Iliria Post the first issue

BILL KLINTON: PRESIDENTI RUGOVA MË IMPRESIONONTE

E premte,27 janar 2006

Çmimi

0.20 €Viti I • Nr 01

Gazetë epërditshme www.iliriapost.net

32FAQE

Klinton: E kam dashur dheadmiruar shumë

www

N Ë I L I R I A P O S T

Papa Benedikti XVI i ka dërguar njëmesazh ngushëllimi popullit dhe ad-ministratës se Kosovës me rastin endarjes nga jeta të Presidentit IbrahimRugova. Papa Benedikti XVI thek-son ne mesazh cilësitë e larta qytetareqe e frymëzuan jetën e presidentit tëKosovës Ibrahim Rugova si edhe shër-bimin bujar qe u bëri ai bashkëqyte-tarëve të tij kosovarë.

Në një ceremoni të shkurtër të mbaj-tur të hënën në Zyrën e Shteteve tëBashkuara në Prishtine, shefi i kësajzyre Philip Goldberg, ka udhëhequrceremoninë e uljes së flamuritamerikan në gjysmështizë për tënderuar presidentin e KosovësIbrahim Rugova.

Zoti Goledberg, ka thënë me këtërast se Kosova ka humbur një udhëhe-qës të madh.

“Ne në Shtetet e Bashkuara hum-bëm një mik të madh dhe të përkush-tuar. Në botë nuk ka shumë udhëhe-qës apo popuj të cilët kanë aq shumëdashuri dhe respekt për Shtetet eBashkuara sikur që pati Kryetari Ru-gova dhe ka populli i Kosovës. Dhe sirrjedhoje e respektit për të, respektitpër miqësinë e tij me Shtetet eBashkuara dhe respektit për populline Kosovës, unë e ndjej se është shumëe qëlluar që edhe ne të lëshojmë fla-murin amerikan në gjysmështizë gjatëkësaj periudhe të zisë. Kjo ka njëdomethënie të madhe për ne dhe jami sigurt se do të ketë edhe për populline Kosovës gjithashtu”, ka theksuar zotiGoldberg.

Në miqësi të përjetshme me

Shtetet e Bashkuaratë Amerikës.»«

— Presidenti Rugova

Goldberg: Presidenti Rugovaishte mik i SHBA-ve

Më shumë informata mbi përmbajtjen egazetës në www.iliriapost.net

Papa Benedikti iXVI ngushëllonKosovën

Kur flet loti, fjala s̀ ka vend

Bush: � KryetariRugova përshumë viteudhëhoqifushatën përpaqe dhedemokraci nëKosovë dhe fitoi respektin e botëspër qëndrimin e tij parimorkundër dhunës...

Kondoliza Rajs: � Sekretarjaamerikane eShtetit,Kondoliza Rajs, ishprehu ngushël-limet e saj pop-ullit të Kosovëspër vdekjen e Presidentit IbrahimRugova. Nëpërmjet një deklarate,Sekretarja e Shtetit thekson sePresidenti Rugova e udhëhoqi pop-ullin e tij në kohë të vështira dhefitoi respektin e botës, për përpjek-jet e tij për demokraci dhe paqe...

Riçard Hollbruk� "Kur e kamtakuar IbrahimRugovën përherë të parë, aidukej si një zë ivetmuar, nëbetejë të vet-muar, duke bartur një shall qëthoshte se do ta varte, vetëm kur tasheh vendin e lirë...

Madlen Ollbrajt:� Mbajmë zi përndërrimin e jetëssë PresidentitRugova dhe ekujtojmëtrashëgiminë etij. E ka prekurjetën e gjithë neve... Dhe, unë ishae nderuar që e njoha...

Bob Dol:� Dr. Rugovaishte një njeri imadh dhe heroikqë personifikonteshpresat dheaspiratat fisniketë popullit tëKosovës për një shtetet sovran, tëpavarur dhe të njohur nga komu-niteti ndërkombëtar.

kanëthënë»

Koha ime po vjen

Koha ime po vjen

Flamuriamerikan nëgjysmë shtizë

Bler: Jamshumë i lumturqë kam pasurrastin ta takoj

Nga përshëndetja e fundit e bashkëudhëtarittë deritashëm të Rugovës, nënkryetarit tëLDK-së Kolë Berisha. | FAQE 3

FAQE 16

FAQE 8-9

Në varrim shumë delegacione nga bota

Specialewww.iliriapost.net

I suksesshëm në çdo anë»

Shtojca për kulturë

FAQE 14-15

FAQE 16-24

E premte, 27 janar 20062

“Me pikëllim të thellë e mora lajminpër vdekjen e Kryetarit Ibrahim Ru-gova. Kryetari Rugova për shumë viteudhëhoqi fushatën për paqe dhedemokraci në Kosovë dhe fitoi respek-tin e botës për qëndrimin e tij pari-mor kundër dhunës. Shtetet eBashkuara kanë humbur një mik tëvërtetë...

“Gjatë viteve të konfliktit, IbrahimRugova ishte zëri i arsyes dhe matur-isë që i ndihmoi popullit të Kosovëspër të vënë bazat për një të ardhmepaqësore. Humbja e këtij zëri, në këtëkohë vendimtare, është posaçërishttragjike për Kosovën. Më lejoni t’ju sig-uroj se Shtetet e Bashkuara mbesin tëpërkushtuara për të punuar me gjithënjerëzit e Kosovës për ndërtimin e njëardhmërie që është stabile, demokratikedhe përparimtare. Në emër të popullit

të Shteteve të Bashkuara, unë dhe Lau-ra i shprehim ngushëllimet tona famil-jes së Kryetarit Rugova dhe gjithë pop-ullit të Kosovës.

Sinqerisht, George W. Bush

Mendimet dhe lutjettona janë me gruandhe tre fëmijët e tij,gjatë kësaj periudhekohore të vështirë.

LONDËR, 24 JANAR - Kryeministri i Bri-tanisë së Madhe Toni Bler, nëpërm-jet një mesazhi në adresë të kryepar-lamentarit Nexhat Daci, ka shprehurngushëllime të sinqerta dhe keqard-hje të thellë për vdekjen e Presiden-tit të Kosovës Ibrahim Rugova.

"Po të shkruaj për të shprehur

ngushëllimet e mia pas vdekjes sëPresidentit Rugova. Mendimet dhelutjet tona janë me gruan dhe tre fëmi-jët e tij, gjatë kësaj periudhe kohoretë vështirë.

Presidenti Rugova ishte një forcëe rëndësishme në jetën e Kosovës, përshumë vjet. Popullariteti i tij në mesine popullit të Kosovës dëshmon përmbështetje të gjerë për përpjekjet e tijjoviolente për të ardhmen e Kosovës.Jam shumë i lumtur që kam pasurrastin të takohem me të.

Shpreh keqardhje të thellë që vdek-ja e tij ndodhi në kohën kur sapo kafilluar procesi për statusin final tëKosovës. Puna e palodhshme e pres-

identit Rugova dhe vendosmëria e tijka ndihmuar që kjo të ndodh. Pres qëtë gjithë liderët politik të Kosovës tëvazhdojnë të ndërtojnë në përkush-timin e presidentit Rugova për njëKosovë ku të gjithë njerëzit, pa mar-rë parasysh përkatësinë etnike, racënapo religjionin, janë të lirë të jetojnëdhe të prosperojnë në mënyrë tëbarabartë.

Kërkoj nga Qeveria e Kosovës dheEkipi Negociator dhe liderët tjerë tëKosovës që të mblidhen për këtë qël-lim në negociatat që po i zhvillon pres-identi Ahtisari.

Sinqerisht,Toni Bler

Presidenti Rugova ishteforca kryesore në Kosovë

Jam optimist për Kosovën

Botues: Kompania Iliria • Drejtor: Lekë Musolli • Kryeredaktor: Hivzi Krasniqi • Rubrikae brendshme: Paulin Pashku • Kulturë: Frok Kristaj • Shtojca e kulturës: Nexhat Halimi •

Desku: Vehbi Kajtazi • Sporti: Bekim Aliu • Dizajni: Trembelat • Marketingu: Ramë Hoxha • Fotoreporterë:Alban Ramadani, Adnan Ruhani, Matjan Hashani, Edmond Krasniqi dhe Ismajl Dërguti. Tel.: 038/ 247 643, 044/506 860 dhe 044/ 506 862 • E-mail: [email protected] • Adresa: Pallati i Shtypit, Prishtinë.

Amerika humbi një mik të madh

25.01.2006

UASHINGTON - Richard Holbrooke, njënga diplomatët që ka luajtur një rol qen-dror në Ballkan, gjatë viteve ’90-ta thotëse Presidenti Ibrahim Rugova ishte njëudhëheqës i jashtëzakonshëm. Ish-am-basadori amerikan në Kombet eBashkuara, tha se populli i Kosovës ishteme fat që u drejtua nga një njeri i tillëdhe tani duhet të punojë për të realizuarëndrrën e Presidentit Rugova përpavarësi. Ambasadori Holbrook foli ed-he për një ëndërr të tijën për të ardhmene popujve të Ballkanit.

Ambasadori Holbrooke e përmblod-hi me pak fjalë rolin e rëndësishëm tëPresidentit Rugova për Kosovën.

“Kosova ndoshta nuk do të ekzistontesot pa vizionin dhe këmbënguljen e tij”.Ambasadori thotë se e njihte mirë Pres-identin Rugova dhe për të shprehur ku-jtimet e tij sjell vetëm një detaj dhe sim-bolizmin e tij. “Gjithmonë do ta kujtojqë kur e takova, ai kishte shallin e tijtë përhershëm dhe tha se nuk do ta hiqtederi kur Kosova të ishte e lirë. Më vonë,kur shkova përsëri në Prishtinë e pashëpa shall në qafë. Ishte diçka e mrekul-lueshme. Ai ishte një njeri i madh dhepopulli i Kosovës ishte me fat që e kishteatë si udhëheqës”. Duke u përgjigjur përsfidat me të cilat përballet Kosova pasvdekjes së Presidentit Rugova në njëmoment aq kritik për të ardhmen e saj,ambasadori Holbrooke shpreh besiminse trashëgimia e tij do të mbetet dhethotë se shpreson që shqiptarët tëbashkohen për të punuar drejt qëllim-it për të cilin u përpoq presidenti Ru-gova. “Shqiptarët e Kosovës kanë njëmision historik për të plotësuar. Tani aqmë tepër si një nderim ndaj kujtimittë doktor Rugovës”. Ish diplomati nuki jep ndonjë rëndësi të madhe faktit qëbisedimet e parashikuara për në janar,u shtynë për në shkurt, por e vë theksintek ajo që duhet të bëjnë shqiptarët përtë realizuar qëllimin e tyre.

“E rëndësishme është që shqiptarëtdhe delegacioni i tyre të jenë të bashkuarrreth një programi të qartë për pavarësidhe respekt të plotë për të drejtat e tëgjitha pakicave në Kosovë, për të drej-tat e tyre kulturore, fetare, politike, et-nike dhe gjuhësore. Kjo është thelbë-sore. Pa mbrojtjen e këtyre të drejtavedo të jetë e pamundur të realizohet ën-drra që ka trazuar shqiptarët e Kosovëspër shekuj me radhë”.

Megjithëse shqiptarët janë shprehurse nuk pranojnë asgjë më pak se pavarës-inë dhe serbët do të ishin dakord megjithçka përveç pavarësisë, ambasadoriHolbrooke thotë se gjithkush e di secilat janë alternativat dhe me siguri qëata do të jenë në gjendje ta gjejnë zgjid-hjen. Megjithatë ai thotë se nuk do tëdonte të bënte parashikime për për-fundimin e negociatave.

“Nuk ka vlerë të parashikohet për-fundimi i negociatave. Vetëm po themse e rëndësishme është që nëse shqip-tarët duan të realizojnë ëndrrën e tyrehistorike, të cilën unë e mbështes, ataduhet të garantojnë sigurinë dhe lir-inë e pakicave, sidomos të serbëve”.

Megjithëse një nga idetë e hedhurapër të ardhmen është për një marrëvesh-je si ajo e Dejtonit, ambasadori i cili ishtevetë një nga arkitektët e saj, nuk shehngjashmëri mes Bosnjës dhe Kosovësdhe nuk e sheh të përshtatshme njëzgjidhje të tillë. Ai gjithashtu shprehetqartë se megjithëse janë negociatorët ataqë do të vendosin, ai vetë është kundërndarjes. Ambasadori Holbrooke ështëoptimist për të ardhmen e bisedimeveedhe për një arsye tjetër. Ai vlerëson lartdiplomatët ndërkombëtarë që janë cak-tuar për të ndërmjetësuar. “Si Shtetete Bashkuara, ashtu edhe Kombet eBashkuara kanë emëruar emisarë tëshkëlqyer. Marti Ahtisaari është shumëi zoti dhe i dërguari amerikan, Am-basadori Frank Wisner, të cilin e njohprej kohësh, që kur kemi qenë bashkënë luftën e Vietnamit, është një ngadiplomatët më të zotë në historinë mod-erne të diplomacisë amerikane. Kësh-tu mendoj se ekipi i Ahtisaarit dhe Wis-nerit do të ketë një rol shumë të madhpër zgjidhjen e këtij problemi të vjetër”.

Ambasadori vlerëson angazhimin ak-tual të Shteteve të Bashkuara përKosovën, pas 4 vjet vonese dhe thotë seky është një sinjal shumë i mirë për paqedhe qëndrueshmëri. Por si e parashikonzoti Holbrooke Ballkanin, në të ardh-men?

“Ëndrra ime është që Ballkani të jetënjë grup vendesh të pavarura, të lid-hura në një zonë të përbashkëtekonomike dhe që të futen të gjitha nëBashkimin Evropian përfshirëShqipërinë, Kosovën, Serbinë, Maline Zi, Bosnje-Hercegovinën dhe Kroac-inë”.

Holbrooke: Shqiptarët ishin me fat që e patën Rugovën

TELEGRAM NGUSHËLLIMI NGA KRYEMINISTRI BRITANIK TONI BLER

Po të shkruaj përtë shprehur

ngushëllimet e mia pasvdekjes së PresidentitRugova. Mendimet dhelutjet tona janë megruan dhe tre fëmijët etij, gjatë kësaj periudhekohore të vështirë...»

«

MESAZHI I PRESIDENTIT TË SHBA-VE DËRGUARFAMILJES RUGOVA DHE POPULLIT TË KOSOVËS

William Walkeri ish-shefi i misionit vëzhguestë OSBE-së në Kosovë,pas vdekjes së kryetaritRugova , në bisedëekskluzive telefonike përIliria Post, shprehidhimbje të thellë

“Lajmin e kam pritur i shokuar dheme një pikëllim të thellë pasi që aiishte njeri i madh dhe të gjithëve dotë na mungojë shumë në ardhmëri.Mendoj se të gjithë në Kosovë, të

gjitha anët, të gjitha fraksionet poli-tike, të gjitha grupet etnike, duhettë jenë shumë të tronditur meshkuarjen e tij.

E kam takuar Rugovën para pesëapo gjashtë javësh kur isha atje herëne fundit dhe, përkundër faktit qëvuante, ai ishte në gjendje të tako-het me mua dhe kemi biseduar njëkohë të gjatë për shëndetin e tij dhepër ardhmërinë. Ishte optimist se dotë jetë në gjendje ta mposhtë së-mundjen.

Mendoj se ai do të mungojë nëbisedimet që po vijnë pasi që ai ishtezëri i arsyes. Ende mendoj dhe jamoptimist se të tjerët do ta marrinvendin e tij dhe se ardhmëria e

Kosovës do të jetë e mirë. Do të vijatje kur të përfundojnë bisedimetdhe do të shoh një situatë tjetër ngakjo qe është tani.

Mendoj se kryetarit Rugova i takonpjesa më e madhe e meritave qëgjërat janë sjell deri në këtë pikë kujanë tani, por do të ketë të tjerë qëdo ta mbajnë pishtarin dhe besojse do të ketë zgjidhje të suksesshmepër popullin e Kosovës.

Bota është një vend i çuditshëmdhe sa herë që ndërron jetë ndonjënjeri, siç ishte kryetari Rugova, tëgjithë thonë se atë nuk ka kush ta za-vendësojë, por unë mendoj se kynuk është rasti këtë herë. Unë jamoptimist”.

Speciale3E premte, 27 janar 2006

Në këtë janar tëkobshëm Kosova ehumbi njeriun, i cilime veprimet e tij indrroi rrjedhat ehistorisë.

Ku ta gjej fjalën, atë fjalë prej gurit, ngakush do ta huazoj guximin, kujt t’iavjedh forcën që të mund ta thyej këtëheshtje varri që na ka mbërthyer tashe gjashtë ditë, jo vetëm ne këtu dhenë këtë sallë, por krejt Kosovën, tërëbotën shqiptare kudo që ajo gjendetdhe jo vetëm atë.

E nderuar familje Rugova, miq tëpikëlluar jemi tubuar sot këtu për t’iabërë nderimet mbase jo të fundit, njeri-ut që lindi në kohë të huaj, por qëme punën e tij intelektuale, politike,diplomatike e mbi të gjitha atë kom-bëtare e shndërroi atë në epokë qëdo ta marrë emrin e tij, Epoka e Ru-govës. Por kur flet loti fjala nuk kavend. Ajo hesht, sepse shpeshherënuk arrin ta shprehë atë që e ndien sh-pirti. E sot më zëshëm se kushdo tjetërpo flet loti, po flasin sytë, po flasin fy-tyrat tona të ngrysura, po flet dhem-bja.

Po flet pikllimi ynë i thell dhe i pam-barim. Të nderuar të pranishëm, itmerruar nga një ngjarje tragjike qëpati ndodhur kohë më parë në atëpjesën tjetër të kombit, një vëlla yninga matanë kufiri shkroi librin“Shqipëria trishtimi im”. E çfarë dotë duhej të them unë sot për Kosovën,këtë pjesë të atdheut tonë të rrudhur!?E çfarë duhet të them unë në këtëtargjedi tonë gjithëkombëtare? Mbase

këtë më mirë se unë e kushdo tjetëre tha populli i cili për këto gjashtë ditëme temperaturat nën 15 gradë celsiusqëndroi në rrugë. Sepse sikundër ed-he ai në janarin e largët këtu epesëqind vjet më parë që na e morikryetrimin tonë të të gjitha kohëveGjergj Kastriotin- Skënderbeun. E mëvonë edhe janarë të tjerë na i vodhënnjë nga një duke i ndarë nga lufta përliri Isa Boletinin e Bajram Currin, Is-mail Qemalin e Haxhi Zekën, shkrim-tarët Voreja Ujko, Ernest Koliqin e Ha-ki Stërmillin, atdhetarë, mërgimtarëvëllerëzit Jusuf e Bardhosh Gërvalla,drejtorin e qendrës po ashtu të parëinformative të Kosovës Enver Mal-okun, pastaj Smajl Hajdarajn e TahirZemajn. Si edhe shumë e shumë ja-narë të tjerë edhe ky janar na vjenshumëfish më i acartë, shumëfish mëi akullt, shumëfish më i përlotur, mëi përdhimbur dhe shumëfish më ipërmllefur. Na vjen si një metaforë ezisë dhe e pikëllimit, e lotit dhe e hid-hërimit, e vajit dhe gjëmimit, e mll-efit dhe e mallkimit, sepse gjashtë ditëmë parë vdiq presidenti!

Me 21 janar të këtij fillimviti letratshqipe e humbën rrezatorin dhe po-etin, kritikun e hollë dhe estetin, au-torin dhe bashkautorin e më se njëdyzine librash të zhanreve tëndryshme të krijimtarisë letrare.

Pra presidenti Rugova ishte shkrim-tar me vokacion, por në ato vitet estuhishme kur fati i kësaj pjese të at-dheut dhe të kombit kishte marrëtatëpjetën dhe për çdo moment pritejtë përplasej në humnerë, kur makine-ria ushtarako-policore dhe paramil-itare e Milosheviçit me tërë brutal-itetin dhe barbarinë që kishte, u vër-sul për t’i pushtuar hapësirat e ishtë sëmurës së Ballkanit, kur Kosovarrezikohej të shndërrohej e tëra në një

varrezë masive në një Toplicë të dytëose në një park nacional serb, ku dotë mbillej një bar i ri me farëjoshqiptare. Pra kur Kosova dhe pop-ulli i saj përpëlitej për jetë a vdekje,shkrimtarin e ri e thirri zëri i atdheutqë përkohësisht ta lërë punën letrare.Ai bashkë më një grup intelektualëshshqiptarë, në një program më shumëkombëtar se sa partiak formoi lëviz-jen e parë legale shqiptare nën obm-rellën e së cilës filloi veprimtarinëpolitike, unifikoi popullin dhe dukepromovuar për herë të parë në histor-inë e Ballkanit dhe të Evropës nëfrymë të re filozofike në politikën ekësaj pjesë të Ballkanit dhe të Europës.

Ai aplikoi rebelimin dhe mos-dëgjueshmërinë ndaj pushtetit serb,krijoi institucione të pavarura, theupropagandën zhurmëmadhe mbi 200-vjeçare antishqiptare dhe vuri bazate forta të një shteti sovran dhe tëpavarur.

Por nuk arriti ta përjetojë edhepavarësinë e tij formale. Në këtë janarKosova e humbi nismëtarin eDeklaratës Kushtetuese të njohur siDeklarata e 2 Korrikut, të Kushtetutëssë Kaçanikut, të Referendumit përPavarësinë e Kosovës, organizatorine zgjedhjeve të para nacionale dhepresidenciale shumëpartiake, akte kë-to që vunë bazën e fortë formalo-ju-

ridike për ndërtimin e institucionevetë para të pavarura në Kosovë dheshënuan fillimin e fundit të një regji-mi satrap të fundshekullit XX, si dhefillimin e proceseve për realizimin easpiratave shekullore të kësaj pjese tëatdheut dhe të kombit shqiptar.

Në këtë janar të kobshëm Kosovae humbi njeriun, i cili me veprimete tij i ndrroi rrjedhat e historisë. Nëkëtë janar të zisë kombëtare Kosovae humbi arkitektin dhe strategun epavarësisë së saj, laureatin e çmimitpër paqe të Fondacionit Pulitzer tëDanimarkës, fituesin e titullit Dok-tor Nderi të Universitetit të 8 të Parisitdhe atij të Tiranës, fituesit të çmimit“Saharov” të Parlamentit Evropian, tëçmimit për Paqe të Mynsterit të Gjer-manisë, të titullit “Qytetar Nderi” tëVenedikut, të Milanos dhe të Breshias,fituesin e çmimit po ashtu për Paqetë Unionit Demokratik të Katalonisënë Barcelonë të Spanjës, të titullit“Senator Nderi” të Parlamentit Evropi-an , të mirënjohjes “Mik i Shtetevetë Bashkuara të Amerikës”, e mbi tëgjitha Kosova dhe populli i saj e humbinjeriun dhe udhëheqësin e guximshëmhistorik me emrin e të cilit lidhet jovetëm formimi, zhvillimi, profilizimidhe rezistenca paqësore aktive e for-cës së parë dhe më të madhe politike– Lidhjes Demokratike të Kosovës, poredhe kjo pjesë e historisë mbi gjashtëm-bëdhjetëvjeçare të Kosovës dhe mëgjerë.

E humbi artikuluesin e denjë tëkërkesave për lirinë, pavarësinë dhedemokracinë e Kosovës, njeriun dheintelektualin e mirëfilltë të kalibritevropian, i cili me politikën e tij tëurtë, me përcaktimin e tij të sinqertëproevropian dhe properëndimor e fi-toi simpatinë e fuqisë më të madhetë botës dhe e solli bashkësinë

ndërkombëtare në Kosovë. Kosova ehumbi udhëheqësin e parë të madhshqiptar, i cili me urtinë e fjalës dheme madhështinë e veprës së tij jetë-sore diti t’i rirreshtojë shqiptarët nëpërgjithësi, e këta të Kosovës në veçan-ti aty ku vërtet me shekuj e kishinvendin dhe i miqësoi ata me shumëpopuj dhe kombe të vendeve për-parimtare të botës, sidomos të asajperëndimore, e humbi njeriun i cili siçdo të thoshte zëvendësguvernatorjae Pensilvanisë zonja Ketrin Bejker Noll,citoj: “Që me frymën e tij të ngrohtë tëbashkëpunimit si ideal drejt së cilësaspirojnë të gjithë njerëzit, që punoipër ta përmbyllur kornizën ligjore përpavarësinë e Kosovës, simbolin eunitetit dhe të bashkëpunimit ndër-shqiptar në Kosovë dhe më gjerë”.Me filozofinë e tij të rrallë, ai vërtet ikaloi kufijtë kombëtarë.

E quajtën Gandi i Ballkanit, e qua-jtën Xhorxh Ëashingtoni i Kosovës, equajtën… E, ai vazhdoi të ishte vetëmi tillë çfarë ishte, i madh , tepër i madhpër hapësirën në të cilën jetoi dheveproi. Një mik i tij i letrave, njëherëpati thënë: “Rugova, do të mbetet ud-hëheqës unikat në historinë kombëtare,i cili për më shumë se një dekadë egjysmë, pa polici dhe pa ushtri, pra pakëto dy segmente elementare të shtetit,udhëhoqi popullin e tij. Ai do tëmbetet gjithmonë president i Kosovës,udhëheqës i saj shpirtëror dhe historik.Ai, punoi tërë jetën, që edhe kur tëshkojë në përjetësi, ne të mos na lërëvetëm, dhe vërtet nuk jemi vetëm, për-reth nesh na la një numër të madh,jashtëzakonisht të madh miqsh.

Të faleminderit zoti President përtë gjitha ato që bëre për Kosovën dhepër popullin e saj. Të faleminderit qëna ktheve në identitetin tonë evropi-an.

Fjala e Kolë Berishës në ceremonin e varrimit të Presidentit Rugova

Kur flet loti fjala nuk ka vend

Ai, punoi tërë jetën, qëedhe kur të shkojë në

përjetësi, ne të mos na lërëvetëm, dhe vërtet nuk jemivetëm, përreth nesh na la njënumër të madh, jashtëzakon-isht të madh miqsh »

«

SpecialeE premte, 27 janar 20064

“SHBA janë të zotuarndaj vizionit të kryetaritRugova dhe popullit tëKosovës, që Kosova tëjetë shtëpi për të gjithëpopullin e saj, pjesë eEvropës dhe që do të jetëe sigurt në familjen ekombeve” tha Xhekson.

PRISHTINË, 26 JANAR - Për ta nderuarpër herë të fundit, Presidentin Rugo-va në hollin e Kuvendit të Kosovës,homazhe që nga orët e hershme tëmëngjesit kanë bërë përfaqësuesit mëtë lartë të institucioneve vendit dhendërkombëtarë. Arkivoli me trupin epajetë të kryetarit të Kosovës IbrahimRugova, i mbuluar me flamurin e Dar-danisë, i shoqëruar nga 6 roje nderi tëarmatosura, të Trupave të Mbrojtjes sëKosovës trupi i pajetë i presidentit tëKosovës, dr. Ibrahim Rugova, i ven-dosur në shtratin e Topit, në orën 9 e30 minuta është nisur nga holli i Ku-vendit të Kosovës, drejt sallës “1 Tetori”,ku u zhvillua ceremonia zyrtare e përku-jtimore.

Kortezhi mortor, përshkoi rrugën ngaKuvendi i Kosovës, përgjatë sheshit Në-na Terezë, të udhëkryqi i Fakultetit tëFilologjisë, Udhëkryqi të Mensa e Stu-dentëve dhe prej aty në Sallën “1Tetori”.

Gjatë rrugës së kortezhit mortor prejKuvendit të Kosovës deri në Sallën “1 Tetori “, qytetarët nuk siç ishte e par-alajmëruar nuk iu bashkuan kortezhitmortor por qëndruan në të dyja anët errugës duke nderuar dhe përshëndeturpër herë të fundit Presidentin që aqshumë i deshën dhe i deshi.

Në sallën “1 Tetori” ndërkaq, trupii pajetë i kryetarit të Kosovës u prit ngambi 50 delegacione të shteteve tëndryshme. Përveç tjerëve, të pranishëmishin: delegacioni i Shteteve tëBashkuara, i Bashkimit Evropian meshefin e diplomacisë Havier Solana,delegacioni i Shqipërisë në krye mekryetarin Alfred Moisiu, i dërguari iOKB-së në bisedimet për statusin Mar-ti Ahtisari, kryeministra, ministra dhezyrtarë të lartë të vendeve të ndryshmeevropiane, përfaqësues politikë të shqip-tarëve nga rajoni dhe diaspora, zyr-tarë të lartë politikë të Kosovës, tëmekanizmave ndërkombëtare nëKosovë etj. Tingujt e himnit kombë-tar, pastaj të atij të propozuar ngakryetari Rugova “Kur ka ra kushtriminë Kosovë”, dhe një minutë heshtjeshënuan fillimin e ceremonisë qen-drore. Në fjalimin e tij shefi i UNMIK-ut Soren Jesen Petersen tha se praniae të gjithë këtyre njerëzve flet për per-sonalitetin e kryetarit.

“Kryetari Rugova ia solli ndërmendbotës nganjëherë indiferente mjerimine Kosovës. Sot ajo nuk është më indifer-ente. Tani bota ka ardhur tek ai për t’idhënë lamtumirën e ngrohtë” tha Pe-tersen.

Ai ishte baba i Kosovës, ishte i bindurnë besimin e tij dhe i palëkundur nëmetodat e tij, tha Petersen.

“Në një kohë dhe në një rajon kushumëkush kthehej nga e kaluarakryetari Rugova ishte gjithmonë i ori-entuar nga e ardhmja. Ai ia shtroi rrugënKosovës dhe iu përmbajt asaj në mënyrëtë palodhur” tha shefi i UNMIK-ut.

Kjo rrugë, tha shefi i UNMIK-ut çondrejtë një Kosove demokratike, shumet-nike, të lirë, të integruar në Evropë dhenë lidhje të forta me Shtetet e Bashkuara.

Andaj, tha Petersen, Rugova ka lënë njëzbrazëtirë pas vetes por edhe një vizion.

“Është vizioni përmbushjen e të cilitnuk e priti por realizimi i të cilit do tëarrihet përmes unitetit dhe përkush-timit të atyre që do të shkojnë pas ha-pave të tij. Ky do të jetë përkujtimi ivërtetë për të” tha Petersen.

Kryeministri Bajram Kosumi tha seRugova i dha imazh bashkëkohor lëviz-jes patriotike të shekullit XX në Kosovë.

“Emri i presidentit Rugova njeriut tëbashkimit dhe tolerancës, i njeriut tëmirëkuptimit dhe të forcës intelektuale,durimit dhe qëndrueshmërisë është ilidhur pashkëputshëm me pavarësinëe Kosovës të cilën e bëri të njohur ku-do në botë” tha Kosumi.

Ne, tha kryeministri do ta shndër-rojmë në realitet vizionin e kryetarittë ndjerë.

“Vdekja e kryetarit Rugova në peri-udhën më të rëndësishme për Kosovënshton nevojën për një unitet edhe mëtë madh të popullit dhe udhëheqjessë tij, për ta rrumbullaksuar procesine gjatë për liri dhe për krijimin e shtetitmodern e demokratik të Kosovës” thaKosumi.

Miku i vjetër i kryetarit të ndjerë,njëkohësisht përfaqësues i lartë i BE-sëpër politikë të jashtme dhe siguri, HavierSolana përkujtoi takimet me Rugovën.

“Ibrahim Rugova e përkushtoi tërëjetën e tij për mbrojtjen e të drejtavetë popullit të Kosovës. Ishte i qën-drueshëm në bindjen e tij por ishteedhe njeri i paqes dhe i përkushtuar nëarritjen e objektivave të tij” tha Solana.Vdekja e tij tha Solana është një hum-bje e madhe. “Sinqerisht shpresoj qëtrashëgimia e tij dhe mendimi i tij dotë vazhdojë të ekzistojë në Kosovë. Nëkëtë moment udhëheqësit politik duhettë tregojnë bashkim, përgjegjësi dhezemërgjerësi. Ka edhe shumë punë përt’u bërë” tha Solana.

Shefi i delegacionit të Shteteve tëBashkuara Alfonso Xhekson, tha sena ka lënë një njeri i përkushtuar ndajpopullit dhe tokës së tij si dhe një miki madh i Shteteve të Bashkaura.

“SHBA janë të zotuar ndaj vizionittë kryetarit Rugova dhe popullit tëKosovës, që Kosova të jetë shtëpi përtë gjithë popullin e saj, pjesë e Evropësdhe që do të jetë e sigurt në familjen ekombeve” tha Xhekson.

Tani është koha të bashkohemi dhetë përfundojmë punën e kryetarit Ru-gova, porositi Xhekson.

Kryeparlamentari Nexhat Daci e cilë-soi kryetarin e ndjerë, simbol dhe pri-jës.

“President i respektuar, Kosova e për-lotur është në pikëllim të thellë, por mezemër besimtare që shpirti juaj bashkëme plejadën do të na prijnë në finalene madhe të pavarësisë në të cilën din-jitetshëm na udhëhoqët ju” tha Daci.

Pushoni i qetë në parajsën e gjithë-sisë, sepse në këtë botë tonë kalimtareasnjëherë nuk gjetët kohë për pushim,tha kryeparlamentari Daci.

“Njëherë nga lufta për ekzistencë dhelufta për ekzistencë dhe në dy dekadate fundit nga puna e strategut politikdhe diplomatik për Kosovën e lirë tëdinjitetshme e të pavarur. Kryetar iKosovës ju e përmbushët ëndrrën tu-aj, i bëtë themelet që Kosova të jetë shteti lirë dhe i pavarur” tha Daci.

Kryeparlamentari Nexhat Dacigjithashtu falënderoi bashkësinëndërkombëtare për ndihmën që po ijep Kosovës. Fjalimin e tij kryeparla-mentari, e përfundoi duke iu drejtuarkryetarit të ndjerë me frazën. “Zoti iubekoftë, ndërsa Kosovën ju e bekuatme veprën dhe jetën tuaj”, tha në fundDaci.

Lamtumirë,Presidenti ynë i dashur

Me nderime të larta u varros presidenti i Kosovës Ibrahim Rugova


Garda e TMK-së përcjell trupin e pa jetë të Presidentit Rugova




Një jetë e terëkushtuar kombitIbrahim Rugova u lind më 2 dhjetor1944 në fshatin Cerrcë, komuna e Is-togut, në Kosovë. Më 10 janar 1945, ko-munistët jugosllavë ia pushkatojnëbabain e tij Ukë Rugova dhe gjyshinRrustë Rugova, që kishte qenë luftë-tar i njohur kundër çetave çetnike qëpo depërtonin gjatë Luftës së DytëBotërore në krahinën e Rugovës.

