Integratie van vluchtelingen in Nederland
Hypothese
InhoudInleiding2Wat verstaan we onder onderwijs?2Wat verstaan we
onder vluchtelingen?2Wat verstaan we onder noodzakelijk?2Wat
verstaan we onder integreren?3Wat verstaan we onder Nederland?31.Is
er een zichtbaar verschil in integratie tussen opgeleiden en
niet-opgeleiden vluchtelingen?42.Hoeveel vluchtelingen verblijven
er in Nederland?43.Wat is de meest voorkomende afkomst van
vluchtelingen54.Wat zijn de redenen van vluchtelingen om naar
Nederland te verhuizen?55.Wat is het aandeel opgeleiden onder de
vluchtelingen?86.Wat voor soort onderwijs wordt er verplicht aan
vluchtelingen en wat houdt dit onderwijs in?97.In hoeverre zijn
vluchtelingen geïntegreerd vóór het volgen van de
integratiecursus?108.Wat gebeurt er na het afronden van deze
integratiecursus met de vluchtelingen?109.Welke andere factoren
beïnvloeden de integratie van vluchtelingen?10Taal10Werk en
inkomen15Discriminatie20Gezondheid22Sociale en maatschappelijke
participatie23Conclusie en
samenvatting27Bronvermelding28Logboek30
Inleiding
Ons profielwerkstuk gaat over de integratie van vluchtelingen in
Nederland. ‘Wat moet Nederland doen om de integratie van
vluchtelingen te verbeteren?’ is onze hoofdvraag. De hypothese die
wij hierbij hebben opgesteld luidt als volgt: ‘Het verplichten van
onderwijs aan vluchtelingen is noodzakelijk om te kunnen integreren
in Nederland.’
De deelvragen die wij hebben opgesteld bevinden zich
hieronder:
1. Is er een zichtbaar verschil in integratie tussen opgeleiden
en niet- opgeleiden vluchtelingen?
2. Hoeveel vluchtelingen wonen er in Nederland?
3. Wat is de meest voorkomende afkomst van vluchtelingen in
Nederland?
4. Wat zijn de redenen van vluchtelingen om naar Nederland te
verhuizen?
5. Wat is het aandeel opgeleiden onder de vluchtelingen?
6. Wat voor soort onderwijs wordt er verplicht aan vluchtelingen
wat houdt dit onderwijs in?
7. In hoeverre zijn vluchtelingen geïntegreerd vóór het volgen
van de integratiecursus?
8. Wat gebeurt er na het afronden van deze integratiecursus met
de vluchtelingen?
9. Welke andere factoren beïnvloeden de integratie van
vluchtelingen?
· Deelvraag 9 hebben we onderverdeeld in 5 factoren:
1. Taal
2. Werk en inkomen
3. Discriminatie
4. Gezondheid
5. Sociale en maatschappelijke participatie
Wat verstaan we onder onderwijs?
Onderwijs is het onderrichten van personen wat betreft kennis,
vaardigheden en attitudes met vooraf vastgelegde doelen. Denk
hierbij aan bijvoorbeeld een integratiecursus. Wij willen ons
beperken tot volwassenen, omdat jongeren tot 18 in Nederland
leerplichtig zijn en zo een stuk makkelijker integreren.
Wat verstaan we onder vluchtelingen?
Wij verstaan onder vluchtelingen mensen die vluchten naar een
ander land vanwege oorlog en natuurrampen. Deze asielzoekers en
ontheemden zijn in feit al hun bezit kwijt. Ze komen naar Nederland
omdat ze gevaar lopen in hun eigen land. In dit desbetreffende land
is de veiligheid niet optimaal, waardoor het voor mensen eigenlijk
noodzakelijk is om te vluchten. Verder verstaan we onder
vluchtelingen mensen die vervolging te vrezen hebben vanwege zijn/
haar ras, godsdienst of politieke overtuiging. Of omdat hij/ zij
tot een bepaalde nationaliteit of een bepaalde sociale groep
behoort. Die voor deze mensen een gevaar kan zijn in hun
herkomstland. De afkomst van vluchtelingen die wij vooral
onderzoeken in dit werkstuk zijn: Syrië, Eritrea, Irak, Iran,
Somalië, Afghanistan, omdat deze het grootste aandeel aan
vluchtelingen leveren.
Wat verstaan we onder noodzakelijk?
Met noodzakelijk bedoelen we dat iets moet gebeuren/absoluut
nodig is om iets anders, zoals het behoort, te laten verlopen. In
dit geval gaat het over het verplichten van onderwijs dat absoluut
nodig is om te integreren.
Wat verstaan we onder integreren?
Wij verstaan onder integratie de mate waarin iemand de
belangrijkste delen van een andere cultuur overneemt. Als
belangrijkste delen kun je de taal en de wettelijke regels zien.
Integreren is dus bedoeld om mensen opgenomen te laten worden in de
samenleving (qua onderwijs, werk etc.) Verder kijken wij naar
sociale interactie, omdat dit een element is van integratie, die
het bovenstaande bevordert. Het is de wijze waarop mensen op elkaar
reageren, elkaar proberen te beïnvloeden en ten opzichte van elkaar
te handelen.
Er zijn fases in de integratie, maar die zijn gebaseerd op
procedures, wetten en het beleid:
· Asielprocedure (verblijfsvergunning)
· Gezinshereniging (moeten voldoen aan strenge eisen)
· Reguliere verblijfsvergunning (voor werk, studie of verblijf
bij partner)
· Huisvesting (na verblijfsvergunning, in aanraking voor
woning)
· Opvang (proces opvanglocaties (POL), asielzoekerscentrum
(AZC)
· Inburgering
· Naturalisatie (een Nederlander worden)
Dit zijn natuurlijk allemaal factoren die als basis meespelen in
de integratie. Je moet aan een van deze punten voldoen om überhaupt
aan je integratie te beginnen.
Verder zijn er vele factoren die helpen om aan een goede
integratie te voldoen:
Hierbij moet je denken aan werk, maatschappelijk en sociale
participatie. Deze zijn van belang voor de integratie. Er zijn
factoren waar je in principe geen invloed op hebt, zoals gezondheid
die toch een bonus kunnen zijn voor een goede integratie.
Wat verstaan we onder Nederland?
Wij verstaan onder Nederland: het land in het Noord- westen van
Europa. Grenzend aan Duitsland en België. Dit land heeft als
officiële naam: ‘Koninkrijk der Nederlanden’. De koning van
Nederland is Willem Alexander van Oranje-Nassau.
1. Is er een zichtbaar verschil in integratie tussen opgeleiden
en niet-opgeleiden vluchtelingen?
Het verschil van integratie tussen opgeleiden en niet-
opgeleiden kunnen we niet onderbouwen met directe cijfers uit
onderzoeken die dit verschil aangeven, daarom onderzoeken we deze
vraagstelling zelf aan de hand van kleinere deelvragen om zo tot
een conclusie te komen.
2. Hoeveel vluchtelingen verblijven er in Nederland?
Eind 2015 zijn er volgens de VN Vluchtelingenorganisatie UNHCR
in Nederland
· 88.536 vluchtelingen
· 28.051 asielzoekers
Eind 2016 waren dit
· 101.744 vluchtelingen
· 10.411 asielzoekers
De UNHCR werkt met de volgende definities:
· Asielzoekers: personen die in afwachting zijn van een
beslissing op hun asielverzoek, dus een asielaanvraag hebben
gedaan.
· Vluchtelingen:
1. Personen die een vluchtelingenstatus hebben.
2. Personen die aanvullende vormen van bescherming krijgen.
3. Gezinsleden die binnen 3 maanden (nareistermijn) zijn
herenigd met een familielid met een asielvergunning.
Personen die een verblijfsvergunning hebben gekregen op basis
van medisch of pardon en alleenstaande minderjarigen tellen niet
mee. We kunnen hierdoor geen precies cijfer krijgen over het aantal
vluchtelingen die verblijven in Nederland op dit moment.
Er bestaan ook nog illegale vluchtelingen. Dit zijn
vluchtelingen waarvan de asielaanvraag niet is goedgekeurd (en dus
geen verblijfsvergunning krijgen), maar het land (Nederland) niet
verlaten. Van deze vluchtelingen zijn geen aantallen bekend. De
aantallen die we hierboven hebben zijn gebaseerd op legale
vluchtelingen.
3. Wat is de meest voorkomende afkomst van vluchtelingen
De meest voorkomende afkomst van vluchtelingen kun je aflezen in
onderstaand figuur. Zoals je kunt zien staat Syrië bovenaan. De
meest voorkomende afkomst van vluchtelingen is dus Syrië en
Eritrea. Opvallend is wel dat uit relatief veilige landen, zoals
Albanië, ook een instroom is.
Figuur 1: De top 10 herkomstlanden van de totale instroom van
asielzoekers
Land van herkomst
Aantal
Percentage
Syrië
14.663
40%
Eritrea
3.712
10%
Stateloos
2.137
6%
Somalië
1.371
4%
Irak
1.214
3%
Afghanistan
949
3%
Onbekend
925
3%
Iran
835
2%
Albanië
634
2%
Anders
10.185
28%
Totaal
36.625
100%
Figuur: personen in opvang, naar nationaliteit, (Bron: IND (aug.
2017) Asylum trends)
4. Wat zijn de redenen van vluchtelingen om naar Nederland te
verhuizen?
