائی با چارچوبهای معماری آشنائی با چارچوبهای معماری

کلیات دوره و آشنائی با کلیات دوره و آشنائی با مدیریت ارشد فناوری مدیریت ارشد فناوری

اطالعاتاطالعاتآشنائی با مفاهیم پایه آشنائی با مفاهیم پایه معماری سازمانیمعماری سازمانی

آشنائی با چارچوبهای آشنائی با چارچوبهای معماری سازمانیمعماری سازمانی

فرایند فرایند معماری معماری سازمانیسازمانی

برنامه ریزی برنامه ریزی راهبردی فناوری راهبردی فناوری

اطالعاتاطالعات

راهنمای برنامه راهنمای برنامه ریزی راهبردی ریزی راهبردی فناوری اطالعاتفناوری اطالعات

معرفی ابزارهای معرفی ابزارهای معماری سازمانیمعماری سازمانی

دبیرخانه شورای عالی اطالع رسانی دبیرخانه شورای عالی اطالع رسانی ))کمیته ملی معماری اطالعات کمیته ملی معماری اطالعات ((

شرکت رویکرد عصر نوشرکت رویکرد عصر نو: : با همکاریبا همکاری

فهرست مطالب فهرست مطالب مفاهیم پایه چارچوبهای معماری مفاهیم پایه چارچوبهای معماری

نقش چارچوبهای معماری در توصیف معماری سازمانی نقش چارچوبهای معماری در توصیف معماری سازمانی نقش چارچوبهای معماری در اجرای معماری سازمانی نقش چارچوبهای معماری در اجرای معماری سازمانی

چارچوبهای معماری رایج چارچوبهای معماری رایج معرفی چارچوب معماری زکمنمعرفی چارچوب معماری زکمن

معرفی چارچوب معماری فدرال معرفی چارچوب معماری فدرال C4ISRC4ISRمعرفی چارچوب معماری معرفی چارچوب معماری

22

)3(نخستین دوره آموزشی آشنائی با معماری سازمانی ))کميته ملى معمارى اطالعات کميته ملى معمارى اطالعات ((دبيرخانه شوراى عالى اطالع رسانى دبيرخانه شوراى عالى اطالع رسانى

رویکرد عصر نو

:با همکاری شرکت

مقدمه مقدمه

چارچوبهای معماری روشهائی برای تفکر سازماندهی چارچوبهای معماری روشهائی برای تفکر سازماندهی شده در باره سیستمهای پیچیده و بزرگ ارائه شده در باره سیستمهای پیچیده و بزرگ ارائه

..میکنندمیکنند




دیدگاههای مختلف دیدگاههای مختلف افراد مختلف، بسته به جایگاهشان، افراد مختلف، بسته به جایگاهشان،

دیدگاههای مختلفی نسبت به دیدگاههای مختلفی نسبت به ..اطالعات دارند اطالعات دارند

هر کدام از دیدگاههای فوق هر کدام از دیدگاههای فوق نشاندهنده سطح جزئیات نیز نشاندهنده سطح جزئیات نیز

..هستند هستند با حرکت از الیه های ماموریتی به با حرکت از الیه های ماموریتی به سمت الیه های طراحی و ساخت، سمت الیه های طراحی و ساخت،

..میزان جزئیات بیشتر میشود میزان جزئیات بیشتر میشود دیدگاهها نشاندهنده یک حرکت دیدگاهها نشاندهنده یک حرکت ..عمودی در سطح سازمان هستند عمودی در سطح سازمان هستند

33




جنبه های مختلف جنبه های مختلف هر سازمان میتواند از جنبه هر سازمان میتواند از جنبه

های مختلفی مورد بررسی قرار های مختلفی مورد بررسی قرار ..گیردگیرد

از منظر سیستمهای اطالعاتی، از منظر سیستمهای اطالعاتی، سه جنبه مهم از سازمان عبارتند سه جنبه مهم از سازمان عبارتند

::ازازداده هاداده ها:: :: موجودیتها موجودیتها

سیستمهای اطالعاتیسیستمهای اطالعاتی:: :: فرایندها فرایندها شبکه هاشبکه ها:: :: مکانها مکانها

جنبه های مختلف نشان دهنده جنبه های مختلف نشان دهنده یک حرکت افقی در سطح یک حرکت افقی در سطح

..سازمان هستند سازمان هستند

فرایندها فرایندها ))چطورچطور((

مکانهامکانها))کجاکجا((

موجودیتهاموجودیتها))چه چیزچه چیز((




دیدگاه طراح دیدگاه طراح : : تفاوت دیدگاهها تفاوت دیدگاهها

CLASSDIAGRAM(ERD)

USE CASE(DFD)

NETWORKDIAGRAM

::دیدگاه طراح دیدگاه طراح مدلهای داده مدلهای داده

نمودار کالسنمودار کالسنمودار ارتباط موجودیتنمودار ارتباط موجودیت

مدلهای فرایند مدلهای فرایند نمودار مورد کاربرینمودار مورد کاربرینمودار گردش دادهنمودار گردش داده

