ﻞﺼﻓ ﻲﺑﺎﻳﺯﺭﺍ ﻱﺎﻫﺵﻭﺭ - ssu.ac.ir · ۱۰ ﻞﺼﻓ ﻲﺑﺎﻳﺯﺭﺍ ﻱﺎﻫﺵﻭﺭ ؟ﺖﺴﻴﭼ ﻲﺑﺎﻳﺯﺭﺍ • ؟ﻢﻴﻫﺩ ﺭﻮﺧﺯﺎﺑ

۱۰فصل

هاي ارزيابي روش

ارزيابي چيست؟ •

خور دهيم؟زچگونه نتيجه ارزيابي را به كارورز با •

راي اســتفاده دســتياران در مــورد هــاي ارزيــابي ســودمند بــ انــواع روش • زان كدامند؟ورركا

ارزيابي پيشرفت تحصيلي كارورزان پزشكي از موضـوعات مـورد توجـه هاي معمول ارزيابي كـه روشها و وهشيبه اين لحاظ برخي از . دستياران است

.شود توان به كار گرفت شرح داده مي مي ارزيابي چيست؟

گيري پيشرفت دانشجو بـر حسـب ارزيابي تحصيلي عبارت است از اندازه كـارورز بايـد بـه . آموزشـي مربوطـه تعريف شده و بر اسـاس دوره معيارهاي

بنـابراين فرآينـد . ع يابـد ترفيـ استاندارد مورد نظر دست يافتـه و سـال بـه سـال ارزيابي بايد تصوير مناسـبي از پيشـرفت تحصـيلي هـر يـك از كارورزهـا در

. دهندگان ارائه دهد مقاطع منظم زماني به آموزش

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

http://www.pdffactory.com

__________________________راهنماي آموزش باليني براي دستياران پزشكي

- ۱۲۰ -

در ارزيابي مهارت باليني كارورزان مهـم اسـت ١*در نظر گرفتن هرم ميلر تـرين سـطح ن، در پـايي )۱۹۹۰ (۱جرج ميلر در هرم ).۱۰-۱بنگريد به نمودار (دهـد نشان مـي «، سپس »٣داند چطور مي«قرار دارد، در سطح بعدي » ٢داند مي«

. »٥دهد انجام مي«و در پايان اقدام » ٤چطور

Does دهد انجام مي

Shows how دهد چطور نشان مي

Knows how داند چطور مي

Knows داند مي

، هرم شايستگي جرج ميلر۱۰-۱نمودار

ــر ــرم ميل ــي ه ــادآوري م ــا ي ــه م ــبي را در ب ــابي مناس ــزار ارزي ــد كــه اب كنابـزار متعـددي » داند مي«مثالً براي ارزيابي . گيري هر سطح به كار بريم اندازه

كند را ارزيابي مي » داند چطور مي«اي سطح وجود دارد و سؤاالت چندگزينه

1* Norcini J, 2003, Ben-David MF 2000. 1 George Miller 2 Knows 3 Knows how 4 Shows how 5 Does



هاي ارزيابي روش: فصل دهم____________ ________________________

- ۱۲۱ -

را » دهـد چطـور نشان مي«هاي سنجش عملكرد و ساير روش OSCEو روش را سـنجش » دهد انجام مي «نياز به ابزاري هم دارد كه بتواند . نمايد زيابي مي ار

هـاي هـاي بـاليني، يادداشـت هـاي پرونـده هاي ارزيـابي گـزارش كند و روش انجـام «هـاي اجرايـي تـا حـدود زيـادي هـا و داده روزانه كارورزان، مشـاهده

. كند را ارزيابي مي» دهد مي :د ازهاي كلي ارزيابي عبارتن شيوه

پانل بررسي ساالنه . يابد يب مي د كارورز؛ توسط يك گروه متخصص ترت هاي عملكر بررسي

هـاي هـاي تخصصـي در مـورد روش ها و كميته توسط دانشكده اين پانل بايد ارزيابي و مداركي كـه بايـد بـه همـين منظـور بررسـي شـود و نيـز معيارهـاي

.بندي عملكرد كاروز؛ هدايت شود رتبه ايان دورهارزيابي پ

.شود بررسي نهايي ساالنه منجر به تأييد صدور دانشنامه براي كارورز مي استراتژي ارزيابي

: تخصصي بايد داراي عناصر زير باشد استراتژي ارزيابي براي يك دورههـاي هـا و اسـتاندارد ل روشماتوصيف رسـمي اسـتراتژي ارزيـابي، شـ •

شكده، كه بايد كارورز نيـز از هاي دان ارزيابي و اطالعاتي در مورد امتحان .ها آگاه باشد آن




- ۱۲۲ -

هـاي آرمـان اساسي بين مدير گروه آموزشـي و كـارورز دربـاره بحثي •هـاي هاي كـارورزي و نيازمنـدي هاي ارائه شده در دوره كارورز، فرصت .برنامه آموزشي

