Inleiding - Heemstede · Hoofdstuk 1: Inleiding : 5 1.1 Inleiding en samenvatting 1.2 De stand van de meerjarenbegroting 2018-2021 1.3 Leeswijzer 1.4 Planning 1.5 Besluitvorming Hoofdstuk

Kadernota 2018-2021 1

KADERNOTA 2018-2021



Inhoudsopgave kadernota 2018-2021

Hoofdstuk 1: Inleiding : 5

1.1 Inleiding en samenvatting 1.2 De stand van de meerjarenbegroting 2018-2021 1.3 Leeswijzer 1.4 Planning 1.5 Besluitvorming

Hoofdstuk 2: Actuele financiële thema’s : 11 2.1 Weerstandsvermogen 2.2 Sociaal domein 2.3 Lokale lastenontwikkeling

Hoofdstuk 3: De stand van de meerjarenbegroting 2018-2021 : 19 3.1 Financiële mutaties in de meerjarenbegroting 2018-2021 3.2 Investeringsprogramma 2017-2021

Hoofdstuk 4: Technische uitgangspunten voor de begroting 2018. : 31 Bijlage Bijlage 1: Investeringsprogramma 2017-2021 : 35



HOOFDSTUK 1

Inleiding



1.1 Inleiding en samenvatting Hierbij bieden wij u de kadernota 2018-2021 aan. Deze kadernota geeft inzicht in de financiële positie voor de komende jaren (dus na 2017) en vormt de start voor het opstellen van de begroting 2018. De voorjaarsnota geeft inzicht in de financiële stand van zaken voor het lopende begrotingsjaar 2017. Hiermee wordt een duidelijke “knip” gemaakt tussen de voorjaarsnota (lopende jaar: 2017) en de kadernota (komende jaren: 2018-2021). Deze “knip” biedt de raad de mogelijkheid om op basis van twee afzonderlijke documenten eerst een standpunt in te nemen over de financiële positie van het lopend jaar en eventueel gewenste bijsturingen van het vastgesteld beleid, om vervolgens de kaders voor de financiële positie voor de komende jaren te bepalen. Wij hebben de meicirculaire, op het moment van schrijven van deze kadernota 2018-2021, nog niet ontvangen. Naar verwachting ontvangen gemeenten deze eind mei. De financiële consequenties voortvloeiende uit deze circulaire zullen wij verwoorden in een addendum bij deze kadernota. Dit addendum ontvangt u -naar verwachting- de eerste week van juni. Deze informatie willen wij betrekken bij de discussie over de financiële kaders, gepresenteerd in deze kadernota 2018-2021. Uit deze kadernota blijkt dat er sprake is van een voorlopig tekort van € 43.000 in 2018 oplopend naar ruim € 250.000 in 2021. De doelstelling is het realiseren van een sluitende meerjarenbegroting 2018-2021. Deze kadernota dient hiervoor als voorbereiding. De jaarschijf 2018 wordt vastgesteld in de begrotingsraad van november 2017. De jaarschijven 2019-2021 worden in de begrotingsraad ter kennisname aan de raad aangeboden. Er is uitzicht op het realiseren van een sluitende meerjarenbegroting 2018-2021. Hierbij wordt het volgende opgemerkt: - Conform de gemaakte afspraken in de raad blijven wij de gelden voor het sociaal domein in

Heemstede volledig inzetten voor dit beleidsterrein. Wij gaan er vooralsnog vanuit dat de (huidige) ontschotte rijksvergoedingen meerjarig toereikend zijn om het Heemsteedse beleid te kunnen uitvoeren. Hierbij maken we de volgende kanttekening. Op dit moment zijn de financiële gevolgen van de nieuwe aanbesteding (per 2018) nog niet concreet in beeld te brengen. Hierbij speelt mee dat er sprake is van een verschuiving naar het algemeen voorzieningenniveau, nieuwe producten, nieuwe tarieven en - als gevolg van o.a. de vergrijzing en met name de extramuralisering - een stijgende ondersteuningsvraag (zowel kwantitatief als qua complexiteit). Ook de uitvoerings- en aanpalende kosten (te denken valt aan de toegang, Veilig Thuis en de Integrale Crisisdienst) nemen toe. Tot slot is sprake van een verplichte uitvoering van een nieuwe taak (tijdelijk verblijf licht verstandelijk beperkten) binnen het voor 2017 en volgende jaren beschikbaar gestelde budget;

- Heemstede heeft een (meer dan) uitstekend weerstandsvermogen. De omvang van de algemene reserve bevindt zich boven de norm vastgesteld door de raad in de Nota reserves en voorzieningen – weerstandsvermogen 2014. Wij stellen voor het surplus in de algemene reserve in 2018 in te zetten voor de burgers van Heemstede. Dit houdt in: a. financiering van de ontwikkeling van de Haven € 2.000.000, b. dekken implementatiekosten voor de Nieuwe Omgevingswet € 250.000, c. het intensiveren van de implementatie van het duurzaamheidsbeleid € p.m. en d. het gefaseerd doorvoeren van de stijging van de afvalstoffenheffing € 600.000 (2018-2020, waarvan € 300.000 in 2018);

- Ons streven is de totale woonlasten (OZB, rioolheffing en afvalstoffenheffing) voor de burger niet te verhogen in 2018, behalve voor de inflatiecorrectie;

- Daarnaast richten wij ons op verschillende pijlers, namelijk: 1) het blijven inspringen op nieuwe ontwikkelingen, 2) het doorontwikkelen van het beleid op het gebied van het sociaal domein en 3) het afronden en consolideren van door de raad ingezette beleid;

- Om deze ambities te realiseren moeten wij investeren in het gemeentelijk apparaat. Op verzoek van de Raad is een Strategisch HRM beleid 2017-2020 (B-stuk) opgesteld. De financiële consequenties die hieruit voortvloeien zijn verwerkt in de Voorjaarsnota 2017 en deze Kadernota 2018-2021.


Naast deze positieve berichten plaatsen we ook een aantal kanttekeningen bij deze kadernota: - De jaarschijven 2018-2021 van de meerjarenbegroting laten nog een negatief saldo zien. De

verslechtering van het meerjarenbeeld ten opzichte van de programmabegroting 2017 (inclusief 1e begrotingswijziging) wordt met name veroorzaakt door de financiële gevolgen voortvloeiend uit de nota Strategisch HRM beleid 2017-2020, een neerwaartse bijstelling van de algemene uitkering, lagere inkomsten leges bouwvergunningen door afname van grote bouwprojecten en een hoger investeringsniveau in de komende vier jaar;

- Uiteraard is ons streven om ook voor 2018 een sluitende begroting aan te bieden in de raad van november 2017. De kadernota vormt slechts de start van de begrotingsvoorbereiding;

- Mocht de meicirculaire geen positief effect hebben voor de begroting 2018, dan komen wij in de Programmabegroting 2018 met aanvullende voorstellen ter realisatie van een sluitende begroting 2018;

- Als laatste wordt opgemerkt dat in de voorliggende kadernota nog één bestaande bezuiniging is opgenomen, die nog gerealiseerd moeten worden, namelijk: € 38.500 bezuiniging gemeentelijke eigendommen. In de voor- en najaarsnota wordt de raad geïnformeerd over de invulling van de bezuiniging.

Zoals uit het voorgaande blijkt, beschrijft deze kadernota de financiële situatie voor de gemeente Heemstede op hoofdlijnen. Daarnaast schetst de nota de belangrijkste ontwikkelingen en keuzes, die in de komende jaren bepalend zijn voor het beleid en de begroting. Naar aanleiding van deze kadernota wordt aan de raad gevraagd om kennis te nemen van de inhoud van de kadernota.

1.2 De stand van de meerjarenbegroting 2018-2021 In hoofdstuk 3 is een nader specificatie van het meerjarenbeeld opgenomen.

2018 2019 2020 2021

a. financiële effecten algemene uitkering 279.000 447.000 559.000 519.000

b. structurele financiële effecten voorjaarsnota 2017 -334.010 -334.010 -334.010 -334.010

c. jaarlasten investeringen -251.000 -360.000 -353.000 -369.000

d. overige mutaties 2018-2021 262.500 -205.000 -150.000 -74.000

Uitkomst meerjarenbegroting 2018-2021 -43.510 -452.010 -278.010 -258.010

De belangrijkste (financiële) ontwikkelingen en risico’s: Sociaal domein Hierbij wordt verwezen naar de passage over het beleid inzake het sociaal domein en de daarbij geplaatste kanttekening. Voor een nadere toelichting van de budgetten en reserve sociaal domein wordt verwezen naar paragraaf 2.2. Gemeentefonds Zoals aangegeven is op het moment van schrijven van deze kadernota de meicirculaire 2017 nog niet beschikbaar en is uitgegaan van de cijfers t/m de decembercirculaire 2016. De maatstaven in de algemene uitkering (inwoners, woningen, lage inkomens e.d.) zijn geactualiseerd. Verder is voor de WOZ waardestijging van 1 januari 2016 - 1 januari 2017, uitgegaan van een 3% hogere plaatselijke waardestijging dan landelijk. Ervaring leert dat de waardestijging bij Heemstede gemiddeld zo’n 3% hoger is dan de landelijke waardestijging. Dit geeft een nadeel op de algemene uitkering van jaarlijks € 130.000. Ten opzichte van de meerjarenbegroting 2017-2020 komt in deze kadernota de meerjarenreeks gemiddeld ca. € 200.000 per jaar lager uit. Eneco Eind januari 2017 is de Eneco Groep gesplitst om te voldoen aan de Wet Onafhankelijk Netbeheer (WON) waardoor per 31 januari 2017 twee bedrijven zijn ontstaan: Eneco Groep N.V. en Stedin Holding N.V. Alle aandeelhouders die eerst eigenaar waren van één bedrijf, zijn eind januari 2017 eigenaar geworden van twee bedrijven. Voor Heemstede betekent dat wij per 31 januari 2017 voor


0,9% aandeelhouder zijn in Eneco Groep N.V. en eveneens voor 0,9% aandeelhouder in Stedin Holding N.V. In deze kadernota 2018-2021 is de dividenduitkering voor beide bedrijven gezamenlijk gelijk gehouden aan de raming uit de begroting 2017 voor 2018 e.v. jaren, te weten € 875.000. In de planning raad en commissies staat de afweging aandeelhouderschap Eneco voor de maand september gepland. Aan alle 53 gemeentelijke aandeelhouders wordt gevraagd om uiterlijk op 31 oktober 2017 een principebesluit (“houden of afbouwen”) te nemen over het aandelenbelang in Eneco. Nieuwe Omgevingswet De nieuwe Omgevingswet treedt naar verwachting medio 2019 in werking. Het Plan van aanpak implementatie Omgevingswet wordt in juni 2017 voorgelegd aan de raad. De mogelijke financiële consequenties die voortvloeien uit deze wetgeving zijn op dit moment nog niet bekend. In deze kadernota is hiermee dus ook geen rekening gehouden. Precarioheffing op ondergrondse kabels en leidingen Het Rijk heeft besloten de precariobelasting voor kabels en leidingen van nutsbedrijven per 1 juli 2017 af te schaffen. Het kabinet heeft gekozen voor een overgangstermijn van 5 jaar. Gemeenten die op 10 februari 2016 (datum wetsvoorstel) een verordening met tarief hebben vastgesteld voor het heffen van precariobelasting voor nutsnetwerken kunnen nog tot uiterlijk 1 januari 2022 precariobelasting heffen. De hoogte van de te heffen precariobelasting is beperkt tot het tarief zoals dat gold op 10 februari 2016. In deze kadernota is er van uit gegaan dat de precario-inkomsten in de planperiode 2018-2021 gehandhaafd blijven. CAO-besprekingen De bestaande CAO Gemeenten loopt van 1 januari 2016 tot 1 mei 2017. De onderhandelingen over een nieuwe CAO lopen nog. Voor 2018 wordt een loonkostenstijging geprognosticeerd van 2,8% (zie hoofdstuk 4). In deze kadernota wordt ervan uitgegaan dat de mogelijke extra kosten voortvloeiende uit de nieuwe CAO gedekt kunnen worden door de inkomsten (w.o. gemeentefonds) in de gemeentebegroting.

1.3 Leeswijzer In hoofdstuk 2 wordt ingegaan op een aantal actuele financiële thema’s. Dan gaat het over het weerstandsvermogen, budgetten sociaal domein en de woonlasten. In hoofdstuk 3 gaan wij meer in detail in op de stand van de meerjarenbegroting 2018-2021 waarbij alle mutaties in de meerjarenbegroting worden toegelicht. Daarnaast wordt het investerings-programma 2017-2021 gepresenteerd. De kadernota wordt afgesloten met het vierde hoofdstuk waarin de uitgangspunten voor de begroting 2018 worden opgesomd.

1.4 Planning 30 mei vaststellen kadernota 2018-2021 in college van B&W 1e week juni addendum op kadernota 2018-2021 naar aanleiding van meicirculaire 2017 gemeentefonds in college van B&W 14 juni behandeling kadernota 2018-2021 incl. addendum n.a.v. meicirculaire in commissie

Middelen 29 juni behandeling kadernota 2018-2021 in raad

1.5 Besluitvorming Aan de raad wordt gevraagd om: 1. Kennis te nemen van: - de inleiding en samenvatting (hoofdstuk 1); - de actuele financiële thema’s (hoofdstuk 2); - de stand van de meerjarenbegroting 2018-2021 (hoofdstuk 3); - de technische uitgangspunten voor de (meerjaren)begroting 2018-2021 (hoofdstuk 4); - bijlage 1: investeringsprogramma 2017-2021.



HOOFDSTUK 2

Actuele financiële thema’s



2.1 Weerstandsvermogen In de notitie reserves en voorzieningen –weerstandsvermogen 2014 is bepaald dat bij de beoordeling van het weerstandsvermogen, de norm van 2,0 van het benodigde weerstandsvermogen wordt gehanteerd. Gekozen is voor een bandbreedte van 1,8 – 2,2. De ratio (risico’s/beschikbare weerstandscapaciteit) wordt per 1 januari 2018 geprognosticeerd op 3,4. Dit staat voor een meer dan uitstekend weerstandsvermogen. Voor de beoordeling van de benodigde weerstandscapaciteit worden de volgende uitgangspunten gehanteerd.