Ibrahim Rugova mbaroi shkollim-in e mesëm në Pejë më 1967. Diplomoinë Degën e Albanologjisë të Fakul-tetit të Filozofisë të Universitetit të Pr-ishtinës më 1971. Zoti Rugova qëndroigjatë një viti akademik (1976-77) nëParis, në Ecole Pratique des HautesEtudes, nën mbikëqyrjen e Prof. RolandBarthes-it, ku ndoqi interesimet e ve-ta shkencore në studimin e letërsisë,me përqëndrim në teorinë letrare.

Ibrahim Rugova mori doktoratën nëletërsisë në Universitetin e Prishtinësmë 1984.

Më 1996, Dr. Ibrahim Rugova uzgjodh anëtar korrespondent iAkademisë së Arteve dhe të Shken-cave të Kosovës.

Po në këtë vit ai u shpall doktor nderii Universitetit të Parisit VIII në Paris.

Autor i dhjetë librave. Dr. IbrahimRugova ishte në nismë redaktor nëgazetën e studentëve “Bota e re” dhenë revistën shkencore “Dituria” (1971-72), që botoheshin në Prishtinë. Pastajpër afro dy dekada, Dr. Rugova punoinë Institutin Albanologjik të Prishtinëssi hulumtues i letërsisë. Për një kohëka qenë kryeredaktor i revistës “Gjur-mime albanologjike”, që e nxirrte kyInstitut.

Dr. Rugova është zgjedhur kryetar iShoqatës së Shkrimtarëve të Kosovësmë 1988, i cili u bë bërthamë efuqishme e lëvizjes shqiptare që pokundërshtonte sundimin komunistserb/jugosllav në Kosovë.

Si intelektual me nam që i jepte zëkësaj lëvizjeje intelektuale e politike,Dr. Rugova u zgjodh më 23 dhjetor 1989kryetar i Lidhjes Demokratike tëKosovës (LDK), partisë së parë politikenë Kosovë që e sfidoi drejtpërdrejtregjimin komunist në fuqi. LDK-ja ubë shpejt forca politike prijëse nëKosovë, duke mbledhur shumicën epopullit, edhe pse në ndërkohë ushfaqën në skenë edhe parti e grupetë tjera.

Nën udhëheqjen e Dr. Ibrahim Ru-govës, LDK-ja, në bashkëpunim me for-cat e tjera politike shqiptare në Kosovëdhe me Kuvendin e atëhershëm tëKosovës, përmbylli kornizën ligjorepër institucionalizimin e pavarësisë sëKosovës. Deklarata e Pavarësisë (2 ko-rrik 1990), shpallja e Kosovës Repub-likë dhe miratimi i kushtetutës së saj(7 shtator 1990), referendumi popul-lor për pavarësinë dhe sovranitetin eKosovës mbajtur në fund të shtatorittë vitit 1991, qenë prelud për zgjedhjete para shumëpartiake për Kuvendine Kosovës dhe zgjedhjet presidencialenë Republikën e Kosovës më 24 maj1992. LDK-ja fitoi shumicën dërrmuesetë deputetëve në Kuvend, në të cilinpërfaqësoheshin edhe tri parti të tjera,ndërsa Dr. Ibrahim Rugova u zgjodhKryetar i Republikës së Kosovës meshumicë dërrmuese të votës.

Dr. Ibrahim Rugova u rizgjodhKryetar i Republikës së Kosovës në zg-jedhjet e mbajtura në mars të vitit 1998.Partia e tij, LDK, fitoi shumicën evendeve në Kuvendin e Republikës sëKosovës në atë vit.

Nën udhëheqjen e Dr.Rugovës, LDK-ja fitoi 58% të votave të elektoratit nëzgjedhjet lokale, të sponsorizuarandërkombëtarisht, në Kosovën epasluftës, në tetor të vitit 2000, si dhezgjedhjet e para nacionale në vitin 2001dhe zgjedhjet e dyta lokale më 2002.Poashtu LDK-ja nën udhëheqjen e Dr.Rugovës i fitoi edhe zgjedhjet e fun-dit nacionale të 23 tetorit 2004.

Dr. Ibrahim Rugova u zgjodh Presi-dent i Kosovës në mars të vitit 2002 në

bazë të zgjedhjeve nacionale të zhvil-luara në nëntor të 2001, si dhe më 3dhjetor të vitit 2004 u rizgjodh Presi-dent i Kosovës në bazë të zgjedhjevetë dyta nacionale të 23 tetorit.

Ibrahim Rugova është edhe kryetari LDK-së.

Në shtator 2005 u zgjodh shef i Ekip-it Negociator për statusin Kosovës.

Biografia e Presidentit të Kosovës Dr. Ibrahim Rugova

Çmimet dhe titujtndërkombëtarë

� Më 1995, Dr.Rugovës iu dha Çmimipër paqe i FondacionitPaul Litzer nëDanimarkë.

� Më 1996, IbrahimRugova u shpall DoktorNderi (Honoris Causa) iUniversitetit të ParisitVIII Sorbonë, Francë.

� Më 1998, Rugova iunda Çmimi Saharov iParlamentit Evropian.

� Në vitin 1999,Rugova mori Çmiminpër paqe të qytetitMynster (Münster),Gjermani, ndërsa ushpall qytetar nderi iqyteteve italiane:Venedikut, Milanos dheBreshias (Brecscia).

� Në vitin 2000, Dr.Rugova mori Çmiminpër paqe të UnionitDemokratik tëKatalonisë “ManuelCarrasco iFormiguera”, nëBarcelonë, Spanjë.

� Në vitin 2004Ibrahim Rugova underua me Çmimin eEvropës Senator Nderinga Fonadcioni panevo-prian Coudenhove-Kalergi.

� Po në vitin 2004 underua ngaKomunuelthi iPensilvanisë (SHBA)“Mik i Shteteve tëBashkuara tëAmerikës”.

� Ibrahim Rugova më2004 u shpall HonorisCausa (Doktor Nderi) iUniversitetit të Tiranës.

1995

1996

1998

1999

2000

2004



Moisiu dekoron Presidentin Rugovame Urdhrin “Flamuri Kombëtar”"Një Kosovë e pavarurtë realizohet sa mëparë" tha ai, ndërsaporositi popullinshqiptarë dhepolitikanët që të jenë tëbashkuar dhe të ecinpërpara, "për realizimine ëndrrës së Rugovësdhe të gjithëshqiptarëve"

Presidenti i Shqipërisë Alfred Moi-siu dekoroi post mortum Presidentine Kosovës Ibrahim Rugova me Ur-dhrin “Flamuri Kombëtar".

"Unë kam vendosur ta dekoroj Pres-identin Rugova me Dekoratën më tëlartë - Urdhrin e Flamurit Kombëtar",tha Moisiu duke i siguruar shqiptarëtse do të realizohet sa më parëpavarësia e Kosovës, ndërsa porosi-ti popullin shqiptar dhe politikanëtqë të jenë të bashkuar dhe të ecin për-para, "për realizimin e ëndrrës së Ru-govës dhe të gjithë shqiptarëve".

Këto komente Presidenti AlfredMoisiu, i bëri pas takimit me kryetarin

e Kuvendit të Kosovës Nexhat Daci.Në këtë takim morën pjesë edhekryeministri Sali Berisha, Kryetarja eKuvendit Jozefina Topalli dhe anë-tarët tjerë të delegacionit të lartështetëror pas homazheve që i bënëPresidentit Rugova.

Presidenti Moisiu ngushëlloi edhenjëherë popullin shqiptar për humb-jen e madhe, që, siç tha ai, nuk ështëvetëm për shqiptarët e Kosovës, pore të gjithë shqiptarëve kudo janë".

Kryeministri Berisha, që gjithash-tu u ka shprehur ngushëllimet mëtë thella familjes Rugova, institucion-eve dhe gjithë popullit të Kosovës,tha: “Presidenti Rugova ishte produkt,ishte pjellë e moralit, e shpirtit të këtijpopulli”. Ai tha se e ardhmja eKosovës është e garantuar.

"Udhëheqja politike e Kosovës dheqytetarët e saj, duhet ta ndjekin rrugëne presidentit Rugova, gjatë së cilësluftoi me aq përkushtim, do ta ço-jnë përpara një Kosovë evropiane,të lirë, të pavarur të integruar, dhe fak-tore e paqes dhe e stabilitetit", thaai.

Ndërsa, kryetarja e Kuvendit Joze-fina Topalli, tha se Dr.Rugova ështëabsolutisht humanisti i shekullit XX,dhe "gjenerali i kohëve moderne, qëditi ta çojë popullin atje ku duhet".

Delegacioni më pas është shënuarnë librin e zisë të hapur në katin ePresidencës së Kosovës. Presidenti i Shqipërisë Alfred Mojsiu gjat homazhit.

Nënsekretari Burnspërsëriti qëndrimin eUashingtonit përudhëheqësit shqiptarëtë Kosovës që tëbashkohen nën njëplatformë unike

UASHINGTON, 26 JANAR - Derisa shumi-ca e kanaleve televizive amerikane kanë

dhënë pamje me homazhet për presidentine Kosovës, Shtetet e Bashkuara të Amerikëssërish kanë bërë thirrje për unitet dhebashkim të udhëheqësve shtetërorë dhepartiakë kosovarë. Domosdoshmërinë eunitetit e theksoi prapë nënsekretari i De-partamentit të Shtetit, Nikolas Burns, dukepërmendur vakuumin politik që është kri-juar me vdekjen e Presidentit Rugova.

Nënsekretari Burns përsëriti qëndrim-in e Uashingtonit për udhëheqësit shqip-tarë të Kosovës që të bashkohen nën njëplatformë unike për vazhdimin e bised-imeve, duke refuzuar kategorikisht çfarë-do lloj dhune.

Delegacioninpresidencial amerikanpo e kryeson AlphonsoJackson, Sekretar përBanim dhe ZhvillimUrban, ndërsa nëdelegacionin që kacaktuar Presidentiamerikan George W.Bush, janë PhilipGoldberg, shef iMisionit Amerikan nëKosovë dhe FrankWisner, PërfaqësuesSpecial i SekretaresAmerikane të Shtetit nëbisedat për Statusin eKosovës.

PRISHTINË, 26 JANAR - Në ceremoninëmortore të presidentit të KosovësIbrahim Rugova morën pjesë mbi 50delegacione të botës. Në librin e zisë,i cili është vendosur para zyrës sëkryetarit tashmë të ndjerë Ibrahim Ru-gova, në Kuvendin e Kosovës, të en-jten janë nënshkruar përfaqësues tështeteve të ndryshme të botës dhediplomatë të institucioneve ndërkom-bëtare, të cilët erdhën për të marrë pjesënë ceremoninë e varrimit.

Në librin e zisë është nënshkruarpresidenti i Maqedonisë, Branko Cër-venkovski, ai i Kroacisë Stipe Mesiç,një delegacion nga Gjermania i prirënga ministri i Punëve të Jashtme tëGjermanisë, Frank-Walter, eurode-putetja Doris Pack, si dhe shumë del-egacione nga vende tjera.

Delegacioni nga Gjermania, i prirënga ministri i Punëve të Jashtme tëGjermanisë, Frank-Walter është takuarme kryeparlamentarin Nexhat Daci.Ai e ka falënderuar delegacionin gjer-man që gjeti kohë të jetë bashkë me

popullin e Kosovës në këto ditë të rën-da të zisë.

Delegacionin presidencial amerikanpo e kryeson Alphonso Jackson, Sekre-tar për Banim dhe Zhvillim Urban,ndërsa në delegacionin që ka caktuarPresidenti amerikan George W. Bush,janë Philip Goldberg, shef i MisionitAmerikan në Kosovë dhe Frank Wis-ner, Përfaqësues Special i SekretaresAmerikane të Shtetit në bisedat përStatusin e Kosovës. Të gjitha delega-cionet nga Evropa dhe bota së pari janënënshkruar në librin e zisë, pastaj kanëbërë homazhe pranë trupit të pajetëtë kryetarit Rugova i cili ndërroi jetë tështunën e kaluar. Grupi për Pritjen eDelegacioneve Ndërkombëtare, i cak-tuar nga Këshilli për Varrim, të gjithadelegacioneve u ka bërë pritje të or-ganizuar në Aeroportin e Prishtinës.

Ndryshe media nga gjithë bota kanëshfaqur interesim të madh për përc-jelljen e ceremonive përkujtuese dhemortore.

Në të njëjtën kohë meceremoninë mortore tëPresidenti Rugova nëPrishtinë, një grupstudentesh kosovarë nëTiranë, i dhanëlamtumirën e funditpresidenti të tyre.

TIRANË, 26 JANAR - Ceremonia e varrim-it të presidentit të Kosovës Ibrahim Ru-gova është shoqëruar edhe me reagimetë ndryshme në Shqipëri. Kështu tak-sistet kanë përshëndetur ndarjen e pres-identit me buritë e makinave, ndërsanë Ministrinë e Mbrojtjes, është mba-jtur një minutë heshtje për nder të tij.

Në të njëjtën kohë me ceremoninëmortore të Presidenti Rugova në Prisht-inë, një grup studentesh kosovarë nëTiranë, i dhanë lamtumirën e funditpresidenti të tyre. Duke synuar afërsinëe dy popujve, studentët zgjodhën krye-qytetin shqiptar për të përcjellë atëqë ata e quajnë arkitekt të pavarësisë.

Një minutë heshtje në nderim të pres-identit të Kosovës, Ibrahim Rugova, mba-jti Gjykata e Lartë Shqiptare. Në orën13:00 të ditës së sotme, kur në Kosovëpo zhvillohej ceremonia mortore e Pres-identit Rugova, anëtarë të kësaj gjykate,të shoqëruar dhe nga punonjës të tjerëtë saj mbajtën 1 minute heshtje në nder-im të udhëheqësit kosovar.

Vazhdoni rrugën ePresidentit Rugova

Trashëgimia e Rugovës

Flamuri në gjysëmshtizë në Tiranë.

Alphonso Jackson, Sekretar për Banim dheZhvillim Urban

Në Tiranë u mbajtën ceremoni për nder tëPresidentit Rugova

ShBA-të bënë thirrje për unitet dhe bashkim

Vdekja e presidentit Ibrahim Rugovaishte një shok i madh për Kosovën. Aiishte një burrë që i ka kushtuar jetën etij mbrojtjes së të drejtave të popullit tëKosovës.

Por vdekja e tij ishte gjithashtu njëhumbje e madhe për Ballkanin dheEvropën, pasi Ibrahim Rugova ishtegjithashtu një burrë i paqes, i vendosurpërballë dhunës dhe shumë iangazhuar për idealin e paqes, idealekëto që janë në themel të ndërtimit tëEvropës dhe të cilat do të forcojnë sottransformimin demokratik të Ballkanit.

Presidenti Rugova ishte i respektuarnga e gjithë bota për angazhimin dhevendosmërinë për paqen, por gjithash-tu populli i Kosovës e donte përangazhimin e tij lidhur me të ardhmen.Ishte një nga ironitë mizore të fatit qëai ndërroi jetën tani në momentin kurai duhej më shumë se kurrë, momentinqë ai priste, që të udhëhiqte për tëndihmuar statusin e ardhshëm tëKosovës. I gjithë Ballkani ka bërëshumë progres gjatë këtyre viteve.

Rreziku i luftërave është mënjanuar,reformat kanë ecur përpara dhe shenjate zhvillimit ekonomik janë të duk-shme. Gjithsesi, «puna e pambaruar»dhe në mënyrë të veçantë moszgjidhjae statusit të Kosovës mbetet një barrë erëndë. Ka ende grupe radikale në pjesëtë ndryshme të Ballkanit, të cilat beso-jnë, që nëse vendimi i Kosovës mundtë shkojë në një drejtim apo në njëtjetër, kjo do të krijojë mundësinë përtë rihapur çështjen e territoreve oseçështje etnike. Ky problem i pazgjidhurkrijon një sens të pasigurisë politikishtdhe ekonomikisht.

2006 është viti në të cilin ky problemdo të trajtohet përfundimisht dhe pritettë zgjidhet. Asnjëri nuk duhet të nën-vlerësojë vështirësinë. Gjurmët e kon-flikteve të mëparshme janë endeprezentë, tensionet dhe mosbesimetjanë pengesa të mëdha për progresin.

Kjo do të kërkojë angazhim të madhnga partitë dhe vendosmëri nga lider-shipi i Komunitetit Ndërkombëtar përta çuar procesin drejt një konkluzionitë suksesshëm. Me Marti Ahtisarin,Kombet e Bashkuara kanë zgjedhurnjeriun e duhur për të kryesuar pro-cesin.

Nëse procesi i negociatave për sta-tusin është i vështirë, çmimi i justi-fikon përpjekjet. Një zgjidhje e nder-shme dhe e qëndrueshme për Kosovëndo të thotë që i gjithë territori i Ballka-nit do të hedhë një hap përpara.

Organizimi territorial i rajonit nukdo të jetë më në pyetje, fantazmat e tëkaluarës do të dëbohen një herë e mirë.Qeveritë dhe shoqëritë do të mund tëfokusohen në një agjendë të vërtetë, nëzhvillimin ekonomik, në progresin nëreforma drejt Bashkimit Evropian.

Nëse projekti për një zgjidhje për-fundimtare për Kosovën, do të jetë isuksesshëm, kjo do të jetë e mundurvetëm pasi i gjithë rajoni ndan të njëjtataspirata për të ardhmen, që do të shua-jë të gjitha mëritë e të kaluarës.

Ajo që e bashkon Ballkanin sot ështëse konsensusi për të marrë pjesë në in-tegrimin evropian është fat i tyre i për-bashkët.

Pushteti magjik i Bashkimit Evropiani drejton përpjekjet për reformat poli-tike dhe ekonomike dhe asistencakonkrete e BE ndihmon në krijimin ekapacitetit për të ecur përpara në këtëdrejtim.

Zgjuarsia dhe autoriteti i Ibrahim Ru-govës do t’i mungojë Kosovës, sidomosgjatë këtyre kohëve. Por, sinqerisht, unëmendoj që trashëgimia e Rugovës do tëudhëheqë liderët politikë të Kosovës qëtë ruajnë bashkimin dhe përgjegjësinë.

Kjo është mënyra më e mirë për të re-spektuar kujtimin e Kosovës. Kjo ështëgjithashtu ajo që Komuniteti Ndërkom-bëtar po kërkon nga ata dhe populli iKosovës pret prej tyre.

Lamtumirë, vëlla!

Të gjitha delegacionet u nënshkruan në librin e zisë

Njeriu i paqes - Gandi i Ballkanit

Nga Havier SOLANA


Lamtumirë, Presidenti ynë i dashur “SHBA janë të zotuarndaj vizionit të kryetaritRugova dhe popullit tëKosovës, që Kosova tëjetë shtëpi për të gjithëpopullin e saj, pjesë eEvropës dhe që do tëjetë e sigurt në familjene kombeve” thaXhekson.Tani është koha tëbashkohemi dhe tëpërfundojmë punën ekryetarit Rugova,porositi Xhekson.

PRISHTINË, 26 JANAR - Për ta nderuarpër herë të fundit, Presidentin Rugovanë hollin e Kuvendit të Kosovës,homazhe që nga orët e hershme tëmëngjesit kanë bërë përfaqësuesit mëtë lartë të institucioneve vendit dhendërkombëtarë.

Arkivoli me trupin e pajetë të kryetar-it të Kosovës Ibrahim Rugova, i mbu-luar me flamurin e Dardanisë, ishoqëruar nga 6 roje nderi të armato-sura, të Trupave të Mbrojtjes së Kosovëstrupi i pajetë i presidentit të Kosovës,dr. Ibrahim Rugova, i vendosur nështratin e Topit, në orën 9 e 30 minu-ta është nisur nga holli i Kuvendit tëKosovës, drejt sallës “1 Tetori”, ku uzhvillua ceremonia zyrtare e përkuj-timore.

Kortezhi mortor, përshkoi rrugën nga

Kuvendi i Kosovës, përgjatë sheshitNëna Terezë, të udhëkryqi i Fakul-tetit të Filologjisë, Udhëkryqi të Men-sa e Studentëve dhe prej aty në Sal-lën “1 Tetori”.

Gjatë rrugës së kortezhit mortor prejKuvendit të Kosovës deri në Sallën “1 Tetori “, qytetarët nuk siç ishte e par-alajmëruar nuk iu bashkuan kortezhitmortor por qëndruan në të dyja anëte rrugës duke nderuar dhe përshënde-tur për herë të fundit Presidentin që aqshumë i deshën dhe i deshi.

Në sallën “1 Tetori” ndërkaq, trupii pajetë i kryetarit të Kosovës u prit ngambi 50 delegacione të shteteve tëndryshme. Përveç tjerëve, të pranishëmishin: delegacioni i Shteteve tëBashkuara, i Bashkimit Evropian meshefin e diplomacisë Havier Solana,delegacioni i Shqipërisë në krye mekryetarin Alfred Moisiu, i dërguari iOKB-së në bisedimet për statusin Mar-ti Ahtisari, kryeministra, ministra dhezyrtarë të lartë të vendeve të ndryshmeevropiane, përfaqësues politikë tëshqiptarëve nga rajoni dhe diaspora,zyrtarë të lartë politikë të Kosovës, tëmekanizmave ndërkombëtare nëKosovë etj.

Tingujt e himnit kombëtar, pastajtë atij të propozuar nga kryetari Ru-gova “Kur ka ra kushtrimi në Kosovë”,dhe një minutë heshtje shënuan fillim-in e ceremonisë qendrore. Në fjalim-in e tij shefi i UNMIK-ut Soren JesenPetersen tha se prania e të gjithë këtyrenjerëzve flet për personalitetin ekryetarit.

“Kryetari Rugova ia solli ndërmendbotës nganjëherë indiferente mjerim-in e Kosovës. Sot ajo nuk është mëindiferente. Tani bota ka ardhur tekai për t’i dhënë lamtumirën e ngrohtë”tha Petersen.

Ai ishte baba i Kosovës, ishte i bindurnë besimin e tij dhe i palëkundur nëmetodat e tij, tha Petersen.

“Në një kohë dhe në një rajon kushumëkush kthehej nga e kaluarakryetari Rugova ishte gjithmonë i ori-entuar nga e ardhmja. Ai ia shtroirrugën Kosovës dhe iu përmbajt asajnë mënyrë të palodhur” tha shefi i UN-MIK-ut.

Kjo rrugë, tha shefi i UNMIK-ut çondrejtë një Kosove demokratike, shumet-nike, të lirë, të integruar në Evropë dhenë lidhje të forta me Shtetet eBashkuara. Andaj, tha Petersen, Rugo-va ka lënë një zbrazëtirë pas vetes poredhe një vizion.

“Është vizioni përmbushjen e të cilitnuk e priti por realizimi i të cilit dotë arrihet përmes unitetit dhe përkush-timit të atyre që do të shkojnë pas ha-pave të tij. Ky do të jetë përkujtimi ivërtetë për të” tha Petersen.

Kryeministri Bajram Kosumi tha seRugova i dha imazh bashkëkohor lëviz-jes patriotike të shekullit XX në Kosovë.

“Emri i presidentit Rugova njeriut tëbashkimit dhe tolerancës, i njeriut tëmirëkuptimit dhe të forcës intelektuale,durimit dhe qëndrueshmërisë është ilidhur pashkëputshëm me pavarësinëe Kosovës të cilën e bëri të njohur ku-do në botë” tha Kosumi.

Ne, tha kryeministri do ta shndërro-jmë në realitet vizionin e kryetarit tëndjerë.

“Vdekja e kryetarit Rugova në peri-udhën më të rëndësishme për Kosovënshton nevojën për një unitet edhe mëtë madh të popullit dhe udhëheqjes sëtij, për ta rrumbullaksuar procesin egjatë për liri dhe për krijimin e shtetitmodern e demokratik të Kosovës” thaKosumi.

Miku i vjetër i kryetarit të ndjerë,

njëkohësisht përfaqësues i lartë i BE-së për politikë të jashtme dhe siguri,Havier Solana përkujtoi takimet meRugovën.

“Ibrahim Rugova e përkushtoi tërëjetën e tij për mbrojtjen e të drejtavetë popullit të Kosovës. Ishte i qën-drueshëm në bindjen e tij por ishte ed-he njeri i paqes dhe i përkushtuar nëarritjen e objektivave të tij” tha Solana.Vdekja e tij tha Solana është një hum-bje e madhe. “Sinqerisht shpresoj qëtrashëgimia e tij dhe mendimi i tij dotë vazhdojë të ekzistojë në Kosovë.Në këtë moment udhëheqësit politikduhet të tregojnë bashkim, përgjegjësidhe zemërgjerësi. Ka edhe shumë punëpër t’u bërë” tha Solana.

Po i bëjmë nderime njeriut që lindinë një tokë të sertë dhe kohë tëparakohshme, por me punën e tij e zbu-ti dhe e shndërroi atë në kohë të ko-heshe që lidhet me emrin e tij, thanënkryetari i Lidhjes Demokratike KolëBerisha.

“Në këtë janar të zisë kombëtareKosova humbi njeriun dhe udhëhe-qësin e guximshëm historik me em-rin e të cilit lidhet jo vetëm formimi,zhvillimi profilizimi, i forcës së parëmë të madhe politike, LDK, por edhekjo pjesë e historisë mbi 16 vjeçare eshqiptarëve të Kosovës dhe më gjerë.Kosova humbi artikuluesin e denjë tëkërkesave për liri e pavarësi të Kosovës”tha Berisha.

Berisha tha se Kosova humbi njeri-un që me veprën e tij ndërroi rrjedhate historisë.

“Kosova sot e humbi udhëheqësin eparë të madh shqiptar i cili diti ta rir-reshtojë popullin shqiptar nëpërgjithësi e atë të Kosovës në veçan-ti aty ku shekuj më parë e kishtevendin” tha Berisha.

Shefi i delegacionit të Shteteve tëBashkuara Alfonso Xhekson, tha se naka lënë një njeri i përkushtuar ndaj pop-ullit dhe tokës së tij si dhe një mik imadh i Shteteve të Bashkaura.

“SHBA janë të zotuar ndaj vizionittë kryetarit Rugova dhe popullit tëKosovës, që Kosova të jetë shtëpi përtë gjithë popullin e saj, pjesë e Evropësdhe që do të jetë e sigurt në familjene kombeve” tha Xhekson.

Tani është koha të bashkohemi dhetë përfundojmë punën e kryetarit Ru-gova, porositi Xhekson.

Kryeparlamentari Nexhat Daci e cilë-soi kryetarin e ndjerë, simbol dhe pri-jës.

“President i respektuar, Kosova e për-lotur është në pikëllim të thellë, porme zemër besimtare që shpirti juajbashkë me plejadën do të na prijnënë finalen e madhe të pavarësisë nëtë cilën dinjitetshëm na udhëhoqët ju”tha Daci.

Pushoni i qetë në parajsën e gjithë-sisë, sepse në këtë botë tonë kalimtareasnjëherë nuk gjetët kohë për pushim,tha kryeparlamentari Daci.

“Njëherë nga lufta për ekzistencë dhelufta për ekzistencë dhe në dy dekadate fundit nga puna e strategut politikdhe diplomatik për Kosovën e lirë tëdinjitetshme e të pavarur. Kryetar iKosovës ju e përmbushët ëndrrën tu-aj, i bëtë themelet që Kosova të jetë shteti lirë dhe i pavarur” tha Daci.

Kryeparlamentari Nexhat Dacigjithashtu falënderoi bashkësinëndërkombëtare për ndihmën që po ijep Kosovës. Fjalimin e tij kryeparla-mentari, e përfundoi duke iu drejtuarkryetarit të ndjerë me frazën. “Zoti iubekoftë, ndërsa Kosovën ju e bekuatme veprën dhe jetën tuaj”, tha në fundDaci.

Me nderime të larta u varros presidenti i Kosovës Ibrahim Rugova (foto: Alban Ramadani)


Nga Shlomo Avinier, Izrael

Ibrahim Rugova, për shumë vite ud-hëheqës i shqiptarëve të Kosovës dhe,që nga viti 2002 edhe president i zg-jedhur i Kosovës nën protektoratin epërkohshëm të OKB-së, është kraha-suar me Nelson Mandelën dhe në in-sistimin e tij që shqiptarët e Kosovësdo të arrijnë çlirimin vetëm përmesmjeteve paqësore.

Ushtria Çlirimtare e Kosovës mili-tante, dhe nganjëherë terroriste, men-donte ndryshe, por përfundimishtpolitika e Rugovës mbizotëroi dhe ifitoi popullit të tij bashkëndjenjën dhepërkrahjen ndërkombëtare në vitet eserta të represionit serb nën Sllobo-dan Millosheviçin.

Fizikisht, ai ishte pikërisht ekundërta e asaj që mund të pritet tëjetë një luftëtar shqiptar i lirisë. Ru-gova dukej paksa si të ishte intelek-tual hebre nga Varshava e kohës mesdy luftërave - gojëmbël, me sy të pikël-luar dhe të mençur, me zërin që nuke ngrinte kurrë.

I diplomuar në Sorbonë dhe pro-fesor i letërsisë shqiptare në Prisht-inë, ai sigurisht dukej si profesor, mesytë e mëdhenj e të rëndë, rroba qënuk i përshtateshin dhe një shall leshiqë u bë simbol i tij. E megjithatë, ishteky intelektual në dukje i butë, ai qëarriti sukses në mbajtjen e kontrollittë popullit të tij.

E takova Rugovën për herë të parë

më 1990 në Cavtat, afër Dubrovnikut,kur Instituti Kombëtar Demokratik,me seli në Uashington, bëri njërën ngapërpjekjet e fundit për të sjellë bashkëpolitikanët, shkrimtarët dhe intelek-tualët nga grupet e ndryshme etnikenë Jugosllavinë që asokohe shpërbëhejme shpejtësi.

U largova nga konferenca i bindurse treni tashmë ishte larguar nga sta-cioni dhe se grupet e ndryshme poshkonin secili në drejtimin e vet - dhetë përkushtuar që këtë ta bënin medhunë.

Megjithatë, duke i dëgjuar zërat eashpër të serbëve dhe të kroatëve, ishai befasuar nga butësia e Rugovës: jaku ishte një udhëheqës i një grupiqë është viktimizuar më shumë se tëtjerët - e megjithatë aty nuk kishteaspak hidhërim, asnjë sharje, aspakurrejtje.

Rugova po ashtu kishte arsye tëmjaftueshme personale për të mosfalur: edhe babai edhe gjyshi i tij ishinvrarë nga komunistët e Titos në kon-fliktet civile pas vitit 1945.

Me të dëgjuar se unë isha nga Izraeli,ai donte të dinte se si e mbante Izraelisistemin demokratik në kushtet eluftës dhe rrethimit; ai ishte po ash-tu i impresionuar nga historia e ven-dit në kombndërtim, nga shkrirja sëbashku e grupeve ndryshme në njëkomb-shtet. Ai më dha një libër që ekishte shkruar (në shqip) rreth një filo-zofi shqiptar të shekullit të 17-të, Pjetër

Bodgani, i cili kishte shkruar një trak-tat në latinisht të quajtur CuneusProphetarum ("Çeta e Profetëve"), dhema theksoi kapitullin për Zoharin dhekabalistin Sephirot.

Më pas ai shkroi, në frëngjishte, njëpërkushtim shpirtmirë personal përmua, duke e përfunduar atë me: "Kom-bet tona kanë fat të njëjtë historik".Kur e vizitova atë kah mesi i viteve‘90 në shtëpinë e tij në Prishtinë, aimë dhuroi një mineral të rrallë, të nx-jerrë, siç e shpjegoi, nga "malet tona".

Kur grupet e tjera në ish-Jugosllavipo e përdornin dhunën për të formë-suar shtetet e tyre kombëtare, Rugo-va e udhëhoqi popullin e tij në një bo-jkot paqësor të të gjitha institucion-eve jugosllave.

Në baza vullnetare, dhe i ndihmuarnga kontributet prej diasporës koso-vare, Rugova e udhëhoqi popullin etij në krijimin e institucioneve tështetit-në-ndërtim: një kuvend jozyr-tar i zgjedhur, një sistem vullnetar itatimit, shkolla në shqip, një rrjet spi-talesh dhe klinikash.

Shembulli i Yishuvit hebre nëPalestinë ishte pjesë e inspirimit tëtij. Vullneti i Shteteve të Bashkuaradhe i të tjerëve që më 1999 të inter-venojnë ushtarakisht në emër të shqip-tarëve të Kosovës dhe të parandalo-jnë spastrimin etnik dhe politikatpothuaj gjenocide të Millosheviçit, iaka borxh shumë mënyrës se si Rugo-va ishte në gjendje të prezantojë rastin

e tij para demokracive perëndimore. Në këtë, Rugova po ashtu ndihmoi

në vënien e një standardi për justi-fikimin e intervenimeve humanitare.

Pas çlirimit nga sundimi serb, Ru-gova insistoi në pavarësi në bazë tëvetëvendosjes.

Ai i respektoi lidhjet historike serbeme Kosovën, por megjithatë ishte lirianjerëzore, jo pretendimet territoriale,që ishin prioritare në mendjen e tij:me kohë, ai arriti sukses në bindjene shumicës në bashkësinë ndërkom-bëtare se kosovarët - që janë më shumëse 90% në këtë rajon - e meritojnëvendin e tyre nën diell.

Duke reflektuar rreth këtij personitë pazakonshëm, patriotik dhe jo tëdhunshëm, njeriu nuk mund të përm-bahet nga mendimi se sa e ndryshmedo të ishte skena jonë në Lindjen eMesme po të kishin palestinezët njëlider si ai.

Rruga e Kosovës drejt pavarësisëende është e shtruar me gurë, por - medisa përjashtime të pakëndshme - ajonuk ka qenë e hapur me terrorizëm,dhunë dhe bombahedhës vetëvrasës.

Populli i tij - dhe bota - duhet t'ifalënderohen Ibrahim Rugovës përkëtë, në butësinë e tij kishte çelik.

(Autori është profesor i ShkencavePolitike në Universiteetin hebraik tëJerusalemit. Ky vështrim është botu-ar në të përditshmen më të madheizraelite "Ha'aaretz")

Në raportimin ngaPrishtina, “Reuters”transmeton se tëdërguarit perëndimorëu kanë bërë thirrjeudhëheqësve shqiptarëtë Kosovës të moslejojnë që humbja efigurës unifikuese tëRugovës, ta shmangëvëmendjen e tyre ngapërkushtimi për tëzgjidhur statusin eKosovës.

PRISHTINË, 26 JANAR - Natën e mërkurësdhe mëngjesin e së enjtes mbi 400 gaze-tarë të huaj u gjenden në Prishtinë.Ndërkaq, ceremoninë e varrimit të Pres-identit të Kosovës Ibrahim Rugova edirekt e kanë transmetuar rreth 60 tele-vizione të huaja kanë.

“Qindra mijëra shqiptarë të Kosovësu tubuan sot për t'i dhënë lamtumirëne fundit presidentit Ibrahim Rugova,i cili ndërroi jetë pa e parë të realizuarëndrrën e tij për Kosovën e pavarur, ra-portonte agjencia “Reuters”.