.بررسي ساالنه پيشرفت كارورز و بازخور نتيجه به او •

. براي صدور دانشنامهدورهتدوين مدارك ارزيابي پايان •

.خواهي فراگرد پژوهش • ١اي ارزيابي مرحله

بـه او بـه ) محرمانـه (رسمي يا غيررسمي كارورز و بازخور فرآيند ارزيابي .منظور رفع نقاط ضعف آموزش خود، در مراحل كارورزي است

٢ارزيابي كلي .داردها استاو به استان دستيابي ميزان منظور تعيين كارورز به فرآيند ارزيابي

بندي عملكرد كارورز طبقهگيـري بررسي ساالنه بايد مدارك را بررسي كـرده و قبـل از تصـميم پانل

در مورد عملكرد كارورز تمام عوامل خارجي مربوط به پيشـرفت كـارورز را .در نظر بگيردقبـول رود كه در اكثر مـوارد عملكـرد كارورزهـا در حـد قابـل انتظار مي

درحالي كه در تعداد كمي از موارد ممكن اسـت ايـن چنـين بندي شود، طبقهشـود سـه بنـدي در مواقعي كه عملكرد كمتر از حـد قابـل قبـول طبقـه . نباشد

:ممكن است به كار روديا سطح مرحله

1 Formative 2 Summative




- ۱۲۳ -

در ايـن سـطح عـالوه بـر . توصيه براي كـارورزي هدفمنـد : سطح يك • اختصاصـي مـه زديك بر فعاليت كارورز، برنا اعمال پايش و سرپرستي از ن

.شود كارورزي نيز اجرا شده و نتيجه به او بازخور مي .يـا تكـرار تجربـه ) شـديد (توصيه بـراي سرپرسـتي متمركـز : سطح دو •

در (ممكــن اســت از كــارورز بخــواهيم تــا يــك بخــش از كــارورزي را شود كارورز جديـد توصيه مي . تكرار كند ) صورت امكان در جاي ديگر

.آگاه شوداز مشكالت كارورز قديم اخراج از دوره كارورزي: سطح سه

هر گاه تمام تمهيدات با شكست مواجه شد، ممكن است كارورز از دوره .اين عمل بايد از حمايت مشاوران آموزشي برخوردار باشد. اخراج شود

؟ميچگونه نتيجه ارزيابي را به كارورز بازخور ده

بايـد از نتيجـه آن مطلـع ارزيابي به پايـان رسـيد معمـوالً كـارورز را وقتي حال پرسش اين است كه چگونه بايد اين كار انجـام شـود، بـه ويـژه در . كرد

.مواردي كه مشكالتي وجود داردبـراي بـازخور يكـي از انتقادهـايي اسـت كـه غالبـاً توسـط » ساختار«نبود

متأسـفانه شـكل غيـر سـاختاري بـازخور در . آيـد دانشجو و كارورز وارد مـي باشـد و آثـار منفـي آن هويـدا آموزش پزشكي بسيار رايج مـي فرهنگ سنتي

البتـه ايـن . گيـرد و تحقيقي صورت نمي توجهي شده اما بسيار به آن بي . است زيرا اثربخشي يادگيري هنگامي در محـيط بيشـتر .استموضوع باعث تأسف




- ۱۲۴ -

اطـالع مي شود كه نقاط قوت و ضعف در طـي فرآينـد ارزيـابي بـه كـارورز توانـد در ك مربي خوب، ضمن احساس همدلي بـا كـارورز مـي ي. داده شود

هـا و نقـاط فرآيند بـازخور بايـد بيشـتر روي پيشـرفت . راهنمايي او مفيد باشد در قالب يـك و ساختاري هاي توصيهانتقادها بايد از درون . مثبت تأكيد كند

هاي آتي مربي و آموزش فنـون الزم بـه طرح كلي مايه بگيرد و شامل كمك وظيفـه كلـي مربـي، آگـاه . ه منظور شناسايي نقاط ضـعف خـويش باشـد او ب

مسـائل خـويش و كمـك بـه حـل مسـائل از طريـق طـرح سـازي دانشـجو از .عملياتي هدفمند است

. بازخور ساختاري ممكن است به طور رسـمي يـا غيررسـمي انجـام گيـرد هاي روزانـه هـر مشـاور يـا سرپرسـت بازخور غيررسمي بايد بخشي از فعاليت

به عالوه، بازخور ساختاري بايـد بخـش . مسئول دانشجويان يا كارورزها باشد جدايي ناپذير فراگرد ارزيابي كارورزي باشد كه در اين صـورت بـازخور بـر

زماني، خواهد بود و بـراي ايـن هاي گردآوري شده در يك دوره مبناي داده گردهــاي در بســياري از فرا. هــاي مشخصــي اســتفاده كــرد كــار بايــد از فــرم

ارزيابي، شخص بررسي شونده رسماً در جلسه ارزيابي مدارك خـود قبـل يـا هـاي ايـن كـار سـبب توافـق در طـرح . بعد از مصاحبه شركت داده مـي شـود

.شود رز به منظور بهبود نقاط ضعف او ميعملياتي آينده كارو

هاي سودمند نكتههـاي ه به نكتـه بازخور منفي به كارورز بايد با ظرافت صورت گيرد و توج

:زير سودمند است




- ۱۲۵ -

اجازه دهيد ابتدا كارورز صحبت كند •: را از زبـان او بشـنويد د خود، افكار كـارورز ب خوب يا قبل از ابراز عقيده