Ratio Beoordeling

> 2,0 uitstekende weerstandscapaciteit

1,4 – 2,0 ruim voldoende weerstandscapaciteit

1,0 – 1,4 Voldoende weerstandscapaciteit

< 1,0 Onvoldoende weerstandscapaciteit

De algemene reserve heeft per 1-1-2017 (excl. rekeningsresultaat 2016) een stand van € 5,8 miljoen. Conform de resultaatbestemming 2016 in de jaarrekening 2016 wordt een bedrag van € 154.867 toegevoegd aan de algemene reserve. Daarnaast wordt conform de anterieure overeenkomst Havendreef (raadsbesluit van 26 juni 2014) uiterlijk 31-12-2017 een grondopbrengst van € 1.120.000 toegevoegd aan de algemene reserve. Hier tegenover staat een onttrekking uit de algemene reserve van € 112.500 i.v.m. schadevergoeding opstal Postduivenvereniging De Vredesbode (raadsbesluit 26 januari 2017). Per saldo wordt de algemene reserve, op basis van de huidige informatie, per 1-1-2018 geprognosticeerd op € 7,0 miljoen. Als laatste wordt opgemerkt dat een voorstel voor overdracht van watergangen naar het Waterschap in voorbereiding is. Indien sprake zou zijn van overdracht van het juridisch eigendom, betekent dit dat bestaande boekwaarden in één keer moeten worden afgeboekt. Deze afboeking vindt dan plaats ten laste van de algemene reserve. Op dit moment vindt hierover nog (extern) overleg plaats. Benodigd weerstandsvermogen Uitgaande van een risico-omvang van € 2.034.000 (gebaseerd op de begroting 2017) en een ratio weerstandsvermogen van 2,0 (met een bandbreedte van 1,8 – 2,2) is een algemene reserve benodigd van minimaal € 3,7 miljoen (1,8 x € 2.034.000) en maximaal € 4,5 miljoen (2,2 x € 2.034.000). Per 1-1-2018 wordt de stand van de algemene reserve geprognosticeerd op € 7 miljoen. Er is derhalve sprake van een surplus in de algemene reserve van € 2,5 miljoen tot € 3,3 miljoen. Aanwending surplus in de algemene reserve Het surplus in de algemene reserve is ontstaan door overschotten in de jaarrekening en incidentele stortingen zoals de verwachte grondverkoop Havendreef. Wij willen het surplus in de algemene reserve weer ten goede laten komen aan de Heemsteedse burger. Wij stellen het volgende voor:

In maart 2017 heeft het Havenlab haar plannen gepresenteerd voor de Haven. De gemeente is nu aan zet om deze plannen te beoordelen en te komen tot een definitief ontwerp en kostenraming. Verwacht wordt dat het ontwerp in de loop van 2018 kan worden voorgelegd en vastgesteld. Globaal worden de kosten geschat op € 2 miljoen. Voorgesteld wordt deze kosten te dekken uit de algemene reserve, en daarmee o.a. de grondopbrengst Havendreef die gestort wordt in de algemene reserve, in te zetten voor ontwikkeling van het Havengebied. Concreet betekent dit dat uit de algemene reserve een bestemmingsreserve Haven wordt gevormd. Conform de BBV-wetgeving worden de jaarlijkse afschrijvingslasten van de ontwikkeling van de Haven gedekt uit deze bestemmingsreserve.

In juni 2017 wordt een plan van aanpak implementatie Omgevingswet aan de raad aangeboden. Voorgesteld wordt de implementatiekosten van € 250.000 te dekken uit de algemene reserve en hiervoor een nieuwe bestemmingsreserve “implementatie omgevingswet” in te stellen.

In het coalitieakkoord 2016-2018 staat dat de OZB niet wordt verhoogd, afgezien van de toepassing van de inflatiecorrectie. Als uitgangspunt hanteren wij ook kostendekkende tarieven voor riolering en afvalstoffenheffing. Door toenemende kosten van met name de inzameling en verwerking van huishoudelijk afval (ruim € 0,3 miljoen, zie ook Voorjaarsnota 2017 programma 10) stijgen de woonlasten voor 2018 meer dan de inflatiecorrectie. Wij stellen voor de stijging van de afvalstoffenheffing niet in één keer door te voeren in 2018, maar fasegewijs (in 3 jaar). Dit willen wij doen door een onttrekking uit de algemene reserve van € 0,6 miljoen, namelijk € 0,3 miljoen in 2018; € 0,2 miljoen in 2019 en € 0,1 miljoen in 2020. Deze bijdrage uit de algemene reserve komt ten gunste van de afvalexploitatie.


In de commissie Ruimte van april 2017 is het Uitvoeringsprogramma 2017-2018 Nota Duurzaamheid (B-stuk) besproken. Een definitief uitvoeringsprogramma wordt na de zomer voorgelegd aan de raad. Wij zijn voornemens de (incidentele) lasten die hieruit voortvloeien ten laste van de algemene reserve te brengen.

In totaliteit is sprake van een extra inzet van de algemene reserve van: € 2.850.000 (€ 2.000.000 Haven + € 250.000 implementatiebudget Omgevingswet + € 600.000 fasering stijging afvalstoffenheffing + p.m. duurzaamheid).

2.2 Sociaal domein Inmiddels heeft de gemeente bijna 2,5 jaar ervaring met de uitvoering van de nieuwe taken in het kader van het Sociaal Domein. Conform het gestelde in de Verwervingsstrategie voorzieningen Jeugd en Wmo per 2018 biedt dit kansen voor een verdere doorontwikkeling van het aanbod, leidend tot een verdere optimalisering van de ondersteuning van cliënten. Deze doorontwikkeling zal onder meer worden gerealiseerd door een beweging richting algemeen voorzieningenniveau en het – na een bovenregionaal inkoopproces (Zuid-Kennemerland en IJmond) - sluiten van nieuwe contracten met zorgaanbieders per 2018. Dit heeft, samen met onder andere de toenemende vraag en de toenemende complexiteit van de ondersteuningsbehoefte (zie verder het gestelde in paragraaf 1.1 Inleiding en samenvatting), financiële gevolgen voor 2018 en verder. De integratie-uitkeringen 2017-2021 conform de decembercirculaire 2016:

Uit bovenstaande tabel blijkt een daling van de inkomsten (integratie-uitkeringen) met ca. € 850.000 in de periode 2015-2021. Dit betreft met name de integratie-uitkering Participatiewet. In onderstaande tabel zijn de resultaten van het sociaal domein uit de jaarrekeningen 2015 en 2016 weergegeven.

De positieve resultaten zijn (conform gestelde jaarrekening 2016) gestort in de Reserve Decentrali-saties Jeugd en Wmo. De stand van deze reserve is per 1-1-2017 € 6.544.000. De resultaten op de Participatiewet worden verrekend met de reserve invoeringskosten Participatie-wet. De stand van deze reserve bedraagt per 1-1-2017 € 215.000. Zoals eerder afgesproken met de raad blijven wij de budgetten sociaal domein in Heemstede volledig inzetten voor dit beleidsterrein. Reserve Sociaal Domein De reserve “decentralisaties Wmo en Jeugdwet” heeft per 1-1-2017 een saldo van ruim € 6,5 miljoen. Hierbij dient nog rekening te worden gehouden met lopende verplichtingen ad circa € 750.000 (verbouw multifunctioneel pand Julianaplein 1 en circa € 50.000 afrekeningen subsidies). Dit betekent dat het feitelijk budget in de reserve circa € 5,7 miljoen bedraagt.

Inkomsten werkelijk werkeijk begroting begroting begroting begroting begroting

2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021

Integratie-uitkering Wmo 2015 3.065.460 3.247.000 3.057.000 3.018.000 2.984.000 2.978.000 2.973.000

Integratie-uitkering Wmo 2007 2.052.509 1.907.000 2.022.000 2.022.000 2.022.000 2.040.000 2.125.000

Integratie-uitkering Jeugdwet 3.049.104 2.953.000 2.900.000 2.942.000 2.945.000 2.953.000 2.970.000

Integratieuitkering Participatiewet 2.060.882 1.890.000 1.735.000 1.597.000 1.494.000 1.398.000 1.325.000

10.227.955 9.997.000 9.714.000 9.579.000 9.445.000 9.369.000 9.393.000

Overschotten/tekorten (lasten minus baten) werkelijk werkelijk

2015 2016

Wmo 2015 1.725.744 1.128.000

Wmo 2007 376.848 386.000

Jeugdwet 528.800 930.000

Participatiewet 101.048 -22.000

2.732.440 2.422.000


De totale inkomsten voor het sociaal domein bedragen op jaarbasis op dit moment circa € 10 miljoen. Vooralsnog wordt een percentage van 30% van de jaarlijkse inkomsten (afgerond circa € 3 miljoen) aangehouden als minimale omvang van de reserve, waarbij het bedrag hierboven kan worden benut voor activiteiten met eenmalige kosten die een relatie hebben met het sociaal domein. Op grond van het volgende kan echter worden geconcludeerd dat een reserve van circa € 3 miljoen in de nabije toekomst niet voldoende is: - de afnemende budgetten in de komende periode en de daarnaast verwachte stijgende kosten zullen

ertoe leiden dat de reserve op korte termijn niet verder zal toenemen (zie paragraaf 1.1 Inleiding en samenvatting). De stijging van de kosten wordt veroorzaakt door:

- de toenemende vergrijzing en daarmee samenhangende ondersteuningsvraag; - de doorgaande extramuralisering (voor ouderen, licht verstandelijk beperkten en de GGZ-doelgroep)

en de daarmee samenhangende (complexere) ondersteuningsvraag; - de effecten van de nieuwe verwerving per 2018 (Wmo en Jeugdwet); - de verdere decentralisatie per 2020, leidend tot de verantwoordelijkheid voor nieuwe taken met een

aanzienlijk financieel risico: Beschermd Wonen en Maatschappelijke Opvang. De jaarlijkse inkomsten hiervan zullen naar schatting met circa € 2,5 a 3 miljoen toenemen (afhankelijk van de door het Rijk te gebruiken verdeelsleutel).

Bovenstaande leidt op termijn tot een structureel groter financieel risico en het belang van een daarbij passende reserve om dit risico te dekken. Dit temeer doordat mede door de afnemende budgetten en de stijgende kosten de reserve op korte termijn naar verwachting niet verder zal toenemen. Voorgesteld wordt om - gelet op de hierboven beschreven ontwikkelingen - uit te gaan van een minimaal percentage van 40% van de toekomstige inkomsten ad € 12,5 miljoen. Dit leidt tot een reserve van minimaal € 5 miljoen. Hiermee ontstaat op zich een surplus, echter met de volgende kanttekeningen. - gelet op het feit dat de reserve binnen afzienbare tijd naar verwachting niet verder zal stijgen,

is het budget benodigd voor een langere periode. - het betreffende surplus kan worden ingezet voor activiteiten met eenmalige kosten die een

directe relatie hebben met de doorontwikkeling in het sociaal domein. Bij de Voorjaarsnota 2016 is besloten in de planperiode 2017-2020 in totaal € 474.000 (w.v. 2018 € 13.606; 2019: € 193.705 en 2020: € 265.744) aan inhaalafschrijvingen sportvelden ten laste van de algemene reserve te brengen. Gelet op de extra inzet van de algemene reserve is het voornemen om de inhaalafschrijvingen sportvelden ten laste van het surplus ( € 5,7 miljoen minus € 5 miljoen is surplus van € 0,7 miljoen) van de reserve Wmo en Jeugdwet te brengen.

2.3 Lokale lastenontwikkeling De reguliere beleidslijn is dat de jaarlijkse heffingen worden geïndexeerd voor inflatiecorrectie. Voor 2018 is de inflatie geprognosticeerd op 2,1%. De lokale heffingen die het meest effect hebben op de lokale woonlasten zijn: onroerende zaakbelastingen, afvalstoffenheffing en rioolheffing. Ter informatie: Huishoudens met een eigen woning betalen onroerende zaakbelastingen, rioolheffing en afvalstoffenheffing. Huishoudens met een huurwoning betalen alleen afvalstoffenheffing. Onroerende zaakbelastingen In het huidige meerjarenbeeld is geen rekening gehouden met een extra verhoging van de onroerende zaakbelasting. Een woning in Heemstede heeft in 2017 een gemiddelde WOZ-waarde van € 404.000 (peildatum 1-1-2016). OZB tarief woningen (eigenaren) 2017: 0,0994% OZB tarief niet-woningen (eigenaren + gebruikers) 2017: 0,3687% Conform bestaand beleid is het voornemen de OZB-opbrengsten 2018 ten opzichte programmabegroting 2017 te verhogen met een inflatiecorrectie van 2,1%. Dit komt overeen met een bedrag van ca. € 127.000, waarvan € 100.000 voor woningen en € 27.000 voor niet-woningen. Echter uit de voorjaarsnota 2017 programma 11 blijkt dat sprake is van een voordeel van € 100.000 op de


ozb-opbrengst woningen. In de Voorjaarsnota 2017 is dit voordeel als “incidenteel” aangemerkt, omdat de opbrengst voor 2018 wordt betrokken bij de discussie over de woonlasten in deze kadernota. Ook voor 2018 wordt een hogere opbrengst verwacht. Dit betekent, dat het ozb-tarief voor woningen voor 2018 niet behoeft te worden verhoogd, ook niet voor inflatiecorrectie om de ozb-opbrengst 2018 te realiseren (excl. waardeontwikkeling woningen). Rioolheffing De hoogte van het tarief 2017 bedraagt € 195,88. En dat is ruim 2% hoger dan het gemiddeld landelijk tarief voor de rioolheffing (bron: Coelo atlas 2017) ad. € 192. Het uitgangspunt is 100% kostendekkendheid. De volgende ontwikkelingen worden –naast de reguliere loon/prijsindexering- meegenomen ter bepaling van het tarief 2017 (ter informatie: een stijging van de rioollasten met ca. € 25.000 komt overeen met 1% stijging van de rioolheffing):

In de raad van juni 2017 wordt het Gemeentelijk Rioleringsplan 2017-2021 (A-stuk) voorgelegd ter besluitvorming. In het GRP is, conform de begrotingsuitgangspunten 2017, rekening gehouden met een rentetoerekening aan de rioolinvesteringen van 2,5%. Daarnaast is rekening gehouden met de uitvoering van het amendement “kadernota riool variant 3” tot wijziging van de financieringssystematiek bij rioolinvesteringen. Dit betekent dat vanaf 2014 wordt gespaard in een voorziening vervangingsinvesteringen riolering en met het gespaarde geld worden de investeringen vanaf 2023 direct betaald. Het GRP 2017-2021 leidt voor 2018 tot een tariefstijging van 10,6%.

In de Voorjaarsnota 2017 en genoemd raadsvoorstel GRP 2017-2021 is ook een formatie-uitbreiding rioleringen opgenomen van 1,5 fte. De kosten hiervan bedragen ca. € 106.000. Dit komt overeen met een tariefstijging van 4,25%.

Vanaf 2017 wordt aan de rioolinvesteringen een rentepercentage toegerekend van 2,5. Dit betreft het gewogen gemiddelde rentepercentage over de door de gemeente in het verleden afgesloten langlopende geldleningen rekening houdend met het eigen vermogen. Dit rentepercentage wijkt af van het renteomslagpercentage (gemiddelde rekenrente) dat aan overige investeringen wordt toegerekend. Met ingang van 2018 is het wettelijk verplicht om één uniform rentepercentage in de begroting en jaarrekening te gebruiken, tenzij er sprake is van projectfinanciering. Dit is bij Heemstede niet het geval. Voor Heemstede bedraagt het renteomslagpercentage voor 2018 1,5%. Vanuit de fiscale wetgeving mag voor rioolinvesteringen een (weliswaar onderbouwd) afwijkend percentage (d.i. 2,5%) worden gehanteerd. Echter omdat wij uitgaan van totaalfinanciering en voor rioolinvesteringen geen specifieke projectfinanciering plaatsvindt wordt voorgesteld aan alle gemeentelijke investeringen één rentepercentage toe te rekenen, namelijk 1,5%. Een lagere rentetoerekening aan rioolinvesteringen (van 2,5% in 2017 naar 1,5% in 2018) betekent lagere rioollasten en dus een verlaging van de riooltarieven met 9%.

Daarnaast dient nog rekening te worden gehouden met een indexering. Aangezien ca. 50% van de exploitatie-uitgaven kapitaallasten betreffen, is rekening gehouden met een doorwerking van de indexering met 1% (50% van 2,1%).

Ter informatie: De voorziening riolering bedraagt per 1-1-2017: € 186.000.