Në raportimin nga Prishtina,“Reuters” transmeton se të dërguaritperëndimorë u kanë bërë thirrje ud-hëheqësve shqiptarë të Kosovës të moslejojnë që humbja e figurës unifikuesetë Rugovës, ta shmangë vëmendjen etyre nga përkushtimi për të zgjidhurstatusin e Kosovës.

Agjencia “France Presse” gjithashtue thekson praninë e zyrtarëve më tëlartë ndërkombëtarë në ceremoninëmortore të presidentit Ibrahim Rugo-va, dhe shton se Rugova e simbolizontekërkesën e shqiptarëve të Kosovës përpavarësi.

“AFP” thotë se bashkësia ndërkom-bëtare e shihte Rugovën si udhëheqës,i cili asnjëherë nuk predikoi dhunën.

Ndërkaq rrjeti televiziv evropian “Eu-ro News” ka bërë transmetimin e drejt-përdrejtë të pothuaj tërë ceremonialittë varrimit të presidentit të KosovësIbrahim Rugova.

Stacioni televiziv britanik “BBC” ra-portoi se në funeralin e Presidentit Ru-gova morën pjesë rreth pesëqind mi-jë njerëz. Ibrahim Rugova kishte njëvizion të qartë për të ardhmen e njëBallkani të ri dhe vdekja e tij do tëjetë një sfidë për rajonin, ka transme-tuar rrjeti televiziv britanik “BBC”.

Shumë nga agjencitë e lajmeve nëinternet, varrimin e presidentit Ru-gova e kanë plasuar si lajmin kryesortë tyre. Në mesin e shumë artikujvetë publikuar, ishin, “Lamtumira e fun-dit për “Gandin e Kosovës”, “Kosovado ta ruajë Rugovën si baba të pavarë-sisë” dhe “Kosova varrosë Presidentin,perëndimi kërkon unitet”.

Duke lavdwruar qasjen e tij për zgjid-hjen paqësore të çështjes së Kosovës,gazetarët botëror, Presidenti Rugova ikanë dhënë epitetin e Gandit të Bal-lkanit.

Rrjeti televiziv amerikan CNN,përkujton se kryetari Rugova përveçkontributit të tij për pavarësinë e ven-dit, ishte lider i moderuar duke dhënëkontribut të madh edhe në evitimin ekonflikteve brenda lidershipit shqip-tar.

Associated Press, konsideron se as-një politikan tjetër në Kosovë nuk ështërespektuar dhe nderuar sa Rugova. Me-diat ballkanike në përgjithësi mendo-jnë se një njeri si Rugova tani nuk shi-het në skenën politike kosovare dukee konsideruar të vështirë krijimin eunitetit në mes të partive politike nëKosovë.

67 televizione nga mbarë bota kanëmarrë sinjalin televiziv nga Kosova përtë transmetuar pamje nga ceremoniae varrimit të Presidentit të KosovësDr Ibrahim Rugova.

Rugova - njeriu i rezistencës dhe i paqes

BBC: Mbi pesëqind mijë njerëznë varrimin e Presidentit Rugova

Rreth 67 televizione bënë transmetimin direkt

Përcjellja. (foto: Alban Ramadani)

Populli i tij - dhe

bota - duhet t'ifalënderohenIbrahim Rugovëspër këtë,në butësinë e tijkishte çelik.»

«Përcjellja. (foto: Alban Ramadani)


Dr. Rugova është dhedo të mbetet gjithmonësinonim i pavarësisë sëKosovësPRISHTINË, 26 JANAR - Sot pjesa më emadhe e bashkatdhetarëve tanë në Gjer-mani pothuajse nuk punuan fare. Qëherët me punëdhënësit e tyre u paj-tuan që këtë ditë ta rezervojnë për tëqenë pranë ekraneve televizive, përmestë cilave ndoqën transmetimin e drejt-përdrejtë të varrimit të Presidentit tëKosovës Dr. Ibrahim Rugova. U mblod-hën familjet, shokët, miqtë e farefisi nështëpi banimi e në lokalet e klubevee asociacioneve shqiptare dhe ndoqënsë bashku këtë ngjarje që i pikëlloi tëgjithë. Me zemra të thyera e me lot nësy, iu bashkëngjiten kështu bashkat-dhetarët tanë në Gjermani, nderimeveqë iu bënë në kryeqytetin e Kosovëskryetarit të parë të Kosovës, mjeshtrittë letrave shqipe, politikanit dhe luftë-tarit konsekuent për pavarësinë eKosovës.

I shprehnin njëri tjetrit ngushëllimepër humbjen e njeriut të dashur, të re-spektuar nga bashkësia botërore pordhe njëkohësisht shprehnin krenarinëdhe trimëroheshin për faktin se në Pr-ishtinë, në këtë ditë të pikëllimit e zem-rave të lënduara, u tubuan qindra del-egacione e burrështetas të niveleve mëtë larta shtetërore e ndërkombëtare përtë nderuar Kryetarin Rugova. Gjithkush,mbante shpresën se edhe në këtë rastu manifestua një mbështetje e fuqishmepër rrugën e sigurt të Kosovës sëpavarur nga nivelet e ndryshme të ven-dosjes. Natyrisht u forcua kështu bes-imi për unitetin e vendosur dhe pa-thyeshmërinë e subjekteve politikeshqiptare për të vazhduar me këmbën-gulësi rrugën për pavarësi e inkuadrimtë Kosovës në familjen e madhe Evropi-ane dhe strukturat verioantlantike.

Adem Dodolli, tha se Dr. Rugovaështë dhe do të mbetet gjithmonësinonim i pavarësisë së Kosovës. Ai kaditur me mençuri të sublimeje kërkesëne popullit për Kosovën sovrane të cilësia kushtoi tërë jetën. Edhe në ditën efundit, pra në ditën e varrimit të tij, eluajti rolin e madh sepse në Prishtinënë nderim të tij dhe veprimtarisë epërkushtueshmërisë për çështjen mad-hore të Kosovës, u tubuan politikan ediplomat nga gjithë bota, fjala e të cilëve

çmohet dhe respektohet përardhmërinë e Kosovës. Ardhja e tyrenë Prishtinë ishte shenjë e shprehjessë ngushëllimit të sinqertë popullittë Kosovës por edhe porosi shpresëd-hënëse për zgjidhjen e afërt të statusitfinal të Kosovës të cilit iu përkushtuaDr. Ibrahim Rugova".

Ndwrksq, Mark Kristaj, tha: "Edhepse jemi me zemra të lënduara dhe tëpikëlluar për vdekjen e Kryetarit Ru-gova, jemi krenar që në këtë ditë, sapamë përmes ekraneve televizive, nëKosovë u dëshmua një organizim inivelit më të lartë shtetëror ku çdo gjëfunksiononte e programuar dhe me se-riozitetin më të madh. Trupat Mbro-jtëse të Kosovës, shërbimi policor,njerëzit e tubuar, protokolli dhe të gjithatë tjerat ishin në nivelin më të lartë.U dëshmua se në Kosovë veprojnë lig-jet kurse njerëzit e Kosovës edhe nëditët më të vështira si kjo dinë të or-ganizohen dhe tregojnë botës se koso-varët i përkasin popujve tejet të civi-lizuar e me kulturë të lartë. Ndërkaq,Dr. Ibrahim Rugova, mbetet përgjith-monë në zemrat e njerëzve të civilizuartë cilët do të shpijnë përpara përcak-timet për Kosovën e pavarur". NuridinGashi tha se Presidenti Rugova ishtenjë si profet dhe me urtësinë e mençur-inë e tij luajti rol të rëndësishëm në his-torinë e Kosovës. Ai do të mbetet i njo-hur si Gandi i madh i Kosovës.Ndërkaq, ceremonia e varrimit të tijështë dëshmi e funksionimit të mirë-filltë të institucioneve shtetërore. Anuk ishte ky, edhe pse mortor, edhe mëshumë se manifestim i sendërtimit tëstandardeve për Kosovën. Botës, e veç-mas atyre që ishin të pranishëm, iuështë më se e çartë se Kosova, njerëz-it e saj të civilizuar, e meritojnë pavarës-inë e plotë, për të cilën Kryetari Ru-gova u angazhua deri në ditën e fun-dit të jetës".

Në Gjermani, që nga kumtimi i la-jmit të hidhur për vdekjen e Dr. IbrahimRugova, u organizuan një serë tubimeshkomemorative nga bashkatdhetarët nëqytete të ndryshme, në klube e shoqa-ta shqiptare. Tubime në shenjë të përku-jtimit të Kryetarit Rugova dhe nderim-it të angazhimit të tij, sakrificës dheveprës madhore për Kosovën, lirinëdhe pavarësinë e saj, paralajmërohetse do të organizohen edhe ditëve tëardhshme në shumë mjedise e qyteteku jetojnë bashkatdhetarët tanë./ IP

Në këto ditë ziekombëtare në Kosovë,çdo njeri, ngapersonalitetet më tëlarta deri tek njerëzit ethjeshtë, po e cilësojnëpresidentin e Kosovës,Dr. Ibrahim Rugova, sinjeriun e paqes. BobHand, këshilltar nëKomisionin Helsinki tëKongresit Amerikanështë takuar shumë herëme presidentin Rugova,si zyrtarisht dheprivatisht. Edhe për të,zoti Rugova ështësimboli i paqes.

“Zëri i Amerikës”: Zoti Hand, Dr.Rugova ka qenë udhëheqës i Kosovëspër një kohë shumë të gjatë dhe me din-jitetin e maturinë e tij ai ka gëzuar re-spektin dhe mbështetjen e komunitetitndërkombëtar. Cila është trashëgimiae tij?

Bob Hand: Mendoj se trashëgimiae tij kryesore për Kosovën, dhe këtëpo e shikojmë në mesazhet e ngushël-limet, që po merr populli i Kosovës sidhe familja e miqtë e tij, është se ai ishtenjeriu i paqes, ai mbështeste pavarës-inë e Kosovës dhe e shikonte arritjene saj nëpërmjet mjeteve të padhunshmedhe pikërisht kjo do të jetë trashëgimiae tij. Shpresoj që trashëgimia e tij tëmbetet e gjallë, që njerëzit të shikojnëarritjet e tij, të reflektojnë mbi këto ar-ritje dhe të përpiqen të gjejnë në tëardhmen mënyra paqësore për të çuarpërpara çështjen e tyre cilado qoftë ajo.

“Zëri i Amerikës”: Dr. Rugova ndër-roi jetë në një moment tepër kritik për

Kosovën. Sot në Vjenë do të kishinfilluar bisedimet e para midis Prisht-inës dhe Beogradit. Ato natyrisht ushtynë për më vonë. Si do të ndikojëmungesa e zotit Rugova në arenën poli-tike në Kosovë?

Bob Hand: Mendoj se deri diku ështënjë gjë e mirë që bisedimet u shtynë.Do të kishte qenë më e vështirë sikurpresidenti Rugova të kishte ndërruarjetë pas fillimit të bisedimeve, pasi tëishin shprehur qëndrimet e të dypalëve, të ishin bërë kompromise, dhepastaj gjërat të rishqyrtoheshin pas njëndryshimi aq të madh. Vdekja e zotitRugova do të shkaktojë një farë vonese,së pari do të mbahet zia kombëtare,pastaj do të ketë negociata mes partivetë ndryshme politike në Kosovë përtë përcaktuar pasardhësin e tij dhe sesi vdekja e tij ndryshon qëndrimet poli-tike. Shpresoj që trashëgimia e tij tëmbetet e gjallë, por kjo do të varet ngapasardhësi i zotit Rugova dhe lojtarëte tjerë në arenën politike të Kosovës.Ndërkohë, nga ana e Beogradit mundtë ketë një farë testimi për të parë seçfarë ndryshimesh mund të ndodhin.Dhe natyrisht që në një gjendje të tillëpasigurie mund të ndodhin gjëra spon-tane dhe normalisht kjo më shqetësonmë shumë sepse diçka e papritur mundtë ndryshojë të gjithë pasqyrën poli-tike në Kosovë. Kjo më shqetëson, porme këtë nuk dua të them se në arenënpolitike të Kosovës parashikojndryshime drastike. Pa dyshim, nëqoftë se trashëgimia e zotit Rugovambështetet nga partitë politike tëKosovës, kjo do ta bënte më të lehtëprocesin e bisedimeve mbi statusin eKosovës.

“Zëri i Amerikës”: Zoti Hand, Dr.Rugova vuante nga një sëmundje erëndë dhe megjithëse diagnostikimi itij nuk erdhi deri në shtator të vitit tëkaluar, vdekja e tij pritej. Ndërkohë,ngushëllimet po vërshojnë nga e gjithëbota, duke filluar nga presidenti Bush,sekretarja e shtetit Rice, e shumë per-sonalitete të tjera. A ka vend që ko-muniteti ndërkombëtar të jetë i shqetë-suar për të ardhmen e Kosovës?

Bob Hannd: Pa dyshim që ekzistonshqetësim sepse ekziston pasiguri, dhekurdoherë që ka pasiguri, ekzistonmundësia që një individ apo një gruptë shkaktojë probleme. Megjithatë men-doj se edhe nëse zoti Rugova do të ishtegjallë dhe aktiv, në Kosovë ka mjaft ten-sione, pikëpamjet rreth të ardhmes sësaj janë kaq të polarizuara sa që ko-muniteti ndërkombëtar ishte dhe vazh-don të jetë shumë i shqetësuar. Dukepasur parasysh të gjitha zhvillimet nëKosovë, shqetësimi nuk mendoj seështë shtuar. Unë vetë për shembullisha shumë i shqetësuar rreth Kosovëspara një viti, para se të mësonim rrethsëmundjes së Dr. Rugovës. Shpresoj qëudhëheqësit politikë të Kosovës, disaprej të cilëve janë shumë të talentuar,inteligjentë dhe të arsyeshëm, do të tre-gojnë mençurinë për t’u përpjekur tëvazhdojnë kursin që kanë ndjekur de-ri tani. Asgjë nuk do ta ndihmonte mëshumë Kosovën në bisedimet mbi tëardhmen e saj se sa përmirësimi konkreti gjendjes në terren, si respektimi i tëdrejtave të pakicave, liria e lëvizjes dherespektimi i shtetit ligjor.

“Zëri i Amerikës”: Ju përmendët disavështirësi me të cilat përballet Kosova.Nëse do të identifikonit sfidën më tëmadhe me të cilën përballet sot Koso-va, udhëheqësit dhe populli i saj, cilaështë ajo?

Bob Hand: Mendoj se sfida më e mad-he pas vdekjes së zotit Rugova do të jetëpërcaktimi i udhëheqësit të ri tëKosovës. Nuk mendoj se është e qartëse ndonjë prej politikanëve të Kosovës,pavarësisht se sa të talentuar mund tëjenë ata, të jetë në gjendje të arrijnëbashkimin që arriti presidenti IbrahimRugova. Ai i organizoi shqiptarët nëlëvizjen kundër sundimit serb tëluftonin për aspiratat e tyre në mënyrëpaqësore. Nuk jam i sigurtë nëse ndon-jë politikan tjetër i Kosovës mund tëzërë vendin e zotit Rugova. Dikush dotë jetë presidenti i Kosovës dhe ai duhettë mos jetë figurë polarizuese, por tëketë aftësinë ta bashkojë popullin nëkëtë periudhë të vështirë.

Shefat e punësmirëkuptuan shqiptarët

Bob Hand.

Një njeri mban foton e Presidentit rogova gjat parakalimit të funeralit. (foto: Alban Ramadani)

Bashkatdhetarët tanë nuk punuan në ditën evarrimit të Presidentit Rugova

Bob Hand, njeriu që utakua shumë herë mePresidentin Rugova

Rugova ishte model në politikë


Presidenti i Kosovës Dr. Ibrahim Ru-gova në akademinë e sotme solemnenjoftoi se me rastin e këtij pesë-vje-tori të çlirimit të Kosovës ka vendo-sur të dekorojë me "Medaljen e Artëtë Lirisë" burrë shtetesh dhe person-alitete të njohura të botës për meritate tyre për mbrojtjen e lirisë së Kosovësdhe për ndërtimin e lirë të Kosovës. Nëtekstin e Dekretit presidencial thuhet:

"Në pesë-vjetorin e hyrjes së trupavetë NATO-s/KFOR-it në Kosovë, 12 qer-shorit, Ditës së Lirisë së Kosovës, nëbazë të fuqive kushtetuese të Presiden-tit të Kosovës me Dekret të veçantë kamvendosur të dekoroj me "Medaljen eArtë të Lirisë" shefa të shteteve, të qev-erive, senatorë, kongresmenë, deputetë,ushtarakë, ministra, personalitete tëAmerikës e të Evropës për meritat etyre për mbrojtjen e lirisë së Kosovës,dhe për ndërtimin e vendit të lirë tëKosovës, si dhe për integrimin e tijnë bashkësinë e kombeve të lira tëbotës".

Me "Medaljen e Artë të Lirisë" deko-rohen:

I. SHBA1. Presidenti Ronald Reagan2. Presidenti George Bush, Plaku3. Presidenti Bill Clinton 4. Presidenti George Bush, i Riu 5. Senatori Bob Dole6. Senatorja Hillary Clinton7. Sekretarja e shttetit Madeleine Al-bright8. Sekretari i Shtetit James Baker9. Gjenerali Wesley Clark10. Ambasadorri William Walker11. Kongresmeni Eliot Engel12. Kongresmenja Sue Kelly13. Kongresmeni Benjamin Gilllman14. Kongresmeni Tom Lantos

II. BRITANI E MADHE15. Lartmadhëria e Saj MbretëreshaElizabeth II116. Kryeministri Tony Blair17. Ministri Robin Cook18. Lordi George Robertson19. Gjenerali Michael Jackson20. Komisioneri evropian Chris Patten

III. FRANCË21. Presidenti Jacques Chirac22. Ministrii Alain Jupeé23. Minstri Hubert Vedrine24. Ministri Bernard Kouchner25. Eurodeputetja Nicole Fontaaine

IV. GJERMANI26. Kancelari Helmut Kohl27. Kancelari Gerhard Schröder28. Ministri Klaus Kinkel29. Ministrri Joschka Fischer30. Ministri Rudolph Scharping31. Eurodeputetja Doris Pack

V. ITALI32. Presidenti Oscar Luigi Scalfaro33. Presidenti Carlo Azeglio Ciampi34. Kryeministri Masimo D’Alema35. Kryeministri Silvio Berlusconi

VI. SPANJË36. Lartmadhëria e Tij Juan Carlos II37. Kryeministri Jose Maria Aznar38. Shefi i diplomacisë evropiane JavierM. Solana

VII.AUSTRI39. Presidenti Thomas Klestil40. Presidenti Heinz Fischeer41. Ministri Alois Mock42. Eurodeputeti Otto Von HabsburgVIII. SUEDI43. Ministrja Anna LindhIX. ZVICËR44. Ministrii Flavio Cotti45. Ministri Joseph DeissX.VATIKAN46. Atit të Shenjtë Papa Gjon Pali II idhurohet "Medalja e Artë e Lirisë"XI. OKB47. Sekretari i OKB-së Kofi AnanXII. INSTITUCIONET48. Kongresi i SHBA49. Parlamenti Evropian50. KKomanda e NATO-s B Bruxelles51. Komanda e NATO/KFOR-it nëKosovë

KRONOLOGJI

Në raste të veçanta Presidenti Rugo-va dekoroi njerëzit që bënë shumëpër KosovënPrishtinë, 5 korrik - Presidenti iKosovës, Dr. Ibrahim Rugova, në njësolmnitet rasti, sot i dorëzoi ishsekretares amerikane të Shtetit,Medlin Ollbrajt, Medaljen e Artë tëLirisë, me të cilën e ka dekoruar më12 qershor 2004, në 5-vjetorin eDitës së Lirisë të Kosovës.Presidenti Rugova zhvilloi edhe njëtakim me zonjën Ollbrajt ku bisedoipër gjendjen aktuale në Kosovë.Presidenti Rugova pasi shprehu kë-naqësinë për takimin me zonjën Oll-brajt, e çmoi si mike të madhe tëKosovës dhe të popullit tonë. Duke efalënderuar që sot ndodhet nëvendin tonë dhe që ka gjetur kohë tëjetë këtu, Presidenti tha se ajo "gjith-monë është e dashur dhe e respektu-ar".Ndërkaq, duke folur për takimin,Presidenti Rugova tha se me zonjënOllbrajt ka biseduar për progresin eKosovës dhe se e ka njohur me arrit-jet që janë bërë, për gjendjen e mirëtë sigurisë, stabilitetin epërgjithshëm. "Po punojmë nëvlerësimin e gjendjes sëpërgjithshme që të hapen bisedat përtë ardhmen; punët që i kemi t'i krye-jmë dhe natyrisht për të ardhmen,për pavarësinë", u shpreh PresidentiRugova, duke insistuar që të njihetsa më shpejt pavarësia nga SHBA-tëBE-ja, po sidomos nga SHBA-të.Pavarësia, tha ai, do të hapte per-spektiva të reja për të ardhmen eKosovës, për popullatën e saj të re,duke u angazhuar për një mbrojtjedhe siguri të minoriteteve dhe tëgrupeve etnike. "Kemi bërë një progres, por duhet tëpunojmë më shumë, po me pavarës-inë do të bënim edhe më shumë.Unë punoj për këtë çështje, sikur ed-he qeveria e grupet politike".Në fund duke i shprehur një falën-derim të madh ish-sekretares sëShtetit për të gjitha ato që ka bërëpër Kosovën, për lirinë e Kosovës,Presidenti tha se pret përkrahjen dhendihmën e mëtejshme të zonjës Oll-brajt në këtë fazë të rëndësishme përKosovën: "Jeni një mike e madhe eKosovës. Unë kam miqësi perma-nente me SHBA-të", tha Presidenti iKosovës Ibrahim Rugova.Zonja shprehu kënaqësinë e madheqë sot ndodhet në Kosovë."Kosovës i kam kushtuar shumë ko-

hë duke menduar se si ta ndihmoja.Shumë shpesh jam ndjerë edhe eshqetësuar për të. Prandaj sot jamshumë e kënaqur që jam këtu, pikër-isht këtë vit që është vendimtar përKosovën", u shpreh pas takimit zon-ja Medllin Ollbrajt.

Presidenti Rugova i dorëzoi Dio-guardit Medaljen e Artë të Lidhjes sëPrizrenitPrishtinë, 6 korrik - Presidenti iKosovës, Dr. Ibrahim Rugova, pritisot ish kongresistin amerikan XhozefDioguardi (Joseph DioGuardi) dheaktualisht kryetar i Ligës QytetareShqiptare- Amerikane. Me një njëceremoni rasti, Presidenti Rugova idorëzoi zotit Dioguardi Medaljen eArtë të Lidhjes së Prizrenit, me tëcilën e ka dekoruar në 125- vjetorine Lidhjes së Prizrenit më 2003. "Nga Presidenti i Kosovës dekorohetme Medaljen e Artë të Lidhjes sëPrizrenit, kongresisti DioGuardi, përkontributin e dhënë në mbrojtjendhe afirmimin e çështjes së Kosovëssa u përket shqiptarëve në Kongresinamerikan dhe në Amerikë në fund tëviteve të 80 ta dhe në përkrahjen eLëvizjes Demokratike të Kosovës përliri dhe pavarësi".

Presidenti Rugova dekoroi admiralinXhonson me "Medaljen e Artë të Lid-hjes së Prizrenit"Prishtinë, 24 shtator - Presidenti iKosovës, Dr. Ibrahim Rugova, rezi-dencën e tij e dekoroi admiralinGregori Xhonson me "Medaljen eArtë të Lidhjes së Prizerenit" përmeritat e tij për sigurinë dhe përpërkrahjen e Kosovës.

Presidenti Rugova ka dekoruar gjen-eralin Kamerhof me Medaljen Artëpër shërbime ushtarake në KosovëPrishtinë, 30 gusht - Presidenti iKosovës Ibrahim Rugova priti sot nënjë vizitë lamtumirëse komandantine KFOR-it gjeneralin gjerman HolgerKamerhof shprehu mirënjohje ko-mandantit të KFOR-it. PresidentiRugova bëri të ditur se me një dekrettë veçantë e ka dekoruar gjeneralinHolger Kamerhof me Medaljen eArtë për shërbime ushtarake nëKosovë dhe për Kosovën, dorëzimi isë cilës do të bëhet në një ceremoniqë organizohet pasnesër.

Dekorimet për personaliteteshqiptarePrishtinë, 26 nëntor - Presidenti iKosovës, Dr. Ibrahim Rugova, me njëdekret të veçantë e dekoron me Urd-hërin e Artë "Hero i Kosovës" AdemJasharin, Komandant i UÇK-së, përmeritat e Tij për lirinë dhe pavarës-inë e vendit tonë, Kosovës.Presidenti Rugova me dekret tëveçantë ka vendosur t'i dekorojë meMedaljen e Artë të Pavarësisë LatifBerishën, Agim Hajrizin dhe BajramKelmendin me të bijtë e tij, Kastri-otin e Kushtrimin, në gjashtëvjetorine rënies së tyre për lirinë dhepavarësinë e Kosovës.

Dekoratë për burrat e shquarPrishtinë, 26 nëntor - Presidenti iKosovës, Dr. Ibrahim Rugova, me njëdekret të veçantë i dekoron me Ur-dhrin e Artë "Hero i Kosovës: Isa Bo-letinin, Ismail Qemalin, Hasan Pr-ishtinën, Bajram Currin dhe LuigjGurakuqin, për meritat e tyre për lir-inë dhe pavarësinë e shqiptarëve.

Presidenti Rugova dekoron EnverHadrin me Urdhrin e Artë "Hero iKosovës"Prishtinë, 4 prill - Presidenti iKosovës, Dr. Ibrahim Rugova, e kadekoruar me Urdhrin e Artë "Hero iKosovës" veprimtarin Enver Hadri,në 15-vjetorin e vrasjes, për kon-tributin e dhënë për lirinë dhepavarësinë e Kosovës.Dorëzimi i dekoratës do të bëhet nënjë ceremoni të veçantë.Me këtë dekret të dekorimit, Presi-denti Rugova e njoftoi familjen e En-ver Hadrit – zonjën Ajshe Hadri, tëbirin Renoir Hadri, dhe motrënNediha Hadri-Grapci – gjatë pritjesqë organizoi sot në rezidencën e tij.

Presidenti Rugova dekoron JusufGërvallën, Kadri Zekën dhe BardhoshGërvallën me Urdhrin e Artë Hero iKosovësPrishtinë, 17 janar - PresidentiIbrahim Rugova dekoron Jusuf Gër-vallën, Kadri Zekën dhe BardhoshGërvallën me Urdhrin e Artë Hero iKosovës.Presidenti i Kosovës Dr. Ibrahim Ru-gova, me Dekret të veçantë ka ven-dosur të dekorojë me Urdhrin e ArtëHero i Kosovës: Jusuf Gërvallën,Kadri Zekën dhe Bardhosh Gërval-

lën, për meritat e tyre për lirinë dhepavarësinë e Kosovës.Presidenti Rugova dekoron meMedalje të Artë të gjithë delegatëtqë shpallën Deklaratën Kushtetuesemë 2 Korrik 1990Prishtinë, 2 korrik - Presidenti iKosovës Ibrahim Rugova priti sot njëgrup delegatësh të Kuvendit tëdikurshëm të Kosovës, të cilët më 2korrik të vitit 1990 shpallënDeklaratën Kushtetuese për Pavarës-inë e Kosovës dhe u uroi këtë datë tërëndësishme të historisë moderne tëKosovës. Me këtë rast Presidenti Rugova bëritë ditur se në 14-vjetorin e 2 Kor-rikut, Ditës së pavarësisë, dekoroime Medalje të Artë të Pavarësisë sëKosovës të gjithë delegatët që shpal-lën Deklaratën e Pavarësisë sëKosovës më 2 korrik 1990, Kushte-tutën e Republikës së Kosovës më 7shtator 1990 dhe që shpallën Refer-endumin për pavarësinë e Repub-likës së Kosovës në shtator të viti1991, si dhe shpallën zgjedhjet epara parlamentare në maj të vitit1992.Presidenti Rugova theksoi se Medal-ja e Artë e Pavarësisë u jepet qyte-tarëve të Kosovës dhe të huaj përkontributin e dhënë për pavarësinë eKosovës.

Presidenti Rugova e nderoi me"Medaljen e Artë të Lidhjes sëPrizrenit", profesor Bujar HoxhënPrishtinë, 22 tetor - Presidenti iKosovës, Ibrahim Rugova, e nderoisot me "Medaljen e Artë të Lidhjessë Prizrenit", profesor Bujar Hoxhën,djalin e Kadri Hoxhë Prishtinës, njëndër figurat më të shquara kom-bëtare të historisë sonë. Presidenti Rugova e ka dekoruarprof. Bujar Hoxhën në vitin 2003, në125-vjetorin e Lidhjes së Prizrenit.Në motivacionin e dekorimit të pro-fesorit të nderuar, Presidenti Rugovathekson se kjo dekoratë Bujar Hox-hës i jepet për kontributin e dhënënë studimet e historisë shqiptare, nëfushën e arsimit universitar dhe përpërkrahjen e Lëvizjes Demokratike tëKosovës për Liri e Pavarësi në vitet'90.

(Në këtë përmbledhje nuk janë përfshirëtë gjitha dekoratat që ka ndarë PresidentiRugova)

Dekorata të ndara nga Presidenti Rugova

Ai nuk iharrontemiqtë "Kosovës i kamkushtuar shumë kohëduke menduar se si tandihmoja.


Vilson CULAJAlbert MARJAKAJ

Eliot Engel u shpreh: Jam I kënaqurqë jam në Kosovë. Kam ardhur posaçër-isht të shpreh ngushëllimet e mija merastin e vdekjes së presidentit IbrahimRugova dhe për Imzot Mark Është gjëfatkeqe që këta dy burra kanë ndërru-ar jetë brënda dhjetë ditëve. Ne e nd-jejmë thellë mungesën e tyre. Mbajmend kur Imzot Mark Sopi erdhi në

SHBA për të dëshmuar për çështjen eKosovës.

Është për admirim tha zotëri Engelse nuk ka popull më pro-amerikan sepopulli i Kosovës. Për këtë u jemi mirën-johës dhe ju mbështesim. Këtë miqësi- kosovaro-amerikane ne e përkrahim.

Shumë njerëzve fjalët e Imzot MarkSopit u kanë lënë përshtypje të jashtëza-konshme, prandaj në shenjë respektindaj tij u ngushëlloj.

Mysafirët nga SHBA-ja i përshën-

deti famullitari i Kishës së Shën Ndoutnë Prishtinë don Nosh Gjolaj dhe i falën-deroj për angazhimin e tyre që bëjnëpër Kosovën në Amerikë dhe më gjerë.Në veçanti mysafirët i falënderoj përngushëllime me rastin e kalimitr nëamshim të kryetarit tonë të nderuardr. Ibrahim Rugova.

Me këtë rast don Nosh Gjolaj tha sepopulli ynë shpesh ka pasur vdekjegjatë janarëve të lavdishëm. Në janarka ndërruar jetë i madhi Gjergj Kastioiti

ynë, edhe shumë personalitete të mëd-ha. Mbi të gjitha na ka tronditur vdek-ja e presidentit tonë Ibrahim Rugova,por edhe e Imzot Mark Sopi.

Por ,mbesim me shpresë se idetë etyre kanë mbetur brum e tharm Itrashegimisë sonë që do të na ndih-mojë edhe në të ardhmen .

Idete e tyre kanë dëshmuar se ne je-mi popull që e duam jetën , dhe dimete jetojmë e t’i respektojmë edhe tëtjerët. Kam pasur fatin që në të kalu-

arën së bashku me Ipeshkvin e ndjerëNikë Prela t’i bëjmë vizitë disa here .

Ishin miq të vertet nder veti . Presi-denti Rugova nuk dinte te fliste keq peraskend , e donte bashkjetesen brendanjeriut shqiptar por edhe me popujt etjerë , I tillë ishte edhe Mark Sopi.

Në emër të keshillit shqipatro-amerikan folën edhe Franë Shkreli, HariBajraktari, Musli Mulosmanaj, RrustemGeci, Din Hoti, Ali Musa , Emin Kras-nqi e të tjerë.

Shqiptarët përherë kanë qenë proamerikanKongresmeni amerikan në Kishën Katolike në Prsihtinë shprehungushëllime për vdekjen e Ibrahim Rugovës dhe Imzot Mark Sopin


Shefi i Zyrës Amerikane në Prishtinë,Filip Goldberg, në një intervistë dhënëZërit të Amerikës tha se Kosova pa pres-identin Rugova është një Kosovë endryshme, politikisht dhe në çdomënyrë tjetër, por njerëzit këtu do tarespektojnë shumë trashëgiminë e tijdhe do të shkojnë përpara me idetëqë u la ai.

“Zëri i Amerikës”: Zoti Goldberg,presidenti Rugova ishte mik i Shtetevetë Bashkuara dhe ju e kenni mbështeturaq shumë. Cili është boshllëku që la ainë Kosovë me vdekjen e tij?

Goldberg: Presidenti Rugova ishtesimbol i Kosovës në gjithë botën, ishteedhe simbol në Kosovë, mund tashohësh këtë nga grupet e shumta tënjerëzve që kalojnë para trupit të tij, nëndërtesën e Parlamentit. Ata po e bëjnëkëtë me dinjitet dhe respekt shumëtë madh dhe dashuri shumë të madhe.Është një pjesëmarrje e jashtëzakon-shme. Mendoj se Kosova pa presi-dentin Rugova është një Kosovë endryshme, politikisht dhe në çdomënyrë tjetër, por njerëzit këtu do tarespektojnë shumë trashëgiminë e tijdhe do të shkojnë përpara me idetëqë u la ai. Mendoj se kjo është shumëe rëndësishme.

“Zërii i Amerikës”: Zoti Rugovambante tri pozita shumë të rëndë-sishme. Ishte kryesues i grupit negoci-aator, president i Kosovës dhe udhëhe-qës i partisë më të madhe në vend, Lid-hjes Demokratike. Si meendoni se do tëplotësohen këto vende, veçanërishtkryesuesi i grupit negociator dhe i pres-identit??