.ها نظرهاي واقعي دارند معموالً آن هاي خوب آغاز كنيد با نكته •

افـرادي كـه . همواره قبل از روشن كردن نقاط ضعف، نقاط قوت را بيابيد .احساس خوبي نسبت به خود دارند بيشتر خواهان توجه به نواقص هستند

داشته باشيداي يك راه حل براي هر مسأله • .نكنيد وضعيت او تركبهبود منظور ه طريق بهائهرگز كارورز را قبل از ار

عالقه خود را ابراز كنيد •هــا، بــراي كمــك بـه كــارورز و حــل مســائل او بـه جــاي توجــه بــه نمـره

.مورد عالقه شما استد كنيد تا بدان كارورز را هدايت. ددهي مندي نشان هعالق سازنده باشيد •

و مسـأله افراد ديگر را براي تعريف . نشان دهيد كه يك مسأله وجود دارد تصور نكنيـد كـه فـوراً راه حـل پيـدا . ارائه پيشنهادهاي اصالحي درگير كنيد

.ا باشيدكنيد، بلكه براي يافتن آن كوش مي ر هر زمان فقط به يك نكته بپردازيدد •

اي به هر مسـأله . اي از وقايع را يكباره مطرح كنيد كنيد كه مجموعه نسعي بـين ممكـن بـه كـارورز كمـك كنيـد تـا روابـط . در موقع بروز آن بپردازيد

.پيشامدها را درك كند




- ۱۲۶ -

از عمل انتقاد كنيد، نه از شخص •سعي كنيد كـه فـرد را . ا دريابدها ر كارورز كمك كنيد تا نتايج فعاليتبه

در حالت تدافعي و يا تهاجمي قرار ندهيد زيرا در چنين صورتي راه به جـايي .نخواهيد برد

جدي باشيد • .انتقاد را به شكل كنايه يا لطيفه بيان نكنيد زيرا تأثيري نخواهد داشت

مقايسه نكنيد •استعدادهاي خـود مقايسه بايد بر اساس . هرگز افراد را با هم مقايسه نكنيد

.كارورز انجام شود بخش باشيد نتيجه •

د فرد را در راسـتاي حـل مسـائل بايد آن قدر مفيد باشد تا بتوان انتقاد شما .هدايت كند

به هر حال بايد به دانشجو كمك كرد كه مراحل پيشـرفت را طـي كنـد و شـماره بنگريـد بـه جـدول (به سطح قابل قبولي از مهارت بـاليني دسـت يابـد

هاي تعريف شده و بـه بلـوغ اين مراحل از سادگي و كار در موقعيت ). ۱-۱۰گيــري و كــار در شـرايط پيچيــده تغييــر شخصـيت كــاري و توانــايي تصـميم

. كند مي




- ۱۲۷ -

*، سطوح پيشرفت دانشجوي پزشكي۱۰-۱جدول سطح پيشرفته سطح ابتدايي تلفيق مفاهيم انتزاعي پيچيدگي ساده رهبري-خود نياز به راهنمايي هاي متغير محيط محيط تعريف شده افزايش مسؤوليت مسؤوليت محدود كار تيمي كار فردي بازتاب در عمل ها دانستني

شخصيتجربهدانش و دانش عمومي هاي ناپايدار كار در موقعيت هاي پايدار موقعيتدر كار

مديريت خطا تشخيص خطا* Ben David MF, 2000.

هــاي ســودمند بــراي اســتفاده دســتياران در مــورد كــارورزان انــواع روش

كدامند؟ :هاي آينده اين فصل مرور خواهيم كرد هاي زير را در بخش روش

)۱-۱۰( دفتر كارورز -يادداشت تمرين •

)۲-۱۰( كتابچه كارورز -يادداشت تمرين •

)۳-۱۰( رويداد بحراني -يادداشت تمرين •

)۴-۱۰() بيمار(بر اساس مورد كوتاه : اهيهاي ارزيابي شف روش •

)۵-۱۰) (مدارك پزشكي بيمار(ها بررسي يادداشت •




- ۱۲۸ -

١ دفتر كارورز-يادداشت تمرين -۱۰-۱ توصيف

شـود روش ارزيابي دفتر كارورز براساس ثبت جامع كليه وقايع انجام مـي :نويسي وقايع همراه با مداركي به شرح زير است و شامل خاطره

ي فراگيريها برنامه • هاي كتبي ارزشيابي •

)Log Book(هاي كارآموزي كتابچه •

هاي پژوهشي طرح •

ها نقد مقاله/ )هاي چاپ شده ها و گزارش مقاله(انتشارات •

هاي باليني از پرونده بيماران داده •سپس اين اطالعات بر حسب اهميتي كه براي كـارورز دارد توسـط خـود

اي بـراي يـب مطالـب نوشـته شـده پايـه بـدين ترت . آيد او به رشته تحرير درمي الزم به ذكر است كه منابع و مآخذ به كار رفتـه . آورد بررسي و نقد فراهم مي .گيرد قرار مي كنندگاننيز مورد توجه ارزيابي