نمودار فعالیتنمودار فعالیتمدلهای شبکه مدلهای شبکه

نمودار راه اندازینمودار راه اندازینمودار شبکهنمودار شبکه

44




دیدگاه برنامه ریز دیدگاه برنامه ریز : : تفاوت دیدگاهها تفاوت دیدگاهها

آمار تولید موجودی انباراسناد مالی

سیستم تولید سیستم انبارسیستم فروش

نمایندگی هامراکز توزیع

شعبه ها

::دیدگاه برنامه ریز دیدگاه برنامه ریز سرفصلهای اطالعاتی سرفصلهای اطالعاتی

آمار تولیدآمار تولیدموجودی انبارموجودی انبار

اسناد مالیاسناد مالیسیستمها و خدمات سیستمها و خدمات

سیستم تولیدسیستم تولیدسیستم انبارسیستم انبار

خدمات پس از فروشخدمات پس از فروشتوزیع جغرافیائی واحدها توزیع جغرافیائی واحدها

ادارات استانادارات استاننمایندگی هانمایندگی هامراکز توزیعمراکز توزیع




تلفیق دیدگاهها و جنبه های مختلف تلفیق دیدگاهها و جنبه های مختلف




شعبه ها CLASSDIAGRAM(ERD)

USE CASE(DFD)

NETWORKDIAGRAM

::جنبه هاجنبه هاموجودیتها موجودیتها

فرایندها فرایندها مکانها مکانها

دیدگاهها دیدگاهها برنامه ریز برنامه ریز

طراحطراح

55




تلفیق دیدگاهها و جنبه های مختلف تلفیق دیدگاهها و جنبه های مختلف




شعبه ها CLASSDIAGRAM(ERD)

USE CASE(DFD)

NETWORKDIAGRAM

دیدگاه برنامه ریز

دیدگاه طراح

جزئیات ارائه شده، روشهای جزئیات ارائه شده، روشهای در یک چارچوب معماری خوب، در یک چارچوب معماری خوب، توصیف، و مدلهای مورد استفاده در هر دیدگاه، مناسب اشخاصی توصیف، و مدلهای مورد استفاده در هر دیدگاه، مناسب اشخاصی

انتخاب میشود که در آن جایگاه قرار داشته و به زبانی بیان می انتخاب میشود که در آن جایگاه قرار داشته و به زبانی بیان می ..شوند که قابل درک برای آنان باشد شوند که قابل درک برای آنان باشد




چارچوبهای معماری سازمانی چارچوبهای معماری سازمانی ))عناصر پایهعناصر پایه((جنبه های مختلف معماریجنبه های مختلف معماری

انگیزه هاانگیزه ها))چراچرا((

افرادافراد))چه کسیچه کسی((

موجودیت ها موجودیت ها ))چه چیزچه چیز((

فرایندهافرایندها))چطورچطور((


زمانهازمانها))کیکی((

انیازمی س

مارف مع

ختلی م

ههادگا

دیانی

ازمی س

مارف مع

ختلی م

ههادگا

دی

برنامه ریز)مدلهای معنائی(

ما لک)مدلهای مفهومی(

طراح)مدلهای منطقی(

سازنده)مدلهای فیزیکی(

پیما نکار)مدلهای اجرائی(

چارچوب های معماری روشی برای تلفیق دیدگاهها و جنبه های مختلف چارچوب های معماری روشی برای تلفیق دیدگاهها و جنبه های مختلف ..سازمان ارائه میکنند سازمان ارائه میکنند

66











انیازمی س

مارف مع

ختلی م

ههادگا

دیانی

ازمی س

مارف مع

ختلی م

ههادگا

دی






..هر سلول شامل توصیف جنبه خاصی از معماری سازمانی است هر سلول شامل توصیف جنبه خاصی از معماری سازمانی است

فهرست چیزهائی که برای سازمانفهرست چیزهائی که برای سازمان.. اهمیت دارند اهمیت دارند

سرفصلهای مهم اطالعاتی سرفصلهای مهم اطالعاتی

نمودارهای شبکه نمودارهای شبکه نمودارهای راه اندازینمودارهای راه اندازی











انیازمی س

مارف مع

ختلی م

ههادگا

دیانی

ازمی س

مارف مع

ختلی م

ههادگا

دی






معموالً هر چارچوب مدلهای مناسب برای توصیفهای هر سلول را نیز معموالً هر چارچوب مدلهای مناسب برای توصیفهای هر سلول را نیز ..پیشنهاد میکند پیشنهاد میکند

77




چارچوبهای معماریِ رایج چارچوبهای معماریِ رایج

چارچوب معماری زکمن چارچوب معماری زکمن 19981998: : تاریخ ارائهتاریخ ارائهآقای جان زکمن آقای جان زکمن : : ارائه کنندهارائه کننده

::اطالعات بیشتراطالعات بیشترWWW.ZIFA.COMWWW.ZIFA.COM





FEAFFEAFچارچوب معماری چارچوب معماری 19991999: : تاریخ ارائهتاریخ ارائهسازمان مدیریت ارشد فناوری اطالعات دولت آمریکا سازمان مدیریت ارشد فناوری اطالعات دولت آمریکا : : ارائه کنندهارائه کننده

(CIO Council)(CIO Council)::اطالعات بیشتراطالعات بیشتر

WWW.CIO.GOVWWW.CIO.GOV

88





C4ISR/C4ISR/DoDAFDoDAFچارچوب معماری چارچوب معماری 19961996: : تاریخ ارائهتاریخ ارائهوزارت دفاع آمریکا وزارت دفاع آمریکا : : ارائه کنندهارائه کننده