Conclusie: Het GRP 2017-2021 incl. de formatie-uitbreiding leidt tot een tariefstijging van 15% (afgerond). Hier tegenover staat een daling van 9% afgerond a.g.v. verlaging van de rente van 2,5% naar 1,5%. De totale tariefstijging komt hiermee op 6% plus een effect van de indexering van 1%, dat maakt in totaal 7%. Afvalstoffenheffing De hoogte van het tarief 2017 (240 liter rolemmer) bedraagt € 242,28. Ten opzichte van het landelijk gemiddelde ad. € 260 ligt het tarief 7% lager (bron: Coelo atlas 2017). Het uitgangspunt is 100% kostendekkendheid.


De volgende ontwikkelingen worden –naast de reguliere loon/prijsindexeringen- meegenomen in het tarief (ter informatie: een stijging van de kosten voor afvalstoffen met ca. € 26.000 komt overeen met 1% stijging van de afvalstoffenheffing).

Uit de Voorjaarsnota 2017 programma 10 blijkt dat er sprake is van een nadeel op de afvalexploitatie van € 306.000. Dit nadeel heeft een structureel karakter. Dit leidt tot een extra verhoging van de afvalstoffenheffing met bijna 12%.

De voorziening afvalstoffen bedraagt per 1-1-2017: € 353.000. Rekening houdend met het verwachte tekort op de afvalexploitatie in 2017 van € 306.000, bedraagt de verwachte stand van de voorziening per 1-1-2018 € 47.000.

In de B&W vergadering van 25 april 2017 (C-stuk) is de intentie uitgesproken een nieuw contract met Meerlanden af te sluiten voor o.a. de afvalinzameling voor een periode van drie jaar, met een eenzijdige optie tot verlenging door de gemeente van twee jaar. De mogelijke financiële consequenties hiervan zijn nog niet bekend.

Conclusie: De verwachting is dat de afvalstoffenheffing, naast de inflatiecorrectie van 2,1%, met extra 12% moet worden verhoogd. Recapitulatie woonlasten voor burgers Heemstede in 2017 en 2018 De woonlasten in 2017 voor een burger van Heemstede, welke eigenaar is van een woning met een gemiddeld WOZ-waarde van € 404.000 ziet er als volgt uit:

Extra stijging woonlasten (naast de inflatiecorrectie) De totale woonlasten (OZB, afvalstoffenheffing en rioolrecht) voor een huiseigenaar met een woning met een gemiddelde WOZ-waarde stijgen in 2018, naast de inflatiecorrectie van 2,1%, met 3,6% ten opzichte van 2017. Dit betekent een totale stijging van € 48 per jaar (waarvan € 18 indexering en € 30 extra lastenverhoging). Een huurder betaalt alleen afvalstoffenheffing. De afvalstoffenheffing stijgt, naast de inflatie, met 12%. Dit betekent voor een huurder met een 240 liter rolemmer een totale stijging van € 34 (waarvan € 5 indexering en € 29 extra lastenverhoging). Bij de opstelling van de begroting 2018 worden de kosten 2018 voor riool en afval (bv. kapitaallasten, kosten Meerlanden) in detail uitgewerkt. Ook het aantal aansluitingen wordt geactualiseerd. De definitieve tarieven 2018 ozb, riool en afval worden opgenomen in de belastingverordeningen 2018 en vastgesteld in de raad van december 2017.

mutatie

t.o.v. 2017

OZB (o.b.v. gemiddelde woz waarde woning 2017: € 404.000; bron: GBKZ) € 402 € 402 0,00%

Rioolheffing (incl. gewijzigde financieringssystematiek rioolinvesteringen) € 196 € 210 7,00%

Afvalstoffenheffing (o.b.v. 240 liter rolemmer) € 242 € 276 14,10%

Totaal € 840 € 888 5,70%

2017 2018 Belastingsoort


ALTERNATIEVE BEREKENING: rekening houdend met fasering stijging afvalstoffenheffing In onderstaande tabel is rekening gehouden met een onttrekking van € 300.000 uit de algemene reserve ter fasering van de tariefstijging afvalstoffenheffing. Grofweg komt de 12% extra stijging van de afvalstoffenheffing hiermee te vervallen. De woonlasten komen dan nog iets boven de inflatiecorrectie uit. Nadere uitwerking vindt plaats bij de programmabegroting 2018. Als uitgangspunt geldt: woonlasten stijgen niet meer dan inflatiecorrectie.

Overzicht woonlasten 2017 gemeenten regio Zuid-Kennemerland.

mutatie

t.o.v. 2017

OZB (o.b.v. gemiddelde woz waarde woning 2017: € 404.000; bron: GBKZ) € 402 € 402 0,00%

Rioolheffing (incl. gewijzigde financieringssystematiek rioolinvesteringen) € 196 € 210 7,00%

Afvalstoffenheffing (o.b.v. 240 liter rolemmer) € 242 € 247 2,10%

Totaal € 840 € 859 2,24%

Belastingsoort 2017 2018

Uitgangspunt: eigen woning, meerpersoonshuishouden, afvalemmer van 240 liter

250.000 404.000 500.000 250.000 404.000 500.000 250.000 404.000 500.000 250.000 404.000 500.000 250.000 404.000 500.000

Belastingsoort:

Onroerend zaakbelasting 280 452 559 323 521 645 249 402 497 298 481 595 279 451 558

Rioolheffing 170 196 213 314 314 314 196 196 196 188 188 188 142 142 142

Afvalstoffenheffing 321 321 321 347 347 347 242 242 242 248 248 248 322 322 322

Totale woonlasten 2017 771 969 1.093 984 1.182 1.306 687 840 935 734 917 1.031 743 915 1.022

Bloemendaal Haarlemmerliede Haarlem

woz waarde woningwoz waarde woning woz waarde woning woz waarde woning woz waarde woning

Heemstede Zandvoort


HOOFDSTUK 3

De stand van de meerjarenbegroting

2018-2021



3.1 Financiële mutaties in de meerjarenbegroting 2018-2021 In dit hoofdstuk worden alle financiële mutaties opgenomen in de meerjarenbegroting 2018 – 2021 toegelicht. Indien voor een getal een “min” staat, betekent dit dat sprake is van een nadeel ten opzichte van de vastgestelde begroting 2017. De financiële mutaties zijn in 4 categorieën ingedeeld, namelijk:

1. Financiële effecten algemene uitkering; 2. Structurele financiële effecten voortvloeiende uit de voorjaarsnota 2017; 3. Jaarlasten voortvloeiende uit de gemeentelijke investeringen; 4. Overige mutaties 2018-2021.

Naar aanleiding van deze kadernota 2018-2021 wordt de raad gevraagd om richtinggevende uitspraken te doen over het al dan niet opnemen van bovengenoemde financiële mutaties in de meerjarenbeleidsbegroting 2018-2021. De jaarschijf 2018 wordt vastgesteld in de begrotingsraad van november.

Financiële effecten: 2018 2019 2020 2021

1. Algemene uitkering

Effecten algemene uitkering (t/m decembercirculaire 2016) 279.000 447.000 559.000 519.000

subtotaal 279.000 447.000 559.000 519.000

2. Structurele doorwerking mutaties voorjaarsnota 2017

Structurele mutaties uit voorjaarsnota 2017 -334.010 -334.010 -334.010 -334.010

subtotaal -334.010 -334.010 -334.010 -334.010

3. Jaarlasten voortvloeiende uit investeringen

-Vrijval kapitaallasten investeringen -12.000 153.000 391.000 507.000

-Investeringsprogramma: -239.000 -513.000 -744.000 -876.000

subtotaal -251.000 -360.000 -353.000 -369.000

4. Overige mutaties 2018-2021

Vrijval vacatureruimte (dekking bezuiniging bedrijfsvoering) 3.000 46.000 46.000 46.000

Verkiezingen 0 -62.500 37.500 0

Incidentele kosten gemeenteraadsverkiezingen -20.000 0 0 0

vervanging aanhanger bomenploeg 0 0 0 -5.500

Vervanging uniformen BOA's -5.000 0 0 0

Groeiplaatsverbetering Landzichtlaan 14.000 14.000 14.000 14.000

Bijdrage Regionaal Mobiliteitsfonds -23.000 -47.000 -71.000 -71.000

Strategisch w ateragenda (GRP 2017-2021) -40.000 -40.000 -40.000 -40.000

Wmo rol-, vervoer- en w oonvoorzieningen 187.000 187.000 187.000 187.000

Tijdelijk jurist RO (inhuur ruimtelijk beleid) vervalt vanaf 2018 20.000 20.000 20.000 20.000

Leges omgevingsvergunning p.m. -200.000 -200.000 -200.000

Bijdrage sportplaza -6.000 -19.000 -19.000 -19.000

Gemeenschappelijke Regeling IT (GRIT) -22.000 -93.000 -84.000 -65.000

Doorontw ikkeling zaakgericht w erken 50.000 50.000 50.000 50.000

Beheerkosten Aansluiten GDI 0 -10.000 -10.000 -10.000

Implementatiekosten Wet Openbare Overheid (WOO) -10.000 -10.000 -10.000 -10.000

Business Intelligence Tool -6.000 -6.000 -6.000 -6.000

Bijstandslasten t.l.v. algemene middelen 0 -155.000 -185.000 -185.000

Kosten f inanciën 30.000 30.000 30.000 30.000

Leerlingenvervoer -15.000 -15.000 -15.000 -15.000

Flexibele schil 50.000 50.000 50.000 150.000

Aframen overschot 2017 55.500 55.500 55.500 55.500

subtotaal 262.500 -205.000 -150.000 -74.000

Uitkomst meerjarenbegroting 2018-2021 -43.510 -452.010 -278.010 -258.010


Toelichting financiële effecten: 1. Algemene uitkering Zoals aangegeven is op het moment van schrijven van deze kadernota de meicirculaire 2017 nog niet beschikbaar en is uitgegaan van de cijfers t/m de decembercirculaire 2016. De maatstaven in de algemene uitkering (inwoners, woningen, lage inkomens e.d.) zijn geactualiseerd. Verder is voor de WOZ waardestijging van 1 januari 2016 - 1 januari 2017, uitgegaan van een 3% hogere plaatselijke waardestijging dan landelijk. Ervaring leert dat de waardestijging bij Heemstede gemiddeld zo’n 3% hoger is dan de landelijke waardestijging. Dit geeft een nadeel op de algemene uitkering van jaarlijks € 130.000. Ten opzichte van de meerjarenbegroting 2017-2020 komt in deze kadernota de meerjarenreeks gemiddeld ca. € 200.000 per jaar lager uit. 2. Structurele doorwerking mutaties voorjaarsnota 2017 In de voorjaarsnota 2017 zijn alle financiële mutaties ten opzichte van de begroting 2017 toegelicht. Een deel van deze mutaties heeft een structureel karakter d.w.z. heeft ook financiële consequenties voor de jaren na 2017. Uit praktische overwegingen -mede gezien het karakter van de kadernota- is ervoor gekozen om niet alle mutaties opnieuw toe te lichten.

3. Jaarlasten voortvloeiende uit de gemeentelijke investeringen Dit betreft zowel de jaarlasten van de in het verleden gerealiseerde investeringen, de nog in uitvoering zijnde investeringen als de nog in uitvoering te nemen investeringen. Deze laatste zijn opgenomen in het investeringsprogramma 2017-2021 (bijlage 1). Voor een uitgebreide toelichting wordt verwezen naar paragraaf 3.2 Investeringsprogramma. 4. Overige mutaties 2018-2021 Vrijval vacatureruimte (dekking bezuiniging bedrijfsvoering) In de programmabegroting 2016 blz 139 is gerapporteerd over de structurele invulling van de bezuiniging bedrijfsvoering. Ter uitvoering hiervan valt in 2018 een bedrag van € 3.000 vrij aan vacatureruimte oplopend naar € 46.000 vanaf 2019. In oorsprong was het de bedoeling bij pensionering van twee medewerkers, de functie P&O-administratie te integreren met het bestuurssecretariaat. Daarmee zou deze formatie kunnen komen te vervallen. Om tweeërlei redenen is dit niet geeffectueerd:

- De bezetting is van het bestuurssecretariaat is in 2015 teruggebracht, waardoor er geen ruimte meer was deze taken toe te voegen.

- Daarnaast is, mede naar aanleiding van de vervlechting met Bloemendaal, binnen P&O een herverdeling van taken aan de orde geweest. Doel was o.a. om de werkdruk bij de P&O-adviseurs te verminderen. In dat kader zijn een aantal taken (op MBO-niveau) verschoven van de P&O-adviseur naar de P&O-administratie.

Verkiezingen. In het meerjarenperspectief is rekening gehouden met, één verkiezing (Gemeenteraad) in 2018 en twee verkiezingen (Europees Parlement en Provinciale Staten/Waterschappen) in 2019. In 2020 staan geen verkiezingen gepland. In 2021 is rekening gehouden met één verkiezing (Tweede Kamer). De gemiddelde kosten per verkiezing bedragen € 37.500. De meerkosten voor de gecombineerde verkiezingen in 2019 zijn geschat op € 25.000. Incidentele kosten gemeenteraadsverkiezingen. In 2018 is rekening gehouden met extra uitgaven van € 20.000 i.v.m. de gemeenteraadsverkiezingen. Om de Heemsteedse kiezers te informeren worden -conform de gemeenteraadsverkiezingen in 2014- verschillende communicatiemiddelen ontwikkeld. Vervangen aanhanger bomenploeg Voor het uitvoeren van het bomenonderhoud en het afhandelen van serviceklachten beschikt de bomenploeg over een eigen aanhanger. Om het onderhoud en de continuïteit van de serviceverlening te kunnen garanderen, dient vervanging van de aanhanger in 2021 plaats te vinden. Uitstel vindt plaats als blijkt dat de aanhanger langer meegaat.