مزاياهاي مورد نيـاز ارزيـابي را در تواند تمام داده دفتر كارورز مي : جامعيت •

.زي در اختيار بگذارد كارورةمورد كارورز و مربي، در طي دور

آوري كارورزي قابـل جمـع تمام مدارك در طي دوره : ارزيابي مداوم • .و ارزيابي است

1 . Record of Practice - Portfolio




- ۱۲۹ -

ها ارزيابي تحليلي مهارت •

اندوزي كارورز ارزيابي توانايي تجربه • معايبهاي توصيفي و تجزيـه و آوري داده به منظور محدود كردن جمع : تبعيض

عمال گردد تا از تبعيض بين كـارورزان تحليل مناسب، بايد سرپرستي خوب ا .جلوگيري شود

ممكـن اسـت مـدارك بسـيار : كارآيي ارزيابي بـه نسـبت زمـان مصـروفه كـار هزار كلمه بـراي يـك سـال توليـد شـود كـه ۴۰ تا ۳۰زيادي مشتمل بر .)داد هاي ارزيابي را كاهش توان دوره البته مي (گير كند ارزيابي را وقت

پاياييهـاي اسـتاندارد دانيم، اما در مقايسه با آزمون ر اين مورد نمي چيز زيادي د

شده، بايد گفت كه گوناگوني دفاتر كارورزي افراد مختلف منجر به كـاهش ايـن روش همـان مشـكالت . كنندگان خواهد شـد پايايي قضاوت بين ارزيابي

.هاي كلي را دارد دهي به پاسخ سؤال موجود در پايايي روش نمره اقابليت اجر

زيرا هم براي كارورز و هم بـراي . قابليت اجرايي اين روش محدود است .گير است ارزيابي كننده وقت

چگونگي اجراابتــدا بايــد كــارورز را در مــورد ايــن روش توجيــه كــرد تــا از معيارهــاي

و بداند دقيقاً چه چيزهايي را در دفتر كارورزي خود ثبـت هارزيابي آگاه شد




- ۱۳۰ -

ارورزان برنامه منظم آموزشي و زمان ارزيابي را تعيين بايست براي ك مي. كند به ويژه آن كه اهميت تحليل و تفسير محتويات دفتر كارورزي بايد بـه ،نمود

.ايشان تفهيم شود :مثال

:را ممكن است به روش زير ارائه داددفتر كارورزي موارد و نمونه فعاليت در سمت راست صفحه و نقد و بررسي در سـمت -

.ده استچپ آم

بررسي فعاليت

ها ها يا ثبت تجربه چكيده خاطره

ارزشيابي مكتوب سرپرست آموزشي در

مورد وقايع باال

هاي مطالب استخراج شده از مقاله

تبطرمهاي علمي مجله

حتواي آن بايد م-نقد و بررسي / ارزشيابي

گيري علمي كرده نتيجه بتواند از تجربيات

هاي علمي مربوطه ربـط و آنها را با نظريه

.دهد




- ۱۳۱ -

١ كتابچه كارورز-يادداشت تمرين -۱۰-۲ توصيف

يك كتابچـه . ز استرهاي باليني كارو كتابچه كارورزي، دفتر ثبت تجربه هاي باليني نيست، كه كارورزي اصولي، چيزي بيش از يادداشت ساده تمرين

ه شـود و هـم وظـايف محولـه را بـ هم شامل بيماران در مرحلـه تشـخيص مـي هــاي نكتــه مهــم، ذكــر ويژگــي. گيــرد كــارورز در مقابــل بيمــاران، در برمــي

كتابچــه . باشــد هــاي انجــام شــده مــي كــارورزي و نحــوه سرپرســتي فعاليــت كارورزي ممكن است براي ثبت پي در پي بيماران مواجه شده با كـاروز كـه

.ها نداشته است نيز به كار رود اي در قبال آن او الزاماً وظيفههايي نيز انجام شده است كه كارورز درجه اعتمـاد بـه نفـس كوشش البته

.ها، ارزيابي كرده و به نحوي در كتابچه ثبت كند خويش را در انجام فعاليتاگر چه مقدار تجربه به موضوع مورد نظر كـارورز بسـتگي دارد، شـواهد

اي بـر اسـاس هـاي مداخلـه هاي تشخيصـي و مهـارت دهد كه مهارت نشان مي بنـابراين دليـل روشـني بـراي ايجـاد . آيـد هاي باليني مكرر به دست مي هتجرب

اي بـراي ارزيـابي سيستم ثبت تجربيات انفرادي باليني كارورز، به عنـوان پايـه .وجود دارد

1 Record of Practice- Log Book




- ۱۳۲ -

مزايا مـورد دررفتگـي ۵۰اين كه مثالً يك دستيار جراحـي : فرآيند جراحي •

ت مفيـدي را در اود اطالعلگن را به تنهايي جا انداخته است، به خودي خ .گذارد اختيار مي

.كند چارچوبي براي سنجش عملكرد كارورز فراهم مي • :كند چارچوبي براي ساير فرآيندهاي ارزيابي مانند مصاحبه آماده مي •