Goldberg: Pa dashur të diskutojshumë për politikën sepse kjo ështëkohë zie kur duam thjeshtë t’i bëjmënderimet presidentit Rugova dhe

familjes së tij, mund të them se vizionii tij për të ardhmen ishte shumë i lid-hur me procesin e statusit përfundim-tar. Dhe çdo gjë që do të bëhet në peri-udhën që pason, duhet marrë parasyshprocesin e statusit përfundimtar, jo

vetëm për të mirën e të gjithë popul-lit të Kosovës, por edhe në kujtim tëpresidentit Rugova. Kjo do të thotë sekushdo që do të bëhet president iKosovës, (dhe tani nuk ka president,do të duhet të vendoset se cili do të

jetë presidenti tjetër), procesi do tëndihmohet nga ajo zgjedhje. Procesii negociatave për statusin përfundim-tar do të vazhdojë nga grupi i unitetit,nga grupi negociator që ngriti presi-denti Rugova si një nga veprimet etij të fundit si president dhe të ciline udhëhoqi aq mirë. Ky proces do tëvazhdojë, sepse është në interes tëtë gjithë njerëzve këtu dhe sepse dotë nderojë kujtimin e tij sepse kjo ështëajo që ishte më e rëndësishme për të,e ardhmja e Kosovës. Kjo do të thotëse duhet të jetë një grup uniteti, njerëz-it duhet të bëhen bashkë dhe shpre-soj se vdekja e presidentit Rugovado të ndihmojë dhe do ta bëjë më sol-id këtë unitet edhe pse ai nuk ështëkëtu për të ndihmuar, për ta udhëhe-qur.

“Zëri i Amerikës”: A prisni negoci-ata shumë të vështira apo të vështirapër kkëto dy pozita, atë të kryesuesittë grupit negociator dhe të presiden-tit?

Goldberg: Nuk dua të flas për poli-tikë për momentin, por ajo që men-doj është se kryesuesi i grupit nego-ciator, siç u ngrit nga presidenti Ru-gova, është presidenti i Kosovës. Nukka president të Kosovës, dhe mendojse do të ishte shumë mirë nëse pas zisëzyrtare, fillon procesi për të zgjedhurnjë president të ri, sepse është shumëe rëndësishme, për të ardhmen dhe ku-jtimin e dr. Rugovës. Ai luajti një rolunik, ai është i pazëvendësueshëmnë kaq shumë mënyra, si udhëheqës,si simbol dhe si një figurë e madhe përbotën dhe popullin e Kosovës.

Por ajo që mund të bëhet është qëkujtimi i tij të nderohet duke e çuarkëtë proces përpara, në të cilin aibesonte kaq shumë. Kjo mund të bëhetpërmes zgjedhjes së një personi kon-sensual, dikush që do t’i bashkojënjerëzit, veçanërisht në atë grup ne-gociator, në mënyrë që të mbahet taki-mi i Vjenës, procesi të shkojë përpara,në mënyrë që të mos humbet kohë,sepse mendoj se kjo do të ishte gjëjae fundit që do të kishte dashur presi-denti Rugova.

Shqiptarët etnik po e vajtojnëvdekjen e Kryetarit të Kosovës,Ibrahim Rugova, të cilin gjithnjëe më zëshëm janë duke e quajtur“baba të kombit”, një epitet ky Imerituar, të cilit I munfon një de-taj I vogël : Kombi të cilit I’udedikua Rugova, akoma nuk kalindur.

61 vjeqari Rugova, ka vdekurtë shtunën, vetëm disa ditë paraditës të cilën e kishin caktuarnga Kombet e Bashkuara përmbajtjen e bisedimeve të ndërm-jetësuara në lidhje me fatin eKosovës. Vdekja e tij le njëzbrastësirë lidershipi në një mo-ment crucial për historinë koso-vare.

Ndërsa në pyetje është ard-hëmria e 2 milion kosovarëve,shumica e të cilëve shqiptar et-nik të cilët janë të etur përpavarësi nga Serbia dhe Mali IZi, union ky I cili zëvendësoi atëqë kishte mbetur nga Jugosllaviae dikurshme.

Ndërsa serbët e konsiderojnëKosovën si djep të kulturës sëtyre, si dhe I janë kundërvënëndarjes nga unioni Serbi-Mali IZi.

Kosova është duke u admin-istruar nga KB-ja, që nga për-fundimi I sulmeve ajrore të vitit1999 të ndërmara nga NATO, meqëllim të ndalimit të fushatës sëpastrimit etnik që kishin ndër-marë forcat serbe, nën udhëheq-jen e kryetarit të Jugosllavisë sëatëhershme, Sllobodan Milloshe-vic.

Profesori I dikurshëm I letër-sisë, I njohur përmes shallitkarakteristik të mëndafshit,syzave dhe pirjes konstante tëduhanit, Rugova kishte imazhine intelektualit, jo të një bur-rështetasi. Para se të zgjedhej siudhëheqës i9 LidhjeszDemokratike të Kosovës nëvitin 1989, ai ishte I njohur siKyrtar I Shoqatës së Shkrim-tarëve.

Pacifisti I përjetshëm, Rugova,u bë zëri I parë entuziast përpavarësi. Ai udhëhoqi betejën jotë dhunshme kundër shtypjesdhe represionit të Milloshevicit,për të cilën gjë edhe fitoi epitetin“Gandhi Ballkanik”.

Në vitin 2002, ai është zgjed-hur kryetari I parë I Kosovës,post ky më tepër ceremonial.Ndërsa vitin e kaluar për herë tëdytë fitoi këtë post.

Gjatë shtyrjes së lehtë tëKosovës kah pavarësia, Rugovaishte ndeshur me rezistensën lid-erët e tjerë – shumica e të cilëveish anëtar të Ushtrisë Clirimtaretë Kosovës, të cilët ishin tëmdenimit se pavarsia nuk fitohetpa ngritjen e armëve.

Kritikët ndërkombëtar kanëthënë se pamundësia e Rugovëspër mbajtur qeveritarët grindavectë bashkuar, kanë nxjerë në pahpyetjen e aftësisë së Kosovës përtë vetëqeverisur. Këto brengavetëmse janë shtuar pas vdekjessë Rugovës.

Bisedimet e caktuara nga KB-japër t’u mbajtur të mërkurën, janështyrë deri në shkurt.

Tani për tani, kosovarët dukettë jenë optimist për kombin etyre të ri është I pasur përmbren-da. Gazetat locale kanë shkruarse “vdekja e Rugovës ka ardhurnë vrapimin final drejt pavarë-sisë”. Nexhat Daci, kryetar I par-lamentit, I cili është duke ushtru-ar detyrën e kryetarit, ka thënë seKosova “ është e bindur për tëardhmen e saj, pasi që e katrashëgim nga Rugova”.

Edhe pse nuk jetoi për ta parëatë, Rugova njerëzve të tij u dhaarsye për të shpresuar nëpavarsinë e Kosovës, të arritur nëmënyrë paqësore. Atyre që be-suan në ëndrën e tij, u ka mbeturta vazhdojnë ate në amër të Ru-govës.

Trashëgimi i shprësës

Intervistë e ambasadoritamerikan Filip Golbergdhënë “Zërit tëAmerikës”

Goldberg: Vizioni i Rugovës ishte ilidhur me statusit përfundimtar

Një grup ndërkombëtar astro-nautësh, anëtarë të PLANET/RoboNet, OGLE and MOA, përmesnjë teknike moderne ka vërejtur njëplanet shumë të ngjashëm me Tokën.

Planeti i posazbuluar gjindet nëRrugën e Qumështit, por në një sis-tem tjetër diellor, njëzet e pesë mi-

jë vite drite larg tonit. I emëruariOGLE-2005-BLG-390Lb në fjalë,peshon pesë herë më shumë se To-ka. Ai ka sipërfaqe të ngurtë, të mbu-luar me akullnaja të cilat janë kri-juar për shkak të largësisë së mad-he që ka nga ylli mëmë, një yll mëi vogël dhe jo aq i nxehtë sa Dielli

ynë. Ky planet mendohet të ketë njështresë të hollë atmosfere, por tem-peratura e ulët, diku -220 gradë Celz-ius e cila mbizotëron, na bën vësh-tuirë të besojmë se në të ka ndonjëformë jete.

Sidoqoftë, shpresat ekzistojnëgjithëherë, d he fundja, vështruar nga

një kënd tjetër, pyetjes ‘A ka jetë nëplanetin OGLE-2005-BLG-390Lb?’, nukështë turp nëse shkencëtarët nuk ia gje-jnë përgjegjien, kur shohim sesa tëvështirë kan t’i japin përgjegjie të nje-jtës pyetje, por që në fund mban em-rin Mars.

(Edon Muhaxheri)

Zbulohet planet i ngjashëm me Tokën

Speciale

Nismëtari i kritikës moderne letrare

www.iliriapost.net

Vlerë e qëndrueshme dhe e përgjithshme kombëtare»

Pavarësia e Kosovës e ka emrin dhe emblemën e presidentit Rugova»

FAQE 18

FAQE 20

17E premte, 27 janar 2006

Letërsia shqiptare në vitet 70 të shekul-lit të njëzetë do të përballet me një prur-je të veçantë të mendimit teorik e kri-tik. Një shkollë e re, një mendim i ri,një shkrim me vështrim ndryshe përletërsinë. Një ndër emrat më të shquartë këtyre studimeve letrare, pa dyshimse do të jetë Ibrahim Rugova, i shkol-luar në Kosovë dhe i specializuar ed-he në Francë, në fushën e teorive le-trare. Mendimi kritik e teorik përletërsinë në Kosovë me pikëpamjet le-trare të Ibrahim Rugovës dhe studi-uesve të tjerë të këtij brezi do të shëno-jë një epokë të re, e cila do t’i ndjekërrjedhat shkencore letrare evropiane.Studimet e Ibrahim Rugovës, i dok-toruar në fushën e letërsisë dheakademik në Akademinë e Shkencavedhe Arteve të Kosovës do të bëhenshembull i mendimit të ri shkencor përletërsinë shqiptare, trungu rreth të cilitdo të ngrihen studiues të tjerë dhe

pasqyra e studimeve të krejt letërsisëshqiptare. Për dy dekada dr. IbrahimRugova do të jetë njëri ndër dijetarëtmë të mëdhenj shqiptarë të studimeveletrare, përkatësisht deri në fund tëviteve tetëdhjeta kur angazhimin e tijintelektual e drejtoi në fushën e poli-tikës.

Kritiku modernMuaj më parë e tërë vepra letrare, por

edhe ajo politike e dr. Rugovës u bo-tua në Prishtinë nga shtëpia botuese“Faik Konica”. “Ibrahim Rugova ështëkritik letrar e studiues letërsisë, që nukiu largua krijimtarisë letrare. Në veprëne tij gjejmë një kritikë të argumentuartë një kritiku modern”, pat thënë nëpromovimin e këtyre librave, akademikSabri Hamiti, i cili e quajti atëbotë le-trarin dr. Rugova “njeriu meditant,njeriu militant”. Dr. Ibrahim Rugovanjihet si brezi i 68-s në fushën e letër-

sisë shqipe në Kosovë, por jo vetëmtë letërsisë, por edhe si njëri nga pri-jësit e kulturës shqiptare në Kosovë,e cila kishte nisur një fazë të gjallimitmë të ndjeshëm. “Protagonist në tëgjitha këto lëvizje kulturore e letrare…ishte Ibrahim Rugova me krijuesit ebrezit të tij studentë, kryesisht të gjuhëse të letërsisë shqipe”, shkruan SabriHamiti, i cili vlerëson se Rugova iprinte mendimit që të “hyhet sa mëthellë në njohjen e trashëgimisë sh-pirtërore nacionale e në të njëjtën ko-hë të ketë një hapje ndaj kulturave tëtjera perëndimore, sidomos të moder-nitetit të tyre”. “Ibrahim Rugova ështënjë kritik modern që teorinë e ndër-ton si majë që del nga interpretimi itekstit letrar, kurse vlerësimin e bënsi një përqasje me universalitetin e kri-jimit letrar. Kjo e shpie nga qerthullii letërsisë kombëtare në universumine literaturave të tjera”, pat thënë

akademik Sabri Hamiti në promovimine librave të dr. Rugovës.

Një ndër figurat eRëndësishme të studimeveLetrare në albanistikë“Në më pak se dy dekada jetë të ng-

jeshur hulumtuese (Dr. Ibrahim Rugo-va) arriti të bëhej një ndër figurat e rëndë-sishme të studimeve letrare në albanis-tikë, në fushën e kritikës e të interpre-timit letrar në përgjithësi në botënshqiptare”, pat shkruar akademik Rex-hep Ismajli, kryetar i Akademisë sëShkencave dhe Arteve të Kosovës, merastin e botimit të kompletit të vepravetë dr. Rugovës. Një vlerësim të tillë përveprën letrare të kritikut Rugova patënedhe albanologët shqiptarë në Tiranëkur kompleti i tij u promovua, nëvjeshtën e vitit të kaluar, atje. “Rugovandër-thur në vështrimet e tij bagazhine dijeve teorike, të njohjeve të thelluara

albanistike me interesimet bashkëko-hëse, ka vlerësuar akademik Ismajli. Nëstudimet e tij dr. Rugova ka formuar njëformë të re studimit, një qasje deri nëimtësi të veprës letrare, me aparaturë le-trare e cila rrjedhimisht eliminonte ani-met subjective ndaj periudhash letrareapo autorësh të caktuar. “Ai thjeshtofronte një tjetër mënyrë interpretimidhe përmes saj ngjallte kontestime qënë themelet e atyre studimeve”, vlerë-son akademik Ismajli. Me punën e tij,dr. Rugova sigurisht që ndërtoi për vetenjë figurë të rëndësishme në fushën eletërsisë, në mënyrën e studimeve dhembrojtjes shkencore të këtyre studimeve.Me vdekjen e dr. Rugovës studimet al-banistike, veçmas ato të fushës së letër-sisë, kanë humbur njërin nga them-eltarët e mendimit shkencor, kritik e teo-rik të letërsisë shqiptare i cili vuri bazate mendimit të shëndoshë shkencor përletërsinë.

Shuarja e dijetarit(PJESË NGA FJALA E KRYETARIT TË ASHAK-UT, AKADEMIK REXHEP ISMAILI, NËMBLEDHJEN KOMEMORATIVE ME RASTINE VDEKJES SË DR. IBRAHIM RUGOVËS)

Shuarja e dijetarit, studiuesit të letravedhe të kulturës, personalitetit të shquartë botës shqiptare, anëtarit të ASHAK-ut, bartësit të shumë çmimeve e deko-ratave ndërkombëtare për paqe, doktorhonoris causa të Universitetit VIII tëParisit dhe të Tiranës, prijësit frymëg-jatë të lëvizjes për emancipimin dheçlirimin, për pavarësimin e Kosovësdhe për krijimin e shtetit të pavarurtë saj, personalitetit të çmuar për sh-palosjen dhe begatimine vlerave evropi-ane, dr. Ibrahim Rugovës është hum-bje e jashtëzakonshme për të gjithë.

Në jetën publike të Kosovës IbrahimRugova u shfaq qysh në vitet 1967-1968.Qysh në shkrimet e para ai manifestoiqartë mëvetësinë dhe pavarësinë evështrimit dhe të gjykimit, autonom-inë personale në fushën e kritikës dhetë interpretimit letrar. Në vitet 80 të sh.të 20-të, ai shquhej me hulumtimin his-toriko-letrar albanistik, me vlerësiminkritik të tendencave për klasifikime dhepërgjithësime lidhur me rrjedhat emendimit dhe të shkrimit shqip. Lib-rin e fundit të studimeve letrare IbrahimRugova e botoi më 1987. Në më pak

se dy dekada ai ariti të bëhej ndër fig-urat e rëndësishme të studimeve letrarenë albanistikë, në fushën e kritikës dhetë interpretimit letrar në botën shqiptare.Si intelektual i angazhuar për të çuarpërpara proceset emancipuese nëKosovë dhe ndër shqiptarë, veprim-tar i shquar në lëvizjen kulturore të stu-dentëve me drejtimine gazetës “Botae re”, me botimin e revistës “Dituria”,botimet e veçanta, Rugova hyri nëqarkun e elitës intelektuale të kohës.Me veprimtarinë studimore në fushë tëletrave e të kulturës shqiptare Rugovashënoi ritje të cilësisë së atyre studimevee njëherësh ndikoi në çlirimin e opin-ionit në ato fusha nga shtrëngesa tëndryshme ideologjike të kohës. Rreza-timet e tij çliruese intelektuale upërhapën përmes veprave të tij, përmesprojekteve hulumtuese, udhëheqjes sërevistave shkencore e kulturore dheShoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës.Në studimet letrare me frymën e tij li-brale, ai thjesht ofronte një tjetër mënyrëinterpretimi dhe përmes saj ngjalltekontestime qysh në themelet e atyrestudimeve.

Bindja e tij se në çështje interpretimigjithnjë ka më shumë se një vështrime shoqëroi në tërë veprimtarinë, jovetëm studiuese. Ndërkohë ai kishtedepërtuar më thellë me informimet dhe

me formimin teorik në frymën e kohës,në rrymimet që merreshin me interpre-timin dhe me teoritë estetike dhe nëveprat si ajo për Bogdanin, apo mono-grafia për zhvillimin e mendimit kritikshqiptar, ai i shkrinte njohjet, hulum-timin personal me interpretimin, kon-tekstualizimin dhe ndriçimin efenomeneve letrare e implikimetshoqërore të tyre.

Në mes të këtyre interesimeve es-tetike, filozofike, teorike letrare, vjene rishfaqet natyra kontestuese e Ibrahim-it dhe kjo ngjet në kohë të rënda zhvil-limesh intelektuale në Kosovë e nëbotën shqiptare. Natyrë joimpulsive,e shtruar, kontempluese, kontestimete tij vinin nga brenga, synonin qenë-soren, depërtonin thellë.

Ibrahim Rugova veproi me qëndrim-in për të mos iu shtruar rrëgjimeve nënjë interpretim të vetëm. Me gjerës-inë e tematizimeve teorike, kritike, in-icuese, me nismat e projekteve hu-lumtuese, na solli përpara një vepër qështron çështje, hap horizonte, josh përndërmarrje interpretimi.

Të gjitha këto aspak papritur, sido-mos pasi doli në krye të Shoqatës sëShkrimtarëve të Kosovës, zhyten përn-jëherë në projektin që shtroi jeta - atëtë angazhimit për çlirimin kombëtar.Vitet e vona 80 i dhanë krah kësaj pjese

të natyrës së tij dhe ajo gjeti mbështet-jen në frymën e gjerë e të akumuluarme vite të popullit të Kosovës. Nëvazhdën e ideve për mëvetësimin eKosovës, që në vitet 60 të shekullit të20-të kishin marrë formën e kërkesëspër Republikë, kjo lëvizje me Rugovënnë krye me mbështetjen e gjithanshmenga brezi i mëparmë e nga brezi i tij,

natyrshëm e ushqeu më tutje kërkesënpopullore për pavarësi të plotë tëKosovës dhe për bashkim të mëtejmëkombëtar në suazat e bashkimeve tëmëdha evropiane… Dr. Ibrahim Rugov-ën vdekja e gjeti në një situatë delikatepër Kosovën dhe fatin e saj të mëtejmë,në fazën e fillimit të pavarësimit tëvërtetë, për çka ai luftoi gjithë jetën.

Ibrahim Rugova pas mbarimit të shkol-limit të mesëm në Pejë, më 1967 stu-dioi në Degën e Albanologjisë të Fakul-tetit të Filozofisë të Universitetit të Pr-ishtinës dhe më 1971 diplomoi. Gjatënjë viti akademik (1976-77) ai qëndroinë Paris, në Ecole Pratique des HautesEtudes, nën mbikëqyrjen e prof. RolandBarthesit, ku ndoqi interesimet e vetashkencore në studimin e letërsisë, mepërqendrim në teorinë letrare. IbrahimRugova mori doktoratën në letërsi nëUniversitetin e Prishtinës më 1984. Më1996, ai u zgjodh anëtar korrespondenti Akademisë së Arteve dhe të Shken-cave të Kosovës. Po në këtë vit u shpall “Doktor Nderi”i Universitetit (VIII) të Parisit. Ndërkaq,më 9 shtator 2004, Rugova shpallet“Doktor Nderi” i Universitetit të Tiranës.

Rugova është autor i dhjetë librave. Aiishte redaktor në gazetën e studentëve“Bota e re” dhe në revistën shkencore“Dituria” (1971-72), që botoheshin nëPrishtinë. Për afro dy dekada, punoinë Institutin Albanologjik të Prishtinëssi hulumtues i letërsisë, ku ishte edhekryeredaktor i revistës “Gjurmime al-banologjike”. Dr. Rugova është zgjedhur kryetar iShoqatës së Shkrimtarëve të Kosovësmë 1988, e cila u bë bërthamë e lëviz-jes shqiptare që po kundërshtontesundimin komunist serbo-jugosllav nëKosovë. Si intelektual dr. Rugova uzgjodh më 23 dhjetor 1989 kryetar i LDK-ës, partisë së parë politike në Kosovë qëe sfidoi drejtpërdrejt regjimin komunistnë fuqi. Si njeri me profil paqësor moriedhe shumë çmime ndërkombëtare.

Shkrimtari politikan

FOTO

: ALB

AN

RA

MA

DA

NI


VDEKJA E RUGOVËS SHKAKTOI DHËMBJEPËRMASASH TË MËDHA. GAZETA ìILIRIAPOSTî MORI DISA OPINIONE NGA NJERËZTË ARTIT DHE TË KULTURËS.

Ismail Kadare (shkrimtar) - Do të kujto-het për shumë gjëra Rugova, por dotë kujtohet në radhë të parë si presi-denti i parë i Kosovës së lirë. Për muasi shkrimtar edhe si njeri dhimbja kaqenë e veçantë, sepse ka qenë koleguim edhe miku im. Kemi qenë miq ed-he kur kemi pasur mendime të njëjta,dhe kemi mbetur miq edhe kur kemipasur mendime të kundërta. Ai vazh-don dhe do të vazhdojë të jetë përsërii dobishëm për Kosovën dhe për gjithëkombin shqiptar. Shpresoj se klasa poli-tike e Kosovës në këtë vit historik,kur mungesa e tij do të ndihet aq shumëta kthejë emrin e tij, veprën dhe urtës-inë e tij, në një energji të madhe poz-itive për Kosovën dhe gjithë shqiptarët.

Rexhep Ismajli (kryetar i Akademisësë Shkencave dhe të Arteve të Kosovës)U nda nga kjo jetë intelektuali, shkencë-tari, studiuesi i letrave dhe i kulturës,personaliteti i shquar i botës shqiptare,anëtari i Akademisë së Shkencave dhetë Arteve të Kosovës, bartësi i shumëçmimeve ndërkombëtare për paqe,“Doktor Nderi(honoris causa) të uni-versiteteve të Parisit (VIII) dhe tëTiranës, i shumë dekoratave ndërkom-bëtare për paqe, prijësi frymëgjatë ilëvizjes për emancipimin dhe çlirim-in, për pavarësimin e Kosovës dhe përkrijimin e shtetit të pavarur të saj,Kryetari i Kosovës, dr. Ibrahim Rugo-va.

Rrezatimet e tij butësisht çliruese in-telektuale u përhapën jo vetëm përmesveprave të tij, por edhe përmes projek-teve të shumta hulumtuese, udhëheq-

jes së revistave shkencore e kulturoredhe të Shoqatës së Shkrimtarëve tëKosovës. Me veprën e tij studimetshqiptare në fushat me të cilat ai u morshënuan një hap cilësisht të ri. Person-aliteti i tij u çmua lart për shpalosjendhe begatimin e vlerave evropiane tëkohës. Përmes figurës së tij Kosova dhelëvizja e saj për emancipim tëpërgjithshëm kombëtar, shoqëror edemokratik gjetën artikuluesin dhe zëd-hënësin, u bënë të njohura dhe të pran-ishme në botën diplomatike të ko-hës në Evropë dhe SHBA.

Visar Zhiti (shkrimtar) - Me vdekjen edr. Rugovës, kombi shqiptar ka hum-bur shumë. Së pari do të thosha ai ështënjë burr i madh, pastaj është politikani madh, është filozof i madh, i cili qënë fillim ka qenë njeri i letrave dhe kri-tik i madh letrar. E them se ështe mëshumë se sa humbje, sepse Rugovaështë një vlerë e qëndrueshme dhe epërgjthshme kombtare.

Me Rugovën ne kemi humbur njeri-un, por veprën e tij jo. Në jetën e tijnë mënyrë paradoksale nuk ka hum-bje. Por kemi një konsolidim të njëfuqie të madhe në njerëz. Vërehetshqetësimi se si do të jetë periudhapostrugoviane. Do të thosha se Rugo-va nuk është një rastësi që del, them seatje e nxori shpirti shqiptar, e nxorrivet kombi ynë. Është përgaditur meshekuj, do të thosha si Nëna Terezë,mu nga ky popull. Populli ynë e kri-joi Rugovën dhe ai drejtoi popullin.

Porosia e tij është se ne të jemi sa mëpranë njëri tjetrit, sa më bashk, t’i kalo-jmë vështërsitë ashtu si kaloi edhe ai.Ai e bëri Kosovën të pavarur. Ai e ar-riti këtë qëllim. Detyra është që taprekim me dorë këtë gjë që ai e ideoi,e stilizoi dhe e sensibilizoi. Ne duhet

të jemi të denjë për Rugovën, sepseai ishte i ndenjë për ne. NgushëllimePrishtinës dhe gjithë kombit shqiptarëpër humbjen e këtij njeriu të madh.

Ramadan Musliu (shkrimtar) - Në kë-to çaste kur dhëmbja është e madhe,fjalët janë edhe më të pakta. Jam prejatyre njerëzve që dhëmbjen për pres-identin dhe mikun tim e përjetoj nëvetvete. Duke menduar për të kaluarën,për të tashmën dhe për të ardhmëntonë, personaliteti i tij ishte shumë imadh, sidomos ato dimensione që eshquajnë Rugovën si një personalitetqë nuk shfaqet përditë në histori. Nuke di sa e kemi çmuar dhe sa e kemidashur, por ne kemi qenë të privilegjuarnga Zoti që e patem. Kam bindjen se nuk e çmuam dhe nuke deshëm sa duhej, prandaj edhe nashkoi para kohe. Është e vërtet se ke-mi pasur raporte miqësore me te, porkëtë miqësi me presidentin tonë tëdashur jam përpjekur ta dëshmoj nësituata të vështira, e veçmas në ko-hën kur ka pasur nevojë që dikush tëjetë me te. Brezi ynë i ka borgj shumë,ngase ai ka qenë njeri me vizione të lar-ta e të qarta. Ai ka pasur ideale të pakalueshme ngatë tjerët. Ai ka qenë një përkrahës ijashtëzakonshëm i brezit tone. Qoftëme estetikën e vet, qoftë me përkrah-jen e ngroht apo qoftë si kritikë letrar,ai ishte në panteonin e kritikës dhetë kulturës shqiptare. Duke napërkrahur ne më të rinjve te botuesit,i pranoi dhe i avansoi vlerat që mundtë kishin veprat tona.

Arbër Hadri (drejtor i Muzeut tëKosovës) - Muzeu i Kosovës i shprehngushëllimet më të thella popullit tëKosovës për humbjen e burrështeta-

sit më të madh të historisë më të re tëKosovës, Presidentit Dr. Ibrahim Ru-gova.

Së bashku, në këto momente, nda-jmë dhëmbjen e madhe me familjene tij dhe popullin e Kosovës dhe jemitë bashkuar si kurrë më parë në mision-in e Presidentit Rugova për pavarësinëe Kosovës.

Kultura e Kosovës ka humbur njëkrijues dhe përkrahës të madh të kul-turës së vendit tonë.

Agim Deva (shkrimtar) - Lajmi i hidhurpër vdekjen e Presindentit Rugovana ka tronditur. I ka tronditur shkrim-tarët e Kosovës, ku në mesin e tyreedhe Karvanin e shkrimtarëve për fëmi-jë. Është një humbje e pa kompensuesh-nme.

Ishte një figure shumë e madhe, ecila ka qëndruar për 20 vjet në ballëtë lëvizjes për çlirimin e Kosovës dhepraktikisht ka hy në mesin e figuravemë të mëdha shqiptare e evropiane.

Luan Mulliqi (piktor) –Është vështirëtë gjesh fjalë ngushlluese për vdek-jen e kryetarit tonë të parë. Kryetari icili ishte shkrimtarë, kritik letrar mad-je edhe studiues i madh, ishte per-sonalitet, që udhëhoqi me Kosovën eviteve më të vështira. Luftoi deri nëvdekje për pavarësinë e Kosovës mevizionin e tij largpamës dhe atë vizionna e la amanet që ta vazhdojmë mepjekurinë ma të madhe duke e ruaj-tur dhe forcuar unitetin tonë në këtokohë të vështira dhe vendimtare.

Në këto momente i vetmi ngushël-lim që kemi është që të jemi krenarqë Kosova e lindi dhe rriti një person-alitet siç ishte Ibrahim Rugova. Që ngavitet e 70-ta ishte involvuar në rad-hët e para të zhvillimit të kulturës së

Kosovës e posaçërishtë në letërsipërmes studimeve, shkrimeve kritiketë artit e pastaj punoi deri në jetësimine pavarësisë së Kosovës.

Veli Gërvalla (piktor) - Jo vetëm unëqë mendoj se është një rast tragjik përKosovën, por kështu mendon edhe igjithë kombi shqiptar. Kemi humburnjë njeri të madh. Edhe unë që i takojartit them se ka qenë një shkrimtarëshumë i mire. Nuk do të ketë më Koso-va njeri të tillë siç ishte i madhi Ibrahim.E kam një apel për gjithë shqiptarët ku-do që janë: Të mos kemi përqarje. Taqojmë amanetin e tij deri në fund. Je-mi krenarë që e patëm, sepse me fig-urën dhe drejtësinë e tij na njeh bota.

Adem Gashi (shkrimtar) – Nuk ka asnjëdyshim, vdekja është e dhëmbshmepor në rastin konkret, vdekjen e kryetar-it të vendit është vështirë ta paramen-dojmë. Është edhe humbje edhe dhëm-bje. Ibrahim Rugova ishte letrar, njerihuman, studiues edhe kritrik letrar. Poredhe si çdo intelektual që vjen ngakëto fusha hynë edhe në fushën poli-tike -lëvize politike. Pra ishte në kon-cepcion i tij me bazament human qëvinte nga shkenca dhe veprimtaria etij humane. Ishte një figurë jo vetëm qëka bërë emër në vendin e tij por edhenë atë ndërkombëtar me konceptin etij paqësor. Për fat të keq kjo botë i katë rrallë njerëzit e tillë.

Dilaver Kryeziu (koreograf) – E hum-bëm njeriun më të madh duke na lënëpas një histori të ndritshme. Ai e bashkoi popullin, por nuk mun-di ta përjetoj dhe ta kurorëzojpavarsinë për të cilën luftoi deri nëvdekje. Megjithatë ky popull i ka borgj kryetar-

Vlerë e qëndrueshme dhe e

Përmes figurës së tij Kosova dhe lëvizja e saj për emancipim të përgjithshëm kombëtar, shoqëror e demokratik gjetën artikuluesin dhe zëdhënësin, u bënë tënjohura dhe të pranishme në botën diplomatike të kohës në Evropë dhe SHBA..

19E premte, 27 janar 2006

Speciale

it Ibrahim Rugova atë që ai e bëri përne. Ibrahim Rugova ishte dhe do tëmbetet sinonim i Kosovës, por edhesinonim i mbarë popullit shqiptarë.

Adelina Ismaili (këngëtare) - Jam eshokuar jo vetëm unë por edhe gjithëfamilja ime. Nuk e kemi besuar vdek-jen e tij. Bile, edhe tash nuk po mundtë besoj .Ende jam në shok.

Kryetari Ibrahim Rugova ishte shqip-tari më i madh që ka pasur historia jonë.

Ali Podrimaja (shkrimtar) – Çdovdekje e njeriut është e dhëmbshme,por kur njeriu gjendet në një post çfarëishte presindenti, dhëmbja është edhemë e madhe. Ishte një intelektual imadh. Vepra e tij është e pavdekshmenë zemrat tona.

Une e kam pasur mik dhe një kohëtë gjatë kemi bashkëpunuar bashkë. Kaqenë një punëtor shumë i vyeshëmnë redaksi por edhe në Institutin Al-banologjik. Ishte i kujdesshëm dhe uka ndihmuar krijuesëve të rinj. Për muaIbrahimi do të mbetet një figurë e paharruar kombëtare e intelektuale.

Bekim Lumi (regjisor) - Lajmin përvdekjen e Presidentit Rugova e kampërjetuar si një moment të hidhur dhetragjik, ndaj të cilit, si qytetar i Kosovës,nuk mund të mos reagoj emocional-isht. Përveç dimensionit politik, kyreagim imi si artist, ka të bëjë edheme faktin se, me vdekjen e tij, veçtjerash, kemi humbur një personalitettë fuqishëm të letrave, të artit dhe tëkulturës shqiptare.

Presidenti i Kosovës, Dr. Ibrahim Ru-gova, ishte ideatori, projektuesi dhearkitekti i lirisë, pavarësisë dhe shtetë-sisë së Kosovës, të cilin vdekja e morinë pikën më kulmore të historisë sonëkombëtare. Finalizimi i projektit poli-

tik i Presidentit Rugova për Kosovënshtet të pavarur dhe sovran varet ngamënyra me të cilën ne do ta përballo-jmë vdekjen e tij dhe sidomos nga reag-imi ynë kundrejt sfidave me të cilat dotë ballafaqohemi tash e tutje kur dotë ndjehet aq shumë mungesa emendimeve, ideve, veprimeve dhevendimeve të tij.

Në historinë e re të Kosovës, Dr.Ibrahim Rugova ishte dhe do të jetë mëshumë se një president, një burrështe-tas dhe një lider politik. Me vizionine tij politik e profetik, me kulturën,mençurinë dhe urtësinë e tij politike,si dhe me vendimet e tij historike, aido të mbetet personaliteti më kariz-matik, më i fuqishëm dhe më reflek-tues i historisë shtetformuese tëKosovës.

Sinan Vllasaliu (këngëtar) - Populli ynëmë vonë ka për ta kuptuar se çfarënjeriu të madh ka humbur. Për muaështë një humbje e madhe, një dhim-bje e papërshkrueshme. Ai ishte dhedo të mbetet një faqe e historisë sonësidomos në këto 20 vjetët e fundit.Është epoka e tij, epoka e Ibrahim Ru-govës.

Drita Boshnjaku-Begolli (aktore) -Dhëmbja nuk mund të shprehet mefjalë. Vepra e Rugovës është shumë emadhe. Fjala e tij ishte me peshë. Ke-mi humbur shtyllën kryesore. Të lum-tur ishim që e patëm. Megjithatë, do takemi më lehtë nga se ai na i hapi shtig-jet për ta arritur qëllimin tonë.

Dibran Tahiri (aktor) - Është shumëvështirë te thuhet me pak fjalë gjithëajo dhëmbje për kryetarin e parë tëKosovës, të cilin e kisha fatin ta njohpersonalisht kurë ishte kryetar i

SHSHK-së në një emission të RTP-së me rastin e botimit te librit të tij“Vepra e Bogdani” e ku unë i deklam-ova disa pjesë të këtij libri dhe mendojse ishte njeri me virtyte të larta njerë-zore. Ne ishim fatlum që e patem njënjeri të tillë, të urtë. Ai ishte me shumëse Gandi, sepse jetoi në rrethanajashtëzakonisht të rënda dhe e udhëho-qi popullin ashtu si duhet. Këtë ditëqë po e gëzojmë ne është është falëmençurisë së tij.