Vervanging uniformen BOA’s De Heemsteedse BOA’s dragen nog een eigen uniform dat niet conform de landelijke richtlijnen is. Daar hebben we tot op heden bewust voor gekozen. In het kader van de samenwerking tussen de BOA-teams Bloemendaal en Heemstede is de overgang naar een gemeenschappelijk uniform -volgens de landelijke richtlijn- nodig, zodat BOA’s in beide gemeenten eenduidig herkenbaar zijn. Groeiplaatsverbetering Landzichtlaan In de begroting 2017 is hiervoor een incidenteel bedrag van € 14.000 opgenomen (zie programmabegroting 2017 blz. 8 en 10). Met ingang van 2018 komt dit bedrag te vervallen. Bijdrage Regionaal Mobiliteitsfonds In de raad van 31 januari 2013 is ingestemd met het vormen van een Regionaal Mobiliteitsfonds. Het fonds wordt gedurende 15 jaar gevoed door de deelnemende gemeenten. In de begroting is hiervoor een bijdrage geraamd van € 119.000. Conform de ontwerp-begroting 2017 van de Gemeenschappelijke Regeling Bereikbaarheid Zuid-Kennemerland bedraagt de bijdrage in 2018 € 142.000, in 2019 € 166.000 en vanaf 2020 € 190.000. Strategische wateragenda In het GRP 2017-2021 (blz 34) is voor de uitvoering van de maatregelen en onderzoeken die voortkomen uit de Strategische wateragenda met Rijnland vanaf 2018 tot en met 2021 € 40.000 per jaar geraamd. Deze kosten worden niet gedekt door de rioolheffing maar vallen onder de algemene middelen. Deze Strategische wateragenda wordt aan het einde van dit jaar bestuurlijk door de gemeente en Rijnland vastgesteld. Wmo rol-, vervoer- en woonvoorzieningen Het beschikbare budget voor de vervoersvoorzieningen, hulpmiddelen en woonvoorzieningen wordt - op basis van de lagere uitgaven in de afgelopen jaren - met € 187.000 verminderd. De raming voor 2018 is gebaseerd op het gemiddelde over de jaren 2014-2016. Opgemerkt wordt dat dit een open einde regeling betreft waarbij tegenvallers opgevangen zullen moeten worden binnen de algemene middelen. Tijdelijke inhuur ruimtelijk beleid In de Voorjaarsnota 2016 is tijdelijk de inhuur van een jurist RO opgenomen bij de afdeling ruimtelijk beleid. Met ingang van 2018 vervallen deze kosten. Derhalve is sprake van een voordeel vanaf 2018. Leges omgevingsvergunningen De legesopbrengst wordt in de begroting 2017 geraamd op € 400.000. Een dergelijke voor Heemstede hoge opbrengst wordt vooral ingegeven door grote projecten. De legesopbrengst die voortvloeit uit alle reguliere aanvragen voor individuele woningen en terreinen wordt jaarlijks ingeschat op € 120.000. Vanwege de terugloop van grote projecten is het niet meer reëel uit te gaan van de voor 2017 geraamde opbrengst en wordt voor de jaren 2019 en verder een opbrengst geraamd van € 200.000. Bijdrage Sportplaza Overeenkomstig de beheer- en exploitatieovereenkomst stijgt de jaarlijkse bijdrage aan Sportplaza (nog afgezien van de afgesproken indexering). De overeenkomst eindigt per 1 juli 2019 maar er is een mogelijkheid tot een verlenging van 5 jaar. Het bedrag voor 2019 is daarom omgerekend naar een jaarbedrag. Voor 2020 en 2021 is een gelijk bedrag opgenomen. Gemeenschappelijke Regeling IT (GRIT) Per 1 januari 2016 is de lichte gemeenschappelijke regeling GRIT (samenwerking met gemeente Bloemendaal) van start gegaan. De gemeente Bloemendaal neemt afgerond 46% van de GRIT kosten voor zijn rekening en Heemstede de resterende 54%. In het kader van de kadernota is aan de GRIT begroting de jaarschijf 2021 toegevoegd, waarbij ook het investeringsprogramma is geactualiseerd. Dit beeld ziet er als volgt uit:


Bijdrage gemeente Heemstede in GRIT 2018 2019 2020 2021

Opgenomen in Programmabegroting 2017 1.149.000 1.177.000 1.065.000 1.132.000

Opgenomen in Kadernota 2018-2021 1.121.000 1.192.000 1.183.000 1.164.000

Verschil t.o.v. vorig meerjarenbeeld 28.000 -15.000 -118.000 -32.000

Dekking vanuit budget Informatisering 25.000 25.000 25.000 25.000

Mutatie GRIT (aandeel Heemstede) 53.000 10.000 -93.000 -7.000

Mutatie t.o.v. vastgestelde begroting 2017 € 1.074.000 -22.000 -93.000 -84.000 -65.000

Over de periode 2018 – 2021 bedragen de extra lasten GRIT voor Heemstede € 137.000 . Dit betreft de reële toename van de kosten van de GRIT over de periode 2018-2021 ten opzichte van het meerjarenbeeld opgenomen in de Programmabegroting 2017. Dit nadeel wordt met name veroorzaakt door de kapitaallasten vanuit het investeringsprogramma. Voor het investeringsprogramma wordt verwezen naar bijlage 1 van deze kadernota. De belangrijkste investeringen in die periode betreffen de vervanging werkplekapparatuur/devices (BYOD = Bring Your Own Device) in 2017 (fase1) en 2018 (fase2) en de vervanging van de ICT infrastructuur. De extra kosten van € 137.000 worden voor een bedrag van € 100.000 (4 x € 25.000) gedekt door inzet van het budget ‘versterken digitaal werken’. In de voorjaarsnota 2017 is in hoofdstuk 3 kredieten BYOD nader toegelicht. Conform de werkwijze in de kadernota worden alle lasten ten opzichte van de begroting 2017 gepresenteerd. De geactualiseerde meerjarenbegroting GRIT wordt afgezet tegen de kosten GRIT opgenomen in de begroting 2017 (d.i. € 1.074.000). Dit is de onderste reeks in de tabel. Ten opzichte van de begroting 2017 is sprake van een nadeel van € 22.000 oplopend naar € 65.000 in 2021. Doorontwikkeling zaakgericht werken In de begroting 2017 is voor 2017 incidenteel een bedrag van € 50.000 beschikbaar gesteld voor het doorontwikkelen van het zaakgericht werken. Met ingang van 2018 vervalt derhalve het budget. Beheerskosten aansluiting GDI (Generieke Digitale Infrastructuur) De beheerkosten aansluiten GDI bedragen € 10.000 structureel vanaf 2019 als gevolg van een nieuwe investering (zie investeringsprogramma 2017-2021) Wet Openbare Overheid (WOO) De implementatiekosten WOO bedragen € 10.000 per jaar vanaf 2019. Invoering van deze wet heeft een grote impact op de (inrichting van de) gemeentelijke informatievoorziening. Overheidsorganen moeten een online beschikbaar register gaan bijhouden van de documenten en datasets waarover zij beschikken. Dat betekent dat wij voor de meeste documenten die in Verseon, Mozard en andere kernapplicaties staan, een register moeten inrichten dat direct vanaf onze website toegankelijk is. Business Intelligence Tool In het investeringsprogramma 2017 is de Business Intelligence Tool opgenomen. Het jaarlijks onderhoud hiervan bedraagt € 6.000 vanaf 2018. Bijstandslasten t.l.v. algemene middelen De huidige gedragslijn is dat het verschil tussen de bijstandskosten en bijdrage van het Rijk in de bijstandskosten wordt verrekend met de reserve Participatiewet, IAOW, IAOZ en BBZ. De reserve is echter vanaf 2019 niet toereikend om de toekomstige bijstandskosten te kunnen verevenen. Dit leidt tot een nadeel van € 155.000 in 2019 en € 185.000 in 2020 en 2021. Kosten financiën Voor 2017 is een incidenteel budget van € 30.000 beschikbaar gesteld voor de afdeling financiën in verband met vervroegde vervanging van een personeelslid, welke in 2017 met pensioen is gegaan. Met ingang van 2018 komt dit budget te vervallen. Vandaar dat in de tabel een voordeel zichtbaar wordt. Leerlingenvervoer Op basis van een analyse van het rekeningsresultaat 2015 zijn diverse kleinere budgetten neerwaarts bijgesteld in de Programmabegroting 2017 (blz 8 en 12). Hiervan heeft € 15.000 betrekking op de kosten leerlingenvervoer. In verband met een nieuwe aanbesteding is alleen het bedrag voor 2017 verlaagd. Met ingang van 2018 is dit bedrag weer nodig.


Flexibele schil Bij de begrotingsraad van 3 en 4 november 2016 is een budget beschikbaar gesteld van € 150.000 voor een flexibele schil voor 2017. Naar aanleiding van de motie “Incidentele middelen voor personele capaciteit” is besloten de doorwerking van het budget van € 150.000 in eerste instantie vanaf 2018 in de meerjarenbegroting te schrappen in afwachting van een voorstel gebaseerd op een strategische personeelsplanning. Inmiddels is een beleidsnota “Strategisch HRM-beleid 2017-2020” (B-stuk) voorgelegd aan het college van B&W van 30 mei 2017. Voorgesteld wordt het budget voor flexibele inzet te continueren voor een bedrag van € 100.000 voor de periode 2018-2020. Verlaging is reëel omdat als gevolg van de uitbreidingen om de vaste formatie op orde te brengen, minder tijdelijke inhuur aan de orde zal hoeven te zijn. Om verschillende redenen blijft een budget voor incidentele inhuur echter belangrijk. Ten eerste om flexibel voor projecten benodigde capaciteit in te kunnen huren (bijvoorbeeld op het gebied van verkeer). Ten tweede biedt dit budget de organisatie de mogelijkheid om de ingezette transitie naar een andere werkwijze stapsgewijs goed te faciliteren (frictiebudget). Ten derde kan het budget eventueel aangewend worden om bij de invoering van het generatiepact, bij het strategisch HRM één van de speerpunten richting 2020, een ongewenste verhoging van de werkdruk te voorkomen. De ambtelijke organisatie spant zich gedurende in de periode tot en met 2020 in om vanaf 2021 uiteindelijk zelf dit budget binnen de personeelsbegroting vrij te spelen voor flexibele inzet. De voorziene uitstroom van 18 personen in Heemstede en de winst vanuit digitalisering zou daar ruimte voor moeten bieden. Aframen overschot 2017 In de begroting 2016 inclusief de 1e begrotingswijziging 2017 is sprake van een positief saldo van € 55.500 als gevolg van de septembercirculaire 2016. Dit wordt technisch verwerkt als zijnde een storting in de algemene reserve. Voor de periode 2018-2021 wordt geen storting meer geraamd. Derhalve is sprake van een voordeel van € 55.500.

3.2 Investeringsprogramma 2017-2021 Dit betreft zowel de jaarlasten van de in het verleden gerealiseerde investeringen, de nog in uitvoering zijnde investeringen als de nog in uitvoering te nemen investeringen. Deze laatste zijn opgenomen in het investeringsprogramma 2017-2021 (bijlage 1). Jaarlasten investeringen 2018-2021 2018 2019 2020 2021

Vrijval kapitaallasten investeringen 12.000- 153.000 391.000 507.000

Investeringsprogramma:

jaarschijf 2016 239.000- 235.000- 232.000- 193.000-

jaarschijf 2017 278.000- 275.000- 273.000-

jaarschijf 2018 237.000- 235.000-

jaarschijf 2019 175.000-

Totaal 251.000- 360.000- 353.000- 369.000- Toelichting op “vrijval kapitaallasten investeringen” De vrijval kapitaallasten heeft betrekking op in het verleden gerealiseerde investeringen en de in uitvoering zijnde investeringen waarvoor door het college en de raad reeds kredieten beschikbaar zijn gesteld. Als gevolg van het jaarlijks afschrijven van deze investeringen, dalen de jaarlasten. Dit loopt op naar € 507.000 in 2021. Met ingang van 2018 is het wettelijk verplicht met een uniform rentepercentage de (externe) rentekosten toe te rekenen in de begroting. Het zogenoemde renteomslagpercentage 2018 bedraagt 1,5%. In de berekening van de vrijval kapitaallasten is hiermee gerekend voor alle investeringen. Tegenover deze vrijval van kapitaallasten staan de investeringslasten voorvloeiende uit het investeringsprogramma. Toelichting investeringsprogramma Voor een detailoverzicht van het investeringsprogramma 2017-2021 wordt verwezen naar bijlage 1. Hierna volgt een toelichting op de nieuw aangemelde investeringen voor de komende jaren. Samen met het reeds bestaande investeringsprogramma vloeien hieruit kapitaallasten voort, zoals hierboven in de tabel is opgenomen. Daarbij zijn de rioolinvesteringen, de investeringen begraafplaats en


afvalinzameling niet meegerekend, aangezien de kapitaallasten van rioolinvesteringen en afvalinzameling worden meegenomen in de heffing en de kapitaallasten van de investeringen in de begraafplaats gedekt worden uit de egalisatiereserve begraafplaats. Ook de kapitaallasten van de investeringen in de GRIT (Gemeenschappelijke Regeling Informatie Technologie) zijn eveneens niet meegenomen in bovenstaande tabel. Deze zijn in paragraaf 3.1 integraal opgenomen onder de noemer “Gemeenschappelijke Regeling IT (GRIT)”. Stelpost “onderuitputting kapitaallasten”: Jaarlijks blijkt uit de voor- en najaarsnota’s en jaarrekeningen dat de kapitaallasten lager uitvallen dan begroot. Dit wordt met name veroorzaakt doordat investeringen later worden gerealiseerd dan gepland. Vanaf 2015 is structureel rekening gehouden met een onderuitputting op de kapitaallasten van € 200.000. Kortom: vooraf is rekening gehouden met dit (verwachte) financieel voordeel in de (meerjaren)begroting. A. Noodzakelijke investeringen Nieuwe investeringen 2018 Voorbereiding renovatie buitenruimte Spaarneborgh De buitenruimte rond het wooncomplex Spaarneborgh (Offenbachlaan, Bartoklaan) is eigendom van de gemeente en wordt onderhouden door de gemeente. De inrichting is zeer gedateerd en in opvolging van renovatie van de woongebouwen is renovatie van de buitenruimte gewenst. Hiervoor wordt gezamenlijk met de vereniging van eigenaren een ontwerp gemaakt. Om dit ontwerp te kunnen omzetten in een uitvoeringsplan met bijbehorend bestek is een voorbereidingskrediet nodig. De verwachting is dat voor de komende jaren een krediet voor de daadwerkelijke renovatie zal worden aangevraagd. Het betreft een investering van € 20.000, af te schrijven in 30 jaar. Jacob van Ruisdaellaan en omgeving, laanbeplanting In de Jacob van Ruisdaellaan is al vele jaren sprake van overlast door boomwortels. De trottoirs aan beide zijden van de weg zijn op diverse plaatsen onbegaanbaar. Vervanging van deze bomen is enkele jaren geleden al voorgesteld. Destijds is dit niet uitgevoerd omdat een deel van de bewoners tegen het kappen van grote gezonde bomen was. Het is niet duidelijk hoeveel draagvlak er nu is voor dit project. De essen zijn nu nog grotendeels gezond, maar de essentaksterfte wordt zichtbaar. Hierdoor zullen steeds meer takken afsterven en dit kan er toe leiden dat de boom dood gaat. Dit kan een reden zijn binnen enkele jaren meerdere bomen te moeten kappen. Er wordt een plan gemaakt voor nieuwe bomen in de Jacob van Ruisdaellaan en waarschijnlijk worden minder bomen terug geplant. Er wordt onderzocht of in de omliggende straten, zoals de Johannes Vermeerstraat, Pieter de Hooghstraat en Meindert Hobbemastraat) mogelijkheden zijn om extra bomen aan te planten. Tevens wordt op verzoek van een bewoner onderzocht of bomen aangeplant kunnen worden in de Jan Steenlaan. De bewoners worden betrokken bij het ontwerp. Voor de raming is er vanuit gegaan dat 33 bomen worden verwijderd, waarvan 28 in de Jacob van Ruisdaellaan en 5 in de Johannes Vermeerstraat. Op basis van een eerste schets is geraamd dat 31 nieuwe bomen kunnen worden geplant in de Jacob van Ruisdaellaan en de omliggende straten. Voor de beplanting is een investering van € 98.000 noodzakelijk, af te schrijven in 30 jaar. Ontwikkeling Haven In maart heeft het Havenlab haar plannen gepresenteerd voor de Haven. De gemeente is nu aan zet om deze plannen te beoordelen en te komen tot een definitief ontwerp en kostenraming. Verwacht mag worden dat, na de nodige onderzoeken, het ontwerp in de loop van 2018 kan worden voorgelegd en vastgesteld. De raming moet voor een deel nog bepaald worden uit de onderzoeken die nog plaats moeten vinden. Globaal schatten wij de kosten op € 2.000.000, af te schrijven in 30 jaar. Dit investeringsbedrag is exclusief de inkomstenderving van de grond ter plaatse van de geplande woontoren Accent. Het behoud van de groene ruimte door het niet bouwen van de beoogde woontoren Accent leidt tot een gederfde grondopbrengst van € 495.230 en € 65.112 aan gederfde bouwleges. Deze opbrengsten van in totaal € 560.342 zouden aan de reserve “centralisatie gemeentelijke huisvesting” toegevoegd worden. Hieruit wordt de afschrijving van het Raadhuis gedekt tot het jaar 2043. Echter, de werkelijke afschrijving van het raadhuis loopt tot en met 2047. Als de toevoeging achterwege blijft is de reserve “centralisatie gemeentelijke huisvesting” 4 jaar eerder (in 2039) uitgeput en komen de afschrijvingslasten van € 129.925 eerder (4 jaar) ten laste van de exploitatie. Deze periode vanaf 2039