::اطالعات بیشتراطالعات بیشترhttp://www.c3i.http://www.c3i.osdosd.mil.mil





TEAFTEAFچارچوب معماری چارچوب معماری 20002000: : تاریخ ارائهتاریخ ارائهخزانه داری آمریکا خزانه داری آمریکا : : ارائه کنندهارائه کننده

::اطالعات بیشتراطالعات بیشترhttp://www.treas.http://www.treas.govgov

99





TOGAFTOGAFچارچوب معماری چارچوب معماری 19951995: : تاریخ ارائهتاریخ ارائه Open GroupOpen Group: : ارائه کنندهارائه کننده

::اطالعات بیشتراطالعات بیشترhttp://www.http://www.opengroupopengroup.org.org




روند تکاملی چارچوبهای معماری روند تکاملی چارچوبهای معماری

1010




چارچوبهاهی معماری در مقایسه با متدولوژی ها چارچوبهاهی معماری در مقایسه با متدولوژی ها چارچوبهای معماری روش نیستند، بلکه چارچوبهای معماری روش نیستند، بلکه

به به ((meta datameta data))یک نوع داده مجازی یک نوع داده مجازی ..حساب می آیند حساب می آیند

در واقع از چارچوبهای معماری میتوان در واقع از چارچوبهای معماری میتوان برای ایجاد، یا ارزیابی متدولوژی ها برای ایجاد، یا ارزیابی متدولوژی ها

..استفاده کرد استفاده کرد متدولوژی ها نشان دهنده یک حرکت متدولوژی ها نشان دهنده یک حرکت

::در روی چارچوب هستند، بعنوان مثال در روی چارچوب هستند، بعنوان مثال یک متدولوژی فرایند محور یک متدولوژی فرایند محور : : خط پررنگخط پررنگنظیر روش نظیر روش

Clive Clive FinkelsteinFinkelsteinرا نشان میدهد را نشان میدهد ..یک متدولوژی داده محور یک متدولوژی داده محور : : خط نقطه چینخط نقطه چین

..نظیر جیمز مارتین را نشان میدهدنظیر جیمز مارتین را نشان میدهد




چارچوب معماری زکمن چارچوب معماری زکمن

1111




تاریخچه تاریخچه : : چارچوب معماری زکمن چارچوب معماری زکمن ، آقای جان ، آقای جان 19871987در سال در سال

زکمن اقدام به انتشار چارچوب زکمن اقدام به انتشار چارچوب ..زکمن نمود زکمن نمود

در حال حاضر این چارچوب از در حال حاضر این چارچوب از به روز به روز ZIIFAZIIFAطریق شرکت طریق شرکت

..رسانی می شود رسانی می شود چارچوب معماری زکمن چارچوب معماری زکمن

کاربرد گسترده ای در تجارت و کاربرد گسترده ای در تجارت و صنعت دارد صنعت دارد




کلیات کلیات : : چارچوب معماری زکمن چارچوب معماری زکمن

چارچوبی است مبتنی بر اصول طراحی سیستمها که بر چارچوبی است مبتنی بر اصول طراحی سیستمها که بر اساس مجموعه ای از مدلهای تک متغیره و نرمال ایجاد اساس مجموعه ای از مدلهای تک متغیره و نرمال ایجاد

..شده استشده استمبانی نظری این چارچوب تضمین میکند که طراحی مبانی نظری این چارچوب تضمین میکند که طراحی

انجام گرفته توسط این چارچوب واضح، قابل فهم، انجام گرفته توسط این چارچوب واضح، قابل فهم، ..متوازن، و کامل خواهد بود متوازن، و کامل خواهد بود












1212




......کلیات کلیات : : چارچوب معماری زکمن چارچوب معماری زکمن

چارچوب زکمن قادر به ارائه توصیفهای الزم از چارچوب زکمن قادر به ارائه توصیفهای الزم از ..تمام جنبه ها و دیدگاههای سازمان است تمام جنبه ها و دیدگاههای سازمان است

چارچوب زکمن به منظور توصیف جنبه های چارچوب زکمن به منظور توصیف جنبه های مختلف یک سازمان از یکسری مدل استفاده مختلف یک سازمان از یکسری مدل استفاده

..میکندمیکندچارچوب زکمن برای رسیدن به انعطاف پذیری چارچوب زکمن برای رسیدن به انعطاف پذیری باال از مدلهائی استفاده میکند که تنها یک متغیر باال از مدلهائی استفاده میکند که تنها یک متغیر

..دارنددارندمدلهای چارچوب قابل استفاده برای کلیه مدلهای چارچوب قابل استفاده برای کلیه

..بازیگران اصلی سازمان استبازیگران اصلی سازمان است















ساختارساختار: : چارچوب معماری زکمن چارچوب معماری زکمن

از نظر چارچوب معماری زکمن، هر سازمان شامل از نظر چارچوب معماری زکمن، هر سازمان شامل :: است استعنصر پایهعنصر پایهشش نوع شش نوع

چه چیزچه چیز: : موجودیتها موجودیتها چطور چطور : : فرایندها فرایندها

کجاکجا: : مکانها مکانها چه کسیچه کسی: : افراد افراد

کیکی: : زمان هازمان هاچرا چرا : : انگیزه ها انگیزه ها












1313




......ساختارساختار: : چارچوب معماری زکمن چارچوب معماری زکمن

هر عنصر پایه متناظر با جنبۀ خاصی از معماری هر عنصر پایه متناظر با جنبۀ خاصی از معماری ..سازمانی استسازمانی است