Në kohën e Skënderbeut në saje, tëtë bëmave të tij për shqipëtarët, dëgjoimbarë evropa, ndersa tash në saje tëbëmavë të presidentit tonë të ndjerdëgjoj mbarë bota.

Afrim Selimi (regjisor drejtor i teatrit“Dodona”) - Do të ishtë fat për çdo pop-ull që ta kishte një personalitet siIbrahim Rugova. Ai ishte personalitetimë tipik i Ballkanit,.Ai i afirmoi vler-at qytetëruese dhe evropiane te popul-lit shqiptar. Ne kemi pasur fat qe naka prirë dhe mendoj se vizioni i tij ështëvizion i qartë për popullin e Kosovësdhe për shqiptarët në përgjithësi.

Vdekja e tij është humbje për tërëkombin shqiptar. Dhëmbjen qe e kemiduhet ta shndërrojmë në energji përpunë, për krijimtari dhe për ndërtimine shtetit tonë pamvarësia e të cilit ështëe pakontestushme në saje të punë seIbrahim Rugovës.

Igballe Qena (aktore) - Dr. Ibrahim Ru-gova ishte njeri i madh. Unë do të je-toj me respektin për punën dhe veprëne tij. Vdekja e tij nuk më ka befasuar,sepse ai ishte I shenjtë kur e pranoisëmundjen. Ne tani ndjejmë dhëmb-je edhe për faktin se jemi afër cakuttë pavarësisë. Kishim shpresuar së dota përjetojmë atë akt bashkërisht.

Fehmi Kuleta (profesor dhe bashkëpunë-tor artistik i teatrit) – Po, Presidentitashmë i ndjerë na dha shpresë kur ajona mungote, rrezatoi paqe kur ajo povritej, sublimoi idenë e pavarësisë kurajo për shumëkënd ishte utopi. Ai esendërtoi idenë e pavarsisë me for-cën e një prometeu.Unë po ndjej pikëllim tash, por njëko-hësisht po ndjej edhe shpresë se kuj-timi për të do të shndërrohët në forcëpër ta sëndërtuar pavarësinë, rimëkëm-bjen ekonomike e mbi të gjitha për taquar më tëjë ndërtimin e demokracisënë Kosovë.

Teki Dërvishi (shkrimtar) - Unë si kri-jues nuk kam qenë i inkuadruar nëndonjë parti politike, por tani do tëqasem në Lidhjen Demokratike dhedo të bëhem anëtar i saj, duke shpre-hur adhurimin e tij ndaj presidentit.Rugova është personaliteti i shekullitdhe njeriu që ka bërë ndryshimet mëtë mëdha në 20 vjetët e fundit. Ishtekryetari Rugova ai që pati guxim të dal,kur të gjithë ne strukeshim. Unë men-doj se ai nuk do të vdes kurrë, pasi qëne do ta ndjekim rrugën e tij, ka për-funduar “cimeri” i dikurshëm i Pres-identit Rugova.

Din Mehmeti (shkrimtar) - Vdekja ePresidentit Rugova është humbje emadhe për të gjithë të gjithë shqiptarët.Ai ishte një lider i madh, një human-ist i madh, njëri i jashtëzakonshëm.Ishte njeri me vizion të qartë për tëardhmën e Kosovës.

Personalisht unë e kam njohur Ru-govën një kohë të gjatë dhe kam pasëfatin të punojë me të në Kryesinë eShoqatës së Shkrimtarëve të Kosovëskur ai ishte kryetar. Me kohë jam njo-hur me idetë e tij. Rugova ishte projek-

tues i mirë i të ardhmes. Në anën tjetër, Rugova ka qenë kri-

tik letrar dhe kritikat e tij kryesisht kanëqenë të një fryme intelektuale perendi-more, përkatësisht pikpamjet më mod-erne të cilat qarkullojnë në europë”,thotë Mehmeti duke shtuar se ai kakontribu shumë për kritikën letrare dhenë klima të përgjithshme, në mitingune poezisë në takime të ndryshme aika hapë idetë e vetë të cilat janë ideperëdimore progresive.

Mevlyde Saraqi (shkrimtare dheveprimtare e lartë e LDK-së) - Vdekjae mori njeriun e sakrificës burrin emadh të Kosovës, politikanin e rrallëdhe presidentin e parë të Kosovë, nëkohën kur po vendoset fati historik iKosovës. Ibrahim Rugova ishte dhembeti amblemë e lirisë dhe demo-kracisë. Ai i gërshetoi me mjeshtri tëmadh letrat shqipe me politikën, qësolli ndryshime jo vetëm Kosovës, pordhe mbarë shqiptarëve në EuropësJuglindore. Pata fatin të veprojë nëshekullin e presidentit Rugova.

Halil Haxhosaj (shkrimtar) - IbrahimRugova me një plejadë të shkrimtarëve,sidomos të viteve 70-ta të shekullit tëkaluar, kanë sjellë shumëdiçka të re nëletrat tona.

Dr. Rugova atëherë u dëshmua sistudiues i zellshem madje kritik qëdinte të vlerësonte se çështë arti, sido-mos studimet për veprën e Bogdanit,me të cilat Rugova ka sjellë diçka që ika munguar historisë së letërsisëshqiptare dhe studimit tonë.

MalÎsore LLAPASHTICAJeton KELMENDIMehmet DASHAJ

Saranda RAMA

përgjithshme kombëtare

»«Kemi qenë miq edhe kur kemi pasur mendime të njëjta, dhekemi mbetur miq edhe kur kemi pasur mendime të kundërta.


Sabit RRUSTEMI

Kosova me shenjtin e vet(Dr. Ibrahim Rugovës)

Përkulem pa skuqjePërkulem me përkushtimPara Shenjtit Tim

E lutemE s’ndalemDeri në përgjërim

Që të roshE bekofshKosovënAtdheun Tonë

O Shenjti ynëO Shenjti imMe neE në nePër pavarësimPër amshim

Nuk jam ai që skuqemPara teje përkulemDhe ndjek frymën tëndeDeri në amshim

Kosova do frymojëKosova do gjallojëKosova do gjakojëKosova Kosovë do të jetojëMe Shenjtin e vetPër Shenjtimin e vetNga tash e në pambarim(5 shtator 2005)

Skënder ZOGAJ

Unë jam dëshmitari(Letër presidentit Ibrahim Rugova)

Mes zogjve dhe korbave unë jam dëshmitari,o Pjetër Bogdani -me sytë e mi e pashë kur piku fiku që e mori i ligudhe iku...

Unë jam dëshmitari.Zvarranikët kanë ngjeshur shpatatdhëmbin e ujkut e kanë vath në vesh,në qafë thonjtë e maces. Gjithë lakejt e vilajetit janë veshur me sharkun e gjarpriti kanë edhe maskat e pallatit të mbretit,o Zot, kur të dalin në skenë -ç’dramë e tmerrshme e sprovësdo të luhet në trupin e Kosovës.

2.Qëllomëni, o rrufe të akullta,të ngrihem, trupin në grimca erërat të ma përhapinanëve të botës.Nuk rri cjapme thikë në qafëmidis lajkatarëve e horrave.

Unë jam dëshmitarii mprehjes së thikave të helmtanga Tirana te fontana e Prishtinës...Hapi sytë, o Pjetër Bogdani,Vallja e Hiles po të luhet prapa shpinës!

3.Ujkut Thinak i kulluan sytë gjakpër Kalin e Kuq,që bëri puç por i shkoi mundi huq.Symiu, Macja, Krraba dhe Kërriçipo të sillen si pordha nëpër tirqi,(i hëngërt dreqi)sikletin për atdheun fatkeqe zbusin me fiq, raki e me përpeq.

Unë jam dëshmitariProtestoj, akuzoj, kurrë nuk pranoj lojë me gjakun e dallëndysheve.Drita e madhe në ballin e Lakuriqëve është e shpifur, o Mesi -kullon zhgjyr Duarsh të Ndyta -i mjeri u’për ty!

(TIRANË, 29.06.1994)

Astrit HARAÇIAMINISTËR I MKRSÇJ-SË

Vdekja e presidentit të Kosovës dr.Ibrahim Rugovës, është lajmi më ipikëlluar që kam marrë në jetën time,plaga ime më e madhe shpirtërore qëkam marrë në jetën time si dhe hum-bja më e madhe që kam përjetuar nëjetën time. Ne që ishim bij besnikë të

këtij personaliteti të madh të historisëe të politikës jemi tepër të pikëlluar përvdekjen e më të dashurit tonë, presi-dentit Rugova.

Ne që punuam e luftuam për real-izimin e idesë madhore të presiden-tit Rugova për pavarësinë e Kosovës,jemi të plagosur në turp e në zemër, merastin e vdekjes së burrështetasit tëmadh të Kosovës.

Ne jemi të pikëlluar, të plagosur nëshpirt për humbjen e strategut tëpavarësisë së Kosovës. Por, ne jemi kre-narë që e patëm prijës, jemi krenarë qëpunuam me këtë personalitet të madhtë Kosovës!

Ne betohemi në emrin e presiden-tit dr. Ibrahim Rugova se do të përm-bushim deri në fund amanetin e tij përrealizimin e pavarësisë së Kosovës!

Bujar LESKAJMINISTËR I KULTURËS I SHQIPËRISË

Janë shumë të rralla rastet nëkrestomacinë e shqiptarëve të mëd-henj të të gjitha kohëve ku të rrijë krahpër krah, kulturologu dhe politikaniqë shndërrohet në lider shpirtëror, dhepërmasa humane si tek Ibrahim Rugo-va.

Veset e racës vepruan ndaj Rugov-ës dhe kundër Rugovës. Ishte një reag-im meskin, një përballje e kahershmee mediokritetit me intelektualitetin,e politikës vizionare e moderne me de-

rivatet negative të saj, të shqiptarë-sisë së kulluar që kërkon të integro-het me ideologjinë e stepave dhe zëd-hënësit e tyre shqiptarë e joshqiptarë.

Ibrahim Rugova, presidenti iKosovës, Gandi bashkëkohor, estetidhe teoricieni i letërsisë është formu-la shqiptare më frytëdhënëse.

Është kështu, sepse ai u ushqye dhevazhdon ta bëjë me doktrinën e PjetërBogdanit, Nënë Terezës dhe papa GjonPalit.

Ai mbështetet në filozofinë dhe poli-tikën euroatlantike, dhe veçanërishtatë amerikane.

Të shkuarën kulturore shqiptare eracionalizoi në bashkëkohësi dhe mëtej, duke krijuar kështu një mendimpolitik të llojit të veçantë.

Kosova, trualli i madh, ku prejdekadash është konservuar krimi, pokthehet në tokë paqeje. Kjo ishte meta-morfoza sfidë e Rugovës, alkimia e civ-ilizimit shqiptar.

Në këtë betejë të madhe, ai ndriçoi,ai fitoi. Kosova, trualli i madh, ku prejdekadash është konservuar krimi, pokthehet në tokë paqeje. Pas Skënder-beut, në çetën e profetëve të kombit,Ibrahim Rugova zë të parin vend.

Pavarësia e Kosovës e ka emrin dhe emblemën e presidentit Rugova

Ibrahim Rugova, formula shqiptare më frytdhënëse

Nanës

Sonte t’kemi qëndisë në ball –Me katër sy,Me i tufëz shikime –Me ndriçue ma tepër.

(“Jeta e re”, Prishtinë, 1962, numër 1, faqe 157)

Rrezeve në duar

Rreze të bukura, kur keni ardhnë duart e mija –A ka shumë mot?

- Sot.Kush ju krijoi kaq të kandshmee të kuqe –Si prej zjarri?

- Vllaznit.Çka dhanë për ju –A shumë, a pak?

- Gjak.

Kanga për kangën

Asht vështirë me e baZemrën gurDhe me ia thanë kangës sa herëtë duesh.Por, ma bukur,S’ka.Mandej – Veten prej saj s’mundesh mee nda!

(“Jeta e re”, Prishtinë, 1963, numër 1, faqe 109)

Portreti për lot

Tue lexue gazetën, pash fo-tografin e nji vocrraku me këttekst:“Në shum vende të botës ed-he ma tutje kjo gjendje nor-male”

Trupi i fëmisëMe nji gjysë këmishe -Nji pjesë i asht zhdukëNëpër therrat e jetës.E brijtë i kanë dalë

Me dorën e shtrime kërcu,Si gardh i vjetruem-I hudhun n’harresë.

Sy -Thellue në gropëzaE buzët trashëSi dy rrathë çerepiTë kallun në flake -Të ngopuna shkrum.

Fytyra e ajunPrej lotëve -E zvoglue shum:GatiKa humbë prej flokëve…

Shekulli njizetë,(Shekulli i atomit)Ka shtri krahët anembanëE njerëzit thonë:“Po përparojmë!”

Jam mbushë me lot,Kurt të pashë në gazetë,Në syt e botës -O shoku im,Prej kujt e ke?!

(“Jeta e re”, Prishtinë, 1963, numër 2, faqe 272-273)

IbrahimRugova

Speciale


Ali ALAJSHBA

Kosova është mbërthyer në një pikël-lim të thellë, kurse dhimbja ka pllako-sur secilën shtëpi, familje e individanekënd tokave arbërore. Kosova dheshqiptarët këto ditë kanë mort. Ky venddhe ky popull humbi liderin dhe pres-identin e vet, njeriun e sfidave, vizion-eve, projekteve dhe bëmave dhe sakri-ficave sizifiane për ta arritur lirinë dhepër ta ndërtuar pavarësinë. Kosovambeti pa Ibrahim Rugovën,pa presi-dentin plebishitar, pa njeriun e vull-netit,ambicieve dhe të drejtave realepër të qenë zot të vetës, të tokës së tyre,tëfatit dhe ardhmërisë. Lider dhe aktivisti devotshëm, urtak, por këmbëngulës-ky do t’ishte portreti i fuqisë së person-alitetit dhe karakterit të Ibrahim Rugov-ës, të cilit i takojnë dy dekadat e fun-dit dhe do t’i përkasin shekujt e ard-hëm të historisë shqiptare dhe të lirisëdhe demokracisë së përbotshme. Pres-identi ynë i ndjerë, i ka kaluar caqettona nacionale, ato Ballkani dhe evropi-ane, për të hyrë në orbitën e përbotshmetë shtetarëve më me famë, sepse ai ështënjë nga ato figurat morale, që janë tëpakte, në botën shqiptare po se po,por edhe në arenën ndërkombëtare.

Çelësi i çështjes shqiptare dhe i Kosovës në veçanti ndodhej në WashingtonDuke e ndjekur biografinë e dr. Ru-govës, në të e gjejmë gjithë inventurëne veprimeve të tij në funksion të lirisëdhe të Kosovës sovrane, duke gjeturnjëherësh rrënimin e koncepteve të vje-tra dhe ngritjen e mendimit të ri poli-tik dhe nacional, si mjeti më impre-siv i bindjes së botës për dimensionetalarmante të katrahurës shqiptare,simjet e rrugë për të fituar përkrahjen edomosdoshme te kancelarive vendim-marrëse të botës dhe për të ngriturmiqësitë që ne shqiptarët kurrë s’ikishim pasur, meqë thuaja gjithmonërreshtoheshim në anët e gabueshme.

Duke e paralajmëruar ngritjen e këtijkoncepti, Rugova njëkohësisht kishteparalajmëruar (që më 1989) se çelësi içështjes shqiptare dhe i Kosovës nëveçanti ndodhej në Washington, pra nëmetropolet e fuqisë numër një në botë– SHBA. Edhe pse ishte fjalëpakë, ed-he pse ishte i butë nga zëri, ai fuqishëme projektoi Kosovën në Perëndim,dramën dhe tragjiken shqiptare dhetë Kosovës. Rugova, prej jave në javënga Prishtina, por më shpesh gjatë viz-itave të tij qendrave botërore, ua thoshtedhe ua përsëriste: Kosova nuk pokërkon shumë – veçse liri dhepavarësi,vlera që e bëjnë lirinë univer-sale të njerëzimit. Në këtë mision Ru-gova udhëtoi shumë, edhe pse kishteindividë edhe brenda LDK-së që për-piqeshin ta lidhnin për ndërtesën eShoqatës së Shkrimtarëve. Ambicievetë tilla komplotiste, Rugova u përgjig-jej: ta bëjmë lirinë dhe pavarësinë dhedo kemi kohë të merremi me vetentonë. Ta heqim qafe njëherë Serbinëokupatore. Kosovës nuk i duheshin,por nuk i duhen as sot përleshje bren-da shqiptare. Vetëm njerëzit e mëdhenj,me vizione me kuptim të detyrës dherolit që ua ka determinuar historia, meelegancë, me urti, i kapërcejnë sfidat etilla. Rugova e bëri një kapërcim të tillë,të domosdoshëm. Të shpresojmë se ed-he të tjerët pas tij do të ngrihen mbiveten dhe interesat e tyre meskine dhedo të sillen e të veprojnë si burrashteti.(Këtu mendoj para së gjithashpër njerëzit që janë në ekipin negoci-ator të Kosovës, sepse disa prej tyre, sëpaku deri më tash, kanë qenë të prirënga gama primitive të mentalitetit për-jashtimor, aferoman, gati grindavec,”cilësi” këto që ua zbehin gjasat të mar-rin mbi supe misionin e shejntë tëpërmbylljes së shtetformimit).

Që nga 28 qershori i vitit 1989(atëditë Milosheviqi afër Prishtinës kishtembledhur nja 1 milion serbë të etshëmpër gjak dhe kërcënonte me luftëra) kurIbrahim Rugova e tha atë fjalinë efamshme për gazetën gjermane“Spiegel” se: ”Nëse pozita e shqiptarëvedhe Kosovës shkallëzon edhe mëtej,ne do të ngritemi në kryengritje”,gjithkushi, brenda dhe jashtë – nëarenën e politikës botëror- e pa këtënjeri të vendosur për t’u bërë artiku-luesi, mbrojtësi dhe afirmuesi i të drej-tave nacionale dhe shtetare të shqip-tarëve dhe të Kosovës. Intervista e sipër-përmendur vërtet u bë kasnecë e njëlideri të ri, të vendosur, trim e të pakom-

promis për tu vënë në shërbim të lirisësë popullit të vet. Ibrahim Rugova morivendimin e vet historik – do të sakri-fikohet për popullin dhe për Kosovën.Doli se ky ishte edhe vendimi historikpër vetë Kosovën. Sepse, së pari lin-di shpresa, e mandej edhe besimi sedyzetvjeçari i hajthshëm, do të lirojënga shtati dhe shpirti i tij energjinë esfidimit të një okupatori gjakatar, që nëhistorinë shqiptare kishte hapur memija e mija varre. Kishte djegur eshkatërruar dhe kishte dëbuar shqip-tarët nga toka dhe nga vatra e tyre. Ru-gova na atë nismë ishte i vetëm, sepseai nuk e begeniste komoditetin në bal-lafaqim me sakrificën për tokën dhepër popullin që e kishte lindur e rrit-ur. Letrari i afirmuar, nisi si politikanfillimtar, meqë ideja prijetare e tij ishtemë e përmasëshme se hapësiratkozmike.

(Fillim korriku i 1990, vetëm një javëpasi Serbia e kishte riokupuar Kosovën,Ibrahim Rugova kishte kaluar nëpërnjë dëshmi në Parlamentin Evropiandhe I kishte tronditur njerëzit që ekishin bërë audiencën e “Gandit Bal-lkanas”, sepse ky njeri, terrorit dhe vras-jeve serbiane, po u përgjigjet me op-sionin e paqes. Ky qenka zëri i vetmuarnë shkretëtirë, zëri i ndërgjegjes së njëpopulli që një regjim satanik e paskafutur në rrathët e ferrit, kishte qenëmendimi intim i secilit pjesëtarë tëkësaj audience. Nga ky depërtim i parë,të them, diplomatik tek kancelaritë eEvropës plakë, Rugova kishte ndalu-ar në Kroaci. Në Zagreb, në një darkëintime që për të kishin shtruar ca shqip-tarë atdhedashës të Kosovës, Rugovëne “huazojnë” për pesë minuta, por embajnë dy orë, një grup akademikësh,profesorësh dhe politikanësh kroat.Kur na e kthyen, na nderuan me këtofjalë: ”Të lumtë ju shqiptarët qëpaskëshi këtë njeri të madh në ball tëlëvizjes suaj”. Në atë darkë kanë qenëakademikët Gazmend Zajmi, RexhepÇosja, dr. Hivzi Islami dhe ndonjë tjetër.Konstatimi i mësipërmë i kroatëve, disai la të çakërdisur.)

Rrugët e kalldrëmta të PrishtinësFundvite të gjashtëdhjeta dhe fillimvitete shtatëdhjeta. Një djalosh i hajthshëm,gati me shëndet të lig, i ecte amfiteatrote fakulteteve dhe rrugët e kalldrëmta tëPrishtinës. Ishte i përzemërt, fjalëpakëpër të ëmbla. Fliste pak, por gjithherëfjalë të matura, të pjekura dheshumëkuptimplote. E shihje të thel-

luar në mendime dhe me ballë të rrud-hur, thuajse që atëherë ta kishte të di-tur fatin e tij – se do t’i vijë dita që dotë vihet në ballë të popullit, të cilinshteti-parti po e nëpërkëmbte, tëhuajë-sonte, burgoste, vriste, diskriminontedhe që, siç do të dëshmojnë mbari-mvitet e tetëdhjeta të shekullit të kalu-ar – do ta lë të vetmuar. Dhe këtë vet-mi do ta sfidoj dhe do ta triumfoi tash-më burri i pjekur Ibrahim Rugova.

Presidenti i ndjerë i Kosovës, nukishte mitik, sepse ai ishte një prijësekzistent. Ai nuk jetonte dhe as nukvinte prej legjendave. Ai ishte biri dhefryti i këtij populli dhe i kësaj toke.Ai ishte njeri, si të tjerët, prej mishi egjaku, por ishte më trim dhe më i ven-

dosur se të tjerët. Ibrahim Rugova ishtevdekatar si çdo qenie tjetër njerëzore,kurse ata që vijnë prej legjendave atanuk vdesin. Por disa duke dashur takthejnë Rugovën në abstraksion, e pagë-zojnë mitik dhe e bëjnë këtë se nuk kanëguxim të futën në thelbin e filozofisëdhe veprimit të tij prej burri të shtetit.Ai nuk ishte as romantik,as i rrëmby-er. Ibrahim Rugova ishte realist dheduke e njohur mirë realitetin e kohës,ai e krijoj një tip të posaçëm të urtisëdhe filozofisë politike,kombëtare dhediplomatike. Ai nuk imagjinonte, pormbështetej në rrethanat dhe mundësitëhistorike – që ofronte rrënimi i peran-dorive komuniste dhe afirmimi idemokracisë universale.

Të kuptohemi,ai nuk i frikohej luftës,por përpiqej ta shmangte atë, sepse edinte mirë se sa viktimat i kishim dhënëne shqiptarët që nga viti 1912 e këndej.Rrafshoheshin mbi 100 mijë shqip-tarë të vrarë, e po aq, a mbase edhe mëshumë të shpërngulur dhunshëm ngaKosova në Turqi. Ibrahim Rugova nuke donte Kosovën tokë të djegur dhepa shqiptarë. Ai e dëshironte dhe syn-onte Kosovën kopsht të lulëzuar dhepërlotë popull të saj.

Po e bëj edhe një digresion: Në dhje-

tor 2000. Diku në New Jersey të SHBA-vë, në një takim të dr. Rugovës mebashkatdhetarë, ndodhej I ftuar edhesenatori amerikan, demokrati JonCorzine. Duke folur në një anglishtetë pastër, zoti Rugova e kishte mahni-tur politikanin amerikan, jo vetëm mekoncepteve dhe filozofinë e tij politike,por edhe me projekte humaniste përardhmërinë e të gjithë banoreve tëKosovës, pa dallim etnie, feje a kulture.Senatori I patë thënë këto fjalë: ”Unëkisha dëgjuar shumë për udhëheqësintuaj. Për zotin Rugova kisha dëgjuarvlerësime vërtet të larta. Sonte, kurpata nderin të rri e të bisedoj më të,arrita jo vetëm të konfirmoj, por edhet’i forcoi bindjet e mia se ju shqiptarëtpaskëshin një president të ditur, të urtëdhe shumë pragmatik. Ajo që po më gë-zon më së shumti, është se zoti Rugo-va qenka përkrahës I madh Idemokracisë dhe paqës dhe mik shumëI madh I SHBA-ve…”

Se kush ishte Ibrahim Rugova fjalëndhe qëndrimin meritor do ta thotë his-toria. Do të duhen studime e studime,të paanshme, shkencërisht të qën-drueshme për ta nxjerrë vlerën reale,shumëdimensionale të Rugovës nështetbërjen e Kosovës. Një pjesë të kësajfaktografie sot po e japin burra shtetesh,qeveritarë, diplomatë, akademike,shkrimtarë, politikan, nga të katër anëte botës perëndimore. Unë personalishtjam thellë i bindur se këto nuk janë fjalëkurtuazie, por janë vlerësime të argu-mentuara dhe të cilat dëshmojnë se Ru-gova ka biseduar me liderë botëror mevendosmëri për katrahurën dhe trag-jedinë shqiptare. Portretin e Rugovësdo ta bëjnë shkencëtarë të fushave tëndryshme,analistë objektivë e realistdhe ai portret do të jetë i zhveshur prejamputimeve që përpiqen ti imponojnëindividë apo një grupe mjeranësh qëkanë zënë vend nëpër disa gazeta dhenë disa TV të Kosovës, sikur që dolishumë skandaloz kinse portreti që i“kishte” bërë Rugovës dikushi apo njëaskushi nga RTK. Edhe “analistë”, qëi kanë shërbyer edhe dreqit japinmendime për Rugovën, po këtë e pas-ka demokracia – në të cilën liria e fjalëskeqpërdoret dhe shpërdorohet keqas.

Pavarësia është e panegociueshmeIbrahim Rugova që kishte në krah njëFehmi Agani dhe kuadro të tjera kom-bëtarisht të dëshmuara, u bë promotori,vizionari dhe zbatuesi i vullnetit te pop-ullit për të pasur shtetin e vet me sovran-itet të brendshëm dhe të jashtëm. Kurkishte ngelur puna finale, ai ndërrojjetë. Faktori ndërkombëtar u tregua ipadrejtë ndaj personalitetit të IbrahimRugovës, i cili e ka pasuruar shumëdemokracinë e përbotshme, dhe ndajshqiptarëve,duke mos e njohur shtetine pavarur të Kosovës drejtpërsëdrejti.Këtë e kërkonte Rugova në secilin hapdhe në secilin takim të tij diplomatike shtetëror. Ai e dinte se negociatat, kon-ferencat ndërkombëtare, ishin e janë tërrezikshme se ato, ose e cungojnë tëdrejtën e natyrshme të një vendi e pop-ulli për të qenë i pavarur në tërësinë etij territoriale, ose kërcënohen edhe meamputime territoresh. Prandaj, IbrahimRugova, Presidenti i Kosovës, thoshtepërditë se pavarësia është e panegoci-ueshme. Dhe atë – pavarësia e plotë.

Tash në këtë ndarje të dhimbshme,plot pikëllim e lot, populli i ka drej-tuar shpresat tek trashëgimia politikedhe diplomatike që na e la presidentiRugova. Populli I Kosovës, DardanisëAntike, me pikëllimin dhe lotët e vettë dhimbjes, me kolonat e gjata e të pam-barim, po e portretizon më së miri poli-tikanin, diplomatin, burrështetasinIbrahim Rugova

Rugova na e pat siguruar çlirimin ebrendshëm dhe duke e thirrur për plotëdhjetë vjet Intervenimin e NATO-s,bashkë me luftën që e bëri UÇK dhe megjakun e mbi dhjetë mijë vetëve, nëKosovë sot zotëron liria. Por, kjo liriështë e cunguar – sepse mungon ed-he pavarësia për ta përmbushur plot-ninë e saj. Fuqitë e mëdha ia kanë borgjkëtij populli dhe liderit të tyre, luftë-tarit përmasash të demokracisë së për-botshme – Ibrahim Rugovës- njohjene pavarësisë së plotë. Dhe ky do t’ishtei vetmi kompensim që sado pak do tambulonte zbrastësirën që e ka krijuarvdekja e presidentit tonë.

Zoti të bekoftë President Rugova.Pusho i qetë në gjirin e DardanisëAntike, o i nderuari President.

Të shpresojmë se edhetë tjerët pas tij do tëngrihen mbi veten dheinteresat e tyre meskinedhe do të sillen e tëveprojnë si burra shteti.

Kosova pa Rugovën

Rugova na e pat siguruarçlirimin e brendshëm dhe

duke e thirrur për plotë dhjetëvjet Intervenimin e NATO-s,bashkë me luftën që e bëri UÇKdhe me gjakun e mbi dhjetëmijë vetëve, në Kosovë sotzotëron liria.»

«

FOTO

: M

ATJA

N H

ASH

AN

I

Specialewww.iliriapost.net


Albert MARJAKAJ

PRISHTINË, 24 JANAR - Partia ShqiptareDemokristiane e Kosovës, mbajti mbled-hje komemorative me rastin e vdekjessë presidentit Ibrahim Rugova. Që nëfillim figura dhe vepra e dr. Ibrahim Ru-govës u nderua me tre minuta heshtje.Me këtë rast kryetari i PSHDK-së dhebashkëpunëtori më i ngushtë i presi-dentit Rugova, akademik Mark Kras-niqi, ndër të tjera tha se presidenti iKosovës, dr. Ibrahim Rugova, i cili ndër-roj jetë më 21 janarin e sivjetmë, gjatë16 vjetëve ka qenë prijës dhe udhëhe-qës ë popullit shqiptarë në Kosovë,në rrugën e së drejtës për vetëvendos-je, përkatësisht drejtë pavarësisë sështetit të lire e sovran të Kosovës, shtetky që është e drejtë historike, etnike epolitike e shqiptarëve të kësaj treve.

Më pastaj Krasniqi foli edhe përvështirësitë që kaloi populli i Kosovësnë krye me presidentin Rugova. Kjorrugë ka qenë shumë e vështirë, sepsejeta në te zhvillohej në kushte të oku-patorit serb, i cili gjatë shekujve, e sido-mos gjatë viteve 1989-99, bëri gjenocide pastrim etnik të popullsisë shqiptarenga vatrat e tyre shekullore të Dardanisëantike. Presidenti Rugova këtë rrugë

të gjatë e të vështirë e bëri para sëgjithash duke e sensibilizuar problemine Kosovës në botën euroatlantike, e cilapër Kosovën nuk kishte njohuri, e aqmë pak mirëkuptim për t’i realizuar ed-he në aktet dhe qëndrimet ndërkom-bëtare për vetëvendosje. Mirëpo, mekëmbënguljen dhe me qëndrimin dhezgjuarsinë intelektuale e politike tëdr. Ibrahim Rugovës, faktori ndërkom-bëtar filloi ta kuptojë të drejtën tonë dhepërpjekjet për të qenë të lirë e të pavarurnë shtetin sovran të Kosovës.

Krasniqi më pas foli edhe për meri-tat e Presidentit Rugova në rrugëtimine tij dhe të pa ndalur për pavarësinë eKosovës, ku ndër shtoi se me meritate dr. Ibrahim Rugovës, ne sot kemimikun më të fortë, fuqinë më të mad-he ekonomike dhe ushtarake në botë- Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhealeatët e saj të Bashkimit Evropian.Në saje të veprimtarisë politike të pres-identit Rugova dhe në saje të përpjek-jeve të gjithë popullit shqiptarë nëKosovë, por edhe të gjitha strukturavepaqësore e ushtarake të tij, forcat e NA-TO-s, bombarduan 78 ditë pandërpre-rë okupatorin serb, të cilin e detyruantë gjunjëzohet në Kosovë, më 12 qer-shor të vitit 1999. Krasniqi foli edhe përPSHDK-në dhe bash-këpunimin e sajme partinë më të madhe në Kosovë -LDK-në, si krahu më i fortë gjatë 16vjetëve të kaluara. PSHDK-ja e Kosovësgjatë 16 vjetëve të kaluara ka qenë krahui djathtë i LDK-së dhe kryetarit të saj dr.Ibrahim Rugovës. Në ketë rrugë të in-teresit kombëtar, edhe partia jonë, e cilaka qenë forca e dytë politike në Kosovëka dhenë kontributin e vet në Kosovëe në diasporë, duke marrë pjesë në in-stitucionet shtetërore dhe në veprim-taritë tjera të nevojshme të asaj kohe.

Partia ShqiptareDemokristiane eKosovës mbajtimbledhje komemorativeme rastin e vdekjes sëpresidentit IbrahimRugova

Nga: Mark KRASNIQIAKADEMIK

Simboli i pavarësisësë Kosovës e iDardanisë AntikePresidenti i Kosovës, dr. Ibrahim Rugova i cili ndër-roi jetë më 21 janar të këtij viti, gjatë 16 vjetëve kaqenë prijës dhe udhëheqës i popullit shqiptar nëKosovë në rrugën e të drejtës së vetëvendosjes,përkatësisht drejt Pavarësisë së shtetit të lirë eSovran të Kosovës që është e drejtë historike, etnikee politike e shqiptarëve të kësaj treve.

Kjo rrugë ka qenë shumë e vështirë në kushtet eokupacionit serb i cili gjatë shekujve, e sidomos mëvitet 1998-99, bëri gjenocid e pastrim etnik të pop-ullsisë shqiptare nga vatrat e tij shekullore të Dard-anisë antike.

Presidenti Rugova këtë rrugë të gjatë e të vështirëe bëri para se gjithash duke e sensibilizuar prob-lemin e Kosovës në botën euroatlantike e cila përKosovën nuk kishte njohuri e aq më pak mirëkup-tim për t’i realizuar edhe ne aktet dhe qëndrimetndërkombëtare për vetëvendosje. Mirëpo me këm-bënguljen dhe me qëndrimin e zgjuarsinë intelek-tuale e politike të dr. Ibrahim Rugovës, filloi faktorindërkombëtar ta kuptojë të drejtën tonë dhe përp-jekjet tona për të qenë të lirë e të pavarur në shtetinSovran të Kosovës.

Me meritat e dr. Ibrahim Rugovës, ne sot kemimikun më të fortë, fuqinë më të madhe ekonomikedhe ushtarake në botë – Shtetet e Bashkuara tëAmerikës dhe aleatët e saj të Bashkimit Evropian.Në saje të veprimtarisë politike të Presidentit Rugo-va dhe në saje të përpjekjeve të gjithë popullitshqiptar në Kosovë dhe të gjitha strukturave paqë-sore e ushtarake të tij, forcat e NATO-s, bombarduan72 ditë pa ndërprerë okupatorin serb të cilin e de-tyruan të gjunjëzohet e të tërhiqet nga Kosova më 12qershor të vitit 1999.