تـر هـايي ماننـد مصـاحبه را روشـن توانـد فرآينـد بررسـي ها مي ثبت تجربه .سازد

معايباي بـاليني هـيچ گونـه اطالعـاتي از ه ثبت ساده، تجربه :صالحيت باليني •

.كيفيت كارهاي كارورز در بر ندارد

دهـد كـه آيـا كتابچه كارورز نشان نمي: ها ارزش آموزشي ثبت فعاليت •هاي ثبت شده اثر آموزشي داشته است يا خيـر؟ مـثالً ممكـن اسـت تجربه

ــان مشـــكالت و ــود همـ ــاني خـ ــد درمـ ــتمين فرآينـ ــارورز در بيسـ كـ .هاي اولين تجربه را تكرار كند محدوديت

پاياييهـا، ولي با همه محدوديتكتابچه كارورز شامل اطالعات محدودي است

پايايي دارد زيرا يك ارزيابي كننـده همـان اطالعـات را از كتابچـه اسـتخراج .كند كه ارزيابي كننده ديگر مي




- ۱۳۳ -

رواييهـاي كـارورزي در زمينـه پزشـكي نشــان از كتابچـه برگرفتـه هـاي تجربـه

. كنـد ها را ساعت به ساعت يا روز به روز تكميل نمـي دهد كه كارورز آن ميهاي انجام شده در اتـاق عمـل، زمـاني كتابچـه معتبـر در مورد فراگرد فعاليت

به هر . است كه با دفتر شرح عمليات اتاق عمل تطبيق داده شده و كنترل شود هاي كـارورز در بخـش، درمانگـاه مشكالتي درمورد ثبت تجربه و حال مسائل

درگيـري سـطح اعتبـار هـا، سـنجش يا جامعه وجود دارد، زيرا در اين موقعيت .كاربرد به توان موارد نمي همه يكساني براي است و روش كارورز با بيمارمشكل قابليت اجرايي

تـوان شود و به همين دليل مـي اي مي از كتابچه كارورزي استفاده گسترده در هـر صـورت، بسـياري از . گفت كه قابليت اجرايـي ايـن روش بـاال اسـت

وند كـه كـارورزان معلومـات خـود را شـ ها با اين هـدف طراحـي مـي كتابچهالبته نبايد اين حقيقت را انكار كـرد كـه كـارورزان بـه نـدرت . روزآمد كنند

هـا را مسـتقيماً از سيسـتم در مواردي كه كارورز داده . كنند گونه عمل مي اينكنـد، ايــن انتقـاد تـا حــدي بـر طــرف اطالعـات بيمارسـتان وارد كتابچــه مـي

.شود مي گونگي اجراچاي از فراگردهاي انجـام شـده تهيـه نمـود كـه اگـر دا بايد فهرست ساده ابت

تــوان ســطح البتــه مـي . توسـط منــابع ديگـري تأييــد شـود معتبــر خواهــد شـد .بندي كرد سرپرستي هر يك از فراگردها را طبقه




- ۱۳۴ -

١ رويداد بحراني-ادداشت تمريني -۱۰-۳ توصيف

م وظـايف جـاري و بيشتر كارهاي روزانه كارورزان طـب بـاليني بـه انجـا ولـي، ضـمن . شـود ها است، سپري مي مستقيمي كه در محدوده صالحيت آن

دهد كه در فرآيند ارزيابي كارورز بسيار با اهميت تلقـي كار وقايعي روي مي و رفتار نامناسـب كـارورز تها از مواقع، رويدادها شامل اشتبا برخي. شود مي

مل كارهاي خوب و قابـل توجـه است، اما بايد در نظر داشت كه رويدادها شا بنابراين ارزيابي بر مبناي اين گونه رويدادها امكان پذير اسـت .. شود او نيز مي

اين روش اولـين بـار توسـط . نام دارد » ٢مميزي رويداد بحراني «و فرآيند آن هـا، از پرسـتاران در مطالعـه آن . به كار رفت ۱۹۸۳ در سال ٣نيوبل و همكاران

ــا چشــمگير دانشــجويان پزشــكي را خواســته شــد عملكرد هــاي ضــعيف و يهـا، الگـوي بهنجـار و نابهنجـار هـر بندي گـزارش پس از طبقه . گزارش كنند

.دانشجو شناسايي شدراه ديگر اين است كه دانشجويان يا كارورزان اطالعات مربـوط بـه خـود ــت ــاري اس ــدوده روال ج ــارج از مح ــه خ ــدادهايي ك ــا روي ــاط ب را در ارتب

توانـد گـزارش يـك بيمـار بـا تشـخيص ايـن اطالعـات مـي . ندگردآوري كن غيرعادي، مشكلي غيرمنتظره، اشتباهي بـاليني، يـك مـورد معمـولي بـا نتيجـه

.است،باشد درماني بسيارخوب و يا رويدادي كه به كارورز ديد جديدي داده

1 Rocord of Practice- Critical Incident 2 Critical Incident Audit 3 Newble et al, 1983.




- ۱۳۵ -

١»مرور رويداد بحراني «اين گونه رويدادها زمينه را براي ارزيابي به روش .سازد ميفراهم