In 2017 werd er door 31.327 mensen een asielaanvraag gedaan.
Elke vluchteling heeft een andere reden om die asielaanvraag in te
dienen. Er is in Nederland ook een streng beleid wat betreft het
aannemen of afwijzen van zo’n aanvraag. Als de eerste asielaanvraag
wordt afgewezen, kan er nog een tweede asielaanvraag ingediend
worden. Dit wordt een vervolgaanvraag genoemd. Dit gebeurt in
ongeveer 8% van de gevallen, bijvoorbeeld wanneer er nieuwe
informatie komt over de situatie van het land van herkomst, wat
relevant is voor de beoordeling van de asielaanvraag.
Om te beslissen of een asielaanvraag aangenomen wordt, heeft de
overheid beschermingsgronden opgesteld:
A-grond: in het land van herkomst is er terechte vrees voor
vervolging. Bijvoorbeeld door ras, geloofsovertuiging, seksuele
geaardheid en politieke overtuiging.
B-grond: in het land van herkomst loopt iemand bij uitzetting
risico op foltering of bestraffing.
Alleen asielaanvragen van a- of b-grond worden sinds 2014
aangenomen. Daarvoor bestonden ook nog c-grond en d-grond, die
inhielden dat de desbetreffende persoon door traumatische
ervaringen niet meer in het land wilde blijven. Er zijn na 2014 nog
wel asielaanvragen met grond c of d aangenomen, maar deze aanvragen
waren al ingediend vóór de schrapping.
Vluchtelingenwerk Nederland. (2017). VLUCHTELINGEN IN GETALLEN
2017. Geraadpleegd op 12 maart 2018, van
https://www.vluchtelingenwerk.nl/sites/public/u152/Vluchtelingeningetallen2017compleet-1.pdf
Hieronder in ‘figuur 2’ een beeld van de hoeveelheid
vluchtelingen die per ‘grond’ worden binnengelaten.
Figuur 2
Bron: eurostat
Onder het kopje ‘Wat verstaan wij onder vluchtelingen’ hebben
wij aangegeven ons op vluchtelingen uit 5 landen te focussen. Maar
waarom leveren juist deze landen de meeste vluchtelingen?
In Syrië is tot op de dag van vandaag nog steeds een
burgeroorlog bezig. Er vallen veel burgerslachtoffers door
oorlogsgeweld. De Islamitische staat, het Syrische leger en andere
milities schenden het mensenrecht en zijn schuldig aan
oorlogsmisdaden.
Eritrea kent een van de meest onderdrukkende regimes ter wereld.
De dienstplicht is één van de grote redenen waarom mensen vluchten
uit dit land. Eritreeërs mogen hun land ook niet verlaten zonder
toestemming van de Eritrese autoriteiten. De mensen moeten eerst
een visum aanvragen. Dit krijgt bijna niemand, daarom vluchten veel
mensen uit Eritrea.
Verschillende gebeurtenissen in Irak, zoals een dictatuur of de
oorlog met Iran, hebben ervoor gezorgd dat nog steeds delen van het
land niet veilig zijn. Door de komst van IS, de Islamitische Staat,
is de Iraakse regering de controle kwijtgeraakt. Hierdoor zijn ook
veel burgermilities ontstaan die IS steunen, dit maakt het
gevaarlijk voor de mensen in Irak.
Iran is een Islamitische republiek. De mensenrechtensituatie is
hier dan ook zeer slecht. Het is gevaarlijk voor bekeerlingen,
homoseksuelen en opposanten. Daarnaast wordt de vrijheid van
meningsuiting en de persvrijheid beperkt. Hierdoor vluchten veel
mensen uit Iran.
De Somalische regering heeft maar een deel van het land in
controle. De rest is in handen van verschillende radicaal-
Islamitische groeperingen. Door het vele gebruik van geweld is het
niet meer veilig voor gewone burgers.
De Taliban is niet definitief verslagen in Afghanistan. De
situatie in dit land is zeer onveilig, vooral nadat verschillende
internationale troepen zich hebben teruggetrokken. Ook IS is sinds
kort actief in dit land, waardoor het niet meer veilig is voor de
mensen om hier te blijven.
In ‘figuur 3’ een overzicht van de aangenomen en afgewezen
asielaanvragen per land in 2016.
Figuur 3
Totaal
Aandeel
Toegewezen
Afgewezen
Toegewezen
Afgewezen
Syrië
13.290
46,0%
12.895
395
97,0%
3,0%
Eritrea
3.245
11,2%
3.120
125
96,1%
3,9%
Irak
2.030
7,0%
980
1.050
48,3%
51,7%
Afghanistan
1.665
5,8%
575
1.090
34,5%
65,5%
Iran
830
2,9%
435
395
52,4%
47,6%
Bron: Eurostat
Zoals af te lezen worden de meeste asielaanvragen uit de 5
landen die wij onderzoeken aangenomen, omdat deze landen te
gevaarlijk zijn om in te blijven wonen.
Als een familielid besluit te vluchten en de asielaanvraag wordt
goedgekeurd, vindt er vaak gezinshereniging plaats.
Gezinshereniging betekent dat andere familieleden, zoals vader,
moeder, opa, oma, enz., ook een asielaanvraag indienen. Deze
asielaanvragen van familieleden worden ook aangenomen of afgewezen
op basis van de beschermingsgronden en andere strengen
voorwaarden.
Het aandeel gezinsherenigers in de jaren 2010 en 2011 is
weergeven in ‘figuur 4’.
Er bestaan ook nog economische vluchtelingen. Dit zijn
vluchtelingen die niet om politieke redenen, maar in hoop op een
beter bestaan (economische redenen) zijn gevlucht. Velen hiervan
komen uit Albanië of Marokko. De asielaanvraag van deze
vluchtelingen wordt (meestal) niet goedgekeurd, omdat ze niet onder
de categorie a-grond of b-grond vallen. Deze economische
vluchtelingen krijgen daarom geen verblijfsvergunning.
Figuur 4
Totaal asielaanvraag Asiel Gezinshereniging
Totaal geboortelanden
2010
8914
4159
4193
2011
6998
2732
3477
Afghanistan
2010
1 453
1 004
399
2011
1 522
993
485
Irak
2010
1 783
706
1 027
2011
1 517
589
882
Iran
2010
1 338
584
329
2011
1 681
484
536
Somalië
2010
4 092
1 752
2 333
2011
2 052
563
1 483
Syrië
2010
248
113
105
2011
226
103
91
Zoals af te lezen is het aandeel gezinsherenigers groot, meer
dan de eerste generatie asielzoekers. Dit is ook logisch, meestal
willen meerdere gezinsleden naar het desbetreffende land verhuizen.
Het totaal asielaanvragen komt niet overeen met het totaal
asielzoekers en gezinsherenigers omdat er ook overige aanvragen
zijn, denk hierbij aan werk en studie. Dit aantal is echter
relatief laag in de desbetreffende landen.
5. Wat is het aandeel opgeleiden onder de vluchtelingen?
Het opleidingsniveau van asielzoekers of toegelaten
vluchtelingen wordt niet systematisch geregistreerd, waardoor het
lastig is om een overzicht te maken/ krijgen van het aandeel
opgeleiden vluchtelingen. Wel hebben we een analyse gevonden van
het opleidingsniveau van asielzoekers die tussen 1995 en 2000 asiel
hebben aangevraagd (door Warmerdam en Van de Tillaart (2002)).
Hieruit bleek dat van een relatief hoog percentage asielzoekers (43
%) er helemaal geen gegevens bekend zijn over het opleidingsniveau.
Van de overige is bekend dat 17 % van de asielzoekers van 16 jaar
en ouder een hbo- of wo- opleiding heeft gevolgd in het
herkomstland. Voor degenen van 25 jaar en ouder is dit 23 %.
Figuur 5: Aandeel opgeleiden onder vluchtelingen (schatting)
Van den Tillaart (2002)
27 procent onder de statushouders en vluchtelingen
Klaver en Odé (2003)
20-30 procent onder de statushouders en vluchtelingen
Om tot een schatting te komen van het aandeel (hoger) opgeleiden
van vluchtelingen die na 1995 in Nederland zijn toegelaten, hebben
we een overzicht gevonden van het SCP. Uit deze gegevens kan er
geconcludeerd worden dat 20 % van de vluchtelingen beschouwd kan
worden als opgeleid. Van deze vluchtelingen heeft het overgrote
deel, dus 91 % een hbo- of wo diploma in het land van herkomst
behaald.
Figuur 6
Er zijn vrij grote verschillen tussen het opleidingsniveau van
verschillende vluchtelingengroepen. Het aandeel hoger opgeleiden
onder Irakezen en Iraniërs is ruim 25 %, dus relatief hoog. Aan de
andere kant is het aandeel hoger opgeleiden onder vluchtelingen uit
Somalië (7 %) en voormalig Joegoslavië (17%) relatief laag.
Dus we kunnen zeggen dat ongeveer 20 procent van de
vluchtelingen opgeleid zijn. Dat is dus 1/5 deel.
6. Wat voor soort onderwijs wordt er verplicht aan vluchtelingen
en wat houdt dit onderwijs in?
