IN ONORE DE SU GLORIOSU MÀRTIRE SANTU MARCU EVANGELISTA … · 2016. 2. 2. · postu coment’e intermediàriu s’avocadu nostru Santu Marcu, bene cumbintos chi nudha li negades

NUINAIN ONORE DE SU GLORIOSU MÀRTIRE

SANTU MARCU EVANGELISTA

Parròcchia de Santu Pedru Apòstulu

L E I

Festa de Santu Marcu: 25 de abrile e segundha duminiga de capidanni

Formulàriu e pregadoriade sa Parrocchia de Santu Pedru Apòstulu, de Lei (Nu),essendhe vicàriu peidru don Romanu Piga,cun s’azudu de Antoni Pinna de sa Pontifìcia Facultade Teològica de Sardigna, Mario Pudhu, Davide Melone e Battista Saju, e de su Comitadu de Santu Marcu de Lei.S’iscritura sighit su Ditzionàriu de sa limba e de sa cultura sarda, de Mario Pudhu.

Imprentadu in Biella, Tipolitografia Botalla, Gaglianico (Bi) - Capidanni de su 2015.Cìrculu Culturale Sardu “Su Nuraghe”, Via Galileo Galilei, 11 - 13900 Biella.

Santu Marcu Cogoneri. Po sa festa de Santu Marcu, a Lei e in totu sas biddas de affaca, dae sa costera de Tresnuraghes a sos montes de Nùgoro, si faghent cogones de pane in onore de s’Evangelista, nòtidu puru po custu comente e “Santu cogoneri”, protettore de campagnas e cunsorzas. Trabagliados a punta de risorzedda e froffighittas fines, dae sas manos de oro de sas

féminas nostras, bessint panes in fromma de arzola, cun òmines, animales, flores e frutos de onzi calidade. In su pane leiesu de Santu Marcu bi sunt semper puzzones e crabolos: custos jughent coa longa, curtza in natura, imboligada in su tùju.Si est nòtidu chi puzzones e crabolos sunt s’ammentu de antigos sinnos divinos e duncas de vida chi binchet sa morte, e puru de prosperidade e abbundàntzia, piùs pagu jara resultat sa presèntzia de sa coa in custos panes, comente e in sos ‘cabonizzos’ e ‘cadhittos’ de còja a Tertenia e in àteros logos, a bortas cun nùmene o animales diversos.In tota s’universalidade, sa coa est sinnu de forza criadora chi dae sos animales passat a s’òmine. Po custu, in s’antigòriu, poniant coas de cadhu in sas insignas militares. Po nàrrere, a dies de oe, su elmo in conca a sos Coratzieris, sas antigas guàrdias de onore de su Re de Sardigna, como de su Presidente de sa Repubblica Italiana, est impaonadu de coas de cadhu chi li calant peri codhos e palas; niedhos e longos sunt puru sos pilos cadhinos de su chepì de sas Voloire, artiglieris a cadhu chèrfidos dae Alfonso Ferrero Della Marmora in sas gherras risorgimentales, sas chi ant fattu nàschere sa Repubblica Italiana, trasformendhe su Regnu Sardu in Regnu Italianu. (Battista Saju)

A sa Comunidade de Lei,

cun viva gratitudine a su Segnore,

bos presento e offerzo custa Nuina in onore de su Gloriosu

Màrtire Santu Marcu Evangelista, in s’istesura antiga e

traditzionale, appoi de aere fattu chircas in ambientes in

ue Santu Marcu est festeggiadu e veneradu.

Pregare in Limba sarda est pro nois bantu religiosu e

culturale, ca belle che in totue si chìrcat de iscobèrrere sas

raighinas de sa cultura sarda chi tocat s’animu e s’ispiridu

de sas popolatziones nostras.

Est s’occasione custa po dare lustru e valore a sa devotzione

po Santu Marcu Gloriosu, chi at costituidu in sos séculos

atrativa e interessamentu tzivile e religiosu, e diat èssere

bellu chi custa nuina accréscat e prus e prus tra nois

s’amore, sa cuncórdia e sa paghe, invocandhe s’azzudu de

custu Santu mannu chi est istadu dae semper in su coro de

sa popolatzione leiese.

Coment’e Vicàriu de custa Idda de Lei, invoco a su

Segnore chi pro s’intercessione de Santu Marcu Gloriosu

beneìgat sas famìlias, mannos e minores, òmines e

fèminas, mescamente giòvanos e giòvanas, anzianos e

malaidos, pastores, massàjos e operàios, e alcanset a totu

sa populatzione gràtzias de prosperidade e de paghe.

Don Romanu Piga

Sa Nuina1. Saludu po incumintzare (p. 5)2. Atu de cuntritzione (p. 5)3. Oratzione preparatória (p. 5)4. Preghiera po sa die (p. 6-14)5. Babbu nostru... (p. 6-7)6. Oratzione pro donzi die (p. 7)7. Si domandat sa gràtzia (p. 8)8. Professione de fide (p. 8; in cantu p. 19-20)9. Antifuna cun s’Oremus (p. 8)10. Saludu po finire (p. 18)11. Gosos (p. 22-23)

Sa Nuina cun sa Beneditzione Eucarìstica9. Cantu de Adoratzione Custu Mannu Sacramentu (p. 1-16)10. Beneditzioni (p. 16)11. Litanias de Beneditzione (p. 17)12. Saludu po finire (p. 18)13. Gosos (22-23)