valt buiten de scope van huidige meerjarenraming. Voorgesteld wordt de beoogde storting van € 560.342 te laten vervallen uit de bestemmingsreserve “centralisatie gemeentelijke huisvesting”. Fietsenstalling station Heemstede-Aerdenhout Er is een tekort aan fietsenstallingen bij het station Heemstede-Aerdenhout. De gemeente heeft met ProRail een studie gedaan naar mogelijke oplossingen voor dit tekort. Uit het onderzoek blijkt dat het fysiek haalbaar is op maaiveld (dus op straatniveau) voldoende extra fietsenstallingen te realiseren en de toegang en capaciteit van de (gratis) bewaakte stalling te verbeteren. Vanuit financieel oogpunt acht het college dit de meest haalbare oplossing. Zodra duidelijkheid is op de hele of gedeeltelijke bijdrage van ProRail (50%) dan worden de plannen verder uitgewerkt. Gemeentelijk rioleringsplan (GRP) In het Gemeentelijk rioleringsplan is het vervangen van het vijzelgemaal Asterkade (€ 61.900) als nieuw project opgenomen. De afschrijvingstermijn is 15 jaar. Daarnaast is de verzwaring van het riool aan de Havenstraat opgenomen voor € 210.000 (afschrijvingstermijn 70 jaar). BYOD 2e fase (mobile devices / laptops) De gemeenten Bloemendaal en Heemstede gaan over op een Bring Your Own Device beleid, waarbij medewerkers een vast budget krijgen en zelf hun mobile device om op te werken kunnen kiezen. Dit wordt gefaseerd uitgerold. In 2017 worden in totaal ongeveer 100 medewerkers in beide gemeenten met mobiele apparatuur uitgerust. Alle andere medewerkers blijven gewoon op de huidige wijze doorwerken. De ervaring die wordt opgedaan tijdens deze fase wordt gebruikt om de uitrol naar de rest van de organisatie soepel te laten verlopen. Dit zal in ieder geval niet eerder zijn dan medio 2018. Voor de 2e fase gaat het om een krediet van € 300.000 (= voor beide gemeenten), af te schrijven in 3 jaar. De jaarlijkse kapitaallasten worden voor afgerond 46% vergoed door Bloemendaal. Aansluiten GDI De generieke digitale infrastructuur van de overheid (GDI) bestaat uit standaarden, producten en voorzieningen die gezamenlijk gebruikt worden door overheden, publieke organisaties en in een aantal gevallen ook private partijen. We moeten en willen aansluiten op de GDI. De GDI kan ruwweg worden onderverdeeld in:

- Identificatie en authenticatie - Dienstverlening (bijv. MijnOverheid, e-factureren) - Gegevens (basisregistraties en stelselvoorzieningen) - Interconnectiviteit

Het betreft een investering van € 50.000, af te schrijven in 5 jaar. De exploitatielasten nemen met ingang van 2019 toe met € 10.000 per jaar structureel. Apparatuur raadsleden In 2018 treedt een nieuwe raad aan en voor het raadswerk wordt een device beschikbaar gesteld. Voorgesteld wordt om daarvoor een krediet van € 32.000 beschikbaar te stellen af te schrijven in 3 jaar. Nieuwe investeringen 2019 Gemeentelijk rioleringsplan (GRP) Nieuwe investeringen op basis van het gemeentelijk rioleringsplan zijn het vervangen van het vijzelgemaal Eykmanlaan (€ 102.600, af te schrijven in 15 jaar) en renovatie van de riolering Wipperplein (€ 129.000, af te schrijven in 70 jaar). Vervanging ICT Infrastructuur De huidige infrastructuur moet in 2019 vervangen te worden. Onderzocht gaat worden of de apparatuur dan nog op locatie wordt neergezet of dat de beschikbaarheid van diensten via de cloud wordt geleverd. Het betreft een investering van € 1.000.000, af te schrijven in 4 jaar. De jaarlijkse kapitaallasten worden voor afgerond 46% vergoed door Bloemendaal. Uitbreiden Geo Software De ontwikkeling van geo software gaat snel. In 2019 zullen nieuwe mogelijkheden beschikbaar zijn waar we als organisatie in mee moeten en willen. De investering bedraagt € 30.000, af te schrijven in 5 jaar. De exploitatiekosten nemen toe met € 1.000 per jaar structureel.


Nieuwe investeringen 2020 Asfalteren fietspad Leidsevaartweg De onderhoudstoestand van de fietspaden in de Leidsevaartweg is steeds een bron van zorg, waardoor er veel klachten komen van fietsers. Het deel van het fietspad zuidelijk van het station is betegeld en mede doordat onderhoudsvoertuigen over deze verharding heenrijden (o.a. Strooiauto’s) is er sprake van verzakking en open voegen. In de ventweg, tussen het station en de Westelijke Randweg, is er sprake van opdrukking van de klinkerverharding door boomwortels. Voorgesteld wordt dit fietspad geheel te asfalteren en een fietsstraat aan te leggen in het noordelijk deel. Er ontstaat zo een aantrekkelijke fietsroute, die door veel fietsers van en naar het station gebruikt zal worden. De kosten worden geraamd op bruto € 1.100.000 (wegen € 1.015.000, groenvoorzieningen € 85.000), af te schrijven in 30 jaar. Renovatie openbare verlichting 2020 Jaarlijks worden verouderde lichtmasten en armaturen vervangen. Voorgesteld wordt het bedrag hiervoor gelijk te houden aan eerdere jaren, nl. € 183.300 per jaar (afschrijven in 30 jaar) In het dit jaar te actualiseren Beleids- en beheerplan openbare verlichting wordt in gegaan op de benodigde vervangingskosten. Eventueel vindt bijstelling dan plaats. Gemeentelijk rioleringsplan (GRP) De volgende nieuwe investeringen zijn opgevoerd in het gemeentelijk rioleringsplan: Vervangen riolering Van Merlenlaan, € 845.000, af te schrijven in 70 jaar Vervangen drainage Van Merlenlaan, € 48.800, af te schrijven in 30 jaar Vervangen wegen Van Merlenlaan € 400.000, af te schrijven in 30 jaar Dinkelpad (drainage) € 22.600, af te schrijven in 30 jaar Dinkellaan (vijzelgemaal) € 102.600, af te schrijven in 15 jaar Drukriool Grevelingen € 5.000, af te schrijven in 15 jaar Vervangen Burgerzakensysteem en kassasysteem Eind 2016 is een contract afgesloten voor het burgerzaken systeem. In verband met de invoering van de BRP is dit contract afgesloten voor 3 jaar. Implementatie vindt plaats in 2017. In 2020 moet het burgerzakensysteem en kassasysteem opnieuw worden overwogen. Het betreft een investering van € 60.000, af te schrijven in 5 jaar. Vervangen zaaksysteem Het zaaksysteem is in 2013 aangeschaft. In 2020 moet het zaaksysteem opnieuw worden overwogen. Vervanging kost € 40.000, af te schrijven in 5 jaar. Nieuwe investeringen 2021 Vervanging grafdelver Tijdige vervanging van de grafdelver is noodzakelijk om een goede bedrijfsvoering en veiligheid van de medewerkers te kunnen garanderen. De grafdelver is in gebruik op de Algemene begraafplaats aan de Herfstlaan. Het netto investeringsbedrag is € 91.800, af te schrijven in 9 jaar. Renovatie openbare verlichting 2021 Jaarlijks worden verouderde lichtmasten en armaturen vervangen. Voorgesteld wordt het bedrag hiervoor gelijk te houden aan eerdere jaren, nl. € 183.300 per jaar (af te schrijven in 30 jaar) In het dit jaar te actualiseren Beleids- en beheerplan openbare verlichting wordt in gegaan op de benodigde vervangingskosten. Eventueel vindt bijstelling dan plaats. Bronsteeweg/Pieter Aertszlaan-west De rotonde en het wegvak tussen de rotonde en de Heemsteedse Dreef worden als onoverzichtelijk en onveilig beschouwd en staan op de “Wensenlijst voor langzaam verkeer”. Ook in de gesprekken met nabijgelegen basisscholen zijn de rotonde en het wegvak benoemd als verkeersonveilig voor schoolgaande kinderen. De afgelopen 15 jaar zijn in totaal 9 geregistreerde ongevallen gebeurd. Dit betrof zowel materiele schade als letselschade. Van deze 9 ongevallen deden zich 5 voor op de rotonde en 4 ongevallen deden zich voor op het wegvak tussen de rotonde en de Heemsteedse Dreef. Met name de Pieter Aertszlaan, tussen de rotonde en de Heemsteedse Dreef is in slechte staat van onderhoud. De asfaltconstructie dient hier geheel te worden vervangen. Bij de voorbereiding zal aandacht uitgaan naar de inrichting en met name naar de centrale vraag: is een rotonde waar de wegen onlogisch op aansluiten nog wel passend op deze locatie in een 30 km-


omgeving? De kosten van aanpassing worden geraamd op bruto € 450.000 (wegen € 420.000, groenvoorziening € 30.000), af te schrijven in 30 jaar. Gemeentelijk rioleringsplan (GRP) Het project riolering Berkenlaan e.o. wordt uitgebreid (drainage, groen en riolering/hemelwater) in het gemeentelijk rioleringsplan. De volgende nieuwe investeringen zijn toegevoegd: Uitbreiding project Berkenlaan (riolering) € 767.000, af te schrijven in 70 jaar Uitbreiding project Berkenlaan (drainage) € 68.100, af te schrijven in 30 jaar Uitbreiding project Berkenlaan (groen) € 154.000, af te schrijven in 30 jaar Daarnaast zijn ook de volgende nieuwe investeringen opgenomen in het Gemeentelijk rioleringsplan: Vervangen van de ledigingspomp Patrijzenlaan (€ 5.900, af te schrijven in 15 jaar) Vervangen vijzelgemaal Patrijzenlaan (€ 79.300, af te schrijven in 15 jaar). BYOD (laptops en smartphones) In 2021 dient de apparatuur die in het kader van de 1e en 2e fase BYOD is aangeschaft te worden vervangen. De investering bedraagt € 695.000, af te schrijven in 3 jaar. De jaarlijkse kapitaallasten worden voor afgerond 46% vergoed door Bloemendaal. Vervangen dubbele schermen en toetsenborden De huidige schermen en toetsenborden moeten in 2021 worden vervangen. Hierbij wordt rekening gehouden met steeds grotere behoefte aan dubbele schermen. Voor een deel wordt hierin voorzien door de BYOD, voor een deel worden op werkplekken dubbele, gelijke schermen geplaatst. Het betreft een investering van € 140.000, af te schrijven in 3 jaar. De jaarlijkse kapitaallasten worden voor 46% vergoed door Bloemendaal. Vervangen presentatiemiddelen flexkantoor Eens in de twee jaar wordt een deel van de presentatiemiddelen vervangen. Het betreft een investering van € 25.000, af te schrijven in 5 jaar. Vervangen P&O systeem In 2016 is het P&O systeem aangeschaft. In 2021 moet het P&O systeem opnieuw worden overwogen. Het betreft een investering van € 40.000, af te schrijven in 5 jaar. B. Gewijzigde investeringen De planning van de investeringen is gewijzigd: Investeringen die voor 2016 waren gepland, moeten nog worden uitgevoerd in 2017 en 2018. Gewijzigde investeringen 2017 Het krediet voor de vervanging schermen werkplekken medewerkers is met € 33.000 verlaagd. Het krediet voor de vervanging van printers/plotters/scanners ad € 48.000 is verschoven van 2017 naar 2018. Het krediet voor de vervanging/uitbreiden datadistributie/servicebus/digikoppeling ad € 58.000 is verschoven van 2017 naar 2018. Het krediet voor de implementatie Wet Openbare Overheid ad € 50.000 is verschoven van 2017 naar 2019. Gewijzigde investeringen 2019 Gemeentelijk rioleringsplan (GRP) Het renoveren van het riool Javalaan verschuift van 2017 naar 2019 (€ 217.000). Dit geldt ook voor fase 2 van de renovatie riool Cruquiusweg (€ 295.000). Gewijzigde investeringen 2021 Gemeentelijk rioleringsplan (GRP) In verband met de koppeling met bouwplan Slottuin verschuift het vervangen van de riolering in de omgeving Slotlaan van 2017 naar 2021 (€ 567.000). Van 2018 naar 2021 verschuift het vervangen van de riolering Berkenlaan e.o incl. groen (€ 535.880). Daarnaast is het krediet opgehoogd (zie nieuwe investeringen 2021).


C. Vervallen investeringen Vervallen investeringen 2017 Het krediet voor de vervanging van thin clients werkplekken medewerkers ad € 103.000 vervalt in verband met invoering BYOD. Vervallen investeringen 2018 Het krediet voor de vervanging van het kassasysteem Burgerzaken ad € 90.000 vervalt. Vervallen investeringen 2019 Vervanging mobiele toestellen Het krediet voor de vervanging van mobiele toestellen Heemstede/Bloemendaal ad € 212.000 vervalt in verband met invoering BYOD. Vervallen investeringen 2020 Brug Van der Weidenlaan Deze investering wordt direct ten laste van de voorziening bruggen en beschoeiingen gebracht (betreft “instandhoudingsproject”). Daarmee vervalt het krediet. Brug Strijboslaan Deze investering wordt direct ten laste van de voorziening bruggen en beschoeiingen gebracht (betreft “instandhoudingsproject”). Daarmee vervalt het krediet. Beschoeiing Herfstlaan Deze investering wordt direct ten laste van de voorziening bruggen en beschoeiingen gebracht (betreft “instandhoudingsproject”). Daarmee vervalt het krediet. Joh. Rozenkrantzlaan Deze investering wordt direct ten laste van de voorziening bruggen en beschoeiingen gebracht (betreft “instandhoudingsproject”). Daarmee vervalt het krediet. Sweelinckvijver Deze investering wordtt direct ten laste van de voorziening bruggen en beschoeiingen gebracht (betreft “instandhoudingsproject”). Daarmee vervalt het krediet. Vervanging ICT Infrastructuur deel 1 Het krediet voor de vervanging van de ICT infrastructuur ad € 435.000 vervalt omdat voor 2019 in één keer een krediet voor de vervanging van de ICT wordt aangevraagd.


HOOFDSTUK 4

Technische uitgangspunten voor de

begroting 2018



4.1 Inleiding In de kadernota worden de technische uitgangspunten voor de totstandkoming van de begroting 2018 opgenomen. Op basis van deze uitgangspunten wordt de begroting 2018 opgesteld.

4.2 Uitgangspunten begroting 2018 Wettelijk kader begroting In de Gemeentewet zijn enkele artikelen gewijd aan de begroting en de behandeling daarvan. De meeste artikelen hebben betrekking op de regeling van wat in de begroting kan en moet worden opgenomen, hoe zij gewijzigd wordt etc. De wijze waarop de begrotingsbehandeling moet plaatsvinden en de begroting moet worden vastgesteld is summier.

