اصول ارگونومی در مشاغل رعایت اداري

�د�یت ��ی و �ظارت � �ر��ھا –�عاونت ��ی و�و��ه �ر��ھا

۱۳۹۲���ن ماه

؟ارگونومی چیست

مورد را فرد هاى توانایى که است انسان عمل و کارایى مطالعه علم ارگونومى

.شود ایجاد فرد وضعیت با هماهنگ کار شرایط تا دهد مى قرار تحقیق و مطالعه

ارگونومی هدف

.شرایط کار و زندگی می باشدمتناسب سازي هدف ارگونومی

در را آنها ، کاري هاي سیستم بازبینی با تا کند می تالش شغلی ارگونومی•

آن بر ارگونومی همچنین .دهد تغییر اي حرفه استرسهاي کاهش جهت .سازد انسان مطلوب شرایط مساعد را محیطی شرایط که است

می ایجـــاد کردن کار در که فرسودگی و ،خستگی کار فشارهاي تقلیل• همچنین و انسان بدن صحیح وضع با دستگاهها تغییر و تطبیق و شود

.است انسانی نیروي از حفاظت و حمایت

)محیط کار اداري(فاکتورهاي تاثیرگذار ارگونومی

:مثل فاکتورهایی

نامناسب) وضعیت بدن(پوسچر حرکات تکراري اعمال نیروي زیاد مثالً استرس هاي تماس موضعی(نقاط فشار( ارتعاش

به منجر توانند می که هستند کاري فعالیتهاي از هایی جنبه فاکتورها این .گردند مشکالت سایر یا و عضالنی -اسکلتی اختالالت خستگی،

ارگونومیسایر فاکتورهاي تاثیرگذار محیطیفاکتورهاي •

-23براي اتاق کار، دماي . دماي بیش از حد می تواند سرعت خسته شدن بدن را افزایش دهد •

.درصد مناسب است 50درجه سانتی گراد و رطوبت حدود 19

دستها و پاها با سرما باعث کاهش جریان خون، قدرت ماهیچه اي و کاهش مهارت مواجهه •

.می شود

.سازاستهواي سرد یا گرم به طور مستقیم به اپراتور مشکل دمیدن •

روشنایی محل .است براي فعالیت کاري بسیار زیاد یا کم باشددر محیط کار ممکن روشنایی •

و شدت آن ) ترجیحاً از المپ مهتابی استفاده شود(کار باید مخلوطی از نورسفید و زرد بوده

لوکس باشد 300درحدود

.کل زمان شیفت کاري می تواند نقش مهمی در تاثیرگذاري روي مشکل داشته باشد•

عضالنی -اختالالت اسکلتی

-تحقیقات نشان داده است که احساس درد و ناراحتی در قسمتهاي گوناگون دستگاه اسکلتیعضالنی از مشکالت عمده درمحیط هاي کاري است، به طوري که علت اصلی غیبت ها

. راتشکیل می دهندامروزه در بسیاري از کشورها پیشگیري از آن به صورت یک ضرورت و یک اولویت ملی در آمده

.استکمر درد ، سندروم تونل کارپال ( ستادي در بین شاغلین رایج عضالنی –از اختالالت اسکلتی .را می توان نام برد )…دست ، درد ناحیه گردن ، درد ناحیه زانو یا آرنج و یا درد شدید در مچ

) CTD( (Cumulative Trauma Disorders)بیماري در ارگونومی شایعترین

. استمنظور از تروما، ضایعه اي است که در اثر . در اثر تروماي تجمعی ایجاد می شود ختاللااین

.کار در وضعیتهاي نامناسب نیز باعث این بیماري میشود.حرکتهاي تکراري ایجاد میشود

ویژگیهاي محیط کار مناسب براي کاربران کامپیوتر

مطبوعوجود سیستم تهویه • مناسبکافی و نور • باشداستفاده از میز مخصوص که داراي عرض و ارتفاع استاندارد • ارتفاعارگونومیک با قابلیت تنظیم صندلیاز استفاده • پاهااستفاده از زیرپایی براي قرار گیري مناسب و راحت •ساکن تولید پوش اتاق از جنس چوب یا پالستیک باشد تا الکتریسیته کف •