Sa Nuina cun sa Beneditzione Eucarìstica e sa Comunione10. Beneditzioni (p.16)11. Acclamatzione «Mannu est su Mistériu de sa fide nostra» (p 17)12. Angione donadu dae Deus e Comunione (p. 17-18)13. Cantu a sa Comunione (p. 21, o àteru cantu)14. Saludu po finire (p. 18)15. Gosos

Cunsizos po sa pregadoria

«La pietà popolare sarda si manifesta anzitutto nelle espressioni comunitarie: le nove-ne, i tridui, le veglie in preparazione delle feste specialmente della Madonna e dei Santi patroni [...] È auspicabile che in questo modo si possa anche giungere a catalogare e selezionare adeguatamente canti (gosos e lodi), testi delle novene, formule di preghiere e formule catechistiche» (ConCilio Plenario Sardo, 112,4; 116,2). Sa Nuina de Santu Marcu in Lei faghet su chi narat su Concìliu Plenariu Sardu, e in prus non si firmat a selezionare e catalogare, ma est una cosa chi su pòpulu faghet abbereru e, segundhu sa traditzione connotta, adattat a sos tempos de su rinnovamento liturgico. In prus de sas possibbilidades aggiuntas e chi si podent fàghere o nono, segundhu sas opportunidades, si cunsizat una partecipatzione piùs ativa de su pòpulu, chi podet nàrrere a boghe arta umpare cun su preide sa segundha parte de sas pregodorias, cun s’invocatzione a su Santu. (Antonio Pinna)

5

SALUDU PO INCUMINTZARE

V/ In nomen de su Babbu e de su Fizu e de s’Ispíridu Santu. R/ Amen. V/ Sa gràtzia de su Segnore nostru Gesu-Cristu, s’amore de Deus e sa

comunione de s’Ispíridu Santu siant cun totu bois. R/ E siat cun tegus puru.

ATU DE CUNTRITZIONE

Misericórdia, Segnore, mi pento cun totu su coro de sos pecados mios, mi ndhe pento pro sos benes chi apo pérdidu e pro sos males chi apo meritadu pecandhe, ma mi ndhe pento printzipalmente proite chi pecandhe apo ofesu a Deus tantu bonu e tantu mannu comente sezis Bois. Cheria mòrrere innanti de ofèndhere a Bois, e proponzo cun sa gràtzia Bostra divina de mai piús Bos ofèndhere, pro chi Bos amo subra de totu sas cosas.

O Deus de infinidu amore, chi pro nos libberare dae s’ischiavidúdine de su pecadu azis derramadu su sàmbene Bostru, rinnovandhe a Bois, Segnore nostru, sas piaes dolorosas, sas ispinas e s’agonia in sa rughe, e sentindhe nois, pòberas e míseras creaturas, cudhu dispiaghere forte pro èssere tantas bortas rutos in su pecadu, nos pentimos cun totu sos afetos de su coro nostru, e de custu momentu, cun s’azudu de sa gràtzia Bostra e cun s’intercessione de Santu Marcu, proponimos firmamente de abbandhonare sa via de su pecadu, dispretzandhe sos vanos alletamentos de custu mundhu ingannadore, pro dare glória a Bois, Segnore nostru, e pro su bene de s’ànima nostra.

ORATZIONE PREPARATÒRIA

O soberanu e onnipotente Segnore, chi santificades sas ànimas nostras pro chi in sa perpétua eternidade Bos adorent e Bos glorífichent, nois adoramus sa grandhesa Bostra divina, e cun sa piús profundha umilidade cunfessamus sa debbilesa nostra e Bos riconnoschimos autore e dispensadore de donzi gràtzia.

Pro sos méritos de su màrtire Bostru Santu Marcu Eangelista, Bos suplicamos, o Segnore de santificare sas ànimas nostras, e cuntzèdere a su coro nostru cudhas virtudes necessàrias pro poder resístere a sas

6

tentatziones e lusingas de su dimóniu, pro chi sufrindhe cun passiéntzia in custa vida, otenzemus sa sorte biada de Bos beneíghere e laudare pro semper in Paradisu. Amen-Gèsus.

PRIMA DIE

Onnipotente Segnore Deus nostru, Bois azis chérfidu giamare ómines sémplices, de paga cultura, piscadores e operajos, pro los fàghere discípulos Bostros e piscadores de ómines. Cun s’azudu Bostru e promitindhe a issos sa fortza e sa lughe de s’Ispíridu Santu, los azis resos capatzes de preigare e de pònnere in iscritu su Santu Evangéliu Bostru. In mesu de custos ómines azis chérfidu a Santu Marcu, discípulu fidele e atentu de su Primu Paba Santu Pedru e autore de su segundhu Evangéliu. Acantzàdennos sa gràtzia d’èssere meressidores de sos benes ispirituales útiles a sa salvesa de s’ànima nostra, in modu chi s’inimigu infernale no nos bincat e ne ingannet.

O Santu Marcu, chi azis dadu sa mente, sa manu e sa pinna a sa Paràula de s’ómine incravadu in sa rughe, iscrídennos cussa Paràula in su coro nostru, chi connoschemus a Gesu-Cristu in su màrtire de su Calvàriu e adoremus in Isse su Fizu de Deus Incarnadu. Faghide chi su líbberu chi azis iscritu siet de consolu a chie at pena, de paghe a chie at dispiaghere e de isperàntzia a chie est isconnortadu, ponindhe in Deus donzi afannu.