Het onderwijs wat verplicht wordt aan vluchtelingen is een
integratiecursus. Deelnemen aan een integratiecursus kan vanaf 18
jaar. De cursus duurt in totaal 3 jaar. In deze 3 jaar moeten de
vluchtelingen een bepaald niveau halen om de integratiecursus af te
ronden. Het niveau wat de vluchtelingen moeten behalen is A2. Dit
houdt in dat ze een simpele mail naar een desbetreffend persoon
moeten kunnen schrijven, dus een brief kunnen schrijven. Ze moeten
ook kunnen tellen in het Nederlands. Dit is waar ze zich deze 3
jaar mee bezighouden. Ze proberen dan ook kleine, gemakkelijke
gesprekjes te voeren met de docent/docente. Vluchtelingen kunnen
ook hogere niveaus halen, zoals B1/ B2. Dit gebeurt meestal als ze
al zijn begeleid in hun eigen land. Vooral de jongere generatie
behaalt B1. Maar de meeste mensen die Nederland binnenkomen als
vluchteling zijn analfabeet.
Geraadpleegd door Marlies Posthouwer (zie bronvermelding)
7. In hoeverre zijn vluchtelingen geïntegreerd vóór het volgen
van de integratiecursus?
Om op deze vraag antwoord te kunnen geven hebben we de hulp van
Marlies Posthouwer, docent bij vluchtelingen werk Nederland,
ingeschakeld. Zij geeft aan dat vluchtelingen vóór het volgen van
de integratiecursus amper zijn geïntegreerd. Ze hebben weinig tot
geen vrienden en komen niet aan een baan. Dit omdat ze de
Nederlandse en meestal ook Engelse taal niet goed beheersen. ‘We
hebben vaak dat een vluchteling in hun eigen land bijvoorbeeld arts
is geweest, maar dit hier niet kan worden. Ze moeten opnieuw een
opleiding volgen, wat vaak moeilijk is aangezien ze de taal niet
beheersen’, vertelt mevrouw Posthouwer, ‘Ook hebben sommigen in hun
eigen land een Engelstalige studie gevolgd, die dan in Nederland
niet wordt gevalideerd’. Vluchtelingen hebben dus, ondanks een
opleiding in herkomstland vaak weinig kansen. In de meeste gevallen
is er sprake van een slechte integratie vóór het volgen van een
integratiecursus. Er zijn natuurlijk altijd uitzonderingen; van
sommige vluchtelingen wordt de in het eigen land gevolgde studie
wel gevalideerd en kunnen hier aan het werk of verder studeren,
mits ze de Nederlandse of Engelse taal beheersen.
8. Wat gebeurt er na het afronden van deze integratiecursus met
de vluchtelingen?
Als een vluchteling de cursus heeft afgerond is hun Nederlands
meestal nog gebrekkig. Ze kennen wel simpele zinnen, maar dit is
meestal te weinig om een goed gesprek te voeren met iemand die de
taal wel goed beheerst. Het verschilt volgens mevrouw Posthouwer
heel erg per persoon wat er gebeurt na het afronden. De een zet
zich net iets beter in dan de ander, wat resulteert in een betere
beheersing van de taal. ‘We hebben ook vluchtelingen die na het
volgen van onze cursus een universitaire studie gaan volgen’,
vertelt mevrouw Posthouwer, ‘Deze mensen integreren een stuk beter;
ze maken vrienden op de universiteit en na het afronden van hun
studie komen ze meestal aan een goed betaalde baan.’ Vluchtelingen
die de taal niet zo goed beheersen en hierdoor geen studie kunnen
volgen, proberen een praktische baan te zoeken. Meestal proberen ze
aan de bak te komen als kok, kapper of als vakkenvuller in een
supermarkt. Het nadeel hiervan is het lage inkomen, waardoor ze
vaak ook een beroep moeten doen op sociale voorzieningen, zoals
huurtoeslag en zorgtoeslag. Volgens Posthouwer zijn er ook
vluchtelingen die na het volgen van een cursus niet aan een baan
komen. Zij leven volledig van een bijstandsuitkering. Het antwoord
op de vraag of men beter integreert na het afronden van de
integratiecursus is dus ‘ja’. Elke vluchteling die de cursus
volledig heeft afgerond, heeft een hoger niveau wat betreft de
Nederlandse taal, dan vóór de integratiecursus. Alleen al hierdoor
verloopt de integratie beter.
9. Welke andere factoren beïnvloeden de integratie van
vluchtelingen?
Om een nog beter beeld te krijgen van de beïnvloeding van de
integratie van vluchtelingen, hebben we hieronder nog 5 factoren
uitgewerkt om te onderzoeken wat nu belangrijk is in de integratie
van vluchtelingen. Deze factoren zijn als volgt: Taal, Werk en
inkomen, godsdienst/ gewoonten, discriminatie, gezondheid en
sociale en maatschappelijke participatie.
Taal
Taal is zeer belangrijk voor het succesvol deelnemen aan de
maatschappij. Het niet voldoende beheersen van de taal, is vaak een
belemmering om te participeren in het land waarin men woont. Het
verbeteren van de taalvaardigheid is daarom een belangrijk punt.
Hierbij gaat het om zowel kinderen met taalachterstand als
laaggeletterde volwassenen. De groep die wij gaan onderzoeken is de
groep van verplichte inburgeraars, bestaande uit asielzoekers met
een status (vluchtelingen).
De beheersing van het Nederlands beschouwen we als een
belangrijk punt in de integratie van vluchtelingen. Deze beïnvloedt
de kansen op de arbeidsmarkt, maakt contacten buiten de
herkomstgroep mogelijk (sociale interacties) en draagt bij aan de
mogelijkheden om een Nederlands diploma te behalen.
Zonder taal kun je niet integreren in de Nederlandse
samenleving. Zoals hierboven al genoemd, kun je zonder de
beheersing van taal vrijwel niets in Nederland. Om te beginnen moet
je voor school of een opleiding Nederlands kunnen spreken/ lezen/
schrijven. Anders kun je geen diploma halen. Om verder te kijken
dan je opleiding, moet je ook werk hebben. En dit gaat niet zonder
de beheersing van het Nederlands. Dus je hebt weinig/ geen kans op
de arbeidsmarkt. Nog een belangrijke factor zijn de sociale
interacties; je moet contacten maken buiten je herkomstgroep. Dit
vergemakkelijkt de integratie in de samenleving. Dit lukt dus niet
als je geen Nederlands kunt spreken.
In het kort; een goede beheersing van het Nederlands
· Verhoogt de kansen op werk
· Vergemakkelijkt het contact met de samenleving
· Verkrijgen van een Nederlands paspoort
· Het behalen van een diploma
Figuur 7
t
Vijf eeuwen migratie. (z.j.). Vluchtelingengroepen in Nederland
[PDF]. Geraadpleegd van
www.vijfeeuwenmigratie.nl/sites/.../http___www.scp_.nl_8080_gvisapi_dsplug.pdf
In figuur 7 kun je aflezen dat er nog veel verschillen zijn in
het spreken van de taal onder verschillende groepen. Er is aan
personen die deel uitmaken van een huishouden met partner en
kinderen gevraagd hoeveel ze Nederlands spreken thuis. Aan kinderen
die nog thuis wonen (> 15 jaar) is gevraagd of zij met hun
ouders, broer/ zus Nederlands spreken. Personen met een Iraanse
afkomst spreken relatief veel Nederlands in hun huishouden. Dit is
duidelijk minder onder personen van Iraakse en Afghaanse afkomst.
Bijna de helft spreekt nooit Nederlands met hun partner.
Figuur 8
Vijf eeuwen migratie. (z.j.). Vluchtelingengroepen in Nederland
[PDF]. Geraadpleegd van
www.vijfeeuwenmigratie.nl/sites/.../http___www.scp_.nl_8080_gvisapi_dsplug.pdf
De leeftijd waarop men naar Nederlands is gekomen blijkt samen
te hangen met een goede beheersing van het Nederlands. Mensen die
voor hun zesde jaar naar Nederland zijn gevlucht hebben over het
algemeen een betere beheersing dan de mensen die ouder waren dan 6
jaar. Dit komt vooral doordat het op die leeftijd makkelijker is om
een andere taal te leren. Dus hoe lager de leeftijd, des te meer is
je beheersing van het Nederlands. Hierbij komt ook nog eens kijken
dat hoe jonger je bent, hoe meer scholing je je scholing in
Nederland doorloopt. Hierdoor kom je volop in aanraking met de
Nederlandse taal.
Als je je integratiecursus hebt behaald, betekent het niet dat
je meteen goed Nederlands kan spreken. Het niveau waar aan voldaan
moet worden heet A2. Zoals mevrouw Posthouwer in het interview
vertelde, komen er veel mensen terecht bij Vluchtelingenwerk die
analfabeet zijn. Het is dus erg lastig om te beginnen met het
spreken van een andere taal, als ze nog niet eens hun naam kunnen
schrijven in hun moedertaal. Daarnaast is het zo dat als je aan
niveau A2 wilt voldoen je een gepaste mail moet kunnen schrijven,
een brief naar iemand kan schrijven etc. Dit niveau wordt dus niet
gelijkgesteld met goed ABN praten. Daarom zijn er vluchtelingen in
Nederland die een flinke achterstand hebben qua taal en dit kan nog
steeds negatieve gevolgen hebben, niet alleen voor de mensen die
helemaal niet Nederlands kunnen spreken.