In de Gemeentewet is bepaald dat Gedeputeerde Staten gemeenten kunnen aanwijzen die onder preventief (vooraf) toezicht vallen. Het betreft gemeenten die:

of de begroting niet tijdig - dat is voor 15 november - hebben vastgesteld en ingezonden; of de rekening van het vorige jaar niet tijdig - dat is voor 15 juli - hebben vastgesteld en

ingezonden. De andere gemeenten, waaronder Heemstede, vallen onder repressief (achteraf) toezicht. Ontwikkeling loon- en prijsniveau Voor de bepaling van het loon-prijsniveau wordt gebruik gemaakt van de meest recente informatie van onder meer het Centraal Planbureau (Centraal Economisch Plan 2017). Loonkostenontwikkeling Voorgesteld wordt in de begroting 2018 uit te gaan van een loonontwikkeling van 2,8%. Prijsontwikkeling goederen en diensten Het CPB verwacht dat de consumentenprijsindex in 2018 zal stijgen met 1,5%. Gezien het rekeningoverschot 2016 wordt deze prijsstijging alleen verwerkt voor zover er sprake is van contractuele verplichtingen. Kanttekening: Met diverse instellingen zijn (meerjarige) contractuele afspraken gemaakt over de wijze waarop indexeringen plaatsvinden. In de begroting 2018 dient rekening te worden gehouden met de contractuele afspraken. Deze toevoeging geldt ook voor de hierna genoemde prijsindexering.

Indexering kosten infrastructurele werken (o.a. wegen en riolering) Voorgesteld wordt om de investeringskredieten niet aan te passen. Nutstarieven De nutstarieven vallen onder het generale uitgangspunt voor goederen en diensten van 1,5%. Dit betekent dat voor zover er sprake is van een afwijkende stijging of daling van de nutstarieven, dit binnen het totaal dient te worden gecompenseerd. Voorts dient bij de raming van de energielasten rekening te worden gehouden met de gevolgen van energiebesparende maatregelen en de bedragen die daarvoor zijn ingezet. Overige inkomsten/leges De overige inkomsten en de leges worden verhoogd met het gemiddelde van de loonkostenontwikkeling (2,8%) en de prijsontwikkeling (1,5%). Dit houdt in dat het percentage voor 2018 uit zal komen op 2,1%. In specifieke situaties kan hiervan worden afgeweken bijvoorbeeld als de legesverhoging de kostendekkendheid overschrijdt, of indien er in contracten afwijkende voorwaarden omtrent prijsverhogingen zijn opgenomen. Huur gemeentewoningen De jaarlijkse huurverhoging wordt gekoppeld aan het inflatiepercentage van het jaar voorafgaand aan het begrotingsjaar. De huurverhoging wordt toegepast voor zover dit niet is uitgesloten in de huurovereenkomst. Voorgesteld wordt om voor de gemiddelde huurverhoging uit te gaan van de consumentenprijsindex 2017, die volgens de jongste gegevens van het CPB uitkomt op 1,6%, de consumentenprijsindex 2018 komt naar verwachting uit op 1,5%. De gemiddelde huurverhoging voor 2017 is derhalve 1,5%.


Meerjarenraming 2019 - 2021 De budgetprognose van de meerjarenraming wordt berekend aan de hand van het loon- en prijspeil van het begrotingsjaar 2018. Mei- en septembercirculaire in relatie tot de nominale ontwikkeling Indien in de mei- of septembercirculaire voor de algemene uitkering uit het gemeentefonds van het Ministerie van Binnenlandse Zaken andere richtlijnen worden gegeven voor de ontwikkeling van het loon- en prijspeil zal aanpassing plaatsvinden via stelposten. Overige uitgangspunten De begroting wordt opgesteld op basis van aanvaard beleid. Incidentele uitgaven (niet zijnde investeringen) worden afzonderlijk aangegeven. Voor de rente worden de volgende percentages gehanteerd: - rente financieringstekort 0,25% - rente langlopende geldleningen 1,5% De hoogte van de post onvoorzien is bepaald op € 20.000.


BIJLAGE 1:

Investeringsprogramma 2017 - 2021



Inv

este

rin

gsp

rog

ram

ma -

de

el ru

imte

20

17

ind

ex

eri

ng

in

fra

str

uc

ture

le w

erk

en

=0

,0%

ex

clu

sie

f c

om

pe

ns

ab

ele

BT

Wre

nte

=1

,5%

rio

ol =

1,5

%

an

nu

ita

ir =

1,5

%

kr.

nr.

pro

gr.

jaa

r P

roje

ct

so

ort

pro

j.

pro

du

ct

In

ve

ste

rin

g

ex

cl. B

TW

re

se

rve

s

/vo

orz

. s

ub

sid

ies

Ne

tto

inve

ste

rin

g

vo

orb

er.

kre

die

t

te

r-

mijn

2

01

82

01

92

02

02

02

1

32

01

7R

en

ove

ren

rio

ol Ja

vala

an

> 2

01

9ri

oo

l1

73

2-

-

70

-

-

-

-

32

01

7R

en

ove

ren

rio

ol C

ruq

uiu

sw

eg

< 2

01

5 e

n d

ee

l n

aa

r 2

01

9ri

oo

l1

73

22

50

.00

0

25

0.0

00

70

7.3

21

7.2

68

7.2

14

7.1

61

32

01

7V

erv

an

ge

n r

ioo

lon

tsto

pp

er

rio

ol

17

32

21

.00

0

21

.00

0

9

2.6

48

2.6

13

2.5

78

2.5

43

32

01

7A

ctu

alis

ere

n g

ron

dw

ate

rmo

de

l/G

IS w

ate

rsys

tee

mka

art

NIE

UW

rio

ol

17

32

50

.00

0

50

.00

0

5

10

.75

0

10

.60

0

10

.45

0

10

.30

0

88

63

20

17

Riv

iere

nw

ijk N

oo

rd ~

rio

ol <

20

18

rio

ol

17

32

1.2

20

.00

0

19

5.0

00

1.0

25

.00

0

10

8.5

00

70

26

.84

0

26

.64

4

26

.44

8

26

.25

1

88

03

20

17

Ve

rva

ng

en

rio

leri

ng

Bu

rg. va

n L

en

ne

pw

eg

>2

01

8ri

oo

l1

73

2-

-

-

70

-

-

-

-

32

01

7R

ivie

ren

wijk N

oo

rd ~

we

ge

n <

20

18

1

20

04

80

.00

0

14

0.0

00

19

5.0

00

14

5.0

00

30

7.0

08

6.9

36

6.8

63

6.7

91

32

01

7U

itb

reid

ing

pa

rke

ren

In

dis

ch

e w

ijk N

IEU

W

12

00

58

.00

0

58

.00

0

30

2.8

03

2.7

74

2.7

45

2.7

16

32

01

7S

ch

oo

lzo

ne

s; v

erk

ee

rsve

ilig

he

id N

IEU

W

12

00

20

0.0

00

20

0.0

00

30

9.6

67

9.5

67

9.4

67

9.3

67

32

01

7O

nd

erz

oe

k K

ruis

pu

nt D

ree

f/C

am

pla

an

1

20

02

5.0

00

25

.00

0

5

5.3

75

5.3

00

5.2

25

5.1

50

32

01

7V

erv

an

ge

n v

oe

tga

ng

ers

bru

g A

ste

rka

de

12

03

10

0.0

00

85

.00

0

15

.00

0

30

72

5

71

8

71

0

70

3

88

33

20

17

Po

nt C

ruq

uiu

sh

ave

n v

erv

an

ge

n d

oo

r b

rug

NIE

UW

12

03

22

5.0

00

22

5.0

00

25

.00

0

30

9.6

67

9.5

67

9.4

67

9.3

67

32

01

7B

rug

ge

tje

Ijs

ba

an

pa

d v

erv

an

ge

n N

IEU

W1

20

31

15

.00

0

11

5.0

00

30

5.5

58

5.5

01

5.4

43

5.3

86

88

93

20

17

Re

no

vatie

op

en

ba

re v

erl

ich

tin

g 2

01

71

20

41

83

.30

0

18

3.3

00

18

.00

0

30

7.9

90

7.9

07

7.8

24

7.7

42

32

01

7B

ijs

tellin

g b

ele

ids

pla

n o

pe

nb

are

ve

rlic

htin

g1

20

41

5.0

00

15

.00

0

5

3.2

25

3.1

80

3.1

35

3.0

90

32

01

7V

erv

an

gin

g h

an

dh

eld

s h

an

dh

avi

ng

12

31

30

.00

0

30

.00

0

5

6.4

50

6.3

60

6.2

70

6.1

80

32

01

7V

erv

an

ge

n d

oo

rstr

oo

mg

em

aa

l K

oe

die

fsla

an

12

40

80

.00

0

40

.00

0

40

.00

0

20

2.6

00

2.5

70

2.5

40

2.5

10

32

01

7O

ph

og

en

dijk R

ing

vaa

rt tu

ss

en

Hö

cke

r e

n B

en

ne

bro

ek

12

41

94

.00

0

94

.00

0

30

4.5

43

4.4

96

4.4

49

4.4

02

3/8

20

17

He

rin

rich

tin

g h

ave

n e

n h

ave

nte

rre

ind

ive

rse

pm

pm

30

-

-

-

-

42

01

7V

erv

an

gin

g K

oB

us

1

66

16

0.5

00

2.5

00

58

.00

0

8

8.1

20

8.0

11

7.9

03

7.7

94

42

01

72

nie

uw

e s

pe

ello

ka

tie

s +

re

no

vatie

3 lo

ka

tie

s1

56

42

00

.00

0

20

0.0

00

10

23

.00

0

22

.70

0

22

.40

0

22

.10

0

82

01

7H

ere

nw

eg

fa

se

4 ~

gro

en

1

56

06

1.8

00

61

.80

0

30

2.9

87

2.9

56

2.9

25

2.8

94

82

01

7L

aa

nb

om

en

Va

um

on

tla

an

oo

st-

we

st

15

60

35

.00

0

35

.00

0

30

1.6

92

1.6

74

1.6

57

1.6

39

82

01

7R

ivie

ren

wijk N

oo

rd ~

gro

en

< 2

01

81

56

05

0.0

00

50

.00

0

30

2.4

17

2.3

92

2.3

67

2.3

42

10

20

17

Ve

rva

ng

en

on

de

rgro

nd

se

co

nta

ine

rs r

es

tafv

al e

n G

FT

1

71

01

21

.50

0

12

1.5

00

-

nvt

-

-

-

-

20

17

Uitvo

eri

ng

vis

ie w

inke

lce

ntr

a H

ee

ms

ted

e N

IEU

W1

30

13

13

.32

5

31

3.3

25

30

15

.14

4

14

.98

7

14

.83

1

14

.67

4

20

17

Uitvo

eri

ng

vis

ie w

inke

lce

ntr

a; e

lektr

isch

e s

tofz

uig

er

NIE

UW

13

01

18

.00

0

18

.00

0

5

3.8

70

3.8

16

3.7

62

3.7

08

UO

R2

01

7V

erv

an

gin

g 2

op

en

au

to's

se

rvic

ete

am

s

kp

l.3

57

0.0

00

6.0

00

64

.00

0

8

8.9

60

8.8

40

8.7

20

8.6

00

UO

R2

01

7V

erv

an

gin

g 1

ge

slo

ten

au

to s

erv

ice

tea

ms

kp

l.3

53

5.0

00

4.0

00

31

.00

0

8

4.3

40

4.2

82

4.2

24

4.1

66

tota

al s

ec

tor

ruim

te 2

01

74

.11

1.4

25

34

6.5

00

44

2.5

00

3.3

22

.42

5

15

1.5

00

18

3.7

01

18

1.6

59

17

9.6

17

17

7.5

75

wa

arv

an

rio

olin

ve

ste

rin

ge

n1

.54

1.0

00

-

19

5.0

00

1.3

46

.00

0

10

8.5

00

47

.56

0

47

.12

5

46

.69

0

46

.25

5

Bijd

rag

en

K

ap

ita

alla

ste

n


Inv

este

rin

gsp

rog

ram

ma -

de

el o

ve

rig

20

17

ind

ex

eri

ng

in

fra

str

uc

ture

le w

erk

en

=0

,0%

ex

clu

sie

f c

om

pe

ns

ab

ele

BT

Wre

nte

=1

,5%

rio

ol =

1,5

%

an

nu

ita

ir =

1,5

%

11

20

17

Ve

rva

ng

en

pri

nte

rs/p

lotte

rs/s

ca

nn

ers

GR

IT >

20

18

19

01

-

-

4

-

-

-

-

11

20

17

Ve

rva

ng

en

sch

erm

en

we

rkp

lekke

n m

ed

ew

erk

ers

GR

IT V

ER

LA

AG

DG

RIT

19

01

70

.00

0

70

.00

0

4

18

.55

0

18

.28

8

18

.02

5

17

.76

3

11

20

17

Ve

rva

ng

en

th

in c

lie

nts

we

rkp

lekke

n m

ed

ew

erk

ers

GR

IT V

ER

VA

LT

19

01

-

-

4

-

-

-

-

11

20

17

Va

ste

te

lefo

nie

He

em

ste

de

-Blo

em

en

da

al G

RIT

GR

IT1

90

17

1.0

00

71

.00

0

4

18

.81

5

18

.54

9

18

.28

3

18

.01

6

11

20

17

Ve

rva

ng

en

sw

itch

es

en

ro

ute

rs G

RIT

GR

IT1

90

11

61

.00

0

16

1.0

00

4

42

.66

5

42

.06

1

41

.45

8

40

.85

4

11

20

17

Pilo

t B

YO

D 1

e fa

se

NIE

UW

GR

IT1

90

11

45

.00

0

14

5.0

00

3

50

.50

8

49

.78

3

49

.05

8

-

11

20

17

Ve

rva

ng

en

mo

bie

le to

es

telle

n fle

xka

nto

or

Alg

emee

n1

90

11

10

.00

0

11

0.0

00

3

38

.31

7

37

.76

7

37

.21

7

-

11

20

17

Ve

rva

ng

en

Pre

se

nta

tie

mid

de

len

ve

rga

de

rru

imte

sIn

form

.1

90

12

5.0

00

25

.00

0

4

6.6

25

6.5

31

6.4

38

6.3

44

11

20

17

Imp

lem

en

tatie

We

t O

pe

nb

are

Ove

rhe

id (

WO

O)

> 2

01

91

90

1-

-

5

-

-

-

-

11

20

17

Pro

ject m

GB

A e

n k

wa

lite

its

verb

ete

rin

g

Info

rm.

19

01

45

.00

0

45

.00

0

5

9.6

75

9.5

40

9.4

05

9.2

70

11

20

17

Ve

rva

ng

en

/uitb

reid

en

Da

tad

istr

ibu

tie

/Se

rvic

eb

us

/Dig

iko

pp

elin

g >

20

18

19

01

-

-

5

-

-

-

-

11

20

17

Bu

sin

es

s In

tellig

en

ce

so

ftw

are

plu

s im

ple

me

nta

tie

In

form

.1

90

15

4.0

00

54

.00

0

5

11

.61

0

11

.44

8

11

.28

6

11

.12

4

11

20

17

Ve

rnie

uw

en

so

ftw

are

ge

o-i

nfo

rma

tie

en

CA

D ivm

BG

T

Info

rm.

19

01

85

.00

0

85

.00

0

5

18

.27

5

18

.02

0

17

.76

5

17

.51

0

11

20

17

Aa

ns

luite

n o

p N

ieu

w H

an

de

lsre

gis

ter

ba

sis

reg

istr

atie

In

form

.1

90

11

8.0

00

18

.00

0

5

3.8

70

3.8

16

3.7

62

3.7

08

11

20

17

Re

co

rdm

an

ag

em

en

tto

ol V

HIC

NIE

UW

Info

rm.