Unu Babbu nostru, Ave, Glória (menzus in cantu, in tonu de rosàriu)

Babbu nostru, ch’istas in sos chelos, santificadu siat su nùmene tuo, benzat a nois su regnu tuo, fata siat sa voluntade tua: comente in su chelu in sa terra. Su pane nostru de donzi die dona nos oe, e perdona a nois sos pecados nostros comente nois perdonamus a sos inimigos nostros, e no nos lasses rúere in tentatzione, ma lìbera nos dae male. Amen-Gèsus.Deus ti salvet, Maria, plena de gratia:su Segnore est cun tegus;

7

benedicta ses tue intra totu sas féminas,et beneditu est su frutu de sas intragnas tuas, Gèsus.Sancta Maria, Mama de Deus,prega pro nos ateros pecadores,como, et a s’ora de sa morte nostra.Amen-Gèsus

Gloria Patri et Filio et Spiritui Sancto,sicut erat in principio, et nunc, et semper, et in saecula saeculorum. Amen.

Laudadu semper siat, su numen de Gesùs et de Maria, su numen de Gesùs et de Maria.

Laudemus prus et prus, su numen de Maria et de Gesùs, su numen de Maria et de Gesùs.

Siat semper laudadu, su Re nostru Gesùs Sacramentadu, su Re nostru Gesùs, Sacramentadu.

ORATZIONE PRO DONZI DIE

O ammiràbbile Santu Marcu chi su Divinu Redentore, pro mazore glória Sua, si dignesit de Bos giammare a Lu sighire, arrichíndebbos s’ispíridu de sos favores piús galanos, e fatèndhebbos a discípulu sou meritezis puru de diventare protetore singulare nostru, Bos pregamos chi mediante su patrocíniu Bostru, nos alcantzedas dae su Segnore sa gràtzia de nos impignare in su santu servítziu sou e in sos proponimentos chi faghimos, infiammàndhennos de santu zelu pro osservare menzus e prus su divinu e santu timore Sou, a tales chi abbratzandhe sos pretzetos de Deus in custa vida mortale potemus àere sa salvesa de s’ànima nostra e gosare cun Bois e cun totu sos Santos in s’eternidade.

E Bois, Sapientíssimu Segnore e Deus nostru, bontade pro natura, Bois chi azis dotadu de tanta bontade e intelligénzia s’Evangelista Santu Marcu, ispiràndheli cudhas paràulas siguras e sapientziales, pro iscríere cun tantu órdine e precisione su Evangéliu, faghíndhelu collabboradore de Santu Pàulu e printzipalmente de Santu Pedru, tantu chi lu giammaiat cun sa bella espressione “Fizu meu”, e de sa preigatzione de custu Príncipe de sos Apòstulos, Santu Pedru, est istadu intèrprete fidele in sa cumpositzione de su Evangéliu chi at iscritu.

8

Faghide chi nois puru nos arrichemas de custu pretziosu iscritu in modu chi iscumparzat dae sas mentes nostras s’iscurigore de s’infidelidale, sos errores contràrios a sa dotrina católica rivelada, vivindhe solu de cussa vida chi solent vívere sos giustos. E ca sos difetos nostros tiant fàghere, fortzis, in debbadas custa petitzione de gràtzias chi Bos faghimos, amos postu coment’e intermediàriu s’avocadu nostru Santu Marcu, bene cumbintos chi nudha li negades de cantu isse Bos dimandhat.

si domandhet sa gràtzia

Donzi die, prima de s’Antìfuna cun s’Oremus, e sa die de sa festa manna apustis de s’Omilia, si podet fàghere sa Professione de sa fide (in cantu a sa p. 19-20).

PROFESSIONE DE FIDE

R/ Sorres e frades, in custas dies de festa, professamos sa fide nostra, comente Santu Marcu, Protettore nostru, l’at professada in s’Evangéliu sou:

V Creeis in d-unu solu Deus, Babbu totu poderosu, Criadore de su chelu e de sa terra?

R Creo, Segnore, cun firma fide creo.

V Creeis in Gesu-Cristu, Fizu sou ùnicu, Segnore nostru, nàschidu de Maria Vìrgine, mortu in sa rughe e sepultadu, resuscitadu e sétzidu a sa manu dereta de Deus, Babbu totu poderosu?


V Creeis in su Spìridu Santu, sa santa Crésia catòlica, sa comunione de sos santos, su perdonu de sos pecados, sa resurretzione po sa vida eterna?


V Custa est sa fide nostra, custa est sa fide de sa Crésia:R E nois si-ndhe gloriamos de la professare in Gesu-Cristu, Segnore

nostru. Amen.

9

Torrada in cantu po sa Professione de sa Fide

Apustis de sa Professione de sa Fide si narat luego s’Antìfuna cu s’Oremus:

Saludu po finire (p. 18) e Cantu de sos Gosos (p. 22-23)

Antìfuna

V Confitebuntur caeli mirabilia tua Domine:

R/ étenim veritatem tuam in ecclesia sanctorum.

V/ Posuisti, Domine, super caput ejus: R coronam de lapide pretioso.

V/ Ora pro nobis, Sancte Marce:R/ Ut digni efficiamur

promissionibus Christi.

V/ Oremus

Deus, qui beatum Marcum Evangelistam tuum evangelicae praedicationis gratia sublimasti: tribue, quaesumus; ejus nos semper et eruditione proficere, et oratione defendi. Per Dominum nostrum Jesum Christum, Filium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti, Deus, per omnia saecula saeculorum.

R/ Amen.

Antìfuna

V Narant sos chelos sa glòria tua, Segnore:

R/ e sa fidelidade tua cantant totu sos santos.