از مدلها از مدلها عناصر پایه، عناصر پایه، برای توصیف هر کدام از برای توصیف هر کدام از ..استفاده میشود استفاده میشود

مدلهای مورد استفاده در چارچوب زکمن میتوانند مدلهای مورد استفاده در چارچوب زکمن میتوانند مدلهای مرکب باید قابل مدلهای مرکب باید قابل . . باشند باشندمرکب مرکب یا یا سادهساده

..تفکیک به مدلهای ساده باشند تفکیک به مدلهای ساده باشند
















مدلهای ساده قادر به توصیف هر کدام از عناصر مدلهای ساده قادر به توصیف هر کدام از عناصر ..پایه و ارتباط بین آنها هستند پایه و ارتباط بین آنها هستند

::مدلها بایدمدلها باید..به زبان استاندارد بیان شوندبه زبان استاندارد بیان شوند

..تا حد امکان از عالئم گرافیک استفاده کنند تا حد امکان از عالئم گرافیک استفاده کنند ..قادر به پوشش تمام جنبه های سازمان باشندقادر به پوشش تمام جنبه های سازمان باشند












1414





::انواع مدلهای ساده چارچوب عبارتند از انواع مدلهای ساده چارچوب عبارتند از )) موجودیت موجودیت -- ارتباط ارتباط --موجودیت موجودیت ((مدلی از موجودیت ها مدلی از موجودیت ها

)) خروجی خروجی -- فرایند فرایند --ورودی ورودی ((مدلی از فرایندها مدلی از فرایندها )) گره گره -- خط خط --گره گره ((مدلی از مکانها مدلی از مکانها )) فرد فرد-- کار کار --فرد فرد ( ( مدلی از افراد مدلی از افراد )) رویداد رویداد -- بازه زمانی بازه زمانی --رویداد رویداد ((مدلی از زمان مدلی از زمان

)) نتیجه نتیجه -- روش روش --نتیجه نتیجه ((مدلی از انگیزه مدلی از انگیزه
















::دیدگاههای مختلف چارچوبدیدگاههای مختلف چارچوب))مدلهای معنائی مدلهای معنائی ((دیدگاه برنامه ریز دیدگاه برنامه ریز

))مدلهای مفهومی مدلهای مفهومی ((دیدگاه مالک دیدگاه مالک ))مدلهای منطقی مدلهای منطقی ((دیدگاه طراح دیدگاه طراح

))مدلهای فیزیکی مدلهای فیزیکی ((دیدگاه سازندهدیدگاه سازندهدیدگاه پیمانکاردیدگاه پیمانکار

دیدگاههای معماری سازمانی حاوی سطوح دیدگاههای معماری سازمانی حاوی سطوح ..مختلفی از جزئی نگری هستند مختلفی از جزئی نگری هستند












1515




راهنمای چارچوب راهنمای چارچوب : : چارچوب معماری زکمن چارچوب معماری زکمن

به همراه چارچوب، هیچ نوع راهنمائی در رابطه با به همراه چارچوب، هیچ نوع راهنمائی در رابطه با فرایند، ترتیب، یا نحوه پیاده سازی چارچوب ارائه نشده فرایند، ترتیب، یا نحوه پیاده سازی چارچوب ارائه نشده

..استاستافراد دیگری چون استیون اسپیواک، اقدام به تهیه افراد دیگری چون استیون اسپیواک، اقدام به تهیه

..راهنمای استفاده از این چارچوب نموده اند راهنمای استفاده از این چارچوب نموده اند















اصول اصول : : چارچوب معماری زکمن چارچوب معماری زکمن

مدل سازی کامل یک سیستم نیازمند پاسخگوئی به هر مدل سازی کامل یک سیستم نیازمند پاسخگوئی به هر شش سوال چه چیز، چطور، کجا، چه کسی، کی، و چرا شش سوال چه چیز، چطور، کجا، چه کسی، کی، و چرا

..استاستشش جنبۀ فوق قادر به ثبت تمام مدلهای حیاتی و مورد شش جنبۀ فوق قادر به ثبت تمام مدلهای حیاتی و مورد

..نیاز جهت توسعه سیستم هستندنیاز جهت توسعه سیستم هستندمحدودیتهای مربوط به سطرهای پایین به محدودیتهای محدودیتهای مربوط به سطرهای پایین به محدودیتهای

..سطرهای باالتر نیز اضافه میشود سطرهای باالتر نیز اضافه میشود












1616




اصول اصول : : چارچوب معماری زکمن چارچوب معماری زکمن

ستونها در واقع نشان دهنده سطوح مختلفی از جزئیات ستونها در واقع نشان دهنده سطوح مختلفی از جزئیات ..برای یک مدل خاص هستند برای یک مدل خاص هستند ..ستونها دارای ترتیب نیستند ستونها دارای ترتیب نیستند

..هر ستون نشان دهنده یک و فقط یک مدل است هر ستون نشان دهنده یک و فقط یک مدل است ..هر سطر نشان دهنده یک و فقط یک دیدگاه است هر سطر نشان دهنده یک و فقط یک دیدگاه است

..هر سلول منحصر بفرد است هر سلول منحصر بفرد است















((FEAFFEAF))چارچوب معماری فدرال چارچوب معماری فدرال

1717




تاریخچه تاریخچه : : چارچوب معماری فدرال چارچوب معماری فدرال و بدنبال قانون و بدنبال قانون 19991999در سال در سال