.نکند گردنبراي خم نکردن بیش از حد copy holderاز استفاده •

ارگونومیرعایت اصول

:اصول ارگونومی موجب رعایت ،ضایعات چشم، سردرد کاهش •مانند کمر درد ، (عضالنی در بین شاغلین –از اختالالت اسکلتی پیشگیري •

دست ، درد ناحیه گردن ، درد ناحیه زانو یا سندروم تونل کارپال یا درد شدید در مچ )…آرنج و

شغلیبه پیشگیري از حوادث کمک • کارکنانافزایش میزان رضایت مندي • کارکنانافزایش رفاه و آسایش • کاربه افزایش بهره وري در کمک • به افزایش تولیدکمک •

براي پیشگیري از عوارض

به تناوب از پشت میز کامپیوتر برخاسته، و با نرمشهاي خیلی ساده، گردن ، -1

. بازو ، مچ دست و پاها را حرکت دهید

را طوري تنظیم کنید تا ستون فقرات شما به ) صفحه نمایش(ـ صفحه مانیتور 2

صورت مستقیم قرار گرفته و چشمان شما با قسمت باالیی صفحه نمایش در یک

این وضعیت براي چشمان شما راحتی بیشتري به همراه . خط مستقیم قرار گیرند

.خواهد داشت

.سانتی متر باشد 60تا 50فاصله صفحه مانیتور تا چشمان شما باید بین -3

متري قرار دارند ، چند دقیقه چشم 6دقیقه به اشیائی که در فاصله 30هر -4

.بدوزید

.سانتی متر باشد 71تا 66ارتفاع میز کامپیوتر باید بین – 5

) ادامه( براي پیشگیري از عوارضمیز کار را طوري قرار دهید که روشنایی المپ هاي سقف در طرفین قرار گیرد و از -6

در .قرار دادن میز در محلی که نور المپ مستقیماً در برابر شما باشد خودداري شود

.استفاده از روشنایی طبیعی نیز نباید صفحه مانیتور در برابر پنجره قرار گیرد

این وسیله به .از یک زیر پایی استفاده نمایید و پاها را روي آن قرار دهیدترجیحاً -7 .راحت بودن وضعیت پاهاي شما کمک می کند

طور به ها مچ و باشد آرنج و صندلی دسته با ارتفاع هم تقریباً کلید، صفحه سطح -8 افق با موازي تقریباً ساعدها کار، هنگام که طوري به گیرد، قرار ها کلید صفحه روي عادي

در mouse موقعیت .باشد درجه 10 تا 5 ساعد، و دست مچ بین زاویه و گرفته قرار .است کلید صفحه به نسبت فاصله و ارتفاع همان

صحیح پوسچر در حین کاراستانداردهاي نحوه

:نحوه استقرار صندلی کامپیوتر مرحله اول: در این حالت زانوها باید با محل نشستن . روبه روي صندلی بایستیددرست •

در . به عبارتی، زانوها با محل نشستن تماس داشته باشد. در یک راستا باشند . این حالت محل نشستن تنظیم شده است

دوم مرحله: بایستی صندلی لبه با زانو داخلی قسمت حالت این در .بنشینید صندلی روي •

باشید داشته توجه .باشد داشته فاصله کاربر شده جمع مشت یک اندازه به .باشد داشته ران و ساق بین درجه نود حدوداً اي زاویه بایستی زانو که

سوم مرحله: تورفتگی یا انحنا قسمت دقیقاً که شود تنظیم نحوي به باید پشتی یا گاه تکیه•

اینکه صورت در نبود، تنظیم مرحله سه این از یک هر اگر .کند پر را کمر تنظیم را آن توان می راحتی به نباشد، شده ذکر شرط داراي کاربر صندلی

.کرد

مشخصات صندلی استاندارداستقرار و نحوه

نحوه استفاده صحیح از صفحه کلید

نحوه گرفتن صحیح ماوس

کامپیوتر و نحوه گرفتن ماوسنحوه استقرار میز کار

چند حرکت ورزشی مفید براي رفع خستگی ناشی از کار با کامپیوتر

با تشکر از بذل توجه شما

: منابع

دکتر شهرام وثوقی–ارگونومی اداري -الف

ارزیابی ارگونومیک خطر ابتال به مقاله -ب علیرضا چوبینه دکتر عضالنی -اختالالت اسکلتی

ماهنامه سالمت کار ایران -ج

: تهیه شده در

مدیریت پشتیبانی و نظارت بر شرکتها

1392