V/ Tue l’as coronadu, Segnore: R Eja, a corona pretziosa l’as

coronadu. V/ Prega pro nois, Santu Marcu:R Chi siamos nois puru dignos

dischentes de Gesu-Cristu.

V Preghemus

O Deus soberanu, tue chi as fatu gloriosu a Santu Marcu, e li as postu in coro de iscrìere sa Paràula de sa Bona Nova, dona a nois, ti pregamos, chi nosi serbat de profetu

s’Evangéliu suu, e s’intercessione sua de amparu. Po su Segnore nostru Gesu-Cristu, Fizu tou, chi cun tegus bivet e regnat, in unidade a s’Ispìridu Santu, como e in séculos e séculos.

R/ Amen.

G. Orro

10

SEGUNDHA DIE

O Deus e Segnore nostru misericordiosu, chi pro risparmiare sos flagellos de sa giustítzia bostra pro sos ingratos fizos Bostros, chi cun tanta facilidade Bos ofendhent, azis tentu presentes sos méritos de tantas ànimas bonas chi osservaiant in fidelidade sos cumandhamentos Bostros; e tra custos amigos coragiosos azis tentu presente s’Evangelista Santu Marcu, chi si faghiat notare pro una vida illibbada, osservandhe cun tantu amore sos pretzetos Bostros, e pro custu l’azis carculadu dignu de iscríere sas Paràulas Bostras.

Bos suplicamos, o Segnore, pro sos méritos de su Protettore nostru, de irraighinare dae su coro nostru sas passiones de su mundhu e de sa carre, e nos infiammedas de su divinu amore, a tales chi, lotandhe contra a su pecadu e a sos piagheres mundhanos, potemus giòmpere cun sa gràtzia Bostra a sa Glória, in s’eternidade.

E bois, Santu Marcu Evangelista, chi azis tentu a mastru de umanidade e santidade sa pedra fundhamentale de sa Crésia de Gesu-Cristu, invocade pro nois sa lughe de s’Ispíridu Santu, pro chi nos intendhemas pedras de custa Crésia, muros chi la sustenent e l’ingrandhint, fraigados subra de su fundhamentu siguru de s’apóstolu Santu Pedru.

Babbu nostru, Ave, Glória. Oratzione pro donzi die (p. 7)

TERTZA DIE

O Eternu e Onnipotente Deus, chi amante de totus sas virtudes, azis tentu una distinta prediletzione a totu cudhos chi castos e santos osservant sa virtude de sa pobertade: de custa virtude ndhe fit innamoradu Santu Marcu, cunsideràndhela superiore a totu sos benes terrenos, richesas e onores.

S’Evangelista Santu Marcu teniat su cuntentu de servire solu a Bois, progredindhe donzi die in s’amore Bostru, abbratzandhe cudha volontària pobertade chi est tantu aggradàbbile a sos ogros bostros. Pro sos méritos de su Protettore nostru Santu Marcu, Bos suplicamos, o Segnore, de nos dare unu coro amante de sa pobertade e ricu de Deus e de sas virtudes piùs galanas, e in su matessi tempus unu coro bonu coment’e su Bostru, capatze de amare e de perdonare.

11

O Santu Marcu gloriosu, bois chi azis bidu a pitzinnu in su Giardinu de sas Olias – su Getsèmani – s’agonia de su Segnore, e azis connotu sa timoria de li èssere amigu, ca bos sezis fuidu lassandhe in terra su lentolu chi tenizis in dossu, e azis bidu fuindhe sos amigos, cumprendhide sa debbilesa nostra e dàdennos unu pagu de cussa fortza chi bos at fatu mòrrere màrtire, po fàghere connòschere in su mundhu sa fide de Gesu-Cristu.


CUARTA DIE

O Deus nostru amabbilíssimu, chi tantu Bos cumpiaghides de sas cusséntzias netas, cun infinida caridade Bos sezis dignadu de abbitare Sacramentadu in sos coros nostros, e de piús cun mazore dignatzione Bos sezis abbassadu a visitare sos malàidos in sas pòberas domos nostras, gasi comente azis apretziadu sos méritos e sa puresa de Santu Marcu. E no bastandhe custu, Bos sezis dignadu de visitare sa domo de Santu Marcu e de preparare inie a sos discípulos, sos dischentes Bostros. una chena manna, memória vivíssima de cantu amaizis s’Evangelista Santu Marcu e sos dischentes Bostros, e cun issos puru a nois.

Cun custu sinnale de prediletzione, cuntzedídennos pro sos méritos de Santu Marcu e pro s’infinida misericórdia Bostra sa limpiesa de su coro, a tales chi s’ànima nostra siat luminosa e líbbera de donzi imperfetzione e pecadu. Custa importante gràtzia Bos domandhamos, o Segnore misericordiosu, pro s’intercessione de Santu Marcu.

E bois, o Santu Marcu, chi azis connotu s’amore de Gesu-Cristu, e s’amore chi at unidu sos discípulos in su comintzu difícile de sa Crésia, dàdennos un’amore forte ch’ischit perdonare sas ofesas, unu bene chi no siet créschidu subra de sos males anzenos, una grandhe puresa de coro, ogros límpidos chi abbàdient sas cosas e sas personas cun sa candhidesa de s’innocéntzia, sa fortza e sa veridade chi siat bonu cunsizu, e no pistizones velenosos betados pro chèrrere ofèndhere.