موسوم به کلینگر کوهن، دولت موسوم به کلینگر کوهن، دولت فدرال آمریکا، بعنوان یک راه فدرال آمریکا، بعنوان یک راه حل مناسب برنامه ریزی و حل مناسب برنامه ریزی و پیاده سازی سیستمهای پیاده سازی سیستمهای اطالعاتی، اقدام به تهیه سند اطالعاتی، اقدام به تهیه سند چارچوب معماری نموده و چارچوب معماری نموده و

..انتشار دادانتشار دادهدف اصلی این چارچوب هدف اصلی این چارچوب افزایش میزان تعامل در سطح افزایش میزان تعامل در سطح

..دولت بوده است دولت بوده است




کلیات کلیات : : چارچوب معماری فدرال چارچوب معماری فدرال چارچوب معماری فدرال بر چارچوب معماری فدرال بر اساس سه ستون اول از اساس سه ستون اول از چارچوب زکمن و روشی که چارچوب زکمن و روشی که

EAPEAPآقای اسپیولک در کتاب آقای اسپیولک در کتاب ..مطرح کرده شکل گرفته است مطرح کرده شکل گرفته است

مفاهیمی چون معماری وضع مفاهیمی چون معماری وضع موجود، معمار وضع مطلوب، موجود، معمار وضع مطلوب، طرح انتقالی و استانداردها، طرح انتقالی و استانداردها، بخوبی در این چارچوب بخوبی در این چارچوب

..توضیح داده شده اند توضیح داده شده اند

1818




اجزاء چارچوب اجزاء چارچوب : : چارچوب معماری فدرال چارچوب معماری فدرال ::اجزاء چارچوب فدرال اجزاء چارچوب فدرال

::پیشرانهای معماری پیشرانهای معماری عبارتند از کلیه تهدیدها یا عبارتند از کلیه تهدیدها یا فرصتهائی که سازمان از نظر فرصتهائی که سازمان از نظر سرویس ها و فناوریهای سرویس ها و فناوریهای

..اطالعات در معرض است اطالعات در معرض است ::دو نوع پیشران وجود دارد دو نوع پیشران وجود دارد

پیشرانهای ماموریتیپیشرانهای ماموریتیپیشرانهای فناوریپیشرانهای فناوری




اجزاء چارچوب اجزاء چارچوب : : چارچوب معماری فدرال چارچوب معماری فدرال ::جهت گیریهای راهبردیجهت گیریهای راهبردی

ماموریتها، و ماموریتها، و شامل دورنما، شامل دورنما، اهداف ماموریتی و فناوری اهداف ماموریتی و فناوری

..سازمان است سازمان است ::معماری وضع موجود معماری وضع موجود

نشاندهنده وضعیت موجود نشاندهنده وضعیت موجود سیستمهای اطالعاتی و دارائی سیستمهای اطالعاتی و دارائی

..های فنی است های فنی است ::معماری وضع مطلوب معماری وضع مطلوب

توصیف کننده وضعیتی است که توصیف کننده وضعیتی است که سال آینده می سال آینده می 55سازمان ظرف سازمان ظرف

خواهد در آن وضعیت قرار خواهد در آن وضعیت قرار ..گیردگیرد

1919




اجزاء چارچوب اجزاء چارچوب : : چارچوب معماری فدرال چارچوب معماری فدرال ::مدلهای معماری شامل مدلهای معماری شامل

معماری ماموریتها معماری ماموریتها معماری داده ها معماری داده ها

معماری سیستمهای اطالعاتی معماری سیستمهای اطالعاتی معماری فناوری اطالعات معماری فناوری اطالعات




اجزاء چارچوب اجزاء چارچوب : : چارچوب معماری فدرال چارچوب معماری فدرال فرایندهای گذار فرایندهای گذار

فرایندهائی که باید در حین فرایندهائی که باید در حین گذر از معماری وضع موجود به گذر از معماری وضع موجود به سمت معماری وضع مطلوب سمت معماری وضع مطلوب

..انجام شوند انجام شوند بخشهای معماری بخشهای معماری

شامل بخشهائی از سازمان که شامل بخشهائی از سازمان که معماری در آنها صورت خواهد معماری در آنها صورت خواهد

..گرفتگرفت

2020




اجزاء چارچوب اجزاء چارچوب : : چارچوب معماری فدرال چارچوب معماری فدرال استانداردهای فناوری اطالعات استانداردهای فناوری اطالعات

شامل کلیه استانداردهائی که باید شامل کلیه استانداردهائی که باید در حین حرکت از معماری وضع در حین حرکت از معماری وضع موجود به سمت معماری وضع موجود به سمت معماری وضع

..مطلوب رعایت شوند مطلوب رعایت شوند




تاریخچهتاریخچه: : C4ISR/C4ISR/DoDAFDoDAFچارچوب معماری چارچوب معماری

چارچوب فوق در پاسخ به نیازهای چارچوب فوق در پاسخ به نیازهای وزارت دفاع آمریکا مبنی بر وزارت دفاع آمریکا مبنی بر اجرای عملیات نظامی مشترک و اجرای عملیات نظامی مشترک و

..بین المللی تهیه شده است بین المللی تهیه شده است هدف از چارچوب فوق فراهم کردن هدف از چارچوب فوق فراهم کردن زمینه های الزم برای تعامل پذیری زمینه های الزم برای تعامل پذیری