Ook kun je zien dat er nog een verschil is tussen mannen en
vrouwen in de beheersing van het Nederlands. Dit ligt aan de factor
godsdienst/ gewoonte (wat nader uitgelegd wordt in dit werkstuk)
Het verschil tussen mannen en vrouwen (vooral in de Islam) is vrij
groot. Mannen spreken vaker beter Nederlands dan de vrouw. Dit komt
omdat in sommige godsdiensten het normaal is dat de vrouw meestal
thuis blijft. Dus ze komt minder vaak onder de mensen. Hierdoor kan
ze haar taalbeheersing niet verder uitbreiden.
De verblijfsduur van de vluchteling is ook nog van belang.
Naarmate je langer verblijft in Nederland, hoe beter de beheersing
wordt. Dit is ook vrij logisch, aangezien je langer in aanraking
komt met het Nederlands. Als een vluchteling pas naar Nederland is
gekomen, krijgt hij/ zij nog niet veel mee van het Nederlands,
waardoor de beheersing ook nog niet goed is.
Het verschil tussen de eerste en tweede generatie in de
beheersing van het Nederlands is ook vrij groot. Dit komt doordat
de eerste generatie de taal nog aan het leren is, als eenmaal de
tweede generatie voorkomt; deze mensen het van thuis af ook al het
Nederlands meekrijgen, waardoor hun beheersing beter wordt.
Verder onderzoeken we de taal ook nog van de politieke
kant….
De politiek stelt eisen om het niveau van de beheersing van het
Nederlands te verbeteren, bijv. met de integratiecursus. De
integratiecursus bestaat uit veel meer dan de taal leren, maar we
verdiepen ons alleen in het deel ‘taal’ van de cursus.
‘De overheid vindt het belangrijk dat vreemdelingen meedoen in
de Nederlandse samenleving. Bijvoorbeeld door te werken of een
opleiding te volgen. De taal beheersen is daarbij een voorwaarde’.
– de Rijksoverheid
Als personen van buiten de EER, Zwitserland of Turkije komen.
Deze mensen voor langere tijd in Nederland zullen verblijven, dan
ben je verplicht om de Nederlandse taal te leren op een
voorwaarde:
· Je moet tussen de 18 jaar en de AOW- leeftijd zitten.
De taal leren is één van de onderdelen van de verplichte
inburgering.
Vluchtelingen zijn verplicht om in Nederland binnen drie jaar in
te burgeren. Dit wil zeggen dat zij de Nederlandse taal redelijk
beheersen en over enige kennis van de Nederlandse samenleving en
arbeidsmarkt beschikken. Om aan deze inburgeringsplicht te voldoen,
volgen de meeste vluchtelingen een cursus en doen zij na afloop het
inburgeringsexamen.
Vluchtelingen krijgen bij hun integratiecursus een
prestatiebeurs. Dit is een lening. Als zij ‘slagen’, dus hun
integratiecursus hebben gehaald, dan wordt hun lening
kwijtgescholden. Maar als je binnen een bepaalde tijd NIET je
integratiecursus hebt behaald, krijg je bovenop de lening die je
moet terugbetalen, ook nog een boete. Dus mensen kunnen ook nog in
geldproblemen komen als ze hun integratiecursus niet hebben
behaald; de taal niet goed kunnen beheersen.
Posthouwer, M. (z.j.). [Vluchtelingenwerk Nederland]
[Interview]. Geraadpleegd van Vluchtelingenwerk Nederland
Figuur 9
Vijf eeuwen migratie. (z.j.). Vluchtelingengroepen in Nederland
[PDF]. Geraadpleegd van
www.vijfeeuwenmigratie.nl/sites/.../http___www.scp_.nl_8080_gvisapi_dsplug.pdf
In ‘figuur 9’ kun je zien wat de integratiecursus doet met de
beheersing van het Nederlands. In deze tabel kun je zien dat de
beheersing van het Nederlands van degenen die goed hun inburgering
hebben afgerond, beter is dan van de mensen die de inburgering niet
hebben afgemaakt, niet mee bezig zijn of zelfs niet hebben
gevolgd.
Het volgen van een Nederlandse taalcursus heeft ook een
positieve bijdrage aan de taalbeheersing naast de inburgering. Dit
zouden mensen nog kunnen volgen na hun integratiecursus. Maar
hierbij spelen de factoren verblijfsduur en leeftijd ook nog een
rol.
Het opleidingsniveau en het onderwijs in Nederland spelen een
vrij grote rol. Mensen die een hoger opleidingsniveau hebben,
kunnen makkelijker het Nederlands leren dan mensen die een lager
opleidingsniveau hebben. Ook vluchtelingen die alleen in hun
herkomstland onderwijs hebben gevolgd, hebben het over het algemeen
lastiger met het leren van deze taal dan de mensen die hier in
Nederland hun onderwijs volgen.
De twee laatste punten:
· De gezondheidssituatie ook nog van belang. Degenen met een
slechte gezondheid slagen er minder goed in om zich het Nederlands
te leren dan degenen met een betere gezondheid.
· Een goede beheersing van de herkomsttaal was voor ons een
verrassing, maar dit kan ook nog van belang zijn. De achterliggende
gedachte is dat de kennis van structuur en grammatica van een taal
het leren van een andere taal makkelijker maakt. De herkomsttaal
staat dus niet in de weg, maar kan een positief effect hebben op de
beheersing van het Nederlands.
Als de beheersing niet verbeterd wordt, kunnen er vele negatieve
gevolgen bij komen kijken. Om een globaal beeld te schetsen: als
iemand niet goed Nederlands kan spreken, is het moeilijker om een
opleiding te zoeken en/of af te maken. Daardoor kun je moeilijker
werk krijgen. Er is geen/ weinig plek voor diegene op de
arbeidsmarkt. Dus kom je uit bij de bijstand of een uitkering. Dit
hangt weer samen met de factor ‘Werk en inkomen
(arbeidsparticipatie)’. Dus een slechte beheersing van taal heeft
een economisch gevolg, maar ook een sociaal gevolg. Je kunt geen
sociale contacten leggen met andere mensen uit verschillende
cultuurgroepen. Je blijft hangen bij de mensen die je moedertaal
ook kunnen spreken, waardoor je geen overstap maakt naar
Nederlands- talige mensen. Dit zorgt juist voor een vertraging in
de integratie. Beter gezegd; je kunt zonder de beheersing van het
Nederlands helemaal niet integreren.
Werk en inkomen
Een belangrijk begrip wat betreft werk en inkomen is
‘arbeidsparticipatie’
Wat verstaan we onder arbeidsparticipatie: het geeft aan welk
deel van de beroepsgeschikte bevolking (ouder dan 15/ jonger dan
65) deelneemt aan het arbeidsproces.
Vluchtelingen mogen net als iedere Nederlander werken, maar dit
geldt alleen voor de vluchtelingen die een verblijfsvergunning
hebben. Hierbij komt de arbeidsparticipatie kijken. Dit is een
belangrijk element voor de integratie. Om dit te onderzoeken
beginnen we eerst met het bespreken van de regels van werk &
inkomen voor vluchtelingen:
Wanneer mogen vluchtelingen werken?
Een vluchteling mag werken met een verblijfsvergunning. Dit
wordt een statushouder genoemd. Deze vluchteling heeft dezelfde
rechten en plichten als een ander persoon op de arbeidsmarkt. Werk
kan zijn in loondienst, bij een werkervaringsplek, als zelfstandige
ondernemer, een stage of vrijwilligerswerk.
De achterstand van vluchtelingen op de arbeidsmarkt zijn in de
eerst jaren van verblijf in Nederland groot, zo blijkt uit
onderzoek. Naarmate zij langer in Nederland verblijven, hebben zij
vaker werk. Hoewel hun arbeidsparticipatie nog steeds achterblijft
bij die van andere migrantengroepen.
Bepalende factoren:
De problematische arbeidsmarktpositie van veel vluchtelingen kan
worden verklaard uit verschillende factoren zoals een lage
opleiding, geringe werkervaring en het ontbreken van relevante
sociale netwerken. Daarnaast spelen factoren een rol die verbonden
zijn met (asiel)migratie, de asielprocedure en het
inburgeringsbeleid voor statushouders (verblijfsvergunningen)
Figuur: Indicatoren van de sociaaleconomische positie van
migrantengroepen, in procenten
Figuur 10
Netto participatie op de arbeidsmarkt * (2012)
Personen met bijstandsuitkering
(2013)
Personen in arm huishouden (2011)
Kinderen in arm huishouden (2011)
Afghanen
42
26
32
42
Irakezen
39
37
36
45
Iraniërs
60
24
19
17
Somaliërs
26
53
53
67
Niet- westerse allochtonen totaal
53
13
19
25
Bron: SCP, Jaarrapport integratie 2013; CBS, Jaarrapport
integratie 2014 (zie bronvermelding)
* netto participatie betreft het aandeel werkenden met een baan
van twaalf uur en meer per week in de bevolking 15- 64 jaar. De
figuur geeft het percentage bijstandsuitkeringen op persoonsniveau.
Indien in een paarhuishouden de partner geen inkomen heeft, wordt
in de statistiek de partner aangemerkt als iemand met een
bijstandsuitkering.
CBS. (2014). [Jaarrapport] [PDF]. Geraadpleegd van
https://www.cbs.nl/-/media/imported/documents/.../jaarrapport-integratie-2014-pub.pd...