Falë angazhimit dhe suksesit të tillë, dr. IbrahimRugova fitoi simpatinë dhe përkrahjen e gjithëshqiptarëve të Kosovës e të gjithë shqiptarëve kudoqë jetojnë si dhe të botës demokratike ndërkom-bëtare.

Partia Shqiptare Demokristiane e Kosovës gjatë 16vjetëve të kaluara ka qenë krahu i djathtë i LidhjesDemokratike të Kosovës dhe kryetarit të saj dr.Ibrahim Rugovës. Në këtë rrugë të interesit kombë-tar, edhe partia jonë, e cila gjatë kohë ka qenë forcae dytë politike në Kosovë, ka dhënë kontributin evet në Kosovë e në diasporë duke marrë pjesë në In-stitucionet paralele në kohën e okupacionit serb dhenë veprimtaritë e tjera të nevojshme të asaj kohe.

Dr. Ibrahim Rugova, me qëndrimet e tijdemokratike e paqësore ka fituar simpati e përkrahjetë autoriteteve politike perëndimore.

Dr. Ibrahim Rugovën, kushdo që e ka njohtë dheqë ka dashur të jetë objektiv, e ka respektuar si njerishumë të ndershëm, të dashur, të afërt, intelektual imadh, demokrat, tolerant e paqedashës. Të gjitha kë-to veti pozitive morale janë traditë e kulturës tradi-cionale shqiptare. Prandaj shtresat më të gjëra tëpopullit shqiptar, Ibrahim Rugovën e kanë çmuar sishembull i njeriut të madh, të mençur dhe të gux-imshëm, i cili meriton të jetë në ballë të këtij popul-li, ta ketë përkrahjen e besimin e pjesës më të mad-he të tij,

Me vdekjen e presidentit të Kosovës, d. IbrahimRugova, është shkaktuar një boshllëk i madh nëjetën institucionale e politike, në momentet më tëvështira për Kosovën, e cila gjendet në udhëkryqpër vendosjen e fatit të saj përfundimtar. Në këtëmoment personaliteti i dr. Ibrahim Rugovës ka qenëi domosdoshëm.

Mirëpo, Ibrahim Rugova me sakrificën e tij, meguximin e mendjen e tij të holë e vizionare ka qenëdhe ka mbetur arkitekti dhe babai i Pavarësisë sëKosovës. Pavarësia e Kosovës, pa marrë parasyshkush do ta nënshkruajë aktin final të saj, është mer-itë e gjithë popullit shqiptar, por merita kryesore

Dhe e pamohueshme i takon atij i cili gjatë dydecenieve e trasoi këtë rrugë të vështirë kombëtare,e ky personalitet është vetëm dr. Ibraim Rugova.

Presidenti i Kosovës dr. Ibrahim Rugova është ipazëvendësueshëm. Por me humbjen e tij fizikenuk do të humb rruga e idealit të cilin e ka ndjekurme përkushtim gjatë gjithë jetës së tij. Në këtë rrugë,siç e ka përcjellë deri tash PSHDK-ja, do të qëndrojëe paluhatshme edhe më tutje së bashku me partinëe tij, aleaten e natyrshme të saj, LidhjenDemokratike të Kosovës dhe mbarë popullin eKosovës i cili e ndjek këtë rrugë kombëtare.

Me këtë rast, Partia Shqiptare Demokristiane eKosovës dhe unë personalisht, i shprehim ngushël-limet më të sinqerta familjes së nderuar të dr.Ibrahim Rugovës, Lidhjes Demokratike të Kosovësdhe mbarë popullit shqiptarë.

Presidenti Rugova, me qëndrimet e tijdemokratike e paqësore, ka fituar sim-pati e përkrahje te autoritetet politikeperëndimore, duke e respektuar dhenjoftur si intelektual të madh, demokrat,tolerant dhe paqedashës, veti këto qëpozitive e morale që janë traditë e kul-turës shqiptare.

Ndërsa për vdekjen e presidentit Ru-gova dhe humbjen e burrit të madh tëKosovës, Krasniqi ndër të tjera tha seme vdekjen e presidentit të Kosovës, dr.Ibrahim Rugova, është shkaktuar njëboshllëk i madh në jetën institucionalee politike në momentet më të vështirapër Kosovën , e cila gjendet në udhëkryqpër vendosjen e fatit të saj përfundim-tar. Nga kjo del se në ketë moment pres-identi Rugova ka qenë shumë i nevo-jshëm. Në këtë mbledhje komemora-tive Krasniqi foli edhe për sakrificëndhe për vizionin e madh të presiden-tit Rugova. Në fakt, presidenti Rugo-va, me sakrificën e tij të guximshme dhemendjen e tij të hollë e vizionare, kaqenë dhe ka mbetur arkitekti dhe babaii pavarësisë së Kosovës dhe i kombitshqiptar. Pavarësinë e Kosovës, pa mar-rë parasysh se kush do ta nënshkruaj ak-tin final të saj, është meritë e gjithë pop-ullit shqiptar, por merita kryesore dhee pamohueshme i takon atij që gjatëdy decenieve e trasoi ketë rrugë tëvështirë kombëtare, e ky personalitetështë vetëm dr. Ibrahim Rugova. Koso-va e humbi dr. Ibrahim Rugovën fizik-isht, por rruga dhe ideali i tij nuk do tëhumbët kurrë.

Në fund, akademik Mark Krasniqi thase PSHDK-ja do të qëndrojë e paluhat-shme edhe mëtutje me aleatin e saj tënatyrshme - Lidhjen Demokratike tëKosovës dhe mbarë popullin e Kosovës,i cili e ndjek këtë rrugë kombëtare.

Rugova fitoi simpatinë dhepërkrahjen e civilizimit botëror

PresidentiRugova

këtë rrugë tëgjatë e tëvështirë e bëripara sëgjithash duke esensibilizuarproblemin eKosovës nëbotën euroat-lantike...»

«


I pazëvendësueshëm

Rita MURATIMisin ADEMIVilson CULAJ

PRISHTINË, 23 JANAR - Të flasësh përjetën e një njeriu, i cili ia kushtoipjesën më të madhe të jetës së tij ven-dit dhe lirisë së tij, është e vështirë,megjithatë ne mblodhëm ca dromcakujtimesh në mesin e kolegëve dhebashkëpunëtorëve shumëvjeçarë tëpresidentit Rugova.. Si një student tëzellshëm dhe të aftë, na e paraqetprof.dr. Isak Shema.” Kam pasur fatinta kem student në vitin e katërt tëstudimeve, ku i kam ligjëruar lëndënTeoria e letërsisë së sotme shqipe.Poashtu edhe provimin e diplomës eka pasur tek unë dhe vlerësimi kaqenë me notën maksimale 10. Ështëdalluar shumë nga të tjerëtë në punëte tij shkenore”, shprehet profesoriShema. “Megjithatë puna e tij nukështë kufizuar vetëm si një studenti rregullt dhe i aftë, më pas ai ështëangazhuar si punëtor shkencor në In-stitutin e Albanologjisë të Prishtinësku edhe kemi bashkëpunuar sëbashku në projekte të ndryshme siçka qenë hartimi i “Bibliografisë së kri-tikës letrare shqipe” ku është kërkuarnjë informacion i gjerë shkencor dhenjë punë e vazhdueshme”, thotë IsakShema dhe shton se Rugova ka qenëshumë i zellshëm dhe i angazhuar nëpunë shkencore. Ai gjithashtu thase së bashku me dr.Rugovën kanëqenë hartuesit e planprogrameveshkollore të gjuhës dhe letërsisëshqipe, sepse në ato kohë ishte pezul-luar prezantimi i letërsisë shqipenëpër shkolla. “Kemi punuar njëkomision të përbërë nga më shumëse 40 veta dhe në krye të tij isha unë.Pikërisht në në atë kohë morëm qën-drim që planprogrami shkollor tëzhvillohet vetëm sipas projektevetona”, tha ai.

Profesori Shema foli edhe për kon-sultime të ndryshme që kishin ndod-hur ndërkohë për çështje të caktu-ara.”Me rastin e ndërprerjes së shkol-limit nga ana e regjimit serb, presi-denti Rugova pati ardhur në Fakul-tetin e Filologjisë dhe qemë konsul-tuar me të lidhur me këtë çështje.Ne dolëm me qëndrime të qarta seduhet të bashkëpunojmë dhe puno-jmë me planprogramet shkollore to-nat”, tregon profesori dhe shton see gjithë kjo ishte deklaruar para opin-ionit botëror me qëndrime unike senuk do të lejojmë reduktime dhe dik-time nga pala tjetër. “Ne e vazhdu-am punën kështuqë me 26 nëntor tëvitit 1991 morëm pjesë në Kongresine Universitetit dhe vendosëm që uni-versiteti dhe nivelet e tjera shkol-lore ta vazhdojnë mësimin si institu-cione të mëvetësishme. Dhe në tëgjithë këtë ne përkrahjen më të mad-he e gjetëm nga Ibrahim Rugova”, po-hon Isak Shema. Shema gjithashtufoli edhe për karakterin e tij të cilinai e përshkroi kështu: ”Si i ri ka qenëi zellshëm, i heshtur dhe pakëz itërhequr por shumë i angazhuar. Mëvonë na del si njeri komunikativ, fjalë-pakët që ka një takt, shumë i maturnë deklarime, bashkëpunues, tipvizionar dhe meditativ”.

Rugova: njeri i vendosur,atdhetar, i devotshmëmNdërkaq një portret të personit

modest dhe me njohuri të madhe nae paraqet Xheladin Shala. ”Ai përdy dekada punoi në Institutin e Al-banologjisë në kohën e krizave mëtë mëdha historiko-politike për pop-ullin e Kosovës. Ishte gjithmonë në

syrin e okupatorit”, thotë Shala. Mesinqeritetin e tij më të madh, ai Ru-govën na e paraqiti si njeri të ven-dosur, atdhetar, të devotshmëm dhekur populli ishte në gjendje më tëvështira ai doli në ballë që ta ndih-mojë dhe ta përkrahë atë. “Ai kurrënë Institut nuk ka kërkuar të jetë i pari,por gjithmonë në prapavijë ka qenënë zemër të çështjes dhe problemeveqë e kanë shoqëruar këtë institucion”,shprehet ai. Sipas tij dr.Rugova ishtei vendosur për çështjen kombëtarederi në fund. “Për herë të fundit jamtakuar me të në muajin prill, kur bise-duam dhe më ndihmoi në lidhje mebotimin e një libri të një miku tim,për papën Klementin XI (GjonFrançesk Albani). Kryetari kontribuoijo vetëm me ide e përkrahje moralepor edhe me një shumë të mjeteve përbotimin e kësaj vepre”- tha Shala.Ndërsa për Fatmir Hoxhën, vdekjae presidentit ishte e papranueshme.”Presidenti nuk ka vdekur. Përmendimin tim vepra e tij do të jetëe gjallë përherë në mesin e gjithëshqiptarëve por edhe më gjerë. Men-doj vetëm ka ndërruar vend”- tha Hox-ha duke theksuar se e tërë Kosovaështë rritur me frymën dhe veprën etij. Ndërsa për karakterin e presiden-tit, ai shtoi se ”Një strateg të tillë nukdo ta kemi më kurrë. Një njeriakademik por edhe luftëtar, jo luftë-tar dhune por luftëtar që luftoi megjethin e paqes, luftëtar paqje. Unëmendoj se edhe Gandit ia ka kaluarnë këtë aspekt. Ky është Ibra jonë”-theksoi ai duke plotësuar se edhe pres-identi Rugova si të gjithë shqiptarëtkishte fatin të rritej jetim dhe pa shtet.” Rugova ska vdekur. Ai jeton me nedhe në ne. Lirshëm e krahasoj mefigurën e Gjergj Kastriotit tonë. Vërtetëështë Gjergji ynë i sotëm. Do të mbeteti pazëvendësueshëm”- tha ai.

Ai ka pasur mendimet e tij dhe parimet e tijSipas Begzad Baliut vdekjet janë

të ftohta dhe të dhembshme, por kurvdes udhëheqësi shtetëror pesha edhembjes është më e madhe.” Unë mëshumë e njoh jetën e tij brenda insti-tucionit, ku me dekretin e tij kemi ard-hur që të punojmë 10 punëtorë të rinjshkencor, në Institutin e Al-banologjisë. Personalitetin e tij e lid-hë jeta e tij shkencore andaj edhe unëdhe shumë kolegë tjerë e duam dhee respektojmë shumë punën e tijshkencore”- th ai. Ai gjithashtu thek-soi se veprat e tij lexohen e rilexohen:”Shpesh i kthehem leximit të vepravetë tij, për shembull studimi i tij përveprën e Bogdanit “Çeta e profetëve”është e papërsëritshme dhe e tipit tërrallë”- theksoi ai duke plotësuar seangazhimi i dr.Rugovës ka qenë nëfushën e historisë së letërsisë. “Pres-identi Rugova nuk ka qenë vetëm njënjeri i urtë sepse do të dilte vetëm njëdogmat, po ai mbi të gjitha ka qenënjeri i ndjeshëm dhe i vendosur. Gjith-monë ka ditur çka kërkon në jetë. Aii ka pasur mendimet e tij dhe parimete tij. Kurrë nuk është thyer në plan-et që vetëm mendja e tij i blunate dhekjo e ka sjellë dhe e ka shndërruarnë një njeri shumë të realizuar dhetë dashur për masat e gjera të popul-lit”, tha Baliu, dhe duke përfunduarai thotë se Rugova ka pasur unin e vetdhe do të mbetet gjithmonë i mbjel-lur në shpirtin e popullit.

Rugova: Njohës i mirë i antikitetit“Në jetën time, tash unë hyj në të

70-at, ende nuk kam përjetuar lajmmë të zi, më të dhembshëm, jo vetëmpër mua por për tërë familjën time.Pikëllimi ynë i ka kaluar kufijtë e zem-rës”, tha Mehmet Rukiqi nën emo-cione. Dhe këtë figurë të madhe të pop-

ullit shqiptar ai e paraqiti si njëri ngashkencëtarët më vizionarë, më larg-pamës, më i pjekur, me njëmetodologji më të përsosur në trevëntonë.” Ai ka njohur disa gjuhë andajdiapazoni i tij intelektual i ka tejkalu-ar shumë njohje e tabu, të cilat na ukanë servuar nga e kalura jonë epadëshiruar pa dëshirën tonë”, tha ai.Sipas tij, presidenti Rugova ishte njerii moderuar, në të cilin gjithmonë kadominuar fryma evropiane dhe njëtolerancë ndaj njeriut të afërm, e cilanganjëherë i kalonte edhe kufijtë e ar-syes.

Si njeri i afërt, i cili gjithmonë i kaofruar njerëzit ndër vete dhe kurrë nuke ka dashur përçarjen e as thyerjet ide-ore brenda njeriu shqiptar, do tëmbetet përherë portreti i presidentitRugova për Rexhep Doqin.” Ka qenënjeri i ditur dhe shumë studiues kanëardhur këtu për t’u konsultuar me të.Ai gjithashtu ka qenë njohës i mirë iantikitetit. Më kujtohet një ekskursionqë e patëm bërë bashkë në Butrint dheai studionte disa figura të gëdhenduranë gurë”, tregon Doqi. Sipas tij, Rugo-va njihte edhe arkitekturën pellazge,sepse ai kishte arritur që vetëm përmesca figurave të konkludojë edhe kohëne punimit të tyre pak a shumë.”Aikishte aftësi t’i krahasonte dhe t’izbërthente kronikat kohore bazuar nënjohurinë e tij për filozofët antik grek”,përmbyll Rexhep Doqi kujtimet e tijpër kryetarin tashmë të ndjerë tëKosovës, Ibrahim Rugovën.

Ai kishte politikë gandiste“Ai ishte mes nesh më shumë se dy

dekada. Me një punë të përkushtu-ar, sistematike, ai u ngrit deri në tit-ullin më të lartë studimor, të anëtar-it të Akademisë së Shkencave dheArteve të Kosovës. Me kohë u bëstudiues i nivelit më të lartë në lëmin

e letërsisë” – tha Sadri Fetiu, drej-tor i Institutit të Albanologjisë, dukeshtuar se në studimet e tij ai zbatoimetodat më bashkëkohore qëletërsinë e trajtojnë si krijimtari speci-fike, estetike të realizuar në plane tëndryshme. “Ai i ka trajtuar me suk-ses çështjet e letërsisë së vjetër shqipe,andaj studimi i tij për Bogdanin dotë jetë një shembull se si zbulohenvlerat e artit edhe në veprat e krijuesveqë kanë potencial të veçantë kreativ”,tha z.Fetiu. Për të, Ibrahim Rugovaishte i suksesshëm edhe në studimete letërsisë bashkëkohore ku shquhenanalizat e tij për vlerat estetiko-letraretë prozës së Kadaresë. “Politika etij gandiste për kushtet e Kosovës dhemarrëdhëniet e ndërlikuara të Ballka-nit, dr.Rugova meriton respekt përqëndrimin e tij të vazhdueshëm, kon-sekuent për pavarësinë e Kosovës dherealzimin e saj me mjete paqësore”,tha ai. Fetiu gjithashtu shtoi se vdek-ja e tij është humbje e madhe përfamiljen e tij dhe mbarë popullin eKosovës.” Ne kolegët do ta çmojmësi njeri të urtë, shembull të përkush-timit ndaj punës dhe sjelljes njerë-zore.

Për Daut Bislimin ishte fat që kishtepasur rastin të punonte mbi 18 vjetme dr. Rugovën. ”Unë kam bash-këpunuar 18 vjet dhe isha me fat qëkisha një mik dhe bashkëpunëtor tëtillë. Ka qenë njeri i madh dhe njo-hës i shquar i historiografisë. Më kandihmuar shumë dhe pikërisht ide-të e tij më bënë që sot t’a kem tit-ullin doktor”- tha ai. Sipas tij z. Ru-gova ka qenë një mik i mirë shtëpie,i cili kishte mjaft vështirësi materi-ale.”Ka jetuar me nder dhe me të vet-mën pagë të tij. Gruaja e tij në një rasttregon se Rugovën shpesh e zinte gju-mi mbi libra. Ka qenë studiues i hol-lë i lashtësisë dhe njeri i madh.

Ai kurrë në Institut nukka kërkuar të jetë i pari,por gjithmonë nëprapavijë ka qenë nëzemër të çështjes dheproblemeve që e kanëshoqëruar këtëinstitucion

Leonard MUJAVilson CULAJ

PRISHTINË, 24 JANAR - Në Institutine Historisë në Prishtinë u mbajtëmbledhje komemorative me rastine kalimit në amshim të dr. Ibrahim

Rugovës. Në këtë komemoracionmorën pjesë edhe shumë person-alitete politike e të shkencës, ndër taedhe Kolë Berisha, dr. Zekeria Canaetj. Në këtë komemoracion për fig-urën e presiudentit të Rugovës folidrejtori i këtij Instituti dr. Jusuf Ba-

jraktari, i cili ndër të tjera tha se je-mi bashkuar për te nderuar shëmbëll-tyrën, frymëzuesin dhe realizatorine projektit për Kosovën e pavarur dr.Ibrahim Rugovën .

Drejtori i këtij Instituti më pastajshtoi se mbase mos ka diçka mitike

muaji janar në botën shqipëtare kurçdo herë na shoqëron vargimi i ja-narëve të kobshëm që nga Gjergj Kas-trioti, Isa Boletini, Jusuf Gërvalla e de-ri te Presidenti Rugova, i cili e deshime shpirt historinë dhe njëherësh ubë edhe krijuesi saj.

Çast nga mbledhja komemorative në Institutin e Historisë.

Rugova - figurë e përmasave të historisë botërore

www.iliriapost.net

Gjon KEKAINTERVISTOI

Iliria Post: Tani që fillojnë përgatitjetpër bisedimet mbi statusin përfundim-tar të Kosovës, komuniteti ndërkombë-tar po u bën thirrje udhëheqësve poli-tikë të Kosovës dhe grupit negociatorqë të punojnë dhe të mos humbasin ko-hë në këto përgatitje. Ndërsa Prishtina,Beogradi dhe komuniteti ndërkombë-tar përgatiten të gjejnë një zgjidhje tëstatusit të Kosovës, analistët shpre-hen se kjo nuk do të jetë e lehtë. Çkamendoni ju z. Bashkurti?

Dr. Lisen Bashkurti: Zgjidhja e sta-tusit të Kosovës përbën një rast tëvështirë. Vetë fakti që u zgjodh diplo-macia e tipit “shuttle” për negociata dotë thotë se midis palëve negociuese, re-spektivisht midis Prishtinës dhe Beogra-dit vazhdon të këtë tension politik tëlartë, pozicione të skajuara dhe mosbe-sueshmëri maksimale ndaj njëra-tjetrës.Përveç kësaj situate, rasti i Kosovëska edhe një sërë vështirësish që buro-jnë nga kontradiksione në të drejtënndërkombëtare, në mekanizmatvendim-marrës të Kombeve tëBashkuara dhe në dinamikën e zhvil-limeve në terrenin lokal, ballkanik,evropian dhe global. Por, duke qenë rasti vështirë nuk do të thotë se është ipazgjidhshëm. Historia e marrëdhe-nieve ndërkombëtare ka njohur rasteedhe më të vështira, në situata më tëkomplikuara, por që janë zgjidhur faremirë.

Iliria Post: A mund të na flisni shkur-timisht për diplomacinë ‘shuttle” dheçka mund të sjell kjo në negociatat rrethstatusit të ardhshëm të Kosovës?

Dr. Lisen Bashkurti: Diplomacia etipit “shuttle” është produkt relativishti ri në diplomacinë botërore. Posaçër-isht ajo lindi në sistemin e Luftës seFtohtë dhe madje në pikun e krizësnë Lindjen e Mesme, midis vendevearabe dhe Izraelit në vitet ’70.Themelues i kësaj teknike negociuesemoderne është Henri Kisingeri, poli-tikan, diplomat dhe studiues i kalibrevendërkombëtare. Teknikën e Kisingerite përdoren në nivele të ndryshme e sit-uata të ndryshme edhe presideni Karter,kryeministri Bler, sekretari i shtetit Alek-sandër Heig, presidenti Klinton, am-basadori Richard Holbruk etj.

Teknika negociuese “shuttle” dik-tohet nga rrethana ndërkombëtare tëtensionuara politikisht, nga palë kon-fliktuale të papajtueshme dhe të ven-dosura në pozicione të ekstremizuarasi dhe të karakterizuara nga mosbesi-mi i thellë midis tyre. “Shuttle”, ështëdiplomacia e negociatave përmes njëmediatori, të dërguar një një palë e tretë,e cila shkon e vjen midis palëve ne-gociuese duke zëvendësuar kështu ne-gociatat e drejtpërdrejta.

Në rastin e negociatave për statusine Kosovës është me vend teknika “shut-tle”, sepse, specifikisht ekziston ten-sion i lartë midis Prishtinës dhe Beogra-dit, vendosje e të dy palëve në pozi-cione të skajuara pa kompromis dhenjë mal i tërë mosbesimi reciprok. Nëkëto rrethana bisedimet e drejtpërdrej-ta Prishtinë-Beograd, së paku për njëfazë të caktuar, janë të pamundura.Them për një fazë të caktuar, sepseme vijimin e procesit situatat, pozi-cionet dhe besueshmëria midis palevemund të evoluojë, çka do të krijonteklimën e dëshiruar për bisedime të drejt-përdrejta. Nëse një situatë do ndodhte,

teknika “shuttle” do t’i linte gradual-isht vendin teknikës së negociatave di-rekte.

Diplomacia “shuttle” është teknikënegocimi për të realizuar qëllimin sipasopcioneve të palëve. Opcionet e zgjid-hjes së statusit në analizë të fundit varennga politika e aktorëve kryesorë në pro-cesin negociues dhe nga institucionetrelevante vendimmarrëse. Teknika ne-gociuese është në shërbim të arritjes sëopcioneve politike dhe jo e kundërta.Teknika “shuttle” shërben vetëm përtë lehtësuar procesin, për të përshpej-tuar kohën, për të përafruar zgjidhjene kompromisit dhe për të ulur kostone negociatave. Në këtë aspekt nuk ështëteknika “shuttle” që vendos zgjidhjen.Politika do ta përdore këtë teknikë ne-gociuese “shuttle” për formatizimin eopcionit dhe vendimmarrjen e zgjid-hjes politike.

Iliria Post : Çfarë roli do të luajë diplo-mati finlandez Athisari në negociatatrreth statusit të Kosovës?

Dr. Lisen Bashkurti: Në teknikën ne-gociuese “shuttle” mediatori ka njëvend, rol dhe mision shumë të rëndë-sishëm. Përvoja e diplomacisë “shut-tle” ka njohur mediatorë të profileve tëndryshme. Mediatorë të profileveshumë të larta, mediatorë të profilevetë konsiderueshme dhe mediatorë tëprofileve të ulta. Pavarësisht nivelittë profilit, diplomacia “shuttle” kaprovuar suksese, dështime apo rela-tivisht suksese.

Mbas afro 35 vjet diplomacie “shut-tle” është arritur një përvojë me vlerë,që mendoj se po aplikohet në rastin eKosovës. Ahtisari është mediator jonë nivelet e Kisingerit, Karterit, Bler-it, të cilët kanë mediuar procese “shut-tle” në raste të ndryshme negociatash.

Por, nuk është as mediator i rëndomtë.Ahtisari është mediator i nivelit të kon-siderueshëm. Ai ka përvojën, kulturën,njohjen e mjedisit e të problemeve bal-lkanike, njohjen e diplomacisë evropi-ane, euroatlantike e globale. Mbi tëgjitha, Ahtisari nuk vjen nga shtete apostruktura që kanë pasur historikisht apokanë aktualisht klientelizëm politik nëBallkan. Pra, Ahtisari është mediatorshumë i qëlluar për t’i prirë procesit“shuttle” në rastin e Kosovës. Ai e meri-ton besueshmërinë e mbështetjen e tëdy palëve, Prishtinës dhe Beogradit.

Iliria Post: Sa i rëndësishëm është rolii udhëheqësve politikë të Kosovës nëprocesin e bisedimeve për statusin.

Dr. Lisen Bashkurti: Roli i udhëhe-qësve politikë të Kosovës këtë vit dojëtë tre dimensional: në procesin ebisedimeve, në rrugën për vijimin e re-alizimit të standarteve, në ruajtjen eqëndrueshmërisë, stabilitetit dhe sig-urisë gjatë gjithë procesit deri në defin-imin e statusit. E them dhe e përsëris,do të jetë tre dimensional, sepse, me sakam vënë re në media, politike e op-nionin publik kosovarë i është mëshuarvetëm negociatave për status dhe janëharruar ose neglizhuar dy dimensionete tjera jashtëzakonisht të rëndësishme.Te tre dimensionet: negociatat, realiz-imi i standarteve, ruajtja e stabilitetitjanë historike dhe i shërbejnë një qël-limi-arritjes së statusit për një Kosovëtë pavarur, sovrane, demokratike dheevropiane.

Udhëheqja politike e Kosovës për-faqëson vullnetin politik të popullittë Kosovës, qëndrimin e institucionevelegjitime të tij. Përgjegjësia e saj his-torike buron nga fakti se ajo duhet tëzgjidhë për një vit atë që populli iKosovës e ka arritur për njëqind vjetsacrificë, duhet të firmosë me bojë atëqë populli i Kosovës e ka vaditur megjak, duhet të përfundojë me bised-ime atë që populli i Kosovës e ka kry-er me grykën e pushkës.

Populli i Kosovës e ka bërë të veten.Tani, populli i Kosovës i ka besuar fatinhistorik udhëheqësve të tij. Natyrisht,këta udhëheqës kanë dalë nga ai pop-ull, kanë bërë të njëjtat sakrifica, kanëtë njëjtat aspirata. Ndaj, personalishtjam optimist se udhëheqësit politikë tëKosovës do përfaqësojnë me dinjitet tëgjithanshëm popullin e vet. Të gjithëlypet të dijnë se asgjë nuk mund të ven-doset pa konsideruar vullnetin poli-

tik të popullit të Kosovës dhe aq mëpak nuk mund të vendoset përkundërinteresit të tij legjitim.

Por, më duhet të tërheq vëmendjensidomos për dy obligimet e tjera të mëd-ha që ka udhëheqja e Kosovës, krahasme negociatat: vijimi i punës për real-izimin e standarteve dhe ruajtja e sta-bilitetit dhe sigurisë në terren. Udhëhe-qja e Kosovës këtë vit do të duhet tëavancojë më shumë në fushën e zba-timit të standarteve të kërkuara ngaKombet e Bashkuara. Negociatat paavancimin e realizimin e standartevedo të ishin të mangëta. Avancimi i stan-darteve është vlera më e shtuar në do-bi të besueshmërisë që Kosova të mer-itojë statusin e pavarësisë. Do të ketëforca e struktura që do përpiqen të spos-tojnë vëmendjen nga angazhimi për re-alizimin e standarteve. Këto forca duhenmënjanuar ose neutralizuar. Udhëhe-qja kosovare duhet të vijojë punën përstandartet paralelisht me negociatat përstatusin.

Krahas procesit negociues dhe vijim-it të punës për realizimin e standarteve,udhëheqja e Kosovës duhet të jetëshumë e vëmendshme për të ruajturstabilitetin dhe sigurinë në terren gjatëgjithë procesit të negociatave. Zhvil-limet në terren, stabiliteti dhe siguriajanë vlera të shtuara pozitive për ne-gociatat dhe argument në favor të tëmerituarit të statusit shtet i pavarur esovran, faktor stabiliteti e qëndrush-mërie në rajon. Do të ketë forca e struk-tura që do provokojnë destabilitet,paqendrushmëri, incidente, të cilat dotë kishin ndikim shumë negativ për ne-gociatat për status dhe do të ishin nëfavor të kundërshtarëve të pavarësim-it të Kosovës. Këto forca e struktura tëerrëta duhen mbajtur nën kontroll,duhen margjinalizuar apo neutralizuarme rrugë e mjete demokratike.

Pra, lidershipi politik i Kosovës ka tresfida paralele njëkohësisht: udhëheq-jen e negociatave drejt statusit final; ud-hëheqjen e institucioneve për realiz-imin e standarteve të kërkuara nga Kom-bet e Bashkuara dhe perëndimi; ruajt-jen e stabilitetit dhe të sigurisë në ter-ren gjatë këtij procesi. Të trija këto sfi-da janë pjesë e një procesi, nuk mundtë shkëputen, janë në mbështetje të njëra-tjetrës dhe në dobi të realizimit të kauzësfinale historike të popullit të Kosovës.Nënvlerësimi, ose dështimi në njerënnga këto sfida dëmton dhe rrezikon se-riozisht edhe të tjerat.

Intervistë me dr.LisenBashkurti, ambasadordhe kryetar iAkademisëDiplomatike Shqiptare

Udhëheqjapolitike e

Kosovës përfaqësonvullnetin politik tëpopullit të Kosovës,qëndrimin e institu-cioneve legjitime tëtij.Përgjegjësia e sajhistorike buron ngafakti se ajo duhet tëzgjedhë për një vitatë që populli iKosovës e ka arriturpër njëqind vjetsakrificë, duhet tëfirmosë me bojë atëqë populli i Kosovëse ka vaditur megjak…»

«


Në rastin e negociatave për stKosovës është me vend tekni

25E premte, 27 janar

Iliria Post: E megjithatë, po shtohengjithnjë e më shumë zërat se pavarësiae Kosovës është zgjidhja më e mirë dhemë e arsyeshme, por ka edhe zëra tëtjerë të një zgjidhjeje të kushtëzuar. Cilazgjidhje mendoni ju se është më e mi-ra?

Dr. Lisen Bashkurti: Parasegjithashështë e nevojshme të bëhet shumë ku-jdes kur bëhet fjalë për formën e zgjid-hjes së statusit të Kosovës. Unë jamkundër përzjerjes së shumë zërave nëkëtë aspekt. Jo kushdo ka të drejtë, kalegjitimitet apo profesionalizëm që tëofrojë opcione politike për zgjidhjen fi-nale të statusit të Kosovës. Kosova nukështë laborator eksperimental, ku mundtë futin duart gjithfarë ekspertësh. Koso-va nuk është në udhëkryq dhe ka dalëtë lypë ndihmë nëpër botë. Kosova nukështë pa zot, ku shumëkush do të mundtë shfaqej si përfaqësues i saj. Kosovanuk është pa kapacite njerëzore, ndajsë cilës kushdo do të mund t’i jepte lek-sione e t’i bënte teori. Në mënyrë tëveçantë, për substancën politike tëzgjidhjes së statusit final pak kanë tëdrejtë, legjitimitet dhe profesionalizëmqë të shfaqet publikisht. Kjo nuk dotë thotë mbyllje goje për këdo që fletpër statusin final të Kosovës. Kjo dotë thotë që Kosova, populli e përfaqë-suesit e saj nuk duhet të dëgjojnë e tëkonsiderojnë këdo që përzihet në sta-tusin final të saj.

Tanimë gjërat po shkojnë drejt zgjid-hjes përfundimtare. Në faza të tilladuhen evituar konfuzioni, çoroditja,opcionaliteti i tepruar. Personalishtmendoj se pavarësia e Kosovës ështëzgjidhja më e mirë që i shërben pop-ullit të Kosovës, vetë Serbisë, Ballka-nit dhe mbarë Evropës. Shkurt, jam përKosovën shtet të pavarur, sovran,demokratik dhe evropian. Çdo zgjid-hje tjetër është e pjesëshme, e përko-hëshme, e paqëndrueshme, e rrezik-shme dhe e kushtueshme.

Iliria Post: Si mendoni ju Z .Bashkur-ti a do kemi grup apo ekip negociatordhe cila prej këtyre do funksionojë mëmirë në bisedime?

Dr. Lisen Bashkurti: Pa bërë shumëteori mund të them se jam përpjekur tëndjek në dinamikë gjithë procesin e kri-jimit të grupeve përfaqësuese negoci-uese politike e teknike të Kosovës përbisedime. Mund ta ndajë këtë procesnë dy faza. Në fazën e parë, pati prob-leme lidhur me përbërjen dhe funksion-imin e grupit politik. Kishte shenja tëprotagonizmit personal, të partitizmitdhe madje edhe të liderizmit. Këto nukjanë dukuri që ndodhin vetëm nëKosovë. Ndodhin edhe në shoqëritë evendet më të zhvilluara e demokratikenë botë. Në fazën e dytë, mendoj se anë-tarët e grupit politik negociator poshndërrohen vërtetë në një ekip nego-ciator. Kjo do të thotë se pjesëtarët eekipit negociator kanë lënë prapa tyreprotagonizmin, partitizmin dhe lider-izmin e po ekzistojnë e funksionojnëmbi bazën e kohezionit politik të brend-shëm, vizioneve të përbashkëtastrategjike, performancës të harmo-nizuar, përqasjeve të përbashkëta ndajdukurive në terrenin kombëtar endërkombëtar. Mendoj se kështu dofunksionojnë deri në fund. Është poz-itiv fakti që ekipi negociator mbështetetnga populli dhe institucionet e Kosovës,nga grupe teknike, virtuale, person-alitete e lobingje të fuqishme brendadhe jashtë Kosovës. Pra, ekipi negoci-ator nuk ndjehet i vetëm dhe as i brak-tisur. Ai ka mbështetje të plotë dhe tëgjithashme politike, teknike e profe-sionale. Kështu nevojitet të jetë ekipi:i hapur për gjithpërfshirje dhebashkëpunues.