. . و ارتباط بین سیستمهاست و ارتباط بین سیستمهاست نسخه اول این چارچوب در سال نسخه اول این چارچوب در سال

و نسخه دوم آن در سال و نسخه دوم آن در سال 19961996.. منتشر شده است منتشر شده است 19971997

درحال حاضر، وزارت دفاع آمریکا درحال حاضر، وزارت دفاع آمریکا در حال پیاده سازی نسخه کامالً در حال پیاده سازی نسخه کامالً

DoDAFDoDAFجدیدی است که بنام جدیدی است که بنام ..خوانده میشود خوانده میشود

2121




تاریخچه تاریخچه : : C4ISR/C4ISR/DoDAFDoDAFچارچوب معماری چارچوب معماری مهمترین دلیل لزوم چنین چارچوبی، نیاز به اجرای عملیات مشترک مهمترین دلیل لزوم چنین چارچوبی، نیاز به اجرای عملیات مشترک

. . و بین المللی نظامی بوده است و بین المللی نظامی بوده است در همین راستا بخشهای مختلف نیروهای مسلح آمریکا و کشورها در همین راستا بخشهای مختلف نیروهای مسلح آمریکا و کشورها

عضو ناتو نیاز به تعامل با هم داشته اند که بدون وجود یک چارچوب عضو ناتو نیاز به تعامل با هم داشته اند که بدون وجود یک چارچوب مشترک جهت استاندارد سازی توصیفهای معماری، اینکار غیر مشترک جهت استاندارد سازی توصیفهای معماری، اینکار غیر

. . ممکن بوده است ممکن بوده است C4ISRC4ISR یک عبارت مخفف متشکل از کلمات زیر است یک عبارت مخفف متشکل از کلمات زیر است ::

Command, Control, Communications, Computers, Intelligence, Surveillance, and Reconnaissance (C4ISR) Architecture Framework

فرماندهی، کنترل، ارتباطات، کامپیوتر، جاسوسی، مراقبت، و شناسائی




کلیات کلیات ::C4ISR/C4ISR/DoDAFDoDAFچارچوب معماری چارچوب معماری ، ، C4ISRC4ISRدر چارچوب معماری در چارچوب معماری

کل سازمان بصورت ترکیبی از کل سازمان بصورت ترکیبی از که از طریق یکسری که از طریق یکسری گره ها گره ها

با هم در تعامل با هم در تعامل خطوط نیاز خطوط نیاز ..هستند، مدل میشود هستند، مدل میشود

میتواند تولید کننده، میتواند تولید کننده، گرهگرههر هر پردازش کننده، یا مصرف پردازش کننده، یا مصرف

.. باشد باشداطالعاتاطالعاتکننده کننده حامل اطالعاتی حامل اطالعاتی خطوط نیازخطوط نیاز

هستند که بین گره های فوق هستند که بین گره های فوق ..در جریان است در جریان است

2222




کلیات کلیات ::C4ISR/C4ISR/DoDAFDoDAFچارچوب معماری چارچوب معماری محصوالت معماری که در این محصوالت معماری که در این چارچوب پیش بینی شده اند، چارچوب پیش بینی شده اند، قادرند در سطوح مختلفی از قادرند در سطوح مختلفی از جزئیات اقدام به توصیف جزئیات اقدام به توصیف خواص، رفتار، و تعامل گره ها خواص، رفتار، و تعامل گره ها

..نمایندنماینددر باالترین سطح، ارتباط بین در باالترین سطح، ارتباط بین این گره ها بصورت یک نمودار این گره ها بصورت یک نمودار

نمودار نظریه نمودار نظریه گرافیکی بنام گرافیکی بنام .. نشان داده میشود نشان داده میشود عملیاتیعملیاتی




��

کلیات کلیات ::C4ISR/C4ISR/DoDAFDoDAFچارچوب معماری چارچوب معماری

..هست هست این نمودار معموالً حاوی توضیحاتی در رابطه با سناریوی عملیات نیز این نمودار معموالً حاوی توضیحاتی در رابطه با سناریوی عملیات نیز

2323




کلیات کلیات ::C4ISR/C4ISR/DoDAFDoDAFچارچوب معماری چارچوب معماری به همین ترتیب، سطح جزئیاتی به همین ترتیب، سطح جزئیاتی که باید برای گره ها ارائه که باید برای گره ها ارائه شوند، بیشتر میشود تا به شوند، بیشتر میشود تا به مرحله پیاده سازی سیستمها مرحله پیاده سازی سیستمها

..برسدبرسدبسته به اینکه در چه سطحی بسته به اینکه در چه سطحی قرار داشته باشیم، از قرار داشته باشیم، از

و و گره عملیاتیگره عملیاتیعبارتهائی نظیر عبارتهائی نظیر استفاده می استفاده می گره سیستمیگره سیستمی

..شودشود




کلیات کلیات ::C4ISR/C4ISR/DoDAFDoDAFچارچوب معماری چارچوب معماری برای توصیفِ خصوصیات گره برای توصیفِ خصوصیات گره های عملیاتی و گره های های عملیاتی و گره های سیستمی ، از مدلهای سیستمی ، از مدلهای استانداردی که در حوزه استانداردی که در حوزه سیستمهای اطالعاتی شناخته سیستمهای اطالعاتی شناخته