CUINTA DIE

O soberanu e sapientíssimu Deus nostru, chi meda Bos cumpiaghides de totu cudhos chi s’impignant a istèrrere una ispeciale devotzione a

12

su Santíssimu Numen Bostru, cun sas paràulas e sas òperas, comente est istadu Santu Marcu, chi diventandhe cumpanzu, in s’apostoladu, de s’Apóstolu Santu Pedru, at preigadu e imparadu sas veridades eternas cun tanta eficàcia e virtude de cumbàtere s’idolatria e infervorare in sa fide santíssima de Gesu-Cristu sas vicinas províncias, e mescamente sa Líbbia, sa Pentàpoli e sa Tebbàide, ammustrandhe a totus su caminu de sa peniténtzia e de sa cunversione, fatèndhelis connòschere a Bois, Verbu incarnadu, lughe vera chi illúminat donzi ànima intzegada dae su pecadu, e donzi coro induridu. Bos suplicamos, o divinu Redentore, chi nos cuntzededas zelu e impignu pro sa salvesa de s’ànima nostra e pro su bene de su próssimu nostru, istruíndhelu e incoragiàndhelu cun paràulas e esémpios dignos de vida eterna, pro chi meritemus totugantos de gosare in sa Glória tota s’eternidade.

E bois, o Santu Marcu, chi azis derramadu su sàmbene in sas istradas, ca preighizis sa paghe e s’amore, azuàdennos a iscurtare donzi boghe suferente, a cumprèndhere sa pena de chie est solu, de chie vivet ancora sentza libbertade peruna, de chie no tenet su necessàriu pro vívere cun dignidade.

Faghide chi su sàmbene Bostru líbberet su mundhu dae su sàmbene chi ancora infundhet tantos logos de custu mundhu, e chi cancellet dae su coro de s’ómine antigas bramas de gherra, de torturas e de istrages. Azuàdennos a fàghere unu mundhu de paghe intra frades.


SESTA DIE

O clementíssimu Deus, si tantu Bos allegrades de cudhos chi su numen Bostru annúntziant a sos pópulos totu, piús e piús ancora Bos aggradant cudhos chi chentza abbadiare sos sacrifícios e sas suferéntzias, otenent grandhe frutu, gasi comente coronezis a Santu Marcu, dischente bostru, de vitórias mannas e distintas, pro àere cun coràgiu aterradu sas poténtzias de s’inferru, e àere dilatadu sa fide in tantas partes de su mundhu. Pro sos méritos de su grandhe Protettore nostru, faghide chi cun sa matessi intrepidesa, superados sos inimigos de s’ànima nostra, sas lusingas de sa carre, sas atrativas de su mundhu, sas fortzas de s’inferru e donzi zenia de pecadu, potemus èssere incoronados in sa santa Glória cun sa corona de sos Biados.

13

O Santu Marcu gloriosu, chi sezis in s’istória e in su coro de custa bidha de Lei, rendhide sa festa chi bos faghimos rica de bundhàntzias e de allegru divertimentu, ma dàdeli in su matessi tempus sa lughe de sa Gràtzia de Deus, e momentos sentidos de religiosidade cristiana.

Faghide chi donzi devotu no s’imméntighet de s’incontrare cun Deus e de Lu pregare, cun Bois, pro sas ànimas de sos bios e de sos mortos.


SÉTIMA DIE

O Segnore Deus nostru, chi pro salvare s’ànima nostra dae s’inferru Bos sezis fatu incravare in sa rughe in su monte Calvàriu, tantos, cunfessandhe cun coràgiu sa fide in Bois, a imitatzione Bostra, si sunt fatos martirizare cun donzi zenia de turmentos.

Fintzas Santu Marcu at dadu custa prova coragiosa, ofrindhe a Bois, Segnore Deus nostru, sos terríbbiles turmentos e su sàmbene. Fit sa die de Pasca, su vinti bàtoro de su mese de abrile de s’annu sessant’oto. Mentres fit celebrandhe sos divinos misterios unu grupu de ómines armados l’ant arrestadu e cun d-una fune a su trugu l’ant trisinadu peri sas istradas de sa tzitade ispetolàndheli sa carre e tinghindhe sas pedras de su sàmbene sou. Postu in presone, s’incràs vinti chimbe de abrile li ant fatu sa matessi zenia de martíriu. E in mesu a sos turmentos, no faghiat àteru che pregare pro sos perseghidores, e ringratziandhe su Segnore nandhe: “In manos Bostras, Segnore, ponzo s’ispíridu meu”. E nandhe goi est ispiradu.

Cun custa testimònia bella, aferta a Bois, o Segnore, faghide chi fintzas nois, mortos a sos vítzios e a donzi zenia de pecadu, costantes in sas virtudes, mancari in mesu a sas suferéntzias o maladias, potemus àere sa salvesa de s’ànima nostra.

O grandhe Protettore nostru Santu Marcu, chi bos sezis cunvertidu a sa fide cristiana cun tanta sintzeridade e cun tantu fervore de bos innamorare de Gesu-Cristu, chi una borta connotu no l’abbandhonezis mai prus in tota sa vida Bostra: cuntzedide puru a nois sa gràtzia de Lu connòschere e de Lu prefèrrere a totu sas àteras cosas, praticandhe sa fide cristiana cun impignu, partetzipandhe a sa Missa donzi dumíniga, e in sas dies de pretzetu, superandhe sa birgonza e donzi còntiga chi medas bortas no ant perunu fundhamentu.