Iliria Post: A mendoni ju se shqiptarëte Kosovës kanë bërë përparimin e duhurpër sa i përket mbrojtjes dhe respektim-it të të drejtave të pakicave, në mënyrë

që këto pakica të ndjehen të pakër-cënuara për të banuar në Kosovë.

Dr.. Lisen Bashkurti: Mendoj se ështëarritur përparim i dukshëm lidhur memarrëdhëniet ndëretnike në Kosovë eposaqërisht në marrëdhëniet midisshqiptarëve e serbëve. Por, gjithashtumendoj se ka akoma shumë rrugë përt’u bërë që këto marrëdhënie ndëretniketë shndërrohen në marrëdhënie qytetarenormale brenda një shoqërie e shtetidemokratik. Por, nëse është situatandëretnike është jo aq e dëshirueshme,kjo ka ardhur nga një sërë shkaqesh efaktorësh, për të cilat nuk mund të faj-sohen apo të ngarkohen me përgjegjësivetëm populli dhe politika e Kosovës.Së pari, Kosova aktuale është përgjegjësie përbashkët midis vendorëve endërkombëtarëve nga vera e vitit 1999si në arritjet ashtu edhe në sfidat. Sëdyti, serbët e Kosovës më shumë kanëkonsideruar kryeqytet të tyre politikishtBeogradin sesa Prishtinën. Së treti, Ser-bia është përpjekur ta përdorë kartën

e pakicës serbe në Kosovë më tepërpër motive politike të brendshme sesapër zgjidhjen reale të problemeve të kësajpakice me pjesën tjetër të popullsisësë Kosovës. Së katërti, do të theksoja qëvetë niveli i zhvillimit ekonomik e so-cial i Kosovës përbën kufizime të mëd-ha për liritë e të drejtat e gjithë qyte-tarëve të saj, duke nisur nga punësi-mi, pronësimi, biznesi, lëvizja e lirë emallrave, kapitaleve, shërbimeve,njerëzve. Këto limite, që burojnë nganiveli i zhvillimit ekonomik e social, ivuajnë të gjithë qytetarët e Kosovës,pavarësisht nga etniciteti i tyre. Së pesti,do thoja, që edhe modelet e aplikuaraderi tani në marrëdhëniet ndëretnikebrenda një shteti në rajonin tonë si nëQipro, Bosnjë-Hercegovinë, Maqedonikanë dhënë përvoja kontradiktore. Dikukanë qenë të dështuara (Qipro), dikugjysmë të dështuara (Bosnjë-Hercegov-ina), diku më pozitive e funksionale(Maqedonia). Ndonëse, secili prejrasteve të lartpërmendura ka specifikaunike të ndryshme krahasimisht meKosovën, sërish ato nevojitet të mbahenmirë parasyshë për mirë apo për keq.Unë do thoja, pa u përzier në lëndën epërgatitur nga pala kosovare për këtë as-pekt të negociatave, udhëheqja eKosovës do të duhet të mbajë mirëparasyshë këto akte juridike dhe mod-ele: Konventën Evropiane për të Drej-tat e Minoriteteve, Konventën Evropi-ane për Autonominë e Pushtetit Ven-dor, modelin e dështuar në Qipro, mod-elin aspak funksional tre etnik të Bosnjë-Hercegovinës si dhe modelin më të suk-seshëm të Marrëveshjes Kuadër të Ohritpër Maqedoninë. Mbi këto akte jurikedhe modele do të burojë parimi i ndër-timit në Kosovë të një shoqërie dhe shtetimultietnik, bazuar në qytete e komu-na multietnike. Multietniciteti lypettë jetë bazë vertikale dhe horizontale eshoqërisë dhe shtetit të Kosovës. Çdozgjidhje tjetër do të ishte me rreziksh-mëri për Kosovën dhe do prodhonteefekte domino negative për gjithë Bal-lkanin.

Iliria Post: Shqiptarët e Kosovës shiko-jnë gjithashtu si shumë të rëndësishëmangazhimin e Shteteve të Bashkuara nëbisedimet për statusin. Si e shikoniangazhimin amerikan të kohëve të fun-dit në çështjen e Kosovës.

Dr. Lisen Bashkurti: Jo vetëm shqip-tarët e Kosovës, por shumica e popujvenë Ballkan, në Evropë dhe në botë e kon-siderojnë praninë dhe rolin e Shteteve

të Bashkuara të Amerikës jashtëzakon-isht të rëndësishëm për sigurimin epaqes, stabilitetit, demokracisë dhezhvillimit ekonomik e social. Në as-një sistem të marrëdhënieve ndër-kom-bëtare të historisë moderne të njerëzim-it bota nuk ka pasur në krye një fuqi kaqtë madhe, e cila të ndërtonte politikënglobale bazuar në vlerat më të larta uni-versale siç jane liria, demokracia dhezhvillimi. Natyrisht, jo kudo prania dheroli i SHBA-ve kanë qenë dhe janë tënjëjta. Në Ballkan, padyshim që pra-nia dhe roli i Shteteve të Bashkuara tëAmerikës është përcaktues. Këtë pozi-cion nuk e kërkuan vetë SHBA-të. Kypozicion u diktua nga kriza e thellë erajonit tonë mbas viteve ’90, përballë sëcilës dështuan përpjekjet e fuqive evropi-ane dhe Kombeve të Bashkuara përpaqe, stabilitet e demokraci. Tragjediae Bosnjëe-Hercegovinës deri në vitin1995, konflikti në Kosovë deri në vitin1999 dhe kriza serioze e Maqedonisëderi në verën e vitit 2001 nuk do tëkishin gjetur zgjidhjet e duhura pandërhyrjen e fuqishme dhe të drejtë tëShteteve të Bashkuara të Amerikës. Kë-tu e ka bazën reale besueshmëria qëshqiptarët e Kosovës kanë të angazhi-mi i Shteteve të Bashkuara të Amerikëspër zgjidhjen e statusit final të tyre. Mad-je populli e politika e Kosovës shikojnëte SHBA-të jo vetëm një popull dhe vendmik në zgjidhjen e statusit, por në vizionafatgjatë një aleat strategjik të tyre.

SHBA-të, që nga mesi i viteve ‘90 kanëqenë gjatë tërë kohës të angazhuar se-riozisht për Ballkanin. Natyrisht, përKosovën angazhimi tyre njohu nivele epërmasa të tjera. Unë mendoj se projek-ti i Kosovës i realizuar me sukses derinë fund nga Shtetet e Bashkuara tëAmerikës do të ishte një aspiratë e ma-terializuar për popullin e Kosovës, njëelement shtesë për paqe, siguri,demokraci dhe integrim ballkanik, pornjëkohësisht edhe një arritje e shkëlqy-er e politikës së jashtme të SHBA-ve përtë gjeneruar vlerat e veta, për të arriturinteresat e tyre dhe për të përmirësuarimazhin ndërkombëtar në rendin e ribotëror.

Iliria Post: Në qoftë se nuk do ketëpërparim në keto negociata dhe palëtnuk do arrijnë ndonjë zgjidhje, çfarë dotë ndërrmarrë bashkësia ndërkombëtarenë këtë rast?

Dr. Lisen Bashkurrti: Pa folur për sub-stancën politike të zgjidhjes, sepse nukpërfaqësoj vullnetin politik dhe as in-titucionet legjitime të Kosovës, porvetëm në planin tekniko-diplomatik dotë thoja se ekzistojnë dy mundësi të ha-pura. Mundësia e parë është që palëttë shkojnë gradualisht drejt një doku-menti të përbashkët që do përmbantezgjidhjen e kompromisit me vullnetinpolitik të Prishtinës dhe Beogradit. Kjozgjidhje dypalëshe dhe me vullnet poli-tik të dyanshëm politik do të ishte mee dëshiruara. Ajo do të prodhonte njëmodel që do krijonte dy fqinjë të mirënë Ballkan, të cilët do të kishin paqemidis tyre, që do kishin mirëkuptim,bashkëpunim dhe do ecnin së bashkudrejt integrimit evroatlantik.

Mundësia e dytë është që palët të mosarrijnë në përpilimin e një dokumentikompromisi të përbashkët. Atëherëdokumenti dhe vendimi do të ndërmer-reshin nga institucione relevantendërkombëtare, jashtë dhe pavarësishtPrishtinës dhe Beogradit. Kjo do të ishtenjë zgjidhje e imponuar, por, aspak epërjashtuar.

Natyrisht një zgjidhje e tillë do jetëe pashmangshme nëse palët nuk arri-jnë marrëveshje dypalëshe me vullnetine tyre politik. Komuniteti ndërkombë-tar nuk mund të rrijë peng i tensioneve,ektremiteteve apo i skepticizmit shqip-taro-serb. Mirëpo, një zgjidhje e im-ponuar do të ishte më pak e dëshiruar,sepse në kuptimin perspektiv nuk dotë prodhonte dy fqinjë të mirë, me paqe,siguri, bashkë-punim dhe frymë inte-gruese evroatlantike. Një zgjidhje e im-ponuar do të zgjaste kohën e pranisëndërkombëtare civile e ushtarake nëKosovë e rajon, do të mbante gjallë ten-sionin politik Kosovë-Serbi, do tëngadalësonte proceset e demokratizim-it në të dy këto vende dhe në mbarë Bal-lkanin, do të frenonte tregtinë dheekonominë e lirë rajonale, do pengonteavancimin e integrimit të Ballkanit nëstrukturat evroatlantike si dhe do jeptenjë precedent jo të dëshiruar për rastetë përafërta në sistemin e sotëm të mar-rëdhënieve ndërkombëtare.

ASHAK: Vdekja edr.Ibrahim Rugovës ndodhinë një situatë delikate përKosovën dhe fatin e saj

Lindita DEDINCA

PRISHTINË, 22/01/2006 - Mbledhjekomemorative për ta kujtuar dhenderuar veprën dhe jetën e presiden-tit Ibrahim Rugova kanë mbajtur anë-tarët e Akademisë së Shkencave dhetë Arteve të Kosovës, ku me këtë rastata i kanë shprehur ngushëllimefamiljes Rugova dhe popullit tëKosovës.

Akademik Rexhep Ismajli pohoi sedr.Ibrahim Rugova ishte një burrë imadh dhe vdekja e tij është humbjee jashtëzakonshme për Kosovën.

Ai ndër të tjera ka theksuar se: “Nëjetën publike të Kosovës Ibrahim Ru-gova u shfaq qysh në vitet 1967-1968.Qysh në shkrimet e para ai manifestoiqartë mëvetësinë dhe pavarësinë evështrimit dhe të gjykimit, autonom-inë personale në fushën e kritikës dhetë interpretimit letrar”.

Akademik Ismajli tha se, Rugova mefrymën e tij liberale, ofronte një tjetërmënyrë të interpretimit dhe përmes sajngjallte kontestime qysh në themelet e

atyre studimeve. “Bindja e tij se nëçështje interpretimi gjithnjë ka mëshumë se një vështrim e shoqëri në tërëveprimtarinë, jo vetëm studiuese.

Me këtë gjerësi, në përplasje tëvetvetishme me dogmatizmin sunduestë kohës nga fundi i viteve 70-të, dr. Ru-gova u bë një nga figurat qendrore tëstudimeve letrare dhe u bë i tillë me ris-inë e vështrimeve, me njohjet bazikepër rrjedhat dhe me qëndrimin jopër-jashtues për tjetrin”, theksoi Rexhep Is-maili, duke shtuar se Rugova kishte kri-juar një frymë të re në mjedisin për ide-të e tij vepruese të padhunshme në drej-tim të realizimit të idealeve çlirimtaree përparimtare.

“Në vitet 1988-1989 Dr. Ibrahim Ru-gova qe zëri mbi zërat që arrinin të ar-tikuloheshin publikisht në mbrojtjetë interesave kombëtare e të tjerashqiptare dhe fare natyrshëm u bëbashkëbiseduesi më i parapëlqyer iopinionit publik evropian.

Në dekadën e fundit të shekullit 20Rugova u njoh ndërkombëtarisht lid-er i lëvizjes më të madhe paqësore nëEvropë, lider i lëvizjes për emancip-imin, për çlirimin kombëtar e përpavarësi të Kosovës”- pohoi Ismaili.

Sipas tij vdekja e dr. Ibrahim Ru-govës ndodhi në një situatë delikate përKosovën dhe fatin e saj, ndodhi në fazëne fillimit të pavarësimit të vërtetë, përçka ai luftoi gjithë jetën.

Akademik Rexhep Ismalji këtëmbledhje komemorative e mbylli dukee shfaqur shpresën se lëvizja politikeqë po e lë pas presidenti Rugova, dotë bashkohet edhe më shumë dhe do taçojë me tej procesin për ta realizuar syn-imin e popullit të saj, e që ështëpavarësia e plotë të Kosovës.

Dr.Ibrahim Rugovënnjë dijetar, studiues tëletrave dhe të kulturës,personalitet të shquar tëbotës shqiptare, prijësfrymëgjatë i lëvizjes përemancipimin, çlirimindhe për krijimin e shtetittë pavarur të Kosovës

Kosova nuk ështëpa kapacite njerë-

zore,ndaj së cilës kushdodo të mund t’i jepte lek-sione e t’i bënte teori.»

«

Speciale

tatusin eka «shuttle»


Një qiri për

FOTO

: ALB

AN

RA

MA

DA

NI

Presidentin


Iliria POST

Ibrahim Rugova ka lindur në fshatinCërcë të Istogut, Burimit në Kosovënpërendimore, më 2 dhjetor të vitit 1944.Ka qenë djali i një tregtari të vogël, icili është ekzekutuar menjëherë pasLuftës së Dytë Botërore nga komunistëtjugosllavë.

Shkollimin fillor dhe të mesëm i kambaruar në vendlindje, ndërkaqstudimet në Prishtinë, në Beograd dhenë Paris.

Ka studiuar linguistikën në Univeris-tetin e Sorbonës dhe më pas ka punuarsi studiues dhe kritik i letërsisë në Pr-ishtinë, për një kohë të gjatë në Insti-tutin Albanologjik të Prishtinës.

Në vitet tetëdhjetë-nëntëdhjetë kaqenë kryetar i Lidhjes së Shkrimtarëvetë Kosovës dhe qysh atëherë ështëshquar me një aktivitet të ngjeshur nëmbrojtjen e të drejtave kombëtare tëshqiptarëve të Kosovës. Në fakt qyshatëherë ishte shndërruar në disidentpolitik. Në politikë është futur me 1989duke qenë njëri prej pak intelektualëveqë e krijuan partinë e parë politike,jashtë skemës së atëhershme të orga-nizimit politik.

Në dhjetor të vitit 1989 u krijua Lid-hja Demokratike e Kosovës, dhe kryetari saj i parë u zgjodh Ibrahim Rugova.

Ai shumë shpejt, që në vitin 1990,e krijoj imazhin e një politikani mod-ern, duke propaguar shkëputjen eKosovës nga Serbia fillimisht, e më pasedhe nga Jugosllavia e atëhershme.

Ibrahim Rugova, duke qenë kryetarii parë i një partie politike në sisteminpluralist u bë opozitari më i madh iregjimit të Beogradit që drejtohej ngaSllobodan Millosheviqi.

Rugova ishte bërë politikani i parëqë mendonte se të drejtat e popullittë Kosovës mund të realizoheshin merrugë paqësore dhe pa dhunë.

Ai dhe partia e tij, arritën që në vitin1991, të mbanin një referendum përKosovën shtet të pavarur dhe Sovran,mirëpo rezultatet e këtij referendumi,qenë shpallur të jashtëligjshme ngaBeogradi dhe udhëheqja e atëhershmejugosllave.

Një vit më parë, më saktësisht nështator të vitit 1990, delegatët e Kuven-dit të shpërndarë të Kosovës, kishinmiratuar një kushtetutë me të cilënKosova shpallej republikë e pavarure federatës-konfederatës jugosllave,mirëpo edhe ky vendim qe shpallur ijashtëligjshëm.

Mirëpo, pavarësisht prej kësaj, nëvitin 1992, Rugova në mënyrë të njëan-shme kishte organizuar zgjedhjet par-lamentare dhe presidenciale, ku ai uzgjodh president i Kosovës.

"Ne jemi për një Kosovë të pavarur,njësoj të hapur si ndaj Serbisë ashtudhe Shqipërisë",- ishte ky prononcimii tij më i shpeshtë nëpër konferencate përjavshme të shtypit.

Me këta hapa të tij, Rugova u bë ud-hëheqës i pakontestueshëm i shqip-tarëve të Kosovës.

Ai pas këtyre zgjedhjeve arriti të kri-

jojë edhe qeverinë e Kosovës në ekzildhe të organizojë një strukturë para-lele në Kosovë, duke filluar nga admin-istrata, arsimi e deri te shëndetësia.

Duke qenë lideri i vetëm politik nëKosovë, Rugova u bë partner politik ishumë shteteve perëndimore dhe fitoisimpatinë e tyre.

Viti 1997 dhe fillimi i konfliktevetë para të armatosura ndërmjet guerilesshqiptare dhe forcave serbe në Kosovë,e gjetën Rugovën në postin e kryetar-it të LDK-së dhe në postin fiktiv të pres-identit të shtetit.

Ai mbetet lider i krahut të moderu-ar ose paqësor politik të Kosovës.

Duke qenë prijës i këtij krahu, ai moripjesë në konferencën e Rambujesë dhetë Parisit, por jo si kryetar i delegacionit.

Krahu i luftës rezulton të jetë më iautoritetshëm dhe ai vihet në krye tëveprimtarisë luftarake e politike të ko-hës.

Gjatë fushatës së bombardimeve tëNATO-s në mars të vitit 1999, Rugo-va mbetet i burgosur në shtëpinë e tijnë Prishtinë.

Ai gjatë kësaj kohe detyrohet dhun-shëm të takohet dy herë me Milloshe-viqin në Beograd. Ai dhe familja e tij,arrijnë të largohen nga Kosova dhe tëstrehohen në Itali, vetëm pas ndërhyr-jes së komunitetit fetar Shen Exhidio,i cili mbante raporte miqësore me Mil-losheviqin.

Kthimi triumfal i Rugovës Ai arrin që të rikthehet në skenën

politike dhe i fiton zgjedhjet e para tëpasluftës, dhe më 2002 bëhet kryetari Kosovës i njohur ndërkombëtarisht.

Rugova e krijoi edhe qeverinë e parëme partinë e udhëheqësit politik të ish-UÇK-së, Hashim Thaçi.

Presidenti Rugova dhe LDK-ja, ar-rijnë që të fitojnë edhe zgjedhjet e dy-ta të përgjithshme dhe Rugova në vitin2004 rizgjidhet president edhe për katërvite të tjera.

Ai arrin të jetë edhe dëshmitarkundër armikut të tij të vjetër Sllobo-dan Millosheviqit në Gjykatën e Hagëspër Krime të Luftës në ish-Jugosllavi.

Gjatë kësaj kohe të presidencës së tij,ka pasur edhe një tentim vrasje ndajtij: në korrik të vitit 2005 shpërtheu njëbombë në afërsi të makinës së tij,mirëpo ai shpëtoi i palënduar.

Pak muaj më parë, Ibrahim Rugovakrijoj edhe grupin negociator për zgjid-hjen e statusit të Kosovës, dhe ai u vunë krye të këtij grupi.

Presidenti Rugova ka qenë edhe krye-sues i Grupit Negociator për zgjidhjene statusit final në bisedimet përKosovën, që është dashur të fillojnë me25 janar në Vjenë të Austrisë me ndër-mjetësim ndërkombëtar.

Rugova - Gandi i KosovësPresidenti Rugova gjatë karrierës së

tij politike është angazhuar vazhdimishtpër zgjidhjen paqësore të problemit tëKosovës. Me të drejtë ai është krahasuarme Mahatma Gandhin dhe me MartinLuter Kingun, ndërsa udhërrëfyes kapasur nobelisten shqiptare Nëna Tereze.

Dr. Ibrahim Rugova do të kujtohet sinjeriu që iu përkushtua arritjes së pavarë-sisë së Kosovës me mjete paqësore. Nënjë farë mënyre, vdekja e tij i ngjan hum-bjes së një profeti: ai parashikoi me ko-hë një protektorat ndërkombëtar përKosovën si hapi i parë drejt pavarë-sisë. Gjatë vitit 2005, Kosova hyri në njëfazë të rëndësishme për përcaktimin estatusit të saj përfundimtar dhe ideja eDr. Rugovës që ky status të jetë pavarësiandodhet tani para një sfide.

Rugova i është përmbajtur pikëpam-jes se pavarësia është kompromisi ivetëm i palës shqiptare pasi ajo nukka kërkuar bashkimin me Shqipërinë.Në muajin shtator, Presidenti Rugovanjoftoi se ishte i sëmurë me kancer. Poatë muaj ai emëroi ekipin negociator nëbisedimet për statusin, ekip që përfsh-inte edhe atë vetë. Por disa analistë janë

shprehur se vdekja e Rugovës do tëndikojë negativisht në aftësinë e grupitnegociator për të artikuluar platformëne tij në bisedime. Të tjerë kanë shpre-hur shqetësime se vdekja e tij mundtë çonte në një luftë politike brenda LDK-së dhe në vështirësi në procesin e kalim-it të pushtetit.

Rugova krijoi një autoritet tëpadiskutueshëm dhe fitoi statusin e njëidhulli politik midis një pjese të mirëtë shqiptarëve të Kosovës. Si udhëhe-qës politik ai kishte mbështetësit poredhe kundërshtarët e tij, të cilët e quaninautoritar dhe e akuzonin se LidhjesDemokratike i mungonte demokracia ebrendshme.

Ai e kuptonte thellë konceptin serespektimi i të drejtave të pakicës serbenë Kosovë do të ishte me rëndësivendimtare për ndërtimin e një shtetidemokratik dhe besonte se pavarësiado të ndihmonte në zgjidhjen e këtijproblemi.

Ashtu si politikanët e tjerë shqiptarë,zoti Rugova shprehte kritika të ashprandaj Beogradit, i cili sipas tij duhet tëhiqte dorë nga përpjekjet për të ndikuarte komuniteti serb i Kosovës. Dr. Ru-gova i shikonte Shtetet e Bashkuara sialeatet kryesore të shqiptarëve tëKosovës në luftën e tyre për liri dhe tëdrejta si dhe në procesin e zgjidhjes sëstatusit të Kosovës.

Në vitin 1990, ai mori pjesë në njëseancë me pyetje-përgjigje në Kongresinamerikan për Kosovën, një ndër dësh-mitë e para që organizonin ligjvënësitamerikanë për Kosovën. Që nga ajo ko-hë, ai i vizitoi shpesh Shtetet eBashkuara, ku takohej me zyrtarët mëtë lartë dhe me përfaqësuesit e komu-nitetit shqiptar, me të cilin mbantevazhdimisht lidhje të ngushta.Trashëgimia e Dr. Rugovës do të mbetetajo e një udhëheqësi që u përpoq të ar-rijë synimin e tij të pavarësisë me anëtë politikave paqësore në një rajon tëtrazuar në të cilin dhuna dhe lufta shi-hej shpesh si terreni i vetëm ku mundtë fitonin idetë.

Ai thoshte: Kosovaështë e pavarur,duhet njohje formale

Sfidat brenda 16 vjetësh

Presidenti Rugova gjatëkarrierës së tij politikeështë angazhuarvazhdimisht përzgjidhjen paqësore tëproblemit të Kosovës.Me të drejtë ai ështëkrahasuar me MahatmaGandhin dhe meMartin Luter Kingun,ndërsa udhërrëfyes kapasur nobelistenshqiptare Nëna Tereze

NdërkombëtareE premte, 27 janar 200628

“Unë do t’i paraqesdorëheqjen timekryetarit Abu Mazendhe “Hamasi” duhet tëpërgaditet përformimim e qeverisë sëre”, ka thënëkryeministri palestinezAhmed Qurai paskumtimit të rezultatevejozyrtare, sipas të cilave“Hamasi” ka fituar mëse 50 përqind të votave

26 JANAR, GAZA — Dorëheqja e kryem-inistrit palestinez Ahmed Qurei ,shkalla e lartë e sigurisë, ambienti nëtë cilin dominon ngjyra e gjebërt e lëviz-jes “Hamas”, janë elementet që karak-terizojnë ditën e 26 janarit kur pritettë shpallen rezultatet zyrtare të zgjed-hjeve të para parlamentare në Palestinë,pas më se një dekade. Beteja zgjedhoree zhvilluar në mes të “Fatahut”, që mo-mentalisht është duke qeverisurPalestinën, dhe rivalëve të tyre ngalëvizja militante “Hamas”, sipas rezul-tateve jozyrtare ka përfunduar në favortë lëvizjes militante. “Hamasi” ka arrit-ur të fitojë votat e palestinezëve me njëfushatë parazgjedhore të organizuarmirë, të fokusuar në problemet lokale,përmes së cilës ia doli që të krijojë njëimazh të ri që nuk identifikohet vetëmpërmes ideologjisë militante.

“Unë do t’i paraqes dorëheqjen timekryetarit Abu Mazen ( Mahmoud Ab-bas), dhe “Hamas” duhet të përgaditetpër formimim e qeverisë së re”, u kathënë kryeministri Ahmed Qurei gaze-tarëve, pak pas kumtimit të rezultatevejozyrtare, të cilat tregonin se “Hamasi”është duke udhëhequr bindshëm nëshumicën e vendvotimeve. Edhe përpalestinezët kjo paraqet një ndryshimtë madh dhe ndjenjat e tyre qenë tëpërziera. “Jam i lodhur nga korrupsionidhe kësaj radhe kam votuar për“Hamasin”. “ Kjo organizatë mbledhnjerëz religjiozë dhe shpresoj se votapër ta do të thotë se paratë tona i dorë-

zojmë në duar të pastërta”, ka thënë 29vjeçari Samer Lulu nga Gaza. Por, metë nuk pajtohet bashkëqytetari i tij Ëais-sam Abu Ajina. Sipas tij historikisht,“Fatahu” është grupi i vetëm i cili mundtë udhëheqë marshin palestinez. Fitor-ja e “Hamasit” në këto zgjedhje do tëizolojë Palestinën, pasi ata janë një grupmilitant, i cili nuk ka marrëdhënie tëmira me shtetet e botës perëndimore.Rezultatet jozyrtare tregojnë se“Hamasi” ka fituar më se 50 përqind tëulëseve, nga totali i 132 ulëseve që për-bëjnë parlamentin palestinez. “Hamasi”ka fituar në Bregun Perëndimor dhe nëRripin e Gazës, ku janë përqëndruarshumica e votuesve palestinezë.

Vëzhguesit vendorë dhe ata ndërkom-bëtarë të udhëhequr nga ish-kryetariamerikan Jimmy Carter, nuk kanë la-jmëruar për parregullsi dhe incidentetë përmasave të mëdha gjatë ditës së zg-jedhjeve. Ka ekzistuar drojtja se situa-ta mund të eskalojë pasi gjatë fushatësparazgjedhore, dy aktivistë të “Hama-sit” qenë vrarë, ndërsa policia kishtearrestuar tetë pjestarë të krahut militanttë “Fatahut” për pjesëmarje në vras-jen e tyre. 13.500 policë palestinezëishin angazhuar për sigurimin e 1008vendvotimeve, edhe përkundër zotim-it që kishin bërë grupet e armatosura ri-vale për uljen e armëve gjatë procesitzgjedhor. Zëdhënësi i “Hamasit” dhenjëherësh kandidat për deputet i kësajpartie, Mushir al-Masri qysh një ditëpara zgjedhjeve ka bërë të ditur se zyr-tarët e “Hamasit” kanë kontaktuar Mah-moud Abbasin, të cilit ia kanë ofruarmundësinë e bashkëpunimit. “Në sh-presojmë se do të fitojmë rreth 50përqind të votave. Por “Hamasi” nukdo që të udhëheqë i vetëm. Qëllimi ynënuk është të largojmë dikë nga qeveria.Ne vetëm duam që të shënojmë një peri-udhë të re të bashkëpunimit dhe unitetitkombëtar. Ne duam të marrim ministritëe shëndetësisë, edukimit dhe të mirëqe-nies sociale. Diplomacinë dhe kon-taktet me Izraelin do t`ua lëmë tëtjerëve”, kishte thënë Mushir al-Mas-ri, duke shtuar se agjenda e “Hama-sit” në lidhje me mosnjohjen e shtetitizraelit nuk ka ndryshuar. “Ne nuk bise-dojmë me Izraelin” ka deklaruar ai i ven-dosur. “Njohja e shtetit izraelit, nuk ështënë agjendën tonë”, ka thënë Mushiral-Masri, pasi të ketë lajmëruar fitorenjozyrtare të partisë së tij. Raportuesi i

“BBC” nga Jerusalemi, Jon Leyne, kathënë se fitorja e “Hamasit” paraqetnjë sfidë të madhe për Izraelin, për ko-munitetin ndërkombëtar dhe për vetë“Hamasin”. Sipas tij, qëndrimi i “Ham-asit” në opozitë ishte më komod se saudhëheqja e Palestinës. Edhe zyrtarëtamerikanë nuk kanë qëndruar të hes-htur në lidhje me zgjedhjet palestineze.Ata, ditën e zgjedhjeve kanë përsërit-ur qëndrimin e tyre ndaj lëvizjes“Hamas”, të cilën e kanë futur në listëne organizatave terroriste. “Nëse donitë më pyesni se a do të bashkë-punojëme “Hamasin”, nëse arijnë të fitojnë zg-jedhjet, përgjigja ime është JO. ” Jo, de-risa ata nuk e rishqyrtojnë agjendën etyre në lidhje me shkatërrimin e Izraelit”,ka thënë presidenti amerikan George Ë.Bush në një intervistë dhënë revistës“Ëall Street Journal”. ”Fitorja e “Ham-asit” do të para-qiste probleme praktikenë komunikimin e palestinezëve mebotën perëndimore dhe me SHBA-të,për shkak të klasifikimit të tyre si lëviz-je terroriste”, ka thënë Sekretarja amer-ikane e Shtetit Condoleezza Rice, gjatëditës së zgjedhjeve. Zyrtarët e Izraelitkanë refuzuar çfarëdo bashkëpunimidhe bisedime me “Hamasin”.

Sekretari I Përgjithshëm i Kombevetë Bashkuara, është përmbajtur nga ko-mentet e rezultateve, ndërsa ka lavdëru-ar dhe përgëzuar mënyrën demokratiketë zhvillimit të procesit zgjedhor. Sa ipërket rezultateve të zgjedhjevepalestineze, ushtruesi i detyrës së

kryeministrit izraelit, Ehud Olmert, kathënë se kjo është çështje me të cilënduhet të merren vetë palestinezët. “Sh-presojmë që votuesit palestinezë nukdo të votojnë për esktremistët që janëduke i dërguar nga një tragjedi në tjetrën.Shpresojmë se ata nuk do të votojnë përpartitë militante që ofrojnë vetëm mjer-im dhe asgjë tjetër”, ka thënë ushtrue-si i detyrës së kryeministrit izraelit,Ehud Olmert. Olmert, që njëherësh cilë-sohet si njëri nga favoritët për të fitu-ar zgjedhjet izraelite të 28 marsit, nëfjalimin e parë zyrtar të tij, pasi kishtezëvendësuar kryeministrin izraelit ArielSharon, ka thënë se Izraeli duhet të dorë-zojë disa territore të Bregut Perëndimor,si dhe në mënyrë urgjente të caktojë njëkufi me Palestinën., por një gjë e tillëmund të ndodhë vetëm në rast se gru-pet militante palestineze, përfshirë“Hamasin”, pranojnë të çarmatosen.“Në rast se nuk kemi me kë të bisedo-jmë, atëherë ne njëanëshmërisht do tëngrejmë një kufi në territorin e BregutPerëndimor. Ne do të ngrejmë kufinjpër të caktuar zonat e sigurisë, dhe përt’i mbrojtur vendet e rëndësisë së mad-he për hebrejtë, përfshirë Jerusalemin”,ka thënë Olemrti, dhe ka shpalosur qën-drimet e tij në lidhje me vazhdimësinëe politikës izraelite në lidhje me terri-toret palestineze.

“Nuk është e mundur të ekzistojështeti hebre pa sovranitetin Izraelit mbiJerusalemin”, ka përmbyllur fjalimin eparë të tij Ehud Olmerti.

Militantët e “Hamasit” fitojnë zgjedhjet, shkundet procesi paqësor në Lindjen e Mesme

Përkrahësit e Hamasit militant më në fund kanë pasur arsye të festojnë. (Foto: Reuters)

Një votues palestinez kërkon emrin e tij në listën në vendvotim. (Foto: Reuters)

26 JANAR, COLOMBO - Qeveria e SriLankas dhe “Tigrat e Tamilit” janë pa-jtuar për një takim në Zvicër, ku do tëflitet për përforcimin e armwpushim-it egzitues, i cili ka filluar të kërcëno-het nga incidentet armatosura, që janështuar në dy mujt e fundit. Qyteti iGjenevës është ofruar si mikpritës i njëtakimi në mes palëve të armiqësuara,ka bërë të ditur i dërguari special në SriLanka, norvegjezi Erik Solheim. Derimë tani bisedimet kanë dështuar pasiqë secila palë ka akuzuar tjetrën për thy-erjen e armëpshumit që ishte arritur nëvitin 2002. Rebelët e “Tigrave të Tam-ilit” kanë akuzuar qeverinë për shkaktë përkrahjes së grupeve paramilitare,të cilët po sulmojnë “Tigrat”, ndërsazyrtarët nga kryeqyteti i Sri Lankas,Kolombo, kanë akuzuar rebelët për sul-met ndaj forcave të rregullta qeveritare.Erik Solheim, është dërguar në Sri Lan-ka, për të biseduar me liderët e rebelëvedhe me përfaqësuesit e qeverisë sëkryetarit Mahinda Rajapakse. “Të dyjapalët kanë arritur në përfundim se janëtë nevojshme bisedime shtesë, të cilatmund të ngrisin armëpushimin nëshkallë më të lartë”, ka thënë Erik Sol-heim, pas bisedës së zhvilluar me ud-hëheqësin e “Tigrave të Tamilit”, Velu-pillai Prabhakaran.