SCP. (2013). [Jaarrapport] [PDF]. Geraadpleegd van
https://www.scp.nl/Publicaties/Alle_publicaties/...2014/Jaarrapport_integratie_2013
We hebben figuur 1 gebruikt, omdat je hieruit kunt afleiden wat
er gebeurt als je geen werk hebt. Er zijn nog steeds veel mensen
uit deze groepen die geen werk hebben. En dus als gevolg een
bijstandsuitkering krijgen, waardoor ze terecht komen in een arm
huishouden. Deze mensen leven onder de armoedegrens. Het is
belangrijk om te participeren in de arbeid om goed te kunnen
integreren.
Arbeidsparticipatie betreft niet alleen een economische factor,
maar ook een sociale factor. Zo krijg je meer sociale interacties.
Je onderhoudt sociale contacten op de werkplaats, waardoor je je
beheersing van het Nederlands kunt bevorderen. Alle factoren om
beter te kunnen integreren hangen eigenlijk samen. Daarom is het
belangrijk om een baan te vinden, waardoor je op andere vlakken ook
meer integreert.
Figuur 11
CBS. (2014). [Jaarrapport] [PDF]. Geraadpleegd van
https://www.cbs.nl/-/media/imported/documents/.../jaarrapport-integratie-2014-pub.pd...
In figuur 11 kun je zien: naarmate vluchtelingen langer leven in
Nederland, hoe meer kans op betaald werk.
De figuur toont de arbeidsmarktparticipatie van vluchtelingen
(statushouders) die al vijftien jaar in Nederland wonen. Na een
verblijf van twee jaar in Nederland heeft een kwart van de
vluchtelingen een betaalde baan van meer dan acht uur per week. Bij
gezinsmigranten uit niet- westerse landen heeft 50 % betaald werk
na twee jaar verblijf in Nederland en bij de niet- westerse
arbeidsmigranten is dit 90 %. De kloof tussen asielmigranten
(vluchtelingen) en de andere categorieën wordt wel kleiner over een
periode van vijftien jaar. 50 % van de asielmigranten heeft na vijf
jaar een baan. Na een verblijf van vijftien jaar stijgt dit naar 57
%, waardoor het verschil met gezinsmigranten minder is.
Tegelijkertijd daalt de arbeidsmarktparticipatie van
arbeidsmigranten in deze periode, waar het verschil met de
asielmigranten ook kleiner wordt.
Het niet hebben van kinderen en het zijn van een man geeft naast
de verblijfsduur ook een hogere kans op werk. Van de respondenten
in het onderzoek van de COA heeft 18 % van alle participatie
plichtige vrouwen werk. Dit geldt ook voor de 28 % mannen. In deze
percentages kun je al zien dat mannen meer werk hebben dan vrouwen.
Het gegeven dat vrouwen in dit onderzoek minder werk hebben dan
mannen is dus ook terug te vinden in de gehele Nederlandse
beroepsbevolking. Wel in mindere mate.
Ook geraadpleegd naar de Vluchtelingenwerk integratiebarometer
2014
Bij alle bevolkingsgroepen in de Nederlandse samenleving werken
meer mannen dan vrouwen. Onder de groep vluchtelingen is het
verschil groter.
Figuur 12
Figuur 13
SCP. (2013). [Jaarrapport] [PDF]. Geraadpleegd van
https://www.scp.nl/Publicaties/Alle_publicaties/...2014/Jaarrapport_integratie_2013
Vluchtelingenwerk. (2014). Integratiebarometer. Geraadpleegd van
https://www.vluchtelingenwerk.nl/.../Vluchtelingenwerk/.../VWNIntegratiebarometer2...
In figuur 13 kun je zien hoeveel vluchtelingen een betaalde baan
hebben, in de bijstand leven, werkeloos zijn etc. Hieruit kun je
afleiden dat de arbeidsmarktpositie inderdaad minder goed is voor
vluchtelingen.
Volgens mevrouw Posthouwer hebben vluchtelingen over het
algemeen al een aanzienlijk lager inkomen. Ze komen moeilijk aan
een baan. Waar de vluchtelingen wel makkelijker een baan kunnen
vinden in Nederland is in de ambacht, bijvoorbeeld kapster,
schoenenmaker etc. Deze beroepen staan er al bekend om dat het niet
een hoog inkomen geeft.
Daarnaast hebben de vluchtelingen ook weinig kans op een baan in
Nederlands, zelfs als ze al een diploma hebben behaald in hun eigen
land. Bijv. gewaardeerde artsen in Syrië hebben hier weinig/ geen
kans om ook als arts weer een baan te kunnen vinden. Dit komt
vooral omdat de studies die in Syrië bijv. voor geneeskunde worden
gegeven veel verschillen met de studies hier in Nederlands. Dus
zelfs deze mensen moeten onderaan de ladder beginnen.
Figuur 14 Figuur 15
Vluchtelingenwerk. (2014). Integratiebarometer. Geraadpleegd van
https://www.vluchtelingenwerk.nl/.../Vluchtelingenwerk/.../VWNIntegratiebarometer2...
In figuur 14 en 15 kun je afleiden dat een groot deel onder de
armoedegrens leeft. Dit komt omdat ze waarschijnlijk van een
uitkering leven, geen werk hebben. Of deze mensen hebben een baan
met een zeer laag inkomen. Dit zorgt er dus voor dat de integratie
wordt vertraagd.
Al met al is arbeidsparticipatie een belangrijke sleutel voor
integratie. Als je als vluchteling een baan hebt; krijg je meer
sociale contacten, betere beheersing van het Nederlands en hoef je
niet te denken aan een uitkering, leven in de bijstand etc.
Arbeidsparticipatie is dus erg belangrijk voor integratie.
Alle factoren die we hier benoemen hangen samen voor een goede
integratie. Zonder het behalen van je integratiecursus heb je al
geen kans op het participeren in de arbeid. Om een globaal beeld te
schetsen: zonder baan kom je terecht in de bijstand. Hierdoor heb
je een grote kans op het leven onder de armoedegrens, vooral voor
vluchtelingen. Waardoor de sociale interactie ook achterblijft
(bijv. op de werkvloer) Er geen nieuwe contacten worden gemaakt. Je
beheersing van de taal niet verbeterd wordt, aangezien je blijft
hangen bij de mensen die je moedertaal kunnen spreken. Deze
factoren spelen allemaal een grote rol in een goede of slechte
integratie van de vluchtelingen.
Discriminatie
Een veel voorkomend probleem bij het integreren is discriminatie
op basis van geloofsovertuiging. Wanneer een bepaalde groep mensen
ongelijk behandeld of achtergesteld wordt, wordt dat discriminatie
genoemd. Vluchtelingen krijgen hier vaak mee te maken, vooral als
ze de islam aanhangen en dit is het geval bij zo’n 26% van de
vluchtelingen.
Discriminatie ontstaat als een bepaalde groep zich op een
bepaalde manier onderscheidt, denk hierbij aan geloof of uiterlijk.
Bij moslima’s is dit meestal al gelijk te zien aan het dragen van
een boerka of hoofddoek. In Nederland is het christendom en
niet-gelovigen het meest voorkomende geloof. Je moet je dan ook
niet verbazen als mensen je nakijken als je met een hoofddoek
loopt. De islam is in Nederland een minderheidsgroep en bepaalde
mensen begrijpen het geloof niet of vinden het apart. Eind februari
dit jaar werd zo een 15-jarige moslima mishandeld door twee
jongens, omdat ze een hoofddoek droeg. Ook zijn er gevallen waarin
iemand met een andere geloofsovertuiging of afkomst niet wordt
aangenomen. Dit resulteert allemaal uit vooroordelen van de
Nederlandse bevolking. Deze vooroordelen ontstaan echter niet
altijd zomaar. De opkomst van de terroristische groepen ‘IS’ en
‘Taliban’, maar ook de criminaliteit in Nederland heeft enorm
bijgedragen aan deze vooroordelen. Veel Nederlanders scheren alle
moslims over een kam. ‘Een terrorist minder’ schreef iemand onder
het nieuwsbericht van ‘De telegraaf’ toen zij bekend maakte dat
Orlando Boldewijn, een 17-jarige moslim, dood gevonden was in
Ypenburg, Den Haag. Mensen die discrimineren neigen te denken dat
iedere moslim een terrorist is. Dit is natuurlijk niet zo. Deze
vooroordelen zijn erg nadelig voor vluchtelingen. Ze voelen zich
gediscrimineerd, dit kan resulteren in een dalend zelfvertrouwen en
angst. Ook het sluiten van vriendschappen wordt moeilijker, vaak
willen Nederlanders niks weten van mensen met een islamitische
afkomst. En vergeet niet het komen aan een baan, zoals
eerdergenoemd.
Figuur 16
In bovenstaande figuur 16 valt af te lezen dat huidskleur,
religie en afkomst de meest voorkomende motieven zijn voor mensen
om te discrimineren.
Ook de criminaliteit in Nederland draagt bij aan het
discrimineren van vluchtelingen. ‘Het aandeel geregistreerde
verdachten van misdrijven is zowel onder personen met een
niet-westerse achtergrond als personen uit de nieuwe EU en de
vluchtelingengroepen hoger dan onder personen met een Nederlandse
achtergrond’, (CBS, 2016).