14

OTAVA DIE

Segnore e Deus de infinida misericórdia, chi de coronas immortales coronezis totu cudhos chi pro su numen Bostru ant sufridu, afrontandhe patimentos e donzi zenia de martíriu, pro difèndhere sa religione católica rivelada, Bos sezis dignadu de onorare grandhemente su dischente Bostru Santu Marcu cun tantos prodígios e miràculos. Issu, no cuntentu ebbia chi Bois l’aeras giamadu coment’e apóstulu e missionàriu, at dadu importàntzia meda a sas Paràulas Bostras annuntziàndhelas, poníndhelas in iscritu e utilizàndhelas pro salvare sas ànimas, pro operare e collire frutos de vida eterna.

Sas Paràulas de Deus, Santu Marcu las at semenadas in logos medas, otenindhe in totue cunversiones mannas. Gesu-Cristu matessi li aparit e lu invitat a partire in Egitu, e gasi puru sa Virgine Maria paris cun Santu Micheli. Issu ubbidit prontamente, poníndesi in viàgiu pro Alessàndria e Cirene, ma candho fit in mare si pesat una temporada chi minetat dannu mannu. Santu Marcu pregat, e si pasat su mare. Bidindhe custu prodígiu, sos cumpanzos de viàgiu si cunvertint a Deus, e lompent sanos e salvos a Cirene. In custa tzitade, sanat una paralítica, risúscitat unu mortu, sanat unu lebbrosu. Bidindhe custos prodígios, abbitantes meda de Cirene e de Alessàndria si cunvertint e si faghent batizare.

E como, pro s’intercessione de Santu Marcu, pro custos e tantos àteros prodígios, Bos suplicamos, o Segnore nostru, de aumentare sa fide nostra chi est tantu débbile e pagu frimma, e de otènnere nois sa gràtzia chi Bos domandhamos in custa nuina, a tales chi siat pro sa glória Bostra piús manna, e pro sa salvesa de s’ànima nostra.Babbu nostru, Ave, Glória. Oratzione pro donzi die (p. 7)

NONA DIE

O Deus nostru amantíssimu, nos allegramos e Bos ringratziamos pro sos miràbbiles donos cuntzédidos a Santu Marcu, fatèndhelu risplèndhere in su mundhu cun ammiratzione. Nois totus lu veneramos pro Apóstulu Evangelista, mastru, màrtire e gloriosu eroe. Lu riconnoschimos pro ispeciale Protettore nostru, lughe de s’Evangéliu, paghe de sos pópulos, istedhu chi nos ammustrat su camminu, glória de su mundhu, consolatzione de sos afligidos, amparu a sos pòberos e a sos òrfanos, e rimédiu a sos suferentes.

15

Faghide, o Segnore nostru, chi pro sas ecelléntzias e méritos chi a tanta dignidade lu elevezis, isperimentemus, cun su potente patrocíniu sou, su rimédiu a totu sos males de s’ànima e de su corpus, a tales chi líbberos dae totu sos perígulos chi nos atraessant su camminu de sa virtude, potemus giòmpere a Bos laudare, in cumpanzia sua, in sa Glória.

O grandhe Protettore nostru Santu Marcu, nois semus cuntentos pro s’onore chi su Segnore at cuntzédidu de tènnere in Venétzia su corpus bostru collocadu in cussa Basílica, chi abberu est una prendha de arte e de isplendhore. A inie current pellegrinos medas, no solu dae Itàlia, ma fintzas dae Europa e dae totu su mundhu. Otenide a nois puru sas gràtzias chi Bos domandhamus in custa nuina, e a Lei, sa bidha nostra chi Bos onorat cun tanta devotzione, cuncedide prosperidade, paghe e cuncórdia. E faghide chi una die Bos potemus agatare in su grandhe risplendhente palatu de sa Glória, in ue vivides in unione a su Babbu, a su Fizu e a s’Ispíridu Santu, a sos Ànghelos e a sos Santos, cumprensores celestes, cantàndhebos gosos de glória, in séculos e séculos. Amen-Gèsus.


BENEDITZIONE EUCARÌSTICASi donzi die si faghet sa Beneditzione Eucarìstica, po sa °espositzione° si podet cantare su Cantu de Adoratzione in sos tonos nodidos de su Tantum ergo (cantu a p. 20):

Cantu de Adoratzione - Custu mannu Sacramentu (paràulas de mons. Pilo, pìscamu de Ales 1760-1786)

Custu mannu Sacramentu venereus umiliados,e coment’e nues a bentu tzedant sos ritos passados: e su chi ogiu no bidet atzeteus cum firma fide.

A Deus Babbu onnipotente e a su Fizu Redentore, cun su coro e cun sa mente laudeus cun grandhe onore; e siat puru onore uguale a s’Amore eternale. Amen.

Tantum ergo Sacramentumveneremur, cèrnui; et antiquum documentumnovo cedat rìtui: praestet fides supplementumsensuum defèctui.

Genitori, Genitoquelaus et jubilàtio,salus, honor, virtus quoquesit et bendìctio; Procedenti ab utròquesit et laudàtio. Amen.

16

V/ Pane de chelu nos as donadu R Pane chi a totu cantos donat sa vida.

V/ Preghemus. Deus de amistade, Gesùs Segnore nostru, chi in su pane sacramentadu nos as lassadu s’ammentu de sa bénnida tua, ti pregamus chi, pighende parte a su mistériu de sa vida, passione, morte e resurretzione tua, siemus nois puru totu umpare, in sa Crésia, corpus donadu a salvesa de su mundhu. Tue chi bives e régnas in sèculos e sèculos.

R Amen.