19

01

20

.00

0

20

.00

0

5

4.3

00

4.2

40

4.1

80

4.1

20

11

20

17

Re

pa

ratie

of ve

rva

ng

ing

Ka

rde

x ka

ste

n <

20

16

Info

rm.

19

01

30

.00

0

30

.00

0

10

3.4

50

3.4

05

3.3

60

3.3

15

11

20

17

Ve

rva

ng

ing

bo

de

-au

to1

90

31

6.0

00

1.0

00

15

.00

0

8

2.1

00

2.0

72

2.0

44

2.0

16

42

01

7A

llia

nce

, h

ocke

yve

ld 3

, s

em

i-za

nd

ku

ns

tgra

sve

ld >

20

18

15

20

-

-

10

-

-

-

-

42

01

7T

.V. M

erl

en

ho

ve b

aa

n 1

tm

13

, b

ere

ge

nin

gs

ins

t. V

erv

an

ge

n <

20

19

15

20

14

.72

6

14

.72

6

20

85

8

85

8

85

8

85

8

42

01

7V

eld

3 A

llia

nce

sp

ort

veld

he

kw

erk

> 2

01

81

52

0-

-

20

-

-

-

-

tota

al o

ve

rig

e s

ec

tore

n 2

01

78

64

.72

6

-

1.0

00

86

3.7

26

-

22

9.6

18

22

6.3

78

22

3.1

37

13

4.8

97

To

taa

l 2

01

7 -

I4

.97

6.1

51

34

6.5

00

44

3.5

00

4.1

86

.15

1

15

1.5

00

41

3.3

19

40

8.0

36

40

2.7

54

31

2.4

71

No

g n

iet

aa

ng

evra

ag

de

in

ve

ste

rin

ge

n v

oo

rga

an

de

ja

ren

kr.

nr.

pro

gr.

jaa

r P

roje

ct

so

ort

pro

j.

pro

du

ct

In

ve

ste

rin

g

ex

cl. B

TW

re

se

rve

s

/vo

orz

. s

ub

sid

ies

Ne

tto

inve

ste

rin

g

vo

orb

er.

kre

die

t

te

r-

mijn

2

01

82

01

92

02

02

02

1

32

01

5V

erv

an

ge

n 2

po

mp

en

dru

kri

ole

rin

g L

eid

se

vaa

rtw

eg

83

+8

9 V

ER

VA

LT

rio

ol

17

32

-

-

15

-

-

-

-

32

01

5V

erv

an

ge

n 2

po

mp

en

dru

kri

ole

rin

g H

ere

nw

eg

9+

11

VE

RV

AL

Tri

oo

l1

73

2-

-

15

-

-

-

-

32

01

5V

erv

. le

dig

ing

sp

om

p e

n e

lektr

. In

sta

ll. B

BL

Alb

./T

hijm

ln V

ER

VA

LT

rio

ol

17

32

-

-

15

-

-

-

-

32

01

23

0 k

m m

aa

tre

ge

len

20

10

1

20

53

0.0

00

30

.00

0

30

1.4

50

1.4

35

1.4

20

1.4

05

42

01

6A

an

pa

ss

ing

ele

ktr

icite

its

voo

rzie

nin

g w

ee

km

ark

t1

30

02

1.0

00

21

.00

0

15

1.7

15

1.6

94

1.6

73

1.6

52

79

48

20

15

Uitb

reid

ing

urn

en

tuin

be

gra

afp

laa

ts *

17

60

12

1.5

00

12

1.5

00

10

.00

0

30

5.3

89

5.3

33

5.2

78

5.2

22

To

taa

l 2

01

7 -

II

17

2.5

00

-

-

17

2.5

00

10

.00

0

8.5

54

8.4

62

8.3

71

8.2

79

To

taa

l 2

01

7 -

I +

II

5.1

48

.65

1

34

6.5

00

44

3.5

00

4.3

58

.65

1

16

1.5

00

42

1.8

73

41

6.4

99

41

1.1

24

32

0.7

50

Bijd

rag

en

K

ap

ita

alla

ste

n

Bijd

rag

en

K

ap

ita

alla

ste

n


Inv

este

rin

gsp

rog

ram

ma

20

18

ind

ex

eri

ng

in

fra

str

uc

ture

le w

erk

en

=0

,0%

ex

clu

sie

f c

om

pe

ns

ab

ele

BT

Wre

nte

=1

,5%

rio

ol =

1,5

%

an

nu

ita

ir =

1,5

%

kr.

nr.

pro

gr.

jaa

r P

roje

ct

so

ort

pro

j.

pro

du

ct

In

ve

ste

rin

g

ex

cl. B

TW

re

se

rve

s

/vo

orz

.

su

bs

idie

s/b

ij

dra

ge

Ne

tto

inve

ste

rin

g

vo

orb

er.

kre

die

t

te

r-

mijn

2

01

92

02

02

02

1

72

01

8V

erv

an

ge

n r

iole

rin

g o

mg

. S

lotla

an

> 2

02

1ri

oo

l1

73

2-

70

-

-

-

88

67

20

18

Riv

iere

nw

ijk N

oo

rd ~

rio

ol >

20

17

rio

ol

17

32

-

70

-

-

-

72

01

8V

erv

an

gin

g r

iole

rin

g B

erk

en

laa

n e

.o. >

20

21

rio

ol

17

32

-

70

-

-

-

88

07

20

18

Ve

rva

ng

en

rio

leri

ng

Bu

rg. va

n L

en

ne

pw

eg

<2

01

7ri

oo

l1

73

24

54

.00

0

45

4.0

00

45

.00

0

70

11

.97

8

11

.89

0

11

.80

3

72

01

8V

erv

an

ge

n E

/M v

ijze

lge

ma

al A

ste

rka

de

NIE

UW

rio

ol

17

32

61

.90

0

61

.90

0

15

5.0

55

4.9

93

4.9

31

72

01

8V

erz

wa

rin

g r

ioo

l H

ave

ns

tra

at N

IEU

Wri

oo

l1

73

22

10

.00

0

21

0.0

00

70

6.1

50

6.1

05

6.0

60

22

01

8R

ivie

ren

wijk N

oo

rd ~

we

ge

n >

20

17

1

20

0-

30

-

-

-

22

01

8V

oo

rbe

reid

ing

re

no

vatie

bu

ite

nru

imte

Sp

aa

rne

bo

rgh

NIE

UW

12

00

20

.00

0

20

.00

0

30

96

7

95

7

94

7

22

01

8O

ntw

ikke

lin

g h

ave

n N

IEU

W1

20

02

.00

0.0

00

2.0

00

.00

0

30

96

.66

7

95

.66

7

94

.66

7

22

01

8A

an

leg

kru

isp

un

t D

ree

f/C

am

pla

an

12

00

25

0.0

00

25

0.0

00

30

12

.08

3

11

.95

8

11

.83

3

22

01

8F

iets

verb

ind

ing

Cru

qu

ius

we

g

12

00

45

0.0

00

30

0.0

00

15

0.0

00

30

7.2

50

7.1

75

7.1

00

22

01

8F

iets

en

sta

llin

g s

tatio

n1

23

11

.70

0.0

00

1.2

00

.00

0

50

0.0

00

25

27

.50

0

27

.20

0

26

.90

0

22

01

8V

erv

an

ge

n d

am

wa

nd

ja

ch

tha

ven

Va

n M

erl

en

12

41

30

0.0

00

30

0.0

00

30

14

.50

0

14

.35

0

14

.20

0

22

01

8R

en

ova

tie

op

en

ba

re v

erl

ich

tin

g 2

01

81

20

41

83

.30

0

18

3.3

00

30

8.8

60

8.7

68

8.6

76

52

01

8V

erv

an

gin

g r

iole

rin

g B

erk

en

laa

n e

.o. ~

gro

en

> 2

02

11

56

0-

30

-

-

-

52

01

8R

ivie

ren

wijk N

oo

rd ~

gro

en

> 2

01

7

15

60

-

30

-

-

-

52

01

8V

erv

an

ge

n r

iole

rin

g o

mg

. S

lotla

an

-gro

en

> 2

02

11

56

0-

-

30

-

-

-

52

01

8V

erv

an

ge

n b

om

en

As

terk

ad

e1

56

02

2.5

00

22

.50

0

30

1.0

88

1.0

76

1.0

65

52

01

8L

aa

nb

ep

lan

tin

g J

va

n R

uis

da

ella

an

en

om

ge

vin

g N

IEU

W1

56

09

8.0

00

98

.00

0

30

4.7

37

4.6

88

4.6

39

tota

al s

ec

tor

ruim

te 2

01

85

.74

9.7

00

-

1.5

00

.00

0

4.2

49

.70

0

45

.00

0

19

6.8

33

19

4.8

27

19

2.8

20

wa

arv

an

rio

olin

ve

ste

rin

ge

n7

25

.90

0

-

-

72

5.9

00

45

.00

0

23

.18

3

22

.98

8

22

.79

4

02

01

8V

ern

ieu

we

n w

eb

site

na

ar

mo

de

rne

te

ch

nie

ke

n1

90

45

0.0

00

50

.00

0

3

17

.41

7

17

.16

7

16

.91

7

02

01

8V

erv

an

ge

n B

ran

db

lus

ap

pa

ratu

ur/

UP

S s

erv

err

uim

te G

RIT

GR

IT1

90

11

7.0

00

17

.00

0

4

4.5

05

4.4

41

4.3

78

02

01

8U

itb

reid

ing

ca

pa

cite

it o

ps

lag

re

ke

nkra

ch

t e

n g

eh

eu

ge

n G

RIT

GR

IT1

90

11

21

.00

0

12

1.0

00

4

32

.06

5

31

.61

1

31

.15

8

02

01

8V

erv

an

ge

n p

rin

ters

/plo

tte

rs/s

ca

nn

ers

GR

IT <

20

18

GR

IT1

90

14

8.0

00

48

.00

0

4

12

.72

0

12

.54

0

12

.36

0

02

01

8P

ilo

t B

YO

D 2

e fa

se

NIE

UW

GR

IT1

90

13

00

.00

0

30

0.0

00

3

10

4.5

00

10

3.0

00

10

1.5

00

02

01

8V

erv

an

ge

n s

oftw

are

Ru

imte

lijk

e b

ele

ids

pla

nn

en

Info

rm.

19

01

38

.00

0

38

.00

0

5

8.1

70

8.0

56

7.9

42

02

01

8B

urg

erz

ake

n k

as

sa

sys

tee

m, m

igra

tie

mG

BA

V

ER

VA

LT

19

01

-

-

5

-

-

-

02

01

8V

erv

an

ge

n/u

itb

reid

en

Da

tad

istr

ibu

tie

/Se

rvic

eb

us

/Dig

iko

pp

elin

g <

20

17

Info

rm.

19

01

58

.00

0

58

.00

0

5

12

.47

0

12

.29

6

12

.12

2

02

01

8A

an

slu

ite

n G

DI N

IEU

WIn

form

.1

90

15

0.0

00

50

.00

0

5

10

.75

0

10

.60

0

10

.45

0

02

01

8A

pp

ara

tuu

r ra

ad

sle

de

n N

IEU

W1

90

13

2.0

00

32

.00

0

3

11

.14

7

10

.98

7

10

.82

7

52

01

8A

llia

nce

, h

ocke

yve

ld 3

, s

em

i-za

nd

ku

ns

tgra

sve

ld <

20

17

15

20

25

0.9

17

25

0.9

17

10

27

.20

8

27

.20

8

27

.20

8

52

01

8V

eld

3 A

llia

nce

sp

ort

veld

he

kw

erk

< 2

01

71

52

03

0.0

92

30

.09

2

20

1.7

53

1.7

53

1.7

53

52

01

8H

.B.C

. B

aa

n 1

en

2, ku

ns

tgra

sm

at ve

rva

ng

en

15

20

39

.74

1

39

.74

1

12

3.6

43

3.6

43

3.6

43

52

01

8H

.B.C

. B

aa

n 1

en

2, lich

tma

ste

n v

erv

an

ge

n1

52

01

5.7

08

15

.70

8

30

65

4

65

4

65

4

52

01

8H

.B.C

. B

aa

n 3

en

4, ku

ns

tgra

sm

at ve

rva

ng

en

15

20

39

.74

1

39

.74

1

12

3.6

43

3.6

43

3.6

43

52

01

8H

.B.C

. B

aa

n 3

en

4, lich

tma

ste

n v

erv

an

ge

n1

52

01

5.7

08

15

.70

8

30

65

4

65

4

65

4

52

01

8H

.B.C

. B

aa

n 5

en

6, ku

ns

tgra

sm

at ve

rva

ng

en

15

20

39

.74

1

39

.74

1

12

3.6

43

3.6

43

3.6

43

52

01

8H

.B.C

. B

aa

n 5

en

6, lich

tma

ste

n v

erv

an

ge

n1

52

01

5.7

08

15

.70

8

30

65

4

65

4

65

4

52

01

8H

.B.C

. B

aa

n 7

, ku

ns

tgra

sm

at ve

rva

ng

en

15

20

21

.20

6

21

.20

6

12

1.9

44

1.9

44

1.9

44

tota

al o

ve

rig

e s

ec

tore

n 2

01

81

.18

2.5

62

-

-

1.1

82

.56

2

-

25

7.5

39

25

4.4

94

25

1.4

48

To

taa

l 2

01

86

.93

2.2

62

-

1.5

00

.00

0

5.4

32

.26

2

45

.00

0

45

4.3

73

44

9.3

21

44

4.2

69

Bijd

rag

en

K

ap

ita

alla

ste

n


Inv

este

rin

gsp

rog

ram

ma

20

19

ind

ex

eri

ng

in

fra

str

uc

ture

le w

erk

en

=0

,0%

ex

clu

sie

f c

om

pe

ns

ab

ele

BT

Wre

nte

=1

,5%

rio

ol =

1,5

%

an

nu

ita

ir =

1,5

%

kr.

nr.

pro

gr.

jaa

r P

roje

ct

so

ort

pro

j.

pro

du

ct

In

ve

ste

rin

g

ex

cl. B

TW

re

se

rve

s

/vo

orz

. s

ub

sid

ies

Ne

tto

inve

ste

rin

g

vo

orb

er.

kre

die

t

te

r-

mijn

2

02

02

02

1

72

01

9R

en

ove

ren

rio

ol H

'ste

ed

se

dre

ef

rio

ol

17

32

50

7.0

00

50

7.0

00

70

14

.84

8

14

.73

9

72

01

9R

en

ove

ren

rio

ol C

ruq

uiu

sw

eg

< 2

01

5 e

n d

ee

l n

aa

r 2

01

9ri

oo

l1

73

22

95

.00

0

29

5.0

00

70

8.6

39

8.5

76

72

01

9R

en

ove

ren

rio

ol Ja

vala

an

< 2

01

7ri

oo

l1

73

22

17

.00

0

21

7.0

00

70

6.3

55

6.3

09

72

01

9R

en

ove

ren

rio

leri

ng

Wip

pe

rple

in N

IEU

Wri

oo

l1

73

21

29

.00

0

12

9.0

00

70

3.7

78

3.7

50

72

01

9V

erv

an

ge

n E

/M v

ijze

lge

ma

al E

ykm

an

laa

n N

IEU

Wri

oo

l1

73

21

02

.60

0

10

2.6

00

15

8.3

79

8.2

76

22

01

9H

ee

ms

tee

ds

e D

ree

f (W

ag

en

aa

rla

an

-Wip

pe

rple

in)

12

00

42

3.0

00

35

0.0

00

73

.00

0

30

3.5

28

3.4

92

22

01

9H

ee

ms

tee

ds

e D

ree

f g

elu

ida

rm a

sfa

lt

12

00

47

.00

0

47

.00

0

15

3.8

38

3.7

91

22

01

9R

en

ova

tie

op

en

ba

re v

erl

ich

tin

g 2

01

91

20

41

83

.30

0

18

3.3

00

30

8.8

60

8.7

68

22

01

9V

erv

an

gin

g v

erk

ee

rsre

ge

lin

sta

lla

tie

K4

Dre

ef/L

an

ckh

ors

tln

1

21

31

64

.50

0

16

4.5

00

15

13

.43

4

13

.27

0

22

01

9V

erv

an

ge

n V

RI H

'ste

ed

se

dre

ef/Ju

lia

na

ple

in K

3

12

13

12

2.2

00

12

2.2

00

15

9.9

80

9.8

57

22

01

9V

erv

an

gin

g V

RI W

ag

en

aa

rla

an

/Dre

ef K

2

12

13

18

8.0

00

18

8.0

00

15

15

.35

3

15

.16

5

UO

R2

01

9V

erv

an

gin

g 3

au

to's

se

rvic

ete

am

skp

l 3

51

91

.00

0

15

.00

0

17

6.0

00

8

24

.64

0

24

.31

0

tota

al s

ec

tor

ruim

te 2

01

92

.56

9.6

00

35

0.0

00

15

.00

0

2.2

04

.60

0

-

12

1.6

32

12

0.3

04

wa

arv

an

rio

olin

ve

ste

rin

ge

n1

.25

0.6

00

-

-

1.2

50

.60

0

-

41

.99

9

41

.65

0

02

01

9V

erv

an

ge

n m

ob

iele

to

es

telle

n H

'ste

de

/B'd

aa

l G

RIT

VE

RV

AL

T1

90

1-

-

3

-

-

02

01

9V

erv

an

gin

g IC

T in

fra

str

uctu

ur

NIE

UW

GR

IT1

90

11

.00

0.0

00

1.0

00

.00

0

4

26

5.0

00

26

1.2

50

02

01

9V

erv

an

ge

n d

ee

l a

pp

ara

tuu

r in

Bu

rge

r-/R

aa

dza

al

Info

rm.