Figuur 17 Figuur 18
Uit beide bovenstaande figuren (17 en 18) valt de conclusie te
trekken dat vooral buitenlanders, waaronder ook vluchtelingen het
meest geregistreerd worden als verdachte van een misdrijf.
De oorzaak van de criminaliteit is onder andere het inkomen van
vluchtelingen. Vluchtelingen hebben, zoals eerder gezegd, vaak een
lager inkomen dan Nederlanders. Soms kunnen ze iets wat ze graag
willen hebben niet betalen en stelen ze het. Ook zijn sommigen
gewelddadig, fysiek en verbaal, vooral de jongeren. Dit komt door
het verschil in normen en waarden tussen verschillende culturen.
Vrouwen bijvoorbeeld, worden door moslims vaak geminacht. Dit merk
je als vrouw bijvoorbeeld als je op straat nageschreeuwd wordt door
een groepje moslims.
Dit allemaal draagt bij aan de discriminatie. Discriminatie is
nadelig voor de integratie van vluchtelingen, omdat het ervoor kan
zorgen dat men minder snel wordt aangenomen als men solliciteert
naar een baan, maar ook omdat sommige Nederlanders door hun
vooroordelen niet snel contact maken met culturele minderheden.
Gezondheid
Gezondheid valt te onderscheiden in geestelijke gezondheid en
lichamelijke gezondheid. Geestelijke gezondheid is het mentale
welzijn van een persoon. Als je geestelijk ongezond bent heb je
vaak een psychische aandoening, zoals depressie, borderline of een
eetstoornis. Je lichamelijke gezondheid wordt bepaald aan de hand
van het (niet) hebben van ziektes, zoals kanker, AIDS en malaria.
Maar ook aan de hand van hoe fit je bent, het hebben van een goede
conditie en een gezond gewicht bijvoorbeeld.
Het spreekt natuurlijk voor zich dat mensen met een goede
gezondheid beter participeren in de samenleving; als men gezond is,
sport men bijvoorbeeld vaker, waardoor sociale contacten ontstaan
en wat dus bevorderlijk is voor de integratie en komt men sneller
aan een baan. Mensen die geen goede gezondheid hebben moeten vaak
stoppen met werken. Maar denk bijvoorbeeld ook aan rokende mensen,
men heeft daar vaak een vooroordeel over gevormd.
Personen met een niet-westerse afkomst, waaronder vluchtelingen,
hebben vaak een slechtere gezondheid dan personen met een
Nederlandse afkomst. Uit onderzoek van CBS is gebleken dat 75 tot
92 procent van de Nederlanders een goed tot zeer goede gezondheid
heeft. Bij vluchtelingen ligt dit percentage een stuk lager.
Allereerst is in Nederland de zorg een stuk beter geregeld dan
in bijvoorbeeld Afghanistan, Syrië en Eritrea. In die landen wordt
er veel minder geld door de overheid besteed aan de zorg, vanwege
onder andere oorlog. Men gaat in die landen daarom ook amper naar
de huisarts, in Syrië bijvoorbeeld, kan je de meeste medicijnen
namelijk gewoon zelf kopen zonder een recept van de dokter te
hebben. Ook gaat men weinig tot niet naar de tandarts. Dit alles
resulteert vaak in een slecht gebit en het niet herkennen van
ziektes. In Nederland wordt er vaak beoordeelt op uiterlijk.
Personen met een slecht gebit kunnen hierdoor ook vaak nadelig
beoordeeld worden, waardoor en minder snel contacten worden
gelegd.
Ook een veel voorkomende oorzaak van een slechte gezondheid is
het rookgedrag. Zo’n 24% van de Nederlandse volwassenen rookt wel
eens of vast. Bij vluchtelingen ligt dit percentage een stukje
hoger, namelijk zo’n 35%. Dit komt vooral door stress.
Vluchtelingen hebben veel angstige situaties meegemaakt, of het nou
gaat om oorlog, goedkeuring van verblijfsvergunning, enz. Stress is
de grootste veroorzaker van roken. Buiten het rookgedrag is ook het
percentage overgewicht van vluchtelingen vaak hoger; stress speelt
wederom ook hierin de grootste rol. Personen met overgewicht,
vooral jongeren, worden vaker gepest dan personen met een gezond
gewicht. Pesten werkt de integratie erg tegen en bevordert vaak een
slecht zelfbeeld, wat vaak lijdt tot depressie. Depressie komt
vaker voor bij vluchtelingen dan bij Nederlanders, niet alleen is
pesten een veroorzaker hiervan, maar ook weer de stress die
vluchtelingen hebben gehad en de trauma’s die zij hebben opgelopen.
Men die geestelijk ongezond is, bijvoorbeeld door depressie, zit
vaak thuis en heeft minder behoefte om te participeren in de
samenleving. Het spreekt voor zich dat dit ook ten koste gaat van
de integratie.
Sociale en maatschappelijke participatie
Participatie betekent het actief meedoen in de samenleving. Bij
sociale participatie wordt er dus gesproken over het meedoen in de
samenleving op sociaal gebied. Bij maatschappelijke participatie
wordt de aandacht gevestigd op een bepaalde groep, in deze zin de
vluchtelingen.
We bekijken de verschillende wijzen waarop deze groep deelneemt
aan de samenleving.
Maatschappelijke participatie
In 2013 wordt het belang van maatschappelijke participatie in
een onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
(RIVM) als volgt beschreven:
‘Maatschappelijke participatie in de vorm van bijvoorbeeld het
volgen van een opleiding, het doen van (vrijwilligers)werk of
actief zijn voor een vereniging is van belang voor mensen zelf,
omdat het betekenis aan hun leven geeft en bijdraagt aan hun
economische zelfstandigheid. Een aantal vormen van participatie is
tegelijkertijd van belang voor de maatschappij als geheel. Het gaat
dan in het bijzonder om opleiding, betaald werk, vrijwilligerswerk
en informele zorg.
Je kunt hieruit dus concluderen dat de maatschappelijke
participatie met veel verschillende factoren samenhangt;
Als eerste komt uit het rapport van het onderzoek dat gezondheid
en participatie elkaar beïnvloeden. Gezondheid hangt dus samen met
maatschappelijke participatie. Mensen die participeren zijn
gezonder dan mensen die dit niet doen. Logisch, omdat je gezondheid
belangrijk is, als je goed wil participeren. Het onderzoek laat
zien dat deze beïnvloeding beide kanten op gaat. Ongezondheid is
een flinke belemmering voor het participeren in het onderwijs, werk
en andere vormen van maatschappelijke participatie. En
tegelijkertijd geldt ook dat participatie de gezondheid positief
beïnvloedt. Dit is wel onder bepaalde voorwaarden.
Om verder te kunnen met het onderzoek, zullen we eerst even
moeten ingaan op economische participatie. Welzijn, gezondheid en
als oefening voor economische participatie is van belang voor
vluchtelingen om sociaal te kunnen participeren.
In Nederland wordt van alle volwassen vluchtelingen verwacht dat
zij economisch participeren en actief inburgeren. Een ontheffing
van deze participatie geldt voor mensen die ouder zijn dan de
pensioengerechtigde leeftijd. Deze ontheffingen zijn ook voor
psychisch of verstandelijke gehandicapten en mensen met chronisch,
ernstige medische problemen.
De mensen die actief moeten inburgeren en economisch
participeren hebben een grotere kans op sociale participatie, omdat
ze ‘gedwongen’ in contact komen met andere mensen. Ze moeten gaan
werken. En juist op de werkvloer is het goed om je op sociaal vlak
te stimuleren. Je gaat met andere mensen om, waar je in eerste
instantie niet zo snel op zou afstappen. Zo kun je goede contacten
leggen (vrienden maken) Daarom is het voor de mensen die verplicht
economisch moeten anticiperen het in zekere zin makkelijker om
vrienden te maken, je te stimuleren op sociaal vlak.
Dit is ook hetzelfde geval voor de jongere vluchtelingen die
naar school gaan of een opleiding kiezen. Ze komen onder andere
mensen. Niet alleen de mensen van hun herkomstland. Zo kun je dus
sociaal anticiperen. Dit leidt weer tot het bevinden in een
vriendenkring.
Als voorbeeld:
'ik heb weinig contact met Nederlanders. Ik kom ze niet echt
tegen, ik heb geen werk en volg geen opleiding'. - Liberiaanse
vrouw (26 jaar)
COA Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers. (2015). Meedoen
[Rapport]. Geraadpleegd van
https://psychotraumanet.org/nl/meedoen-een-onderzoek-naar-participatie-welbevinden-en-begeleiding-van-hervestigde-vluchtelingen
Zo kun je zien dat de factor werk en onderwijs een grote invloed
heeft op de sociale participatie van vluchtelingen. Werk en een
opleiding geven een grote kans om contact te maken met andere
mensen. Daarom is het belangrijk dat vluchtelingen een goede kans
hebben op een baan of opleiding. Anders blijven ze buitengesloten
in de samenleving.