..شده است استفاده میشود شده است استفاده میشود مثالهائی از گره های عملیاتی مثالهائی از گره های عملیاتی

فرماندهی، مرکز فرماندهی، مرکز : : عبارتند ازعبارتند ازهدایت عملیات، گشت، هدایت عملیات، گشت،

......هواپیمای متجاوز، و هواپیمای متجاوز، و

2424




کلیات کلیات ::C4ISR/C4ISR/DoDAFDoDAFچارچوب معماری چارچوب معماری هر گره عملیاتی در نهایت هر گره عملیاتی در نهایت

در در گره سیستمیگره سیستمیمنجر به یک منجر به یک الیه های پایینتر میشود که الیه های پایینتر میشود که متناظر با سیستمهای واقعی متناظر با سیستمهای واقعی

..هستندهستند




کلیات کلیات ::C4ISR/C4ISR/DoDAFDoDAFچارچوب معماری چارچوب معماری نمونه هائی از گره های نمونه هائی از گره های

::سیستمی عبارتند ازسیستمی عبارتند ازکامپیوترها کامپیوترها

تسلیحات هوشمند تسلیحات هوشمند تجهیزات شبکه تجهیزات شبکه

تجهیزات مخابراتی تجهیزات مخابراتی ماهواره ها ماهواره ها

......

2525




کلیات کلیات ::C4ISR/C4ISR/DoDAFDoDAFچارچوب معماری چارچوب معماری افزایش سطح جزئیات فنی در افزایش سطح جزئیات فنی در رابطه با خطوط نیاز نیز مانند گره رابطه با خطوط نیاز نیز مانند گره های عملیاتی ادامه پیدا کرده و کم های عملیاتی ادامه پیدا کرده و کم کم از خطوطِ نیاز عملیاتی به کم از خطوطِ نیاز عملیاتی به خطوط نیاز سیستمی سوق پیدا خطوط نیاز سیستمی سوق پیدا

..میکنندمیکنندخطوط نیاز عملیاتی، تعریفی از خطوط نیاز عملیاتی، تعریفی از نیازهای اطالعاتی بین دو گره نیازهای اطالعاتی بین دو گره

..عملیاتی ارائه میکنند عملیاتی ارائه میکنند خطوط نیاز سیستمی، خطوط خطوط نیاز سیستمی، خطوط واقعی مخابراتی نظیر میکرویو، واقعی مخابراتی نظیر میکرویو،

..هستند هستند ... ... شبکه، ماهواره و شبکه، ماهواره و




کلیات کلیات ::C4ISR/C4ISR/DoDAFDoDAFچارچوب معماری چارچوب معماری مجموعه محصوالتی که به مجموعه محصوالتی که به

منظور توصیف خصوصیات، منظور توصیف خصوصیات، رفتار، ارتباطات، و رفتار، ارتباطات، و

گره های گره های محدودیتهای محدودیتهای بکار میروند، در گروه بکار میروند، در گروه عملیاتیعملیاتی

محصوالت دیدگاه محصوالت دیدگاه بزرگی بنام بزرگی بنام .. قرار میگیرند قرار میگیرندعملیاتیعملیاتی

2626




کلیات کلیات ::C4ISR/C4ISR/DoDAFDoDAFچارچوب معماری چارچوب معماری مجموعه محصوالتی که به مجموعه محصوالتی که به

منظور توصیف خصوصیات، منظور توصیف خصوصیات، رفتار، ارتباطات و رفتار، ارتباطات و

گره های گره های محدودیتهای محدودیتهای بکار میروند، در بکار میروند، در سیستمیسیستمی

محصوالت محصوالت گروه بزرگی بنام گروه بزرگی بنام قرار قرار دیدگاه سیستمیدیدگاه سیستمی

..میگیرندمیگیرند




کلیات کلیات ::C4ISR/C4ISR/DoDAFDoDAFچارچوب معماری چارچوب معماری از طریق یکسری کتابجه مستقل، اقدام به از طریق یکسری کتابجه مستقل، اقدام به C4ISRC4ISRچارچوب چارچوب

::معرفی قوانین حاکم بر اجزاء و ارتباطات بین آنها نموده است معرفی قوانین حاکم بر اجزاء و ارتباطات بین آنها نموده است JOA(Joint Operational Architecture)JOA(Joint Operational Architecture)معمارى عملياتى مشترکمعمارى عملياتى مشترکUJTL(Universal Joint Task List)UJTL(Universal Joint Task List)فهرست وظاىف مشترک عمومىفهرست وظاىف مشترک عمومىTRM(Technical Reference Model)TRM(Technical Reference Model)مدل مرجع فنىمدل مرجع فنىLISI(Levels Of Information Systems Interoperability)LISI(Levels Of Information Systems Interoperability)سطح تعامل پذىرِى سيستمهاى اطالعاتىسطح تعامل پذىرِى سيستمهاى اطالعاتىCADM(C4ISR Core Architecture Data Model)CADM(C4ISR Core Architecture Data Model)

..و غیره نموده است و غیره نموده است

2727




کلیات کلیات ::C4ISR/C4ISR/DoDAFDoDAFچارچوب معماری چارچوب معماری به مجموعه مستندات فوق که به مجموعه مستندات فوق که در رابطه با قوانین و در رابطه با قوانین و استانداردهای اجزاء و روابط استانداردهای اجزاء و روابط