Su preide o su diàconu leat s’ostensóriu e donat sa beneditzione.Si no si donat sa Comunione, si cantant o si narant sas Litanias de Beneditzione.Su preide o su diàconu intonat, e totus repitent:

Litanias de Beneditzione

- Beneditu siat Deus, * Babbu nostru soberanu.- Beneditu siat su nùmene, * su nùmene santu suo. - Beneditu siat Gèsus, * òmine e Deus verdaderu.- Beneditu siat Gèsus, * Sacramentadu Deus.- Beneditu siat su Spìridu *amparu e defensore nostru.- Beneditu siat Deus * po Santa Maria, mama de Deus e mama nostra.- Beneditu siat Gèsus * po Santu Giusepe, de Maria fidele isposu.- Beneditu siat Gèsus * po Santu Marcu, Protettore nostru.- Beneditu sia Gèsus * po totu Ànghelos e Santos.

Si invecis si donat sa Comunione, su preide o su diàconu intonat s’acclamatzione:

V/ Mannu est su mistériu de sa fide nostra

R/ Tue nos as redemidu cun sa rughe tua, e sa resurretzione: Salva nos, Salvadore, salva nos, Salvadore de su mundu.

17

G. Orro

Luego, su preide o su diaconu narat:

V/ Su Corpus e Sàmbene de Gesu-Cristu siant pro nois in salude eterna.

R Anzone donadu dae Deus, chi ndhe leas sos peccados de su mundhu, tene piedade de nois. (duas bortas)

Anzone donadu dae Deus, chi ndhe leas sos peccados de su mundhu, tene piedade de nois.

Anzone donadu dae Deus, chi ndhe leas sos peccados de su mundhu, dona nos sa paghe.

V/ Custu est s’Anzone chi Deus nos donat. Isse ndhe leat sos pecados de su mundhu. Pretziados sos chi Deus giamat a sa chena de su Segnore.

R Segnore, no so dignu chi intres in domo mea, ma nara una paràula sola e at a esser sana s’anima mea.

V/ Corpus de su Cristos. R/ Amen-Gèsus.

In su mentres de sa Comunione, si podet fagher unu càntidu.

Aclamatzione a sa Beneditzione

18

1. Sacramentadu Deu,amorosu e benignu:Segnore no so dignuch’intres in corpus meu.

5. Custos cristallos puros no concordant, Segnore, de custu pecadore cun sos bujos muros, los at fatos oscurossu tiranu asmodeu.

2. Si cumbenit, Segnore, ch’intres in domo mia, apparatos imbia de divinu valore,pro tenner su favore chi tenzesit Zaccheu.

6. Si ti cheres dignare de custu coro, beni, ma tue lu preveni in su coro s’altare, chi ti dêt signalare sa posada a recreu.

3. Si s’amore divinumovet tanta grandesa,est sobrada finesapro me tristu meschinu,ch’ in pecadu continuapo postu s’impleu.

7. Bati tapizeria de telas ricamadas, sas virtudes sagradas rajen aporfias, pro ch’intro de s’alma mia incontres ricu arreu.

4. Suspende cust’intradadae te tantu pretesaca tenzo a tanta atesaS’alma male alzada,po chi totu est manciadacun su pecadu feu.

8. Amante soberanu, ritìrati pro como,a sa dorada domoe beni cras manzanu,ma dês tènnere a manupalmas de su trofeu

Melodia di Ardauli. Testo verificato su un manoscritto di Belvì del 1828.

Sa-cra-men-ta-du De - u, a - mo-rosu e be - ni - gnu: Si-

gno-re no so di - gnu ch’intres in cor-pu me - u; Si-

gno-re no so di - gnu ch’intres in cor-pu me - u.

19

Professione de sa fide

Testo: Trad. dalla LiturgiaMusica: G. Orro

20

Tantum ergo - Custu mannu SacramentuSi podet cantare cun totu sos tonos nodidos (p. 15)

Torrada po sa Pregadoria universali

G. Orro

Cu - stu man - nu Sa - cra-men - tu ve-ne - re-us umi- li-a-dos, e co - A Deus, Bab- bu onni - po-ten - te e a su Fi- zu Re-dento - re, cun su

ment’e nues a bentu tze-dant sos ri - tos pas - sa- dos, e su chi o - giu no co-ro e cun sa men-te la - u - deus cun grandheo-no-re; e siat pu-ru o-no-re u-

bi - det a - tzet-teus cun fir - ma fi - de, a - tze - te-us cun fir - ma fi - de. gua-le a s’A-mo - re e - ter- na- le, a s’A- mo - re e - ter - na -

- le. A - men.

21

SALUDU PO FINIRE

Custu Oremus si narat solu candho bi est istada sa Beneditzione cun sa Comunione:

V Preghemus umpare.

O Deus, Babbu nostru soberanu, chi azis glorificadu s’Evangelista tuo Santu Marcu donèndheli sa gràtzia de preigare sa Bona Nova de Gesu-Cristu, faghe chi nois àteros puru, a s’iscola de s’Evangéliu, impareus a sighire in fidelidade Gesùs, su Segnore nostru, chi bivet e regnat cun tegus e cun s’Ispíridu Santu, como e in séculos e séculos.

R Amen.

Si su Saludu a finire si faghet luego apustis de s’Antifuna cun s’Oremus, si narat deretu:

V Su Segnore siat cun bois. R E siat cun tegus puru. V Bos beneigat s’Onnipotenti Deus,

Babbu, e Fizu + e Ispíridu Santu. R/ Amen.

V/ Andhade in paghe. R/ Deus cherzat.

Opuru

V Andhade cun Deus. R Abarret cun sa mama.

Gosos a sa p. 22-23

22

Giai chi tantu subblimaduses a sa Divina vista,

Santu Marcu Evangelistanos sias prontu Avocadu!