“Nga ana jonë je-mi zotuar se nuk dotë ndërmarrim aktetë dhunshme. Tanii ka mbetur qeverisëtë zotohet për një gjëtë tillë”, ka thënëAnton Balasingh-am. Ndërsa në lid-hje me atë se a është arritur ndonjë mar-rëveshje për armëpushim, Erik Solheimka thënë se një gjë e tillë është lënë përditën e mbajtjes së takimit. Përkeqësi-mi i situatës, i cili është duke kërcënuaredhe armëpushimin e brishtë katërv-jeçar, ka filluar që nga zgjedhjet e nën-torit të vitit 2005, kur kryetar ishteemëruar Rajapakses. Reth 120 persona,përfshirë 80 ushtarë dhe marinarë janëvrarë që nga dhjetori i vitit 2005. Sul-met ndaj forcave të armatosura qever-itare i janë mveshur rebelëve nga rad-hët e “Tigrave të Tamilit”, të cilët kat-egorikisht kanë refuzuar involvimin etyre në këto sulme. Ndërsa rebelët bëjnëtë ditur se më se 40 pjesëtarë të orga-nizatës së tyre, janë vrarë nga forcat esigurimit, gjë të cilën e mohojnë zyrtarëtqeveritarw, të cilët thonë se vrasjet erebelwve janë pasojë e fraksioneve bren-da tyre, si dhe përleshjeve me grupet ri-vale të armatusora. Lufta që ka zgjaturmë se dy dekada, ka lënë reth 60.000të vdekur, ndërsa ka filluar si pasojë edëshirës së “Tigrave të Tamilit” për kri-jimin e shtetit e tyre të pavarur në pjesëte Sri Lankas Veriore dhe asaj lindore.

“Tigrat e Tamilit”dhe qeveritarët,takohen në Zvicër

Detektivët francezë kanë qenë të frus-truar për tentimet e pasuksesshme dyvjeçare për identifikimin e trupit të njëfemre, për moshën e të cilës është thënëse duhet të jetë diku reth 30 vjeçare.Eshtërat e saj janë gjetur në bregdetine qytetit Plouezoch. Pas obduksioni tëparë që i është bërë trupit të pajetë,është zbuluar se vdekja ka ardhur sipasojë e një plage të shkaktuar ngagoditje me objekt të mprehur. Në fil-lim është dyshuar se eshtërat i përk-isinin një mjekeje nga Normandia, ecila ishte zhdukur në vitin 1999. Por,analizat e AND-së, kanë dalur negativedhe ngjarja që nga atëherë u mbuluame mister, i cili ka arritur të zbërthe-het vetëm pas analizave të karbonit ra-dioaktiv, të cilat vërtetuan se eshtrat itakonin trupit të një femre të vdekurnë mes viteve 1401 dhe 1453. Zyrtarii policisë Francois Gerthosser, ka bërëtë ditur se tani më kanë arritur në për-fundim të këtij hetimi. “Ne jemi tëkënaqur që arritëm të zbulojmë ko-hën kur është kryer vrasja. Të gjitha in-dikacionet shpiejnë në vrasje të kryernga piratët para më se 500 vitesh”, kathënë ai.

Policia francezegabon për pesë shekuj

Ndërkombëtare29E premte, 27 janar 2006

Kryenegociatori iranianpër çështjet bërthamore,Ali Larijani ka arritur nëKinë për bisedime qëpritet të përqendrohennë armatimin bërthamortë Iranit

Ali Larijani takohet me ministrin eJashtëm, Li Zhaoxing dhe zyrtarë të tjerëkinezë. Besohet se këto takime do tëjenë të fundit, në të cilat do të tento-het arritja e një kompromisi diplomatikrreth çështjes së të drejtës iraniane përpasurimin e uraniumit.

Edhe pse një ditë më herët, gjatë viz-itës së tij në Moskë, Larijani tha se Iranimirëpret propozimin rus sipas të cilitpasurimi i uraniumit do të bëhetbashkarisht nga Irani dhe Rusia pornë territorin Rus, ai gjithashtu parala-jmëroi se marrëveshja përfundimtarenuk është arritur dhe se gjërat mundtë ndryshojnë. Ai gjithashtu parala-jmëroi Agjencionin Ndërkombbëtar përEnergjinë Bërthamore (IAEA), i ciliduhet të takohet rreth çështjes së Iran-it me 2 shkurt të këtij viti, se po qe seprogrami nuklear i Teheranit i refero-het Këshillit të Sigurimit, Irani do tëfillojë prodhimin e uraniumit të pa-suruar në “shkallë të lartë industriale”.

Deri më tani Kina dhe Rusia, dy shteteme lidhje të forta ekonomike meTeheranin, kanë arritur t’u bëjnë qën-

dresë përpjekjeve amerikane për ta çuarIranin përpara Këshillit të Sigurimit tëOKB-së, ku do të denohej me sanksionetë rënda ekonomike.

Por, përkundër lëvizjeve që duken tëtregojnë zbutje të qëndrimit iranian nënivelin diplomatik, porositë, të cilatdëgjohen brenda Iranit, thonë semundësia e konfrontimit të Iranit mebashkësinë ndërkombëtare është endemjaft e fortë.

Në një deklaratë të djeshme, kryetariiranian ka akuzuar “okupuesit e Irakut”,duke iu referuar Shteteve të Bashkuaradhe Britanisë së Madhe, si organiza-torë të sulmeve terroriste, në qytetin jug-perëndimor Ahvaz. Sulmet kanë ndod-hur në ditën kur pritej që kryetari tëvizitojë atë qytet.

Televizioni shtetëror iranian ka la-jmëruar se kryetari Mahmud Ah-madinexhad ka urdhëruar ministrin etij të kundërzbulimit dhe ministrin ePunëve të Jashtme të hetojnë mundës-inë se “duart e huaja” kanë qenëpërgjegjëse. "Në ngjarjet e Ahvazit shi-hen qartë shenjat e okupatorëve të Irakut.Ata duhet të marrin mbi vete përgjegjës-inë për këtë ngjarje” ka cituar televizionishtetëror kryetarin Ahmadinexhad.

Ndërsa në një lëvizje tjetër kon-frontuese Teherani zyrtar ka shpallur sedo të mbajë një konferencë në të cilëndo të “rishikohet holokausti”, gjë e cilaka shkaktuar reagime të ashpra në tërëbotën. Ndërsa ambasadori i Izraelit pranëKombeve të Bashkuara , Dan Gillerman,ka thënë se konferenca e planifikuar“është provë se çfarë kërcënimi glob-al paraqet Irani në të vërtetë”.

Irani luan ftohtë-ngrohtë kundërbashkësisëndërkombëtare

Moti i ftohtë që ka kaluar pjesën mëtë madhe të Evropës vazhdon të mar-rë viktima. Më së keqi e qëlluar ngaacari është Ukraina, ku mediatshtetërore lajmërojnë se mbi 130 per-sona kanë humbur jetën nga acari qënga java e kaluar.

Kievi ka kërkuar që Rusia të zvogëlo-jë përdorimin e gazit natyror për tëndihmuar shtetet fqinje. Në ndërko-hë Moska ka problemet e veta. Në Rusilajmërohet për më se 100 të vdekur dhebllokimin e e shumë shërbimeve pub-

like si dhe të komunikacionit në disaregjione.

Dhjetë persona kanë humbur jetënnë republikën çeke, ku temperaturate ulëta kanë arritur rekord me minustridhjetë gradë celsius ndërsa vetëmnë Poloni, ku acari ka arritur paprit-ur, për 24 orë kanë humbur jetën 50persona.

Acari i këtij viti nuk i ka falur asvendet me klimë tradicionalisht tëngrohtë. Qytetet italiane kanë hapurdyert e stacioneve hekurudhore dhe

atyre të metrove për të strehuar të pas-trehët pasi që dy prej tyre kanë hum-bur jetën për shkak të ftohtit. Temprat-urat në viset malore kanë rënë në 35shkallë përfundi zeros, ndërsa tëmërkurën një stuhi e madhe e borës kapërfshirë pjesë mesdhetare të Italisëdhe ishullin e Siçilisë

Stuhitë e borës kanë detyruar mbyll-jen e Akropolit të Athinës në Greqi sidhe kanë ndaluar lëvizjen në mes tëmë shumë se 400 fshatrave dheqyteteve që gjenden në vise malore të

Greqisë. Edhe Serbia raporton për dytë vdekur ndërsa në Kroaci temperat-urat kanë shënuar në minus 17 gradëdhe një stuhi prej 160 km/h, e cila kapasur fuqi që të rrotullojë automjetetdhe të rrëzojë drunjtë, ka krijuar frikëtë madhe tek popullata.

Në Bullgari rreth 35 fshatra dheqytete kanë mbetur pa energji elektrikedhe një numër i madh i shkollave ështëmbyllur, ndërsa për fat të mirë, deri mëtani Bullgaria ka vetëm një viktimë tëacarit.

26 JANAR, ANKARA - Turqia ka ftuarbisedime të reja turko-greke, përmestë cilave do të propozonte planin esaj të ri, që parasheh hapjen e portevedetare dhe aeroporteve turke përtrafikun qipriot, në shkëmbim të njëlirie më të madhe qarkullimi për turqitnga po i njëjti ishull. Minisitri turk i Punëve të Jashtme Ab-dullah Gul, ka shprehur nevojën e ri-fillimit të bisedimeve në nivel mëtë lartë në mes të dy palëve, deri nëmesin e vitit 2006.

Qipriotët grekë, në maj të vitit 2004,përmes një referendumi kishin re-fuzuar planin e Kombeve të Bash-kuara, që parashihte bashkimin eishullit të ndarë.

Ndërsa kundërshtimi i Turqisë përnjohjen e Qipros si shtet anëtar të BE-së, ka shtyrë këtë asociacion që njënga kushtet për afrimin e Turqisë meBE-në, të jetë njohja e sovranitetitqipriot si dhe njohja e Qipros si shtetanëtar të BE-së.

Autoritetet greke kanë thënë se dotë studiojnë ofertën e re turke, ndër-sa vet qipriotët e kanë refuzuar këtëofertë duke thënë se ajo nuk parashehasgjë të re. Ministri qipriot i Punëvetë Jashtme, George Iacovou e ka qua-jtur ofertën turke “gjë të parë edhe mëherët”. Ishulli i Qipros është ndarënë anën e kontrolluar nga grekët sidhe anën të cilën e kishte okupuarTuriqa në vitin 1974. Pjesa turke eQipros, Republika Turke e Qipros Ve-riore është e njohur vetëm ngaAnkaraja.

Turqia thërretnë bisedime tëreja për Qiprone ndarë

BRUKSEL 26 JANAR -Parlamenti Evropi-an në takimin e mbajtur dje, ka vendo-sur që të provojë të përdorë presionpolitik për të zbuluar të vërtetën në lid-hje me thëniet se shërbimi i intelig-jencës amerikane, ka kryer kidnapime,fluturime sektete, dhe ka bërë qindraarrestime sekrete.

“Fuqia jonë e vetme është fyerja poli-tike e qeverive që nuk janë të gatshmetë bashkëpunojnë me ne”, ka thënëSara Ludford, britanike liberale dhenënkryetare e komitetit, i cili ështëduke hetuar vërtetësinë e këtyreakuzave. “Unë nuk shoh ndonjë arsyepse nuk duhet t’i ftojmë, Donald Rams-feld, Xhek Strau, Havier Solanën dheministra të tjerë të mbrojtjes “, shtoiajo. Komiteti i pëbërë nga 46 anëtarëishte krijuar këtë muaj pas raportimittë mediave am-erikane dhe or-ganizat-ave qëveprojnë për tëdrejtat e njeriut,për ekzistencëne burgjeve sek-rete të CIA-s nështetet e rejaevropiane dhe ato që kanë kandiduarpër t’u futur në BE si Polonia dhe Ru-mania. Kryetari i komitetit Karlos Koe-lo, një konservativ portugez, ka thënëse komiteti do të emëronte dhe tur-përonte ata të cilët nuk do t’i përgjig-jen thirrjes së tij.

Koelo ka thënë se qëllimi i ftesësështë që të mirren përgjigjet në katërpyetje: A ka pasur fluturime dhe tor-tura nga CIA? A ishin qytetarët evropi-anë caqe në këto operacione? A kishtebashkëpunëtorë në mesin e autoritetevetë larta të shteve evropiane dhe për-fundimisht a ka pasur shkelje të ligjeveevropiane apo ndërkombëtare?

Dëgjimet e para për këtë çështje dotë duhet të mbahen në mes të shkur-tit në Strasburg, Ndërsa raporti finalpritet që të përfundojë katër muaj pasfillimit të seancave.

Bashkësiaevropiane hetonakuzat përmisionet sekretetë CIA-s

Kompania më e madhebotërore e internetit,pranon censurimin eshërbimeve të kërkimitpër të depërtuar në Kinë

Google ka ofruar versionin e makinëssë saj të kërkimit në gjuhën kineze, porqeveria e shtetit më të populluar nëbotë, të cilës idea se qytetarët e sajmund të kenë qasje në çfarëdo infor-mate që dëshirojnë nuk i kapëlqyer,ka vendosur ta bllokojë faqen.

Google, gjithnjë në kërkim të treg-jeve të reja, ka vendosur të krijojë njëfaqe të re të internetit të quajturGoogle.cn, në të cilën do ta censuro-jë vetvetën për t’i kënaqur autoritetete Pekinit. Kritikët e këtij vendimi par-alajmërojnë se versioni i ri do të ketëqasje të limituar për mijëra terme apofaqe të internetit, për të cilat Kina men-don se do të mund të jenë të ndjeshme.Google përgjigjet se dëmi do të ishteedhe më i madh nëse ata nuk do tëishin fare të pranishëm në tregun

kinez. Termat që do të jenë të ndalu-ara në versionin e ri, do të përfshijnëmasakrën e vitit 1989 në sheshin TienAn Men.

Qeveria kineze mbanë një kontrolltë fortë mbi internetin dhe faqet tëcilave mund t’u qasen përdoruesitkinez. Për shembull qasje nuk ka përinternet faqet e BBC-s, CNN-it ndër-sa po qe se dikush shkon në Google.cndhe kërkon informata për lëvizen spir-ituale Falun Gong, e cila është e ndalu-ar në Kinë, rezultatet që kthehen i drej-tojnë përdoruesit kah artikujt që dëno-jnë këtë lëvizje. Përveç moslejimittë filtrimit të informatave të padëshiru-ara nga qeveria kineze, Google gjithash-tu ka pranuar të bllokojë shërbimet epostës elektronike, chat-it dhe blogshërbimeve. Kompania mbronë vetenduke thënë se cfarëdo pranie në tre-gun kinez është më e mirë se sa mo-sprania, grupet për mbrojtjen e të drej-tave të njeriut shprehin frikën epërsëritjes së skandali “Yahoo”. Vitine kaluar Yahoo ishte akuzuar se i kishtedorëzuar qeverisë së Pekinit informatatpersonale të një gazetari kinez, i cilimë vonë u dënua me dhjetë vjet burg.

Google censuron vetveten për tregun kinez

Papa Benedikti XVI, ka lëshuar nëqarkullim letrën e tij të parë enklinike,të titulluar “Deus Caritas Est” ose “Zotiështë dashuri”, në të cilën shkruan përnevojën e definimit të dashurisë fizikenga feja e të krishterëve, e cila duhettë sulmojë “seksin si artikull”, me tëcilin është obsesionuar bota moderne.Kjo letër është shkruar në shtatë gjuhëtkyçe në botë, përfshirë edhe atë latin-ishte.

Vetëm në Itali, janë shpërndarë më senjë milion, shumica e të cilave përmesrevistës katolike “Chatolic magazine”.Në këtë letër, papa Benedikti theksonrëdësinë e dashurisë ndaj të afërmve,e cila përshkruhet si një pjesë e pan-dashme e natyrës ose “pjesë e de-tyrueshme e secilës qenie”. Ai është kri-

tik ndaj interpretimit modern të Erositose dashurisë fizike, për të cilën ka thënëse luan rol të rëndësishëm për ekzis-timin njerëzor. Me kuptimin e Erositvetëm si “seks”, dashuria shndërrohetnë një artikull që shitet dhe blihet. Vetënjeriu po trajton veten si “artikull”. “Kjomënyrë është një prishje e trupit njerë-zor”, shkruan në letrën e tij papaBenedikti. Proklamacionet e papës, sh-pesh janë edhe shenja që tregojnë qën-drimet e kishës romano-katolike.Teologët janë duke e analizuar me ku-jdes letrën e parë të papa Benediktit, përtë kuptuar shenjat paralajmëruese përkahjen që do të marrë doktrina e kr-ishterë.

Javën e kaluar papa Bendekti u kathënë pelegrinëve se dhuntia e“dashurisë” mes mashkullit dhe fem-rës, me kohë mund të zhvillohet nënjë dashurië të pakushtëzuar ndaj Jezuit.Disa pjesë nga kjo letër, kanë qenë tëshkruara nga papa Gjon Pali II, ndërsashfrytëzimi i tyre tregon se papaBenedikti ndihet se i ka ngelur borxhnjeriut vendin e të cilit ka zënë nëVatikan.

Papa shpreh mendimet për dashurinë moderne

Europa ballafaqohet me mot polar

sport Tash lypset të jemi më unikse kurrë më parë dhe tëpunojmë me përkushtim qëta fitojmë atë që Ai e deshi aqshumë, pavarësinë eKosovës.

Shpresoj shumë se, edhe paskësaj do të jemi unik dhe pandasi partiake do ta vazhdo-jmë rrugën që ta çojmëamanetin e tij për pavarësinëe Kosovës.

Devaja: “Ta fitojmë atë

që e deshi Ai”

Vokrri: “Unik dhepa ndasi”

Dihet se presidenti Rugova kaqenë një ndër të parët që kanisur rrugën drejtë pavarësisësë Kosovës, dhe për fat tëkeq, sëmundja e ndau pa erealizuar ëndrrën e tij.

Muriqi: “Rugova, i parinë rrugën e pavarësisë”

Edhe ne si futbollistë do tëmundohemi të japim kon-tributin tonë në rrugën drejtështetësisë së Kosovës, qëllimky të cilin e kishte z. Rugovadhe të gjitha instuticionet eKosovës”.

Gjonbalaj: ”Në rrugë përshtetësinë e Kosovës”

Ejup LLUMNICAJeton S. KELMENDI

Pikërisht në ditën e parë të fundjavës,në ditën kur sportistët e Kosovës duhejt’u ktheheshin garave për një ediciontë ri, nga jeta u nda njeriu më i madhshqiptar i shekullit të fundit, presiden-ti i Kosovës dr. Ibrahim Rugova. Ed-he në kohën më të vështirë për pop-ullin e Kosovës, presidenti Rugovagjithmonë ishte afër sportistëve. Jo rral-lëherë në takimet e tij me sportistë,presidenti Rugova i uronte ata për suk-seset e arritura, qoftë në Kosovë, qoftënë arenën ndërkombëtare. Çdoherë nëfund të edicionit të garave presidentRugova organizonte pritje për kampi-onët e Kosovës për secilin sport. Pra-nimi i disa sporteve në arenënndërkombëtare për presidentin ishinnjë hap i madh drejt pavarësisë sëKosovës, për të cilën punoi Ai gjatëgjithë jetës së tij. Sportistët, pjesa mëvitale e shoqërisë, për presidentin ishinambasadorët më të mirë të vendit nëarenën ndërkombëtare. Ndarja nga je-

ta e presidentit Rugova është humbjee madhe për të gjithë, edhe përsportistët, mik i madh i të cilëve ishteAi. Sportistët e Kosovës mbetën papërkrahësin më të madh të tyre, pa njeri-un nga i cili mësuan urtësinë dhedashurinë për njëri – tjetrin.

Bedri Cahani, drejtor i DSK-së: “Ne,si Departament i Sportit, betohemi sedo t’i mbrojmë ngjyrat e sportit koso-var në arenën ndërkombëtare me din-jitet dhe vetëmohim të pashoq përjetësimin e amanetit të presidentit Ru-gova, për Kosovën e pavarur. Negjithashtu premtojmë se, siç e ka bërëtë njohur Kosovën nëpërmjet politikësvizionare, ne do të mundohemi qëpërmes rezultateve kulminante të japimkontributin tonë. Vdekja eparakohshme e presidentit Rugovaështë një humbje e madhe edhe përne punëtorët sportivë”.

Fadil Vokrri, kryetar i Këshillit tëPërkohshëm të FFK-së: “Janë këto mo-mente mjaft pikëlluese për ne kur, di-het se Ai ishte njeriu që na priu përshumë vjet. Shpresoj shumë se, edhepas kësaj do të jemi unik dhe pa ndasipartiake do ta vazhdojmë rrugën që taçojmë amanetin e tij për pavarësinë eKosovës”.

Mexhid Devaja, kryetar i FHK-së: “Kampasur rastin të kontaktoj disa herë metë. Kosova ka fituar shumë sa ishteIbrahim Rugova gjallë, por tash, mendarjen e tij nga jeta, Kosova ka hum-

bur shumë. Tash lypset të jemi më unikse kurrë më parë dhe të punojmë mepërkushtim që ta fitojmë atë që Ai edeshi aq shumë, pavarësinë e Kosovës”.

Fadil Muriqi, trajner i KF Prishtina: “Përçdo shqiptar vdekja e presidentit dr.Ibrahim Rugova është një humbje emadhe. Dihet se ka qenë një ndër tëparët që ka nisur rrugën drejtë pavarë-sisë së Kosovës, dhe për fat të keq, së-mundja e ndau pa e realizuar ëndr-rën e tij. Janë momente këto që nukmund të përshkruhen me fjalë për atëqë ka bërë Rugova për popullin shqip-tar. Shkurt, Ai ka qenë burrështetas ivërtetë. Atë që ka filluar gjithmonë ed-he ka realizuar, andaj në emrin tim per-sonal, familjes Rugova dhe gjithë pop-ullit shqiptar i shpreh ngushëllimet mëtë sinqerta”.

Malsor Gjonbalaj, futtbollist i KF “Pr-ishtina”: “Vdekja e presidentit Rugo-va i ka prekur edhe sportistët. Edhe nesi futbollistë do të mundohemi të japimkontributin tonë në rrugën drejtë shtetë-sisë së Kosovës, qëllim ky të cilin ekishte z. Rugova dhe të gjitha instuti-cionet e Kosovës”.

Artan Çerkini, sekretar i FBK-së:“Fedarata e Basketbollit e Kosovës mepikëllim të thellë e ka marrë lajmin përvdekjen e presidentit. Ne e kemi shtyrëfillimin e stinorit pranveror të Su-perligës, ndërsa vazhdimi i garave dotë bëhet pas varrimit të presidentit“.

Florian Miftari, basketbollist i KB “Ma-betexit”: “Edhe unë sikur të gjithë bas-ketbollistët e Kosovës kam ndjerë pikël-lim të madh për vdekjen e presiden-tit Ibrahim Rugova”.

Edmond Azemi, basketbollist i KB “Si-gal Prishtina”: “Unë e kam vlerësuarlartë punën e presidentit Rugova. Aika punuar gjatë tërë jetës së tij përshtetin e Kosovës, por nuk pati fat tëvazhdojë këtë rrugë“. Arben Muçolli, hendbolllisti më i mirëi Kosovës për vitin 2005: “Vdekja epresidentit Rugova nuk është humb-je vetëm për rrjedhat e rrugës drejtpavarësisë së Kosovës, por është hum-bje edhe për ne sportistët. Ai nuk patijetë të gjatë, ndërsa vdekja e rrëmbeunë kohën kur prania dhe aftësia e tij nëprocesin e pavarësisë së Kosovës ështëmë se e nevojshme”.

Sportistët e Kosovësmbetën pa përkrahësinmë të madh të tyre, panjeriun nga i cilimësuan urtësinë dhedashurinë për njëri –tjetrin


Presidenti Rugova, mik i madh i sportistëveGjatë takimit të presidentit Ibrahim Rugova me volejbollistet e KB “Mabetex”

Janë këto momente mjaftpikëlluese për ne kur, dihet

se Ai ishte njeriu që na priu përshumë vjet. Shpresoj shumë se,edhe pas kësaj do të jemi unikdhe pa ndasi partiake do tavazhdojmë rrugën që ta çojmëamanetin e tij për pavarësinë eKosovës »

«

Trajneri i skuadrës Chelsea, JoseMourinho kërkon që të ketë respektedhe më të madh për trajnerët në Pre-mier League. Mourinho ka thënë seështë e padrejtë ajo se si sillen të tjerëtme trajnerët e huaj në Premier League,të cilët bëjnë një punë shumë të mad-he. ”Unë shpesh lexoj disa kritika dhemë vjen të qesh shumë.Mendoj sena mungon një respekt i duhur çfarëne e meritojmë. Njerëzit kanë respektpër atë se çfarë ne kemi bërë më herët,e jo për atë se çfarë jemi duke bërëtash”tha portugezi.

Ai shton se si i ka arritur gjithë atosuksese Arsene Wenger me Arsenaline kam bërë këtë me skuadrën timetë tashme. Unë u mësova të jetoj mekëtë situatë. Është shumë me rëndësiçfarë mendoj unë për veten time, përimazhin tim, për sigurinë time, u sh-preh Mourinho, duke e quajtur veten“njeri special”.

Deklaratën e fundit Mourinho eka dhënë pas kalimit të tij nga Portonë Chelsea, në konferencën e parë megazetarë. Ai thotë se, në konferencën

e parë me gazetarë pas arritjes në An-gli, njerëzit kanë dashur që unë të jemkampion evropian, të cilën gjë unëe kam bërë dy ose tri ditë më herët mePorton. “Unë nuk kam pasur dëshirët’i them ato fjalë aq të mëdha, pormund t’u them njerëzve se unë jamndryshe. Unë nuk kam frikë, jam i sig-urt dhe se nuk kam interes për tërrezikuar”, kishte saktësuar Mour-inho. Më pas, trajneri i kampionit të

Anglisë, thotë se, ende po ndodh kjokur njerëzit thonë se unë këtë po e bëjvetëm për para, sepse ata nuk e dinëprej nga jam. Unë jam shumë i lum-tur në Chelsea. “Ka një vit e gjysmëqë unë jam në Angli dhe jam shumëi lumtur këtu. E dua klubin, i dua fut-bollistët dhe çdo gjë rreth meje. NëAngli e ndiej veten shumë mirë dhekëtu dua të jetoj edhe më tej. Në këtëmoment unë nuk mendoj që të largo-hem nga ky klub, pasi vërtet jam ilumtur këtu”.

Mourinho insiston në atë se Angliaështë vendi më i mirë për futbollistëtdhe trajnerët që punojnë aty. Sipastij futbolli anglez është më i miri dhemë i freskti në botë, kurse trajneri iManchester Unitedit, Alex Ferguson,është njëri ndër trajnerët më të mirënë historinë e futbollit anglez dhe aiatë e pëlqen tej mase. “Unë person-alisht kam respekt të madh për Fer-gusonin dhe Wengerin si person-alitete, por edhe si trajnerë, e sidomoskur gjendemi përballë në fushën eblertë.

www.iliriapost.net

sport31E premte, 27 janar 2006

Faqen e përgatitën: Bekim Aliu dhe Esat Tërnava

Tenisti qipriot, Marcos Baghdatis,ka vazhduar me befasitë e tij nëturneun e parë të sivjetmë, i ciliështë duke u zhvilluar në Melburntë Australisë. Pasi më parënga garat ikishte eliminuaramerikaninRoddick dhekroatin Lubicic,Baghdatis, nëgjysmëfinale,ishte më i mirëse argjentinasiDavid Nalbandi-an. Edhe pse në dysetet e para Nal-bandian ishte më i mirë, në tri setetvijues Baghdatis arriti të bëjë rik-thim në rezultat, duke e përfunduarmeçin me fitore, me rezultat 3:2(3:6, 5:7, 6:3, 6:4, 6:4). Rivali i tij në finale do të jetë fituesinga meçi Federer - Kiefer. Në finalen e konkurrencës së fem-rave do të takohen Justine HeninHardenne dhe Amelie Mauresmo.

Rezultatet:

LA Clippers – New Jersey 90:77

Toronto – Chicago 88:104

Atlanta – Cleveland 97:106

Detroit – Nilwaukee 106:102

Boston – Washington 87:89

New York – Sacramento 102:106

New Orleans – San Antonio 68:84

Houston – Charlotte 102:78

Utah – Seattle 94:113

Memphis – Minnesota 107:87

Portland – Denver 94:97

Golden State – Dallas 93:102

Ndeshja e kthimit në kuadër tëçerekfinaleve të Kupës së Span-jës, ndërmjet skuadrave Valenciadhe Deportivo është ndërprerë nëminutën e 44-t, pasi me monedhëmetalike është qëlluar gjyqtarindihmës. Ndeshja është ndërpre-rë vetëm pas pak çastesh kurskuadra vendëse kishte kaluar nëepërsi, me golin e shënuar ngaDavid Villa. Me këtë gol ishte barazuar rezul-tati në 1:1, pasi në ndeshjen eparë skuadra nga Deportivo kishteshënuar fitore me rezultat 1:0. Pas golit, gjyqtari kishte sinjal-izuar për përfundimin e pjesëlo-jës së parë, ndërsa në zhveshtore,i kishte njoftuar zyrtarët dhe fut-bollistët e të dyja skuadave se,ndeshja është ndërprerë. Pjesëloja e parë ndërmjet këtyreskuadrave ka qenë e përshkuarme lojë të ashpër të të dyjapalëve.Pjesa e mbetur e ndeshjes do tëzhvillohet në javën e ardhshem,ndërsa fusha e Valencias do tëjetë e pezulluar.

Presidenti i Arsenalit, PeterHill - Wood i ka premtuar njëofertë fanatstike kapitenitThiery Henry për të qëndru-ar në këtë klub. Francezit 28-vjeçar i skadonkontrata në vitin 2007,ndërkohë që kanë filluarspekulimet për largimine tij nga “Highbury”.“Dua të them është sei kemi ofruar një ofer-të fantastike, prabëhet fjalë për njëshumë të madheparash”- ka thënëHill Wood për gazetën“Daily Star”.

Baghdatis,finalisti i parë

U qëllua gjyqtari,ndërpritet ndeshja

Sot, në orën 12:00 në Zvicër, në qytetinMontreux, kombëtarja e Shqipërisë dotë dijë se cilët do të jenë rivalët e saj nëkualifikimet e Kampionatit Evropiantë futbollit, i cili në vitin 2008 do të zhvil-lohet në Austri dhe Zvicër. Kombëtar-ja jonë do të jetë e sistemuar në vazone pestë, së bashku me Hungarinë, Fin-landën, Estoninë, Uellsin, Letoninë dheIslandën. Si shtete mikpritëse, Austriadhe Zvicra e kanë siguruar drejtpërdrejtpjesëmarrjen në përfundimtaret e këtijkampionati. Kampionati Evropian do tëfillojë më 7 qershor 2008, me ndeshjene parë që do të zhvillohet në Bazel.

Shqipëria në vazon e pestë

Përbërjet e vazove:

� Vazoja e parë: Greqia, Holanda,Portugalia, Anglia, Çekia, Franca dheSuedia.� Vazoja e dytë: SMZ, Ukraina, Rusia,Danimarka, Norvegjia, Bullgaria dheSllovakia.� Vazoja e katërt: Be H, Irlanda, Belgjika,Lituania, Izraeli, Skocia, dhe Sllovenia.� Vazoja e pestë: Hungaria, Finlanda,Estonina, Uellsi, Letonia dhe Islanda.� Vazoja e gjashtë: Gjeorgjia, Maqedonia,Bjellorusia, Armenia, Irlanda V., Qipro dheMoldavia.� Vazoja e shtatë: Lihtensht., Azerbaj-xhani,Andorra, Malta, Ishujt Faroe, Kazakistani,Luksemb. dhe S. Marino.

E ardhmja e Fabio Capellos në postine trajnerit të Juventusit është çështjee rendit të ditës në kampin bardhezi.Capello e ka përjashtuar kategorikishtmundësinë e kalimit të tij në Real,por në të njëjtën kohë, ka bërë të di-tur se, nuk ka diskutuar ende me Lu-ciano Moggin për ripërtëritjen e kon-tratës së tij. "Nuk ua vë shumë veshingjërave që shkruhen apo thuhen përmua. Janë marrëzi. Shpesh janë thënëshumë gjëra të pavërteta, por unë pra-noj gjithçka dhe i lë të tjerët të thonëç'të duan. Këta zëra nuk më shqetë-sojnë mua dhe aq më pak skuadrën.

Futbollistët mendojnë vetëm të vrapo-jnë, unë t'i drejtoj, kurse zyrtarët e klu-bit të bëjnë sa më mirë punën e tyre.Kam lexuar edhe se do të na ishin tënevojshëm disa futbollistë që do të do-ja t’i merrja në Madrid. Madje, sipasdisave, do të kisha bërë edhe listën eblerjeve të Realit. Capello e ka marrëme të qeshur. Trajneri bardhezi ështëi bindur se nuk është i vetmi që do tëqëndrojë në Torino: "I kemi blerë loj-tarët që na duheshin, por që tani e de-ri në fund të sezonit nuk do të ketë bler-je të reja dhe as shitje”- ka përfund-uar Capello.

Fabio Capello: “Do të qëndroj në Juventus”

Anglia është vendi mëi mirë për futbollistët

dhe trajnerët që punojnë aty.Sipas tij futbolli anglez ështëmë i miri dhe më i freskti nëbotë, kurse trajneri i Man-chester Unitedit,Alex Fergu-son, është njëri ndër trajnerëtmë të mirë në historinë e futbollit anglez ...»

«

Në ndeshjen më interesante të mbrëm-jes, skuadra kryesuese në NBA, Detroit,vetëm pas vazhdimit ka shënuar fitorekundër skuadrës Milwaukee, me rezul-tat 106:102. Koshashënuesi më i mirë në radhët eskuadrës fituese ishte Richard Hamil-

ton, i cili shënoi 35 pikë. Hamilton patindihmë të madhe edhe nga ChaunceyBillups, i cili ndeshjen e përfundoi me23 pikë dhe 15 asistime. Fitoren mëtë ngushtë, me dallim prej dy pikësh,e ka shënuar Washingtoni, i cili mun-di Bostonin.

Detroit Pistons fitoi vetëm pas vazhdimit

Dy javë para fillimit të LojëraveOlimpike Dimërore, në Torino tëItalisë ka rënë borë, e cila i ka gëzuarorganizatorët e këtyre lojërave. Mete-orologët parashikojnë se gjatë ditëvetë ardhshme do të bjerë borë emjaftueshme në Torino dherrethinën e tij. Deri të mërkurën kapatur borë në trashësi vetëm 10 cen-timetra, që për një metër ështëtrashësi më e vogël në këtë periudhëtë vitit, krahasuar me vitet tjera.

Torino u mbulua me borë

Ofertëfantastike për Henry

«Dua të them është se i kemi ofruarnjë ofertë fantastike, pra bëhet fjalëpër një shumë të madhe parash

Jose Mourinho kërkonrespekt më të madh

Documents

Iliria Post the first issue