Volgens Marlies Posthouwer heeft de sociale participatie
positieve gevolgen. Als voorbeeld; moeders die Nederlands leren en
dan vervolgens gesprekken kunnen voeren op het schoolplein wachtend
op hun kinderen. Deze gesprekken stimuleren het Nederlands en de
participatie op sociaal gebied. Maar er zijn altijd mensen die bij
dezelfde groep blijven, meestal de mensen van dezelfde afkomst,
omdat dit toch een veilig gevoel geeft. Ze kunnen in hun eigen taal
blijven praten en deze mensen weten meestal het best hoe heftig de
gebeurtenissen in hun leven zijn geweest, voordat ze naar Nederland
kwamen. Dus er zijn mensen die zich afzonderen, maar ook mensen die
proberen te integreren met de Nederlanders.
Trauma’s spelen volgens Posthouwer geen rol in de sociale
participatie. Zij ziet tijdens haar werk de mensen met trauma’s of
zich afsluiten van de rest of dit zijn mensen die hard voor de
toekomst willen werken. Het ligt meestal aan de persoon zelf wat
voor een invloed deze trauma’s hebben over hun leven.
Om te kunnen zien hoe de vluchtelingen sociaal participeren in
de Nederlandse samenleving is er een onderzoek gedaan of de
vluchtelingen op sociaal en cultureel gebied actief zijn in de
maatschappij. Deze betrokkenheid kan als eerste factor worden
gezien op een kans op de arbeidsmarkt. De mentale oriëntatie van de
vluchteling op Nederland is de voorwaarde voor sociaal culturele
participatie. Dit wordt in kaart gebracht aan de hand van
stellingen die zijn voorgelegd aan respondenten.
Om op sociaal en cultureel gebied actief te zijn, heeft een
persoon een sociaal netwerk nodig. In de interviews is aan de
vluchtelingen gevraagd of zij een inschatting kunnen maken van het
aantal sociale contacten dat zij hebben. De stellingen konden
worden beantwoord met ‘helemaal oneens, oneens, neutraal, eens en
helemaal eens’. De benoemde percentages komen door stellingen die
minimaal de waarde 'eens' hebben gekregen.
Figuur 19
Ik heb veel vrienden om mij heen
52%
Ik heb geen vrienden om mij heen
34 %
Ik heb veel familie om mij heen
42 %
Ik heb geen familie om mij heen
50 %
Als je dit vergelijkt met de contacten die Nederlanders met hun
familie en vrienden hebben, verschillen de cijfers zeer. Slechts
2-5 % van de Nederlandse bevolking ziet hun familie niet/
nauwelijks en bij 3-7 % geldt dat voor vrienden.
Bij aankomst vluchtelingen is een sociaal netwerk niet
vanzelfsprekend voorhanden.
Door het aspect genoemd in deze stelling is het extra moeilijk
om vanuit niets iets op te bouwen. Dus onder andere contact te
maken met Nederlanders. Een oplossing voor dit probleem zijn
'mentoren'.
Mentoren zijn er voor de vluchtelingen om te laten zien hoe ze
het beste kunnen participeren in de Nederlandse samenleving. Deze
mentoren zijn vluchtelingen die al eerder zijn gearriveerd in
Nederland en die succesvol participeren en integreren. Deze
mentoren laten filmpjes over hun dagelijkse leven zien om zo een
voorbeeld te geven aan de vluchtelingen, hoe het beste kan worden
geparticipeerd in Nederland.
'Nu durf ik echt naar Nederland te gaan. Als zij (mentoren) het
kunnen, kan ik het ook'. - Irakese man tijdens CO- training in
Libanon (49 jaar)
COA Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers. (2015). Meedoen
[Rapport]. Geraadpleegd van
https://psychotraumanet.org/nl/meedoen-een-onderzoek-naar-participatie-welbevinden-en-begeleiding-van-hervestigde-vluchtelingen
Aan deze uitspraak kun je zien dat mentoren een goede oplossing
zijn om vluchtelingen te motiveren om goed te integreren en te
participeren in de Nederlandse samenleving. Door deze motivatie
kunnen vele factoren van integratie vervuld worden, zoals; sociale/
maatschappelijke participatie (werk en onderwijs)
Door deze mentoren zijn vluchtelingen gestimuleerd om meer aan
vrijetijdsbesteding te doen. Veel vluchtelingen die al eerder zijn
gearriveerd doen aan kerk- of moskeebezoek. Dit zijn de populaire
religieuze activiteiten, maar er zijn ook vluchtelingen die zich
vaker inschrijven bij een sportvereniging of bij lokale organisatie
zoals buurthuizen.
Verder is een belangrijke factor voor maatschappelijke
participatie: vrijwilligerswerk.
In de meeste landen waar vluchtelingen vandaan komen wordt
vrijwilligerswerk niet gewenst. Zij zien dit als onbetaalbare
dienstverlening. Tijdens de trainingen van de mentoren wordt
benadrukt dat vrijwilligerswerk van belang is bij het integreren in
de Nederlandse samenleving. Belangrijke voordelen van
vrijwilligerswerk zijn dan ook: het opdoen van werkervaring, wat
meer kans geeft op de arbeidsmarkt (cv aanvullen), het maken van
sociale contacten en het leren van de Nederlandse taal.
Figuur 20
SCP. (2013). [Jaarrapport] [PDF]. Geraadpleegd van
https://www.scp.nl/Publicaties/Alle_publicaties/...2014/Jaarrapport_integratie_2013
Je zou dus kunnen zeggen dat vrijwilligerswerk erg belangrijk is
voor de vluchtelingen om goed te kunnen integreren in de
Nederlandse samenleving.
Er komt weer uit dat alle factoren van integratie met elkaar
samenhangen; beheersing Nederlandse taal, werk & inkomen,
gezondheid en de participatie. Zonder de beheersing van de
Nederlandse taal kom je niet aan werk, maar je komt ook lastig aan
het werk zonder sociale participatie. Je moet sociale contacten
kunnen leggen om een grotere kans te maken op de arbeidsmarkt.
Tevens telt de gezondheid ook mee, want zonder een goede gezondheid
kun je niet eens beginnen aan een baan. En zonder een baan heb je
geen inkomen en kom je terecht in de arme huishoudens van
Nederland.
Vluchtelingen komen vaak uit culturen waar de sociale netwerken
via familiebanden gaat. Dus eenmaal aangekomen in Nederland, gaat
het wat lastiger dan gedacht. Veel vluchtelingen moeten zich zien
te redden zonder deze banden. Maar het grootste deel van de
vluchtelingen zien het nu (en ook wel plezier) van netwerken wel
in. De wens om met Nederlanders in contact te komen is groot. Maar
liefst 91 %. Er kan wel gezegd worden dat vluchtelingen naast de
contacten die er zijn met aanwezige familie en vrienden hun best
doen om op maatschappelijk en sociaal vlak te participeren. Ze zien
ook wel in dat dit van belang is om te integreren. Deze contacten
vinden vooral plaats in sportverenigingen of religieuze
instellingen. Ook verricht een groot deel van de vluchtelingen
vrijwilligerswerk om zo een grotere kans te krijgen op goed te
kunnen participeren/ integreren in de Nederlandse samenleving.
Als conclusie zou er dus gezegd kunnen worden dat als er al één
factor wegvalt in je weg tot goed integreren in de Nederlandse
samenleving, je op andere gebieden (andere factoren) minder kans
maakt tot succes. Als vluchteling moet je alle factoren kunnen
vervullen om goed te kunnen integreren in de Nederlandse
samenleving. Dit gaat niet al te makkelijk.
COA Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers. (2015). Meedoen
[Rapport]. Geraadpleegd van
https://psychotraumanet.org/nl/meedoen-een-onderzoek-naar-participatie-welbevinden-en-begeleiding-van-hervestigde-vluchtelingen
Conclusie en samenvatting
Hypothese: Het verplichten van onderwijs is noodzakelijk voor
vluchtelingen om te kunnen integreren.
Als conclusie kunnen wij aannemen dat onderwijs wel degelijk
noodzakelijk is voor vluchtelingen om te kunnen integreren. Tijdens
de integratiecursus ontwikkelt een vluchteling zich, vooral op
gebied van taal. Zonder de beheersing van de Nederlandse taal wordt
het onmogelijk voor een vluchteling om volledig te integreren.
Onderwijs moet dus zeker verplicht worden, maar dit is niet de
enige factor voor een vluchteling om goed te kunnen integreren.
Alle factoren die wij in deelvraag 9 hebben behandeld hangen samen.
Als een vluchteling op alle gebieden succes heeft, dan kun je
spreken van een goede integratie. “Taal’’ moet ook gezien worden
als een belangrijk element binnen de integratie. De beheersing van
het Nederlands is noodzakelijk voor een scholing/opleiding. Zonder
scholing kan er niet gesproken worden over een diploma. Zonder een
diploma heeft een vluchteling weinig kans op een positie op de
arbeidsmarkt. Dan kom je aan bij het element “Werk en inkomen”.
Meestal hebben vluchtelingen weinig kans op de arbeidsmarkt door
een lage opleiding, geringe werkervaring en het ontbreken van
sociale netwerken. Geen sociale interacties hoort weer bij het
element “Sociale en maatschappelijke participatie”. Door sociale
participatie krijgt een vluchteling dus een grotere kans op de
arbeidsmarkt. Daarnaast is de opleiding belangrijk, speelt de
factor onderwijs weer mee. Hoger opgeleiden hebben meer kans op de
arbeidsmarkt dan lager opgeleiden. Ook “gezondheid” komt hier aan
bod. Met een slechte gezondheid wordt de kans nog kleiner op de
arbeidsmarkt. Ook beïnvloedt de gezondheid integratie op een ander
gebied, namelijk het leggen van sociale contacten. Als men
geestelijk ongezond is, door bijvoorbeeld het hebben van een
depressie, zondert men zichzelf af en heeft men minder behoefte aan
sociaal contact. Mensen met overgewicht of een slecht gebit worden
meer gepest dan mensen met een gezond gewicht en goed gebit. Dit
zorgt er dan weer voor dat zij zich buitengesloten voelen. Vergeet
ook niet dat mensen die sporten vaak meer sociaal contact hebben.