19

01

30

.00

0

30

.00

0

4

7.9

50

7.8

38

02

01

9V

erv

an

ge

n S

ocia

le z

ake

n a

pp

lica

tie

Info

rm.

19

01

23

8.0

00

23

8.0

00

5

51

.17

0

50

.45

6

02

01

9Im

ple

me

nta

tie

We

t O

pe

nb

are

Ove

rhe

id (

WO

O)

< 2

01

7In

form

.1

90

15

0.0

00

50

.00

0

5

10

.75

0

10

.60

0

02

01

9U

itb

reid

en

Ge

o s

oftw

are

NIE

UW

Info

rm.

19

01

30

.00

0

30

.00

0

5

6.4

50

6.3

60

02

01

9V

erv

an

ge

n p

res

en

tatie

mid

de

len

fle

xka

nto

or

Fac

ilita

ir1

90

12

4.0

00

24

.00

0

4

6.3

60

6.2

70

52

01

9V

.E.W

.-vo

etb

al h

oo

fdve

ld k

un

stg

ras

15

20

25

0.0

00

25

0.0

00

10

27

.10

9

27

.10

9

52

01

9A

llia

nce

, h

ocke

yve

ld 5

, za

nd

ku

ns

tgra

sve

ld1

52

01

25

.00

0

12

5.0

00

12

11

.46

0

11

.46

0

52

01

9A

llia

nce

, h

ocke

yve

ld 6

, za

nd

ku

ns

tgra

sve

ld1

52

02

50

.00

0

25

0.0

00

12

22

.92

0

22

.92

0

52

01

9V

eld

5 A

llia

nce

sp

ort

veld

he

kw

erk

15

20

22

.50

0

22

.50

0

20

1.3

11

1.3

11

52

01

9V

eld

6 A

llia

nce

sp

ort

veld

he

kw

erk

15

20

30

.00

0

30

.00

0

20

1.7

47

1.7

47

52

01

9T

.V. M

erl

en

ho

ve b

aa

n 1

tm

13

, g

rave

l to

pla

ag

ve

rva

ng

en

15

20

10

7.1

36

10

7.1

36

12

9.8

22

9.8

22

52

01

9T

.V. M

erl

en

ho

ve b

aa

n 1

tm

13

, b

ere

ge

nin

gs

ins

t. V

erv

an

ge

n >

20

17

15

20

-

-

20

-

-

tota

al o

ve

rig

e s

ec

tore

n 2

01

92

.15

6.6

36

-

-

2.1

56

.63

6

-

42

2.0

49

41

7.1

43

To

taa

l 2

01

94

.72

6.2

36

35

0.0

00

15

.00

0

4.3

61

.23

6

-

54

3.6

81

53

7.4

46

Bijd

rag

en

K

ap

ita

alla

ste

n


Inv

este

rin

gsp

rog

ram

ma

20

20

ind

ex

eri

ng

in

fra

str

uc

ture

le w

erk

en

=0

,0%

ex

clu

sie

f c

om

pe

ns

ab

ele

BT

Wre

nte

=1

,5%

rio

ol =

1,5

%

an

nu

ita

ir =

1,5

%

Ka

pit

aa

lla

ste

n

kr.

nr.

pro

gr.

jaa

r P

roje

ct

so

ort

pro

j.

pro

du

ct

In

ve

ste

rin

g

ex

cl. B

TW

re

se

rve

s

/vo

orz

.

in

ruil/

su

bs

idie

s

Ne

tto

inve

ste

rin

g

vo

orb

er.

kre

die

t

te

r-

mijn

2

02

1

72

02

0V

erv

an

ge

n r

iole

rin

g V

an

Me

rle

nla

an

- r

iole

n N

IEU

Wri

oo

l1

73

28

45

.00

0

84

5.0

00

70

24

.74

6

72

02

0V

erv

an

ge

n r

iole

rin

g V

an

Me

rle

nla

an

-d

rain

ag

e N

IEU

Wri

oo

l1

73

24

8.8

00

48

.80

0

30

2.3

59

72

02

0V

erv

an

ge

n d

rain

ag

e D

inke

lpa

d N

IEU

Wri

oo

l1

73

22

2.6

00

22

.60

0

30

1.0

92

72

02

0V

erv

an

ge

n E

/M v

ijze

lge

ma

al D

inke

lla

an

NIE

UW

rio

ol

17

32

10

2.6

00

10

2.6

00

15

8.3

79

72

02

0D

rukri

oo

l G

reve

lin

ge

n (

Bo

uw

k.+

Ele

ctr

ote

ch

n.)

NIE

UW

rio

ol

17

32

5.0

00

5.0

00

15

40

8

22

02

0A

sfa

lte

ren

fie

tsp

ad

Le

ids

eva

art

we

g-d

ee

l w

eg

en

NIE

UW

12

00

1.0

15

.00

0

1.0

15

.00

0

30

49

.05

8

22

02

0V

erv

an

ge

n r

iole

rin

g V

an

Me

rle

nla

an

-w

eg

en

NIE

UW

12

00

40

0.0

00

40

0.0

00

30

19

.33

3

22

02

0B

rug

Va

n d

er

We

ide

nla

an

- v

erv

alt (

voo

rzie

nin

g)

12

03

-

-

25

-

22

02

0B

es

ch

oe

iin

g H

erf

stla

an

- v

erv

alt (

voo

rzie

nin

g)

12

03

-

50

-

22

02

0B

es

ch

oe

iin

g J

oh

. R

oze

nkra

ntz

laa

n -

ve

rva

lt (

voo

rzie

nin

g)

12

03

-

50

-

22

02

0B

es

ch

oe

iin

g S

we

elin

ckvi

jve

r -

verv

alt (

voo

rzie

nin

g)

12

03

-

50

-

22

02

0B

rug

Str

ijb

os

laa

n -

ve

rva

lt (

voo

rzie

nin

g)

12

03

-

25

-

22

02

0R

en

ova

tie

op

en

ba

re v

erl

ich

tin

g 2

02

0 N

IEU

W1

20

41

83

.30

0

18

3.3

00

30

8.8

60

22

02

0A

sfa

lte

ren

fie

tsp

ad

Le

ids

eva

art

we

g-d

ee

l g

roe

n N

IEU

W1

56

08

5.0

00

85

.00

0

30

4.1

08

72

02

0V

erv

an

gin

g tra

cto

r b

eg

raa

fpla

ats

17

60

21

.27

5

21

.27

5

8

2.9

79

UO

R2

02

0V

erv

an

gin

g b

ed

rijfs

wa

ge

n B

ou

wku

nd

ekp

l.3

53

4.0

00

2.5

00

31

.50

0

8

4.4

10

tota

al s

ec

tor

ruim

te 2

02

02

.76

2.5

75

-

2.5

00

2.7

60

.07

5

-

12

5.7

33

wa

arv

an

rio

olin

ve

ste

rin

ge

n1

.02

4.0

00

-

-

1.0

24

.00

0

-

36

.98

5

02

02

0V

erv

an

ge

n C

AD

sta

tio

ns

en

an

de

re P

C's

en

la

pto

ps

GR

ITG

RIT

19

01

71

.00

0

71

.00

0

4

18

.81

5

02

02

0V

erv

an

ge

n W

IFI G

RIT

GR

IT1

90

11

01

.00

0

10

1.0

00

4

26

.76

5

02

02

0V

erv

an

ge

n IC

T in

fra

str

uctu

ur

de

el 1

GR

IT V

ER

VA

LT

19

01

-

-

4

-

02

02

0V

erv

an

ge

n b

urg

erz

ake

n/ e

n k

as

sa

sys

tee

m N

IEU

WIn

form

.1

90

16

0.0

00

60

.00

0

5

12

.90

0

02

02

0V

erv

an

ge

n z

aa

ks

yste

em

NIE

UW

Info

rm.

19

01

40

.00

0

40

.00

0

5

8.6

00

52

02

0V

eld

1 M

HC

Allia

nce

, S

po

rtp

ark

Gro

en

en

da

al

15

20

25

1.2

61

25

1.2

61

10

28

.89

5

52

02

0K

un

stg

ras

veld

RC

H v

oe

tba

l, S

po

rtp

ark

Gro

en

en

da

al

15

20

25

1.2

61

25

1.2

61

10

28

.89

5

52

02

0V

erv

an

ge

n tri

bu

ne

s s

po

rth

al

15

20

82

.25

1

82

.25

1

10

9.4

59

tota

al o

ve

rig

e s

ec

tore

n 2

02

08

56

.77

3

-

-

85

6.7

73

-

13

4.3

29

To

taa

l 2

02

03

.61

9.3

48

-

2.5

00

3.6

16

.84

8

-

26

0.0

62

Bijd

rag

en


Inv

este

rin

gsp

rog

ram

ma

20

21

ind

ex

eri

ng

in

fra

str

uc

ture

le w

erk

en

=0

,0%

ex

clu

sie

f c

om

pe

ns

ab

ele

BT

Wre

nte

=1

,5%

rio

ol =

1,5

%

an

nu

ita

ir =

1,5

%

kr.

nr.

pro

gr.

jaa

r P

roje

ct

so

ort

pro

j.

pro

du

ct

In

ve

ste

rin

g

ex

cl. B

TW

re

se

rve

s

/vo

orz

.

in

ruil/

su

bs

idie

s

Ne

tto

inve

ste

rin

g

vo

orb

er.

kre

die

t

te

r-

mijn

72

02

1V

erv

an

ge

n r

iole

rin

g o

mg

. S

lotla

an

< 2

01

8ri

oo

l1

73

25

67

.00

0

56

7.0

00

70

72

02

1V

erv

an

gin

g r

iole

rin

g B

erk

en

laa

n e

.o. <

20

18

rio

ol

17

32

46

9.0

00

46

9.0

00

70

72

02

1U

itb

reid

ing

pro

ject B

erk

en

laa

n -

rio

len

NIE

UW

rio

ol

17

32

76

7.0

00

76

7.0

00

70

72

02

1U

itb

reid

ing

pro

ject B

erk

en

laa

n -

d

rain

ag

e N

IEU

Wri

oo

l1

73

26

8.1

00

68

.10

0

30

72

02

1V

erv

. le

dig

ing

sp

om

p e

n e

lectr

a B

BL

Pa

trijze

nla

an

NIE

UW

rio

ol

17

32

5.9

00

5.9

00

15

72

02

1V

erv

an

ge

n E

/M v

ijze

lge

ma

al P

atr

ijze

nla

an

NIE

UW

rio

ol

17

32

79

.30

0

79

.30

0

15

22

02

1B

ron

ste

ew

eg

/Pie

ter

Ae

rts

zla

an

-we

st -d

ee

l w

eg

en

NIE

UW

12

00

42

0.0

00

42

0.0

00

30

22

02

1R

en

ova

tie

op

en

ba

re v

erl

ich

tin

g 2

02

1 N

IEU

W1

20

41

83

.30

0

18

3.3

00

30

22

02

1V

erv

an

gin

g r

iole

rin

g B

erk

en

laa

n e

.o. ~

gro

en

< 2

01

81

56

06

6.8

80

66

.88

0

30

22

02

1V

erv

an

ge

n r

iole

rin

g o

mg

. S

lotla

an

-gro

en

< 2

01

81

56

03

9.6

00

39

.60

0

30

22

02

1B

ron

ste

ew

eg

/Pie

ter

Ae

rts

zla

an

-we

st -d

ee

l g

roe

n N

IEU

W1

56

03

0.0

00

30

.00

0

30

22

02

1U

itb

reid

ing

pro

ject B

erk

en

laa

n -

g

roe

n N

IEU

W1

56

01

54

.00

0

15

4.0

00

30

72

02

1V

erv

an

gin

g g

rafd

elv

er

NIE

UW

17

60

96

.80

0

5.0

00

91

.80

0

9

tota

al s

ec

tor

ruim

te 2

02

12

.94

6.8

80

-

5.0

00

2.9

41

.88

0

wa

arv

an

rio

olin

ve

ste

rin

ge

n1

.95

6.3

00

-

-

1.9

56

.30

0

-

02

02

1B

YO

D la

pto

ps

en

sm

art

ph

on

es

NIE

UW

GR

IT1

90

16

95

.00

0

69

5.0

00

3

02

02

1V

erv

an

ge

n d

ub

be

le s

ch

erm

en

en

to

ets

en

bo

rde

n N

IEU

WG

RIT

19

01

14

0.0

00

14

0.0

00

3

02

02

1V

erv

an

ge

n P

&O

sys

tee

m N

IEU

WIn

form

.1

90

14

0.0

00

40

.00

0

5

02

02

1V

erv

an

ge

n p

res

en

tatie

mid

de

len

fle

xka

nto

or

NIE

UW

Fac

ilita

ir1

90

12

5.0

00

25

.00

0

5

tota

al o

ve

rig

e s

ec

tore

n 2

02

19

00

.00

0

-

-

90

0.0

00

-

To

taa

l 2

02

13

.84

6.8

80

-

5.0

00

3.8

41

.88

0

-

Bijd

rag

en

Documents

Inleiding - Heemstede · Hoofdstuk 1: Inleiding : 5 1.1 Inleiding en samenvatting 1.2 De stand van de meerjarenbegroting 2018-2021 1.3 Leeswijzer 1.4 Planning 1.5 Besluitvorming Hoofdstuk