رسـند، اهميـت ايـن رويـدادها هاي آخر مي همچنان كه كارورزها به سال اين گونـه وقـايع نـه . شود ها بيشتر مي به منظور ارزيابي گسترده كارورزي آن

دهند، بلكـه تنها رويدادهاي بحراني دوره كارورزي هر كارورز را تشكيل مي . شود ي ميها استفاده زياد هاي باليني بخش، از آن در آموزش

شود كه رويـدادهاي بحرانـي خـود را يادداشـت از كارورزها خواسته مي ها و پيشنهادهايي كـه هاي ذهني خود را همراه انتقاد كارورزها برداشت . كنند

بهتر است كـه از معيارهـاي . نمايند برگرفته از متون علمي است، يادداشت مي .ارزيابي ساختاري در اين روش استفاده شود

گي اجراچگونشود به منظـور دهي بايد از قبل طراحي شود و توصيه مي هاي گزارش فرم

.كاهش جو كيفر و تنبيه، ارزيابي كنندگان آموزش كافي ببينند مرور رويداد بحراني

مزاياكنند كه برايشـان بحرانـي كارورزها رويداهايي را انتخاب مي : مناسبت •

.باشد

.يق و معلومات به كار رودها، عال تواند براي ارزيابي نگرش مي •

.شوند رويدادهاي بحراني طي يك دوره گردآوري مي: ارزيابي مداوم •

1 Critical Incident Review




- ۱۳۶ -

.كند هاي ذهني را تقويت مي ارزيابي وتراوش-خود • معايب

با توجه به اين واقعيت كـه موضـوع مـورد ارزيـابي توسـط : ارزيابي منظم از پيشـرفت كارورز انتخاب مي شود، ارزيابي سيسـتماتيك مـنظم و هدفمنـد

گردد تحصيلي كارورز حاصل نميرود كه كـارورز معموالً در اين روش، احتمال مي : بررسي نقاط ضعف •

.رويدادهايي را كه بيانگر نقاط ضعف اوست يادداشت نكند

هـاي پرسـتاري بـه كـار ايـن روش بـراي ارزيـابي دوره : هيئت باتجربـه •بنـابراين هيئـت . تگرفته شده، اما هنوز در گروه پزشكي تجربه نشده اسـ

.اي براي اجراي اين روش فعالً وجود ندارد باتجربه پايايي

توان انتظار داشـت كـه سـطح البته مي. شواهدي در اين زمينه وجود ندارد رويـدادهاي ها بيشتر باشـد، زيـرا گسـتره نامه پايايي اين روش از ارزيابي پايان

.بحراني از پايان نامه محدودتر است رواييرود كـه سـطح روايـي ايـن انتظار مي . ي در اين زمينه وجود ندارد شواهد

.شود هاي فردي به رويدادهاي مهم يادداشت مي روش باال باشد زيرا واكنش قابليت اجرا

.شواهدي در اين زمينه وجود ندارد




- ۱۳۷ -

ــابي هــاي روش -۱۰-۴ ــفاهي ارزي ــورد براســاس: ش ــاه م كوت ١)بيماري(

تعريفدر مـورد كوتـاه، بـه . مـورد بلنـد آن تفـاوت دارد مورد كوتاه بيماري بـا

شود و معموالً مشـاهده و هاي خاص و محدودي از طب باليني توجه مي جنبه .گيرد هاي بدن انجام مي ها يا اندام معاينه دستگاه

گيـرد معموالً در حضور آزمون كننده صورت مي » مورد كوتاه «معاينه •اصي از بدن هدايت كنـد و فرآينـد و او بايد كارورز را به معاينه سيستم خ .واقعي معاينه كارورز را مشاهده نمايد

آزمون كننده معموالً سؤاالت خاصي را بر اسـاس سيسـتم مـورد نظـر، •شـنيده شـده اسـت، / هاي فيزيكـي يـا پـاتولوژي مـثالً آن چـه ديـده يافته .پرسد مي

.مجالي براي بحث اضافي وجود ندارد •

. دقيقه يا كمتر زمان نياز دارد۶ تا۵معموالً مورد كوتاه به •

هاي پزشكي عمـومي، تخصصـي و فـوق تخصصـي كاربرد براي دوره •ممكن است همراه با مورد بلند بيماري يا بـه جـاي آن اجـرا . شود اجرا مي

.شود .كند هر مورد كوتاه، محدودة خاصي از مهارت و دانش را آزمون مي

1 Oral: Patient Based Short Case




- ۱۳۸ -

مزايا و معايبار چنـدان وابسـته نيسـت، بنـابراين كمتـر از چون مورد كوتاه، به نقش بيم

در ايـن روش نيـز پرسـش . كنـد مورد بلنـد، ارزيـابي را دچـار بـي ثبـاتي مـي توانـد كننـده بـوده و از آن جـا كـه مـي سؤاالت تكميلـي بـه دلخـواه آزمـون

ايـن تـورش كمتـر از مـورد . دار باشد، بهتر است از آن اجتناب گـردد تورشهـاي مختلـف را هـا و مهـارت جلسـه دسـتگاه گير اسـت و در يـك بلند وقت