Zij zijn meer onder de mensen en maken zo meestal sneller vrienden.
‘Discriminatie’ is ook een factor die de integratie van
vluchtelingen beïnvloedt. Vluchtelingen die gediscrimineerd worden,
meestal op basis van geloof, afkomst of huidskleur, merken dit op
verschillende manieren. Zo kan discriminatie ervoor zorgen dat je
niet aangenomen wordt als je solliciteert of dat sommigen mensen
niks met je te maken willen hebben en je zo op sociaal aspect meer
afgezonderd raakt. Discriminatie heeft ook effect op de geestelijke
gezondheid; het kan ervoor zorgen dat een vluchteling bijvoorbeeld
depressief wordt, de gevolgen hiervan voor de integratie zijn al
eerder benoemd. Verder spelen de thuisomstandigheden van een
vluchteling ook mee op deze gebieden. In de meeste geloven is er
nog een verschil tussen man en vrouw. De vrouw blijft thuis en de
man werkt. Hierdoor kan de vrouw haar beheersing van het Nederlands
niet verbeteren en kan ze niet deelnemen aan de sociale en
maatschappelijke participatie. Om al dan niet te spreken over een
positie op de arbeidsmarkt. Wel doen meer vluchtelingen aan
maatschappelijke participatie. Ze schrijven zich in bij
sportverenigingen en bezoeken aan kerk, moskee etc. Van
vrijwilligerswerk is nog geen sprake. Omdat dit werd gezien als
onbetaalbare dienstverlening, dus niet gewenst. Daarom wordt er in
Nederland, door de “mentoren” benadrukt dat vrijwilligerswerk wel
essentieel is om te kunnen integreren. Je helpt mee aan de sociale
en maatschappelijke participatie.
Uiteindelijk komt uit ons onderzoek dat als één factor wegvalt,
het voor een vluchteling moeilijker wordt om goed te kunnen
integreren in de Nederlandse samenleving. Daarom moet een
vluchteling alle factoren zo goed mogelijk kunnen beïnvloeden voor
een grotere kans op succes. Het verplichten van onderwijs in de
vorm van een integratiecursus is zeker noodzakelijk om te kunnen
integreren.
Het begint bij onderwijs, maar daar moet het niet bij
blijven.
Bronvermelding
Rijksoverheid. (z.j.). Inburgering en integratie van
nieuwkomers. Geraadpleegd van
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/nieuw-in-nederland/inburgering-en-integratie-van-nieuwkomers
CBS Statline. (z.j.). Bevolking; generatie, geslacht, leeftijd
en migratieachtergrond. Geraadpleegd van
http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?VW=T&DM=SLNL&PA=37325&D1=0&D2=a&D3=0&D4=0&D5=0-4&D6=l&HD=110629-1412&HDR=G5,T,G3,G2,G4&STB=G1
CBS. (2014). [Jaarrapport] [PDF]. Geraadpleegd van
https://www.cbs.nl/-/media/imported/documents/.../jaarrapport-integratie-2014-pub.pd...
Vluchtelingenwerk. (2014). Integratiebarometer. Geraadpleegd van
https://www.vluchtelingenwerk.nl/.../Vluchtelingenwerk/.../VWNIntegratiebarometer2...
CBS. (2016). Jaarrapport CBS [Dataset]. Geraadpleegd van
https://www.cbs.nl/nl-nl/publicatie/2016/47/jaarrapport-integratie-2016
COA Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers. (2015). Meedoen
[Rapport]. Geraadpleegd van
https://psychotraumanet.org/nl/meedoen-een-onderzoek-naar-participatie-welbevinden-en-begeleiding-van-hervestigde-vluchtelingen
Kennisplatform Integratie & Samenleving. (2016). [Rapport].
Geraadpleegd van
https://www.kis.nl/publicatie/beter-beeld-op-taal
Posthouwer, M. (z.j.). [Vluchtelingenwerk Nederland]
[Interview]. Geraadpleegd van Vluchtelingenwerk Nederland
SCP. (2013). [Jaarrapport] [PDF]. Geraadpleegd van
https://www.scp.nl/Publicaties/Alle_publicaties/...2014/Jaarrapport_integratie_2013
Vluchtelingenwerk. (z.j.). Procedures, wetten & beleid.
Geraadpleegd op 8 maart 2018, van
https://www.vluchtelingenwerk.nl/feiten-cijfers/procedures-wetten-beleid
Vluchtelingenwerk. (2015). [Jaarrapport] [PDF]. Geraadpleegd van
https://www.vluchtelingenwerk.nl/.../Jaarrekening_LB_2015_%20DEF_met_acc_verk...
Vluchtelingenwerk. (2016). feiten en cijfers; Bescherming
Nederland [Dataset]. Geraadpleegd van
https://www.vluchtelingenwerk.nl/feiten-cijfers/cijfers/bescherming-nederland
Vluchtelingenwerk. (z.j.). Vluchtelingen in getallen 2017 [PDF].
Geraadpleegd van
https://www.vluchtelingenwerk.nl/feiten-cijfers/cijfers/bescherming-nederland
Werkwijzer Vluchtelingen. (z.j.). Feiten en Cijfers: aantallen
& herkomst. Geraadpleegd van
https://www.werkwijzervluchtelingen.nl/feiten-cijfers/aantallen-herkomst.aspx
Vijf eeuwen migratie. (z.j.). Vluchtelingengroepen in Nederland
[PDF]. Geraadpleegd van
www.vijfeeuwenmigratie.nl/sites/.../http___www.scp_.nl_8080_gvisapi_dsplug.pdf
Metro nieuws. (2017). AANTAL ASIELAANVRAGEN IN 2017 GELIJK
GEBLEVEN. Geraadpleegd op 12 maart 2018, van
https://www.metronieuws.nl/nieuws/binnenland/2018/01/aantal-asielaanvragen-in-2017-gelijk-gebleven
One World. (2017). Gewend aan discriminatie. Geraadpleegd op 12
maart 2018, van
https://www.oneworld.nl/mensenrechten/gewend-aan-discriminatie/
Politie. (2015). Discriminatiecijfers 2015. Geraadpleegd op 12
maart 2018, van
http://www.rtlnieuws.nl/sites/default/files/content/documents/2016/09/29/discriminatiecijfers-2015.pdf
Vluchtelingenwerk Nederland. (2017). VLUCHTELINGEN IN GETALLEN
2017. Geraadpleegd op 12 maart 2018, van
https://www.vluchtelingenwerk.nl/sites/public/u152/Vluchtelingeningetallen2017compleet-1.pdf
WNL. (2017). Moslims in Nederland voelen zich het meest
gediscrimineerd van heel Europa. Geraadpleegd op 12 maart 2018, van
https://wnl.tv/2017/09/21/moslims-nederland-voelen-zich-meest-gediscrimineerd-heel-europa/
Logboek
Datum
Wie
Wat
Tijd
-
Belice en Anouk
Onderwerp gekozen en doorgegeven
60 minuten
-
Belice en Anouk
Hoofvraag en deelvragen gemaakt en verdeeld.
180 minuten
23 december
Belice en Anouk
Ieder voor zich aan deelvragen gewerkt in de bibliotheek. Ook
bronnen uitgezocht die we kunnen gebruiken voor het werkstuk.
300 minuten
10 januari
Belice en Anouk
Gebeld voor interview met iemand van Vluchtelingenwerk
30 minuten
15 januari
Belice
Vragen opgesteld voor interview
30 minuten
16 januari
Belice en Anouk
Interview Marlies Posthouwer
70 minuten
20 en 21 januari
Belice
Stuk van deelvragen uitgewerkt.
300 minuten
15, 16, 17 januari
Anouk
Verdeelde deelvragen uitgewerkt
240 minuten
21 februari
Anouk
Bronnenlijst gemaakt van eigen deelvragen
30 minuten
8 maart
Anouk
Vraagstukken verbeteren + aanvullen
100 minuten
10 maart
Belice
Laatste stuk deelvragen beantwoord
120 minuten
11 maart
Belice en Anouk
Samen gekeken naar gehele werkstuk, wat moet nog aangevuld
worden? Wat moet beter?
180 minuten
11 maart
Belice
Nog wat toevoegingen gedaan aan eigen deelvragen en stuk Anouk
bekeken
180 minuten
11 maart
Anouk
Begin deelvragen nagekeken en stukjes toegevoegd
40 minuten
12 maart
Anouk
Toevoegingen gedaan aan eigen deelvragen (laatste factoren),
bronnen bijgewerkt en werkstuk nagekeken
110 minuten
13 maart
Belice en Anouk
Werkstuk nog een keer helemaal nagelopen. Paar toevoegingen
gedaan.
180 minuten
Stella Maris College2017-201820
In
tegratie van vluchtelingen in
Nederland
Integratie van vluchtelingen in
Nederland