1. De istirpe sacerdotalepro comune opinionelessesti vida mortalesa bella educassioneebreu de nassionede coro purificadu.

6. Pro cudhu bàrbaru editude Clàudiu infame e tristupercurresti s’Altu Egitupreighendhe a Gesu-Cristucunvertindhe cun achistuchi su Chelu at populadu.

2. A sa fama ch’isparghesitPedru cun su narrer souvivu disizu ispiresitin s’ànimu e coro toud’èssere un’ómine noua s’istante trasformadu.

7. Pentàpoli t’ammiresitdestruire dogni erroreídolos buscos fatesitaterrare cun rigoreue su tou fervoreEclésias b’at innaltzadu.

3. Cun s’apóstulu in cumpagniaRoma t’idesit intrarecandho intèrprete faghiasa su sou faedharecumpagnu in su pregaree cunfidente istimadu.

8. Sas províncias Marmaricassu Grandh’e su Bassu Egitupro te si fatesint ricasde gente senza delituei su desertu frituin breve santificadu

4. Cun su disizu mudestiinteramente in efetue tantu zelu mustrestiin sas màssimas perfetuchi Pedru su prediletufizu sou ti at giamadu

9. Alessàndria repentidapro su tou preigaretotu a Cristos cunvertidala podias presentaredignu frutu de ammirarein su tou Apostoladu

5. Cando in cussa capitalesolu istruendhe t’idestis’Evangelu immortaledotamente b’iscriestie a dognunu imparesticussu racontu sagradu.

10. Arianu ti at retziduin domo sentza matanae tue l’as cunvertidua sa lege cristianacun tanta gente paganachi cun isse as batizadu.

GOSOS DE SANTU MARCU EVANGELISTA

23

11. Devendhe prestu fuires’idolàtricu furoremeditesti a provedireAlessàndria de Pastoree Píscamu de altu onoreArianu as cunsagradu.

16. Bolat s’ànima ditzosain sinu a su Creadoreda ue totu amorosasucurret su pecadorepresentendhe a su Segnoresúplicas de ogni istadu.

12. Duos annos visitendheimpleesti in continu motude ue prestu torrendheosservesti su cumplotuchi bàrbara morte totude ti dare ana giuradu.

17. De sa mística visionechi su profeta bidesittue fisti su leonechi cussu carru tiresitcandho bider si lassesitsu Deus Santu Incoronadu.

13. Candho a su Babbu Divinusacrifíssiu oferzesticussu cumplotu meschinuacostare ti lassestie aspramente t’idestiin camminos trascinadu.

18. Venezia ndhe posseditsu corpus cun diligéntziada ue úmile peditgràssias in dogni ocurréntziae de sa tua cleméntziasos efetos ndhe at proadu.

14. Fetente e oscura presonesu note ti acogliesitde Cristos sa personecumpàrrere si dignesitchi cantu prestu ti nesitdes esser glorificadu.

19. Sos pópulos e nassionesti venerant dogni istantenovenas e devossionesoferzèndheli costantepro chi su Divinu amantesi mustret pro Te placadu.

15. Sa maligna idolatriano potendhe piús sufriresu turmentu àtera ‘iarenovat pro ti ochirech’in mesu a tantu patiresa vida bi as lassadu.

20. Dae custa valle amaraT’altzamus pregadoriaspro chi sa gràssia carain custu mundhu nos diase pustis pro garantziasu Chelu nos siat dadu

Giai chi t’amos invocadusu perdonu nos achista,

Santu Marcu Evangelistanos sias prontu Avocadu!

Nos sias prontu AvocaduSantu Marcu Evangelista!

Sole e luna, chi dae semper guvernant su tempus de sa natura, los agattamos in sa crésia forànea de Santu Marcu de Lei, fraigada in territóriu de Silanus (XV sec.). In pedra ruja, in su cosciale de sa janna, a manu deretta, bi sunt, intra a unu tundhu, unu esàgonu in fromma de flore e chimbe istampas, chi narant coppelle, postas comente in sos dados. Su primu diat èssere sinnu de su sole a su solstizio, candho in istiu est pius altu in su chelu, o piùs bàsciu in ilgerru, comente lu agattamos rapresentadu in medas àteras partes de su mundhu; est frommadu dae duos triàngulos postos unu a s’imbesse de s’àteru: meda nòtidu comente sigillo di Salomone, chi narant puru isteddu de Davide de sos Judeos.

Su sinnu a chimbe coppellas nos narat de sas chimbe lunas chi si podent fàghere tra su 21 de Nadale e su 25 de Abrile. Candho sutzedit chi sa prima luna manna a poi de su 21 de Martu (ecuinòtziu de beranu), sa cuinta dae Nadale, si fettat a poi de su 17 de Abrile, a segundhu de sas dies de sa chida, tandho est sa Pasca piùs alta, sa peus annada mala po su massaju chi trabàgliat sa terra, sighindhe sa luna. Tandho, est netzessària s’intercessione de Santu Marcu po sa campagna e po su laore. Cussa pedra ruja posta in sa crésia sua nos ammentat chi nois puru, fizos de istòria antiga, pedimos s’azzudu a s’Evangelista, issu chi l’ant martirizzadu su 25 Abrile, in die de Pasca manna, comente nos narat sa Passio sua. (Battista Saju)

Documents

IN ONORE DE SU GLORIOSU MÀRTIRE SANTU MARCU EVANGELISTA … · 2016. 2. 2. · postu coment’e intermediàriu s’avocadu nostru Santu Marcu, bene cumbintos chi nudha li negades