به هر حال در اكثر موارد كوتـاه، از كـارورز . توان از كارورز امتحان كرد ميهـاي ارتبـاطي و بـين خواهيم تا با بيمار صحبت كنـد و در نتيجـه مهـارت نمي

هاي اساسي او مـورد توجـه قـرار شود، بلكه فقط مهارت فردي او ارزيابي نمي اوقات به كارگيري تعداد كافي از موارد مناسب كار مشـكلي اغلب. گيرد مي

.است هاي فني ويژگي

اطالعات اندكي در مورد روايي و پايايي شكل سنتي مورد كوتـاه وجـود گيـري شـده دارد، اما از آن جا كه در اين روش اهداف ويـژه بيشـتري نشـانه

شـكل اسـتاندارد در جلسه امتحان به علـت م . تواند قابل اعتماد باشد است، مي .كردن بيمار براي هر كارورز، امكان بروز كاستي وجود دارد

چگونگي اجرااي بـه بيماراني را انتخاب كنيد كه عالئم پاتولوژيك يا فيزيكي پيچيده •

هاي غير معمول در ريتينوسكپي مثالً يافته . تناسب معلومات كارورز دارند .براي كارورز چشم پزشكي مناسب است




- ۱۳۹ -

مـورد ارزيـابي، بيمـار يريد كه بر حسب معلومات و مهـارت تصميم بگ • .اي قرار بگيرد بايد تحت چه معاينه

براي مشاهده بـاليني از يـك چـارچوب از پـيش تعيـين شـده يـا روش •معيارهاي امتيـازدهي بايـد بـر اسـاس نظـر گـروه . امتيازدهي استفاده كنيد

ي خوب در طـي تخصصي تعيين شود و البته بايد توجه داشت كه معيارها ها و يا سطوح شايستگي حداكثر نمره . آيد چندين سال تجربه به دست مي

را براي هر مورد بيماري از قبل تعيين كـرده و كـارورز را نيـز از معيارهـا .مطلع نماييد

هـا، هـاي مختلـف بـدن، مهـارت سعي كنيـد كـه بـراي آزمـون سيسـتم •حـد ممكـن از مـوارد اي از شـرايط بـاليني، تـا معلومات و طيف گسـترده .كوتاه مختلف استفاده كنيد

اطمينان حاصـل كنيـد كـه بـه همـه افـراد مـوارد يكسـان ارائـه شـده و • .شود هاي يكنواخت مي پرسش

ممكن است از يـك نفـر بـراي مشـاهده و ارزيـابي يـك مـورد كوتـاه •اسـتفاده شـود ولـي يـك نفـر را نبايـد بـراي ) يك دسـتگاه بـدن (بيماري

.وادار كرد) ها همه دستگاه(ارد كوتاه مو ارزيابي همه .يابد با اين شيوه ميزان تورش به حداقل كاهش مي

:مثال . مختلف استفاده كنيدهاي از ايستگاهOSCEتوانيد همانند روش شما مي




- ۱۴۰ -

١)مدارك پزشكي بيمار(ها بررسي يادداشت -۱۰-۵ تعريف و توصيف

هـاي شناسـايي نقـاط ههـاي كـارورز يكـي از را بررسي انتقادي يادداشـت قوت و ضعف او در تشخيص و پيگيري مـوارد بيمـاري، نحـوه تجـويز دارو،

ايــن روش، در . هــا و توانـايي ارتبـاطي نوشــتاري اسـت مهـارت در ثبـت داده ترين شكل خود شامل انتخاب مدارك پزشكي يك يا چند بيمـار اسـت ساده

سـپس مـدارك . انـد ته داشـ كارورز دريافت را از كه بيشترين مراقبت درماني گيرند و نتيجه بـه كـارورز مورد نظر براساس چند معيار مورد ارزيابي قرار مي

هـاي در اين فرآيند، ممكن است الزم شود كـارورز تصـميم . شود بازخور مي خود را بر اساس اصول اوليه توجيه نمايد، علت انتخاب نوع درمان را توضيح

. بيمار دفاع كند داده و از استراتژي خود در اداره كاربرد

هـاي مربـوط بـه بيمـار يافـت هـاي طـب بـاليني در يادداشـت بيشتر حيطـه .شوند مي

به هر حـال ايـن روش مـي توانـد بـه منظـور ارزيـابي ثبـت شـرح حـال و ها، توانايي كارورز بـراي رسـيدن بـه مسـأله كليـدي بيمـار، تصـميم آزمايش

ريت بيمـار، بهتـرين انتخـاب باليني، رعايت استاندارد ضـبط مـدارك، و مـدي هاي ارتباطي، فرآيند شرح باشد، ولي الزاماً روش خوبي براي ارزيابي مهارت

.باشد هاي برخورد با بيمار نمي گيري، تكنيك معاينه و ساير مهارت حال

1 Rcord (Case Note) Review




- ۱۴۱ -

مزايا و معايبمزيت اين روش در سرعت و سادگي اجراي آن است، زيرا چيزي غير از

تواند با حضور يا بدون حضور كـارورز بررسي مي . دچند يادداشت الزم ندار .و در هر موقعي از روز انجام شود و نيز بستگي به فعاليت باليني روزانه دارد