دیدگاه دیدگاه بین آنهاست، مستندات بین آنهاست، مستندات .. اطالق می شود اطالق می شود تکنیکیتکنیکی




کلیاتکلیات: : C4ISR/C4ISR/DoDAFDoDAFچارچوب معماری چارچوب معماری

C4ISRC4ISRبنابر این چارچوب معماری بنابر این چارچوب معماری جهت توصیف جنبه های مختلف جهت توصیف جنبه های مختلف معماری سازمانی، از سه دیدگاه معماری سازمانی، از سه دیدگاه

::استفاده میکند استفاده میکند دیدگاه عملیاتیدیدگاه عملیاتیدیدگاه سیستمیدیدگاه سیستمیدیدگاه تکنیکیدیدگاه تکنیکی

متناظر با این دیدگاهها، به کارهای متناظر با این دیدگاهها، به کارهای مربوط به تهیه محصوالت هر کدام از مربوط به تهیه محصوالت هر کدام از

دیدگاههای فوق، دیدگاههای فوق، معماری عملیاتی،معماری عملیاتی،وو، ، معماری سیستمیمعماری سیستمیمعماری تکنیکیمعماری تکنیکی

..گفته می شود گفته می شود

2828




کلیات کلیات ::C4ISR/C4ISR/DoDAFDoDAFچارچوب معماری چارچوب معماری دیدگاه معماری عملیاتی دیدگاه معماری عملیاتی

است از وظایف و توصیفیفعالیتها، اجزاء و گره های

عملیاتی و ملزومات مربوط به گردش اطالعات در بین گره ها

هدف اصلی از معماری عملیاتی، تعریفِ عناصر

عملیاتی، فعالیتها و وظایف، و ملزوماتِ مربوط به تبادل

.اطالعات استمعماری های عملیاتی، عموماً

مستقل از فناوری هستند




کلیات کلیات ::C4ISR/C4ISR/DoDAFDoDAFچارچوب معماری چارچوب معماری دیدگاه معماری سیستمیدیدگاه معماری سیستمی

توصیفی است گرافیکی و متنی از سیستمها و اتصاالت بین آنها که جهت تامین نیازمندیهای عملیاتی در نظر

گرفته شده اندهدف اصلی معماری سیستمی، انجام یا تسهیل وظایف و فعالیتهای عملیاتی از طریق بکارگیری منابع فیزیکی

.است- به-معماریهای سیستمی، وابسته

تکنولوژی هستند، به اینصورت که در حوزه موردنظر، نحوه اتصال و تعامل بین سیستمها را نشان میدهند، و حتی به تشریح جزئیات درونی برخی از

.سیستمها نیز میپردازند

2929




کلیات کلیات ::C4ISR/C4ISR/DoDAFDoDAFچارچوب معماری چارچوب معماری دیدگاه معماری تکنیکی دیدگاه معماری تکنیکی

مجموعۀ عبارتست از تعیینِ حداقل قوانین حاکم بر ترتیب ، عملکرد ، و وابستگی های بین اجزاء یا عناصر یک سیستم، که با هدف تضمین ملزومات و نیازمندیهای مشخص شده برای آن سیستم، تدوین

میشوند شامل مجموعه ای از استانداردها، کنوانسیون ها، قوانین، و شروط و حاالت مختلف است که بصورت یکسری نمایه به تمام سرویسهای سیستمی، واسط ها، و ارتباطات

آنها اعمال میشود

(1381سال (مشخصات فرکانسی واسطهای مخابراتی) 1جدول

محدوده فرکانسی عنوان واسط شرح واسط

#

800-900 MHz 1واسط ارتباط رادیوئی از نوع ماکروویو

1

2.1-2.2 GHz 2واسط ارتباط رادیوئی از نوع ماهواره

ای

2




نحوه ارتباط بین دیدگاههای مختلف نحوه ارتباط بین دیدگاههای مختلف

3030




انواع محصوالت انواع محصوالت ::C4ISR/C4ISR/DoDAFDoDAFچارچوب معماری چارچوب معماری محصوالت چارچوب محصوالت چارچوب ::محصوالت ضروری محصوالت ضروری

به محصوالتی اطالق میشود که به محصوالتی اطالق میشود که در رابطه با هر نوع معماری در رابطه با هر نوع معماری

باید پیاده سازی شوند باید پیاده سازی شوند ::محصوالت پشتیبان محصوالت پشتیبان

به آندسته از محصوالت اطالق به آندسته از محصوالت اطالق میشود که پیاده سازی آنها به میشود که پیاده سازی آنها به

درک بهتر سیستم کمک میکند و درک بهتر سیستم کمک میکند و پیاده سازی یا عدم پیاده سازی پیاده سازی یا عدم پیاده سازی ..آنها بستگی به نظر معمار دارد آنها بستگی به نظر معمار دارد




پرسش و انشاء اهللا پاسخ پرسش و انشاء اهللا پاسخ

3131




......تافرداتافردا

: : سمینار بعدیسمینار بعدیآشنائی با فرایند برنامه ریزی معماری سازمانی آشنائی با فرایند برنامه ریزی معماری سازمانی

::فردافردا صیح صیح88ساعت ساعت

Documents

مﻮﺳ رﺎﻨﯿﻤﺳ یرﺎﻤﻌﻣce.sharif.edu/courses/92-93/2/ce448-1/resources/root... · 2015. 4. 6. · 1 ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ یرﺎﻤﻌﻣ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﺎﺑ