توسعه پايدار روستاييريزي برنامهدر ،هاي محيطي ايران قابليتبررسي 1 )سولقاندره هايروستامطالعه موردي: (

مسعود مهدوي حاجيلويي تحقيقات تهرانگروه جغرافياي دانشگاه آزاد اسالمي واحد علوم و عضو هيات علمي

حميد بحيرايي دانشگاه آزاد اسالمي واحد علوم و تحقيقات تهرانريزي روستايي، دانشجوي دكتري تخصصي جغرافيا و برنامه

2زاده فرجودداود حسن دانشگاه آزاد اسالمي واحد علوم و تحقيقات تهرانريزي روستايي، دانشجوي دكتري تخصصي جغرافيا و برنامه

12/04/1392تاريخ پذيرش مقاله: 02/02/1392تاريخ دريافت مقاله:

چكيده

سولقان كه هاي دره كن ووستا، اجتماعي و زيست محيطي در منتخبي از راقتصادي اثراتهدف از نگارش اين مقاله بررسي ساليانه مورد مطالعه(دره سولقان)ناحيه روستايي . باشدهستند، مي ناحيهداراي قابليت گردشگري بهتري نسبت به ساير روستاهاي

ين نتايج ا. نيز مشهود است اين ناحيهگردشگران زيادي را در فصول گردشگري پذيرا است كه خواه ناخواه اثرات آن بر روستاهاي ها قيمتافزايش طلوبي برماتاثير ن ،محدود گردشگري بر اقتصاد اين روستاها بوده و از سوي ديگر اقتصاد اترتحقيق نشان از اث

، افزايش تعامل با بهداشت فردي و عمومي ارتقاي سطح ،قيمت مسكن در اين مناطق داشته است. افزايش سطح سواد بخصوص،در زمينه زيست محيطي نيز ورود گردشگران . باشد اثرات مثبت در زمينه اجتماعي مياز جمله ،نواحي همجوار و كاهش مهاجرت

رسد ه نظر ميب ينا. بنابرو نيز تخريب محيط زيست منجر شده است لودگياي گياهي و جانوري، افزايش آه گونه تخريب بهده با عنايت به نتايج استخراج ش ناحيهو زيست محيطي بهبود وضعيت اقتصادي و اجتماعي سمت ريزي اصولي به بايست با برنامه مي

. از تحقيقات ميداني گام برداشت

.، سولقانتوسعه روستايي ،پايدار ، توسعهگردشگري روستايي ،گردشگري: كليدي واژگان

قيقات تهران به راهنمايي آقاي دكتر زاده فرجود در دانشگاه آزاد اسالمي واحد علوم و تح ارشد داود حسن اين مقاله برگرفته از رساله كارشناسي -1

باشد مسعود مهدوي حاجيلويي مي

Farjood2000@yahoo.com 09127020520 زاده فرجود (نويسنده مسئول) داود حسن -2

1392 ناتسبات ،موس هرامش ،مجنپ لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 222

همدقم اه هفلؤم و اهرازبا زا یکی ناونعب یلحمو یا هقطنم -یلم زا معا شیامآ یاه حرط بوچراهچ رد هزورما یرگشدرگ روآ زرا یتيلاعف تسا یا هيحان نارمع لماوع نیرت مهمزا هک یرگشدرگ .دور یم رامشب ییادز تيمورحم و هعسوت مهم و دمآ رد هنالداع عیزوت و هدش یا هقطنم حطس رد یعامتجا و یداصتقا هعسوت بجوم هک تسا هدننک لداعتم و .دراد لابند هب ار لاغتشا حطس نينچمه

لقنو لمح ،یتسد عیانص قنور فلتخم یاه هورگ یارب لاغتشا داجیا نمض ناریا رد یرگشدرگ تعنص هعسوت یاهدمآ لماع و یزرا یاهدمآ رد بسک تهج یهجوت لباق عبنم رما نیاو دراد لابند هب ار یرگشدرگ هب هتسباو زا یکی تروص هب یرگشدرگ زا یشان دما رد زورما .تسا روشک زا زرا جورخ لباقم رد مهم هدنرادزاب لماع و یزرا .دنرب یم مان یئرمان تارداص ناونع هب نآزا ناهج رد هک تساهروشک دمآرد عبانم نیرتگرزب

لاعف شقن و هتشاد اهروشک داصتقا رد ار صاخ هاگیاج یلخاد یرگشدرگ هژیوب یرگشدرگ ميظع تعنص هزورما .دنک یم زاب هعسوت هب ور یاهروشک رد صوصخب اهروشک یگنهرف و یعامتجا ،یداصتقا راتخاس ءاقترا رد یرثؤمو رد ییا هدمع شقن دناوت یم هک دیآ یم باسح هب یرگشدرگ تعنص زا یئزج زين ییاتسور یرگشدرگ اتسار نیا رد اب گنتاگنت طابترا رد دیدج یلغش یاه تصرف قلخ زين و یداصتقا دشر هب یشخب عونت و یلحم مدرم یزاس دنمناوت

(هعسوت یاهدربهار ،هعسوت ،ايکزا ،ورادوت لکیام)دنک افیا یداصتقا یاهشخب ریاس و ییاز لاغتشا شزرا اب عبنم ییاتسور یرگشدرگ.تسا ییاتسور یرگشدرگ ،یرگشدرگ بذاج یاه ثحب زا یکی زا یرايسب رد و دشاب ییاتسور عماوج یاصتقا -یعامتجا هعسوت یارب یمهم هليسو دناوت یم و تسا دمآ رد داجیا گنهرف و تسیز طيحم زا تیامح تهج رد یا هليسو اابلاغ و تسا طابترا رد یزرواشک یاه تسايس اب اهروشک .دشاب یم اتسور ظفح و هعسوت رد یساسا شقن دناوت یم نیارب انب دشاب یم ییاتسور کمک ییاتسور گنهرف ظفح و یعيبط رظانم تيفيک ،ییايفارغج یاه هیامرس دایدزا هب دناوت یم ییاتسور یرگشدرگ و نايئاتسور دمآرد و لاغتشا عبانم دوبمک ،کاخ و بآ دوبمک ،الاب دلو و داز نازيم دننام تالضعم یخرب دوجو .دنک تامدخ و تاناکما ییاسران و دوبمک ،گرزب یاهرهش هب لاعف یاهورين ترجاهم و یراکيب زين دوجوم تيعضو رد یاه فده زا هزورما تالوحت و ريغت هب هجوت اب اهاتسور ات تسا هدش بجوم هريغ و تشادهب ،یهافر و یهانب ریز دمآراک و یدربراک یاه یزیر همانرب دنمزاين هعسوت زا بولطم یحطس هب نديسر تهج و هدنام بقع یناسنا هعسوت دنشاب هژیوب ار یتاناکما و اه تصرف دناوتيم هک تسا ییاتسور هعسوت رد رثوم ااتبسن یاه هنيمز زا یکی ییاتسور یرگشدرگ و شقن .دنک افیا ییاتسور یحاون یزاسون و ءايحا رد یرثوم شقن و دزاس مهارف ییاتسور دمآرد و لاغتشا یارب ییاتسور یرگشدرگ نونکا مه هديسر تابثا هب اهروشک زا یرايسب رد ییاتسور هعسوت دنیآرف رد یرگشدرگ تيمها-اتسور دربهار ،ناخ هللاديبع ،یساسا یاهزاين دربهار)دوش یم دادملق تسا یرادیاپ یاراد هوقلاب هک یتعنص ناونع هب

(رهش

222 ...ناریا يطیحم یاه تیلباق يسررب

دوجوم یگنهرف و یعيبط یاه تيفرظ هب هجوت اب هک تسا یرگشدرگ تعنص یاه هخاش زا یکی یئاتسور یرگشدرگ ثاريم زا تظافح ،نايئاتسور یارب دمآرد و لاغتشا داجیا ،اهاتسور تايح دیدجت رد یمهم شقن دناوت یم اهاتسور رد .دشاب هتشاد یئاتسور رادیاپ و هچراپکی هعسوت تیاهن رد و یگنهرف و یخیرات،یعيبط هرد یاهاتسور ییاتسور هعسوت رد ار یرگشدرگ شقن قيقحت نیا ،ییاتسور هعسوت رد یرگشدرگ تيمها هب هجوت اب .تسا هداد رارق یسررب دروم نک ناتسرهش رد عقاو نک هرد یاهاتسور رد یرگشدرگ یطيحم تسیز و یعامتجا ،یداصتقا تارثا یسررب هب هلاقم نیا .دزادرپ یم اهاتسور نیا رد یرگشدرگ یفنم و تبثم تارثا عاونا زين و نارهت رد ااصوصخ نآ ریذپلد یاوه و بآ و یناتسهوک و یا هرد طیارش و صاخ ییايفارغج تيعقوم هب هجوت اب نک هرد یاه هبذاج ،هرد نايم زا نک هناخدور رذگ ،دواد هدازماما هاگراب صوصخب ددعتم یاه هاگترایز دوجو ،لاس مرگ لصف .تسا هدوب بسانم قيقحت نیا ماجنا یارب ،نارهت رهش هب نآ یکیدزن و یدرونهوک قیقحت شور یناديم و یا هناخباتک تروص ود هب تاعالطا یروآ عمج شور و یليلحت – یفيصوت عون زا هلاقم نیا قيقحت شور یروآ عمج رظن دروم تاعالطا و اه هداد و هيهت اتسور و راوناخ همانشسرپ حطس ود ،یناديم شور رد .تسا هدوب

ميمعت یرامآ هعماج هب لصاح جیاتن و تسا هدش هدافتسا یريگ هنومن زا ،قيقحت ندوب یشیاميپ هب هجوت اب .تسا هدش .تسا هدش هداد هقبط هس رد هک دشاب یم (راوناخ 722) رفن 2720 تيعمج اب ناقلوس ناتسهد یاتسور 39 لماش قيقحت یراما هعماج .دنتسه کيکفت لباق (اتسور 9) راوناخ 229 یالاب و (اتسور 7) راوناخ 229 ات 20 (اتسور 4) راوناخ 20 ریز یتيعمج (9 لودج)تسا هتفرگ رارق یسررب دروم ايلع راشک و هاگيک ،طسو ناگنس یاتسور هس ،هقبط هس نیا زا

1381 ،ناقلوس ناتسهد یاهاتسور راوناخ و تیعمج دادعت -1 لودج

1739 راوناخ 1739 تيعمج یدابآ 722 7220 ناقلوس ناتسهد

91 279 دواد هدازماما 17 300 نادنر

هاگتس هرد غاب

142

119 ون ناگنس الاب ناگنس نيیاپ ناگنس طسو گنس

71 719 نوعاط 94 379 یلفس راشک

209 941 ايلع راشک 97 333 هاگيک 19 71 شیراو 22 970 جیدرو

1739،ناریا رامآ زکرم : عبنم

1392 ناتسبات ،موس هرامش ،مجنپ لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 222

مجح نييعت زا سپ و ؛(109 :3739 ،یدمحم)دش هدافتسا نارکوک – پراش شور زا ادتبا زين هنومن مجح نييعت یارب .دش ليمکت هنومن یاهاتسور رد رظن دروم یاه همانشسرپ ،یفداصت یريگ هنومن شور زا هدافتسا اب هنومن

n = ������d���� ��

نارکوک – پراش لومرف n= (راوناخ 722) هعماج مجح N= زاين دروم هنومن مجح P= (%21) تفص دوجو مدع لامتحا q= تفص دوجو مدع لامتحا t= 71/9 d= (.‚.1) یريگ هنومن یاطخ

.دشاب یم راوناخ 184 زاين دروم هنومن مجح لومرف نیا ساسارب

راوناخ 229 یالاب وراوناخ 229 ات 20،راوناخ 20 ریزهورگ هس هب اهاتسور ادتبا زين هنومن یاهاتسور نييعت یارب تيعمج مهس هب هجوت اب .دیدرگ باختنا اتسور کی هقبط ره زا یفداصت شور زا هدافتسا اب سپس و دش یدنب هتسد رد رظندروم یاه همانشسرپ و صخشم همانشسرپ ليمکت یارب اتسور ره مهس ،هنومن مجح و دش باختنا یاهاتسور .تفرگ تروص اهاتید جارختسا و یدنب هتسد یدعب لحارم و تفرگ رارق اه راوناخ رايتخا

.دهد یم ناشن ار هدش لیمکت همانشسرپ دادعت و اتسور ره تیعمج مهس ،بختنم یاهاتسور -2 لودج هدش ليمکت یاه همانشسرپ دادعت تيعمج مهس راوناخ دادعت بختنم یاهاتسور

329 71 209 ايلع راشک 77 73 97 هاگيک

19 7 79 طسو ناگنس 479 229 700 عمج

شهوژپ یاه هتفای :عبنم

میهافم فیرعت

رادیاپ یرگشدرگ یرگشدرگ هعسوت لاکشا هيلک زا تسا ترابع رادیاپ یرگشدرگ ،یعيبط و یلم یاه کراپ هیداحتا فیرعت ساسا رب

موادت و ظفح ،یعامتجا هافر و یداصتقا ،یعامتجا تيمامت ،یعيبط عبانم یايحا و ظفح یاه تيلاعف و تیریدم لماش ار یرگشدرگ هعسوت زين یدرگناهج یناهج نامزاس (11ص ،1739 ،هناتسآ نابرد) هعماج یگنهرف عبانم و اه نامتخاس هدنیا و ینونک یاه لسن یاهزاين نيمات روظنم هب روشک یگنهرف و یعيبط عبانم زا هنيهب هدافتسا :دیامن یم فیرعت نينچ شیاسآ و هافر ناوتب ،یداصتقا لداعت و تسیز طيحم تمالس ،یگنهرف تیوه و یگچراپکی ظفح نمض هک یوحن هب

رادیاپ هعسوت فادها هصالخ روط هب .درک نيمات رادیاپ و لداعتم تروص هب ار نانآ نانامهم و روشک نانکاس

N = n / [ 9+ (n / N) ] = 249 / [1+ (249/708)] = 184

222 ...ناریا يطیحم یاه تیلباق يسررب

طيحم تيفيک ظفح و نارگشدرگ یارب یفيک براجت نيمأت ،نابزيم ةعماج یگدنز تيفيک دوبهب :زا دنترابع یرگشدرگ (39 ص ،1239 ،هداز یدهم) تسیز ییاتسور یرگشدرگ موهفم و فیرعت ادتبا دراد ليلد دنچ هلاسم نیا .درادن دوجو نآ هراب رد یقفاوت و تسين یناسا نادنچ راک یئاتسور یرگشدرگ فیرعت (pearce. 1989)تسا هارمه یراوشد اب دوش یم ماجنا نآ رد یئاتسور یرگشدرگ هک یئاتسور یحاون فیرعت

رد هک یرگشدرگ عاونا هکنیا مود .دنراد توافت رگیدکی اب فلتخم یاهروشک طسوت هدافتسا دروم یاهرايعم هکارچ یحاون رد اهنت و دشاب هتشاد یرهش تيهام دناوت یم اریز ،تسين یئاتسور ااساسا دريگ یم تروص یئاتسور یحاون ور نیا زا و هتفای هعسوت فلتخم قطانم رد یئاتسور یرگشدرگ فلتخم لاکشا هکنیا موس .دنشاب هدش عقاو یئاتسور تارييغت زا یا هديچيپ دنور رد یئاتسور یحاون هکنیا مراهچ .تسا راوشد اهروشک همه رد کرتشم تاصخشم نتفای هداد رييغت ار یتنس تالوصحم یريگ تهج ،رازاب طیارش و تاطابترا .دنراد رارق یناهج یاهرازاب ريثات اب هطبار رد یارب تيعمج دورو نایرج اب دنک یم هبرجت ار تيعمج شهاک هک یئاتسور یحاون زا یخرب هنيمز نيمه رد .تسا هنازور یاهترفاسم ،یلصف ینيشن هموح ليلدب .دنا هجاوم دیدج یتنس ريغ یاهراک و بسک هعسوت ای تحارتسا

.(oecd.1994) تسا هدش گنر مک یرهش و یئاتسور یحاون نيب زیامت مود یاه هناخ هعسوت و ینالوط رب ناققحم اما دوش فیرعت یئاتسور یحاون هب ترفاسم ناونع هب هداس روطب دناوت یم یئاتسور یرگشدرگ لاح نیا اب .(MACDONALD JOLIFFE. 2003)تسا نیا زا رت هديچيپ رايسب عوضوم هک دنا هديقع نیا ییاتسور رادیاپ هعسوت روما و اه همانرب زا یرايسب رد هزورما ورنیا زا ،تسا تسیز طيحم هنيمز رد یئاتسور یاضف یاهدرکراک زا یرايسب .تسا یمازلا یئاتسور رادیاپ هعسوت هب هجوت ،یئاتسور تیریدم :زا دنترابع یئاتسور رادیاپ هعسوت تيقفوم یارب مهم یاه طرش شيپ شزومآ هب یدنیارف شرگن -

مدرم هب نداد تیولوا -

اهنآ عفانم و دارفا قوقح ظفح و نوناق ،تينما -

ییاکتا دوخ قیرط زا یرادیاپ -

نایرجم رد نآ موادت و دهعت ،اهدادعتسا ندروآرد تيلعف هب -

.(72ص ،0739 ،یدورگنل یعيطم) دراد ترورض رادیاپ هعسوت هب نديسر یارب مزال یاه هژورپ یارجا نیاربانب ءاقترا یئاتسور یاه یزیر همانرب رد ار یئاتسور تسیز طيحم تيمها هک تسا نآ ددصرد یئاتسور رادیاپ هعسوت یمک یاقترا و دوبهب ،یئاتسور رادیاپ هعسوت فده ،نآ رب هوالع .دشیدنا یم اتسور تسیز طيحم یرادیاپ هب و دشخبب و دماجنا یم یئاتسور و یرهش یاضف ود نيب نزاوت هب یتسیز رما نیا .تسا یئاتسور هعماج یگدنز حطس یفيک و0ص ،3739 ،یناوضر)دوش یم یناسنا یورين یفيک یاقترا قیرط زا نايئاتسور رد سفن هب دامتعا داجیا ببس 99).

1392 ناتسبات ،موس هرامش ،مجنپ لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 232

قیرط زا ار ییاتسور تايح هبناج همه یاقترا هک تسا یدنیآرف ییاتسور رادیاپ هعسوت :هدمآ یرگید فیرعت رد رد .دهد یم رارق ديکأت دروم نآ ماع موهفم هب یطيحم یاهانگنت و اهتيلباق اب زاسمه یاهتيلاعف بيغرت و یزاس هنيمز یارب یگدنز یاه هصرع ندوب تسیز لباق زا دوب دهاوخ ترابع ییاتسور رادیاپ هعسوت فده نیرت مهم هطبار نيمه .(21 ص ،3739 ،یرکش)یطيحم ـ یناسنا طباور و موادم هعسوت و دوبهب رب صاخ ديکأت اب هدنیآ و یلعف یاهلسن رادیاپ یرگشدرگ ،تيلاعف نیا اما هدش یدمآ زور و ینوگرگد شوختسد ريخا یاه لاس رد یرگشدرگ یارب هدش هئارا فیراعت دنچ ره ،رادیاپ یرگشدرگ ،لباقم رد .تسا هدرک زاب اج یناسنا یاه تيلاعف نايم رد لاس اه هد زا شيب و تسين یدیدج هدیدپ رادیاپ هعسوت اب طابترا رد دنلتنارب شرازگ هب شنکاو لابندب و یداليم 2719 ههد رخاوا زا هک تسا یدیدج موهفم زاين هک تسا یرگشدرگ یاه تيلاعف زا هتسدنآ ،رادیاپ یرگشدرگ بيترت نیا هب .دش لوادتم (یداليم 2719 لاس رد) (weaver: 2001)دزادنا هرطاخم هب ار هدنیآ نارگشدرگ زاين نيمات هکنآ نودب ،دنک یم نيمات ار زورما نارگشدرگ رد هک یرگشدرگ یعون " :دنک یم فیرعت نينچ ار رادیاپ یرگشدرگ 7719 لاس رد یرگشدرگ یناهج نامزاس ابیز و یعامتجا ،یداصتقا یاهزاين مه هک یوحنب ،دشاب یعيبط و یناسنا زا معا هدنوش دیدجت عبانم تیریدم یاتسار و یکیژولوکا عونت ،یرورض یتخانش موب یاهدنیارف ،یگنهرف یگچراپکی مه و دوش نيمات نارگشدرگ 9 یتخانش .(UNEP/WTO. 2002)"ددرگ ظفح یعيبط یاه هناماس رادیاپ هعسوت و یرگشدرگ دشر هب ور عیانص نیرت عیرس زا یکی هب ندش لیدبت لاح رد یرگشدرگ داصتقا و یرگشدرگ ،رضاح رصع رد هعسوت ناکرا و لاکشا ،ميهافم زا زين و ناهج یداصتقا ناکرا نیرت یلصا زا ،یلمدمآرد داجیا یارب یرازبا ،ناهج دراد یفلتخم لاکشا یرگشدرگ یفرط زا (RATTANASUWONGCHAI. 1998.2)دوش یم دادملق رادیاپ یحاون رد یلحم عماوج رادیاپ هعسوت فده اب یئاتسور یرگشدرگ ناونع اب یرگشدرگ زا نیون یلکش نونکا هک یئاتسور قطانم رد نردم لغاشم نیرتمهم زا یکی و یعامتجا و یداصتقا هعسوت یارب یرازبا ناونع هب و یئاتسور یدیدج عوضوم عومجم رد یئاتسور یرگشدرگ هک دنچ ره (Walpole &Goodwin. 2005)تسا هتفای ءاقترا هتفرگ رارق ديئات دروم یگزات هب دنک یم افیا یلحم عماوج رادیاپ هعسوت رد هک یشقن و نآ تيمها اما ،تسين یاهراتشون رد دعب هب 2719 ههد زا رادیاپ هعسوت ميهافم هکنآ اب هک تسا یلاح رد نیا (29 ،1739 ،یبارهظ)تسا یئاسانش اب 2719 ههد زا رادیاپ یرگشدرگ هب هجوت اما ،هدش عقاو نارظنبحاص هجوت دروم هدرتسگ روطب ناهج هعسوت یتسیروت طاقن گنهرف و تسیز طيحم ،داصتقا رب یرگشدرگ یاه تيلاعف ريثات هب هجوت و هوبنا یرگشدرگ هوقلاب ريثات یرگشدرگ موهفم شیاديپ و یريگ لکش اب 2219 ههد رد دنور نیا (choi. 2003.7) دش زاغآ نابزيم قطانم رد تسیز طيحم رب هدمآ دراو یاه بيسآ و اه تراسخ نازيم و یعيبط یاه هیامرس یاه شزرا نآ ساسا رب هک زبس .دوش یم دروآرب هب یهجوت یب ،یگناگيب دوخ زا ،یعامتجا یاه شنت و اه یرباربان دیدشت ،یعيبط عبانم فالتا ،تسیز طيحم بیرخت یاه هورگ مهس شهاک و دشر دربشيپ و تابث یرارقرب هناهب هب یسايس یاضف ندش هتسب ،یموب یاه تنس و اه شزرا

132 ...ناریا يطیحم یاه تیلباق يسررب

یاهروشک ااضعب و هعسوت لاح رد یاهروشک رد هعسوت بولطمان یاهدمايپ مها ،یريگ ميمصت دنیارف رد یعامتجا هعسوت هب یبايتسد یاه شور و هعسوت فادها و یناعم هرابرد یدیدج یاه ثحب هک دوب نينچنیا .دوب هتفای هعسوت .دش حرطم

رادیاپ یرگشدرگ مره : 1 لکش

یودهم :عبنم

هیحان تیعقوم نک شخب ،اه شخب نیا زا یکی هک تسا ناتسهد 4 و رهش 3 ،شخب 3 لماش نارهت ناتسا یاه ناتسرهش زا یکی نارهت .دشاب یم یضایر تيعقوم رد قرش بونج هب قرش لامش تهج اب نک ناتسرهش برغ لامش رد نک شخب زا ناقلوس ناتسهد ضرع هقيقد 10 و هجرد 13 ات هقيقد 14 و هجرد 13 و یقرش لوط هقيقد 19 و هجرد 91 ات هقيقد 1 و هجرد 91 .(79 : 2739 ،ییافص) تسا هدش عقاو یلامش ،رضاح لاح رد .دشاب یم هنکس زا یلاخ یدابا 1 و هنکس یاراد یدابآ 7 هک تسا یدابآ 39 یاراد ناقلوس ناتسهد .تسا ناتسهد نیا زکرم ناقلوس یاتسور هیحان یرگشدرگ یاهیگژیو نتسج هرهب یارب نارهت مدرم ،هتشذگ رد .تسا هدوب حرطم یرگشدرگ ناکم کی ناونع هب هتشذگ زا ناقلوس ،نک هرد رد ار یدایز تدم و دندمآ یم ناکم نیا هب دازحرف هار زا دواد هداز ماما دقرم ترایز و هيحان بسانم یاوه و با زا اجنیا رد ار یتاقوا و دندمآ یم شخب نیا هب ناقلوس _ نک یکاخ هداج قیرط زا زين یا هدع و دندرب یم رس هب اجنآ .دندنارذگ یم تعيبط زا هدافتسا و دواد هدازماما هاگترایز هب عیرس و تحار یسرتسد و ناقلوس _ نک هداج ندش تلافسآ زا سپ رادروخرب یرتشيب قنور زا نايئاتسور راک و بسک و دش هدوزفا نارگشدرگ و نارئاز دادعت رب جیردت هب ،هرد یابیز .دريگ یم رارق ثحب دروم کيکفت هب دواد هدازماما هرد یرگشدرگ یاه هبذاج ،همادا رد .دش

یلحم مدرم (2

یرگشدرگ دئاوف زا دنم هرهب

شدرگ ناوت اب طيحم (9 تیاعر اب،الاب یریذپ تسیز طيحم لوصا

مسیروت (4 رادیاپ

یرگشدرگ لوصا هب دیقم نارگشدرگ (8

1392 ناتسبات ،موس هرامش ،مجنپ لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 232

یعیبط یاه هبذاج هرد ،نک هرد .دشاب یم ...و (ميلقا) اوه و بآ ،یهايگ ششوپ ،بآ ،اه یراومهان ريظن ییاه هبذاج لماش یعيبط هبذاج .تساراد ار یدرف هب رصحنم یاه یگژیو ،هبذاج نیا رظن زا هک تسیا ،تسا نارهت طاقن هيقب اب توافتم هک لاس مرگ لوصف رد صوصخ هب هرد نیا شخبحرف و کنخ یاوه و بآ .دنیاسايب اج نآ دنچ ینامز ات دناشک یم هيحان نیا هب ،دنتسه اوه یامرگ زا هتسخ هک ار یرامشيب نارگشدرگ ،سایره بآ ،راشک بآ ،ناگنس بآ ،هاگيک بآ ،نولاط بآ ،نادنر بآ دننام هرد یاه ههربآ ریاس و نک هناخدور .دننک یم بلج دوخ یوس هب ار نارگشدرگ هک ییاه هبذاج زين ...و اهراس همشچ ،اهراشبآ نآ یلصا یاه هناخدور زا رتشيب مدرم ،اه ههاربآ نیا زا یخرب هب بسانم یاه یسرتسد دوجو مدع هب رضاح لاح رد .دنريگ یم هرهب رظانم ،هناخدور فارطا رد صوصخ هب دوجوم یهايگ یاه ششوپ و زبسرس یضارا تاغاب لماش هيحان یهايگ ششوپ .دنک یم قلخ ریذپ درگشدرگ لوصف رد صوصخ هب ار یعیدب یاهزادنا مشچ و ابیز یبهذم یاه هبذاج ار یبهذم یرگشدرگ هزيگنا اب نارگشدرگ و دشاب یم یددعتم یاه هاگترایز یاراد نک هرد ،یبهذم یاه هبذاج ظاحل زا مساق هدازماما و نیدلاءالع هدازماما ،ليقع هدازماما ،دواد هدازماما لماش اه هاگترایز نیا .تسا هدرک بلج دوخ یوس هب هرد نارگشدرگ زا یمين زا شيب هک تسا هرد نیا هاگترایز نیرت فورعم و نیرت مهم دواد هدازماما هاگترایز .دشاب یم .دناشک یم دوخ یوس هب ار نک یاه هقب ناگنس و نادنر یاه یدابآ رد ینعی ،نآ یبرغ بونج و برغم تمس رد و دواد هدازماما رواجم یاه هرد رد دواد هدازماما ناردارب ليقع هدازماما و مساق هدازماما و نیدلاءالع هدازماما و دواد هدازماما ردپ نیدلادامع هدازماما

،یدمتعم)دنراد عالطا نآ زا تردن هب یرهش راوز و تسا رواجم تاهد مدرم هاگترایز رتشيب هتبلا هک دراد دوجو .(334 ص ،9739 یاریذپ ليطعت یاهزور ااصوصخ هتفه یاهزور رد هک تسا دواد هدازماما نارهت رهش یاه هدازماما نیرتروهشم زا یکی و هدش عقاو زربلا لاچوت برغ بونج و نارهت یبرغ لامش یاه ناتسهوک رد هدازماما نیا .تسا یرامشيب راوز .دشاب یم (ع) یبتجم نسح ماما ناگداون زا یکی ،(ع) یيحی نیدلادامع نب دواد نیدلا فرش ،نآ رد نوفدم صخش یرمق یرجه 274 ات 214 دودح رد(ع)یيحی نیدلادامع نب دواد نیدلا فرش هک تسنیا دیآ یم رب تایاور زا هچنآ دوش یم یسابع هلسلس نارازگراک راتفرگ زیرگ یپ رد و رارف یسابع نارودزم زا زیرگ و یولع تاداس هب نتسويپ یارب زا شيب ناکم نیا .تسا هدوب یرمق یرجه 274 ات 204 ناشیا یگدنز هرودرگید یتیاور ربانب .دسر یم تداهش هب و مدرم یارب نآ سدقت و یترایز هبنج ،دريگ رارق هجوت دروم یخیرات هاگدید زا هکنآ هقطنم نیا یتسیروت تيمها رب نارهت یناتسهوک قطانم رد دواد هدازماما ندش عقاو .تسا رادروخرب یرتشيب تيمها زا39 ،لد هدنز) تسا هدوزفا .(499 و 399 صص ،72

332 ...ناریا يطیحم یاه تیلباق يسررب

یحیرفت ـ یشزرو هبذاج بآ لماش و تسا یبآ هک یحیرفت و یشزرو یاه هبذاج .درک ميسقت شخب ود هب ناوت یم نک هرد رد ار هبذاج نیا ،ییاميپهوک ،یا هفرحريغ و یا هفرح یدرونهوک لماش دناوت یم هک یکشخ یاه هبذاج و دوش یم یزاب بآ و انش ،ینت .دوش ...و یراکراوس ،یراوس هخرچود ،یور هدايپ یدارفا ،رضاح لاح رد .تسا هرد نیا قطانم رد رادفرطرپ یاه تيلاعف زا یراوس هخرچود و ییاميپهوک و یور هدايپ .دننک یم یدرونهوک هب مادقا هيحان نیا رد یا هفرحريغ و یا هفرح تروص هب

یعامتجا یاههبذاج ،یسورع مسارم ،یلحم یاه شیوگ و نابز ،موسر و بادآ و گنهرف ريظن هعماج کی یعامتجا یاه یگژیو تاقيقحت و رگشدرگبذج یارب ییاه هبذاج مادکره دناوت یم ...و اه نآ تفاب و نکاسم یرامعم یاه یگژیو ،اه یرادازع تيعقوم و رارقتسا رظن زا .دنا هدرک ظفح ار دوخ ییاتسور تفاب دراوم رثکا رد اهاتسور ،نک هيحان رد .دشاب هدرتسگ و دنا هتفرگ رارق اه هرد نورد و اه ههاربآ لوط رد و هدرک تيعبت لحم یفارگوپوت تيعضو زا اهاتسور مامت یناکم .تسا هتفرگ لکش اه هنماد یور رب یناکلپ تروص هب اتسور تفاب هعسوت ،هيحان ندوب یناتسهوک ظاحل هب ااضعب

ینامرد یاههبذاج هراشا ...و یرصب یابیز یاهزادنا مشچ،توکس و شمارآ ،کاپ ،ملاس یاوه هب ناوت یم نک هرد ینامرد یاه هبذاج زا اه نآ دناوت یم هک دراد رهش یاه یغولش و یرهش طيحم زا هدزلد دارفا یحور و یرکف شمارآ رد یمهم ريثأت هک درک بذج رد دراوم رتشيب رد هناهاگآان و ميقتسم روط هب هبذاج نیا .دزاس هدامآ ...و یحور و یرکف رظن زا یتدم یارب ار .تسا رثؤم رايسب نارگشدرگ هیحان رد یرگشدرگ تامدخ و تاناکما

و لقن و لمح یاه هکبش دوجو یرگشدرگ و یدرگناهج ییانب ریز لماوع زا یکی: لقن و لمح تامدخ و تاناکما - ،یجان)تسا هدشن ینادنچ هجوت نادب ،دور یم راظتنا هک روطنآ ام روشک رد هنافساتم هک دشاب یم یطابترا یاه هار4239: 30). یاه هار .دشاب یمن درادناتسا دح رد یطابترا یاه هار و لقن و لمح تامدخ یلک روط هب ،رظن دروم هيحان رد اهاتسور هب یسرتسد یاه هار نينچمه و یعيبط رظانم و اه هناخدور یشاوح هب یسرتسد یاه هار صوصخب یسرتسد رد هاگريمعت وگنيکراپ دوبمک .تسا هتلافسآ نيئاپ ناگنس و نادنر ،دواد هدازماما هب یسرتسد هار اهنت .تسا بسانمان شزیر رطخ و تسين هيلقن طئاسو دادعت یوگباوج ،دوش یم متخ هدازماما هب هک یا هتلافسآ هار .تسا سوسحم هيحان .دراد دوجو زين هرد هب طوقس و هوک تاناکما و تاسيسات یدرگناهج تعنص یساسا یاهرازبا زا یکی : یهافر و یحیرفت ،یئاریذپ ،یهاگتماقا تاناکما - رثکا و دنتسه نارگشدرگ یارب یتماقا تاناکما هنوگره دقاف ناقلوس ناتسهد یاهاتسور .تسا یتماقا و یتحايس لها اارثکا اه هناخرفاسم نیا نابحاص .تسا هناخرفاسم یاراد ااتدمع هگ دننک یم تماقا هیدواد کرهش رد نارگشدرگ .دنشاب یم هیدواد کرهش یلاها هب قلعتم زين اهدحاو یخرب و دنتسه هاگيک یاتسور

1392 ناتسبات ،موس هرامش ،مجنپ لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 232

هیحان یاهاتسور رب یرگشدرگ تارثا یسررب

دروم هداوناخ همانشسرپ تروصب هعلاطم دروم هيحان رد دراد ییاتسور هعسوت یور رب رادیاپ یرگشدرگ هک یتارثا ندوب اراد ظاحلب هاگيک و ايلع راشک ،طسو ناگنس یاهاتسور ،هنکس یاراد یاتسور 7 زا .دش عقاو یسررب و یسررب دش هداد صيخشت بسانم اهاتسور ریاس هب تبسن ،بلاطم یروآدرگ ناکما و تيعمج نوچ یئاه تيلباق .دیدرگ ليمکت همانشسرپ عیزوت لوادج ساسا رب سپس .دیدرگ عقاو ليلحت و هیزجت دروم spss رازفا مرن زا هدافتسا اب رظن دروم همانشسرپ :تسا هدمآ لودج راهچ بلاق رد جیاتن نیا .دیدرگ جارختسا نآ جیاتن نیرتمهم ،یناوارف

(9 لودج)یرگشدرگ یداصتقا تارثا -9

(0 لودج)یرگشدرگ یگنهرف _ یعامتجا تارثا -0 (3 لودج)یرگشدرگ یطيحم تسیز تارثا -3 (4 لودج)"رباعم و اهنامتخاس" یدبلاک تارثا -4 ،دنا هدوب رادروخرب یا هبتر سايقم زا هدش یروآ عمج یاه هداد و هدوب یفيک رظن دروم یاهريغتم هکنیا هب هجوت اب -1 مرن قیرط زا نومزآ نیا هبساحم زا سپ .تسا هدش هدافتسا اه هيضرف نومزآ یارب رئوکسا یاک یرتماراپان نومزآ زا ناوت یم دشاب %1 زا رتکچوک یراد ینعم حطس هچنانچ spss رازفا

هطبار مدع رب هک رفص ضرف تروص نیا رد .دراد دوجو هطبار رييغتم ود نيب %11 لامتحا هب هک درک تواضق -7 لامتحا هب تروص نیا رد ،دشاب %9 زا رت کچوک هدش هبساحم یراد ینعم حطس رگا اما .دوش یم در ،دنک یم ديکات (229 ص ،1739 ،یرتنالک) دراد دوجو هطبار ريغتم ود نيب 11% شجنس دروم لقتسم ريغتم اب هتسباو یاه رييغتم کت کت طابترا یراد ینعم همادا رد رکذلا قوف ثحبم هب هجوت اب .تسا هدش عقاو نومزآ دروم رظن دروم هيضرف اه ريغتم نیا هب هجوت اب تیاهن رد و هتفرگ رارق و هديسر رظنب هک یلمعلا روتسد ساسا رب و .دوش یم هدافتسا یدصرد یاهتبسن زا اه هيضرف نومزآ و اه هتفايليلحت یارب رد هچنانچ بيترت نیدب .دریذپ ماجنا اه دصرد ساسا رب دناوت یم ليلحت نیا ،هدیدرگ عقاو امنهار داتسا ديئات دروم

لاوئس ،دهد ناشن ار دصرد 21 زا شيب ،دایز + دایز یليخ نیوانع دصرد عمج لصاح هدمآ تسدب جیاتن ،لوادج دشاب دصرد 21 زا شيب مک یليخ + مک نیوانع عمج لصاح هچنانچ و ددرگ یم ديئات (هيضرف یاتسار رد) رظن دروم

(هيضرف یاتسار رد) دوش یم در و هدوبن ديئات دروم رظن دروم لاوئس ف نیاربانب .تسا لوبق لباق هيضرف دشاب دصرد % 21 زا رتگرزب ایو یواسم دای ز یليخ + دایز .تسين لوبق لباق هيضرف دشاب دصرد % 21 زا رتگرزب ایو یواسم مک یليخ + مک نیا یسررب یارب .دراذگ یم یاج رب یفنم و تبثم زا معا یداصتقا تارثا هيحان ره رد یرگشدرگ : یداصتقا تارثا رب .دنا هتفرگ رارق یسررب دروم اهالاک تميق و دمآرد ،یئاز لاغتشا ريظن یئاه صخاش ،رظن دروم هيحان رد تارثا هتشاد نآ یفنم تاريثات اب هسیاقم رد یرتمک تبثم تاريثات یداصتقا ظاحل زا یرگشدرگ ،یئاتسور نانکاس رظن ساسا

232 ...ناریا يطیحم یاه تیلباق يسررب

هب کیدزن یاهاتسور رد صوصخ هب دودحم تروص هب هيحان رد یتامدخ یاه تيلاعف شرتسگ هب یرگشدرگ .تسا یلاها زا یخرب دواد هدازماما هب یکیدزن و یراوج مه ظاحل هب هک هاگيک یاتسور ريظن .تسا هدش رجنم دواد هدازماما لاغتشا یور رب یرگشدرگ مک ريثات رب داقتعا دصرد 1/17 .دنتسه هیدواد کرهش یاه هزاغم و اهارس رئاز بحاص نآ .دنراد داصتقا رب یرگشدرگ تبثم ريثات رب داقتعا دصرد 7/39 .دنا هدوب دوخ یاهاتسور رد هارمه هب یتبثم تاريثات یداصتقا رظن زا یرگشدرگ دوش یم صخشم لودج نیا ماقرا زا هک هک هنوگنامه نیاربانب .تسا هتشادن یرگشدرگ یگنهرف ـ یعامتجا تارثا رييغت ،ششوپ عون :نوچ یلماوع هب ناوت یم یسررب دروم هيحان یعامتجا تيعضو یسررب رد اهروتکاف نیرت مهم زا تيعضو ،شزومآ تيعضو شیازفا ،لزنم لئاسو رد لوحت و رييغت،اذغ فرصم یوگلا رييغت ،سابل عون ،نارگشدرگ زا نايئاتسور تیاضر ،نارگشدرگ اب نايئاتسور لماعت ،اتسور هب نیرجاهم تشگزاب ،اتسور زا ترجاهم دورو هطساو هب یراجنهان شرتسگ ،نارگشدرگ اب نايئاتسور یريگرد نازيم ،اتسور رد نارگشدرگ هب یگديسر نازيم .درک هراشا ناوتيم ،اتسور هب نارگشدرگ لوصف رد صوصخ هب اتسور ناناوج نيب رد رتشيب یاه یراجنهان شرتسگ هب ناوت یم زين یعامتجا یفنم تارثا زا .تسا هتشادن یشزومآ زکارم شرتسگ و یشزومآ تيعضو رب یريثات یرگشدرگ نينچمه .درک هراشا هيحان یرگشدرگ .تسا هدرک کمک یعامتجا تيعضو دوبهب هب و هدوب دایز هيحان رد یرگشدرگ یعامتجا تبثم تاريثات

داصتقا رب یرگشدرگ ریثات: 8 لودج مک یليخ مک طسوتم دایز دایز یليخ یرگشدرگ یداصتقا تاريثات فیدر 0/20 2/04 1/79 0/7 4/1 ؟ تسا رثوم نايئاتسور لاغتشا نازيم رب هزادنا هچ ات یرگشدرگ شقن 9 19 7/03 2/13 7/1 9/3 ؟ تسا هدوب روطچ نايئاتسور دمآرد دوبهب رد یرگشدرگ شقن 0 0/0 4/2 4/79 0/34 7/70 ؟ تسا هنوگچ اتسور رد نکسم و نيمز تميق شیازفا رد یرگشدرگ شقن 3 2/40 9/73 1/90 0/1 9/7 ؟ تسا هنوگچ یزرواشک تالوصحم عونت داجیا رد یرگشدرگ شقن 4 7/44 1/10 4/29 0/09 9/3 ؟ تسا هنوگچ یتسد عیانص یفيک و یمک تيعضو دوبهب رد یرگشدرگ شقن 1

شهوژپ یاه هتفای :عبنم

Test Statistics

83.391 95.620 99.098 47.685 95.8374 4 4 4 4

.000 .000 .000 .000 .000

Chi-Square a

dfAsy mp. Sig.

VAR00006 VAR00007 VAR00008 VAR00009 VAR00010

0 cells (.0%) hav e expected f requencies less than 5. The minimumexpected cell f requency is 36.8.

a.

1392 ناتسبات ،موس هرامش ،مجنپ لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 232

همانشسرپ زا جارختسا ـ یرگشدرگ رد یعامتجا تاریثأت:4لودج

شهوژپ یاه هتفای :عبنم

:یرگشدرگ یطیحم تسیز تارثا ريثات نازيم ،نارگشدرگ تیاضر بلج یارب تسیز طيحم زا تظافح روظنمب نايئاتسور شالت ريظن یئاهروتکاف و یروناج یگدنز هب ندز همطل رد نارگشدرگ یرازگ ريثات نازيم ،اتسور تسیز طيحم بیرخت رد نارگشدرگ یرازگ هجوت نازيم ،نارگشدرگ هجوت و تیاضر بلج روظنمب اتسور یئابیز هب نايئاتسور نديشخب تيمها نازيم ،یهايگ .(3 لودج)تسا هتفرگ رارق هعلاطم و شسرپ دروم هک تسا یدراوم هلمج زا اتسور یزيمت هب نايئاتسور یرگشدرگ یطیحم تسیز تارثا : 1 لودج

شهوژپ یاه هتفای :عبنم

Test Statistics

87.793 67.141 111.761 122.522 64.424 69.533 139.424 116.054 32.6304 4 4 4 4 4 4 4 4

.000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000 .000

Chi-Square a

dfAsy mp. Sig.

VAR00011 VAR00012 VAR00013 VAR00014 VAR00015 VAR00016 VAR00017 VAR00018 VAR00019

0 cells (.0%) hav e expected f requencies less than 5. The minimum expected cell f requency is 36.8.a.

مک یليخ مک طسوتم دایز دایز یليخ یرگشدرگ یعامتجا تاريثات فیدر 7/4 0/7 7/03 0/13 4/19 اتسور سابل رييغت عون رب یرگشدرگ ريثات 9 3/7 1/1 7/19 9/24 9/40 اتسور رد ییاذغ فرصم یوگلا رييغت رب یرگشدرگ ريثات 0 0/0 1/7 0/09 4/13 3/23 اتسور رد یگدنز لئاسو تيعضو دوبهب رب یرگشدرگ ريثات 3 4 4/73 7/04 7/1 0/1 اتسور رد شزومآ تيعضو دوبهب رب یرگشدرگ ريثات 4 7/10 2/73 1/99 7/09 0/2 نايئاتسور ترجاهم شهاک رد یرگشدرگ ريثات 1 4/79 3/13 4/99 3/20 7/3 اتسور هب نیرجاهم تشگزاب رد یرگشدرگ ريثات 7

2 و رواجم یحاون اب اتسور لماعت هوحن رب یرگشدرگ ريثات ینوماريپ

0/03 1/24 4/09 7/7 3/9

3/0 3/49 7/39 4/14 0/20 نارگشدرگ زا مدرم تیاضر نازيم رد یرگشدرگ ريثات 7

1 نارگشدرگ هب رتهب تامدخ هئارا نازيم رد یرگشدرگ ريثات اتسور رد

7/7 0/39 4/79 2/03 1/70

29 اب نايئاتسور یريگرد و مدرم راتفر رب یرگشدرگ ريثات نارگشدرگ

0/9 1/0 1/39 1/33 1/74

99 صوصخب اتسور رد یراجنهان شرتسگ رب یرگشدرگ ريثات

اتسور ناناوج4/09 9/31 0/20 9/39 0/9

2/3 7/4 9/20 4/91 0/39 اتسور تينما نازيم رد یرگشدرگ ريثات 09

مک یليخ مک طسوتم دایز دایز یليخ یرگشدرگ یطيحم تسیز تارثا فیدر

9 تسیز طيحم رتشيب ظفح رد نارگشدرگ بذج و تیاضر بلج یارب نايئاتسور ایآ ؟دنتسه اشوک

7/00 7/24 0/20 7/2 4/9

1/9 4/4 0/79 2/14 0/70 ؟دنا هدش اتسور تسیز طيحم هب همطل و بیرخت بجوم نازيم هچ ات نارگشدرگ 0

3 هيحان یروناج و یهايگ یاه هنوگ نتفر نيب زا بجوم دح هچ ات نارگشدرگ ؟دنا هدش

2/79 1/73 1/20 4/99 9/3

4 تيمها اتسور طيحم یزاسابیز هب نايئاتسور ات هدش ثعاب دح هچ ات یرگشدرگ ؟دنهدب

7/09 9/21 7/29 4/49 9/1

½ 1/49 3/30 4/73 3/90 ؟دنهد یم تيمها یاتسور طيحم یزيمت هب نازيم هچ ات نايئاتسور 1

232 ...ناریا يطیحم یاه تیلباق يسررب

هب نايئاتسور هک تسا هدش بجوم و هديماجنا تسیز طيحم شزرا هب تبسن نايئاتسور رتشيب یهاگآ هب یرگشدرگ زا یدایز دادعت .دننک یراددوخ یدودح ات رباعم رد هلابز یزاس اهر زا و دنهد یرتشيب تيمها تسیز طيحم ظفح دودحم و مک تروص هب یرگشدرگ دندقتعم و دنا هتسناد مک ار تسیز طيحم تيعضو دوبهب رب یرگشدرگ ريثات دارفا .تسا هدش رجنم یگناخ یاه بالضاف و اه هلابز یتشادهب عفد هب :یرگشدرگ (رباعم و اه نامتخاس) یدبلاک تارثا روما هب یزرواشک یاه نيمز یربراک رييغت رب یرگشدرگ ريثات نوچمه یدراوم ،صوصخ نیارد هدمآ لمعب یسرربرد رب یرگشدرگ ريثات ،تسا هدش اتسور رباعم و اههار تيعضو دوبهب ببس هزادنا هچ ات هيحان رد یرگشدرگ ،یتامدخ ،بآ نوچمه یئانب ریز تامدخ شرتسگ هب هزادنا هچ ات یرگشدرگ؟تسا هدوب ردقچ نايئاتسور نکاسم یزاس مواقم .(4 لودج)تسا هدیدرگ عقاو رثوم لقنو لمح و تارباخم ،قرب

یرگشدرگ (رباعم و اه نامتخاس) یدبلاک تارثا : 6 لودج

شهوژپ یاه هتفای :عبنم

تاداهنشیپ و یریگ هجیتن نيب رد همانشسرپ هئارا و یناديم تاعلاطم قیرط زا هعلاطم دروم هيحان یاتسور هس رد هتفرگ تروص یاه یسررب رادروخرب ییالاب یرگشدرگ یاه تيلباق زا هيحان نیا هک دهد یم ناشن دندوب هدش باختنا یفداصت روطب هک نايیاتسور یاه هنيمز رد رظن دروم هيحان رد یرگشدرگ .دننک یم ندید نآ زا لاس لوا همين رد هزیوب یدایز نارگشدرگ و تسا ساسا رب .دنا هتشاد یفنم هبنج یخرب هک تسا هدش بجوم ار یتارثا یدبلاک و یطيحم تسیز و یعامتجا ،یداصتقا تارثا اما هدش دما رد شیازفا و ییاز لاغتشا ببس یدودح ات یداصتقا هنيمز رد یرگشدرگ هچ رگا ،یبایزرا نیا و تسا هدوب رتشيب زاس و تخاس شیازفا و نيمز یرگادوس ،نکسم و نيمز و اهالاک یاهب شیازفا هلمج زا نآ یفنم

Test Statistics

117.141 140.946 71.924 115.565 64.8044 4 4 4 4

.000 .000 .000 .000 .000

Chi-Square a

dfAsy mp. Sig.

VAR00001 VAR00002 VAR00003 VAR00004 VAR00005

0 cells (.0%) hav e expected f requencies less than 5. The minimumexpected cell f requency is 36.8.

a.

Test Statistics

77.685 22.033 134.261 68.7724 4 4 4

.000 .000 .000 .000

Chi-Square a

dfAsy mp. Sig.

VAR00020 VAR00021 VAR00022 VAR00023

0 cells (.0%) hav e expected f requencies less than 5. Theminimum expected cell f requency is 36.8.

a.

مک یليخ مک طسوتم دایز دایز یليخ (رباعم و اه نامتخاس) یرگشدرگ یدبلاک تارثا فیدر

7/24 1/10 0/49 1/7 4/7 ؟تسا هدش یتامدخ هب یزرواشک یضارا یربراک رييغت ثعاب دح هچ ات یرگشدرگ 9 9/99 3/39 2/40 2/70 0/00 ؟تسا هدش اتسور یاه هار و رباعم تيعضو ندش رتهب ثعاب دح هچ ات یرگشدرگ 0 9/9 7/7 0/09 4/44 2/13 ؟تسا هدش رت مواقم اتسور رد نکسم حلاصم عون ایآ 3

4 ،تارباخم ،قرب ،بآ) ییانبریز تامدخ شرتسگ بجوم دح هچ ات یرگشدرگ ؟تسا هدش (....و لقن و لمح

7/70 7/73 1/90 9/2 4/1

1392 ناتسبات ،موس هرامش ،مجنپ لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 232

و هدوب دایز یعامتجا یاه هنيمز رد یرگشدرگ تبثم تارثا .تسا هدوبن قفوم یداصتقا رظن زا یرگشدرگ ،ور نیا زا و نارگشدرگ اب نايیاتسور لماعت شیازفا و ییانشآ ،دوخ یاتسور هب نايیاتسور رطاخ قلعت شیازفا هلمج زا یلیالد هب یحاون رد ترجاهم شهاک بجوم یمومع و یدرف تشادهب تيعضو دوبهب و ،ییاتسور یحاون هب اه هشیدنا لاقتنا زين یدبلاک و یطيحم تسیز ظاحل زا .تسا هدوب قفوم یعامتجا هنيمز رد یرگشدرگ نیاربانب .تسا هدش ییاتسور یطيحم یگدولآ ليبق زا یدایز یفنم تارثا اب اما هدش طيحم ظفح هب نايیاتسور یهاگآ بجوم یرگشدرگ هچ رگا .تسا هدوب ماوت عرازم و تاغاب هب یزادنا تسد و یضارا یربراک رييغت ،نارگشدرگ طسوت

و دنوش یم هيحان دراو دواد هدازماما هب ترایز یارب رتشيب نارگشدرگ ،دیدرگ صخشم اه یسررب رد رد هک روطنامه دناسر یم دواد هدازماما هاگراب هب ار نارگشدرگ هک یا هتلافسآ هار هکنآ هژیوب .دندرگ یم هيحان یاهاتسور دراو رتمک هک اتسور ود یکی زج و .تسا بسانمان زين اهاتسور هب یسرتسد یاههار و درذگ یم هيحان ییاتسور طاقن نيب زا رتمک .دنتسين رادروخرب یبسانم یسرتسد یاههار زا اهاتسور ریاس ،دنراد بسانم هار مدع ليلد هب ،رگید یاه هبذاج و شخبحرف و فيطل یاوه و بآ و هرد ییاتسور یابیز یاه طيحم مغريلع نیاربانب قرب ،بآ ،هار ريظن ییاه تخاس ریز و تاناکما داجیا مدع و ییاتسور یرگشدرگ هب نايیاتسور و نالوئسم هجوت ار دوخ تاقوا اارثکا و دننک یم ندید هيحان یاهاتسور زا رتمک نارگشدرگ ،گنيکراپ و ییاریذپ و یهاگتماقا تاناکما .دننارذگ یم دواد هدازماما رد تارثا بجوم دناوت یم هيحان یاهاتسور رد یرگشدرگ تامدخ و تاناکما ندرک مهارف و مزال تامادقا ماجنا نیاربانب اب و دوش نآ یاهاتسور هعسوت زاس هنيمز و هدش هيحان یاهاتسور رد یطيحم تسیز و یعامتجا ،یداصتقا بولطم اهاتسور یعامتجا – یداصتقا دربشيپ هب یلوصا و حيحص یزیر همانرب اب ناوت یم ف هيحان یرگشدرگ مجح هب هجوت .درک کمک هراشا لیذ دراوم هب ناوت یم ،دهد ءاقترا ار هيحان رد یرگشدرگ تيعضو دناوت یم هک ییاهداهنشيپ نیرت مهم هلمج زا : دومن یداصتقا و ییانبریز تامادقا: هيحان رد یرگشدرگ یاه تيلاعف هعسوت هنيمز رد تلود یراذگ هیامرس و تکراشم - تعنص نیا رد یراذگ هیامرس هب تبسن یصوصخ شخب قیوشت - و یشزرو تاسيسأت ،قرب ،بآ ،یطابترا یاه هار ريظن ییانبریز روما هنيمز رد تلود رتهب و رتشيب یناسر تامدخ - ...و یتشادهب ییاتسور یاه هار تيفيک ندرب الاب و یزاسهب و هيحان یاهاتسور هب یسرتسد ليهست - دوش یم متخ دواد هدازماما هب هک هتلافسآ هار ندرک نمیا و هار ضیرعت - هيحان هب دمآ و تفر یاه سیورس و لقن و لمح یهدناماس - زکارم یامنهار یاهولبات نيشام هاگريمعت تخوس هاگیاج نوچمه یهار نيب زاين دروم تامدخ ثادحا و هعسوت - ...و یتسیروت نارگشدرگ یارب هيحان ردا الاب درادناتسا اب و بسانم یهافر ـ یتامدخ و یهاگتماقا زکارم داجیا -

232 ...ناریا يطیحم یاه تیلباق يسررب

رد دوجوم یتماقا زکارم ریاس و ناروتسر و یاه هناخرفاسم یتامدخ و یکیزيف تاليهست تيفيک حطس ندرب الاب - هيحان ییاریذپ و یهاگتماقا زکارم رد تشادهب حطس ندرب الاب - یدرونهوک یاهريسم یارب ییاه هاگهانپ داجیا - یدرونهوک یاهريسم زا یخرب رد ییاریذپ تامدخ و هاگتماقا نيمأت - هيحان رد نآ یگناگدنچ زا یريگولج و اهتميق لرتنک - یگنهرف و یعامتجا تامادقا: یرتشيب نارگشدرگ هک ليطعت مایا رد هژیو هب هيحان یتسیروت و یحیرفت زکارم رد یمومع طابضنا و مظن یرارقرب - دنوش یم هيحان دراو دارفا یارب نآ تارثا ندرمشرب و تعنص کی ناونع هب یرگشدرگ یفرعم و هيحان رد یرگشدرگ گنهرف جاور - یلحم ییاتسور یرگشدرگ هب تبسن نارگشدرگ نتخاس هاگآ - نآ طیارش داجیا و هيحان یاتسور یرگشدرگ غيلبت هنيمز رد شوجدوخ مادقا کی هب تبسن یلحم مدرم قیوشت - هب هک ینارگشدرگ نيب رد عیزوت و هيحان ییاتسور یاه هبذاج زا لاتسپ تراک و سکع ،روشورب قیرط زا غيلبت - دنیآ یم دواد هدازماما یدبلاک و یطیحم تسیز تامادقا یلحم دارفا و نايئاتسور ،نارگشدرگ طسوت تسیز طيحم بیرخت زا یريگولج - هنالوؤسم ريغ و برخم دروخرب عون ره ربارب رد یناسنا و یعيبط یتسیروت دوجوم عبانم ظفح - تسیز طيحم ظفح هنيمز رد هدنهد رادشه یاهولبات بصن - طيحم تشادهب هب تبسن هيحان یرگشدرگ و یلحم نيلوؤسم رتشيب هجوت - هيحان رد یضارا یربراک رييغت زا یريگولج تهج یريبادت و اه تسايس ذاختا - عبانم .79 ش ،یرايهد هلجم ،نايیاتسور یارب یدمآرد عبنم ییاتسور مسیروت .(4739)ديما ،یزورون و بيسم ،ییاقب و اه شلاچ ،ییاتسور هعسوت هرگنک تالاقم هعومجم ،ییاتسور هعسوت یزیر همانرب دنیارف .(3739)یلعلادبع ،یمارهب

.ناریا ییاتسور هعسوت هسسوم ،اه زادنا مشچ ،ییاتسور تیریدم رب ديکات اب یا هيحان هعسوت رد ییاتسور یرگشدرگ شقن .(3739)یدهم ،ییاقس و رفعج ،ناوج

.0 ش ،یا هيحان هعسوت و ايفارغج هلجم هعسوت و ايفارغج هلجم ،اه ديما و اه شلاچ ،ناریا رد مسیروت ،(0739)ميحر ،یرديح و میرک ،ريلد هداز نيسح

.9 هرامش ،یا هيحان .رون مايپ هاگشناد تاراشتنا ،مسیروت تعنص و ايفارغج ،(2239)رغصا یلع ،یناوضر

1392 ناتسبات ،موس هرامش ،مجنپ لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 222

سموق ؛نارهت ،ناریا رد ییاتسور هعسوت یزیر همانرب رب یا همدقم ،(3739)اضر دمحم ،یناوضر .نارهت هاگشناد تاراشتنا ؛رادیاپ یرگشدرگ درکیور اب یئاتسور یرگشدرگ هعسوت ،(2739)اضردمحم ،یناوضر

.نارهت ناتسا یمالسا بالقنا نکسم داينب ،نارهت ناتسرهش هاگيک یاتسور یداه حرط ،(2739)ناميپ ،ییافص لامش تاعافترا یطيحم تسیز یاه تيساسح رب ديکات اب تغارف تاقوا نارذگ یزیر همانرب ،(2739)هموصعم ،ینابرق

.یتشهب ديهش هاگشناد ،دشرا یسانشراک ،نک هرد :یدروم هعلاطم ،نارهت .نارهت ناتسرهش ناقلوس و نک هرد :یدروم هعلاطم ،یئاتسور هعسوت رد یرگشدرگ شقن ،(7739)نیرسن ،ینامرهق .ریاشع یديلوت داصتقا رد نانآ شقن رب ديکات اب یریاشع نانز یاه ییاناوت یسررب ،(3739)یدهم ،یدمحم .یهاگشناد رشن زکرم ؛ نارهت ،نارهت یخیرات یايفارغج (9739)نسحم ،یدمتعم .تمس تاراشتنا ،ناریا یئاتسور یايفارغج رب یا همدقم ،(7239)دوعسم ،یئوليجاح یودهم .سموق رشن ،ايفارغج رد رامآ دربراک ،(3739)یدهم ،یناخرهاط و دوعسم ،یئوليجاح یودهم تيبرت هاگشناد ،کیژتارتسا هئارا و اهرهش نوماريپ یئاتسور یحاون هعسوت رد مسیروت شقن ،(9739)دواد ،یودهم

.سردم یاه همانرب و اه تسايس یسررب رانيمس ،لاغتشا و یدرگناهج ،(0739)ليلج ،یچنوتوت و اضرديمح ،هداز یريصن

.یدرگناهج و یدرگناریا نامزاس ،ناریا یمالسا یروهمج رد یدرگناهج هعسوتCammpbell.L m.1999,Ecotourism in Rural developing communities. Canada: university of

Western on train. England Research 2005 , Rural and farm Tourism , 28 july. Holland. j. Burian. M. and D. ixey. L’’ 2003 , Tourism in poor rural areas , Diverersifying the

product and expanding the benefist in rural. Slee. Bill ; 1997 , The Economic impact of alternative types of rural tourism, Journal of

agricultural economics , Vol 10 , No 6. Szabo, Bernadett,2005, Rural tourism as alternative income source for Rural areas along the

hortobagy , center For International Reserch, World Development , Vo120 , NO 11.