معايب آن شامل دشواري تميـز بـين سيسـتم ناكارآمـد ضـبط مـدارك از بـراي مـرور ) سـاعت ۵/۱ دقيقـه تـا ۴۰(مراقبت ضعيف، صـرف وقـت زيـاد

هاي مناسب از بـين تعـداد زيـادي از ر استخراج داده ها و خستگي د يادداشت .اوراق مختلف است

طبق تعريف، حفظ و نگهداري مدارك پزشكي يك فعاليت معتبر بـاليني اي كه نشان دهـد چـه تعـداد مـدرك يـا يادداشـت در حالي كه مطالعه . است

الزم است تا تصوير صحيحي از عملكرد كارورز به دست آيد و ميزان توافـق دو ارزيابي كننده در بررسي يك مدرك چگونه بايد باشد، انجـام نشـده بين

هـا، ارزيـابي بـر اسـاس فقـط يـك مـدرك توصـيه همانند سـاير روش . است ۳۰ تـا ۲۰فراگرد مرور مدرك در بريتانيا و آمريكـا معمـوالً شـامل . شود نمي

افـراد خبـره . باشـد گيري عملكـرد پزشـك، مـي نمونه از مدارك براي اندازه مدرك، الگوي عملكرد پزشك خود ۱۵گويند كه پس از بررسي حدود مي

.دهد را نشان مي چگونگي اجرا

بهتر است از مقياس رتبه بندي و يا چك ليست در بررسـي مـدارك اسـتفاده ).اي بنگريد به قسمت مقياس رتبه(شود




- ۱۴۲ -

هـا مـدارك هـاي مـورد نظـر را طبقـه بنـدي كنيـد تـا بـر حسـب آن تخصصدر . مثالً مدارك بيهوشي بايـد از طـب عمـومي جـدا شـود . ي شوند امتيازبند

بنـدي مـدارك پزشـكي وجـود هاي خاص طبقـه ها سيستم برخي از بيمارستان .دارد كه ممكن است نحوه تقسيم بندي شما را تغيير دهد

دهي ساده براي هر يك از طبقات تعيين كنيد، مـثالً خـوب، يك سيستم نمره .مورد بي/ دهمناسب، ضعيف، انجام نش

. مورد از مدارك را به طور تصادفي انتخاب كنيد۱۰ حداقل مـورد از آخـرين ۵۰اين مدارك بايد داراي اطالعات اصلي باشند كه حدود

در صـورتي كـه قـبالً . ها ثبت شده باشد هاي كارورز با بيماران در آن مواجههينـي انتخـاب ارزيابي انجام شده باشد، مدارك بيمـاران بـر اسـاس اهـداف مع

.شود ميدر مـواردي كـه الزم . همه مدارك را بر اساس جـدول زمـاني بررسـي كنيـد

كنـد تـا اين كار كمك مي . است، با كارورز بحث كنيد و يادداشت بگذاريد يابيد كـه يـك كـارورز بـه نـدرت با عملكرد متوسط او پي ببريد، مثالً در مي .كند تشخيص افتراقي، يا دوز داروها را ثبت مي

:همراه با كارورز بنشينيد و نكات اصلي زير را روشن كنيد چرا كارورز اين يا آن كار را انجام داد؟ ×

نقاط قوت و ضعف روش به كار رفته براي بيمار چه بوده است؟ ×

شد؟ هاي مديريت بيمار بايد بهتر عمل مي در كدام جنبه ×

توانست بهتر باشد؟ اي مدارك پزشكي ميه كدام يك از جنبه ×




- ۱۴۳ -

تـوان از مـدارك هاي باليني در آن بخش مي ا براي بهبود مراقبت آي × پزشكي استفاده كرد؟

:مثال )ها يادداشت(ارزيابي مدارك

:نام پزشك :شماره پرونده :نام مدير گروه

مشخصات مـدارك مـورد نمره ۱۰ ۹ ۸ ۷ ۶ ۵ ۴ ۳ ۲ ۱ بررسي

ــا دار آيـــا يادداشـــت ي اهـ تاريخ است؟

ها خوانا است؟ تآيا ياداشگيري كـافي آيا شرح حال

است؟

؟)مثبت يا منفي(ها يافته تشخيص افتراقي

طرح مديريت بيمار/ درمانــدمات ــي/ اقـ ــاي بررسـ هـ

ــار (آزمايشــگاهي ــثالً فش م )خون، آزمايش خون

وضــــوح، (دارو درمــــاني )قدار، روزم

)۱۶حداكثر (جمع امتياز )۰(ضعيف ) ۱( رضايت بخش ) ۲(خوب : نمرات



Documents

ﻞﺼﻓ ﻲﺑﺎﻳﺯﺭﺍ ﻱﺎﻫﺵﻭﺭ - ssu.ac.ir · ۱۰ ﻞﺼﻓ ﻲﺑﺎﻳﺯﺭﺍ ﻱﺎﻫﺵﻭﺭ ؟ﺖﺴﻴﭼ ﻲﺑﺎﻳﺯﺭﺍ • ؟ﻢﻴﻫﺩ ﺭﻮﺧﺯﺎﺑ